ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 8.10.2015 COM(2015) 503 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2014 EL EL

Περιεχόμενα ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 4 2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ... 10 2.1. Προληπτικές δράσεις... 10 2.2. Διορθωτικές ενέργειες... 11 2.3. Γεωργία... 13 2.4. Συνοχή... 15 2.5. Άμεση Διαχείριση... 18 2.6. Οικονομική αποδοτικότητα των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου... 19 3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟ 2014... 20 3.1. Επισκόπηση... 20 3.2. Δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση στις 31 Δεκεμβρίου 2014... 22 3.3. Δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2014... 22 3.4. Δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2014... 25 3.5. Ανακτήσεις... 28 3.6. Ελλείψεις στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών που εντοπίστηκαν το 2014 και μέτρα που ελήφθησαν... 29 4. ΣΩΡΕΥΤΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2014... 31 4.1. Επισκόπηση... 31 4.2. Δημοσιονομικές διορθώσεις... 34 4.3. Ανακτήσεις... 42 5. ΚΑΘΑΡΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ... 43 5.1. Καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις το 2014... 43 5.2. Επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ... 45 5.3. Επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς... 46 6. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ... 46 6.1. Γεωργία... 46 6.2. Συνοχή... 47 7. ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΟΕΒΗΣΑΝ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΜΕ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ... 49 7.1. Γεωργία... 49 7.2. Συνοχή... 51 2

8. ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΠΡΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ... 53 3

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ο Πρόεδρος Juncker έχει υπογραμμίσει με έμφαση την ανάγκη να διασφαλιστεί η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και έχει τονίσει ότι πρέπει να λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Στην παρούσα ανακοίνωση περιγράφεται η λειτουργία των προληπτικών και διορθωτικών μηχανισμών που προβλέπονται στη νομοθεσία, καθώς και οι δράσεις τις οποίες αναλαμβάνουν οι υπηρεσίες της Επιτροπής για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παράνομες ή παράτυπες δαπάνες. Παρέχεται επίσης η καλύτερη δυνατή εκτίμηση των αριθμητικών στοιχείων που προκύπτουν από τη χρήση των εν λόγω μηχανισμών και καταδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο τα κράτη μέλη συμμετέχουν και επωμίζονται τις συνέπειες. Η παρούσα ανακοίνωση καταρτίζεται σε ετήσια βάση κατόπιν ειδικού αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της διαδικασίας απαλλαγής του 2011 και, ως εκ τούτου, απευθύνεται στο θεσμικό αυτό όργανο, καθώς και στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ). Συμπληρώνει τα στοιχεία που αναφέρονται στους ετήσιους λογαριασμούς της ΕΕ για το 2014, στη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής για το 2014 και στα αντίστοιχα τμήματα των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων των σχετικών Γενικών Διευθύνσεων. Το Ελεγκτικό Συνέδριο παρέχει στην ετήσια έκθεσή του δήλωση αξιοπιστίας για τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων που περιλαμβάνονται στους ετήσιους λογαριασμούς της ΕΕ, καθώς και παρατηρήσεις και στατιστικά στοιχεία σχετικά με το σημαντικό ποσοστό σφάλματος των πληρωμών που περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς. Η σημασία των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων τονίζεται ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται υπόψη ο πολυετής χαρακτήρας τους. Αυτό αντικατοπτρίζεται δεόντως στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, οι οποίες περιλαμβάνουν αναλυτικά στοιχεία τόσο για τα ποσοστά σφάλματος όσο και για τις δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις. Η συμπληρωματική αξιολόγηση και των δύο στοιχείων παρέχει μια εικόνα του τελικού αντικτύπου τους στα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ όσον αφορά τις παράτυπες πληρωμές σε δικαιούχους και αποτελεί βασικό δείκτη για την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου διαχειρίζονται τους κινδύνους όσον αφορά τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (βλέπε τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής για το 2014). Το σημαντικό καθήκον τόσο της Επιτροπής όσο και των κρατών μελών να διαχειρίζονται τους κινδύνους που σχετίζονται με τη νομιμότητα και την κανονικότητα πράξεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ εκτελείται σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) 1, του δημοσιονομικού κανονισμού 2, των κανόνων εφαρμογής του 3 και των διαφόρων ειδικών ανά τομέα νομοθετικών πράξεων. Η Επιτροπή προστατεύει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, δηλαδή τις δαπάνες της ΕΕ, από παράτυπες ή αχρεωστήτως καταβληθείσες δαπάνες, με δύο κυρίως τρόπους: (1) προληπτικές δράσεις και 1 2 3 ΕΕ C 326 της 26.10.2012, σ. 47. Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1). Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1268/2012 της Επιτροπής, της 29ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους κανόνες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (ΕΕ L 362 της 31.12.2012, σ. 1). 4

(2) διορθωτικούς μηχανισμούς (κυρίως δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβάλλονται σε κράτη μέλη, καθώς και ανακτήσεις από αποδέκτες πληρωμών της ΕΕ). Πρωταρχικός στόχος των δημοσιονομικών διορθώσεων και των ανακτήσεων είναι να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια της ΕΕ χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο, δηλαδή ότι αποκλείονται από τη χρηματοδότηση της Ένωσης οι δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά παράβαση του ισχύοντος δικαίου. Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, τα κράτη μέλη (και όχι η Επιτροπή) είναι κατεξοχήν αρμόδια για τον εντοπισμό και την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από τους δικαιούχους. Λόγω του πλαισίου ελέγχου, του σύνθετου χαρακτήρα των διορθωτικών μηχανισμών και διαδικασιών, καθώς και του πολυετούς χαρακτήρα των προγραμμάτων, τα αποτελέσματα (ήτοι οι δημοσιονομικές διορθώσεις και οι ανακτήσεις) εκτελούνται συνήθως μετά τον εντοπισμό των σχετικών αδυναμιών ή παρατυπιών και την πραγματοποίηση των πληρωμών. Για τη διασφάλιση της οικονομικής αποδοτικότητας των συστημάτων ελέγχου, ένας από τους κύριους άξονες εργασίας στους οποίους θα εστιάσουν οι υπηρεσίες της Επιτροπής κατά τη διάρκεια της θητείας του Σώματος είναι ο εξορθολογισμός και η απλούστευση των ελέγχων και η ανακατανομή των πόρων σε ελέγχους που θεωρούνται οι πλέον κατάλληλοι για τη διαχείριση των κινδύνων νομιμότητας και κανονικότητας εντός του κανονιστικού πλαισίου. Όσον αφορά την επιμερισμένη διαχείριση, ο βασικός στόχος συνίσταται στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων ελέγχου των κρατών μελών. Η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στα αποτελέσματα του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής, αλλά παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με τους ελέγχους που διενεργούν τα κράτη μέλη. Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις: Αποτελέσματα 2014 Όσον αφορά τις επιπτώσεις των διορθωτικών μέτρων που λαμβάνει η Επιτροπή, τα βασικά αριθμητικά στοιχεία για το οικονομικό έτος 2014 έχουν ως εξής: σε εκατ. ευρώ Τομείς πολιτικής Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2014 Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που εκτελέστηκαν το 2014 Γεωργία 2 247 1 198 ΕΓΤΕ 1 862 946 Αγροτική ανάπτυξη 385 252 Πολιτική συνοχής 2 050 1 694 ΕΤΠΑ 1 330 1 083 Ταμείο Συνοχής 292 236 ΕΚΤ 343 290 ΧΜΠΑ/ΕΤΑ 67 66 ΕΓΤΠΕ Τμήμα Προσανατολισμού 18 19 Επιμερισμένη διαχείριση 4 297 2 892 Εσωτερικές πολιτικές 297 279 Εξωτερικές πολιτικές 127 108 Διοίκηση 5 5 ΣΥΝΟΛΟ 4 728 3 285 5

Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν αντιστοιχούν στο 3,3% (επιβεβαιωθείσες) και στο 2,3% (εκτελεσθείσες) των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό το 2014. 6

Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις: Σωρευτικά αποτελέσματα Τα σωρευτικά αριθμητικά στοιχεία παρέχουν πιο χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη σημασία των διορθωτικών μηχανισμών που χρησιμοποιούνται από την Επιτροπή, διότι λαμβάνουν υπόψη τον πολυετή χαρακτήρα της πλειονότητας των ενωσιακών δαπανών και εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις μεμονωμένων περιστατικών. Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις που επιβεβαιώθηκαν κατά την περίοδο 2009-2014 (σε εκατ. ευρώ): 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Διοίκηση Τομείς εξωτερικής πολιτικής Τομείς εσωτερικής πολιτικής Πολιτική συνοχής Γεωργία Κατά την περίοδο 2009-2014, τα ποσά που επιβεβαιώθηκαν παρουσιάζουν αυξητική τάση. Το μέσο επιβεβαιωθέν ποσό ανήλθε σε 3,2 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,4% του μέσου ποσού πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ το μέσο εκτελεσθέν ποσό κατά την ίδια περίοδο ανήλθε σε 2,8 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,1% των πληρωμών (βλέπε διάγραμμα 4.1). Για το ΕΓΤΕ, το μέσο ποσοστό διόρθωσης των δημοσιονομικών διορθώσεων της Επιτροπής κατά την περίοδο από το 1999 έως το τέλος του 2014 αντιστοιχούσε στο 1,7% των δαπανών (οι οποίες είναι όλες καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις) (βλέπε τμήμα 4.2.2). Όσον αφορά τα κονδύλια από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ για την περίοδο 2000-2006 (στις περιπτώσεις όπου η περάτωση των προγραμμάτων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί), στο τέλος του 2014 το συνδυασμένο ποσοστό δημοσιονομικής διόρθωσης, μόνο με βάση την εποπτεία της Επιτροπής, ισοδυναμούσε με το 4,1% των χορηγήσεων (βλέπε τμήμα 4.2.3). Το μέσο επιβεβαιωθέν ποσό στο πλαίσιο της άμεσης και της έμμεσης διαχείρισης για την περίοδο 2009-2014 ανήλθε σε 366 εκατ. ευρώ, ήτοι στο 1,2% του μέσου ποσού πληρωμών. Κατά τη διάρκεια του 2015, το Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση εις βάρος της Επιτροπής για σειρά δημοσιονομικών διορθώσεων που αφορούσαν δαπάνες περιφερειακής πολιτικής κατά την περίοδο 1994-1999, οι οποίες ανέρχονταν συνολικά σε 500 εκατ. ευρώ. Επρόκειτο για διαδικαστικά ζητήματα και η Επιτροπή εκπονεί επί του παρόντος ανάλυση των επιπτώσεων (βλέπε τμήμα 4.1.2). 7

Προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ: βασικά συμπεράσματα Τα αριθμητικά στοιχεία καταδεικνύουν τα θετικά αποτελέσματα των πολυετών προληπτικών και διορθωτικών δραστηριοτήτων που αναλαμβάνονται τόσο από την Επιτροπή όσο και από τα κράτη μέλη. Η σημασία των ποσών που κοινοποιήθηκαν πρέπει να θεωρηθεί στοιχείο που επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Επιτροπής και των κρατών μελών να διασφαλίσουν ότι τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές διατάξεις. Η Επιτροπή καταβάλλει μείζονες προσπάθειες για την περαιτέρω βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου στο επίπεδο των κρατών μελών, προτείνοντας κατάλληλα και ειδικά ανά κράτος μέλος σχέδια δράσης, διοργανώνοντας σεμινάρια σχετικά με τα ποσοστά σφάλματος, ανταλλάσσοντας ορθές πρακτικές και καθοδήγηση, διοργανώνοντας κύκλους μαθημάτων κατάρτισης για τις διαχειριστικές αρχές και συγκαλώντας ετήσιες και ειδικές συνεδριάσεις. Σκοπός της λήψης διορθωτικών μέτρων είναι η διόρθωση παρατυπιών του παρελθόντος, ενώ σκοπός της λήψης προληπτικών μέτρων είναι η αποφυγή επανεμφάνισης αυτών των παρατυπιών στο μέλλον. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις μπορεί να είναι καθαρές (π.χ. στο πλαίσιο της γεωργικής πολιτικής), που σημαίνει ότι τα σχετικά ποσά επιστρέφονται όντως στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ή μπορεί να αντισταθμίζονται με πρόσθετες νέες επιλέξιμες δαπάνες (στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής). Και στις δύο περιπτώσεις, υφίστανται πραγματικές επιπτώσεις διότι, ακόμη και στην περίπτωση της αντιστάθμισης, το αντίστοιχο κράτος μέλος επωμίζεται με ίδιους πόρους (από τον εθνικό προϋπολογισμό) τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των μη επιλέξιμων δαπανών. Όταν ο ακριβής ποσοτικός προσδιορισμός των παρατυπιών δεν είναι ούτε εφικτός ούτε οικονομικά αποδοτικός, ή όταν οι παρατυπίες συνδέονται με σοβαρές ελλείψεις διαχείρισης και ελέγχου, η Επιτροπή εφαρμόζει τις λεγόμενες κατ αποκοπή διορθώσεις, για παράδειγμα στο επίπεδο του συνολικού επιχειρησιακού προγράμματος, όπως προβλέπεται στους σχετικούς κανονισμούς. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις σε επίπεδο έργων αλλά και προγραμμάτων έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα για το μέλλον. Προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ: υπό εξέλιξη βελτιώσεις κατά την περίοδο 2014-2020 Γεωργία: οι βελτιώσεις αφορούν αυξημένη έμφαση σε δαπάνες υψηλότερου κινδύνου, συντομότερη διαδικασία συμμόρφωσης, καλύτερο καθορισμό των κριτηρίων και της μεθοδολογίας για την εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων, απλουστευμένα συστήματα πληρωμών, νέα διαδικασία γνωμοδότησης από εθνικούς οργανισμούς πιστοποίησης όσον αφορά τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών που δηλώνονται και ενίσχυση των διακοπών και αναστολών σύμφωνα με τις επιτυχημένες πρακτικές στο πλαίσιο της συνοχής. Συνοχή: οι βελτιώσεις αφορούν την εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων, η οποία αποτελεί επιπλέον κίνητρο για τα κράτη μέλη ώστε να επιφέρουν βελτιώσεις στους λογιστικούς ελέγχους βάσει κινδύνου που διενεργούν, εξετάζοντας δέσμες μέτρων για την ενίσχυση της αξιοπιστίας οι οποίες περιλαμβάνουν ελεγκτικές γνωμοδοτήσεις σχετικά με τη λειτουργία των συστημάτων και τη νομιμότητα και την 8

κανονικότητα, καθώς και ετήσιες εκθέσεις ελέγχου στις οποίες αναφέρονται τα εναπομένοντα ποσοστά σφάλματος αφορούν επίσης την ενισχυμένη νομική βάση για τις κατ αποκοπή διορθώσεις και την αύξηση του επιπέδου διόρθωσης για επανειλημμένες ελλείψεις. 9

2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Λογιστικός έλεγχος / Έλεγχος Υπό εκτέλεση Επιβεβαιώθηκε Εκτελέστηκε Κοινοποιήθηκε 2.1. Προληπτικές δράσεις Η Επιτροπή χρησιμοποιεί σειρά προληπτικών μηχανισμών για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης (ήτοι, δαπάνες της γεωργικής πολιτικής και της πολιτικής συνοχής), τα κράτη μέλη είναι πρωτίστως υπεύθυνα σε όλο τον κύκλο ζωής των δαπανών να διασφαλίζουν τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή ασκεί έγκαιρη και αυστηρή εποπτεία, η οποία βασίζεται στα αποτελέσματα των λογιστικών ελέγχων της ΕΕ, στα αποτελέσματα εθνικών ελέγχων που διαβιβάζονται συν τω χρόνω, στα αποτελέσματα ερευνών της OLAF, καθώς και σε τυχόν άλλα στοιχεία που περιέρχονται στη γνώση των υπηρεσιών της Επιτροπής και παρέχουν ενδείξεις σχετικά με ελλείψεις των συστημάτων ή σοβαρές μη διορθωμένες παρατυπίες. Τα βασικά στοιχεία που υποδηλώνουν την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου επαναξιολογούνται συνεχώς, ούτως ώστε να μην πραγματοποιούνται πληρωμές σε περίπτωση αναποτελεσματικών συστημάτων σε επίπεδο προγράμματος/μέρους προγράμματος. Γεωργία: δυνάμει του νέου οριζόντιου κανονισμού για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ), το 2014 τέθηκε σε ισχύ ένα νέο νομικό πλαίσιο για τις διακοπές και τις αναστολές των πόρων της ΚΓΠ, το οποίο θα ενισχύσει την αρμοδιότητα της Επιτροπής να αναστέλλει τη χρηματοδότηση της ΕΕ όταν διαπιστώνονται κίνδυνοι παράτυπων πληρωμών. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή μπορεί να μειώνει ή να αναστέλλει τις μηνιαίες (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων - ΕΓΤΕ) ή ενδιάμεσες (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης - ΕΓΤΑΑ) πληρωμές εάν «ένα ή περισσότερα βασικά στοιχεία του εκάστοτε εθνικού συστήματος ελέγχου είτε δεν υφίστανται είτε δεν εφαρμόζονται ουσιαστικά λόγω της σοβαρότητας ή της επανάληψης των διαπιστούμενων ελλείψεων» (ή εάν υφίστανται ανάλογες σοβαρές ελλείψεις στο σύστημα για την ανάκτηση των παράτυπων πληρωμών) και: - είτε οι ελλείψεις είναι συνεχείς και αποτελούν ήδη την αιτία δύο τουλάχιστον αποφάσεων δημοσιονομικής διόρθωσης είτε - η Επιτροπή συμπεραίνει ότι το σχετικό κράτος μέλος δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα στο άμεσο μέλλον, σύμφωνα με ένα σχέδιο δράσης με σαφείς δείκτες προόδου εκπονούμενο σε συνεργασία με την Επιτροπή. Για το ΕΓΤΑΑ, ο νέος κανονισμός περί κοινών διατάξεων προβλέπει επιπλέον τη διακοπή των ενδιάμεσων πληρωμών από τον κύριο διατάκτη (δηλαδή τον Γενικό Διευθυντή) ως ένα επιπλέον, ταχύ και αναδραστικό μέσο σε περίπτωση ανησυχίας ως προς τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πληρωμών. Για το ΕΓΤΕ, ο ρυθμός των μηνιαίων πληρωμών δεν θα επέτρεπε τη χρήση της εν λόγω διαδικασίας διακοπής. Συνοχή: προληπτικοί μηχανισμοί υφίστανται στο επίπεδο της Επιτροπής στο πλαίσιο του ρόλου της ως εποπτικού οργάνου που της παρέχει τη δυνατότητα: - να διακόψει την προθεσμία πληρωμής για 6 το πολύ μήνες, εάν: α) υπάρχουν ενδείξεις σημαντικών ελλείψεων στη λειτουργία των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου του εν λόγω κράτους μέλους ή 10

β) οι υπηρεσίες της Επιτροπής πρέπει να πραγματοποιήσουν πρόσθετες επαληθεύσεις ύστερα από πληροφορίες ότι οι δαπάνες που περιέχονται σε μια πιστοποιημένη δήλωση δαπανών συνδέονται με σοβαρή παρατυπία η οποία δεν έχει επανορθωθεί. Μετά την περάτωση μιας υπόθεσης (έπειτα από επιστολή άρσης), μπορεί να υπάρξει διεκπεραίωση και καταβολή του ποσού του οποίου η πληρωμή διεκόπη στις αρχές του κράτους μέλους υπό τον όρο ότι διατίθενται επαρκή κονδύλια και ότι δεν υπάρχουν άλλα ζητήματα που αφορούν το πρόγραμμα - να αναστείλει το σύνολο ή μέρος των ενδιάμεσων πληρωμών σε κράτος μέλος στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) υπάρχουν ενδείξεις σοβαρών ελλείψεων στο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου του προγράμματος και το κράτος μέλος δεν έχει λάβει τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα ή β) δαπάνη που περιλαμβάνεται σε πιστοποιημένη δήλωση δαπανών έχει σχέση με σοβαρή παρατυπία η οποία δεν έχει διορθωθεί ή γ) ένα κράτος μέλος έχει προβεί σε σοβαρή παράβαση των υποχρεώσεων διαχείρισης και ελέγχου που υπέχει. Εάν το κράτος μέλος δεν λάβει τα απαιτούμενα μέτρα, η Επιτροπή δύναται να αποφασίσει να επιβάλει δημοσιονομική διόρθωση. Και οι δύο διαδικασίες παρέχουν έναν μηχανισμό για την επίτευξη άμεσης συμφωνίας με το αντίστοιχο κράτος μέλος όσον αφορά τις συμπληρωματικές επαληθεύσεις που πρέπει να διενεργηθούν και, εφόσον παραστεί ανάγκη, την εφαρμογή κατάλληλων διορθωτικών μέτρων. Όταν κρίνεται σκόπιμο, σε περίπτωση σοβαρών αδυναμιών και εφόσον οι υπηρεσίες της Επιτροπής εκτιμούν ότι οι σχετικές αρχές δεν έλαβαν μέτρα ή έλαβαν ανεπαρκή μέτρα εντός του κανονιστικού χρονικού πλαισίου της διακοπής (ανώτατη περίοδος 6 μηνών), η Επιτροπή κινεί επίσης επίσημη διαδικασία αναστολής, με αφετηρία την αποστολή επιστολής προ της αναστολής που απευθύνει στο κράτος μέλος. Στο πλαίσιο της άμεσης και έμμεσης διαχείρισης, οι προληπτικές δράσεις περιλαμβάνουν ελέγχους που εκτελούν οι αρμόδιες υπηρεσίες σχετικά με την επιλεξιμότητα των δαπανών που δηλώνουν οι δικαιούχοι. Αυτοί οι εκ των προτέρων έλεγχοι είναι ενταγμένοι στις διαδικασίες διαχείρισης των προγραμμάτων και αποσκοπούν στην παροχή εύλογης βεβαιότητας σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών που καταβάλλονται. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής δύνανται ακόμη να παρέχουν καθοδήγηση, ιδίως επί ζητημάτων συμβάσεων, με σκοπό τη διασφάλιση ορθής και αποτελεσματικής διαχείρισης της χρηματοδότησης και, ως εκ τούτου, τη μείωση του κινδύνου παρατυπιών. 2.2. Διορθωτικές ενέργειες Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι για μεγάλο μέρος των δαπανών της ΕΕ, π.χ. πολιτική συνοχής, πολιτική έρευνας και πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, τα σχετικά προγράμματα έχουν πολυετή χαρακτήρα. Σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 στοιχείο ε) του δημοσιονομικού κανονισμού, το δεδομένο αυτό λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή διορθωτικών μέτρων, καθώς και κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δράσεων αυτών. Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις πραγματοποιούνται σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής ενός προγράμματος, μόλις πραγματοποιηθούν δαπάνες και/ή πληρωμές. 11

2.2.1. Δημοσιονομικές διορθώσεις Ως δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση νοούνται οι δημοσιονομικές διορθώσεις που έχουν προταθεί αλλά δεν έχουν γίνει ακόμη δεκτές από τα κράτη μέλη ή δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί από την Επιτροπή. Μια δημοσιονομική διόρθωση αναφέρεται ως επιβεβαιωθείσα μόλις γίνει δεκτή από το κράτος μέλος ή αποφασιστεί βάσει απόφασης της Επιτροπής. Μια δημοσιονομική διόρθωση θεωρείται εκτελεσθείσα όταν η εν λόγω διόρθωση έχει εφαρμοστεί και καταχωριστεί στους λογαριασμούς της Επιτροπής, που σημαίνει ότι η δημοσιονομική πράξη επικυρώθηκε από τον αρμόδιο διατάκτη στις ακόλουθες περιπτώσεις: αφαίρεση από την αίτηση ενδιάμεσης ή τελικής πληρωμής, ένταλμα είσπραξης και/ή πράξη αποδέσμευσης. Η Επιτροπή εφαρμόζει τους ακόλουθους τύπους δημοσιονομικών διορθώσεων στις δαπάνες που δηλώνονται από τα κράτη μέλη («εκ των υστέρων» διορθώσεις): - δημοσιονομικές διορθώσεις σχετικά με επιμέρους περιπτώσεις, με βάση τον ακριβή προσδιορισμό αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και τις δημοσιονομικές επιπτώσεις για τον προϋπολογισμό - κατά παρέκταση δημοσιονομικές διορθώσεις, εάν το σχετικό ποσό μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος με επαρκές επίπεδο αξιοπιστίας - κατ αποκοπή διορθώσεις, εάν το σχετικό ποσό δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος ή όταν οι επιπτώσεις μεμονωμένων σφαλμάτων στις δαπάνες δεν μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά με ακρίβεια (π.χ. δημοσιονομικές διορθώσεις μεμονωμένων δημόσιων συμβάσεων βάσει συμφωνηθέντων κατ αποκοπή ποσών) (βλέπε πίνακες 3.3.2 και 3.4.2). Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, όλες οι δημοσιονομικές διορθώσεις, κάθε τύπου, έχουν επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς ακόμη και αν τα αντίστοιχα ποσά δεν επιστρέφονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ, οι δημοσιονομικές διορθώσεις έχουν πάντα αρνητικές επιπτώσεις στο επίπεδο των κρατών μελών. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις «στην πηγή» χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή δημοσιονομικών διορθώσεων πριν από την εκτέλεση επιστροφής στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση που η διόρθωση εφαρμόζεται από το κράτος μέλος κατά την πιστοποίηση νέων δαπανών στην Επιτροπή κατόπιν και συνεπεία του σχεδίου διορθωτικών μέτρων που έχει συμφωνηθεί με την Επιτροπή. Είναι σκόπιμο να επισημανθεί ότι η διαφορά μεταξύ των εκ των υστέρων δημοσιονομικών διορθώσεων και των δημοσιονομικών διορθώσεων στην πηγή αφορά τον χρόνο πραγματοποίησής τους. 2.2.2. Ανακτήσεις Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, τα ποσά που ανακτώνται από τους δικαιούχους πιστώνονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως έσοδα για ειδικό προορισμό, μετά την παρακράτηση 20% από τα κράτη μέλη για την κάλυψη του διοικητικού κόστους. Για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων ορισμένων κρατών μελών όσον αφορά την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, βάσει μηχανισμού νομικής εκκαθάρισης προβλέπεται ότι, όταν τα κράτη μέλη δεν ανακτούν τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά από τους δικαιούχους εντός τεσσάρων ετών ή, για περιπτώσεις που αποτελούν αντικείμενο δικαστικής προσφυγής, εντός οκτώ ετών, το 50% των εν λόγω μη ανακτηθέντων ποσών βαρύνει αυτομάτως τους εθνικούς τους προϋπολογισμούς (κανόνας 50/50). Ακόμη και μετά την εφαρμογή αυτού του μηχανισμού, τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να συνεχίσουν τις οικείες διαδικασίες ανάκτησης και, εάν δεν το πράξουν με τη δέουσα επιμέλεια, η Επιτροπή 12

δύναται να αποφασίσει, στο πλαίσιο της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, να καταλογίσει στα οικεία κράτη μέλη ολόκληρο το εκκρεμές ποσό. Επιπλέον, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να συμψηφίζουν τυχόν εκκρεμείς οφειλές με μελλοντικές πληρωμές προς τον οφειλέτη (υποχρεωτική αντιστάθμιση). Το σύστημα αυτό ενθαρρύνει τις προσπάθειες των κρατών μελών να προβαίνουν όντως σε ανάκτηση παράτυπων πληρωμών χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, οι ανακτήσεις λαμβάνονται υπόψη σε μελλοντική αίτηση επιστροφής που λαμβάνει η Επιτροπή και, ως εκ τούτου, μπορεί να χρησιμοποιηθούν εκ νέου για το πρόγραμμα κατά την περίοδο προγραμματισμού μετά το τέλος της περιόδου επιλεξιμότητας πιστώνονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως έσοδα για ειδικό προορισμό. Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, τα εντάλματα είσπραξης εκδίδονται κυρίως κατά την περάτωση των προγραμμάτων ή κατόπιν αυτής και συνεπάγονται έσοδα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Κατά την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού (2014-2020), στο πλαίσιο της αποδοχής των λογαριασμών, οι ανακτήσεις μπορούν να συμψηφιστούν με μελλοντικές αιτήσεις επιστροφής (και να χρησιμοποιηθούν εκ νέου για το πρόγραμμα). Στο πλαίσιο της άμεσης και της έμμεσης διαχείρισης, και σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τα εντάλματα είσπραξης για αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά πρέπει να καταρτίζονται από τον διατάκτη. Στη συνέχεια, οι ανακτήσεις πραγματοποιούνται με άμεση τραπεζική μεταφορά από τον οφειλέτη (και συνιστούν έσοδα για τον προϋπολογισμό της ΕΕ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου για το ίδιο πρόγραμμα) ή με συμψηφισμό των λοιπών ποσών που η Επιτροπή οφείλει στον οφειλέτη. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής πραγματοποιούν επίσης ανακτήσεις «στην πηγή», αφαιρώντας τις μη επιλέξιμες δαπάνες (που διαπιστώθηκαν σε προηγούμενες ή τρέχουσες δηλώσεις δαπανών) από τις πραγματοποιούμενες πληρωμές. 2.3. Γεωργία 2.3.1. Με ποιον τρόπο η Επιτροπή προστατεύει τις δαπάνες στο πλαίσιο της ΚΓΠ; Σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο της ΚΓΠ, οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβάλλει η Επιτροπή στα κράτη μέλη είναι πάντα καθαρές διορθώσεις 4. Τα ποσά επιστρέφονται πράγματι από τα κράτη μέλη και λαμβάνονται υπόψη στον προϋπολογισμό της ΕΕ ως έσοδα για ειδικό προορισμό. Χρησιμοποιούνται δε για τη χρηματοδότηση του συνόλου των δαπανών της ΚΓΠ χωρίς να προορίζονται για ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος. Η Επιτροπή εκδίδει ετησίως δύο έως τέσσερις αποφάσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, οι οποίες καλύπτουν μια δέσμη μεμονωμένων δημοσιονομικών διορθώσεων. Η πραγματική εκτέλεση της επιστροφής στον προϋπολογισμό της ΕΕ μπορεί να καθυστερήσει μέσω αποφάσεων τμηματικής εκτέλεσης ή αναβολής. Η τμηματική εκτέλεση γινόταν μέχρι στιγμής δεκτή για τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Λιθουανία, την Πορτογαλία και τη Ρουμανία. Επιπροσθέτως, η Επιτροπή θέσπισε το 2012 νέα διάταξη 5, βάσει της οποίας επιτρέπεται η αναβολή της επιστροφής δημοσιονομικών διορθώσεων για τα κράτη μέλη που τελούν υπό καθεστώς χρηματοδοτικής ενίσχυσης από την ΕΕ και υπό την προϋπόθεση ότι οι ελλείψεις που οδήγησαν στην επιβολή της 4 5 Πρόκειται για τη διαδικασία βάσει της οποίας η Επιτροπή κάνει δεκτούς τους λογαριασμούς των κρατών μελών και, επομένως, τις δαπάνες που έχουν καταβληθεί από τους οργανισμούς πληρωμών προς τους γεωργούς και τους δικαιούχους. Στο πρώτο στάδιο, οι λογαριασμοί των οργανισμών πληρωμών ελέγχονται ως προς την αξιοπιστία τους από οργανισμούς πιστοποίησης στα κράτη μέλη και, στη συνέχεια, η Επιτροπή λαμβάνει την ετήσια απόφαση δημοσιονομικής εκκαθάρισης. Στο δεύτερο στάδιο, η ίδια η Επιτροπή πραγματοποιεί τη διαδικασία εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, βάσει λογιστικών ελέγχων που της επιτρέπουν να εντοπίζει και να αποκλείει (κατά τα επόμενα έτη) πληρωμές που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 375/2012 της Επιτροπής, της 2ας Μαΐου 2012, περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 885/2006 για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 του Συμβουλίου σχετικά με τη διαπίστευση των οργανισμών πληρωμών και άλλων οργανισμών και την εκκαθάριση των λογαριασμών του ΕΓΤΕ και του ΕΓΤΑΑ (ΕΕ L 118 της 3.5.2012, σ. 4 5). 13

δημοσιονομικής διόρθωσης έχουν αντιμετωπιστεί. Μετά τη λήξη της περιόδου αναβολής, οι διορθώσεις εκτελούνται σε ετήσιες δόσεις. Η αναβολή αυτή έχει χορηγηθεί μέχρι σήμερα στην Πορτογαλία και την Ελλάδα. Μέχρι και το τέλος του 2014 είχαν εκδοθεί αποφάσεις τμηματικής εκτέλεσης για ποσά ύψους 1,1 δισεκατ. ευρώ, ενώ ανάλογες αποφάσεις εκδόθηκαν επίσης τον Ιανουάριο του 2015 για άλλα 1,3 δισεκατ. ευρώ (συνολικά 2,4 δισεκατ. ευρώ). 2.3.2. Υπό εξέλιξη βελτιώσεις κατά την περίοδο 2014-2020 Α) Έμφαση σε δαπάνες υψηλότερου κινδύνου Λόγω των υψηλότερων ποσοστών σφάλματος που ανέφερε το Ελεγκτικό Συνέδριο στον έλεγχο που διενήργησε πρόσφατα, ο αριθμός των λογιστικών ελέγχων του ΕΓΤΑΑ αυξήθηκε σημαντικά το 2013 (35), ενώ το ίδιο συνέβη και το 2014 (45), με αποτέλεσμα οι έλεγχοι να έχουν διπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2012 (23). Μια άλλη συνέπεια συνίσταται στο ότι ορισμένα κράτη μέλη ελέγχονται κάθε χρόνο, έως ότου διορθωθούν όλες οι σοβαρές ελλείψεις. Η στρατηγική λογιστικού ελέγχου για την περίοδο βασίζεται σε ενισχυμένη ανάλυση κινδύνου και σε ένα κυλιόμενο πρόγραμμα τριετούς διάρκειας, χάρη στα οποία θα διασφαλιστεί η καλύτερη κάλυψη των συνολικών δαπανών, ιδίως με σκοπό την καλύτερη κάλυψη των λογιστικών ελέγχων, καθώς και η στοχευμένη αντιμετώπιση των σοβαρών κυρίως και/ή συστημικών ελλείψεων στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών. Στους τομείς υψηλότερου κινδύνου, οι δραστηριότητες ελέγχου θα συνεχιστούν με εντατικότερο ρυθμό βάσει συστημικής προσέγγισης. Β) Καμία διακριτική ευχέρεια και κατάταξη των δημοσιονομικών διορθώσεων Κάθε κίνδυνος που διαπιστώνεται για τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα ενεργοποιεί συστηματικά καθαρή δημοσιονομική διόρθωση, διότι η Επιτροπή δεσμεύεται νομικά να αποκλείει από τη χρηματοδότηση της ΕΕ οποιαδήποτε διαπιστωθείσα παράνομη δαπάνη. Τόσο για το ΕΓΤΕ όσο και για το ΕΓΤΑΑ, οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις διέπονται από τον νέο οριζόντιο κανονισμό για την ΚΓΠ, ο οποίος καθιστά τη διαδικασία ακόμη πιο αυστηρή, σε βαθμό που η μέθοδος και τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τον προσδιορισμό του ποσού αυτών των δημοσιονομικών διορθώσεων καθορίζονται πλέον με κατ εξουσιοδότηση πράξη. Τόσο ο δημοσιονομικός κανονισμός όσο και ο νέος οριζόντιος κανονισμός για την ΚΓΠ προβλέπουν την κατάταξη των τύπων των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων, βάσει της οποίας οι κατ αποκοπή διορθώσεις μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον δεν είναι δυνατόν να καθοριστούν, με αναλογικές προσπάθειες, υπολογισθείσες ή κατά παρέκταση διορθώσεις. Γ) Συντομότερη διαδικασία συμμόρφωσης Η Επιτροπή θα συνεχίσει τις δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της συνολικής διαδικασίας. Πρώτον, ο νέος οριζόντιος κανονισμός για την ΚΓΠ περιγράφει με ακρίβεια τη φύση, το πεδίο εφαρμογής και τη σειρά των διαδοχικών σταδίων, καθώς και τους διαφορετικούς τύπους δημοσιονομικών διορθώσεων. Δεύτερον, οι διατάξεις της κατ εξουσιοδότηση πράξης (μέθοδος και κριτήρια υπολογισμού της δημοσιονομικής διόρθωσης) και των εκτελεστικών πράξεων (λεπτομέρειες της διαδικασίας συμμόρφωσης, με υποχρεωτικές προθεσμίες) θα βελτιώσουν περαιτέρω το νομικό πλαίσιο και θα περιορίσουν τον κίνδυνο αδικαιολόγητων καθυστερήσεων. Τρίτον, η Επιτροπή θα εντείνει την παρακολούθηση της προόδου των διαδικασιών συμμόρφωσης, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η αυστηρή τήρηση των προθεσμιών. Δ) Ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής Για την περίοδο 2014-2020 έχουν ενισχυθεί τα κανονιστικά εργαλεία της ΚΓΠ, μεταξύ των οποίων η λειτουργία ενιαίου συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης και για τους δύο πυλώνες, η βελτίωση/επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, ο καλύτερος καθορισμός των κριτηρίων και της μεθοδολογίας για την εφαρμογή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων, καθώς και η καθιέρωση νέου μοντέλου αξιοπιστίας από τον 14

οργανισμό πιστοποίησης (ΟΠ) όσον αφορά τη νομιμότητα και την κανονικότητα των δαπανών που δηλώνονται βάσει αντιπροσωπευτικών δειγμάτων. Ε) Απλούστευση Ειδικότερα όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, η Επιτροπή θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για τον προσδιορισμό των βασικών αιτιών των σφαλμάτων (έχει συγκροτηθεί προς τον σκοπό αυτό ειδική επιχειρησιακή ομάδα), καθώς και για την προώθηση και την ενθάρρυνση της ευρύτερης δυνατής χρήσης των απλουστευμένων συστημάτων πληρωμών, τα οποία είναι λιγότερο ευάλωτα σε σφάλματα. Γενικότερα, η Επιτροπή, από κοινού με τους ενδιαφερόμενους φορείς, έχει αναλάβει τη διενέργεια διαδικασίας απλούστευσης, στο πλαίσιο της οποίας αξιολογούνται όλες οι νομικές πράξεις και κατευθυντήριες γραμμές, με σκοπό τον εντοπισμό όλων των πιθανών απλουστεύσεων και την υλοποίηση των απαιτούμενων τροποποιήσεων το συντομότερο δυνατόν: σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, για τις κατ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις και τις κατευθυντήριες γραμμές και, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, για τις βασικές πράξεις. ΣΤ) Διακοπές και αναστολές στον τομέα της ΚΓΠ ως άμεσα και αποτελεσματικά μέσα για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από την Επιτροπή Τα εν λόγω προληπτικά μέτρα (διακοπές για το ΕΓΤΑΑ, αναστολές ή μειώσεις για το ΕΓΤΕ και το ΕΓΤΑΑ) θα επιτρέψουν στην Επιτροπή να ενεργεί άμεσα και αποτελεσματικά και να προστατεύει τον προϋπολογισμό της ΕΕ: δεν θα γίνεται καμία νέα πληρωμή ή οι πληρωμές θα μειώνονται στο επίπεδο του εκτιμώμενου κινδύνου κατά την αναστολή. Επιπροσθέτως, και όπως ίσχυε πάντα κατά τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού, τυχόν διαπιστωθείσες παράτυπες πληρωμές θα καλύπτονται πλήρως μέσω καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων. (Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε τμήμα 2.1.) 2.4. Συνοχή 2.4.1. Η κατάσταση έως και την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 Τα κονδύλια που αποδεσμεύονται κατόπιν δημοσιονομικών διορθώσεων στον τομέα της συνοχής ήταν διαθέσιμα να χρησιμοποιηθούν εκ νέου και να αντικατασταθούν από τακτικές δαπάνες κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προγράμματος. Λόγω του νομικού πλαισίου, οι καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την επιστροφή στον προϋπολογισμό της ΕΕ προηγουμένως καταβληθέντων ποσών αποτελούσαν εν γένει την εξαίρεση από τον κανόνα κατά τη διάρκεια υλοποίησης των προγραμμάτων. 2.4.2. Προβλεπόμενες βελτιώσεις για την περίοδο 2014-2020 Α) Καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις Για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 εισήχθη η εξής σημαντική αλλαγή: υπό ορισμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 145 παράγραφος 7 του κανονισμού περί κοινών διατάξεων, η Επιτροπή υποχρεούται να εφαρμόσει καθαρή δημοσιονομική διόρθωση. Στις περιπτώσεις αυτές καταργείται η τρέχουσα δυνατότητα του κράτους μέλους να αποδεχθεί τη διόρθωση και να χρησιμοποιήσει εκ νέου το εν λόγω ποσό των κονδυλίων της ΕΕ. Η επιβολή καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων κατά την περίοδο 2014-2020 θα αποτελέσει ένα επιπλέον κίνητρο για τα κράτη μέλη ώστε να επιφέρουν περαιτέρω βελτιώσεις στα οικεία συστήματα διαχείρισης και ελέγχου, δεδομένου ότι οι εν λόγω διορθώσεις θα μειώνουν τα κονδύλια που διατίθενται για συγκεκριμένο κράτος μέλος, όταν αποκαλύπτονται, στο πλαίσιο λογιστικών ελέγχων της ΕΕ, σοβαρές ελλείψεις που δεν είχαν προηγουμένως εντοπιστεί, κοινοποιηθεί ή διορθωθεί στο εθνικό επίπεδο. 15

Β) Παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη για τη βελτίωση των ελέγχων που διενεργούν Κατά την κατάρτιση των λογαριασμών, της διαχειριστικής δήλωσης και της ελεγκτικής γνωμοδότησης, οι αρμόδιες για τα προγράμματα αρχές πρέπει να λαμβάνουν μέσω των εν λόγω ελεγκτικών διαδικασιών εύλογη βεβαιότητα ότι έχουν διορθωθεί όλες οι σημαντικές παρατυπίες και ότι έχουν αντιμετωπιστεί, ή αντιμετωπίζονται, πιθανές σοβαρές ελλείψεις, σε οποιοδήποτε επίπεδο του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου. Ο ρόλος των ελεγκτικών αρχών θα είναι ενισχυμένος όσον αφορά την υποβολή ετήσιων ελεγκτικών γνωμοδοτήσεων για κάθε πρόγραμμα: οι ελεγκτικές γνωμοδοτήσεις που θα εκδίδουν θα βασίζονται στους ετήσιους εναπομένοντες κινδύνους σφάλματος. Τα εναπομένοντα ποσοστά σφάλματος που θα υποβάλλουν τα κράτη μέλη θα αξιολογούνται και θα επαληθεύονται από τις Γενικές Διευθύνσεις της Επιτροπής κατά την κατάρτιση των οικείων ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων (ΕΕΔ). Στο πλαίσιο του νέου κύκλου δημοσιονομικής διαχείρισης, η 15η Φεβρουαρίου που έπεται κάθε λογιστικού έτους 6 είναι η προθεσμία για την εφαρμογή της νέας διάταξης. Μέχρι την ημερομηνία αυτή, τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν στην Επιτροπή τους λογαριασμούς του προγράμματος, διαχειριστική δήλωση, ελεγκτική γνωμοδότηση και τις αντίστοιχες εκθέσεις. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να πιστοποιούν τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών που περιλαμβάνονται στους ετήσιους λογαριασμούς τους. Γ) Δημοσιονομικές διορθώσεις για παρατυπίες/ελλείψεις που διαπιστώνονται πριν από τη 15η Φεβρουαρίου κάθε έτους Οι κανόνες της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 που αφορούν τις δημοσιονομικές διορθώσεις για παρατυπίες που διαπιστώνονται πριν από τις 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους είναι παρόμοιοι με εκείνους της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013. Στόχος είναι η διατήρηση του κινήτρου για τα κράτη μέλη ώστε να εντοπίζουν και να διορθώνουν τα ίδια τυχόν παρατυπίες. Παράτυπες δαπάνες που εντοπίζονται μέσω εθνικών επαληθεύσεων ή ελέγχων πρέπει να αφαιρούνται από τους λογαριασμούς που πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή έως τη 15η Φεβρουαρίου κάθε έτους. Εφόσον έχει ενεργήσει κατ αυτό τον τρόπο, το κράτος μέλος θα μπορεί να χρησιμοποιήσει εκ νέου τα διορθωμένα ποσά για νέες επιλέξιμες πράξεις στο πλαίσιο του προγράμματος, όπως συνέβαινε και στην περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Σε περίπτωση που στο πλαίσιο των ελέγχων της ΕΕ, οι οποίοι διενεργούνται σε δαπάνες πριν από την υποβολή πιστοποιημένων λογαριασμών στην Επιτροπή, εντοπίζονται παρατυπίες που απαιτούν δημοσιονομικές διορθώσεις, δύο είναι τα πιθανά σενάρια, όπως και στην περίοδο 2007-2013: 1) εάν το κράτος μέλος συμφωνεί να προβεί στη δημοσιονομική διόρθωση και λαμβάνει μέτρα, θα μπορεί να χρησιμοποιήσει εκ νέου τα διορθωμένα ποσά για νέες επιλέξιμες πράξεις (άρθρο 145 παράγραφος 5 του κανονισμού περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ)) 2) εάν το κράτος μέλος δεν συμφωνεί, η Επιτροπή θα εκδώσει απόφαση δημοσιονομικής διόρθωσης, ακολουθώντας τη διαδικασία αντιπαράθεσης που προβλέπεται στο άρθρο 145 του ΚΚΔ. Η εν λόγω δημοσιονομική διόρθωση θα είναι πάντοτε καθαρή και το ποσό που χορηγείται στο πρόγραμμα και στο κράτος μέλος θα μειώνεται αναλογικά. 6 Αυτή η ημερομηνία μπορεί, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να παραταθεί έως την 1η Μαρτίου, έπειτα από αίτηση του κράτους μέλους (άρθρο 59 παράγραφος 5). 16

Δ) Αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με τη νομιμότητα και την κανονικότητα με βάση τους λογαριασμούς, την ελεγκτική γνωμοδότηση και τα συνοδευτικά έγγραφα που υποβάλλονται έως τη 15η Φεβρουαρίου κάθε έτους Η Επιτροπή θα αξιολογεί και θα επανεξετάζει τις ελεγκτικές γνωμοδοτήσεις (στοιχεία που αφορούν τη λειτουργία, καθώς και τη νομιμότητα και την κανονικότητα των συστημάτων), τις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των αναφερομένων εναπομενόντων ποσοστών σφάλματος, καθώς και τις διαχειριστικές δηλώσεις και τις ετήσιες περιλήψεις, εντός τριών μηνών από την παραλαβή των εν λόγω εγγράφων, τα οποία πρέπει να κατατίθενται έως τη 15η Φεβρουαρίου. Στη βάση αυτή, η Επιτροπή θα αξιολογεί τον κίνδυνο και θα καταρτίζει το σχέδιο ελέγχου της προσδιορίζοντας, βάσει του κίνδυνου, τους απαιτούμενους ελέγχους οι οποίοι θα επικεντρώνονται στα επιλεγμένα προγράμματα υψηλού κινδύνου. Η Επιτροπή θα διενεργεί τους ελέγχους της βάσει κίνδυνου έως την υποβολή της επόμενης δέσμης μέτρων για την εξασφάλιση της αξιοπιστίας. Η Επιτροπή θα εξετάζει, μέσω εγγράφων και επιτόπιων ελεγκτικών εργασιών, καθώς και επαναλαμβάνοντας δειγματοληπτικά εθνικούς λογιστικούς ελέγχους, μεταξύ άλλων και σε επίπεδο πράξεων, κατά πόσον οι πληροφορίες που κοινοποιούνται είναι αξιόπιστες και, συνιστούν, επομένως, επαρκή βάση για τη διασφάλιση της νομιμότητας και της κανονικότητας. Θα δοθεί προτεραιότητα σε προγράμματα έλεγχου που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις πληρωμές της Επιτροπής για το αντίστοιχο Ταμείο κατά τη διάρκεια της λογιστικής χρήσης. Κατά τον καθορισμό των προτεραιοτήτων του λογιστικού ελέγχου με βάση τον κίνδυνο θα λαμβάνονται επίσης υπόψη οι προηγούμενες επιδόσεις των αρχών των κρατών μελών. Ε) Εντοπισμός στο πλαίσιο των ελέγχων της ΕΕ παρατυπιών που υποδηλώνουν σοβαρή έλλειψη μετά τη 15η Φεβρουαρίου κάθε έτους Εάν στο πλαίσιο των λογιστικών ελέγχων της ΕΕ (της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων της OLAF και του Ελεγκτικού Συνεδρίου) που πραγματοποιούνται μετά τη 15 Φεβρουαρίου κάθε έτους εντοπίζονται παρατυπίες οι οποίες καταδεικνύουν σοβαρή έλλειψη που επηρεάζει την αντίστοιχη λογιστική χρήση, η Επιτροπή έχει την υποχρέωση να προβαίνει στην εφαρμογή καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης, εφόσον πληρούνται οι όροι που καθορίζονται στις διατάξεις του κανονισμού. Η προκύπτουσα δημοσιονομική διόρθωση θα είναι πάντα καθαρή, διότι η χορήγηση για το πρόγραμμα και η συνολική χορήγηση του αντίστοιχου κράτους μέλους θα μειώνονται αυτόματα κατά το ποσό της διόρθωσης, ακόμη και αν το κράτος μέλος αποδέχεται τη δημοσιονομική διόρθωση. ΣΤ) Ενισχυμένη νομική βάση Βάσει του ΚΚΔ, ανατίθεται στην Επιτροπή η αρμοδιότητα να θεσπίσει με κατ εξουσιοδότηση πράξη τους λεπτομερείς κανόνες σχετικά με τα κριτήρια για την αξιολόγηση της λειτουργίας των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των κύριων τύπων σοβαρών ελλείψεων, τα κριτήρια που εφαρμόζονται για τον καθορισμό του επιπέδου της δημοσιονομικής διόρθωσης που πρέπει να εφαρμοστεί και τα κριτήρια για την εφαρμογή κατ αποκοπή ή κατά παρέκταση δημοσιονομικών διορθώσεων. Η κατ εξουσιοδότηση πράξη εκδόθηκε στις 3 Μαρτίου 2014 (κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 480/2014 της Επιτροπής) 7. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή διαθέτει ισχυρότερη νομική βάση σε σύγκριση με την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η οποία περιλαμβάνει παρεμφερή στοιχεία στο πλαίσιο νομικώς μη δεσμευτικού καθοδηγητικού σημειώματος. Επιπλέον, όλα τα 7 Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 480/2014 της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΕ L 138 της 13.5.2014, σ. 5 44). 17

ενδιαφερόμενα μέρη των προγραμμάτων θα έχουν εκ των προτέρων σαφή γνώση των κριτηρίων για την αξιολόγηση και για τα επίπεδα των κατ αποκοπή διορθώσεων. Ζ) Διατήρηση των ποσοστών των κατ αποκοπή διορθώσεων Διατηρούνται τα ποσοστά των κατ αποκοπή διορθώσεων που εφαρμόζονταν ήδη κατά τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού, ήτοι 5%, 10%, 25% και 100%. Αυτή η προσέγγιση για την εφαρμογή των κατ αποκοπή διορθώσεων έχει επιβεβαιωθεί από τη νομολογία του Δικαστηρίου. Ωστόσο, στην απόφαση για την εφαρμογή οποιουδήποτε επιπέδου δημοσιονομικής διόρθωσης πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η αναλογικότητα και ο εναπομένων κίνδυνος για τον προϋπολογισμό της Ένωσης, όπως απαιτείται δυνάμει των διατάξεων του ΚΚΔ. Ως εκ τούτου, σε περίπτωση που η εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστή βάσει της κατ εξουσιοδότηση πράξης είναι δυσανάλογη, η Επιτροπή εφαρμόζει μειωμένο επίπεδο κατ αποκοπή διόρθωσης. Η) Αύξηση του επιπέδου διόρθωσης για επανειλημμένες ελλείψεις Για την περίπτωση που από ελέγχους της ΕΕ εντοπίζονται οι ίδιες ελλείψεις, παρά την προηγούμενη εφαρμογή δημοσιονομικής διόρθωσης, η Επιτροπή έχει συμπεριλάβει στην κατ εξουσιοδότηση πράξη διάταξη η οποία επιτρέπει την εφαρμογή υψηλότερου συντελεστή διόρθωσης από ό,τι στην πρώτη διόρθωση. Αυτό καθιστά σαφές στα κράτη μέλη ότι, από τη στιγμή που θα εντοπιστεί σοβαρή έλλειψη, οφείλουν να διασφαλίσουν την ταχεία και μόνιμη προσαρμογή των οικείων συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου. Θ) Συνέχιση της εφαρμογής άλλων ήδη ισχυόντων μέτρων Οι νέες δυνατότητες που παρέχονται, δηλαδή η δυνατότητα επιβολής καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων και η θέσπιση της δέσμης μέτρων για την εξασφάλιση αξιοπιστίας σε ετήσια βάση, θα συνδυαστούν με τη συνέχιση της ισχύουσας αυστηρής πολιτικής για τις διακοπές και τις αναστολές, καθώς και με τη δυναμική προτροπή για την αξιοποίηση όλων των προσφερόμενων ευκαιριών απλούστευσης. Τα στοιχεία αυτά αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτιώσεις στο πλαίσιο της εφαρμογής της πολιτικής συνοχής κατά τη νέα περίοδο προγραμματισμού. 2.5. Άμεση Διαχείριση Όσον αφορά τις δαπάνες άμεσης διαχείρισης, η Επιτροπή έχει θεσπίσει πλαίσια ελέγχου για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτροπή παρατυπιών στα διάφορα στάδια της διαδικασίας διαχείρισης επιχορηγήσεων με σκοπό την επίτευξη τόσο των επιχειρησιακών όσο και των δημοσιονομικών στόχων. Στη συνέχεια παρέχεται επισκόπηση των ελέγχων που διενεργούνται σε δύο βασικούς τομείς της άμεσης διαχείρισης δαπανών, ήτοι στους τομείς της έρευνας και της διεθνούς βοήθειας. Όσον αφορά τις δαπάνες έρευνας, το πλαίσιο ελέγχου ξεκινά με την κατάρτιση προγράμματος εργασίας, το οποίο υποβάλλεται σε διαδικασία ευρύτατης διαβούλευσης ώστε να διασφαλίζεται ότι ανταποκρίνεται στις προσδοκίες όλων των ενδιαφερομένων και ότι θα μεγιστοποιήσει το αποτέλεσμα της έρευνας. Μετά την αξιολόγηση των προτάσεων, διενεργούνται περαιτέρω έλεγχοι, δεδομένου ότι οι προτάσεις που επιλέγονται αποτελούν αντικείμενο νομικά δεσμευτικών συμβάσεων. Η υλοποίηση του έργου παρακολουθείται καθ όλη τη διάρκεια ζωής του. Όλες οι πληρωμές βάσει δηλώσεων δαπανών υπόκεινται σε εκ των προτέρων ελέγχους σύμφωνα με τυποποιημένες διαδικασίες, οι οποίες περιλαμβάνουν (για πληρωμές άνω των 375 000 ευρώ) πιστοποιητικό ελέγχου που εκδίδεται από αναγνωρισμένο φορέα ελέγχου. Εκτός από τους τυποποιημένους ελέγχους, είναι επίσης δυνατή η διεξαγωγή επιπρόσθετων, στοχευμένων ελέγχων σύμφωνα με τα στοιχεία που διαβιβάζονται και τον κίνδυνο που συνεπάγεται η πράξη. 18

Βασική πηγή αξιοπιστίας αποτελούν οι ενδελεχείς έλεγχοι που διενεργούνται σε δείγμα των εγκαταστάσεων των δικαιούχων μετά την πραγματοποίηση και τη δήλωση των δαπανών. Μεγάλο ποσοστό αυτών των ενδελεχών ελέγχων διενεργούνται καθ όλη τη διάρκεια ζωής του προγράμματος. Τυχόν ποσά που έχουν καταβληθεί καθ υπέρβαση των οφειλόμενων ποσών ανακτώνται, και τα συστημικά σφάλματα επεκτείνονται σε όλες τις υπό εξέλιξη συμμετοχές του δικαιούχου. Στο πεδίο της Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, η Επιτροπή έχει θεσπίσει πλαίσιο ελέγχου για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αποτροπή παρατυπιών στα διάφορα στάδια εκτέλεσης της χρηματοδότησης, το οποίο διέπει όλους τους τρόπους διαχείρισης (άμεση και έμμεση) που χρησιμοποιούνται για την εν λόγω εκτέλεση. Η στρατηγική αυτή ξεκινά από την επιλογή του πλέον κατάλληλου εργαλείου κατά την κατάρτιση των εγγράφων σχεδιασμού και των δημοσιονομικών αποφάσεων, και αποτυπώνεται στους πραγματικούς ελέγχους που διενεργούνται σε όλα τα στάδια της υλοποίησης. Από την άποψη του δημοσιονομικού ελέγχου, το σύστημα απαρτίζεται από μια σειρά μέσων τα οποία εφαρμόζονται συστηματικά κατά την εκτέλεση συμβάσεων και επιχορηγήσεων για όλους τους τρόπους διαχείρισης: εκ των προτέρων έλεγχοι των πληρωμών, λογιστικοί έλεγχοι που πραγματοποιούνται από την Επιτροπή και προβλέπονται σε συναφές σχέδιο ελέγχου, επαληθεύσεις δαπανών που διενεργούνται πριν από την καταβολή των επιχορηγήσεων στους δικαιούχους, αποστολές επαλήθευσης σε διεθνείς οργανισμούς και συνολικός εκ των υστέρων έλεγχος βάσει της μελέτης σχετικά με το εναπομένον ποσοστό σφάλματος που εκπονείται κάθε έτος. Κατά συνέπεια, επιπλέον όλων των άλλων πιθανών μέσων που παρέχονται από τον δημοσιονομικό κανονισμό, τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ διασφαλίζονται από την Επιτροπή με τον εκ των προτέρων έλεγχο των επιμέρους πράξεων, καθώς και με τους επακόλουθους ελέγχους και λογιστικούς ελέγχους, και με την προκύπτουσα ανάκτηση τυχόν αχρεωστήτως εκταμιευθέντων κονδυλίων, σε περίπτωση που δεν τηρήθηκαν οι συμφωνηθείσες διαδικασίες ή σε περίπτωση που οι δραστηριότητες δεν ήταν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από την ΕΕ. 2.6. Οικονομική αποδοτικότητα των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη του δημοσιονομικού κανονισμού, σημαντικός στόχος της στρατηγικής της Επιτροπής για «προϋπολογισμό με έμφαση στα αποτελέσματα» είναι η διασφάλιση της οικονομικής αποδοτικότητας κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου που προλαμβάνουν ή εντοπίζουν και διορθώνουν σφάλματα. Οι στρατηγικές ελέγχου πρέπει συνεπώς να διασφαλίζουν υψηλότερο επίπεδο και συχνότητα ελέγχων στους τομείς που εγκυμονούν περισσότερους κινδύνους και να μεριμνούν ώστε οι έλεγχοι να προσδίδουν προστιθέμενη αξία. Αυτό είναι σημαντικό διότι οι έλεγχοι συνεπάγονται σημαντική διοικητική επιβάρυνση για τους δικαιούχους και μπορούν ακόμη και να αποτρέψουν τη συμμετοχή στα προγράμματα. Επιπλέον, τα αναποτελεσματικά και μη αποδοτικά συστήματα ελέγχου απορροφούν πόρους οι οποίοι σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να συμβάλουν στην επίτευξη αποτελεσμάτων. Η υποβολή στοιχείων σχετικά με την οικονομική αποδοτικότητα παρουσίασε βελτίωση στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων του 2014. Όλες οι υπηρεσίες της Επιτροπής που συνήγαγαν συμπεράσματα σχετικά με την οικονομική αποδοτικότητα των οικείων συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου δήλωσαν ότι τα ποσοτικοποιήσιμα και/ή μη ποσοτικοποιήσιμα οφέλη υπερβαίνουν το κόστος και/ή παρουσιάζουν σταθερή ή θετική τάση στους αντίστοιχους δείκτες. Η Επιτροπή ανέθεσε στις υπηρεσίες της την ανάπτυξη κοινής μεθοδολογίας για τον υπολογισμό του κόστους και των οφελών του εσωτερικού ελέγχου τους, με σκοπό τη βελτίωση της συνέπειας και την εξασφάλιση αξιόπιστων αποτελεσμάτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον καθορισμό της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων συστημάτων ελέγχου (βλέπε τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής 19

για το 2014). Όσον αφορά τις δαπάνες στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, ο υπολογισμός του κόστους και της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στις δραστηριότητες διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών. 3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟ 2014 3.1. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Πίνακας 3.1: Επισκόπηση των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων για το 2014 σε εκατ. ευρώ Τομέας του ΠΔΠ Σύνολο πληρωμών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων υπό εκτέλεση στο τέλος του 2014 Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2014 Ποσοστό (%) πληρωμών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που εκτελέστηκαν το 2014 Ποσοστό (%) πληρωμών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Έξυπνη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη 67 683 1 018 2 198 3,2% 1 828 2,7% ΕΤΠΑ 8 29 841 360 1 330 4,5% 1 084 3,6% Ταμείο Συνοχής 8 13 464 22 292 2,2% 236 1,8% ΕΚΤ 10 623 636 343 3,2% 290 2,7% Εσωτερικές πολιτικές 13 755-232 1,7% 218 1,6% Βιώσιμη ανάπτυξη: φυσικοί πόροι 56 584 4 892 2 355 4,2% 1 302 2,3% ΕΓΤΕ 44 287 3 789 1 862 4,2% 946 2,1% Αγροτική ανάπτυξη 11 191 960 385 3,4% 252 2,3% ΧΜΠΑ/ΕΤΑ 689 47 67 9,8% 66 9,6% ΕΓΤΠΕ Τμήμα Προσανατολισμού 6 95 18 294,2% 18 294,2% Εσωτερικές πολιτικές 411-23 5,6% 19 4,6% Ασφάλεια και ιθαγένεια 1 711-42 2,5% 42 2,5% Μετανάστευση και 400 Εσωτερικές Υποθέσεις - 5 1,3% 5 1,3% Εσωτερικές πολιτικές 1 311-37 2,8% 37 2,8% Η Ευρώπη στον κόσμο 7 206 Α/Α 127 1,8% 108 1,5% Εξωτερικές πολιτικές 7 206-127 1,8% 108 1,5% Διοίκηση 8 819 Α/Α 5 0,1% 5 0,1% Διοίκηση 8 819-5 0,1% 5 0,1% ΣΥΝΟΛΟ 142 003* 5 909 4 728 3,3% 3 285 2,3% * Εξαιρούνται τα ποσά των 29 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν στην Κροατία υπό τον τομέα «Αντισταθμίσεις» και των 465 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκαν υπό τον τομέα «Ειδικοί μηχανισμοί». Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αριθμητικά στοιχεία είναι διαφορετικά από εκείνα που περιλαμβάνονται στην έκθεση της OLAF σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ (PIF), διότι η έκθεση της OLAF δημοσιεύτηκε νωρίτερα, σε στάδιο κατά το οποίο ήταν διαθέσιμα μόνο προσωρινά αριθμητικά στοιχεία. Γεωργία: Το 2014 η Επιτροπή εξέδωσε τρεις αποφάσεις εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση 9, οι οποίες περιελάμβαναν 56 μεμονωμένες καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις συνολικού ποσού 443 εκατ. ευρώ (ήτοι το 0,8% των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό δαπανών στο πλαίσιο της ΚΓΠ για το 2014). Άλλη μία, σημαντική από δημοσιονομική άποψη, απόφαση εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση καταρτίστηκε στο τέλος του 2014 και πραγματοποιήθηκε επίσημη διαβούλευση με τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της επιτροπής των γεωργικών ταμείων πριν από τη λήξη του έτους. Η εν λόγω απόφαση, η οποία αφορούσε το ποσό των 1,4 δισεκατ. ευρώ (που περιελάμβανε 56 επιμέρους διορθώσεις), εκδόθηκε από 8 Τα ποσά από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής περιλαμβάνουν, για πρώτη φορά κατά το έτος 2014, δημοσιονομικές διορθώσεις «στην πηγή». 9 Απόφαση 2014/191/ΕΕ της 4ης Απριλίου 2014, ΕΕ L 104 (απόφαση ad hoc αριθ. 44), απόφαση 2014/458/ΕΕ της 9ης Απριλίου 2014, ΕΕ L 204 (απόφαση ad hoc αριθ. 45), απόφαση 2014/950/ΕΕ της 24ης Δεκεμβρίου 2014, ΕΕ L 369 (απόφαση ad hoc αριθ. 46). 20

την Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2015 10. Σύμφωνα με διεθνώς αποδεκτά λογιστικά πρότυπα για τον δημόσιο τομέα, το ποσό αυτό συμπεριελήφθη ως «επιβεβαιωθέν» στη λογιστική χρήση του 2014. Συνοχή: Περίοδος προγραμματισμού 2000-2006: Το προχωρημένο στάδιο της διαδικασίας περάτωσης των προγραμμάτων του ΕΤΠΑ και των έργων του Ταμείου Συνοχής είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή συμπληρωματικών δημοσιονομικών διορθώσεων συνολικού ύψους 543 εκατ. ευρώ και την αποδοχή τους από τα κράτη μέλη το 2014: - δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους 451 εκατ. ευρώ για την περάτωση προγραμμάτων του ΕΤΠΑ σε 9 κράτη μέλη, από τις οποίες οι σημαντικότερες αφορούσαν την Ιταλία (231 εκατ. ευρώ) και την Ισπανία (119 εκατ. ευρώ) - δημοσιονομικές διορθώσεις ύψους 92 εκατ. ευρώ για έργα από το Ταμείο Συνοχής έγιναν δεκτές από 11 κράτη μέλη, η σημαντικότερη από τις οποίες αφορούσε τη Σλοβακία (70 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά το ΕΚΤ, στο πλαίσιο της διαδικασίας περάτωσης περατώθηκαν και τα 239 προγράμματα (209 εξ ολοκλήρου και 30 εν μέρει). Το ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν το 2014 ανήλθε σε 133 εκατ. ευρώ. Τα κράτη μέλη με το υψηλότερο επίπεδο δημοσιονομικών διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν ήταν, αντιστοίχως, η Ισπανία (99 εκατ. ευρώ) και η Ιταλία (20 εκατ. ευρώ). Οι υπόλοιπες χώρες για τις οποίες ολοκληρώθηκε η διαδικασία περάτωσης ήταν το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Γαλλία, η Αυστρία, η Σλοβακία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ιταλία και η Ισπανία δεν έχουν ακόμη αποδεχθεί ορισμένες από τις προτάσεις περάτωσης και έχει κινηθεί η διαδικασία που προηγείται της διόρθωσης (για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε τμήμα 4.2.3). Το 2014 σημειώθηκε σημαντική πρόοδος όσον αφορά την περάτωση του Χρηματοδοτικού Μέσου Προσανατολισμού της Αλιείας (ΧΜΠΑ). Στο τέλος του 2014 περατώθηκαν 53 από τα 60 προγράμματα. Στην πλειονότητά τους, οι δημοσιονομικές διορθώσεις εκτελέστηκαν μέσω ενταλμάτων είσπραξης. Περίοδος προγραμματισμού 2007-2013: Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2014 για το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής ανήλθαν σε 294 εκατ. ευρώ 11. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της πολιτικής αυστηρής εποπτείας και διακοπής της Επιτροπής, καθώς και του αυξανόμενου αριθμού των σχεδίων δράσης που περιλαμβάνουν δημοσιονομικές διορθώσεις οι οποίες αποφασίζονται από τα κράτη μέλη και εκτελούνται μετά την αποστολή επιστολών διακοπής ή επιστολών προ της αναστολής από τους αρμόδιους κύριους διατάκτες της Επιτροπής. Στο πλαίσιο του ΕΚΤ, επιβεβαιώθηκαν 209 εκατ. ευρώ και εκτελέστηκαν 156 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 95 εκατ. ευρώ επιβεβαιώθηκαν το 2014 και 61 εκατ. ευρώ τα προηγούμενα έτη. Έχει εκτελεστεί το 89% των δημοσιονομικών διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν κατά τη διάρκεια του 2014 και των προηγούμενων ετών, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 118 εκατ. ευρώ εκκρεμεί προς εκτέλεση. Τα κράτη μέλη με το υψηλότερο ποσοστό διορθώσεων είναι η Ισπανία (56 εκατ. ευρώ), η Ρουμανία (43 εκατ. ευρώ), η Πολωνία (32 εκατ. ευρώ) και η Γαλλία (20 εκατ. ευρώ). Από τις δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2014, τα 64 εκατ. ευρώ αφορούν δημοσιονομικές διορθώσεις στην πηγή, το οποίο σημαίνει ότι οι εν λόγω δημοσιονομικές διορθώσεις εφαρμόζονται από τις αρχές των κρατών μελών κατά τον 10 Απόφαση 2015/103/ΕΕ της 16ης Ιανουαρίου 2015, ΕΕ L 16 (απόφαση ad hoc αριθ. 47). 11 Πέραν του ποσού αυτού, το 2014 κοινοποιήθηκαν για πρώτη φορά δημοσιονομικές διορθώσεις «στην πηγή» ύψους 782 εκατ. ευρώ για το ΕΤΠΑ/ΤΣ (βλέπε τμήμα 3.3.3). 21

χρόνο δήλωσης των δαπανών στην Επιτροπή με την εφαρμογή κατ αποκοπή διορθώσεων κατόπιν λογιστικών ελέγχων της Επιτροπής. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας (ΕΤΑ) αυξήθηκαν κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 80% από το 2013, κυρίως λόγω των λογιστικών ελέγχων και των ελέγχων βάσει εγγράφων της Επιτροπής. Η ανάκληση μη επιλέξιμων δαπανών από τις επακόλουθες αιτήσεις πληρωμής επιτρέπει την άμεση εκτέλεση των εν λόγω δημοσιονομικών διορθώσεων. Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020: Δεδομένου ότι πρώτη λογιστική περίοδος βρισκόταν σε εξέλιξη κατά τη διάρκεια του 2014 και ο διορισμός των αρχών δεν είχε πραγματοποιηθεί ακόμη για όλα σχεδόν τα επιχειρησιακά προγράμματα, δεν έχουν εξεταστεί ακόμη οι ελεγκτικές δραστηριότητες που αφορούν τη δήλωση δαπανών. 3.2. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΥΠΟ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΤΙΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Ως δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση νοείται το προκαταρκτικό στάδιο κατά το οποίο έχουν κινηθεί οι διαδικασίες δημοσιονομικής διόρθωσης, αλλά η διαδικασία αντιπαράθεσης με το αντίστοιχο κράτος μέλος βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Τα αναφερόμενα ποσά αποτελούν μόνο αρχικές εκτιμήσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής και υπόκεινται σε τροποποιήσεις έως την έκδοση της τελικής απόφασης από την Επιτροπή. 3.3. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΘΗΚΑΝ ΤΟ 2014 Στο παρόν τμήμα παρέχονται διάφορες αναλύσεις των ποσών των δημοσιονομικών διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2014. Εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι τα στοιχεία και οι χάρτες που παρουσιάζονται κατωτέρω αφορούν μόνο ένα έτος, το 2014. Το επίπεδο τόσο του ποσού των συνολικών διορθώσεων όσο και της κατανομής ανά κράτος μέλος μπορεί να αλλάξει σημαντικά ανάλογα με το έτος. Ως εκ τούτου, η έγκυρη εκτίμηση της διορθωτικής ικανότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου πρέπει να βασίζεται, ανάλογα με τον χαρακτήρα των εν λόγω δαπανών, σε πολυετή προοπτική (βλέπε τμήμα 4). 22

3.3.1. Κατανομή ανά κράτος μέλος Χάρτης και πίνακας 3.3.1: Δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2014 σε σύγκριση με τις πληρωμές της ΕΕ που εισπράχθηκαν κατανομή ανά κράτος μέλος Στον χάρτη ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη το σχετικό βάρος που αποτελούν οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν για κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση με τα ποσά που έλαβε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το έτος 2014. Με ανοιχτό γκρι χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία δεν υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 3,5%. Με κόκκινο χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 3,5%. Κράτος μέλος Πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2014 σε % σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 Βέλγιο 1 028 25 2,4% Βουλγαρία 2 096 148 7,1% Τσεχική Δημ. 4 152 441 10,6% Δανία 1 212 9 0,7% Γερμανία 9 712 39 0,4% Εσθονία 610 2 0,3% Ιρλανδία 1 376 18 1,3% Ελλάδα 6 829 187 2,7% Ισπανία 10 219 379 3,7% Γαλλία 11 159 1 383 12,4% Κροατία 407 - Α/Α Ιταλία 9 450 401 4,2% Κύπρος 237 - Α/Α Λετονία 1 005 5 0,5% Λιθουανία 1 774 9 0,5% Λουξεμβούργο 79 0 0,0% Ουγγαρία 6 342 189 3,0% Μάλτα 221 0 0,2% Κάτω Χώρες 1 285 (30)* (2,3%) Αυστρία 1 301 15 1,2% Πολωνία 17 088 49 0,3% Πορτογαλία 4 772 50 1,0% Ρουμανία 5 775 295 5,1% Σλοβενία 1 078 15 1,4% Σλοβακία 1 577 142 9,0% Φινλανδία 866 7 0,8% Σουηδία 1 338 4 0,3% Ηνωμένο 5 685 62 1,1% Βασίλειο INTERREG 1 866 44 2,4% ΣΥΝΟΛΟ 110 537 3 890 3,5% * Το ανωτέρω αρνητικό ποσό που αφορά τις Κάτω Χώρες προκύπτει έπειτα από απόφαση του Δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή πρέπει να επιστρέψει το εν λόγω ποσό στις Κάτω Χώρες. 23

3.3.2. Κατανομή των κατ αποκοπή διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2014 Πίνακας 3.3.2: Κατανομή των κατ αποκοπή διορθώσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2014 Γεωργία Σύνολο δημοσιονομικών διορθώσεων (εκατ. ευρώ) 24 Κατ αποκοπή δημοσιονομικές διορθώσεις* που επιβεβαιώθηκαν το 2014 (σε εκατ. ευρώ) ΕΓΤΕ 1 649 644** ΕΓΤΑΑ 220 168** Συνοχή ΕΤΠΑ και ΤΣ 1 622 890 ΕΚΤ 342 223 ΕΓΤΠΕ Τμήμα 13 Προσανατολισμού 0 ΕΤΑ/ΧΜΠΑ 39 3 Εσωτερικές πολιτικές 5 5 ΣΥΝΟΛΟ 3 890 1 933 * Συμπεριλαμβανομένων των κατά παρέκταση διορθώσεων. ** Πρόκειται για τη βέλτιστη εκτίμηση. Στην πλειονότητά τους, οι δημοσιονομικές διορθώσεις εμπεριέχουν ποσά βάσει υπολογισμών ακριβείας και κατ αποκοπή ποσών. Οι κατ αποκοπή διορθώσεις αποτελούν πολύτιμο εργαλείο που χρησιμοποιείται όταν το σχετικό ποσό δεν μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά βάσει αντιπροσωπευτικού στατιστικού δείγματος ή όταν οι επιπτώσεις μεμονωμένων σφαλμάτων στις δαπάνες δεν μπορούν να προσδιοριστούν ποσοτικά με ακρίβεια. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι το κράτος μέλος που υπόκειται σε κατ αποκοπή διόρθωση επωμίζεται τις δημοσιονομικές συνέπειες, διότι οι διορθώσεις δεν συνδέονται άμεσα με μεμονωμένες παρατυπίες σε επίπεδο έργων, δηλαδή δεν υπάρχει μεμονωμένος τελικός δικαιούχος από τον οποίο μπορεί να ανακτηθεί το αντίστοιχο χρηματικό ποσό. 3.3.3. Κατανομή των δημοσιονομικών διορθώσεων που πραγματοποιήθηκαν στην πηγή Πίνακας 3.3.3: Κατανομή των δημοσιονομικών διορθώσεων στην πηγή που επιβεβαιώθηκαν το 2014 Δημοσιονομικές διορθώσεις στην Κράτος μέλος πηγή που επιβεβαιώθηκαν το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Βουλγαρία 28 Τσεχική Δημ. 407 Ιρλανδία 0 Ελλάδα 88 Ισπανία 0 Γαλλία 20 Ιταλία 4 Λιθουανία 0 Ουγγαρία 152 Πολωνία 14 Πορτογαλία 0 Ρουμανία 133 Σλοβακία 56 Ηνωμένο Βασίλειο 0 ΣΥΝΟΛΟ 903

Το 2014 κοινοποιήθηκαν για πρώτη φορά διορθώσεις στην πηγή για τα προγράμματα των ΕΤΠΑ/ΤΣ κατά την περίοδο 2007-2013. Αφορούν ποσά που κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη 12 το 2014, έπειτα από ειδικό αίτημα των υπηρεσιών της Επιτροπής (αιτήματα που αφορούν ειδικά τις κυριότερες περιπτώσεις στις οποίες εφαρμόστηκαν κατ αποκοπή διορθώσεις για προβλήματα που συνδέονται με διαδικασίες δημόσιων συμβάσεων ή ελλείψεις στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών). Συνεπεία της διαδικασίας αυτής εντοπίστηκαν σωρευτικά από το 2012 έως και το τέλος του 2014 δημοσιονομικές διορθώσεις στην πηγή ύψους 782 εκατ. ευρώ σε έξι κράτη μέλη. Δεδομένου ότι πρόκειται για το πρώτο έτος κοινοποίησης τέτοιου είδους στοιχείων, ολόκληρο το ποσό των διορθώσεων στην πηγή καταλογίστηκε στο έτος 2014, παρότι ορισμένα από τα ποσά συμπεριλαμβάνονταν σε αιτήσεις πληρωμής που είχαν αποσταλεί στην Επιτροπή το 2012 και το 2013. Οι κυριότερες δημοσιονομικές διορθώσεις στην πηγή όσον αφορά τα ΕΤΠΑ/ΤΣ αφορούν την Τσεχική Δημοκρατία (398 εκατ. ευρώ), την Ουγγαρία (136 εκατ. ευρώ), τη Ρουμανία (92 εκατ. ευρώ), την Ελλάδα (72 εκατ. ευρώ) και τη Σλοβακία (56 εκατ. ευρώ). Για το ΕΚΤ, τα κράτη μέλη τα οποία αφορούν κυρίως οι κατ αποκοπή διορθώσεις που εφαρμόστηκαν κατά τη χρονική στιγμή της δήλωσης των δαπανών στην Επιτροπή και, συνεπώς, διορθώνουν νέες δαπάνες, είναι τα εξής: Ρουμανία (41 εκατ. ευρώ), Γαλλία (20 εκατ. ευρώ), Ουγγαρία (16 εκατ. ευρώ) και Πολωνία (14 εκατ. ευρώ), με συνολικές δημοσιονομικές διορθώσεις στην πηγή ύψους 100 εκατ. ευρώ που επιβεβαιώθηκαν το 2014. Στην περίπτωση της Ρουμανίας, για την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών των επαναλαμβανόμενων προβλημάτων που εντοπίστηκαν στο πλαίσιο του ΕΚΤ, η Επιτροπή συνεργάζεται με τις εθνικές αρχές με σκοπό την ενίσχυση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου των αρχών αυτών και παρακολουθεί στενά την υλοποίηση του συμφωνηθέντος σχεδίου δράσης. Επιπροσθέτως, η εθνική ελεγκτική αρχή έλεγξε τα ζητήματα των δημόσιων συμβάσεων σε διάφορα έργα υψηλού κινδύνου και τα σφάλματα που εντοπίστηκαν βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο της διόρθωσης μέσω δημοσιονομικών διορθώσεων στο επίπεδο των εν λόγω έργων (αντικατάσταση της κατ αποκοπή διόρθωσης του 25%). Η Επιτροπή παρέχει επίσης στήριξη στις ρουμανικές αρχές για τη βελτίωση της απλούστευσης και τη χρήση του εργαλείου πρόληψης και εντοπισμού περιπτώσεων απάτης, Arachne. 3.4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΤΟ 2014 Στο παρόν τμήμα παρέχονται διάφορες αναλύσεις των ποσών των δημοσιονομικών διορθώσεων που εκτελέστηκαν το 2014. Εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι τα στοιχεία και οι χάρτες που παρουσιάζονται κατωτέρω αφορούν μόνο ένα έτος, το 2014. Το ύψος του συνολικού ποσού των διορθώσεων και η κατανομή ανά κράτος μέλος εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το έτος (για την πολυετή εικόνα των διορθώσεων, βλέπε τμήμα 4). 12 Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται εκ του νόμου να υποβάλλουν στοιχεία για τέτοιου είδους ποσά, ούτε να υποβάλλουν διαρθρωμένες εκθέσεις από την έναρξη της περιόδου προγραμματισμού, στο παρόν τμήμα παρουσιάζεται ένα συνετό, ενδεικτικό ποσό συμπληρωματικών δημοσιονομικών διορθώσεων στις περιπτώσεις για τις οποίες η Επιτροπή ήταν σε θέση να ανασυνθέσει σαφή διαδρομή ελέγχου στο επίπεδο της αρχής πιστοποίησης. 25

3.4.1. Κατανομή ανά κράτος μέλος Χάρτης και πίνακας 3.4.1: Δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2014 σε σύγκριση με τις πληρωμές της ΕΕ που εισπράχθηκαν κατανομή ανά κράτος μέλος Κράτος μέλος Πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2014 ως ποσοστό (%) των πληρωμών που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 Στον χάρτη ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη το σχετικό βάρος που αποτελούν οι δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν για κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση με τα ποσά που έλαβε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το έτος 2014. Με ανοιχτό γκρι χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία δεν υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,3%. Με κόκκινο χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,3%. Βέλγιο 1 028 17 1,7% Βουλγαρία 2 096 31 1,5% Τσεχική Δημ. 4 152 336 8,1% Δανία 1 212 9 0,7% Γερμανία 9 712 28 0,3% Εσθονία 610 1 0,2% Ιρλανδία 1 376 37 2,7% Ελλάδα 6 829 321 4,7% Ισπανία 10 219 391 3,8% Γαλλία 11 159 462 4,1% Κροατία 407 - Α/Α Ιταλία 9 450 324 3,4% Κύπρος 237 - Α/Α Λετονία 1 005 5 0,5% Λιθουανία 1 774 0 0,0% Λουξεμβούργο 79 0 0,2% Ουγγαρία 6 342 25 0,4% Μάλτα 221 0 0,0% Κάτω Χώρες 1 285 34 2,7% Αυστρία 1 301 7 0,5% Πολωνία 17 088 65 0,4% Πορτογαλία 4 772 73 1,5% Ρουμανία 5 775 93 1,6% Σλοβενία 1 078 7 0,6% Σλοβακία 1 577 137 8,7% Φινλανδία 866 8 0,9% Σουηδία 1 338 4 0,3% Ηνωμένο Βασίλειο 5 685 89 1,6% INTERREG 1 866 43 2,3% ΣΥΝΟΛΟ 110 537 2 549 2,3% 26