Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 18 Ιουλίου 2016 (OR. en) 11238/16 COAFR 220 CFSP/PESC 618 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 18 Ιουλίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 10907/16 Θέμα: Σομαλία - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (18 Ιουλίου 2016) Επισυνάπτονται στο παράρτημα, για τις αντιπροσωπίες, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη Σομαλία, τα οποία εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο κατά την 3482η σύνοδό του στις 18 Ιουλίου 2016. 11238/16 ΓΕΧ/γπ/ΔΛ 1 DGC 1 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη Σομαλία 1. Η προσεχής εκλογική διαδικασία στη Σομαλία αποτελεί ορόσημο για το σομαλικό λαό και τη σομαλική πολιτική. Θα έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη της Σομαλίας, και την ευρύτερη περιοχή. Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που σημειώθηκε, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, από την ίδρυση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Σομαλίας (FGS) το 2012. Η πρόοδος αυτή αντικατοπτρίζει τα επιτεύγματα, παρά τις μείζονες προκλήσεις, του ίδιου του σομαλικού λαού και τη στενή σχέση με τη διεθνή κοινότητα μέσω του σομαλικού συμφώνου τού 2013. Η ΕΕ αναγνωρίζει τον καίριο ρόλο που παίζουν ο ΟΗΕ, η Αφρικανική Ένωση και η Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη (IGAD). 2. Μόνο μια αξιόπιστη και υπεύθυνη εκλογική διαδικασία θα εξασφαλίσει την αναγκαία νομιμότητα για την εκλεγμένη ηγεσία. Η εκλογική διαδικασία πρέπει να σηματοδοτήσει μια ριζική αλλαγή σε εύρος σε σχέση με αυτή που διεξήχθη το 2012 και να είναι πιο διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς. Θα πρέπει επίσης να σηματοδοτήσει ένα βήμα στην πορεία προς μια δημοκρατική, ενωμένη και σταθερή Σομαλία, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο με στόχο το 2020 να διεξαχθούν ελεύθερες εκλογές με βάση την αρχή «ένα άτομομία ψήφος». Τα εκτελεστικά εκλογικά όργανα που είναι επιφορτισμένα με τη διαχείριση και την εποπτεία των εκλογών θα πρέπει να συσταθούν επειγόντως και με διαφάνεια, και να είναι σαφώς απαλλαγμένα από πολιτικές παρεμβάσεις. 3. Η ΕΕ επισημαίνει στην ηγεσία της Σομαλίας ότι είναι σημαντικό να προχωρήσει με την επιχειρησιακή υλοποίηση των εκλογών χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και να τηρήσει τα συμφωνημένα αξιόπιστα χρονοδιαγράμματα σύμφωνα με τις συνταγματικές διατάξεις καθώς και τις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ). Οι εκλογές πρέπει να είναι διαφανείς και να διεξαχθούν στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ασφαλείας, που να το παράσχουν οι ένοπλες και αστυνομικές δυνάμεις της ίδιας της Σομαλίας και τα στρατεύματα της Αποστολής της Αφρικανικής Ένωσης στη Σομαλία (AMISOM). 11238/16 ΓΕΧ/γπ/ΔΛ 2
4. Η προαγωγή της εκπροσώπησης των γυναικών στην πολιτική διαδικασία σύμφωνα με τη δέσμευση που ανέλαβε το Εθνικό Φόρουμ Ηγεσίας (NLF) θα αποτελέσει σημαντικό επίτευγμα. Ο ουσιαστικός ρόλος των γυναικών στην πολιτική ανασυγκρότηση και εξέλιξη είναι διεθνώς αναγνωρισμένος. Η ΕΕ αναμένει από τις περιφερειακές κυβερνήσεις και τους ομοσπονδιακούς ηγέτες της Σομαλίας να τηρήσουν και να προωθήσουν την αρχή αυτή και τους παροτρύνει να συγκροτήσουν μηχανισμούς για να εξασφαλίσουν την εκπροσώπηση των γυναικών σε ποσόστωση 30% και στα δύο σώματα του Κοινοβουλίου. 5. Η ΕΕ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της και είναι έτοιμη να συνεχίσει να στηρίζει τη Σομαλία κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, με πλήρη σεβασμό προς την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα, την πολιτική ανεξαρτησία και την ενότητα της χώρας. Το επίπεδο στήριξης θα εξαρτηθεί από την ακεραιότητα, τη διαφάνεια και τη διεξαγωγή της διαδικασίας αυτής. 6. Η νέα ομοσπονδιακή ηγεσία που θα προκύψει από την εκλογική διαδικασία θα πρέπει να αντιμετωπίσει κρίσιμες προκλήσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία της ολοκλήρωσης της αναθεωρητικής συνταγματικής διαδικασίας με σαφές χρονοδιάγραμμα. Το νέο σύνταγμα πρέπει να διασφαλίσει ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο νομοθετικών σωμάτων, του προέδρου και της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Σομαλίας, και να αποσαφηνίσει τη σχέση μεταξύ των κεντρικών θεσμών και των ομοσπονδιακών κρατών μελών. Η εθνική πολιτική συναίνεση είναι το εκ των ων ουκ άνευ στοιχείο για οποιαδήποτε πρόοδο στους τομείς της πολιτικής και της ασφάλειας, μεταξύ άλλων και για την εδραίωση και την περιζήτητη επέκταση των βημάτων προς την οικοδόμηση του κράτους που επέτυχε η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Το NLF έχει αποδειχθεί ικανό να συμβάλει σε αυτό, θέτοντας τις βάσεις για μελλοντική συνεργασία μεταξύ των περιφερειών και της FGS. 7. Η ΕΕ καταδικάζει έντονα τις επιθέσεις που τέλεσε η al-shabaab και εκφράζει τη διαρκή της ανησυχία ως προς την απειλή που αυτή συνιστά για την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Σομαλία και την περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ αναγνωρίζει τον κρίσιμο ρόλο της AMISOM που συμβάλλει στην αποκατάσταση της ειρήνης και της ασφάλειας στη Σομαλία και υπογραμμίζει ότι η παρουσία της παραμένει απαραίτητη μέχρι να μπορέσουν να αναλάβουν οι κυβερνητικές δυνάμεις ασφαλείας. 11238/16 ΓΕΧ/γπ/ΔΛ 3
8. Είναι απαραίτητο να συγκροτηθούν αποτελεσματικές σομαλικές δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας ώστε να καταστεί δυνατή η μετάβαση από την AMISOM προς αυτές υπό ασφαλείς συνθήκες, και, μακροπρόθεσμα, για να σταθεροποιηθεί η χώρα. Παρά τη σημαντική διεθνή συνδρομή, μεταξύ άλλων και από την ΕΕ, πολύ περιορισμένη πρόοδος σημειώθηκε. Μια πολιτική συμφωνία μεταξύ της FGS και των ομόσπονδων οντοτήτων, μέσω του NLF, είναι αναγκαία για να εξασφαλίσει εθνική συναίνεση και συμμετοχή στην ανάπτυξη δυνάμεων ασφαλείας και άμυνας. Με βάση μια τέτοια συμφωνία, και καθώς θα αναπτύσσονται οι δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας, θα πρέπει όλο και περισσότερο να συμπληρώνουν και να αντικαθιστούν την AMISOM, θέτοντας έτσι τις προϋποθέσεις ώστε η αποστολή να αποσυρθεί σταδιακά σύμφωνα με ένα κοινό χρονοδιάγραμμα. Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει την διαδικασία εξασφαλίζοντας πολιτική και οικονομική στήριξη της AMISOM και, παράλληλα, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη των σομαλικών δυνάμεων ασφαλείας. Η ΕΕ είναι σταθερά προσηλωμένη στις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας να φέρει αποτελέσματα ως προς τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας, μεταξύ άλλων με την ταχεία πραγματοποίηση της Οικοδόμησης Ικανοτήτων προς στήριξη της Ασφάλειας και της Ανάπτυξης (CBSD). Η ΕΕ επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους να συμβάλουν στη βιώσιμη και προβλέψιμη χρηματοδότηση της AMISOM και των σομαλικών δυνάμεων ασφαλείας. Τονίζει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για στενότερη συνεργασία μεταξύ του σομαλικού τομέα ασφάλειας, της AMISOM, των χωρών που συνεισφέρουν με στρατεύματα στην επιχείρηση και διεθνών εταίρων. 9. Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για την έκδοση της απόφασης 2297 του ΣΑΗΕ, που ανανεώνει την εντολή της AMISOM, και ζητεί την πλήρη εφαρμογή της, μεταξύ άλλων όσον αφορά μέτρα που θα λάβει η AMISOM για να μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητά της και να ενισχύσει την επιχειρησιακή της δραστικότητα, και η FGS για να οικοδομήσει δικές της εθνικές δυνάμεις ασφαλείας. Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για την απόφαση της ΑΕ, σύμφωνα με το αναθεωρημένο δόγμα επιχειρήσεων (CONOPS), να εντοπίσει ως κατά προτεραιότητα καθήκον της AMISOM, πιο στοχοθετημένες και αποτελεσματικές επιθετικές επιχειρήσεις μαζί με σομαλικές δυνάμεις ασφαλείας κατά της al-shabaab. 11238/16 ΓΕΧ/γπ/ΔΛ 4
10. Οι σομαλικές αρχές, με την υποστήριξη διεθνών εταίρων, απαιτείται να ενισχύσουν το κράτος δικαίου και να αναβαθμίσουν σταθεροποιητικές προσπάθειες παρέχοντας βασικές υπηρεσίες και στήριξη σε απελευθερωμένους πληθυσμούς. Η προσέγγιση αυτή είναι, επίσης, ζωτικής σημασίας για να διευκολύνει τη βιώσιμη επανένταξη επαναπατριζόμενων προσφύγων. 11. Μετά την εκλογική διαδικασία και το τέλος του συμφώνου, η Σομαλία, υπό νέα πολιτική ηγεσία, θα εισέλθει σε μια άλλη εποχή πολιτικής και κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης που πρέπει να ωφελήσει το σύνολο του σομαλικού πληθυσμού. Η ΕΕ τονίζει ότι είναι σημαντικό να επιταχυνθεί και να παγιωθεί η διοικητική δομή του σομαλικού κράτους και των θεσμών που οφείλουν να παρέχουν υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων η προσβάσιμη εκπαίδευση, και αναγνωρίζει τη σημασία ενός σομαλικής κυριότητας Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης ως βασικού στοιχείου για την προώθηση της ατζέντας αυτής. Υποστηρίζει τη διατήρηση ουσιωδών στοιχείων του Σομαλικού Συμφώνου εντός μιας νέας εταιρικής σχέσης πλαισίου που θα επιτρέπει την αποτελεσματική πρόοδο διαδικασιών, μεταξύ άλλων στους τομείς της πολιτικής, της ασφάλειας και του κράτους δικαίου, υπό την ηγεσία και την ουσιαστική κυριότητα σομαλικών ομοσπονδιακών και περιφερειακών αρχών, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας. Για την αποτελεσματική εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης απαιτείται διαφάνεια και στενός διάλογος μεταξύ όλων των διεθνών εταίρων. 12. Η ΕΕ επιβεβαιώνει εκ νέου την ισχυρή της δέσμευση υπέρ ενός μέλλοντος ειρήνης και της ευημερίας για τη Σομαλία, και θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ασφάλεια της χώρας κατά τη μετεκλογική περίοδο. 11238/16 ΓΕΧ/γπ/ΔΛ 5