ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΑ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΝΙΑΙΕΣ ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2011-2012 Μάθημα: Ελληνικά Επίπεδο: 6 Διάρκεια: 2.30 Ημερομηνία: 22 Μαΐου 2012 ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΞΙ (6) ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΟΘΟΥΝ ΣΤΟ ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΚΘΕΣΗ (30 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να αναπτύξετε ΕΝΑ από τα πιο κάτω θέματα (περίπου 250-300 λέξεις): 1. Η ειρήνη είναι ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά για τον άνθρωπο. Όταν επικρατεί ειρήνη, ο άνθρωπος απολαμβάνει κάθε στιγμή της ζωής του και μπορεί να δημιουργήσει. Ποια είναι τα αγαθά που προσφέρει στον άνθρωπο η ειρήνη και πώς ο άνθρωπος μπορεί να την διαφυλάξει; 2. Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την εμφάνιση του στη ζωή μας το διαδίκτυο και η χρήση του αυξάνεται με υπερβολικά γρήγορους ρυθμούς. Ποια νομίζετε ότι είναι τα θετικά που προσφέρει η σωστή χρήση του διαδικτύου και ποια τα αρνητικά στοιχεία που μπορεί να επιφέρει η κακή /λανθασμένη χρήση του; ΜΕΡΟΣ Β: ΚΕΙΜΕΝΟ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ (20 ΜΟΝΑΔΕΣ) Να διαβάσετε το παρακάτω κείμενο και να κάνετε τις ασκήσεις που ακολουθούν. Η ανάπτυξη της επιστήμης, οι τεχνολογικές εξελίξεις στα μέσα επικοινωνίας και συγ κινωνίας, ο κ αθώς κ αι η ταχύτατη διάδοση της γ νώσης είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύγχρονο πολιτισμό. Παράλληλα, οι σχέσεις ανάμεσα στα έθνη έγιναν πιο στενές και η δημιουργία υπερεθνικών κοινοτήτων, όπως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλώνουν τη συμφιλίωση των λαών και σε πολλές περιπτώσεις και τη συνεργασία τους. Μέσα όμως σε αυτές τις συνθήκες, παρουσιάζεται το παράδοξο φαινόμενο της έξαρσης, αντί της καταπολέμησης του ρατσισμού. Μπορεί για την ισότητα των ανθρώπων να έγιναν πολλοί αγώνες και να κερδήθηκαν αναμφισβήτητες νίκες. Τα φαινόμενα, όμως, αναβίωσης ρατσισμού στις μέρες μας δείχνουν πως το αίτημα για ισότιμες σχέσεις ανθρώπων και λαών, για σχέσεις απαλλαγμένες από διακρίσεις και αδικίες παραμένει πάντα ανοιχτό και επίκαιρο. Δυστυχώς ο ρατσισμός είναι παγκόσμιο φαινόμενο και δεν ήταν δυνατό να απουσιάζει από τη χώρα μας. Το ερώτημα είναι εάν μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε. Και η απάντηση είναι ΝΑΙ. Με καλή θέληση και την προσπάθεια όλων. Νομίζω ότι έφθασε η [1]
ώρα να αρχίσουμε μια δημόσια συζήτηση με όλους, ώστε να εμπεδωθεί μια κοινωνική συνείδηση αποδοχής και ανοχής της διαφορετικότητας. Απαιτείται αλλαγή της νοοτροπίας μας. Οφείλουμε να παραμερίσουμε τον εγωισμό και να κατανοήσουμε πως κάθε άνθρωπος, κάθε φυλή, κάθε έθνος είναι κάτι ξεχωριστό και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παραβιάζει την ιδιαιτερότητα αυτή. Η μαγεία του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος που ζούμε και θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά, είναι η πολυπολιτισμικότητα και πολυγλωσσία. Η εξάλειψη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, που έχουν τη ρίζα τους στην άγνοια, συνιστά έργο σωστής παιδείας. Καλλιέργεια πνεύματος κατανόησης και ειρηνικής συνύπαρξης πρέπει να εμπεδώσουμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα. Ο ρατσισμός υποβαθμίζει την πολιτική ζωή μιας χώρας. Η επικράτηση του ρατσισμού σημαίνει την ύπαρξη αδικιών και ανισοτήτων μεταξύ των πολιτών, την απουσία αξιοκρατίας, άρα την έλλειψη υγιούς δημοκρατίας. Όταν μιλάμε για το φαινόμενο της ξενοφοβίας, αναφερόμαστε συνήθως στη στάση μας απέναντι σε πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες, που θέλησαν να ξεφύγουν από τη φτώχια και να αναζητήσουν ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο. Όμως, για να μπορέσει η γενιά μας να ξεπεράσει τους φόβους της, χρειάζεται εκπαίδευση. Πολιτικοί και πνευματικοί ηγέτες πρέπει να αποτελέσουμε καθοδηγητικά παραδείγματα, αγωνιζόμενοι για το οικουμενικό συμφέρον και τη διεύρυνση του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλοι μας να προσαρμόσουμε τη νοοτροπία μας, στηλιτεύοντας την περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ζούμε, επίσης, στην εποχή της ηθικής χαλάρωσης και της κρίσης των αξιών, όπου σταδιακά χάνεται ο σεβασμός προς το συνάνθρωπό μας και κυριαρχεί η ανωνυμία και η αποξένωση των ανθρώπων. Καθίσταται πιο δύσκολο να εκδηλωθεί ο απαιτούμενος σεβασμός απέναντι σε άτομα «ξένα» ως προς τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειές μας. Οι νέοι πρέπει να εκπαιδευτούν, ώστε -με ιδεαλισμό και όραμα - να αγωνιστούν χωρίς εμμονές και με συνεργασία μεταξύ τους για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου, στηριγμένου στην αμοιβαιότητα και την αγάπη. Ιδιαίτερα η νέα γενιά θα πρέπει να βοηθήσει όσο μπορεί και όχι να σωπάσει ώστε να γίνει παράδειγμα και για τους άλλους. Να γίνει η φωνή μέσω της οποίας ο λαός θα ξεσηκωθεί ενάντια στις ρατσιστικές αντιλήψεις κάποιων. Είναι υποχρέωσή όλων μας να βοηθήσουμε ώστε κάθε άνθρωπος να ζει ελεύθερος σε μια κοινωνία που δε θα υφίστανται τις διακρίσεις και το ρατσισμό χωρίς λόγο. Γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαιώματα, γιατί όλοι είναι ΙΣΟΙ. 1) Να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις. (10 μονάδες) α. Ποιο παράδοξο φαινόμενο - αντίθεση παρατηρείται στη σημερινή κοινωνία; (3 μονάδες) β. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο του ρατσισμού; (2 μονάδες) γ. Η εξάλειψη του ρατσισμού έχει τη ρίζα της στην άγνοια και γι αυτό απαιτείται σωστή παιδεία. Να εξηγήσετε γιατί. (3 μονάδες) δ. Να δώσετε δυο αποκλεισμού. δικά σας παραδείγματα περιθωριοποίησης και κοινωνικού (2 μονάδες) [2]
2) Τι σημαίνουν οι πιο κάτω φράσεις; (είναι υπογραμμισμένες στο κείμενο) (3 μονάδες) α. ειρηνική συνύπαρξη: β. κοινωνικός αποκλεισμός: γ. πνευματικοί ηγέτες: 3) Να γράψετε (Σ), αν είναι σωστό ή (Λ), αν είναι λάθος. (3 μονάδες) α. Η βαθύτερη αιτία του ρατσισμού είναι η άγνοια. Σ / Λ β. Για την αντιμετώπιση του ρατσισμού, απαιτείται αλλαγή της ανθρωποκεντρικής μας νοοτροπίας. Σ / Λ γ. Ο ρατσισμός στηρίζει την πολιτική ζωή μιας χώρας. Σ / Λ 4) Να αντιστοιχίσετε αυτά που σημαίνουν το ίδιο, όπως το παράδειγμα. Οι λέξεις της α στήλης είναι υπογραμμισμένες στο κείμενο. (4 μονάδες) Α 1. εξάλειψη 2. άγνοια 3. οικουμενικό 4. εκδηλώνω 5. διεύρυνση α. αμάθεια β. εκφράζω γ. επέκταση δ. εξαφάνιση ε. παγκόσμιο 1 - δ ΜΕΡΟΣ Γ: ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ (50 ΜΟΝΑΔΕΣ) 1) Να συμπληρώσετε τα κενά με τον σωστό τύπο του ρήματος (πρόσωπο, αριθμό, έγκλιση και χρόνο. (10 μονάδες) α. Το σπίτι στο οποίο ο ξάδερφός μου ήταν πολύ παλιό. (κατοικώ) β. Χρειάζεται το φάρμακό σας τρεις φορές την ημέρα επί μια εβδομάδα. (παίρνω) γ. Κώστα, μην ξεχάσεις μια κάρτα στην Ιωάννα για τη γιορτή της! (στέλνω). δ. Μόλις τα ευχάριστα νέα πέταξε από τη χαρά της. (πληροφορούμαι) ε. _ αμέσως αυτά τα έγγραφα, σας παρακαλώ! (συμπληρώνω) [3]
στ. Ο Κώστας γιατί έπεσε από το ποδήλατο. (τραυματίζομαι) ζ. Όταν ήρθε η αστυνομία, ο κλέφτης ήδη. (φεύγω) η. Μην ανησυχείς! πιο συχνά τώρα που θα φύγεις. (τηλεφωνιέμαι) θ. Εάν δε μάθαινα αυτό το δυσάρεστο νέο, τις διακοπές μου. (απολαμβάνω) ι. Συνήθως κοιμάμαι γύρω στις 11:00 το βράδυ. Χτες όμως _ πολύ νωρίς, γιατί ήμουν κουρασμένη. (κοιμάμαι) 2) Να βάλετε τα ουσιαστικά και τα επίθετα στον σωστό τύπο. (10 μονάδες) α. Ο κατηγορούμενος έδωσε μια (σαφής, κατάθεση) β. Κάθε χρόνο χιλιάδες καίγονται στον πλανήτη μας. (καταπράσινο, δάσος) γ. Φέτος είναι της μόδας οι. (μακριά, ζακέτα) δ. Μετά από τις τα περισσότερα φράγματα έχουν γεμίσει. (συνεχής, βροχόπτωση) ε. Το καλοκαίρι διάβασα πολλές. (ενδιαφέρουσα, ιστορία) στ. Όλοι οι πολύ σύντομα θα απολυθούν! (τεμπέλης, υπάλληλος) ζ. Μέσα από αυτό το βιβλίο μπορείτε να γνωρίσετε τη ζωή των. (φοβερός, πειρατής) η. Αγόρασα ένα καινούργιο πλυντήριο και θα πληρώσω με δέκα. (άτοκη, δόση) θ. Ένα μεγάλο μέρος των βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή. (κυπριακό, έδαφος) ι. Οι του ηλεκτρικού ρεύματος προκάλεσαν αναστάτωση στους κατοίκους της πόλης. (συνεχής, διακοπή) [4]
3) Να μεταφέρετε τις προτάσεις στον αντίθετο αριθμό. (10 μονάδες) α. Αυτός ο υπάλληλος είναι πάντα πιστός στο καθήκον του. β. Κάποιοι μαθητές σήμερα ήταν απόντες. γ. Το μήκος και το πλάτος αυτού του σχήματος είναι ίσο. 4) Να γράψετε ένα αντίθετο για την κάθε λέξη. (4 μονάδες) α. φιλικό β. επιλέγω γ. ομορφιά δ. ήρεμος 5) Να γράψετε προτάσεις με τις πιο κάτω λέξεις ή φράσεις (είναι υπογραμμισμένες στο κείμενο). (6 μονάδες) α. περιθωριοποίηση β. βιοτικό επίπεδο γ. πολυπολιτισμικότητα 6) Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις που σχηματίζονται από αυτές που σας δίνονται στην παρένθεση. (10 μονάδες) α. Η τελευταία έλεγε ότι η πτήση θα είχε δύο ώρες καθυστέρηση. (ανακοινώνω) β. Η λεπτομερής _ που έδωσε το θύμα βοήθησε την αστυνομία να βρει τον δράστη. (περιγράφω) γ. Πρέπει να μαθαίνουμε τα παιδιά να κοιτάζουν πολύ, όταν διασταυρώνουν το δρόμο. (προσέχω) δ. Το αυτού του ποταμού φτάνει τα δέκα μέτρα. (βαθύς) ε. Ο καθηγητής έκανε πολλές στην εργασία μου. (διορθώνω) στ. Ήταν πολύ _ επειδή το πάρτι της τελικά είχε ακυρωθεί. (απογοητεύομαι) ζ. Οδηγούσε πολύ όταν τον σταμάτησε η αστυνομία. (κίνδυνος) η. Ο ύπνος με ξεκουράζει πολύ. (μεσημέρι) [5]
θ. Καθημερινά πηγαίνω στο, για να είμαι σε καλή φυσική κατάσταση. (γυμνάζομαι) ι. Ο γιατρός μου εξήγησε πως δεν υπάρχει καμία για το πρόβλημά μου. (θεραπεύω) ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! [6]