ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΩΣ ΠΟΡΟΙ Αγγελική Καλλία Αντωνίου Δρ. Νομικής, Δικηγόρος, ankallia@auth.gr

2 δισ. τόνοι αποβλήτων /χρόνο παράγονται στην Ε. Ένωση Η Ε. Ένωση στοχεύει στη δημιουργία «κοινωνίας της ανακύκλωσης»

Νομοθετικό Πλαίσιο Οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα 2008/98 Ν. 4042/2012

Βασικές αρχές Αρχή της ιεράρχησης o Προτεραιότητα έχει η πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων o Ακολουθεί η επαναχρησιμοποίηση με ανακύκλωση και ανάκτηση o Η λιγότερο επιθυμητή μέθοδος είναι η Υγειονομική Ταφή

Αρχή της ευθύνης αποκατάστασης: o Ο παραγωγός παραμένει υπεύθυνος μέχρι την τελική αποκατάσταση του περιβάλλοντος στην περιοχή διάθεσης των αποβλήτων. Αρχή της πρόβλεψης του κύκλου ζωής του προϊόντος: o Από το αρχικό στάδιο του σχεδιασμού ενός προϊόντος να λαμβάνεται μέριμνα για την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων και για την ανακύκλωσή του.

Οδηγίες πλαίσιο για τα απόβλητα 2006/12, 2008/98 Οδηγία για τα επικίνδυνα απόβλητα 91/68, 2008/98 Κανονισμοί για τη μεταφορά αποβλήτων 259/93, 1013/2006 ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Καύση αποβλήτων 2000/76 Ταφή αποβλήτων 1999/31

Ειδικές κατηγορίες αποβλήτων Χρησιμοποιημένα Ορυκτέλαια 75/439 PCB 96/59 Λυματολάσπη 86/278 Μπαταρίες 91/157, 93/86 Συσκευασίες 94/62 χαρτί, γυαλί,πλαστικό Εξορυκτικά 2006/21 Οχήματα τέλους χρόνου ζωής 2000/53 Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά 2002/95, 2002/96

Υπάρχουσα κατάσταση ΧΑΔΑ : περί τους 73 σε όλη τη χώρα ΧΥΤΑ: 79 λειτουργουν στη χωρα

Οδηγία για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων 91/689 συμπληρώθηκε με την Οδηγία 94/31 και τον Κανονισμό 166/2006 Βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» η αποκλειστική ευθύνη για τη δημιουργία υποδομών για τη διάθεση των επικινδύνων αποβλήτων ανήκει στους παραγωγούς των αποβλήτων

Στην Ελλάδα παράγονται ετησίως 330.000 τόνοι Ε.Α., κυρίως: Έλαια Παράγωγα βιομηχανίας σιδηροχάλυβα Μπαταρίες Συσσωρευτές Χημικά Νοσοκομειακά Υγρά καύσιμα.

Απόβλητα Υγειονομικών Μονάδων Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Αποβλήτων Υγειονομικών Μονάδων Κ.Υ.Α. 146163/2012 (ΦΕΚ Β 1537/Β/8.5.2012)

Οδηγία για υγειονομική ταφή αποβλήτων 1999/31/ΕΚ Στόχος: πρόληψη, ή μείωση αρνητικών επιπτώσεων ταφής αποβλήτων στο περιβάλλον Αναφέρεται στις κατηγορίες αποβλήτων: αστικά, επικίνδυνα, μη επικίνδυνα και αδρανή.

Οδηγία για την καύση των αποβλήτων 2000/76 Στόχος: περιορισμός στο ελάχιστο των καταλοίπων της αποτέφρωσης και κατά το δυνατόν ανακύκλωσή τους

Καθορίζονται οριακές τιμές ατμοσφαιρικών εκπομπών Παράρτημα V για: βαρέα μέταλλα διοξίνες φουράνια μονοξείδιο του άνθρακα αιωρούμενα σωματίδια ολικό οργανικό άνθρακα υδροχλώριο, υδροφθόριο διοξείδιο του θείου μονοξείδιο του αζώτου διοξείδιο του αζώτου

Κανονισμός για τη μεταφορά των αποβλήτων 1013/2006 Το Παράρτημα ΙΓ του Κανονισμού 1013/2006, συμπληρώθηκε από τον Κανονισμό 669/2008

Σύμβαση της Βασιλείας: για τον έλεγχο των διασυνοριακών κινήσεων επικίνδυνων αποβλήτων και της επεξεργασίας τους 1989 Ιστοσελίδα: www.basel.int

Οδηγία για τη διάθεση των PCBs και PCTs 96/59 Ενσωματώθηκε με την ΚΥΑ 7589/731/2000 Η ΚΥΑ 18083/2003, ρυθμίζει τη διάθεση συσκευασιών που περιέχουν PCBs

Διαχείριση των αποβλήτων από εξορυκτικές βιομηχανίες Οδηγία 2006/21 πρέπει να γίνεται με τρόπο που δεν θέτει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία το περιβάλλον δεν επηρεάζεται αρνητικά το τοπίο

Η Οδηγία ενσωμάτωθηκε με την ΚΥΑ 39624/2209/Ε103/25.9.2009

Συσκευασίες και απόβλητα συσκευασιών Οδηγία 94/62 Τροποποιήθηκε: Οδηγίες 2004/12 και 2005/20 Αναφέρεται σε όλες τις συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά και όλα τα απορρίμματα συσκευασίας, ανεξάρτητα από τα υλικά από τα οποία αποτελούνται

Οδηγία 94/62 ενσωματώθηκε με τον Ν. 2939/2001Τροποπ. Ν.3854/2010, Ν.4042/2012, μετονομάσθηκε: Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑ) Οργάνωση λειτουργία ΕΟΑ: Π.Δ/τα 99/2008 και 170/2008.

ΥΠΕΚΑ: το 2010 η ανακύκλωση των οικιακών απορριμμάτων ανήλθε στο 18% του συνόλου των απορριμμάτων Το μέσο επίπεδο ανακύκλωσης των 15 παλαιότερων, κ. μ. της Ε. Ένωσης ανέρχεται στο 33%.

Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης

1) Σύστημα Συλλογικής Εναλλακτικής Διαχείρισης «ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ» Μπλέ κάδοι Συμμετέχουν 1070 εταιρείες, Λειτουργούν στη χώρα 22 Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ)

2)Σύστημα Ανταποδοτικής ανακύκλωσης Ξεκίνησε το 2009 λειτουργεί συμπληρωματικά με τους μπλέ κάδους Το 2009 τοποθετήθηκαν 82 κέντρα ανταποδοτικής ανακύκλωσης Συλλέχθηκαν 60.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας

3) «Κέντρο Εναλλακτικής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Α.Ε.» για συσκευασίες λιπαντικών ελαίων Έχουν συμβληθεί 120 εταιρείες Το 2009 ανακυκλώθηκαν 3000 τόνοι συσκευασίας ελαίων

4) Ατομικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών της ιδιωτικής ετικέτας «ΑΒ Βασιλόπουλος» Πρόσφατα προσέθεσε ανακύκλωση χρησιμοποιημένων λαδιών

5) Σύστημα για τα μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων«εco ELASTICA» Π.Δ. 109/2004 Συμμετέχουν 61 εισαγωγείς ελαστικών και 53 εισαγωγείς οχημάτων Αντιπροσωπεύουν το 97% των εισαγομένων ελαστικών

6) Σύστημα για τα Λιπαντικά Έλαια Π.Δ. 82/2004 «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.» έχουν συμβληθεί 85 εταιρείες, καλύπτουν το 98,5% της αγοράς των λιπαντικών. Λειτουργούν 25.000 σημεία συλλογής

7) Σύστημα για τα Οχήματα τέλους κύκλου ζωής Π.Δ. 116/2004 εναρμόνιση Οδηγία 2000/53 «Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Οχημάτων Ελλάδας Α.Ε.» Συμμετέχει το σύνολο των εισαγωγέων αυτοκινήτων 28 Κέντρα παράδοσης ποσοστό ανακύκλωσης: 82,4%.

8) Σύστημα για τις Ηλεκτρικές Στήλες και τους Συσσωρευτές ΚΥΑ 41624/2057/Ε103/2010 ΦΕΚ 1625/Β/11.10.2010, (Καταργεί το ΠΔ 115/2004) και εναρμονίζει την ελληνική νομοθεσία με τις Οδηγίες 2006/66 και 2008/103

Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών «ΑΦΗΣ» 130 εταιρείες, που αντιστοιχούν στο 97 % των υπόχρεων 2009: 47.000 σημεία συλλογής, 629 τόνοι Φορητών ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών μεταφέρονται προς ανακύκλωση σε εργοστάσια του εξωτερικού

9) Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσσωρευτών «ΣΥ.ΔΕ.ΣΥΣ Α.Ε.» συμμετέχουν 254 παραγωγοί και εισαγωγείς καλύπτουν το 90% των υπόχρεων σημεία συλλογής 6.570

10) Σύστημα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού Οδηγίες 2002/96, 2002/95 108/2003 Π.Δ/τα 117/2004 και 15/2006 Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού εξοπλισμού «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» συμμετέχουν 616 εταιρείες.

11)Σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης φωτιστικών ειδών και λαμπτήτων Φωτοκύκλωση ΑΕ Ξεκίνησε το 2009 Κάδοι ανακύκλωσης σε 900 σημεία της χώρας Συλλέχθηκαν 80 τόνοι

12) Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 ΦΕΚ 1312/Β/24.8.2010 Εχουν αδειοδοτηθεί συστήματα για την Αττική, την Βόρεια Ελλάδα, την Χαλκιδική και εξακολουθεί η διαδικασία αδειοδότησης

Σας ευχαριστώ ankallia@auth.gr