ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Transcript

1 ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Epidemiology and Public Health Dept of Epidemiology and Public Health N. TZANAKIS M.D. Consultant in Respiratory Medicine Assistant Professor in Epidemiology P.O. Box 1352, Heraklion CRETE, GREECE Tel: (+30) , , Fax: (+30) Web:

2 Clinical Frequency

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ασθενής 22 ετών προσέρχεται διότι από διημέρου παρουσιάζει πυρετό, αδυναμία και φαρυγγαλγία. Τι πιθανότητα υπάρχει να πάσχει από Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα; Εάν ναι πόσο συχνά αυτή οδηγεί σε ρευματικό πυρετό ή σπειραματονεφρίτιδα; Σε τι ποσοστό η θεραπεία με πενικιλίνη προλαμβάνει αυτές τις επιπλοκές; Εάν χορηγηθούν πενικιλίνες πόσο συχνά εμφανίζονται αλλεργικές αντιδράσεις;

4 Μέτρα εκτίμησης συχνότητας κλινικών γεγονότων Κλάσματα: Αριθμός ατόμων με το κλινικό συμβάν Αριθμός ατόμων που θα μπορούσαν να είχαν το κλινικό συμβάν Έχουν την μαθηματική μορφή σχέσης και αναλογίας 2 ποσοτήτων (αριθμών) όμοιας διάστασης (Ratio) πχ. Πόσοι από τους παρευρισκόμενους είναι άνδρες μπορεί να αποδοθεί και σε ποσοστό (%) Έχουν την μαθηματική σχέση αναλογίας 2 ποσοτήτων (αριθμών) διαφορετικής διάστασης. Εκφράζονται σαν αναλογία (rate) πχ. Πόσοι άνδρες κατά μέσο όρο θα παρακολουθήσουν αυτή την σειρά των μαθημάτων δεν μπορεί να αποδοθεί σαν ποσοστό (%)

5 Μέτρηση συχνότητας κλινικών παρατηρήσεων Η πιθανότητα να επισυμβεί ή να επισυμβαίνει ένα κλινικά αξιόλογο γεγονός κάτω από ορισμένες συνθήκες Σημασία μηδενικής πιθανότητας στην Ιατρική: πχ. Η λεμφαγγειομυωμάτωση παρατηρείται μόνο σε γυναίκες

6 Επιπολασμός Επίπτωση Επιπολασμός: Αριθμός ατόμων με το κλινικό συμβάν Ολικός αριθμός ατόμων την ίδια χρονική στιγμή Επίπτωση: Αριθμός αρχικά υγιών ατόμων που εμφάνισαν την νόσο σε χρόνο Δt Ολικός αριθμός υγιών ατόμων την ίδια χρονική περίοδο Δt

7 Μελέτες επιπολασμού (Cross-sectional studies) Πληθυσμός υπό μελέτη Population at risk Representative sample Disease outcome Present? No Yes

8 Επιπολασμός n=100 Έναρξη νόσου Διάρκεια

9 Επιπολασμός n=100 Διάρκεια Έναρξη νόσου P=5/100 P=7/100 P=5/100

10 Επίπτωση ανά έτος n=100 I=5/96 Ι=6/91 Ι=5/85

11 Ολική Επίπτωση n=100 Ι=16/96

12 Επιπολασμός Επίπτωση (διαφορές) Αριθμητής Παρανομαστής Χρόνος Μοντέλο Επίπτωση Νέες περιπτώσεις Population at Περίοδος Cohort στην περίοδο risk μελέτης study της μελέτης Επιπολασμός Όλες οι περιπτ. Όλος ο πληθ. Single Prevalence που μετρώνται ασθενείς και time ή crossσε μία μελέτη μη point sectional του πληθυσμού study

13 Επίπτωση: Μετρήσεις Ορισμός του πληθυσμού (Cohort) Ομάδα πληθυσμού με άτομα αρχικά ελεύθερα νόσου Παρακολούθηση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα

14 Επίπτωση: Χρόνος Χρόνος: Το διάστημα παρακολούθησης για την καταγραφή νέων περιπτώσεων Δύο τύποι μέτρησης της ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ Τύπος Α: Αριθμός νέων περιπτώσεων καθορισμένης ομάδας ατόμων υποψηφίων να υποστούν την κλινική παρατήρηση για ένα εξαρχής ορισμένο χρονικό διάστημα Τύπος Β: Αριθμός νέων περιπτώσεων ομάδας ατόμων που αλλάζει υποψηφίων να υποστούν την κλινική παρατήρηση για ένα εξαρχής μη ορισμένο χρονικό διάστημα

15 Επίπτωση: Τύποι μελετών 1. Τύπος Α: 145 ασθενείς με χρόνια αποφρακτική ανεπάρκεια παρακολουθήθηκαν για 1 έτος και πέθαναν από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια 90. Επίπτωση (Incidence)= 90 = Οι 145 ασθενείς με χρόνια αποφρακτική ανεπάρκεια παρακολουθήθηκαν για 5 έτοι και πέθαναν από οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια 120. Αθροιστική Επίπτωση (Cumulative Incidence)= 120 =

16 Occurrence of AECOPD events in 10 patients Patients (n): 10 Events (n) : 33 Rate : 3.3 Un Weighted Patients (n): 10, Person-Yrs:8.9 Events (n) : 33 Rate : 3.7 Weighted

17 Occurrence of AECOPD events in 10 patients: Poisson distribution Patients (n): 10, Person-Yrs:8.9 Events (n) : 33 Rate : 3.7

18 Occurrence of AECOPD events in 10 pts Patients (n): 8 Events (n) : 27 Rate : 3.37 Patients (n): 10, Person-Yrs:8.9 Events (n) : 33 Rate : 3.7

19 Πυκνότητα Επίπτωσης (Incidence Density) ersons/yr Τύπος Β: Στα άτομα διαφέρει ο χρόνος παρακολούθησης. Π.χ. κλινικές μελέτες χρόνιων νοσημάτων και θεραπειών άτομα που ξεκίνησαν στην αρχή παρακολουθούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα άτομα που ξεκινούν προς το τέλος της μελέτης. Σε αυτή την περίπτωση η επίπτωση εκφράζεται σε (άτομα) x (χρόνια). [Long follow up & Short follow up]. [Bias εάν τα long διαφέρουν από τα short follow up]. Π.χ. Το 1973 υπήρξαν 23 περιπτώσεις εμφράγματος μυοκαρδίου σε άντρες ηλικίας ετών. Ο αριθμός των ανθρωποετών ήταν Η επίπτωση είναι:pεπίπτωση (Incidence)= =

20 Επιπολασμός - Επίπτωση Επιπολασμός: Αριθμός ατόμων με το κλινικό συμβάν Ολικός αριθμός ατόμων την ίδια χρονική στιγμή Επίπτωση: Αριθμός αρχικά υγιών ατόμων που εμφάνισαν την νόσο σε χρόνο Δt Ολικός αριθμός υγιών ατόμων την ίδια χρονική περίοδο Δt

21 Επιπολασμός - Επίπτωση Ορισμός περιστατικού (case)

22 What is a Case Defining the numerator Περίπτωση: Άτομα που πάσχουν από τη νόσο από την έκβαση (outcome) που μας ενδιαφέρει Νόσος Θάνατος Σύμπτωμα Βελτίωση Αποθεραπεία

23 Επιπολασμός βασισμένος σε διαφορετικούς ορισμούς της περίπτωσης Hernia Heart disease Peptic ulcer Hypertension Arthritis Asthma Chronic Bronchitis Chronic Sinusitis -5 Clinical Questionnaire

24 Fixed ratio FEV1/FVC vs LLN definition of airway obstruction Post-Bronchodilator FEV 1 /FVC Males LLN LLN Females Eur Respir J 2008;32: Age

25 ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ & ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ Population at risk Incidence (new cases) Prevalence t 1 t 2 t 3 t n time

26 Επιπολασμού Επίπτωση: Σχέση με την διάρκεια της νόσου Άσθμα στις ΗΠΑ: Επιπολασμός, Επίπτωση, Διάρκεια κλινικώς σημαντική νόσου AGE Annual Incidence Prevalence Duration (years) 0 5 6/ / / / / / / / / Total 3/ /

27 Επιπολασμού Επίπτωση: Σχέση με την διάρκεια της νόσου Επιπολασμός = Επίπτωση x Μέση διάρκεια νόσου Μέση διάρκεια νόσου = Επιπολασμός Επίπτωση

28 What is the Population Όλος ο πληθυσμός Αντιπροσωπευτικό δείγμα Ορισμός Περιορισμοί Επιδράσεις της επιλογής του πληθυσμού στα αποτελέσματα

29 Επιπολασμός: Παραδείγματα 532 τραυματισμοί προσωπικού καταγράφηκαν λόγω ατυχημάτων σε ένα εργοστάσιο. Οι εργαζόμενοι ήταν 520 στην αρχή της περιόδου και 680 στο τέλος. Ζητείται: Ποιο μέτρο συχνότητος μπορεί να υπολογιστεί

30 Επιπολασμός Επίπτωση: Παραδείγματα Ζητείται: Ποιο μέτρο συχνότητος μπορεί να υπολογιστεί Υπολογίστετο Α) Επίπτωση Β) Περιστατικά:532 Χρόνος =4χρ. Population at risk:( )/2=600 CI=532/600=0.89 I=0.89/4=0.22

31 Different time trends RATE PREVALENCE INCIDENCE TIME

32 Different time trends RATE PREVALENCE INCIDENCE TIME

33 Different time trends RATE PREVALENCE INCIDENCE TIME

34 Different time trends RATE PREVALENCE INCIDENCE TIME