ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5 ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΤΡΩΝ ΕΚΤ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΛΤΙΟ ΜΕΤΡΟΥ Αναβάθµιση Υποδοµών & Εξοπλισµών για την Προώθηση Ισότητας Ευκαιριών Πρόσβασης στην Αγορά Εργασίας
Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΟΥ ΚΩ.OΠ Σ 3 ΚΠΣ 2000-2006 2 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟ- ΓΡΑΜΜΑ 5 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗ- ΤΑΣ Εκπαίδευση και αρχική επαγγελµατική κατάρτιση ηµιουργία και ενίσχυση υποδοµών για την υλοποίηση των Μέτρων ΕΚΤ 5.1 ΜΕΤΡΟ Αναβάθµιση υποδοµών και εξοπλισµών για την προώθηση ισότητας ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ Όλη η χώρα Μαθητές και εκπαιδευτικοί πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, άτοµα µε αναπηρίες δηµοσίων ΙΕΚ, ενήλικες ΙΑΡΚΕΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 2000-2006 ΠΕ ΙΟ/Α ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 2 Ανθρώπινοι Πόροι 22 Κοινωνική Ένταξη ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΡΟ Σε χιλ. ΕΥΡΩ ΠΟΣΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΗ.. ΤΟΥ ΜΕ- ΤΡΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙ- ΟΤΗΤΑΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ %Σ.Κ. %.. %Σ.Κ. %. Συνολικό Κόστος (Σ.Κ.) 29.745,0 5,7 1,1 ηµόσια απάνη (..) 29.745,0 5,7 5,7 1,1 1,1 Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΤ- ΠΑ) 22.309,0 75% Εθνική ηµόσια απάνη 7.436,0 25% Ιδιωτική Συµµετοχή ανεισµός 267
Β. ΕΙΣΑΓΩΓΗ : ΣΥΝΟΨΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η πρόληψη και ελάττωση της σχολικής διαρροής, ο περιορισµός του αναλφαβητισµού και η καταπολέµηση της περιθωριοποίησης και του αποκλεισµού από την αγορά εργασίας, µέσω του εκπαιδευτικού συστήµατος και συ- µπληρωµατικών παρεµβάσεων που αφορούν ενήλικες, είναι οι κύριοι στόχοι του Άξονα Προτεραιότητας 1 του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ. Η δηµιουργία των καταλλήλων υποδοµών για την επίτευξη των στόχων του Άξονα Προτεραιότητας 1 και την επιτυχηµένη υλοποίηση των σχετικών παρεµβάσεων αποτελεί το αντικείµενο του παρόντος Μέτρου που συγχρηµατοδοτείται από πόρους του ΕΤΠΑ. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαίο, στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, να υπάρξει ολοκληρωµένος σχεδιασµός όσον αφορά το θέµα των κτιριακών παρεµβάσεων, για τη δηµιουργία κατάλληλων υποδοµών καθώς και την προµήθεια του απαραίτητου εξοπλισµού έτσι ώστε να διασφαλιστεί η άρση της κοινωνικής ανισότητας και να καταπολεµηθεί ο κίνδυνος περιθωριοποίησης ατόµων και µαθητικών οµάδων µε ιδιαιτερότητες καθώς και ενηλίκων που αντιµετωπίζουν το πρόβληµα του αναλφαβητισµού. Γ. ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΤΡΟΥ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΚΤΕΣ Γ1. ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΤΡΟΥ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥΣ Η νέα προγραµµατική περίοδος 2000-2006, έρχεται ως συνέχεια του ΕΠΕΑ- ΕΚ Ι να υποστηρίξει, από την πλευρά της υλικοτεχνικής υποδοµής, τις πολιτικές που ακολουθούνται για την προώθηση της ισότητας των ευκαιριών πρόσβασης στο εκπαιδευτικό σύστηµα και µέσω αυτού, στην αγορά εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό θα εκσυγχρονιστούν και θα εξοπλιστούν υφιστάµενες εκπαιδευτικές µονάδες, ενώ ενδέχεται να δηµιουργηθούν και νέες, για τα παιδιά µε ειδικές ανάγκες. Ταυτόχρονα θα διαµορφωθούν και θα εξοπλιστούν κατάλληλα 268
κτίρια στα οποία θα λειτουργήσουν τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, και τα προγράµµατα εκπαίδευσης ενηλίκων. Επιπλέον, στα σχολεία που θα επιλεγούν να λειτουργήσουν ως Ολοήµερα θα πραγµατοποιηθούν οι απαραίτητες διαρρυθµίσεις χώρου και συµπληρώσεις του εξοπλισµού ώστε τα σχολεία αυτά να προσφέρουν αναβαθµισµένες υπηρεσίες σε µαθητές που προέρχονται από χαµηλά κοινωνικοοικονοµικά στρώµατα. Οι προτεινόµενες Πράξεις θα απευθύνονται στις εξής δύο κατηγορίες ατόµων, που θα είναι και οι άµεσα ωφελούµενοι από τα αποτελέσµατα του Μέτρου : Μαθητές της πρωτοβάθµιας, δευτεροβάθµιας και τεχνικής εκπαίδευσης για τους οποίους απαιτούνται ειδικά µέτρα προκειµένου να ενταχθούν και να παραµείνουν στο εκπαιδευτικό σύστηµα. Ενήλικες που επειδή δεν ολοκλήρωσαν την υποχρεωτική εκπαίδευση, κινδυνεύουν να αποκλεισθούν από την αγορά εργασίας λόγω έλλειψης προσόντων και απειλούνται από κοινωνικό αποκλεισµό. Γ2. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΩΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Για την προώθηση της ισότητας ευκαιριών πρόσβασης στην αγορά εργασίας των ατόµων ειδικών κατηγοριών, των µαθητών που αντιµετωπίζουν αυξηµένο κίνδυνο σχολικής διαρροής και των ενήλικων καθώς και την αντιµετώπιση του κοινωνικού τους αποκλεισµού, το Μέτρο περιλαµβάνει τις ακόλουθες Ε- νέργειες, οι οποίες αναλύονται στη συνέχεια σε κατηγορίες Πράξεων: Ενέργεια 5.1.1 : Υποδοµές για άτοµα µε αναπηρίες Η Ενέργεια αυτή αναφέρεται στη δηµιουργία κατάλληλων υποδοµών και τον εξοπλισµό Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και των Κέντρων ιάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης, µε σκοπό τη διευκόλυνση της ένταξης των µαθητών µε αναπηρίες στο εκπαιδευτικό σύστηµα, την επαγγελµατική τους κατάρτιση και την ενίσχυση της δυνατότητάς τους για αυτόνοµη διαβίωση. 269
Στο πλαίσιο της Ενέργειας προτείνεται η ακόλουθη ενδεικτική κατηγορία Πράξεων : Κατηγορία Πράξεων α : Ανάπτυξη και αναβάθµιση των υποδοµών για ά- τοµα µε αναπηρίες Θα γίνουν κτιριακές παρεµβάσεις σε σχολικές µονάδες που κατασκευάστηκαν πριν από την εφαρµογή του κτιριοδοµικού κανονισµού για Άτοµα µε α- ναπηρίες, ώστε να είναι προσβάσιµες και γενικότερα φιλικές σε άτοµα µε α- ναπηρίες. Ταυτόχρονα, θα εξοπλιστούν Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής (ΣΜΕΑ) και οι Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ) ώστε να µπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των ατόµων µε αναπηρίες και θα δοθεί ιδιαίτερη έµφαση στην αναβάθµιση της λειτουργίας των εργαστηρίων προεπαγγελµατικής εκπαίδευσης. Επίσης, θα καλυφθούν οι ανάγκες των Κέντρων ιάγνωσης, Αξιολόγησης και Υποστήριξης (Κ ΑΥ) σε εξοπλισµό και διαµορφώσεις χώρων για να µπορούν να ανταποκριθούν στην αποστολή τους. Σηµειώνεται ότι υποδοµές ή εξοπλισµοί που αφορούν εκπαιδευόµενους µε αναπηρίες στα ΤΕΕ και στα ΙΕΚ θα µπορούσαν να καλυφθούν από πόρους του Μέτρου 5.2 και τις αντίστοιχες Ενέργειες. Ενέργεια 5.1.2 : Υποδοµές και εξοπλισµοί Ολοήµερου Σχολείου Η εφαρµογή του θεσµού του Ολοήµερου Σχολείου θα υλοποιηθεί µε τη βοήθεια των δύο παρακάτω διακριτών κατηγοριών Πράξεων που αναφέρονται στα δηµοτικά σχολεία και στα νηπιαγωγεία, αντίστοιχα : Κατηγορία Πράξεων α : Ολοήµερα ηµοτικά Σχολεία Οι Πράξεις αφορούν στη δηµιουργία των υλικοτεχνικών υποδοµών σε Ολοή- µερα Σχολεία ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που αναφέρονται στο Μέτρο 1.2 σε σχέση µε το Ολοήµερο Σχολείο. Συγκεκριµένα: Θα γίνουν κτιριακές παρεµβάσεις σε σχολεία που συµµετέχουν στο πρόγραµµα σύµφωνα µε το κτιριολογικό πρόγραµµα και τις προδιαγραφές που έχουν εκπονηθεί από το ΥπΕΠΘ. 270
Θα εξοπλιστούν οι σχολικές µονάδες µε όλα τα σύγχρονα µέσα διδασκαλίας και θα υποστηριχθεί η χρήση νέων τεχνολογιών (Η/Υ, πολυµέσα, κλπ.) Κατηγορία Πράξεων β : Ολοήµερα Νηπιαγωγεία Ο βασικός στόχος αυτής της κατηγορίας Πράξεων είναι η αναβάθµιση της υλικοτεχνικής υποδοµής των ολοήµερων νηπιαγωγείων. Οι Πράξεις αυτές θα συµβάλουν στην αύξηση της ελκυστικότητας των Ολοή- µερων δηµόσιων Νηπιαγωγείων, που λειτουργούν δωρεάν προσφέροντας βασικές εκπαιδευτικές και παιδοαναπτυξιακές υπηρεσίες κατά τη διάρκεια ενός σηµαντικά διευρυµένου ωραρίου. Επειδή, από τις υπηρεσίες αυτές ωφελούνται πρωτίστως τα παιδιά οικογενειών χαµηλού οικονοµικού επιπέδου καθώς και οι γονείς τους. Ενέργεια 5.1.3 : Υποδοµές και εξοπλισµός σχολείων δεύτερης ευκαιρίας Οι προτεραιότητες που τίθενται στα πλαίσια αυτής της κατηγορίας είναι η ανάπτυξη Πράξεων που απευθύνονται καταρχήν σε νέους 18-30 ετών που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και επιθυµούν να συµπληρώσουν τη βασική τους εκπαίδευση ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας και να γίνει µε ευνοϊκότερους όρους η ένταξή τους σε αυτή. Στα πλαίσια της Ενέργειας προτείνονται οι ακόλουθες ενδεικτικές κατηγορίες Πράξεων : Κατηγορία Πράξεων α : Ανάπτυξη υποδοµών Σχολείων εύτερης Ευκαιρίας Η παρούσα κατηγορία Πράξεων θα δηµιουργήσει τις απαραίτητες υποδοµές και δίκτυα για Σχολεία εύτερης Ευκαιρίας. Επίσης, θα πραγµατοποιηθεί η προµήθεια του κατάλληλου εξοπλισµού. 271
Κατηγορία Πράξεων β : Ανάπτυξη υποδοµών για την εκπαίδευση ενηλίκων Θα δηµιουργηθούν υποδοµές και δίκτυα για Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Παράλληλα, θα δηµιουργηθεί Κέντρο Τεκµηρίωσης και Ερευνών για την εκπαίδευση ενηλίκων. Τέλος, θα πραγµατοποιηθεί η προµήθεια κατάλληλου εξοπλισµού. Γ3. ΕΙΚΤΕΣ Α. ΕΙΚΤΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΙΜΗ ΒΑΣΗΣ ΣΤΟΧΟΣ 2003 ΣΤΟΧΟΣ 2006 Εξοπλισµένα σχολεία β ευκαιρίας 1 5 13 Κτιριακές παρεµβάσεις για δηµιουργία σχολείων β ευκαιρίας 1 5 13 Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων 0 8 18 Παρεµβάσεις σε κτίρια για τη λειτουργία του ολοήµερου σχολείου Εξοπλισµένα ολοήµερα δηµοτικά σχολεία Αριθµός ΣΜΕΑ µε σύγχρονο εξοπλισµό 28* 180 230 28 220 328 0 100 150 Αριθµός Κ ΑΥ που θα εξοπλιστούν 0 21 50 Β. ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ ηµιουργούµενη απασχόληση κατά την υλοποίηση των έργων ισοδύναµα ανθρωποέτη απασχόλησης Γ. ΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Ποσοστό ατόµων µε αναπηρίες που ολοκληρώνει πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια εκπαίδευση * Χρηµατοδοτήθηκε από Εθνικούς πόρους 272
273
Ε. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Για την επιλογή των χρηµατοδοτούµενων πράξεων και για τον ορισµό των τελικών δικαιούχων (φορέων υλοποίησης) που θα έχουν την ευθύνη εκτέλεσης των πράξεων, θα εφαρµοσθούν διαδικασίες που εξασφαλίζουν τόσο την διαφάνεια όσο και την βέλτιστη αξιολόγηση των προτάσεων. Συγκεκριµένα, η Ειδική Υπηρεσία ιαχείρισης του ΕΠΕΑΕΚ, πριν από την ένταξη των χρηµατοδοτούµενων πράξεων, θα ενηµερώνει τις κατηγορίες δυνητικών τελικών δικαιούχων του Μέτρου, και θα τους πληροφορεί για τις δυνατότητες πρότασης και χρηµατοδότησης δράσεων. Η ενηµέρωση γίνεται µε τη δηµοσιοποίηση και διανοµή ειδικών τευχών που προδιαγράφουν την φύση των πράξεων που δύνανται να προτείνουν για ένταξη στο Μέτρο, τον τρόπο και τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι προτάσεις που θα υποβάλλονται, καθώς και τις διαδικασίες αξιολόγησής τους σύµφωνα µε τις ιατάξεις Εφαρµογής του ΚΠΣ και του Επιχειρησιακού Προγράµµατος καθώς και τα κριτήρια ένταξης του Μέτρου. Εφόσον επιλέγεται η χρηµατοδοτούµενη πράξη η ιαχειριστική Αρχή εκδίδει Απόφαση Ένταξης Πράξης. Η διασφάλιση της τήρησης των κανόνων δηµοσιότητας του ΚΠΣ 2000-2006 και αυτών του ΕΠΕΑΕΚ αποτελεί επιδίωξη και υπευθυνότητα της Ειδικής Υπηρεσίας ιαχείρισης του ΕΠΕΑΕΚ. Η διαχείριση, η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η αξιολόγηση (κατά τη διάρκεια και εκ των υστέρων) των έργων θα γίνεται από την ιαχειριστική Αρχή του Επιχειρησιακού Προγράµµατος σύµφωνα µε τους κανονισµούς και τις διατάξεις εφαρµογής του ΚΠΣ και του ΕΠ. Οι αρµόδιες υπηρεσίες του Υ- ΠΕΠΘ σε συνεργασία µε τη ιαχειριστική Αρχή, θα διασφαλίσουν τη συνέπεια των συγχρηµατοδοτούµενων Πράξεων µε τις εθνικές εκπαιδευτικές πολιτικές. Επίσης, οι Υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ έχουν την ευθύνη ανάληψης των απαραίτητων διοικητικών ενεργειών που θα διευκολύνουν την εφαρµογή των πράξεων. 274
Οι διαδικασίες ανάληψης νοµικών δεσµεύσεων, από πλευράς τελικού δικαιούχου, είναι σε κάθε περίπτωση αυτές που προβλέπονται από την ισχύουσα εθνική και κοινοτική νοµοθεσία (διαγωνισµοί, κλπ.), µε ιδιαίτερη έµφαση στην τήρηση των διατάξεων για την διαφάνεια και τον ανταγωνισµό. Στις περιπτώσεις που κρίνεται σκόπιµο θα αξιοποιηθούν Τεχνικοί Σύµβουλοι για την υποστήριξη των φορέων υλοποίησης των δράσεων. Συγκεκριµένα όσον αφορά τις διαδικασίες επιλογής των πράξεων και των τελικών δικαιούχων, για όλες οι ενέργειες του Μέτρου θα υπάρξει πρόσκληση υποβολής προτάσεων προς όλους τους δυνητικούς τελικούς δικαιούχους. Οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα αξιολογηθούν από ανεξάρτητους εµπειρογνώµονες και τα αποτελέσµατα της αξιολόγησης θα παραδοθούν στη διαχειριστική αρχή. ΣΤ. ΤΕΛΙΚΟΙ ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Οι κατηγορίες τελικών δικαιούχων για την υλοποίηση των Πράξεων του Μέτρου, ανά Ενέργεια, είναι: Ενέργεια 5.1.1 Υποδοµές για άτοµα µε ειδικές ανάγκες Κατηγορία Πράξεων (α) Τελικοί ικαιούχοι: τα εποπτευόµενα από το ΥΠΕΠΘ ΝΠ και ΝΠΙ, η Ειδική Υπηρεσία Εφαρµογής Προγραµµάτων ΚΠΣ του ΥΠΕΠΘ, ο Οργανισµός Σχολικών Κτιρίων Α.Ε., η ΙΕΦΕΣ / ΥΠΕΠΘ, οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και οι Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενέργεια 5.1.2 Υποδοµές και εξοπλισµοί Ολοήµερου Σχολείου Κατηγορία Πράξεων (α) και (β) Τελικοί ικαιούχοι: Η ιεύθυνση Εφαρµογής Εκπαιδευτικών Σχεδίων ( ΙΕ- ΦΕΣ), η Ειδική Υπηρεσία Εφαρµογής Προγραµµάτων ΚΠΣ του ΥΠΕΠΘ. 275
Ενέργεια 5.1.3 Υποδοµές και εξοπλισµός Σχολείων δεύτερης ευκαιρίας Κατηγορία Πράξεων (α) και (β) Τελικοί ικαιούχοι: τα εποπτευόµενα από το ΥΠΕΠΘ ΝΠ και ΝΠΙ, ο Οργανισµός Σχολικών Κτιρίων Α.Ε, οι Οργανισµοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. 276