ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΤΟΥΣ 2010 ΤΟΥ ΕΠ «ΚΡΗΤΗΣ και ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ» 2007-2013

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΤΟΥΣ 2010 ΤΟΥ ΕΠ «ΚΡΗΤΗΣ και ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ» 2007-2013 http://www.kriti-aigaio.gr/ Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού της Εφαρμογής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Μονάδα Διαχείρισης ΠΕΠ 2007-2013 ΙΟΥΝΙΟΣ 2011

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...1 1.1. Επίτευξη και ανάλυση της προόδου Εφαρμογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος... 1 Ενημέρωση ως προς τη φυσική πρόοδο του Προγράμματος...1 Χρηματοοικονομικά στοιχεία...1 Στοιχεία σχετικά με την ανάλυση της χρήσης των Ταμείων...1 Συνδρομή ανά ομάδες - στόχο...1 Ανάκτηση ή εκ νέου χρήση της συνδρομής...1 1.2. Στοιχεία σχετικά με τη συμμόρφωση με το Κοινοτικό δίκαιο... 1 1.3. Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισης (Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου)... 1 1.4. Αλλαγές στο πλαίσιο υλοποίησης του Προγράμματος... 1 1.5. Τροποποίηση σύμφωνα με το άρθρο 57 του 1083/2006... 1 1.6. Συμπληρωματικότητα με άλλα μέσα... 1 1.7. Παρακολούθηση- Αξιολόγηση... 1 1.7.1. Ποιοτική Ανάλυση επιτευγμάτων και μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση της Προόδου Εφαρμογής του Προγράμματος...1 1.7.2. Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος...1 1.7.3. Θέματα Αξιολόγησης...1 1.7.4. Παρακολούθηση της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης του Προγράμματος...1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΕΣΠΑ, ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΛΙΣΣΑΒΟΝΑΣ 1 2.1. Συνεισφορά του Προγράμματος στο ΕΣΠΑ... 1 2.2. Συνεισφορά του Προγράμματος στο Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων... 1 2.3. Συνεισφορά του Προγράμματος στη Στρατηγική της Λισσαβόνας... 1 2.4. Συνεισφορά Προγράμματος στη Στρατηγική Ευρώπη 2020... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ...1 3.1. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Κρήτης... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 Στον Άξονα Προτεραιότητας 1 είναι ενταγμένα έργα, Επαρχιακής Οδοποιίας ιδιαίτερα σημαντικού προϋπολογισμού. Η κατασκευή των έργων αυτών προϋποθέτει την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων. Οι διαδικασίες κήρυξης της απαλλοτρίωσης και προσδιορισμού των τιμών μονάδας εξακολουθούν να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρες....1 3.2. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Βορείου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.3. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Νοτίου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.4. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Κρήτης... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 i

3.5. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Βορείου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.6. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 6: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Νοτίου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.7. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 7: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Κρήτης... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.8. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 8: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Βορείου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.9. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 9: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Νοτίου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.10. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 10: Χωρική Συνοχή και Συνεργασία στην Περιφέρεια Νοτίου... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.11. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 11: Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής - Αμιγούς Στόχου Σύγκλισης (Κρήτη & Βόρειο Αιγαίο)... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του Άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 3.12. ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 12: Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής - Στόχου Σταδιακής Εισόδου (Νότιο Αιγαίο)... 1 Επίτευξη στόχων και ανάλυση της προόδου του άξονα...1 Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισής τους... 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ...1 4.1. Αποτελέσματα από την Ενσωμάτωση αρχής της μη διάκρισης, των κριτηρίων προσβασιμότητας ατόμων με Αναπηρία και της ισότητας των φύλων (Άρθρο 16 Καν. 1083/2006)... 1 4.2. Τεχνική Υποστήριξη της Εφαρμογής... 1 4.3. Πληροφόρηση και Δημοσιότητα... 1 4.4. Μεγάλα Έργα... 1 4.5. Συμπεράσματα ετήσιων συναντήσεων ΕΕ και ΔΑ... 1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ii

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Σχετικός στόχος: Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» και Στόχος «Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και Απασχόληση» Σχετική επιλέξιμη περιοχή: Περιφέρειες Κρήτης (GR 43), Βορείου (GR 41) και Νοτίου (GR 42) Περίοδος προγραμματισμού: 2007-2013 Αριθμός προγράμματος (αριθ. CCI): Τίτλος προγράμματος: 2007GR16UPO002 Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ» ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Έτος αναφοράς: 2010 Ημερομηνία έγκρισης της ετήσιας έκθεσης από την Επιτροπή Παρακολούθησης Η παρούσα έκθεση αποτελεί την τέταρτη κατά σειρά ετήσια έκθεση εκτέλεσης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κρήτης και Νήσων», σύμφωνα με το Άρθρο 67 του Καν. (ΕΚ) 1083/2006 «περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του Καν. (ΕΚ) 1260/1999». Η έκθεση συντάχθηκε από τη Διαχειριστική Αρχή του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΠ), σύμφωνα: με τους Καν. (ΕΚ) 846/2009 και 832/2010 που τροποποιούν τον Καν. (ΕΚ) αριθ. 1828/2006 «για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης», την εγκύκλιο υπ αριθ. πρωτ. 23288/ΕΥΣΣΑΑΠ/1332/23-05-08 του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, και τις συμπληρωματικές οδηγίες που δόθηκαν για το περιεχόμενο των εκθέσεων με το έγγραφο υπ αριθ. πρωτ. 15060/ΕΥΣΣΑΑΠ/720/08-04-10 του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, τις προφορικές και γραπτές οδηγίες της ΕΥΣ και ΕΥΣΣΑΑΠ. 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1.1. Επίτευξη και ανάλυση της προόδου Εφαρμογής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, όπως προσδιορίζεται και από τον τίτλο του, έχει πεδίο εφαρμογής τη Χωρική Ενότητα Κρήτης Νήσων, η οποία καλύπτει τρεις διοικητικές Περιφέρειες της χώρας, εκ των οποίων οι δύο ανήκουν στον αμιγή στόχο «Σύγκλιση» (Κρήτη και Βόρειο Αιγαίο) και η τρίτη ανήκει στο στόχο «Περιφερειακή ανταγωνιστικότητα και απασχόληση» phasing in (Νότιο Αιγαίο). Το αναπτυξιακό όραμα για τη Χωρική Ενότητα Κρήτης Νήσων για την περίοδο 2007-2013 είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η ανάδειξη της ελκυστικότητάς της σε συνθήκες αειφόρου ανάπτυξης. Το όραμα αυτό εξυπηρετείται από τους εξής στρατηγικούς στόχους: Βελτίωση της επιχειρηματικότητας και προσέλκυση επενδύσεων στις περιοχές της Χωρικής Ενότητας. Προώθηση της καινοτομίας και της έρευνας και σύνδεσή τους με την επιχειρηματικότητα. Διασφάλιση της βιωσιμότητας και λειτουργικότητας των περιφερειακών υποδομών, έμφαση στην ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον μορφών ενέργειας. Βελτίωση του επιπέδου της ποιότητας ζωής. Ενίσχυση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και αύξηση της ελκυστικότητας της Χωρικής Ενότητας, ως τόπου διαβίωσης και άσκησης επιχειρηματικών και επενδυτικών δραστηριοτήτων. Ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού για την αποτελεσματική ενίσχυση της απασχόλησης, της παραγωγικότητας και της κοινωνικής συνοχής. Ενημέρωση ως προς τη φυσική πρόοδο του Προγράμματος Το 2010, τέταρτο έτος εφαρμογής του Προγράμματος, σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στην ενεργοποίηση Θεματικών Προτεραιοτήτων μέσω της έκδοσης προσκλήσεων και προκηρύξεων, στις εντάξεις Πράξεων, την ανάληψη νομικών δεσμεύσεων και την πραγματοποίηση δαπανών και προωθήθηκαν δράσεις Πληροφόρησης και Δημοσιότητας του ΕΠ. Συνοπτικά, η φυσική πρόοδος που έχει σημειωθεί για το σύνολο του ΕΠ «Κρήτης και Νήσων», μέχρι και το έτος αναφοράς (2010), καταγράφεται ως εξής: έχουν εκδοθεί 234 προσκλήσεις και προκηρύξεις σε 41 Θεματικές Προτεραιότητες, προϋπολογισμού 1.505.647.010 (σε όρους συνολικής δημόσιας δαπάνης), έχουν ενταχθεί 6.988 Πράξεις, συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 1.000.273.194, έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις ύψους 598.948.156 (σε όρους συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης) έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες (πιστοποιημένες) ύψους 228.476.059 (σε όρους συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης). Επομένως για το σύνολο του ΕΠ: 2

έχει ενεργοποιηθεί (μέσω της έκδοσης προσκλήσεων/ προκηρύξεων) το 114% της συνολικής δημόσιας δαπάνης, έχουν πραγματοποιηθεί εντάξεις Πράξεων που αντιστοιχούν στο 84% της συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης, έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις που αντιστοιχούν στο 50% της συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης και η απορρόφηση του Προγράμματος ανέρχεται στο 19,1%. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.1 που ακολουθεί (συνολικά και ανά Άξονα Προτεραιότητας), ενώ στους πίνακες 1.2-1.4 παρουσιάζονται τα στοιχεία ανά διοικητική Περιφέρεια (αποτυπώνοντας και τις Θεματικές Προτεραιότητες που έχουν ενεργοποιηθεί). Σημειώνεται ότι η αναλυτική παρουσίαση της υλοποίησης του Προγράμματος ανά Άξονα Προτεραιότητας, γίνεται στο Κεφάλαιο 3 της Έκθεσης. 3

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.1 Στοιχεία Ενεργοποίησης και Υλοποίησης του ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» (συνολικά και ανά ΑΠ) ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Χρηματοδοτικό Σχήμα Προσκλήσεις / Προκηρύξεις Π/Υ- Συνολική ΔΔ Π/Υ- ΔΔ Αρ. Π/Υ- Συνολική ΔΔ Αριθ. Πράξεων Εντάξεις Νομικές Δεσμεύσεις Πιστοποιημένες Δαπάνες Π/Υ- ΔΔ ΔΔ ΔΔ Απορρό φηση (%) ΑΠ 1: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρεια Κρήτης ΑΠ 2: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρεια Βορείου ΑΠ 3: Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρεια Νοτίου ΑΠ 4: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Κρήτης ΑΠ 5: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Βορείου ΑΠ 6: Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια Νοτίου ΑΠ 7: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Κρήτης ΑΠ 8: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Βορείου ΑΠ 9: Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στην Περιφέρεια Νοτίου ΑΠ 10: Χωρική Συνοχή και Συνεργασία στην Περιφέρεια Νοτίου 210.000.000 195.050.000 5 234.000.000 37 185.261.729 45.717.007 22.015.312 11,29% 120.600.000 120.600.000 10 120.106.224 10 60.999.812 28.293.068 15.916.808 13,20% 56.567.093 45.103.325 10 43.160.644 10 27.086.335 24.141.868 14.573.878 32,31% 37.000.000 35.000.000 4 111.763.489 2.267 107.027.614 107.027.614 29.893.119 85,41% 28.980.952 28.580.952 5 57.571.764 1.054 52.648.529 52.648.529 15.345.716 53,69% 96.891.163 76.956.380 81 230.051.373 3.352 188.170.731 180.978.590 52.795.502 68,60% 311.000.000 293.000.000 35 329.044.203 92 160.159.173 58.786.455 36.935.535 12,61% 253.919.048 228.319.048 31 221.968.692 61 130.514.439 49.530.222 19.135.250 8,38% 121.894.564 97.191.665 27 109.408.020 40 63.869.564 37.913.268 17.899.869 18,42% 68.581.340 54.682.790 7 37.396.024 20 19.961.119 11.927.150 3.082.987 5,64% ΑΠ 11: Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής - Αμιγούς Στόχου Σύγκλισης (Κρήτη & Βόρειο Αιγαίο) ΑΠ 12: Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής - Στόχου Σταδιακής Εισόδου (Νότιο Αιγαίο) 13.500.000 13.500.000 5 7.575.800 21 2.061.768 725.208 282.493 2,09% 6.066.018 6.066.018 14 3.600.777 24 2.512.381 1.259.177 599.591 9,88% ΣΥΝΟΛΟ 1.325.000.178 1.194.050.178 234 1.505.647.010 6.988 1.000.273.194 598.948.156 228.476.060 19,13% 4

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.2 Στοιχεία Υλοποίησης Περιφέρεια Κρήτης ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ / ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Εντάξεις Νομικές Δεσμεύσεις Δαπάνες Αριθ. Πράξεων Π/Υ- ΔΔ ( ΔΔ) ( ΔΔ) ΑΠ 1.: ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 37 185.261.729 45.717.007 22.015.312 ΚΘΠ (23): Περιφερειακές/τοπικές οδοί 35 177.940.116 38.395.394 14.990.381 ΚΘΠ (30): Λιμένες 2 7.321.613 7.321.613 7.024.930 ΑΠ 4: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ 2.267 107.027.614 107.027.614 29.893.119 ΚΘΠ (8): Άλλες επενδύσεις σε επιχειρήσεις 2.267 107.027.614 107.027.614 29.893.119 ΑΠ 7: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ 92 160.159.173 58.786.455 36.935.535 ΚΘΠ (44): Διαχείριση οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων 3 7.014.604 5.022.327 5.021.900 ΚΘΠ (45): Διαχείριση και διανομή ύδατος (πόσιμο νερό) 3 6.182.917 700.917 700.917 ΚΘΠ (46): Επεξεργασία υδάτων(λύματα) 12 18.364.827 3.583.421 3.583.421 ΚΘΠ (53): Πρόληψη κινδύνων 1 2.118.000 0 0 ΚΘΠ (57): Άλλη συνδρομή για τη βελτίωση των τουριστικών υπηρεσιών 1 1.000.000 0 0 ΚΘΠ (58): Προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς 27 11.408.889 5.142.356 5.379 ΚΘΠ (59): Ανάπτυξη πολιτιστικής υποδομής 4 9.963.319 4.500.000 4.500.000 ΚΘΠ (61): Ολοκληρωμένα σχέδια για την αστική και αγροτική αναγέννηση 8 11.368.485 11.096.243 11.083.763 ΚΘΠ (69): Μέτρα για την βελτίωση της προσβασιμότητας στην εργασία και την ενδυνάμωση της βιώσιμης εργασιακής συμμετοχής και εξέλιξης της γυναίκας, ώστε να μειωθούν οι διακρίσεις φύλου στην αγορά εργασίας, και να εναρμονισθεί η εργασιακή με την ιδιωτική ζωή 1 12.247.580 0 0 ΚΘΠ (75): Υποδομές εκπαίδευσης 21 67.563.134 25.765.479 10.984.277 ΚΘΠ (76): Υποδομές Υγείας 0 0 0 0 ΚΘΠ (77): Υποδομές φροντίδας παιδιών 10 12.044.912 2.313.206 393.373 ΚΘΠ (79): Άλλες κοινωνικές υποδομές 1 882.505 662.505 662.505 ΑΠ 11: ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ-ΑΜΙΓΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ (ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Β. ΑΙΓΑΙΟ) 9 788.297 393.235 260.266 ΚΘΠ (85): Προετοιμασία, εφαρμογή παρακολούθηση και επιθεώρηση 5 488.792 184.135 110.327 ΚΘΠ (86): Αξιολόγηση και Μελέτες, πληροφορίες και επικοινωνία 4 299.505 209.100 149.939 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ - ΣΥΝΟΛΟ 2.405 453.236.812 211.924.311 89.104.232 5

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.3 Στοιχεία Υλοποίησης Περιφέρεια Βορείου ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ / ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Εντάξεις Νομικές Δεσμεύσεις Δαπάνες Αρ. Πράξεων Π/Υ- ΔΔ ( ΔΔ) ( ΔΔ) ΑΠ 2.: ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 10 60.999.812 28.293.068 15.916.808 ΚΘΠ (22: Εθνικές οδοί 1 10.985.000 7.107.167 ΚΘΠ (23): Περιφερειακές/τοπικές οδοί 6 43.013.879 17.332.334 12.164.314 ΚΘΠ (30): Λιμένες 3 7.000.933 3.853.567 3.752.494 ΑΠ 5: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 1.054 52.648.529 52.648.529 15.345.716 ΚΘΠ (8): Άλλες επενδύσεις σε επιχειρήσεις 1.054 52.648.529 52.648.529 15.345.716 ΑΠ 8: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 61 130.514.439 49.530.222 19.135.250 ΚΘΠ (44): Διαχείριση οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων 7 5.836.805 0 0 ΚΘΠ (45): Διαχείριση και διανομή ύδατος (πόσιμο νερό) 9 19.209.786 3.425.236 0 ΚΘΠ (46): Επεξεργασία υδάτων(λύματα) 2 25.548.694 ΚΘΠ (54): Άλλα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος και την πρόληψη κινδύνων 10 2.193.191 1.063.105 112.722 ΚΘΠ (58): Προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς 9 11.660.000 9.460.000 7.472 ΚΘΠ (59): Ανάπτυξη πολιτιστικής υποδομής 3 2.650.000 2.460.000 27.875 ΚΘΠ (60): Άλλη συνδρομή για τη βελτίωση των πολιτιστικών υπηρεσιών 1 450.000 450.000 432.177 ΚΘΠ (61): Ολοκληρωμένα σχέδια για την αστική και αγροτική αναγέννηση 1 10.000.000 10.000.000 10.000.000 ΚΘΠ (69): Μέτρα για την βελτίωση της προσβασιμότητας στην εργασία και την ενδυνάμωση της βιώσιμης εργασιακής συμμετοχής και εξέλιξης της γυναίκας, ώστε να μειωθούν οι διακρίσεις φύλου στην αγορά εργασίας, και να εναρμονισθεί η εργασιακή με την ιδιωτική ζωή 1 6.200.000 3.278.253 ΚΘΠ (75): Υποδομές εκπαίδευσης 15 36.869.247 10.686.310 4.016.970 ΚΘΠ (76): Υποδομές Υγείας 2 9.037.673 8.707.317 4.538.034 ΚΘΠ (77): Υποδομές φροντίδας παιδιών 1 859.042 ΑΠ 11: ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ-ΑΜΙΓΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ (ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Β. ΑΙΓΑΙΟ) 12 1.273.471 331.973 22.227 ΚΘΠ (85): Προετοιμασία, εφαρμογή παρακολούθηση και επιθεώρηση 7 753.300 49.200 0 ΚΘΠ (86): Αξιολόγηση και Μελέτες, πληροφορίες και επικοινωνία 5 520.171 282.773 22.227 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ - ΣΥΝΟΛΟ 1.137 245.436.252 130.803.792 50.420.000 6

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.4 Στοιχεία Υλοποίησης Περιφέρεια Νοτίου ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ / ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Αριθ. Πράξεων Εντάξεις Νομικές Δεσμεύσεις Δαπάνες Π/Υ- ΔΔ ( ΔΔ) ( ΔΔ) ΑΠ 3.: ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 10 27.086.335 24.141.868 14.573.878 ΚΘΠ (22: Εθνικές οδοί 1 13.000.000 11.377.250 4.195.000 ΚΘΠ (23): Περιφερειακές/τοπικές οδοί 1 383.849 378.800 91.928 ΚΘΠ (30): Λιμένες 3 8.764.906 7.463.917 5.841.855 ΚΘΠ (33): Ηλεκτρισμός 1 28.901 28.901 28.901 ΚΘΠ (43): Ενεργειακή απόδοση, συμπαραγωγή, διαχείριση ενέργειας 4 4.908.679 4.893.000 4.416.195 ΑΠ 6: ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 3.352 188.170.731 180.978.590 52.795.502 ΚΘΠ (5): Προηγμένες υπηρεσίες υποστήριξης για επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων 724 18.403.317 18.403.317 12.503.924 ΚΘΠ (8): Άλλες επενδύσεις σε επιχειρήσεις 1.940 145.682.649 145.682.649 35.690.023 ΚΘΠ (9): Άλλα μέτρα για την προώθηση έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας 8 1.477.463 1.411.457 1.256.273 ΚΘΠ (11): Τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας (πρόσβαση, ασφάλεια, διαλειτουργικότητα, πρόληψη κινδύνου, έρευνα, καινοτομία, ηλεκτρονικό περιεχόμενο) 17 1.023.631 514.691 40.312 ΚΘΠ (12): Τεχνολογίες της πληροφορίας και επικοινωνιών [ΤΠΕ-ΔΕΔ (διευρωπαϊκό δίκτυο)] 6 126.526 14.722 0 ΚΘΠ (13): Υπηρεσίες και εφαρμογές για τον πολίτη (ηλεκτρονική υγεία, ηλεκτρονική διακυβέρνηση ηλεκτρονική εκμάθηση, ηλεκτρονική ενσωμάτωση) ΚΘΠ (14): Υπηρεσίες και εφαρμογές για ΜΜΕ (ηλεκτρονικό εμπόριο, εκπαίδευση και κατάρτιση, δικτύωση 60 6.054.592 3.362.639 304.969 591 8.767.090 8.586.603 0 ΚΘΠ (15): Άλλες επενδύσεις σε επιχειρήσεις 1 3.000.000 3.000.000 3.000.000 ΚΘΠ (57): Συνδρομή για τη βελτίωση των τουριστικών υπηρεσιών 2 3.600.000 0 0 ΚΘΠ (81): Μηχανισμοί για τη βελτίωση των ορθών πρακτικών και του προγραμματικού σχεδιασμού, παρακολούθηση και αξιολόγηση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και δημιουργία ικανότητας όσον αφορά την εφαρμογή πολιτικών και προγραμμάτων 3 35.463 2.511 0 ΑΠ 9: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 40 63.869.564 37.913.268 17.899.869 ΚΘΠ (45): Διαχείριση και διανομή ύδατος (πόσιμο νερό) 5 1.099.697 0 0 ΚΘΠ (46): Επεξεργασία υδάτων(λύματα) 3 10.994.091 10.318.289 9.558.047 ΚΘΠ (47): Ποιότητα του αέρα 1 13.500 0 0 7

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ / ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΘΠ (51): Προώθηση της βιοποικιλότητας και της προστασίας της φύσης (συμπεριλαμβανομένων των περιοχών του Natura 2000) Αριθ. Πράξεων Εντάξεις Νομικές Δεσμεύσεις Δαπάνες Π/Υ- ΔΔ ( ΔΔ) ( ΔΔ) 1 2.494.017 1.527.186 0 ΚΘΠ (53): Πρόληψη κινδύνων 1 2.884.529 0 0 ΚΘΠ (58): Προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς 12 10.349.198 7.783.000 0 ΚΘΠ (59): Ανάπτυξη πολιτιστικής υποδομής 1 300.000 300.000 0 ΚΘΠ (69): Μέτρα για την βελτίωση της προσβασιμότητας στην εργασία και την ενδυνάμωση της βιώσιμης εργασιακής συμμετοχής και εξέλιξης της γυναίκας, ώστε να μειωθούν οι διακρίσεις φύλου στην αγορά εργασίας, και να εναρμονισθεί η εργασιακή με την ιδιωτική ζωή 1 4.000.000 0 0 ΚΘΠ (75): Υποδομές εκπαίδευσης 12 25.185.674 15.416.936 6.159.746 ΚΘΠ (76): Υποδομές Υγείας 2 4.957.857 2.567.857 2.182.076 ΚΘΠ (77): Υποδομές φροντίδας παιδιών 1 1.591.000 0 0 ΑΠ 10: ΧΩΡΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 20 19.961.119 11.927.150 3.082.987 ΚΘΠ (23): Περιφερειακές/τοπικές οδοί 4 7.144.953 4.002.674 2.503.821 ΚΘΠ (58): Προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς 13 8.382.000 6.550.000 ΚΘΠ (75): Υποδομές εκπαίδευσης 1 2.370.000 ΚΘΠ (76): Υποδομές Υγείας 1 714.166 579.166 579.166 ΚΘΠ (77): Υποδομές φροντίδας παιδιών 1 1.350.000 795.311 ΑΠ 12: ΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ-ΣΤΟΧΟΥ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ (ΝΟΤΙΟ ΑΙΓΑΙΟ) 24 2.512.381 1.259.177 599.591 ΚΘΠ (85): Προετοιμασία, εφαρμογή παρακολούθηση και επιθεώρηση 14 2.043.532 860.526 432.911 ΚΘΠ (86): Αξιολόγηση και Μελέτες, πληροφορίες και επικοινωνία 10 468.850 398.651 166.680 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ - ΣΥΝΟΛΟ 3.446 301.600.130 256.220.053 88.951.827 8

Στους πίνακες 1.5-1.8 που ακολουθούν παρουσιάζεται η πρόοδος υλοποίησης των δεικτών κορμού (core indicators) του Προγράμματος. Ο Πίνακας 1.5 αφορά σε κάποιους δείκτες κορμού που παρουσιάζονται συνολικά για το ΕΠ, ενώ οι Πίνακες 1.6-1.8 παρουσιάζουν τους δείκτες κορμού ανά διοικητική Περιφέρεια. ΠΙΝΑΚΑΣ 1.5 Δείκτες Κορμού (Core Indicators) ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται κατά τη λειτουργία της πράξης Επίτευγμα 0 0 0 50,4 Άμεση Ενίσχυση Επενδύσεων στις ΜΜΕ Επίτευγμα 0 0 442 5.403 Αριθμός «έργων» Στόχος 702 Αφετηρία 991 Εκ των οποίων: αριθμός ενάρξεων λειτουργίας που ενισχύθηκαν Στόχος 40 (πρώτα δύο χρόνια μετά την έναρξη) Αφετηρία 33 Αριθμός θέσεων απασχόλησης Επίτευγμα 0 0 487 1394,02 που δημιουργούνται (μεικτές, Στόχος 938 ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης) Αφετηρία 1.504 Επαγόμενες Επενδύσεις ( million) Επίτευγμα 0 0 0 479,6 Στόχος 153 Αφετηρία 186 Εκπαίδευση Επίτευγμα 0 0 0 430 Αριθμός ωφελούμενων μαθητών Στόχος 98.900 Αφετηρία 85.876 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.6 Δείκτες Κορμού (Core Indicators) Περιφέρειας Κρήτης Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Αριθμός «έργων» έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης Αριθμός «έργων» συνεργασίας επιχειρήσεων με ερευνητικά ιδρύματα Στόχος 11 Αφετηρία 16 Στόχος - Αφετηρία - Κοινωνία της Πληροφορίας Αριθμός Έργων Στόχος - Αφετηρία 122 Επιπρόσθετος πληθυσμός ο οποίος καλύπτεται από ευρυζωνικά Στόχος - Αφετηρία - Μεταφορές Επίτευγμα 0 0 0 37 Αριθμός Έργων Στόχος 30 Αφετηρία 25 Κατασκευή και αποπεράτωση αυτοκινητοδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ.) Στόχος - Αφετηρία 24.3 9

Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Χιλιόμετρα κατασκευασμένων/ αναβαθμισμένων δρόμων Κατασκευή και αποπεράτωση σιδηροδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ.) Χιλιόμετρα αναβαθμισμένων σιδηροδρομικών γραμμών Επιπρόσθετος πληθυσμός που εξυπηρετείται από αναβαθμισμένα αστικά μέσα μαζικής μεταφοράς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Αριθμός Έργων Επιπρόσθετη δυναμικότητα για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας (MW) Ετήσια Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας από επενδύσεις (Τόνοι Ισοδύναμου Πετρελαίου) Περιβάλλον Πληθυσμός που εξυπηρετείται από έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων Επιπρόσθετος ισοδύναμος πληθυσμός που εξυπηρετείται από έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων Αριθμός έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων Αριθμός έργων αποκατάστασης περιοχών Πρόληψη κινδύνων Αριθμός Έργων Αριθμός ατόμων που επωφελούνται από δασική αντιπυρική προστασία και άλλα μέτρα προστασίας δασών Τουρισμός Αριθμός Έργων Εκπαίδευση Αριθμός Έργων Υγεία Στόχος 150 Αφετηρία 261,4 Στόχος - Αφετηρία - Στόχος - Αφετηρία - Στόχος Αφετηρία Στόχος - Αφετηρία - Στόχος - Αφετηρία - Στόχος Αφετηρία Επίτευγμα 0 0 0 33.180 Στόχος 100.000 Αφετηρία 80.000 Επίτευγμα 0 0 0 36.032 Στόχος 80.000 Αφετηρία 70.000 Επίτευγμα 0 0 0 2 Στόχος 8 Αφετηρία 1 Στόχος 5 Αφετηρία 20 Επίτευγμα 0 0 0 1 Στόχος 10 Αφετηρία 1 Στόχος - Αφετηρία 620.000 Επίτευγμα 0 0 0 1 Στόχος 120 Αφετηρία 118 Επίτευγμα 0 0 0 21 Στόχος 150 Αφετηρία 132 Αριθμός Έργων 10

Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Αστική ανάπτυξη Φυσική και Περιβαλλοντική Αναγέννηση Αριθμός έργων για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της ελκυστικότητας των πόλεων Ανταγωνιστικότητα Στόχος 15 Αφετηρία 12 Επίτευγμα 0 0 0 7 Στόχος Αφετηρία 54 Αριθμός έργων που αποσκοπούν στην προώθηση των επιχειρήσεων, επιχειρηματικότητα και νέων Στόχος τεχνολογιών Αφετηρία - Κοινωνική Ενσωμάτωση Αριθμός έργων/ υπηρεσιών για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και κοινωνικής ενσωμάτωσης για Στόχος μειονεκτούντες ομάδες και νέους Αφετηρία 15 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.7 Δείκτες Κορμού (Core Indicators) Περιφέρειας Βορείου Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Αριθμός «έργων» έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης Αριθμός «έργων» συνεργασίας επιχειρήσεων με ερευνητικά ιδρύματα Κοινωνία της Πληροφορίας Αριθμός Έργων Επιπρόσθετος πληθυσμός ο οποίος καλύπτεται από ευρυζωνικά Μεταφορές Αριθμός Έργων Κατασκευή και αποπεράτωση αυτοκινητοδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ) Χιλιόμετρα κατασκευασμένων/ αναβαθμισμένων δρόμων Κατασκευή και αποπεράτωση σιδηροδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ) Χιλιόμετρα αναβαθμισμένων σιδηροδρομικών γραμμών Επιπρόσθετος πληθυσμός που εξυπηρετείται από αναβαθμισμένα Στόχος Αφετηρία Στόχος Αφετηρία Στόχος 5 Αφετηρία 14 Στόχος - Αφετηρία - Επίτευγμα 0 0 0 7 Στόχος 30 Αφετηρία 48 Στόχος Αφετηρία Επίτευγμα 0 0 0 1,87 Στόχος 56 Αφετηρία 110 Στόχος Αφετηρία Στόχος Αφετηρία Στόχος 11

Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο αστικά μέσα μαζικής μεταφοράς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Αριθμός Έργων Επιπρόσθετη δυναμικότητα για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας (MW) Ετήσια Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας από επενδύσεις (Τόνοι Ισοδύναμου Πετρελαίου) Περιβάλλον Πληθυσμός που εξυπηρετείται από έργα διαχείρισης υδάτινων πόρων Επιπρόσθετος ισοδύναμος πληθυσμός που εξυπηρετείται από έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων Αριθμός έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων Αριθμός έργων αποκατάστασης περιοχών Πρόληψη κινδύνων Αριθμός Έργων Αριθμός ατόμων που επωφελούνται από δασική αντιπυρική προστασία και άλλα μέτρα προστασίας δασών Τουρισμός Αριθμός Έργων Εκπαίδευση Αριθμός Έργων Υγεία Αριθμός Έργων Αστική ανάπτυξη Φυσική και Περιβαλλοντική Αναγέννηση Αριθμός έργων για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της ελκυστικότητας των πόλεων Ανταγωνιστικότητα Αφετηρία Στόχος Αφετηρία Στόχος Αφετηρία Στόχος Αφετηρία Στόχος 4.000 Αφετηρία 8.900 Επίτευγμα 0 0 0 11.221 Στόχος 5.000 Αφετηρία 40.000 Επίτευγμα 0 0 0 6 Στόχος 6 Αφετηρία 1 Στόχος 30 Αφετηρία 5 Στόχος 2 Αφετηρία 4 Στόχος - Αφετηρία 184.697 Στόχος 150 Αφετηρία 182 Επίτευγμα 0 0 0 15 Στόχος 40 Αφετηρία 33 Επίτευγμα 0 0 0 2 Στόχος 20 Αφετηρία 7 Στόχος - Αφετηρία 16 Αριθμός έργων που αποσκοπούν στην προώθηση των επιχειρήσεων, Στόχος - επιχειρηματικότητα και νέων τεχνολογιών Αφετηρία 4 12

Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Κοινωνική Ενσωμάτωση Αριθμός έργων/ υπηρεσιών για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και κοινωνικής ενσωμάτωσης για μειονεκτούντες ομάδες και νέους Στόχος - Αφετηρία 3 ΠΙΝΑΚΑΣ 1.8 Δείκτες Κορμού (Core Indicators) Περιφέρειας Νοτίου Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Αριθμός «έργων» έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης Κοινωνία της Πληροφορίας Αριθμός Έργων Επιπρόσθετος πληθυσμός ο οποίος καλύπτεται από ευρυζωνικά Μεταφορές Αριθμός Έργων Κατασκευή και αποπεράτωση αυτοκινητοδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ) Χιλιόμετρα κατασκευασμένων/ αναβαθμισμένων δρόμων Κατασκευή και αποπεράτωση σιδηροδρόμων εντός ΤΕΝ (χλμ) Χιλιόμετρα αναβαθμισμένων σιδηροδρομικών γραμμών Επίτευγμα 0 0 0 1 Στόχος 3 Αφετηρία 8 Στόχος 14 Αφετηρία 3.774 Στόχος 1% Αφετηρία 0% Επίτευγμα 0 0 0 9 Στόχος 12 Αφετηρία 45 Στόχος - Αφετηρία - Στόχος 43 Αφετηρία 175 Στόχος - Αφετηρία - Στόχος - Αφετηρία - Επιπρόσθετος πληθυσμός που εξυπηρετείται από Στόχος 53.709 αναβαθμισμένα αστικά μέσα μαζικής μεταφοράς Αφετηρία 67.109 Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Αριθμός Έργων Στόχος 22 Αφετηρία 30 Επιπρόσθετη δυναμικότητα για την παραγωγή ενέργειας από Στόχος 41.435 ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας (MWh) Αφετηρία - Ετήσια Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας από επενδύσεις ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (Τόνοι Ισοδύναμου Πετρελαίου) Περιβάλλον Πληθυσμός που εξυπηρετείται από έργα διαχείρισης υδάτινων Στόχος 12.685 Αφετηρία - Στόχος 100% 13

Δείκτες 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Σύνολο πόρων Αφετηρία 272.417 Επιπρόσθετος ισοδύναμος Επίτευγμα 0 0 0 108.000 πληθυσμός που εξυπηρετείται Στόχος 65.000 από έργα διαχείρισης υγρών αποβλήτων Αφετηρία 100.000 Αριθμός έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων Αριθμός έργων αποκατάστασης περιοχών Στόχος 20 Αφετηρία 1 Στόχος 10 Αφετηρία 0 Πρόληψη κινδύνων Αριθμός Έργων Στόχος 8 Αφετηρία 12 Αριθμός ατόμων που επωφελούνται από δασική αντιπυρική προστασία και άλλα Στόχος 302.000 μέτρα προστασίας δασών Αφετηρία 249.500 Τουρισμός Αριθμός Έργων Επίτευγμα 0 0 0 1 Στόχος 103 Αφετηρία 827 Εκπαίδευση Αριθμός Έργων Υγεία Αριθμός Έργων Αστική ανάπτυξη Φυσική και Περιβαλλοντική Αναγέννηση Επίτευγμα 0 0 12 13 Στόχος 15 Αφετηρία 34 Επίτευγμα 0 0 0 3 Στόχος 10 Αφετηρία 22 Αριθμός έργων για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας Στόχος 7 και της ελκυστικότητας των πόλεων Αφετηρία 14 Ανταγωνιστικότητα Αριθμός έργων που αποσκοπούν στην προώθηση των επιχειρήσεων, επιχειρηματικότητα και νέων τεχνολογιών Κοινωνική Ενσωμάτωση Επίτευγμα 0 0 0 5 Στόχος 2 Αφετηρία 3 Αριθμός έργων/ υπηρεσιών για Επίτευγμα 0 0 0 1 την προώθηση των ίσων ευκαιριών και κοινωνικής ενσωμάτωσης για μειονεκτούντες ομάδες και Στόχος 1 νέους Αφετηρία 6 Χρηματοοικονομικά στοιχεία Η χρηματοδότηση του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κρήτης Νήσων» για την προγραμματική περίοδο 2007-2013 ανέρχεται σε 1.194.050.178 (ποσό συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης), εκ των οποίων, τα 871.300.178 14

αντιπροσωπεύουν την Κοινοτική Συνδρομή (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΤΠΑ). Σημειώνεται ότι, το παρόν Επιχειρησιακό Πρόγραμμα δύναται να χρηματοδοτήσει, κατά συμπληρωματικό τρόπο και εντός ορίου 10% της κοινοτικής συνδρομής του κάθε Άξονα Προτεραιότητας, δράσεις που εμπίπτουν στο πεδίο συνδρομής του ΕΚΤ (ήτοι δράσεις ή παρεμβάσεις "τύπου ΕΚΤ"), εφόσον απαιτούνται για τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας υλοποίησης μιας Πράξης και συνδέονται άμεσα με αυτήν ("ρήτρα ευελιξίας"). Στη βάση αυτή και στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας 6, 7, 8 και 9 του ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» προβλέπεται να γίνει χρήση της "ρήτρας ευελιξίας" για τη χρηματοδότηση κατηγοριών παρεμβάσεων τύπου ΕΚΤ, οι οποίες θα συμβάλουν κατά τρόπο συμπληρωματικό στην υλοποίηση των ενδεικτικών κύριων κατηγοριών παρεμβάσεων των εν λόγω Αξόνων Προτεραιότητας. Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τα χρηματοοικονομικά στοιχεία εφαρμογής του ΕΠ, ανά πηγή χρηματοδότησης μέχρι και τις 31/12/2010, με βάση τα στοιχεία του ΟΠΣ. ΠΙΝΑΚΑΣ 1.9 Χρηματοοικονομικά στοιχεία του ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» Άξονας Προτεραιότητας Συνολική χρηματοδότηση του επιχειρησιακού προγράμματος (Ένωση και εθνικό επίπεδο) Βάση υπολογισμού της ενωσιακής συνεισφοράς (Δημόσιο ή συνολικό κόστος) Συνολικό ποσό των πιστοποιηθεισών επιλέξιμων δαπανών που καταβλήθηκαν από δικαιούχους Αντίστοιχη δημόσια συνεισφορά Ποσοστό υλοποίησης % ΑΠ 1 ΑΠ 2 ΑΠ 3 ΑΠ 4 ΑΠ 5 ΑΠ 6 Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Κρήτης Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Βορείου Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Υποδομές και Υπηρεσίες Προσπελασιμότητας Περιφέρειας Νοτίου Στόχος «Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και απασχόληση (phasing in) (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Περιφέρειας Κρήτης - Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Περιφέρειας Βόρειου - Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Ψηφιακή Σύγκλιση και Επιχειρηματικότητα Περιφέρειας Νοτίου Στόχος «Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και απασχόληση (phasing in) (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ 195.000.000,00 195.000.000,00 22.015.311,72 22.015.311,72 11,29% 120.600.000,00 120.600.000,00 15.916.807,74 15.916.807,74 13,20% 45.103.325,00 45.103.325,00 14.573.878,47 14.573.878,47 32,31% 35.000.000,00 35.000.000,00 29.893.119,00 29.893.119,00 85,41% 28.580.952,00 28.580.952,00 15.345.715,58 15.345.715,58 53,69% 76.956.380,00 76.956.380,00 52.795.501,68 52.795.501,68 68,60% 15

Άξονας Προτεραιότητας Συνολική χρηματοδότηση του επιχειρησιακού προγράμματος (Ένωση και εθνικό επίπεδο) Βάση υπολογισμού της ενωσιακής συνεισφοράς (Δημόσιο ή συνολικό κόστος) Συνολικό ποσό των πιστοποιηθεισών επιλέξιμων δαπανών που καταβλήθηκαν από δικαιούχους Αντίστοιχη δημόσια συνεισφορά Ποσοστό υλοποίησης % ΑΠ 7 Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Περιφέρειας Κρήτης - Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ 293.000.000,00 293.000.000,00 36.935.535,16 36.935.535,16 12,61% ΑΠ 8 Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Περιφέρειας Βορείου - Αμιγής Στόχος «Σύγκλιση» (ΕΤΠΑ) 228.319.048,00 228.319.048,00 19.135.249,52 19.135.249,52 8,38% Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ ΑΠ 9 ΑΠ 10 ΑΠ 11 ΑΠ 12 Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής Περιφέρειας Νοτίου Στόχος «Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και απασχόληση (phasing in) (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Χωρική Συνοχή και Συνεργασία Περιφέρειας Νοτίου Στόχος «Περιφερειακή Ανταγωνιστικότητα και απασχόληση (phasing in) (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής Αμιγούς Στόχου Σύγκλισης Κρήτη & Βόρειο Αιγαίο (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ Τεχνική Υποστήριξη Εφαρμογής Στόχου Σταδιακής Εισόδου Νότιο Αιγαίο (ΕΤΠΑ) Εκ των οποίων δαπάνες τύπου ΕΚΤ 97.191.665,00 97.191.665,00 17.899.868,81 17.899.868,81 18,42% 54.682.790,00 54.682.790,00 3.082.986,97 3.082.986,97 5,64% 13.500.000,00 13.500.000,00 282.492,73 282.492,73 2,09% 6.066.018,00 6.066.018,00 599.591,30 599.591,30 9,88% ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 1.194.000.178 1.194.000.178 228.476.058,68 228.476.058,68 19,13 % Σύνολο των μεταβατικών περιοχών επί του γενικού συνόλου 225.317.388,00 225.317.388,00 85.868.840,26 85.868.840,26 38,11 % Σύνολο των μη μεταβατικών περιοχών 968.682.790,00 968.682.790,00 142.607.218,42 142.607.218,42 14,72 % Δαπάνες τύπου ΕΚΤ επί του γενικού συνόλου 16

Στοιχεία σχετικά με την ανάλυση της χρήσης των Ταμείων Ο παρακάτω πίνακας, ο οποίος παρουσιάζει μία σωρευτική ανάλυση των κονδυλίων της κοινοτικής συνδρομής ανά κατηγορία, παρουσιάζεται συμπληρωμένος στο Παράρτημα της παρούσας έκθεσης. ΠΙΝΑΚΑΣ: Σωρευτική ανάλυση των κονδυλίων της κοινοτικής συνδρομής ανά κατηγορία Συνδυασμός κωδικών των διαστάσεων 1 έως 5 Κωδικός * Διάσταση 1 Θέμα προτεραιότητας Κωδικός * Διάσταση 2 Μορφή χρηματοδότησης Κωδικός * Διάσταση 3 Έδαφος Κωδικός * Διάσταση 4 Οικονομική δραστηριότητα Κωδικός * Διάσταση 5 Γεωγραφική περιοχή Ποσό ** Σύνολο * Οι κατηγορίες θα πρέπει να είναι κωδικοποιημένες για κάθε διάσταση σύμφωνα με την τυποποιημένη ταξινόμηση. ** Χορηγούμενο ποσό της κοινοτικής συνδρομής για κάθε συνδυασμό κατηγοριών. Συνδρομή ανά ομάδες - στόχο Στο πλαίσιο της συνδρομής του ΕΠ σε συγκεκριμένες ομάδες-στόχο είχαν εκδοθεί προσκλήσεις για ένταξη Πράξεων στη Θεματική Προτεραιότητα 08. Οι προσκλήσεις αφορούσαν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των ακόλουθων τεσσάρων ομάδων: ΡΟΜ Οικογενειών με τρία τέκνα και άνω Γυναικών Νέων Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης για τις δράσεις αυτές είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Μικρών- Μεσαίων Επιχειρήσεων και Χειροτεχνίας (ΕΟΜΜΕΧ). Κατά το έτος αναφοράς (2010) εντάχθηκαν: 4 πράξεις ενίσχυσης επιχειρηματικότητας «ΡΟΜ», συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 110.779, με νομικές δεσμεύσεις και πιστοποιημένες δαπάνες συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 110.779 και 11 πράξεις ενίσχυσης επιχειρηματικότητας «Οικογενειών με τρία τέκνα και άνω», συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 377.593, με νομικές δεσμεύσεις και πιστοποιημένες δαπάνες συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης 377.593. Ανάκτηση ή εκ νέου χρήση της συνδρομής Στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1828/2006, άρθρο 20 παρ.2 στοιχείο α) της Επιτροπής όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 846/2009, άρθρο 20 παρ.2 στοιχείο α) της Επιτροπής, το ποσό ανάκλησης δαπάνης που πραγματοποιήθηκε για το ΕΠ Κρήτης και Νήσων για το έτος 2010, ανέρχεται σε 1.322.680 (ποσό Κοινοτικής Συνδρομής). Όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα, το ποσό ανάκλησης δαπάνης αφορά στους Άξονες Προτεραιότητας 1,4,5,6 και 9 του ΕΠ. 17

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.1.5: Ποσά ανάκλησης δαπάνης ανά Άξονα Προτεραιότητας του ΕΠ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ 01 132.845,35 04 672.926,00 05 262.387,24 06 154.021,41 09 100.500,08 ΣΥΝΟΛΟ 1.322.680,08 1.2. Στοιχεία σχετικά με τη συμμόρφωση με το Κοινοτικό δίκαιο Στο τέλος του 2009 δημιουργήθηκε ανεξάρτητο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), στο οποίο, στις αρχές του 2010, μεταφέρθηκαν οι αρμοδιότητες και οι υπηρεσίες που ανήκαν: α) στο τέως Υπουργείο Ανάπτυξης, όσον αφορά στην ενέργεια και τη διαχείριση των υδάτων και β) στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όσον αφορά στην προστασία και διαχείριση των δασών. Παράλληλα, ενισχύθηκαν οι περιβαλλοντικοί θεσμοί για την παρακολούθηση και την εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου στην Ελλάδα, με: - Τη σύσταση της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ΥΠΕΚΑ (Ν. 3818/2010) - Την αναβάθμιση της Κεντρικής Υπηρεσίας Υδάτων σε Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΠΔ 24/2010) - Τη συγκρότηση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Ενέργειας (ΠΔ 72/2010) - Τη σύσταση του Πράσινου Ταμείου και την καθιέρωση ολοκληρωμένου και ειδικού συστήματος χρηματοδότησης περιβαλλοντικών παρεμβάσεων (Ν. 3889/2010) Η εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία, κατά τη διάρκεια του έτους 2010, εμπλουτίστηκε με κανονιστικά κείμενα, τα οποία αποτελούν, κυρίως, ενσωμάτωση Οδηγιών και Αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εξειδίκευση ειδικότερων υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές. Ειδικότερα, σημαντική πρόοδος σημειώθηκε στον τομέα της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, όπου η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία πλαίσιο για τα νερά έχει σημειώσει σημαντική εξέλιξη. Επί πλέον, με τη "Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης", οι εκ του νόμου 3199/2003, περί προστασίας και διαχείρισης των Υδατικών πόρων, προβλεπόμενες αρμοδιότητες επιμερίζονται μεταξύ της Κρατικής Διοίκησης και των αιρετών Περιφερειών. Ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται η ενσωμάτωση στο ελληνικό δίκαιο της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ, με σκοπό την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας και τη μείωση των κινδύνων από τις πλημμύρες στην ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, την πολιτιστική κληρονομιά και τις οικονομικές δραστηριότητες. Αναφορικά με τη διαχείριση στερεών αποβλήτων: τροποποιήθηκε η νομοθεσία για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών, 18

προσαρμόστηκε η νομοθεσία σε σχέση με τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και ανάκτησης των οχημάτων προσδιορίστηκαν τα μέτρα, οι όροι και το πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) και των αποβλήτων ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών. Τέλος, ορίστηκε Διυπουργική Ομάδα Διοίκησης Έργου (ΟΔΕ) για την Παρακολούθηση της Εφαρμογής του Εθνικού και Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων. Κατά το έτος 2010 το ελληνικό δίκαιο ενσωμάτωσε διατάξεις οι οποίες συμβάλουν στην επίτευξη στόχων που έχουν τεθεί για τη βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, που ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή. Ειδικότερα, ενσωματώθηκαν διατάξεις για: τη μείωση «εκπομπών» από τα αυτοκίνητα, την επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου στις εκπομπές από αεροπορικές μεταφορές, την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση ενέργειας και την ανάπτυξη αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών. Όσον αφορά στην προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, καθορίστηκαν μέτρα και διαδικασίες για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων / ενδιαιτημάτων της ενώ επεκτάθηκε ο κατάλογος των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Εν συνεχεία καταρτίσθηκε και δημοσιεύτηκε για διαβούλευση Σχέδιο Νόμου για την προστασία της βιοποικιλότητας, με βάση το οποίο επιτυγχάνεται συντονισμός των διατάξεων για την προστασία της βιοποικιλότητας με τις αντίστοιχες της δασικής νομοθεσίας και καλύπτονται υφιστάμενα νομοθετικά κενά για την προστασία της φύσης. Επιπλέον, ανασυγκροτήθηκε η Επιτροπή Φύση, με στόχο την αποτελεσματική λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και το συντονισμό και ενίσχυση των φορέων διαχείρισης. Τέλος, με το Ν. 3882/2010, εναρμονίστηκε η Οδηγία 2007/2/ΕΚ για την Εθνική Υποδομή Γεωχωρικών Πληροφοριών (INSPIRE) και συστήθηκε η Εθνική Επιτροπή Γεωπληροφορίας (ΕΘ.Ε.Γ.). Η ΕΘ.Ε.Γ. αποτελεί το ανώτατο όργανο για τη διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής στον τομέα της συλλογής, διαχείρισης, διάθεσης, κοινοχρησίας και αξιοποίησης γεωχωρικής πληροφορίας, σε όλο το εύρος των δημόσιων αρχών, και τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας της γεωπληροφορίας. 1.3. Σημαντικά προβλήματα που προέκυψαν και μέτρα αντιμετώπισης (Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου) Οι ρυθμίσεις του νόμου 3840/2010 σχεδιάστηκαν προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες του συστήματος χρηματοδότησης και υλοποίησης των έργων επιδιώκοντας την ουσιαστική αντιμετώπιση χρόνιων ζητημάτων που επέφεραν σημαντικές καθυστερήσεις στους ρυθμούς υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων. Η τροποποίηση του Νόμου 3614/07 απλοποίησε το σύστημα υλοποίησης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ απαλείφοντας διαδικασίες που επέφεραν καθυστερήσεις χωρίς την αντίστοιχη προστιθέμενη αξία, όπως την κατάργηση της υποχρέωσης διατύπωσης γνώμης πριν από την έκδοση απόφασης ένταξης από την Εθνική Αρχή Συντονισμού και από την Ειδική Υπηρεσία 19

Συντονισμού και παρακολούθησης δράσεων ΕΚΤ και την κατάργηση του προληπτικού ελέγχου της διαδικασίας ανάθεσης για συμβάσεις που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών περί δημοσίων συμβάσεων. Περαιτέρω για την επιτάχυνση των διαδικασιών διαχείρισης και υλοποίησης έργων ΕΣΠΑ τέθηκαν με την τελευταία τροποποίηση της ΥΠΑΣΥΔ (ΦΕΚ 1088/Β/19.07.2010) υποχρεωτικές προθεσμίες σε ορισμένες διαδικασίες του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου με στόχο την επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων και της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων. Πιο συγκεκριμένα στην ΥΠΑΣΥΔ: o ορίζονται χρονικές προθεσμίες για την ολοκλήρωση ενεργειών από τις αρχές που ασκούν καθήκοντα διαχείρισης όπως για την υπογραφή Συμφώνου αποδοχής όρων από το δικαιούχο, για την έκδοση της απόφασης ένταξης πράξης σε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, για τη διοικητική επαλήθευση των δελτίων δήλωσης δαπανών που υποβάλλουν οι δικαιούχοι, για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης προτάσεων, o ορίζονται χρονικές προθεσμίες για την ολοκλήρωση ενεργειών από τους δικαιούχους που υλοποιούν συγχρηματοδοτούμενες πράξεις όπως για την υποβολή των τευχών δημοπράτησης, για την ολοκλήρωση του συνόλου των ενεργειών όπως της αποσφράγισης των προσφορών, του ελέγχου δικαιολογητικών και έκδοσης της απόφασης κατακύρωσης, Παράλληλα σύμφωνα με τις προβλέψεις του εδαφίου της παρ.22 του παραρτήματος ΙΙΙ του ν.3845/2010 (ΦΕΚ 65Α) συστήθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος (κεντρικό κατάστημα) υπό το λογαριασμό διαθεσίμων του Ελληνικού Δημοσίου (28) λογαριασμός με τίτλο Λογαριασμός Ταμειακής Διαχείρισης με τίτλο Ε.Δ- ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΥΝΟΧΗΣ και αριθμό 23/200850 εφεξής Κεντρικός Λογαριασμός ΕΣΠΑ. Με τη με αριθμ. 2/51571/0020/30.07.2010 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας καθορίζονται οι διαδικασίες κίνησης του ανωτέρω λογαριασμού. Στόχος της λειτουργίας του Κεντρικού Λογαριασμού ΕΣΠΑ είναι η στοχευμένη και ταχεία χρηματοδότηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων του ΕΣΠΑ σύμφωνα με την πρόοδο υλοποίησής τους ώστε να εξασφαλίζεται απρόσκοπτα και χωρίς καθυστερήσεις, η είσπραξη της αντίστοιχης κοινοτικής συνδρομής. B. Ετήσια έκθεση Αρχής ελέγχου Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Αρχής Ελέγχου για το έτος 2010 και την συνακόλουθη γνώμη που υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του άρθρου 62 του Καν. 1083/2006 το κοινό σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΣΠΑ λειτουργεί αποτελεσματικά με εξαίρεση ένα φορέα διαχείρισης κρατικών ενισχύσεων σε ότι αφορά την ολοκλήρωση πράξεων κρατικών ενισχύσεων ήσσονος σημασίας για τον οποίο η Αρχή Ελέγχου διατύπωσε επιφύλαξη, ποσοτικοποιώντας τον αντίκτυπο. Από τα αποτελέσματα των ελέγχων συστημάτων, αλλά και των δειγματοληπτικών ελέγχων πράξεων προκύπτει, βάσει της εγκεκριμένης από την ΕΕ μεθοδολογίας της ΕΔΕΛ, ότι η συνολική αξιοπιστία (overall assurance) του κοινού ΣΔΕ χαρακτηρίζεται ως «μέση». Λόγω του ότι το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου είναι κοινό για όλα τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ και άρα το τυχαίο δείγμα αφορά όλο το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου, τόσο το ποσοστό των ελεγχθεισών δαπανών (52,04%), όσο και το ποσοστό του προβληθέντος σφάλματος/projected error (5,64%) αφορά το σύνολο των επιχειρησιακών προγραμμάτων που δήλωσαν δαπάνες στην ΕΕ. 20

Η ποιοτική και ποσοτική ανάλυση στην οποία προέβη η ΕΔΕΛ λόγω του ότι το προβληθέν σφάλμα υπερέβη το όριο σημαντικότητας (materiality level) του 2%, ανέδειξε συγκεκριμένα τυχαία/μεμονωμένα ή συστηματικά σφάλματα τα οποία αντιμετωπίζονται μέσω κατάλληλων συστάσεων που απηύθυνε η ΕΔΕΛ για κάθε ξεχωριστό εύρημα ή και μέσω δημοσιονομικής διόρθωσης. Τα ευρήματα που εντοπίστηκαν και τα μέτρα αντιμετώπισης που υιοθετήθηκαν ταξινομημένα στα δύο σημαντικά πεδία που αποτέλεσαν ελεγκτικούς στόχους αφορούν σε πράξεις κρατικών ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (deminimis 1998/2006) και σε δημόσιες συμβάσεις σε περιοχές κινδύνου διαφορετικής βαρύτητας. 1.4. Αλλαγές στο πλαίσιο υλοποίησης του Προγράμματος Από την αρχή του 2010, η Ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μία διαδικασία μετασχηματισμού και διόρθωσης των εσωτερικών και εξωτερικών της ανισορροπιών τα οποία είναι απόρροια κυρίως της συσσώρευσης χρόνιων διαρθρωτικών προβλημάτων και της ασυνεπούς εφαρμογής των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής. Η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση απεκάλυψε χρόνια προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας και οι δημοσιονομικοί δείκτες χειροτέρευσαν. Έτσι, το τέλος του 2009 το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης είναι 15,4% του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος 127,1% του ΑΕΠ, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών 11% του ΑΕΠ, η καθαρή διεθνής επενδυτική θέση 84,9% του ΑΕΠ, και ένα ιστορικά χαμηλό ποσοστό αποταμίευσης της τάξης του 2,2% (σύνολο οικονομίας). Μέσω του τριετούς Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής, που υιοθετήθηκε το Μάιο του 2010 σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, επιχειρείται η αντιστροφή αυτών των ανισορροπιών ώστε να τεθεί η οικονομία σε μία διατηρήσιμη πορεία ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, αυτό το λεπτομερειακό μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα προσαρμογής που εφαρμόζεται ήδη βασίζεται α) σε μία εμπροσθοβαρή πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής ώστε να μειωθεί το έλλειμμα και να καταστεί το χρέος διατηρήσιμο, β) σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, την αγορά προϊόντων και το επιχειρηματικό περιβάλλον ώστε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα, γ) στη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης που να βασίζεται στις παραγωγικές επενδύσεις και τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Κατά το 2010, πρώτο έτος εφαρμογής του προγράμματος, ελήφθησαν μια σειρά από μέτρα σε τρεις διαδοχικές φάσεις (Ιανουάριος-Φεβρουάριος, Μάρτιος και Μάιος). Τα μέτρα αφορούσαν στην περιστολή των δαπανών (περικοπές αμοιβών και συντάξεων, πάγωμα προσλήψεων, μείωση λειτουργικών εξόδων κ.α.), στην αύξηση των εσόδων (αλλαγές στο Φ.Π.Α. και σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης, έκτακτες εισφορές κ.α.) καθώς και διάφορες διαρθρωτικές αλλαγές (μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και ασφαλιστικού συστήματος, της αγοράς εργασίας, της δημόσιας διοίκησης, του επιχειρηματικού περιβάλλοντος κ.ά.). H συνολική επίπτωση των παραπάνω μέτρων ξεπέρασε το 2010 τις 8 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ για το σύνολο της οικονομίας. Ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ για το 2010 εκτιμάται στο -4,5%, με την ιδιωτική κατανάλωση να μειώνεται και αυτή κατά 4,5%, κυρίως ως αποτέλεσμα των εξελίξεων στην απασχόληση, το διαθέσιμο εισόδημα, την πιστωτική επέκταση και τις προσδοκίες των καταναλωτών. Η μείωση της δημόσιας κατανάλωσης εκτιμάται στο 5,9%, κυρίως ως αποτέλεσμα των μέτρων μονίμου χαρακτήρα για την απασχόληση και τις αμοιβές στο δημόσιο 21

τομέα. Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν σημαντικά (-16,5%), αντανακλώντας τις επιχειρηματικές προσδοκίες, το μειούμενο βαθμό χρησιμοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού και την συρρίκνωση της πιστωτικής επέκτασης. Το 2010 επιτεύχθηκε μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κατά 5,0 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ (από 15,4% το 2009, σε 10,5% το 2010) και είναι η μεγαλύτερη που έχει σημειωθεί ποτέ από χώρα της Ευρωζώνης. Η μείωση του ελλείμματος το 2010 προήλθε κυρίως από τη σημαντική μείωση των δαπανών. Ειδικότερα, oι συνολικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, μειώθηκαν το 2010 κατά 9,5% σε σχέση με το 2009 (οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά 9,1% σε ετήσια βάση, ενώ οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων μειώθηκαν κατά 11,9%). Τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού αυξήθηκαν το 2010 κατά 7,4% σε σχέση με το 2009 (τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 5,5% ενώ τα έσοδα του ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 50,6%). Το χρέος της γενικής κυβέρνησης αυξήθηκε στο 142,8% του ΑΕΠ έναντι 127,1% του ΑΕΠ το 2009. Η ραγδαία αυτή αύξηση του χρέους οφείλεται πέραν της αύξησης του ελλείμματος και στη χρηματοδότηση υποχρεώσεων των νοσοκομείων παρελθόντων ετών καθώς και στις αναλήψεις χρεών. Από την άλλη πλευρά, το εξωτερικό χρέος της χώρας το 2010 ακολούθησε αισιόδοξη τάση τόσο λόγω της σημαντική μείωσης των εισαγωγών όσο και λόγω της ανάκαμψης των εξαγωγών. Το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής που υλοποιείται αυτή τη στιγμή ενσωματώνει τις αρχές ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης που βασίζεται στις επενδύσεις και τις εξαγωγές και που μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες για σταδιακή ανάκαμψη αρχικά και διατηρήσιμη ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα. Στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής, η ταχεία απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ είναι κρίσιμη και αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους του Προγράμματος. Συνεισφορά του ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» στο στόχο του Μνημονίου Αναφορικά με το στόχο απορρόφησης του ΕΣΠΑ που έθεσε το Μνημόνιο για το έτος αναφοράς 2010 (2.750.034.607 κοινοτικής συνδρομής), το ΕΠ «Κρήτης και Νήσων» συνεισέφερε στην επίτευξή του με ποσό κοινοτικής συνδρομής 115.416.319, δηλαδή ποσοστό: 4,2%. Ενέργειες για την εφαρμογή του προγράμματος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» το 2010 Ι) Με το Ν. 3852/2010 θεσπίστηκε η νέα αρχιτεκτονική της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα. Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι η ενίσχυση του α βαθμού της τοπικής αυτοδιοίκησης με τη συνένωση των Δήμων και Κοινοτήτων από 1000 σε 325 και τη δημιουργία β βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης σε επίπεδο Περιφέρειας. Παράλληλα εκχωρούνται σημαντικές αρμοδιότητες, μεταξύ των οποίων και η διαχείριση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (από την 1-7-2011). Για την ομαλή εισαγωγή του θεσμού (μετάβαση στη νέα περίοδο) εκπονήθηκε επιχειρησιακό σχέδιο δράσης :«ΝΕΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» που περιλαμβάνει τέσσερις οριζόντιες δράσεις: 1. Αναδιοργάνωση, διοικητικός εκσυγχρονισμός και λειτουργικός εξορθολογισμός μέσω απλοποίησης και μεταφοράς αρμοδιοτήτων 22