Mitigating the Health Effects of Desert Dust Storms Using Exposure-Reduction Approaches MEDEA project 2017-2021 Panayiotis Kouis Project Management Medical School, University of Cyprus 1
Κύρια Σημεία Καταιγίδες Σκόνης στην Νότια Ευρώπη (Μεσόγειο) Κίνδυνοι για την Υγεία Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και Εθνικές Πρακτικές Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα MEDEA Κλινικές μελέτες σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και ασθματικά παιδιά Ανάλυση επιπτώσεων στην υγεία και κοινωνικο οικονομικές επιπτώσεις. Κριτήρια Αξιολόγησης Πρωτοτυπία Βιωσιμότητα Αναπαραγωγή και Μεταφορά Αποτελεσμάτων 2
Καταιγίδα Σκόνης (ΚΣ) Duststorm/sandstorm: An ensemble of particles of dust and sand energetically lifted to great heights by a strong and turbulent wind (WMO, No 407) Reported when the visibility is less than 1 000 m and the sky is obscured. (AMOFSG, 2010) 3
Πηγές Σκόνης Κύριες ερήμοι που γειτονεύουν με τη Μεσόγειο: Βόρεια Αφρική Σαχάρα Αραβική Χερσόνησος Άλλες ερήμοι: Ιράν, Πακιστάν Κίνα, Μογγολία Νότιο Ημισφαίριο Πεδιάδες ΗΠΑ 4
Καταιγίδες Σκόνης: 1 to 3 billion tons/year = 100 million tracks/year
Επιπτώσεις στην Υγεία: Δύο μύθοι Μύθος 1: Τα σωματίδια σκόνης είναι αρκετά μεγάλα και δεν φτάνουν μέχρι τους πνεύμονες Το 50% των PM είναι μεγαλύτερα από 10 μm (non-inhalable) Το 45% of PM είναι μεταξύ 2 and 10 μm (inhalable) Το 5% of PM είναι μικρότερα από 2 μm (penetrate deeply) 10 Goudie and Middleton, 2006
Μύθος 2: Η σύσταση της σκόνης είναι ίδια με του εδάφους άρα δεν είναι τοξική Σύσταση: Minerals (e.g., SiO 2, Al 2 O 3, CaO) Metals (e.g., Fe) Bio-aerosols (e.g., pollen, fungi, bacteria) Anthropogenic pollutants 11 Krueger et al, 2004
Καταιγίδες Σκόνης Λόγος Ανησυχίας Επιδημιολογικές μελέτες έχουν συσχετίσει τα σωματίδια σκόνης με: Εισαγωγές στα νοσοκομεία και θανάτους λόγω αναπνευστικών και καρδιολογικών νοσημάτων Αύξηση ασθματικών συμπτωμάτων σε παιδιά και ενήλικες, μειωμένη πνευμονική λειτουργία Αλλεργικές εξάρσεις Παράμετρους έκβασης για την εγκυμοσύνη 12 Mineral dust, marine aerosols and diatoms covered with sulfate (Alastuey et al., 2005)
Καταιγίδες Σκόνης στη Μεσόγειο Mean African dust contributions to PM10 (in μg/m 3) across the Mediterranean increases from NW to SE (over 2001-2011) (Cyprus, Crete and Middle East are heavily impacted) 13 Pey et al., 2013
Κύπρος: Συχνότητα Καταιγίδων Σκόνης (Achilleos et al, 2014) 1998-2008: Η συχνότητα των ημερών με σκόνη 1.7 μέρες/χρόνο 14
Πολιτικές Μετριασμού των Επιπτώσεων Αδύνατο να ελεγχθούν οι εκπομπές από φυσικές πηγές Πολύ δυσκολη η ανάπτυξη στρατηγικών ελέγχου των πηγών, ιδίως όταν οι πηγές είναι εκτός συνόρων Όμως, υπάρχει δυνατότητα: Διεθνείς Συμφωνίες: Αναχαίτιση Κλιματικής Αλλαγής Εθνικές Πολιτικές: Προστασία Δημόσιας Υγείας 15
Νομοθεσία ΕΕ για Καταιγίδες Σκόνης Αδύνατο να προληφθούν Πρακτικά μη επικίνδυνα φαινόμενα Συνυπολογισμός της συνεισφοράς τους στα ημερίσια και ετήσια επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης PM 10. Όμως, υπάρχει δυνατότητα: Εναρμόνιση πολιτικών ΕΕ: Ευρήματα τονίζουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις των Καταιγίδων Σκόνης Εθνικές Πολιτικές: Μείωση της έκθεσης του πληθυσμού 16
ΚΣ: Υπεύθυνες Αρχές και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης Έκδοση μη τυποποιημένων ανακοινώσεων για το κοινό και τις ευπαθείς ομάδες Σύσταση για παραμονή σε εσωτερικούς χώρους, μείωση εξωτερικών δραστηριοτήτων Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν επιστημονικα δεδομένα: Αποτελεσματικότητα συστάσεων: Πραγματική μείωση της έκθεσης?? Εθνικές Πολιτικές: Πραγματική μείωση των επιπτώσεων στην υγεία?? 17
LIFE16 Kick-off Meeting, 19-20 October, Brussels Mitigating the Health Effects of Desert Dust Storms Using Exposure-Reduction Approaches «MEDEA» PROJECT LOCATION: Cyprus, Crete (Greece), Israel BUDGET INFO: Total amount: 3,337,611 EC Co-funding: 1,939,000 (59.82 %) DURATION: Start: 01/09/17 - End: 31/08/21 PROJECT S IMPLEMENTORS: Coordinating Beneficiary: University of Cyprus Associated Beneficiaries: University of Crete, Soroka University Medical Center Cyprus University of Technology Department of Labor Inspection, Cy MO Labor Cyprus Meteorology Service Cyprus Broadcasting Corporation E.N.A Consultants 19
Επιμέρους Στόχοι Πρόγραμμα ΜΗΔΕΙΑ 1. Συνεισφορά γνώσης για την ανάπτυξη στρατηγικού πλάνου για το μετριασμό των επιπτώσεων των Καταιγίδων Σκόνης μέσω στρατηγικών μείωσης της έκθεσης 2. Επίδειξη της δυνατότητας εφαρμογής μετεωρολογικών μοντέλων έγκαιρης προειδοποίησης για Καταιγίδες Σκόνης για την έγκαιρη προειδοποίηση του κοινού και των ευπαθών ομάδων. 3. Σχεδιασμός πρακτικών και βιώσιμων οδηγιών για μείωση της έκθεσης σε ατμοσφαιρικούς ρύπους κατά τη διάρκεια Καταιγίδων Σκόνης 4. Εφαρμογή και αξιολόγηση των οδηγιών για μείωση της έκθεσης σε προοπτικές μελέτες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή και παιδιά με άσθμα. 5. Μεταφορά των αποτελεσμάτων στις υπεύθυνες αρχές, στην επιστημονική κοινότητα, σε κοινωνικούς φορείς και στο ευρύ κοινό. Επίσης δικτύωση με οργανισμούς από άλλες χώρες στη Νότια Ευρώπη που αντιμετωπίζουν Καταιγίδες Σκόνης. 20
Ερευνητική Ομάδα ΜΗΔΕΙΑ Multi-disciplinary team from Cyprus, Israel, Greece 30 Ερευνητές και Επαγγελματίες Communication, Exposure and Risk Assessment, Computer Engineering, Network Design, Indoor, Air Quality, Air Pollution Modelling and Forecasting, Environmental Epidemiology, Clinical Medicine Συνεχής Επαφή με: Συμβουλευτική Επιτροπή Αρμόδιες Αρχές και επηρεαζόμενους κοινωνικούς φορείς Δήμοι Ιατρικοί συλλόγοι Σύνδεσμοι ασθενών NGOs 21
Πρόβλεψη Καταιγίδων Σκόνης Αξιολόγηση ατμοσφαιρικών μοντέλων για την αποτελεσματική και έγκαιρη πρόγνωση Καταιγίδων Σκόνης στις τρεις χώρες (τουλάχιστον 3 ημέρες πριν) 23
Οδηγίες Μείωσης της Έκθεσης Δημιουργία βιώσιμων και απλών evidence-based οδηγιών για τις Καταιγίδες Σκόνης: 1. Περιορισμός του χρόνου σε εξωτερικούς χώρους 2. Αποφυγή φυσικής δραστηριότητας 3. Μείωση έκθεσης σε εσωτερικούς χώρους - μείωση αερισμού στους εσωτερικούς χώρους - χρήση καθαριστών αέρα 24
Intervention Guidelines (Assessment Methodologies)
Διαδικτυακή Πλατφόρμα Δημιουργία αμφίδρομης διαδικτυακής πλατφόρμας Aποστολή μηνυμάτων έγκαιρης προειδοποίησης για επερχόμενα επεισόδια Καταιγίδων Σκόνης μέσω εφαρμογών κινητών τηλεφώνων, sms και email. Αποστολή οδηγιών για μείωση της έκθεσης (γραπτά και με μορφή animation) Παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τις οδηγίες από τους συμμετέχοντες (GPS, Accelerometers) Συνεχής παρακολούθηση παραμέτρων υγείας (καρδιακός ρυθμός, θερμοκρασία αρτηριακή πίεση) Χρήση τεχνολογίας cloud για δημιουργία και διαχείριση όλων των αρχείων μέσω της διαδικτυακής βάσης δεδομένων 27
Ομάδες Μελέτης ΜΗΔΕΙΑ Στρατολόγηση συμμετεχόντων από δύο ευαίσθητες ομάδες: Ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή Παιδιά με άσθμα. Στους συμμετέχοντες θα εξηγηθεί η μελέτη και θα εκπαιδευτούν στην εφαρμογή των οδηγιών. Ενημέρωση για επερχόμενα επεισόδια Καταιγίδων Σκόνης μέσω application, γραπτά μηνύματα και email. Αξιολόγηση συμμόρφωσης και αποτελεσματικότητας οδηγιών. 31
Ενήλικες με κολπική μαρμαρυγή Ενήλικες με ήδη εμφυτευμένο βηματοδότη, θα στρατολογηθούν από τις κλινικές αρρυθμίας στο a) SCRC - Beer-Sheba-Israel (n=156), b) University Hospital - Heraklion-Crete (n=156) c) General Hospital in Nicosia-Cyprus (n=156) in project years 2018-2019 and 2019-2020. Τυχαιοποίηση συμμετεχόντων με 1:1:1 ratio σε τρεις παράλληλες ομάδες α) Καμία παρέμβαση (μάρτυρες) β) Παρέμβαση για μείωση της έκθεσης σε εξωτερικούς χώρους γ) Παρέμβαση για μείωση της έκθεσης σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους 32
Παιδιά με άσθμα Παιδιά με χρόνιο άσθμα ηλικίας 6-11 χρονών θα στρατολογηθούν από δημοτικά σχολεία: α) Nicosia-Cyprus (n=150), and β) Heraklion-Crete (n=150) in project years 2018-2019 and 2019-2020 Τυχαιοποίηση συμμετεχόντων με 1:1:1 ratio σε τρεις παράλληλες ομάδες α) Καμία παρέμβαση (μάρτυρες) β) Παρέμβαση για μείωση της έκθεσης σε εξωτερικούς χώρους γ) Παρέμβαση για μείωση της έκθεσης σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους 33
Πρωτοτυπία Προσαρμογή πρακτικών τηλε-ιατρικής για τις ανάγκες παρεμβατικής μελέτης στον τομέα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης Χρήση περιφερειακών για την έγκαιρη προειδοποίηση του κοινού για επερχόμενες Καταιγίδες Σκόνης Φορητοί σένσορες για μέτρηση βιολογικών παραμέτρων Τεχνολογίες Cloud για την αποθήκευση και τη διαχείριση των δεδομένων Ταυτόχρονη και συνολική αξιολόγηση μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης για προστασία της υγείας από ατμοσφαιρικούς ρύπους. Ακολουθώντας τo κλασσικό δόγμα Ανάλυσης Κινδύνου. Επίπεδα στην ατμόσφαιρα -> Έκθεση ανθρώπων -> Μέτρηση βιολογικών παραμέτρων -> Επιπτώσεις στον πλυθησμό (θνησιμότητα και νοσηρότητα) 34
Ευρωπαϊκή Προστιθέμενη Αξία Η Νότια Ευρώπη αποτελεί την εμπροσθοφυλακή της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στη κλιματική αλλαγή (απερήμωση υπερβολικά ψηλές θερμοκρασίες). Παραγόμενη γνώση εφαρμογή σε άλλες (βορειότερες) χώρες στο μέλλον Eλλειματικές Ευρωπαϊκές πολιτικές Αποτελέσματα ΜΗΔΕΙΑ Εμβολιασμός Ευρωπαϊκών πολιτικών Αποτελεσματική προσαρμογή στη Κλιματική Αλλαγή The Joint Research Centre (JRC) EIONET (European Topic Centre on Air Pollution and Climate Change Mitigation) and the CLRTAP (Convention on Long-Range Trans-boundary Air Pollution) UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) Union of the Mediterranean (Energy and Climate action) Copernicus Climate Change service European Environment Agency 35
Βιωσιμότητα Πρακτικών ΜΗΔΕΙΑ Μετά την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πρακτικών του ΜΗΔΕΙΑ Το Τμήμα Μετεωρολογίας θα συνεχίσει να παρέχει προβλέψεις (συστηματική και μόνιμη βάση). Συντήρηση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Διατήρηση δυνατοτήτων έγκαιρης ενημέρωσης ευαίσθητων υπο-ομάδων To Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας θα συμπεριλάβει τα αποτελέσματα του ΜΗΔΕΙΑ στην πολιτική του για τις Καταιγίδες Σκόνης Μακροπρόθεσμα: Κύπρος χώρα μοντέλο στη διαχείριση Καταιγίδων Σκόνης 36
Αναπαραγωγή και Μεταφορά Οδηγιών και Βέλτιστων Πρακτικών ΜΗΔΕΙΑ Συμβουλευτική Επιτροπή ΜΗΔΕΙΑ Άμεση εμπλοκή και επαφή με υπεύθυνες αρχές (κλιματική αλλαγή, ποιότητα αέρα) και κοινωνικούς φορείς που θα συμμετέχουν στην Συμβουλευτική Επιτροπή του ΜΗΔΕΙΑ από την αρχή του προγράμματος Διαμόρφωση των οδηγιών και των πρακτικών ώστε να είναι πιο εύκολη η τελική υιοθέτηση αυτών των πρακτικών σε μόνιμη βάση από τις τοπικές αρχές, κυβερνητικά τμήματα και σχολεία στις χώρες που συμμετέχουν. 37
Αναπαραγωγή και Μεταφορά οδηγιών και βέλτιστων πρακτικών ΜΗΔΕΙΑ Μεταφορά αποτελεσμάτων σε άλλες Ευρωπαικές χώρες Επικοινωνία με αρχές Μάλτα, Ιταλία, Νότια Ισπανία, Nότια Γαλλία Mayor s Adapt Διασπορά modus operanti και αποτελεσμάτων Δημόσιες παρουσιάσεις Δωρεάν παροχή των εργαλείων (πχ μοντέλων) Πρόσκληση αντιπροσώπων από αυτές τις χώρες για πρακολούθηση της εφαρμογής του ΜΗΔΕΙΑ. Υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας (MOUs) 38
Αναπαραγωγή και Μεταφορά οδηγιών και Βέλτιστων Πρακτικών ΜΗΔΕΙΑ Συμμετοχή Πολιτών Εκστρατείες ευαισθητοποίησης που θα στοχεύουν στην συμμετοχή πολιτών από ευαίσθητες υποομάδες. Εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την επικοινωνία (risk communication) με το ευρύ κοινό και την διασπορά των πρακτικών του ΜΗΔΕΙΑ. Ανάπτυξη εφαρμογής για κινητά (android και ios) για την έγκαιρη ενημέρωση του κοινού μέσω notifications. Ανάπτυξη εργαλείων για εκπαίδευση του κοινού(tv documentary, spots, leaflets) στην ιστοσελίδα του προγράμματος και στα κοινωνικά δίκτυα στα Αγγλικά Ελληνικά και Εβραικά. Διοργάνωση ανοικτών εκδηλώσεων (φεστιβάλ) και στις τρεις χωρες για παιδιά και γονείς και για τους gate-keepers (δασκάλους, επαγγελματίες υγείας, τοπικές αρχές, δημοσιογράφους) 39
Protect Public Health (FARE) Forecast dust storms: Use forecasting models Alert the public: Compile a registry of susceptible individuals (hospitals, clinics) Use mass and social media to communicate Reduce exposures and risks Reduce time spent outdoors Reduce physical activity Reduce indoor-outdoor air exchange (close windows and doors) Use particle air cleaners in different micro-environments Take medications (if necessary) Design effective building environments Evaluate mitigation strategies Exposure (effectiveness of strategies, indoor/outdoor studies) and health effects studies 41
Ευχαριστώ 42