Ref. Ares(2014) /07/2014

Ref. Ares(2014)2357636-15/07/2014 EL EN EN

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Καθοδηγητικό έγγραφο 1 Βρυξέλλες, 14.2.2011 - Εφαρµογή του κανονισµού αµοιβαίας αναγνώρισης στα λιπάσµατα και στα µέσα καλλιέργειας 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να παρέχει «φιλικές προς το χρήστη» οδηγίες σχετικά µε την εφαρµογή του κανονισµού (ΕΚ) αρ. 764/2008 2 («κανονισµός αµοιβαίας αναγνώρισης» ή «κανονισµός») στα λιπάσµατα και στα µέσα καλλιέργειας. Θα επικαιροποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει την εµπειρία και τις πληροφορίες που συγκεντρώνονται από τα κράτη µέλη, αρχές και επιχειρήσεις. Τα προϊόντα στα οποία αναφέρεται το έγγραφο είναι τα εξής: Λιπάσµατα, δηλαδή ουσίες που προσφέρουν φυτικά θρεπτικά συστατικά ή τροποποιούν τη γονιµότητα του εδάφους, εκτός από τα «λιπάσµατα ΕΚ» 3. Μέσα καλλιέργειας, δηλαδή υλικά, εκτός από το επιτόπιο έδαφος στο οποίο καλλιεργούνται τα φυτά. 1 2 3 Το παρόν έγγραφο δεν έχει νοµικά δεσµευτικό χαρακτήρα. Ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε άλλο πρόσωπο που ενεργεί εκ µέρους της ευθύνεται για τη χρήση των πληροφοριών που περιλαµβάνονται στην παρούσα δηµοσίευση ή για τυχόν σφάλµατα που ενδέχεται να υπάρχουν παρά την προσεκτική προετοιµασία και τον έλεγχο. Το παρόν καθοδηγητικό έγγραφο δεν θα πρέπει να παρεµποδίσει την περαιτέρω εναρµόνιση των τεχνικών κανόνων, κατά περίπτωση, µε σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς. Το παρόν καθοδηγητικό έγγραφο δεν αντικατοπτρίζει απαραιτήτως τη γνώµη ή τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Την τελική ευθύνη για την ερµηνεία του δικαίου της ΕΕ τη φέρει το ικαστήριο της ΕΕ. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 764/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 9ης Ιουλίου 2008, για τη θέσπιση διαδικασιών σχετικά µε την εφαρµογή ορισµένων εθνικών τεχνικών κανόνων στα προϊόντα που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 3052/95/ΕΚ, ΕΕ L 218, 13.8.2008, σελ. 21. Απαριθµούνται στο παράρτηµα Ι του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 2003/2003 ΕΕ L 304 της 21.11.2003, σ. 1. EN 1 EN

2. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ Σύµφωνα µε την ισχύουσα νοµοθεσία, τα λιπάσµατα έχουν εναρµονιστεί µόνο εν µέρει. Ο κανονισµός (EΚ) αριθ. 2003/2003 4 θεσπίζει τεχνικές απαιτήσεις και απαιτήσεις επισήµανσης για τα «λιπάσµατα ΕΚ», δηλαδή για εκείνα τα ανόργανα λιπάσµατα που συµµορφώνονται µε τα χαρακτηριστικά του τύπου λιπασµάτων που καθορίζονται στον κανονισµό. Αυτά τα λιπάσµατα ΕΚ επιτρέπεται να κυκλοφορούν ελεύθερα στην εσωτερική αγορά. Ωστόσο, ο κανονισµός δίνει επιπλέον τη δυνατότητα στα κράτη να επιτρέπουν την κυκλοφορία στην αγορά «εθνικών» λιπασµάτων, δηλαδή προϊόντων που δεν χαρακτηρίζονται ως «λιπάσµατα ΕΚ», αλλά παράγονται σύµφωνα µε τις εθνικές διατάξεις. Παρόλο που οι εν λόγω διατάξεις δεν χρειάζεται να συµφωνούν µε την ειδική νοµοθεσία της ΕΕ στον τοµέα των λιπασµάτων πρέπει να τηρούν τις βασικές αρχές της συνθήκης της ΕΕ ειδικά δε την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας εµπορευµάτων (άρθρα 34-36 ΣΛΕΕ). Ο κανονισµός (EΚ) αριθ. 764/2008 (στο εξής «ο κανονισµός») θεσπίστηκε προκειµένου να καταστήσει εντελώς λειτουργική την αρχή της αµοιβαίας αναγνώρισης, και κατά συνέπεια να µειώσει τις αποκλίσεις µεταξύ εθνικών κανόνων στον τοµέα που δεν έχει ακόµη εναρµονιστεί. Τα µέσα καλλιέργειας δεν καλύπτονται από κάποια νοµοθετική πράξη της ΕΕ (εκτός από εκείνη που αφορά το επίσηµο περιβαλλοντικό σήµα ΕΕ: το οικολογικό σήµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 5, που αποτελεί ένα εθελοντικό πρόγραµµα µε σκοπό την ενθάρρυνση των επιχειρήσεων να εµπορεύονται προϊόντα και να παράγουν υπηρεσίες µε µικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον). 3. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 764/2008 Ο κανονισµός εφαρµόζεται στις διοικητικές αποφάσεις που απευθύνονται στους οικονοµικούς φορείς, βάσει τεχνικού κανόνα, για όλα τα µη εναρµονισµένα προϊόντα που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους, όταν η άµεση ή έµµεση συνέπεια της σχετικής απόφασης είναι η απαγόρευση, η τροποποίηση, οι πρόσθετες δοκιµές ή η απόσυρση του προϊόντος (άρθρο 2.1). Οι αρχές που σκοπεύουν να λάβουν ανάλογη απόφαση πρέπει να τηρούν τις διαδικαστικές απαιτήσεις του κανονισµού. Ο κανονισµός θα εφαρµόζεται όταν πληρούνται όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις: 3.1. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να αφορά ένα προϊόν που κυκλοφορεί νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους Η αρχή της αµοιβαίας αναγνώρισης εφαρµόζεται όταν ένα προϊόν, ανεξαρτήτως της πραγµατικής καταγωγής του (ΕΕ ή εισαγωγή από τρίτη χώρα), που κυκλοφορεί νοµίµως στην αγορά ενός κράτους µέλους διατίθεται στην αγορά ενός άλλου κράτους µέλους. Σύµφωνα µε την εν λόγω αρχή, ένα κράτος µέλος δεν µπορεί κατ αρχήν να απαγορεύει την πώληση στην επικράτειά του προϊόντων που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους, ακόµη και όταν κατασκευάζονται σύµφωνα µε διαφορετικούς τεχνικούς κανόνες. Οι πραγµατικές και 4 5 Βλ. σηµ. 3. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 66/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 25ης Νοεµβρίου 2009, σχετικά µε το οικολογικό σήµα της ΕΕ (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΕΕ L 27 της 30.1.2010, σ. 1-19. EN 2 EN

πιθανές περιπτώσεις άρνησης της αµοιβαίας αναγνώρισης διέπονται από τον κανονισµό. Ως εκ τούτου, οποιοδήποτε κράτος µέλος προτίθεται να απαγορεύσει την πρόσβαση στην αγορά του, πρέπει να ακολουθήσει τη διαδικασία του άρθρου 6. 3.2. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να αφορά προϊόν που δεν υπόκειται σε εναρµονισµένη νοµοθεσία της ΕΕ Ο κανονισµός εφαρµόζεται στον µη εναρµονισµένο τοµέα, όσον αφορά προϊόντα για τα οποία είτε δεν υπάρχει εναρµονισµένη νοµοθεσία σε επίπεδο ΕΕ είτε πρόκειται για πτυχές τους που δεν καλύπτονται από µερική εναρµόνιση. 3.3. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να απευθύνεται σε οικονοµικούς φορείς Περιοριστικές αποφάσεις που λαµβάνονται από εθνικές αρχές και απευθύνονται σε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο που δεν είναι οικονοµικός φορέας δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού. 3.4. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να βασίζεται σε τεχνικό κανόνα Σύµφωνα µε το άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισµού, ως τεχνικός κανόνας νοείται κάθε νοµοθετική, κανονιστική ή άλλη διοικητική διάταξη ενός κράτους µέλους, η οποία δεν υπόκειται σε εναρµόνιση σε επίπεδο ΕΕ: (1) η οποία απαγορεύει την κυκλοφορία στην επικράτεια ενός κράτους µέλους προϊόντος (ή τύπου προϊόντος) που κυκλοφορεί νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους ή η συµµόρφωση προς την οποία είναι υποχρεωτική ώστε το εν λόγω προϊόν να διατεθεί στην αγορά του κράτους µέλους στο οποίο έχει ληφθεί ή πρόκειται να ληφθεί η διοικητική απόφαση και (2) η οποία καθορίζει τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά του εν λόγω προϊόντος (ή τύπου προϊόντος), όπως τα επίπεδα ποιότητας, επιδόσεων ή ασφάλειας ή τις διαστάσεις του, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων όσον αφορά την ονοµασία πώλησής του, την ορολογία, τα σύµβολα, τις δοκιµές και τις µεθόδους δοκιµών, τη συσκευασία, τη σήµανση ή την επισήµανση ή (3) η οποία επιβάλλει στο προϊόν (ή τύπο προϊόντος), για λόγους προστασίας των καταναλωτών ή του περιβάλλοντος, κάθε άλλη απαίτηση που επηρεάζει τον κύκλο ζωής του προϊόντος µετά τη διάθεσή του στην αγορά, όπως οι όροι χρήσης, ανακύκλωσης, επαναχρησιµοποίησης ή διάθεσής του, εφόσον οι εν λόγω όροι µπορούν να επηρεάσουν σηµαντικά τη σύνθεση, τη φύση ή την εµπορία του προϊόντος (ή τύπου προϊόντος). 3.5. Η άµεση ή έµµεση συνέπεια της (προβλεπόµενης) διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι µία από τις ακόλουθες: α) απαγόρευση της διάθεσης του εν λόγω προϊόντος ή τύπου προϊόντος στην αγορά, β) τροποποίηση ή πρόσθετες δοκιµές στο εν λόγω προϊόν (ή τύπο προϊόντος), προτού επιτραπεί η διάθεση ή η παραµονή του στην αγορά, EN 3 EN

γ) απόσυρση του εν λόγω προϊόντος (ή τύπου προϊόντος) από την αγορά. Οιαδήποτε ανάλογη (προβλεπόµενη) απόφαση πρέπει να λαµβάνεται σύµφωνα µε το άρθρο 2 παράγραφος 1 του κανονισµού. 4. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΣΕ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ Ο κανονισµός αµοιβαίας αναγνώρισης πρέπει να εφαρµόζεται σε λιπάσµατα και µέσα καλλιέργειας µόνο εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στα σηµεία 4.1 έως 4.4: 4.1. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να αφορά λιπάσµατα ή µέσα καλλιέργειας που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους Ο κανονισµός πρέπει να εφαρµόζεται µόνο σε «φυσικά» λιπάσµατα και µέσα καλλιέργειας που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους (άρθρο 2 παράγραφος 1). Αυτό σηµαίνει ότι λιπάσµατα ή µέσα καλλιέργειας που δεν έχουν κυκλοφορήσει προηγουµένως στην επικράτεια της ΕΕ δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού. Τα προϊόντα αυτά πρέπει να συµµορφώνονται µε τους τεχνικούς κανόνες που ισχύουν στο κράτος µέλος στην αγορά του οποίου διατίθενται για πρώτη φορά στο πλαίσιο της ΕΕ. 4.2. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να απευθύνεται σε οικονοµικούς φορείς Σύµφωνα µε το άρθρο 2 παράγραφος 1, ο κανονισµός εφαρµόζεται σε διοικητικές αποφάσεις που απευθύνονται σε οικονοµικούς φορείς, οι οποίες είτε έχουν ληφθεί είτε πρόκειται να ληφθούν, βάσει «τεχνικού κανόνα», όσον αφορά λιπάσµατα και µέσα καλλιέργειας που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους, όταν η άµεση ή έµµεση συνέπεια της σχετικής απόφασης είναι η απαγόρευση, η τροποποίηση, οι πρόσθετες δοκιµές ή η απόσυρση, όπως προβλέπεται στο σηµείο 4.1. Ως οικονοµικός φορέας νοείται, κατ ουσίαν, ένα πρόσωπο που συµµετέχει στην αλυσίδα εφοδιασµού όσον αφορά το εν λόγω προϊόν, και µπορεί να είναι από κατασκευαστής/εισαγωγέας έως έµπορος λιανικής πώλησης. Οι τελικοί χρήστες, ακόµη και οι επαγγελµατίες χρήστες, όπως οι γεωργοί ή οι κτηνοτρόφοι, δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού αµοιβαίας αναγνώρισης. Για τον λόγο αυτό - και µε την επιφύλαξη του άρθρου 36 της ΣΛΕΕ - τυχόν περιοριστικές αποφάσεις που λαµβάνονται από τις αρµόδιες αρχές και απευθύνονται σε φυσικό ή νοµικό πρόσωπο το οποίο δεν είναι οικονοµικός φορέας δεν εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού αµοιβαίας αναγνώρισης. EN 4 EN

4.3. Η (προβλεπόµενη) διοικητική απόφαση πρέπει να βασίζεται σε τεχνικό κανόνα 4.3.1. Έννοια του «τεχνικού κανόνα» Ο κανονισµός αµοιβαίας αναγνώρισης εφαρµόζεται σε (προβλεπόµενες) διοικητικές αποφάσεις που λαµβάνονται βάσει «τεχνικού κανόνα» (άρθρο 2 παράγραφος 2). Όσον αφορά τα λιπάσµατα και τα µέσα καλλιέργειας, ειδικότερα, ως τεχνικός κανόνας νοείται κάθε νοµοθετική, κανονιστική ή άλλη διοικητική διάταξη κράτους µέλους: α) η οποία απαγορεύει την κυκλοφορία ενός «φυσικού» λιπάσµατος ή µέσου καλλιέργειας το οποίο κυκλοφορεί νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους στην επικράτεια του κράτους µέλους όπου έχει ληφθεί ή πρόκειται να ληφθεί η διοικητική απόφαση, ή η συµµόρφωση µε την οποία είναι υποχρεωτική, ώστε το εν λόγω λίπασµα ή µέσο καλλιέργειας να διατεθεί στην αγορά του εν λόγω κράτους µέλους και β) η οποία καθορίζει είτε: τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά του συγκεκριµένου λιπάσµατος (ή τύπου λιπάσµατος) ή µέσου καλλιέργειας, όπως τα επίπεδα ποιότητας, επιδόσεων ή ασφάλειας ή τις διαστάσεις του, συµπεριλαµβανοµένων των απαιτήσεων όσον αφορά την ονοµασία πώλησής του, την ορολογία, τα σύµβολα, τις δοκιµές και τις µεθόδους δοκιµών, τη συσκευασία, τη σήµανση ή την επισήµανση ή κάθε άλλη απαίτηση, η οποία επιβάλλεται στο συγκεκριµένο λίπασµα (ή τύπο λιπάσµατος) ή µέσο καλλιέργειας για λόγους προστασίας των καταναλωτών ή του περιβάλλοντος, και επηρεάζει τον κύκλο ζωής του µετά τη διάθεσή του στην αγορά, όπως οι όροι χρήσης, ανακύκλωσης, επαναχρησιµοποίησης ή διάθεσής του, εφόσον οι εν λόγω όροι µπορούν να επηρεάσουν σηµαντικά τη σύνθεση, τη φύση ή την εµπορία του λιπάσµατος ή µέσου καλλιέργειας. 4.3.2. ιαδικασίες προηγούµενης έγκρισης Η νοµοθεσία της ΕΕ κατ αρχήν επιτρέπει στα κράτη µέλη να θεσπίζουν τα αναγκαία µέτρα, κατά περίπτωση, για να ελέγχουν και/ή να περιορίζουν τη διάθεση στην αγορά «φυσικών» λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας για λόγους δηµόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος. Τα κράτη µέλη, συνήθως, θεσπίζουν τα εν λόγω µέτρα µέσω διαδικασιών προηγούµενης έγκρισης, σύµφωνα µε τις οποίες, πριν κυκλοφορήσει ένα προϊόν στην αγορά ενός συγκεκριµένου κράτους µέλους, η αρµόδια αρχή αυτού του κράτους µέλους πρέπει, ύστερα από σχετική αίτηση, να δώσει την επίσηµη έγκρισή της. Το ικαστήριο έχει αποφανθεί επανειληµµένα 6 ότι οιαδήποτε εθνική νοµοθετική ρύθµιση που επιβάλλει την υπαγωγή της εµπορίας προϊόντων στη διαδικασία 6 Απόφαση του ικαστηρίου, της 22ας Ιανουαρίου 2002, Canal Satélite Digital SL, Υπόθεση C-390/99, παράγραφος 43 Απόφαση του ικαστηρίου της 10ης Νοεµβρίου 2005, Επιτροπή κατά Πορτογαλικής ηµοκρατίας, υπόθεση C-432/03, παράγραφος 52 Απόφαση του ικαστηρίου της 15ης Ιουλίου 2044, Nicolas Schreiber, C-443/02, παράγραφοι 49-50. EN 5 EN

προηγούµενης έγκρισης περιορίζει την ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων. Ωστόσο, ανάλογες διαδικασίες µπορούν να δικαιολογηθούν εφόσον οι εθνικοί κανόνες επιδιώκουν σκοπό γενικού συµφέροντος αναγνωρισµένο από το δίκαιο της ΕΕ και τηρούν την αρχή της αναλογικότητας (αιτιολογική σκέψη 11 του κανονισµού). Το ικαστήριο έχει καθορίσει ορισµένους όρους βάσει των οποίων θα µπορούσε να δικαιολογηθεί η διαδικασία προηγούµενης έγκρισης: πρέπει να βασίζεται σε αντικειµενικά και µη εισάγοντα διακρίσεις κριτήρια τα οποία να είναι γνωστά εκ των προτέρων στις ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις, κατά τρόπο που να περιορίζουν την άσκηση της εξουσίας εκτιµήσεως των εθνικών αρχών προκειµένου αυτή να µη χρησιµοποιείται κατά τρόπο αυθαίρετο δεν πρέπει να επικαλύπτεται µε ελέγχους οι οποίοι έχουν ήδη διενεργηθεί στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών, είτε στο ίδιο κράτος είτε σε άλλο κράτος µέλος η διαδικασία προηγούµενης έγκρισης είναι αναγκαία µόνον αν ο εκ των υστέρων έλεγχος θεωρηθεί ότι διενεργείται πολύ αργά για να διασφαλίζει πραγµατικά την αποτελεσµατικότητά του και να επιτρέπει την επίτευξη του επιδιωκοµένου στόχου η διαδικασία δεν πρέπει, λόγω της διάρκειάς της και των δυσαναλόγων εξόδων που συνεπάγεται, να αποτρέπει τους ενδιαφεροµένους φορείς να συνεχίσουν το επιχειρηµατικό σχέδιό τους. 4.3.3. Η προηγούµενη έγκριση συνιστά τεχνικό κανόνα; Η υποχρέωση υπαγωγής των λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας σε διαδικασία προηγούµενης έγκρισης πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά κράτους µέλους δεν εµπίπτει στο πεδίο εφαρµογής του κανονισµού (αιτιολογική σκέψη 12 του κανονισµού). Μια τέτοιου είδους υποχρέωση δεν συνιστά καθαυτή τεχνικό κανόνα κατά την έννοια του κανονισµού, επειδή δεν καθορίζει τα απαιτούµενα χαρακτηριστικά του συγκεκριµένου λιπάσµατος (ή τύπου λιπάσµατος) ή µέσου καλλιέργειας. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε απόφαση εξαίρεσης ή απόσυρσης λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας από την αγορά αποκλειστικά και µόνο επειδή δεν έχουν λάβει προηγούµενη έγκριση δεν συνιστά απόφαση στην οποία εφαρµόζεται ο κανονισµός. Όταν, όµως, υποβάλλεται αίτηση για τέτοια υποχρεωτική προηγούµενη έγκριση προϊόντος, οιαδήποτε προβλεπόµενη απόφαση για απόρριψη της αίτησης βάσει τεχνικού κανόνα θα πρέπει να λαµβάνεται σύµφωνα µε τον κανονισµό, ώστε ο αιτών να τυγχάνει της διαδικαστικής προστασίας που παρέχει ο κανονισµός. 4.3.4. «Θετικοί κατάλογοι» λιπασµάτων και µέσων καλλιέργειας Ορισµένα κράτη µέλη αναφέρονται, µέσω των σχετικών τους διαδικασιών προηγούµενης έγκρισης, σε «θετικούς καταλόγους» ταξινόµησης ορισµένων τύπων λιπασµάτων και/ή µέσων καλλιέργειας. Σύµφωνα µε τους καταλόγους αυτούς, τα προϊόντα που συµµορφώνονται µε τους απαριθµούµενους τύπους προϊόντων µπορούν να διατίθενται στην εθνική αγορά του κράτους µέλους προορισµού. EN 6 EN

Η νοµοθεσία της ΕΕ κατ αρχήν δεν στερεί από τα κράτη µέλη τη δυνατότητα να καταρτίζουν τέτοιου είδους θετικό κατάλογο, εάν το κρίνουν αναγκαίο, για να ελέγχουν και/ή να περιορίζουν τη διάθεση στην αγορά «φυσικών» λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας για λόγους δηµόσιας υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος. Ωστόσο, σύµφωνα µε την πάγια νοµολογία του Ευρωπαϊκού ικαστηρίου, η εθνική νοµοθεσία πρέπει να προβλέπει µια διαδικασία που θα επιτρέπει την προσθήκη ενός συγκεκριµένου τύπου προϊόντος στους καταλόγους αυτούς και/ή µια µεµονωµένη διαδικασία εγγραφής ή έγκρισης προϊόντων (ή τύπων προϊόντων) που δεν περιλαµβάνονται στο θετικό κατάλογο, αλλά που ήδη κυκλοφορούν ή κατασκευάζονται νοµίµως σε ένα άλλο κράτος µέλος. Η διαδικασία αυτή πρέπει να είναι εύκολα προσιτή και όχι υπέρµετρα χρονοβόρα, ενώ, σε περίπτωση που καταλήγει σε αρνητική απόφαση, πρέπει η εν λόγω απόφαση να µπορεί να προσβληθεί δικαστικώς (βλέπε απόφαση C-244/06, Dynamic Medien, παράγραφος 50). 4.3.5. «Αρνητικοί κατάλογοι» λιπασµάτων και µέσων καλλιέργειας Σε ορισµένες άλλες περιπτώσεις, οι διαδικασίες προηγούµενης έγκρισης βασίζονται σε υπάρχοντες «αρνητικούς καταλόγους», µε τους οποίους ορισµένες ουσίες µπαίνουν στη µαύρη λίστα. Σύµφωνα µε το σύστηµα αυτό, τα κράτη µέλη αρνούνται να εγκρίνουν την κυκλοφορία λιπασµάτων και/ή µέσων καλλιέργειας αποκλειστικά και µόνο επειδή περιέχουν µη εγκεκριµένα συστατικά, χωρίς να µπορούν να δικαιολογήσουν την άρνηση της έγκρισης µε βάση έναν πραγµατικό κίνδυνο για τη δηµόσια υγεία. Σύµφωνα µε τη νοµολογία του ικαστηρίου (βλέπε υπόθεση C- 24/00, Επιτροπή κατά Γαλλικής ηµοκρατίας, παράγραφος 43), τα κράτη µέλη πρέπει κάθε φορά να δηλώνουν τους συνεπαγόµενους για τη δηµόσια υγεία κινδύνους. Επιπλέον, από την ίδια νοµολογία προκύπτει ότι τα κράτη µέλη δεν έχουν το δικαίωµα να απαγορεύουν την κυκλοφορία στην αγορά λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας που κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους αποκλειστικά και µόνο επειδή η χρήση τους δεν αποφέρει κανένα όφελος, χωρίς να προβάλουν λόγους που άπτονται της δηµόσιας υγείας ή της προστασίας του περιβάλλοντος. 4.3.6. Γλωσσικές απαιτήσεις για την επισήµανση Τα κράτη µέλη µπορεί να ζητήσουν η επισήµανση, οι ενδείξεις στη συσκευασία και τα συνοδευτικά έγγραφα να συντάσσονται τουλάχιστον στην εθνική(ές) γλώσσα(ες) του κράτους µέλους προορισµού, σύµφωνα µε την αιτιολογική σκέψη 10 του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 764/2008. 4.4. Οι (προβλεπόµενες) διοικητικές αποφάσεις πρέπει να απαγορεύουν τη διάθεση στην αγορά ενός λιπάσµατος ή µέσου καλλιέργειας που κυκλοφορεί νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους Η άµεση ή έµµεση συνέπεια της (προβλεπόµενης) διοικητικής απόφασης πρέπει να είναι µία από τις ακόλουθες: απαγόρευση της διάθεσης στην αγορά του εν λόγω λιπάσµατος (ή τύπου λιπάσµατος) ή µέσου καλλιέργειας EN 7 EN

τροποποίηση ή πρόσθετες δοκιµές του εν λόγω λιπάσµατος (ή τύπου λιπάσµατος), πριν επιτραπεί η διάθεση ή η παραµονή του στην αγορά, απόσυρση του εν λόγω λιπάσµατος (ή τύπου λιπάσµατος) ή µέσου καλλιέργειας από την αγορά. 5. ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Όταν η αρµόδια αρχή υποβάλλει ένα προϊόν σε αξιολόγηση προκειµένου να αποφασίσει εάν πρέπει να λάβει ή όχι διοικητική απόφαση, ένα κράτος µέλος µπορεί να ζητήσει από τους οικονοµικούς φορείς ορισµένες σχετικές πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του προϊόντος (άρθρο 4 του κανονισµού). Ωστόσο, η αίτηση πρέπει να παραµένει αναλογική: δεν πρέπει να επικαλύπτεται µε ελέγχους οι οποίοι έχουν ήδη διενεργηθεί στο πλαίσιο άλλων διαδικασιών, είτε στο ίδιο κράτος είτε σε άλλο κράτος µέλος. Τα κράτη µέλη δεν µπορούν να αρνηθούν, για λόγους που σχετίζονται µε τις αρµοδιότητες ενός οργανισµού, τα πιστοποιητικά ή τις εκθέσεις δοκιµών που εκδίδει ένας οργανισµός αξιολόγησης της συµµόρφωσης, διαπιστευµένος για το σχετικό τοµέα δραστηριότητας αξιολόγησης της συµµόρφωσης σύµφωνα µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 765/2008 (άρθρο 5 του κανονισµού). 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΙΝ ΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η αµοιβαία αναγνώριση βασίζεται στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εµπορευµάτων µέσω της αµοιβαίας εµπιστοσύνης µεταξύ κρατών µελών και µε βάση την παραδοχή ότι τα κράτη µέλη εφαρµόζουν ισοδύναµα κριτήρια για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Ωστόσο, το κράτος µέλος προορισµού µπορεί να έχει θεµιτούς λόγους που του επιβάλλουν να απαγορεύσει ή να σταµατήσει την κυκλοφορία στην επικράτειά του λιπασµάτων ή µέσων καλλιέργειας ακόµη και εάν κυκλοφορούν νοµίµως στην αγορά άλλου κράτους µέλους. Η νοµοθεσία της ΕΕ προβλέπει αρκετές δυνατότητες για την άµεση απαγόρευση επικίνδυνων προϊόντων (οδηγία για την γενική ασφάλεια των προϊόντων 7, κανονισµός για την ασφάλεια των τροφίµων 8 και κανονισµός για τη διενέργεια επίσηµων ελέγχων όσον αφορά τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές 9. Επιπλέον, το άρθρο 36 της ΣΛΕΕ απαριθµεί τους λόγους που µπορούν να προβάλουν τα κράτη µέλη προκειµένου να δικαιολογήσουν τη λήψη εθνικών µέτρων για να εµποδίσουν το διασυνοριακό εµπόριο, όπως είναι η προστασία της υγείας και της ζωής των 7 8 9 Οδηγία 2001/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 3ης εκεµβρίου 2001, για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΕΕ L 11 της 15.1.2002, σ. 4-17. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2002, για τον καθορισµό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίµων και τον καθορισµό διαδικασιών σε θέµατα ασφαλείας των τροφίµων ΕΕ L 31 της 1.2.2002, σ. 1-24. Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τη διενέργεια επισήµων ελέγχων της συµµόρφωσης προς τη νοµοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίµων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων ΕΕ L 165 της 30.4.2004, σ. 1-141. EN 8 EN

ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών. Το ικαστήριο ερµηνεύει συσταλτικά τον κατάλογο των εξαιρέσεων του άρθρου 36 της ΣΛΕΕ, που αφορούν συµφέροντα µη οικονοµικού χαρακτήρα. Επιπλέον, όλα τα µέτρα πρέπει να συµµορφώνονται µε την αρχή της αναλογικότητας και δεν πρέπει να «αποτελούν ούτε µέσο αυθαίρετων διακρίσεων ούτε συγκεκαλυµµένο περιορισµό στο εµπόριο µεταξύ των κρατών µελών» 10. Το βάρος της απόδειξης για την αιτιολόγηση των µέτρων που θεσπίζονται σύµφωνα µε το άρθρο 36 της ΣΛΕΕ αφορά τα κράτη µέλη και όχι τους οικονοµικούς φορείς. 10 Υπόθεση 34/79 Henn και Darby [1979] Συλλογή 3795, σκέψη 21, καθώς και συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-1/90 και C-176/90 Aragonesa de Publicidad Exterior and Publivía [1991] Συλλογή I-4151, σκέψη 20. EN 9 EN