Α.Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (LOGISTICS) ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ - REVERSE LOGISTICS ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ :, Α.Μ: 47 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝ. -ΚΑΤΕΡΙΝΗ 2008-
ΑΦΙΕΡΩΣΗ Αφιερώνω την εργασία στην οικογένειά µου, στα άτοµα ου 4 χρόνια βρίσκονται κοντά µου και στο τµήµα Logistics στην Κατερίνη, ου µας «φιλοξένησε» µε τον καλύτερο δυνατό τρό ο. i
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να εκφράσω τις θερµές µου ευχαριστίες στον ε ιβλέ οντα καθηγητή µου κ. Α. Ξανθό ουλο, για την αροχή των ολύτιµων ε ιστηµονικών του συµβουλών και ε ισηµάνσεων κατά την ε ίβλεψη της εργασίας µου. Ευχαριστώ τον κ. Μήλτσιο Γιώργο, υ εύθυνο του τµήµατος Πωλήσεων ιαχείρισης Οχηµάτων Τέλους Κύκλου Ζωής της ε ιχείρησης Α, τον κ. Α όστολο Καραταγλίδη, υ εύθυνο α ορρύ ανσης οχηµάτων της ε ιχείρησης Α, τον Βεζύρογλου ηµήτρη, υ εύθυνο τµήµατος Μετάλλων και τον κ. Πα αρρήγα ηµήτριο, διευθυντή αραγωγής της ε ιχείρησης Α, για τη συµβολή τους στην α όκτηση ολύ σηµαντικών γνώσεων. Ακόµα να ευχαριστήσω τον Βασιλάκο Γιώργο, ου µε βοήθησε στην κατανόηση των ροβλέψεων. Τέλος ένα µεγάλο ευχαριστώ στην οικογένεια µου ου µε φροντίζει όλα αυτά τα χρόνια και µε υ οστήριξε στην ροσ άθεια µου αυτή ηθικά. ii
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα οχήµατα ου φθάνουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους και α οσύρονται α ό την κυκλοφορία, α οτελούν σήµερα µια σηµαντική ηγή δηµιουργίας α οβλήτων µε σοβαρές ρυ αντικές ε ι τώσεις. Οχτώ έως εννιά εκατοµµύρια οχήµατα α ορρί τονται ετησίως στην Ευρω αϊκή Ένωση. Μέσα σε αυτό το λαίσιο, η εργασία αναφέρεται στη διαδικασία α ορρύ ανσης των οχηµάτων τέλους κύκλου ζωής (ΟΤΚΖ), στις διαδικασίες ανάκτησης ολύτιµων ανταλλακτικών α ό τα ΟΤΚΖ και στο εθνικό σύστηµα διαχείρισης και ανακύκλωσης των ΟΤΚΖ σύµφωνα µε το νεύµα της οδηγίας 2000/53 του Ευρω αϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ). Στόχο της εργασίας α οτελεί η σε βάθος κατανόηση του εξεταζόµενου αντικειµένου, µε α ώτερο σκο ό την κατανόηση των µηχανισµών ου σχετίζονται µε την ροώθηση της ε αναχρησιµο οίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης ρώτων υλών, τη βελτίωση της εριβαλλοντικής ε ίδοσης όλων των οικονοµικών φορέων ου συµµετέχουν στον κύκλο ζωής των αυτοκινήτων και τη ρόληψη δηµιουργίας α οβλήτων. Συγκεκριµένα, η εργασία δεν α οτελεί µία θεωρητική µόνο ροσέγγιση του εξεταζόµενου θέµατος. Ειδικότερα, γίνεται µια διεξοδική οικονοµική ανάλυση µιας ραγµατικής εταιρείας η ο οία ασχολείται µε τη διαγραφή και α ορρύ ανση των οχηµάτων. Μάλιστα, ρος αυτό το σκο ό αναζητήθηκαν συγκεκριµένα οσοτικά στοιχεία (δεδοµένα) αρελθοντικών ετών, τα ο οία ήταν α αραίτητα για τον καθορισµό της οικονοµικής σκο ιµότητας και βιωσιµότητας µίας εταιρείας διαχείρισης ΟΤΚΖ. Σύµφωνα µε τη µέθοδο ροβλέψεων του α λού κινούµενου µέσου όρου και της γραµµικής αλινδρόµησης, έγιναν οι α αραίτητοι υ ολογισµοί και ροβλέψεις iii
ώστε να φανεί το ετήσιο καθαρό κέρδος της εξεταζόµενης ε ιχείρησης Α για τα ε όµενα έντε έτη. Η ε ωνυµία της εξεταζόµενης ε ιχείρησης α οκρύ τεται συνειδητά για την α οφυγή δυνητικά αθέµιτου ανταγωνισµού α ό εταιρείες του χώρου. Η ε ιχείρηση θα αναφέρεται στην εργασία µε την ε ωνυµία Α. Η ε ιχείρηση Α, βοήθησε δίνοντας τα στοιχεία της ου χρειαζόταν για τους υ ολογισµούς. ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙ ΙΑ: Αντίστροφη Εφοδιαστική, Οχήµατα τέλους κύκλου ζωής (ΟΤΚΖ), Α ορρύ ανση αυτοκινήτων, Μελέτη Σκο ιµότητας, Προβλέψεις. iv
ABSTRACT In today's world, vehicles that reach the end of their useful life constitute an important source of solid waste with serious pollution implications. Approximately 8-9 million vehicles are disposed-off annually in the European Union Memberstates. This thesis addresses the pollution control of vehicles at the end of their useful life, the recovery of precious materials from used catalysts, the recycling of tires and the development of a national recycling system for vehicles at the end of their functional existence according to the Directive 2000/53 of the European Council (EC). This Directive aims at preventing the creation of waste, as well as promoting the reuse, recycling and recovery of raw materials and the improvement of the environmental awareness of all stakeholders in a car's lifecycle. In this context, a feasibility study is performed in order to evaluate the profitability of the reverse logistics processes related to the recovery end-of-life cars. KEYWORDS: Reverse logistics, End of life vehicles (ELV S), Pollution control of cars, Feasibility study, Forecasts. v
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΑΦΙΕΡΩΣΕΙΣ..........i ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ......ii ΠΕΡΙΛΗΨΗ.........iii ABSTRACT.........v ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ.......xi ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ.....xiii ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ......xiv ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Ο ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΙ 1.1 ΑΛΥΣΙ Α ΕΦΟ ΙΑΣΜΟΥ..4 1.2 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ....4 1.2.1 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ.. 6 1.2.2 ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ 6 1.3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ.... 7 1.4 ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α....9 vi
1.4.1 ΕΜΜΕΣΑ ΚΕΡ Η ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ...10 1.4.2 ΑΜΕΣΑ ΚΕΡ Η ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ.......10 1.5 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΤΚΖ....11 1.6 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΚΖ.....12 1.6.1 ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝΟΣ ΟΤΚΖ...13 1.7 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕRP....13 1.7.1 ΤΟ Ι ΑΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ERP....14 1.8 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ...15 1.9 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ. 16 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Ο ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 2.1 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ. 17 2.1.2 ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΕ ΙΟ...17 2.2 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΕΡΕΥΝΑ-ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ-ΜΕΣΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ..18 2.3 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ.....19 2.4 ΜΕΘΟ ΟΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ 19 ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Ο ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 3.1 ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ..... 21 3.2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ........22 3.2.1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.......22 3.2.1.1 ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΑ ΟΧΗΜΑΤΑ... 24 3.2.1.2 ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ...25 3.3 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΙΑΓΡΑΦΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΑΠΟ ΤΑ ΟΙΚΕΙΑ ΜΗΤΡΩΑ.... 27 3.3.1 ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ......27 vii
3.3.2 ΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ... 28 3.3.3 Ι ΙΑΙΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ.....28 ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Ο ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 4.1 ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΤΕΛΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ.. 30 4.2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ Ο ΗΓΙΑΣ 2000/53/Ε 34 4.3 ΝΕΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟ 2008......36 4.4 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ- ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ...38 4.4.1 ΣΥΣΤΑΣΗ....38 4.5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ....42 ΕΝΟΤΗΤΑ 5 Ο ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ (ΟΤΚΖ) 5.1 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΤΚΖ.......45 5.1.1 ΣΥΛΛΟΓΗ ΤΩΝ ΟΤΚΖ....46 5.2 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΤΚΖ............46 5.2.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ......47 5.2.1.1 ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ / ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΣΗ ΟΤΚΖ............48 5.2.1.2 ΤΕΜΑΧΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΤΚΖ- ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΥΛΙΚΩΝ...53 5.2.1.3 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΕΜΑΧΙΣΜΟ ΤΟΥ ΟΧΗΜΑΤΟΣ....55 viii
5.2.1.4 ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΟΣ ΤΕΜΑΧΙΣΜΟΥ ΤΩΝ (ASR)...57 ΕΝΟΤΗΤΑ 6 Ο ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΟΛΥΤΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΟ ΟΧΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΑΠΟΣΥΡΣΗ 6.1 ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΥΤΩΝ. 65 6.2 ΕΙ Η ΚΑΤΑΛΥΤΩΝ.. 66 6.2.1 ΜΕΤΑΛΛΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ... 66 6.2.1.1 ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΤΙΜΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΛΥΤΕΣ...67 6.3 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΛΥΤΩΝ...68 6.3.1 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΛΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α....69 6.4 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ...71 6.5 ΟΡΙΣΜΟΙ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ. 75 6.5.1 ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ..76 6.6 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΕΛΑΣΤΙΚΩΝ 76 6.7 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ...78 6.7.1 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ....79 ΕΝΟΤΗΤΑ 7 ο ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 7.1 ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΗΣ ΟΤΚΖ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ... 80 7.2 ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΗΣ ΟΤΚΖ ΠΡΑΚΤΙΚΑ.. 81 7.3 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΣΥΛΛΕΓΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΑΠΛΟ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΜΕΣΟ ΟΡΟ.....83 7.3.1 ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΜΗΧΑΝΩΝ...84 7.3.2 ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΛΑΜΑΡΙΝΟΠΛΑΣΤΙΚΩΝ.... 84 7.3.3ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ....86 ix
7.3.4ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΠΟΡΤΠΑΓΚΑΖ... 87 7.3.5ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ.....88 7.4 ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΣΥΛΛΕΓΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝ ΡΟΜΗΣΗ (ΑΥΞΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ)..88 7.4.1 ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΜΗΧΑΝΩΝ......92 7.4.2 ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΛΑΜΑΡΙΝΟΠΛΑΣΤΙΚΩΝ...94 7.4.3ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ... 95 7.4.4ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΠΟΡΤΠΑΓΚΑΖ...96 7.4.5ΕΤΗΣΙΟΣ ΤΖΙΡΟΣ ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ...97 7.5 ΕΤΗΣΙΑ ΕΞΟ Α ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ......97 7.6 ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡ ΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΠΛΟ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΜΕΣΟ ΟΡΟ 101 7.7 ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΡ ΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝ ΡΟΜΗΣΗ......102 7.8 ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 103 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΗΓΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΠΡΟΕ ΡΙΚΟ ΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ ΑΡΙΘ.116/5-3-2004: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ x
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Παραδείγµατα διαφορο οιήσεων στη σύσταση των οχηµάτων ανάλογα µε τον κατασκευαστή....41 Πίνακας 2: Τύ οι λαστικού ου χρησιµο οιούνται στα οχήµατα....43 Πίνακας 3: Ποσοστιαία σύσταση του Υ ολείµµατος Τεµαχισµού Οχηµάτων - ΥΤΟ (Automotive Shredder Residue - ASR) κατά βάρος....59 Πίνακας 4: Χηµική σύσταση δύο διαφορετικών δειγµάτων ISR..... 61 Πίνακας 5: Κυριότεροι µέθοδοι ανάκτησης µετάλλων α ό καταλυτικά συστήµατα...68 Πίνακας 6: Χρήσεις των τελικών ροϊόντων της ανακύκλωσης των ελαστικών...73 Πίνακας 7: Βαθµός ε εξεργασίας των ελαστικών..74 Πίνακας 8: Α εικόνιση της µέσης σύστασης των ελαστικών ε ιβατικών αυτοκινήτων και φορτηγών στην Ε.Ε. 76 Πίνακας 9: Εναλλακτικές εφαρµογές για τα άχρηστα ελαστικά αυτοκινήτου τα ο οία βασίζονται στο µέγεθος των ελαστικών...77 Πίνακας 10: Τρό ος Α, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών µηχανής. 83 Πίνακας 11: Τρό ος Α, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών λαµαρινο λαστικά.. 85 Πίνακας 12: Τρό ος Α, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών λαστικά.86 Πίνακας 13: Τρό ος Α, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών ορτµ αγκάζ.87 Πίνακας 14: Ετήσιος τζίρος σύµφωνα µε τον α λό κινούµενο µέσο όρο, για 5 έτη α ό ώληση λοι ών ανταλλακτικών.....89 Πίνακας 15: Πρόβλεψη για τα συλλεγµένα οχήµατα 91 Πίνακας 16: Τρό ος Β, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών µηχανής..93 Πίνακας 17: Τρό ος Β, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών λαµαρινο λαστικά.... 94 xi
Πίνακας 18: Τρό ος Β, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών λατσικά...95 Πίνακας 19: Τρό ος Β, ετήσιος τζίρος για 5 έτη α ό ώληση ανταλλακτικών ορτµ αγκάζ....96 Πίνακας 20: Ετήσιος τζίρος σύµφωνα µε την γραµµική αλινδρόµηση, για 10 έτη α ό ώληση λοι ών ανταλλακτικών..... 98 Πίνακας 21: Ετήσια έξοδα για 2005,2006 και 2007 της ε ιχείρησης....99 Πίνακας 22: Ετήσια έξοδα για 2008 έως 2017 της ε ιχείρησης.100 Πίνακας 23: Καθαρό κέρδος, της ε ιχείρησης, για 2005 έως 2012, σύµφωνα µε τον α λό κινούµενο µέσο όρο. 101 Πίνακας 24: Καθαρό κέρδος, της ε ιχείρησης, για 2005 έως 2012, σύµφωνα µε γραµµική αλινδρόµηση. 102 xii
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Εικόνα 1: Μέση σύσταση για αυτοκίνητο αραγωγής του 2000. 40 Εικόνα 2: Α οµάκρυνση ε ικίνδυνων και τοξικών υλικών....50 Εικόνα 3: Α οσυναρµολόγηση Φάση Ι....51 Εικόνα 4: Α οσυναρµολόγηση Φάση ΙΙ...52 Εικόνα 5: Α οσυναρµολόγηση Φάση ΙΙΙ......52 Εικόνα 6: Συλλογή υλικών ου έχουν α οσυναρµολογηθεί.....52 Εικόνα 7: Τεµαχισµός ΟΤΚΖ....54 Εικόνα 8: ιαχωρισµός υλικών α ό τα ΟΤΚΖ.. 54 xiii
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ιάγραµµα 1 : Εξέλιξη Εφοδιαστικής αλυσίδας....6 ιάγραµµα 2: ιάγραµµα ροής της Εφοδιαστικής αλυσίδας µιας αραγωγικής µονάδας...13 ιάγραµµα 3 : υνατότητες διαχείρισης των ΟΤΚΖ..45 ιάγραµµα 4: Πλήρης α οσυναρµολόγηση ενός ΟΤΚΖ.... 53 ιάγραµµα 5: ιαδικασία τεµαχισµού και διαχωρισµού υλικών.55 ιάγραµµα 6: Σύσταση οχήµατος ου έχει ολοκληρώσει τον κύκλο ζωής του......56 ιάγραµµα 7: Ποσοστιαία σύσταση του Υ ολείµµατος Τεµαχισµού Οχηµάτων - ΥΤΟ (Automotive Shredder Residue - ASR) κατά βάρος... 57 ιάγραµµα 8: ιεργασίες ου εφαρµόζονται κατά την ανά τυξη του συστήµατος...60 ιάγραµµα 9: ιαδικασία µερικής α οσυναρµολόγησης..63 ιάγραµµα 10: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών µηχανής..84 ιάγραµµα 11: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών λαµαρινο λαστικά...85 ιάγραµµα 12: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών λαστικά....86 ιάγραµµα 13: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών ορτ αγκάζ...88 ιάγραµµα 14: Πρόβλεψη για την συλλογή οχηµάτων.....91 ιάγραµµα 15: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών µηχανής......92 ιάγραµµα 16: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών λαµαρινο λαστικά...94 ιάγραµµα 17: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών λαστικά....95 ιάγραµµα 18: Έσοδα α ό ώληση ανταλλακτικών ορτ αγκάζ...96 ιάγραµµα 19: Ετήσιος τζίρος α ό ώληση λοι ών ανταλλακτικών...97 ιάγραµµα 20: Πρόβλεψη ετήσιων συνολικών εξόδων...100 ιάγραµµα 21: Πρόβλεψη καθαρού κέρδους της ε ιχείρησης σύµφωνα µε τον α λό κινούµενο µέσο όρο...101 ιάγραµµα 22: Πρόβλεψη καθαρού κέρδους της ε ιχείρησης σύµφωνα µε την γραµµική αλινδρόµηση 102/103 xiv
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα αυτοκίνητα αυξάνονται µε εντυ ωσιακούς ρυθµούς στον λανήτη. Το ίδιο και οι ρύ οι τους, ου ε ιδεινώνουν το φαινόµενο του θερµοκη ίου και τους ρυθµούς αλλαγής του κλίµατος. Αυτό ου ε ιδεινώνεται είναι η οιότητα της υγείας, καθώς ακόµη µειώνονται και οι φυσικές ηγές ρώτων υλών ου χρειάζονται για την κατασκευή ενός νέου οχήµατος. Η ρεαλιστική λύση σε αυτά τα ροβλήµατα, είναι τα αυτοκίνητα να κινούνται µε φιλική ρος το εριβάλλον ενέργεια και στο τέλος της ζωής τους να ανακυκλώνονται, ροσφέροντας όλα τα υλικά τους για τη «γέννηση» ενός νέου οχήµατος. Όχηµα στο τέλος του κύκλου ζωής του είναι κάθε όχηµα ου α οτελεί «α όβλητο», µε την έννοια ότι ο κάτοχος του το α ορρί τει ή σκο εύει ή υ οχρεούται να το κάνει. Το ότε ακριβώς ο κάτοχος ενός οχήµατος το α οσύρει α ό την κυκλοφορία δεν µ ορεί να ει ωθεί µε σιγουριά. Τα κράτη-µέλη έχουν διαφορετική ολιτική στο θέµα της α όσυρσης των αυτοκινήτων. Έτσι, αυτοκίνητα ου µ ορεί να θεωρούνται στο τέλος της ζωής τους σε µία χώρα να µην θεωρούνται σε κά οια άλλη. Η σύσταση των αυτοκινήτων έχει αλλάξει ολύ κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ένα σύγχρονο αυτοκίνητο ρέ ει να εµ νέει αξιο ιστία και αράλληλα να συνδυάζει την άνεση, την ασφάλεια και το στυλ µε τη χαµηλή κατανάλωση σε καύσιµα αλλά και τις ανταγωνιστικές τιµές. Α ό την άλλη είναι διάχυτη η α αίτηση για όσον το δυνατόν µικρότερες εριβαλλοντικές ε ι τώσεις αυτού σε όλο το φάσµα της χρήσης του µέχρι το τέλος της ζωής του. Η τεχνολογική εξέλιξη και οι α αιτήσεις για χαµηλότερη κατανάλωση και µεγαλύτερη ασφάλεια οδήγησαν στην αντικατάσταση µεγάλου οσοστού των µεταλλικών µερών ενός αυτοκινήτου. Οι αλλαγές αυτές τείνουν να γίνουν ρος όφελος των λαστικών, των ο οίων η χρήση συνεχίζει να αυξάνεται όσο ερνούν τα χρόνια. - 1 -
Η ανακύκλωση οχηµάτων στην Ελλάδα, δεν έχει οργανωθεί µε συστηµατικό τρό ο. Η συλλογή των εγκαταλελειµµένων αυτοκινήτων γίνεται α ό τους ήµους ή τον Οργανισµό ιαχείρισης ηµόσιου Υλικού (Ο Υ). Τα αυτοκίνητα ρος διάλυση αραλαµβάνονται α ό µικρές εταιρείες ανακυκλωτών και αφού συµ ιεσθούν ή α λώς τεµαχισθούν σε µικρότερα κοµµάτια οδηγούνται σε µηχανές κονιορτο οίησης και τέλος στις χαλυβουργίες. Α ορρύ ανση δεν γίνεται, ενώ γίνεται διάλυση για την αφαίρεση εξαρτηµάτων ρος ώληση. Για τον διαχωρισµό χάλυβα α ό τα λοι ά υλικά υ άρχουν ολύ λίγες εταιρείες και η ανακύκλωση γίνεται κυρίως ως σκρά χάλυβα. Η εκ όνηση της εργασίας, έγινε για να µ ορέσει ο αναγνώστης, να µάθει ως ε ιτυγχάνεται η διαγραφή των οχηµάτων, οια είναι η διαδικασία α ορρύ ανσης και για ο οιονδή οτε ενδιαφερόµενο οια είναι τα αναµενόµενα έσοδα. Α οτελείται α ό εννέα ενότητες και ακολουθεί µια σύντοµη ανάλυση του εριεχοµένου τους: Στην ενότητα 1, γίνεται µια αναφορά σε εννοιολογικούς ροσδιορισµούς όσων αφορά την εφοδιαστική αλυσίδα, τα λεονεκτήµατα και τους στόχους της. Ακόµα γίνεται µια αναφορά στην Αντίστροφη εφοδιαστική µε τα έµµεσα και άµεσα κέρδη της. Στην ενότητα 2, αναφέρεται οιος είναι ο στόχος της εργασίας και οια µεθοδολογία ε ικράτησε για την συλλογή ληροφοριών. Στην ενότητα 3, γίνεται µια ανασκό ηση για την σηµερινή κατάσταση στην Ελλάδα. Ακόµα αναφέρονται τα δικαιολογητικά ου α αιτούνται για να γίνει η διαγραφή ενός οχήµατος και οιες είναι οι ιδιαίτερες ερι τώσεις ου ρέ ει να δοθεί ερισσότερη ροσοχή. Στην ενότητα 4, ενότητα γίνεται αρουσίαση της οδηγίας 2000/53/ΕΚ, και των α αιτήσεων της Ευρω αϊκής Ένωσης. Ακόµα διακρίνονται και οι καινούργιοι κανόνες για την ανακύκλωση οχηµάτων το 2008. Αναλύονται - 2 -
ε ίσης οι ε ι τώσεις ου µ ορούν να ροκληθούν στο εριβάλλον α ό ένα όχηµα, ου βρίσκεται στο τέλος κύκλου ζωής. Στην ενότητα 5, γίνεται µια λήρη αναφορά για τα εναλλακτικά συστήµατα διαχείρισης, ως γίνεται η α οσυναρµολόγηση, ο τεµαχισµός του οχήµατος κ.α. Ε ι λέον στην ενότητα 6 ε ισηµαίνονται τα υλικά ου µ ορούν να ανακτηθούν α ό ένα ΟΤΚΖ,.χ µηχανή, µ αταρία, κ.α Τέλος στην 7 ενότητα, γίνεται µια κοστολογική ανάλυση, µε χρήση θεωρίας ροβλέψεων, σύµφωνα µε τον α λό κινούµενο µέσο όρο και την γραµµική αλινδρόµηση. Ο σκο ός του κεφαλαίου αυτού, είναι να ροσδιοριστεί το καθαρό κέρδος της ε ιχείρησης Α, µέσω τριών διαφορετικών ροσεγγίσεων/ ροβλέψεων. - 3 -
ΕΝΟΤΗΤΑ 1 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΙ 1.1 ΑΛΥΣΙ Α ΕΦΟ ΙΑΣΜΟΥ Η ε ιστηµονική ροσέγγιση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι σχετικά ρόσφατη αν και σαν εφαρµογή είχε κάνει τα ρώτα της βήµατα στα αρχαία χρόνια. Τόσοι όλεµοι, τόσες δοσοληψίες λαών δεν θα είχαν καν αρχίσει αν δεν υ ήρχαν τα logistics, έστω και σε αυτή την α λούστατη εκδοχή α ό την ο οία ξεκίνησαν. Ένα α λό αράδειγµα είναι η εκστρατεία του Μέγα Αλέξανδρου, η ο οία θα ήταν ανέφικτη χωρίς το σωστό σύστηµα εφοδιασµού. Ε ίσης οι ανταλλαγές ροϊόντων µεταξύ εριοχών δεν θα γίνονταν σωστά αν δεν λειτουργούσαν µε υ οτυ ώδεις, για εκείνα τα χρόνια, µεθόδους της εφοδιαστικής αλυσίδας Στην σύγχρονη ε οχή οι ανταλλαγές αυτές έχουν δώσει την θέση τους στο εµ όριο και η οµαλή λειτουργία δεν θα ήταν δυνατή αν ανάµεσα στην αραγωγή και στην αγορά δεν υ ήρχε το σύνολο των υ ηρεσιών της εφοδιαστικής αλυσίδας ό ως είναι οι καταστάσεις/διαδικασίες α οθήκευσης, συσκευασίας, διαχείρισης και µεταφοράς ροϊόντων. 1.2 ΟΡΙΣΜΟΙ Η ολοκλήρωση δύο ή και ερισσοτέρων δραστηριοτήτων µε σκο ό το σχεδιασµό, την εφαρµογή και τον έλεγχο της α οδοτικής ροής των ρώτων υλών, ροϊόντων υ ό κατασκευή και τελικών ροϊόντων α ό το σηµείο ροέλευσης στο σηµείο κατανάλωσης µε σκο ό την λήρη συµµόρφωση µε τις α αιτήσεις του ελάτη, ορίζεται ως εφοδιαστική αλυσίδα α ό το CLM (Council of Logistics Management) των Η.Π.Α. Οι αρα άνω δραστηριότητες εριλαµβάνουν έννοιες ό ως η εξυ ηρέτηση του ελάτη, η ρόβλεψη της ζήτησης, η ε ικοινωνία κατά την διανοµή, ο έλεγχος των α οθεµάτων, ο χειρισµός των υλικών, η διεκ εραίωση των αραγγελιών, η εξυ ηρέτηση ου γίνεται µετά την αγορά (.χ. ανταλλακτικά, η ε ιλογή της - 4 -
το οθεσίας του εργοστασίου και των α οθηκευτικών χώρων, οι ροµήθειες, οι συσκευασίες) αλλά και ο σωστός χειρισµός των ροϊόντων ου ε ιστρέφονται (µεταφορά, α οθήκευση ή καταστροφή κά οιου ελαττωµατικού εµ ορεύµατος). Στην ουσία οι έννοιες αυτού του όρου δίνουν µεγαλύτερη έµφαση στην φυσική διακίνηση α ό τη αραγωγή στην κατανάλωση, ράγµα το ο οίο καθιστά τον ορισµό του CLM όχι τόσο λήρη όσο είναι αναγκαίο. Ακόµα ένας ορισµός ο ο οίος έχει ε ηρεάσει αρκετούς α ό το χώρο του εµ ορίου αλλά και ερευνητές είναι ο αρακάτω: Ως «Εφοδιαστική Αλυσίδα», ορίζεται και η ε ιστήµη της ιοίκησης (Management), της Τεχνικής Μεθοδολογίας (Engineering) και των Τεχνικών ραστηριοτήτων (Technical Activities), ου σχετίζονται µε τον Σχεδιασµό (Design), τον ροσδιορισµό των α αιτήσεων (Requeirements), την α όκτηση, την διατήρηση και τη διάθεση των αραγωγικών όρων και µέσων ου υ οστηρίζουν τους στόχους, τη στρατηγική, την τακτική και τον έλεγχο ενός Οργανισµού. Ο ορισµός αυτός έχει δοθεί α ό τη SOLE (Society of Logistics Engineers). Συγκρινόµενος ο όρος αυτός µε τους ροηγούµενους θα δούµε ότι γίνεται αντιλη τή µια χροιά ενδιαφέροντος για βιοµηχανικά ροϊόντα ή διαχείριση φυσικών οσοτήτων, ου ε ιδέχονται κά οια οικονοµική ή τεχνική µοντελο οίηση. Τέλος δύο έννοιες ου θα µ ορούσαν να χρησιµο οιηθούν για να γίνει ληρέστερη η εικόνα των Logistics είναι: Η έννοια της αλυσίδας εφοδιασµού η ο οία ορίζεται ως η κλασική σύνδεση της αραγωγής µε την διανοµή και εριλαµβάνει όλες τις α αραίτητες διαδικασίες ό ως η αγορά, η ροµήθεια, η µεταφορά η α οθήκευση κλ του φυσικού ροϊόντος. Η έννοια της ανάδρασης ληροφοριών logistics ου ορίζεται ως ο συντονισµός των διαδικασιών ου δε σχετίζονται µε τα υλικά και είναι α αραίτητες για την οιοτική εξυ ηρέτηση του ελάτη. - 5 -
1.2.1 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ Στη συνέχεια (βλ. διάγραµµα 1), α εικονίζετε η εξέλιξη της εφοδιαστικής αλυσίδας. Υψηλή ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΚΤΥΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΙΚΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ LOGISTICS Χαµηλή Γραµµικό µοντέλο ικτυακό µοντέλο ιάγραµµα 1: Εξέλιξη Εφοδιαστικής αλυσίδας (Φωλίνας., 2006) 1.2.2 ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙ ΑΣ Οι διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι οι εξής: ιαχείριση α οθεµάτων Προµήθεια Σχεδιασµός αραγωγής και κατασκευές Ε εξεργασία αραγγελιών Ανά τυξη νέων ροϊόντων Μεταφορές διανοµές Εξυ ηρέτηση ελατών - 6 -
1.3 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η α όδοση της λύσης της ιαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας είναι το υ ' αριθµόν ένα στοιχείο στη λίστα ε ιθυµιών κάθε εταιρείας, αλλά η µετάφραση µιας ε ιθυµίας στην ραγµατικότητα σηµαίνει ε ιλογή µιας λύσης ου διαχειρίζεται τις διαδικασίες αραγωγής και διανοµής για αυξηµένη α όδοση. Με την ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας, η ε ιχείρηση µ ορεί να ροσαρµοστεί στις ευκαιρίες ου υ άρχουν στην σηµερινή ε οχή και στον ρυθµό της µεταβαλλόµενης αγοράς. Σύµφωνα µε την Ελληνική εταιρεία Logistics (2007), η διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας στην Βιοµηχανία εριλαµβάνει όλα τα εξής: Demand Forecasting: ροβλέψεις και κυρίως ροβλέψεις της ζήτησης των ελατών της εταιρείας. Στην ουσία γίνεται αναφορά σε εφοδιαστικές αλυσίδες ου εξαρτώνται 100% α ό την ζήτηση ου ροκαλούν οι ελάτες. Η κάλυψη αυτής της ζήτησης την σωστή χρονική στιγµή µε το λιγότερο δυνατό κόστος είναι το ζητούµενο της βελτιστο οίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας, Purchasing: Αγοραστικό Μάνατζµεντ, Προµήθειες, µερικές α ό τις σκέψεις ου ρέ ει να κάνει ο ιευθυντής Logistics αναφορικά µε τις ροµήθειες είναι, ότε θα δοθεί µια αραγγελία για ροµήθειες, σε τι οσότητα και σε οιόν ροµηθευτή, ότε µ ορεί να αραδώσει, µ ορεί να συνδυάσει τις αραδόσεις άλλων ροµηθευτών έτσι ώστε να µειωθεί και το συνολικό κόστος µεταφοράς, Requirements Planning: ανάλυση και ρογραµµατισµός όλων των α αιτούµενων για την αραγωγή των ροϊόντων, έµµεσων ή άµεσων µε την αραγωγή ό ως η συντήρηση των µηχανηµάτων κτλ, Production Planning: ρογραµµατισµός της αραγωγής, όσες γραµµές αραγωγής, ότε αλλάζει η γραµµή αραγωγής κτλ, (στατιστικές αναφέρουν ότι ο χρόνος ου χρειάζεται για να αλλάξει µια γραµµή αραγωγής µ ορεί να µειωθεί και κατά 50% ανάλογα µε το µάνατζµεντ ου ακολουθεί η διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας), Manufacturing Inventory: Α οθεµατο οίηση σε ρώτες ύλες και υλικά χρήσιµα στην αραγωγική διαδικασία, Warehousing: Α οθήκευση γενικώς, σε ρώτες ύλες, σε συµ ληρωµατικά υλικά, σε τελικά ροϊόντα, σε υλικά συσκευασίας κτλ, - 7 -
Materials Handling: διαχείριση υλικών, άσης φύσεως, κωδικο οίηση, διαχείριση αρτίδων, ηµεροµηνιών λήξης κ.ο.κ., Packaging: Συσκευασία των τελικών ροϊόντων, ιδιαίτερα σηµαντική για όλη την διαχείριση Logistics (α οθήκευση, διανοµή κτλ) αλλά και για τις ωλήσεις και την ροβολή του ροϊόντος, Inventory: Α οθέµατα και διαχείριση α οθεµάτων το ε ί εδο των ο οίων συνιστά το µεγάλο στοίχηµα του κάθε Logistician και η κύρια αιτία για να χαρακτηριστεί µια εφοδιαστική αλυσίδα «lean and hungry», το ρότυ ο δηλαδή των Εφοδιαστικών Αλυσίδων σήµερα, Distribution Planning: ρογραµµατισµός αραδόσεων, µια λειτουργία γεµάτη κόστος α ό την ο οία όµως εξαρτάται άµεσα η εξυ ηρέτηση των ελατών, Order Processing: η διαχείριση αραγγελιών είναι ιδιαίτερα σηµαντική λειτουργία στην διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, άµεσα ε ηρεάζει την εξυ ηρέτηση των ελατών και ε ηρεάζεται α ό την διαχείριση των α οθεµάτων της εταιρείας, Transportation: οι µεταφορές άση φύσεως της εταιρείας τόσο εσωτερικά, όσο και α ό ροµηθευτές, σε ελάτες κ.ο.κ. Customer Service: η εξυ ηρέτηση των ελατών, ένα µάνατζµεντ ιδιαίτερα σηµαντικό µε ολλα λά οιοτικά στοιχεία διαχείρισης ου όµως ε ηρεάζονται άµεσα α ό την βέλτιστη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Πληροφοριακά Συστήµατα: τα ληροφοριακά συστήµατα είναι κύριο εργαλείο στον Έλληνα Logistician καθώς διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας σηµαίνει αριθµοί και οι αριθµοί ηγάζουν α ό την ληροφορική. εν είναι τυχαίο εξάλλου ότι όλα λέον τα ληροφοριακά συστήµατα είτε ονοµάζονται ERP ή αλλιώς εστιάζονται λέον και ροσαρµόζονται στα δεδοµένα της διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας καθώς εκεί λέον βασίζεται η διαχείριση της κάθε εταιρείας, Στρατηγικός Σχεδιασµός: η διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας α αιτεί Στρατηγικό Σχεδιασµό σε υψηλό ε ί εδο. Ο Logistics Manager σε µια ε ιχείρηση έχει ά οψη αλλά και εµ ειρία και την α αραίτητη γνώση σε οια το οθεσία θα ρέ ει να αγοραστεί µια ιδιοκτησία για να κατασκευασθεί το καινούργιο κέντρο διανοµής της εταιρείας, όσα φορτηγά ρέ ει να αγοράσει η εταιρεία, ως θα ανα τυχθεί και εξελιχθεί το τµήµα της Εφοδιαστικής - 8 -
Αλυσίδας για να αντα εξέλθει στους στόχους των ωλήσεων τα ε όµενα χρόνια κ.ο.κ. 1.4 ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙ Α Οι τάσεις της ε οχής ε ιβάλλουν για κάθε µεγάλη εταιρεία, τόσο την εξασφάλιση συνεχούς και αξιό ιστου ανταγωνιστικού λεονεκτήµατος όσο και την δηµιουργία µιας στρατηγικής φιλικής ρος το εριβάλλον. Η Αντίστροφη Εφοδιαστική Αλυσίδα δεν είναι κάτι καινούριο καθώς α λές µορφές της εφαρµόζονται εµ ειρικά εδώ και καιρό. Σαν κοµµάτι των Logistics όµως αναλύει την διαδικασία ανάκτησης αξίας α ό ροϊόντα ου έχουν ήδη χρησιµο οιηθεί. Η α οµένουσα αξία µ ορεί να ανακτηθεί µε συγκεκριµένους τρό ους ό ως ανακύκλωση, διάλυση, ε ισκευή, αναβάθµιση, ανακατασκευή, ή και άµεση ε αναχρησιµο οίηση. Πλέον α ό κά οιο ροϊόν ου θα κατέληγε στις χωµατερές µ ορούµε να αραχθεί αξία και κέρδος για την ε ιχείρηση και ταυτόχρονα να ροστατευτεί το εριβάλλον α ό τις βλαβερές συνέ ειες της φυσικής α οσύνθεσης κά οιου ροϊόντος. Οι εταιρίες µ ορούν µε αυτό τον τρό ο να ε ιτύχουν άµεσα και έµµεσα κέρδη και αράλληλα να είναι σε µεγάλο βαθµό φιλικές ρος το εριβάλλον. Μία ε ιχείρηση ρέ ει να σχεδιάσει και να υλο οιήσει ροσεκτικά την Αντίστροφη Εφοδιαστική της ώστε το κόστος της διαδικασίας να µην υ ερβαίνει τα κέρδη και έτσι ο συντελεστής κόστους-οφέλους να είναι άντα θετικός ρος όφελος της ε ιχείρησης, του εριβάλλοντος και του καταναλωτή. Για αυτό το λόγο µάλιστα ρέ ει να α οφασιστεί εάν η Αντίστροφη Εφοδιαστική θα ενταχθεί στην ευρύτερη στρατηγική της ε ιχείρησης. Σύµφωνα µε τους Οικονόµου Μιχάλη και Αποστολοπούλου Μαρία, ως Αντίστροφη Εφοδιαστική, ορίζεται η οποιαδήποτε διαδικασία κατά την οποία ανακτώνται και αξιοποιούνται ήδη χρησιµοποιηµένα προϊόντα, εξαρτήµατα, υλικά κλπ. - 9 -
1.4.1 ΕΜΜΕΣΑ ΚΕΡ Η ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ Με τα έµµεσα κέρδη ου ε ιτυγχάνονται α ό την ΑΕ µ ορεί µια ε ιχείρηση να µειώσει της τιµές των ροϊόντων της. Με αυτόν τον τρό ο µ ορεί να ε ιτύχει σηµαντικό ανταγωνιστικό λεονέκτηµα στην αγορά. Παρακάτω αναφέρονται ερι τώσεις ε ίτευξης έµµεσων κερδών α ό την ΑΕ: Εξοικονόµηση κεφαλαίων α ό τη µείωση των εξόδων για ρώτες ύλες. Ε αναχρησιµο οιώντας ύλες, ου για τους ελάτες είναι εντελώς άχρηστες µετά τη λήξη της ωφέλιµης ζωής του ροϊόντος και α οτελούν α ορρίµµατα, ε ιτυγχάνεται ένας ολύ οικονοµικός τρό ος α όκτησης ρώτων υλών. Παράδειγµα: Στην ΑΕ για τα αλουµινένια δοχεία, το αλουµίνιο ου χρησιµο οιείται ροέρχεται α ό ήδη χρησιµο οιηµένα δοχεία. ηλαδή α ό ανακύκλωση αλουµινίου. Εξοικονόµηση κεφαλαίων α ό τη µείωση του κόστους για την κατασκευή ροϊόντων. Με τη χρήση ΑΕ δεν χρειάζεται να κατασκευαστεί το ροϊόν εξαρχής αρά µόνο να ανακτηθεί η αξία του. Παράδειγµα: Στην ΑΕ για τα γυάλινα µ ουκάλια, τα µ ουκάλια ου ε ιστρέφονται δεν ροσφέρουν µόνο την ρώτη ύλη αλλά δεν χρειάζεται καν να ακολουθηθεί η διαδικασία της µετατρο ής του γυαλιού σε µ ουκάλι. ηλαδή α ό α ευθείας ε αναχρησιµο οίηση των µ ουκαλιών. 1.4.2 ΑΜΕΣΑ ΚΕΡ Η ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΗ Η ε ιχείρηση µ ορεί να ε ιτύχει άµεσα κέρδη µέσω α ευθείας ωλήσεων ή α ό αύξηση των ωλήσεων λόγω της Αντίστροφης Εφοδιαστικής. Μία ε ιχείρηση µ ορεί να χρησιµο οιήσει ΑΕ για να ανακτήσει τα χρησιµο οιηµένα ροϊόντα α ό τους ελάτες της µε αντίτιµο κά οια έκ τωση στα καινούρια ροϊόντα της. Έτσι η εταιρία µ ορεί να ανακατασκευάσει το ροϊόν αυτό και να το ουλήσει ξανά σε κά οιο µερίδιο αγοράς µε λιγότερες α αιτήσεις, ό ως για αράδειγµα ανα τυσσόµενες ή υ ανά τυκτες χώρες. Σαν αράδειγµα µ ορούµε να αναφέρουµε αυτό ενός κινητού τηλεφώνου ου ωλείται στην Ελλάδα. Η διάρκεια ζωής του κινητού - 10 -
αυτού είναι 2 χρόνια, αρ όλα αυτά κά οια εξαρτήµατα του µ ορεί να έχουν διάρκεια ζωής 1 χρόνο. Έτσι αν η εταιρεία ανακτήσει το κινητό αυτό το ολύ στα 2 χρόνια, µ ορεί µε κά οιες ροσθήκες να το ουλήσει κά ου αλλού µε διάρκεια ζωής για άλλον έναν χρόνο. Είναι ξεκάθαρο το κέρδος ου ε ιτυγχάνει αφού µε ελάχιστες δα άνες σε εξαρτήµατα ε ιτυγχάνονται ωλήσεις. Η εφαρµογή ΑΕ σε µία ε ιχείρηση µ ορεί να έχει σαν α οτέλεσµα σηµαντική αύξηση στις ωλήσεις. Εάν µια ε ιχείρηση εφαρµόζει ΑΕ και ανακτά ροϊόντα α ό τους ελάτες της µε κά οιο όφελος για αυτούς, αυτό οδηγεί σε αύξηση των ωλήσεων αλλά και στην αφοσίωση των ελατών της. Οι ελάτες συνήθως θέλουν να ουλήσουν το αλαιό ροϊόν όταν θα το αντικαταστήσουν µε ένα καινούργιο. Έτσι η εταιρία τους διευκολύνει ώστε να µη χρειαστεί να ψάξουν για αγοραστή. Παράδειγµα: Στην εφαρµογή ΑΕ για ηλεκτρικές συσκευές, ένας ελάτης εάν α οσύρει την αλαιά συσκευή µ ορεί να έχει έκ τωση στην καινούρια. Πρόκειται για α οτελεσµατικό τρό ο marketing καθώς συνήθως κά οιος θέλει να ανταλλάξει τη αλιά του συσκευή µε κά οια καινούρια. Ε ίσης, µ ορεί να εφαρµοστεί µε αυτόν τον τρό ο µία στρατηγική Green Merketing. ηλαδή, να διαµορφωθεί το ροφίλ της ε ιχείρησης µε στόχο το εριβάλλον και το κοινωνικό σύνολο. Αυτό µ ορεί να έχει ως συνέ εια την αύξηση των ωλήσεων σε µια αγορά στόχο ου ενδιαφέρεται για το εριβάλλον. 1.5 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΤΚΖ Με βάση τον Ευάγγελος Π. Κολτσάκη, η αύξηση της αυτοκινητοβιοµηχανίας κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχει δηµιουργήσει µεγάλο ενδιαφέρον σχετικά µε τη διαχείριση των α οβλήτων των α οσυρόµενων αυτοκινήτων. Το ενδιαφέρον έγκειται στα ε ιβλαβή συστατικά ου εριέχονται στα α όβλητα, αλλά και στα εριβαλλοντικά οφέλη και κόστη α ό την ανακύκλωση ή µη των υλικών. Η ετήσια οσότητα των οχηµάτων τέλους κύκλου ζωής στην Ελλάδα είναι ερί ου 35.000 τόνοι εκ των ο οίων ανακυκλώνεται το 75% των συλλεγοµένων. Περί ου το 60% του συνόλου των κυκλοφορούντων ε ιβατηγών και ελαφρών φορτηγών - 11 -