Ο Εξορυκτικός Κλάδος Μοχλός Ανάπτυξης της Χώρας Ανοιχτή Εκδήλωση της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης Μελών Αθήνα, 30/05/2018 Αθανάσιος Κεφάλας Πρόεδρος, Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων
Η Ελληνική Οικονομία με μία ματιά: (% μεταβολή ή όπως ορίζεται) 2013 2014 2015 2016 2017 ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή, σταθερές τιμές 2010) -3,2 0,8-0,3-0,3 1,4 Ιδιωτική κατανάλωση -2,7 0,8-0,5 0,1 0,1 Δημόσια κατανάλωση -5,5-1,2 1,1-1,4-1,2 Ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου -8,3-4,4-0,2 1,5 9,7 Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών 1,6 7,7 2,9-1,9 6,9 Εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών -3,4 7,7 0,4 1,3 7,5 Ποσοστό ανεργίας (%) μέσο έτους 27,5 26,5 24,9 23,5 21,5 Δείκτης τιμών καταναλωτή (% ετήσια μεταβολή μέσο έτους) -0,9-1,3-1,7-0,8 1,1 Ισοζύγιο τρεχ. συναλλαγών (% του ΑΕΠ) -2,0-1,6-0,2-1,1-0,8 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γεν. Κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) 1,7 0,3 0,6 3,7 4,0 Ακαθάριστο χρέος Γεν. Κυβέρνησης (% του ΑΕΠ) 177,4 178,9 176,8 180,8 178,6 Πηγή: Alpha Bank, Μάιος 2018 2
Οι στρατηγικοί στόχοι του νέου Αναπτυξιακού Σχεδίου Μείωση ανεργίας και αποκατάσταση συνθηκών πλήρους απασχόλησης Αναστροφή της πληθυσμιακής γήρανσης και της μείωσης του πληθυσμού Αντιμετώπιση του φαινομένου της εκροής των υψηλής κατάρτισης εργαζομένων (brain drain) Ενεργή πολιτική προσέλκυση επενδύσεων, αναβάθμιση επιχειρήσεων και βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος Προσανατολισμός σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, αυτό της «οικονομίας της γνώσης» Ενδυνάμωση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων Ενίσχυση εγχώριου παραγωγικού δυναμικού Μείωση κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων Περιβαλλοντικός επανασχεδιασμός της οικονομίας - κυκλική οικονομία Υποστήριξη των παραπάνω με τα «Κύρια Αναπτυξιακά Μέσα» Ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός, συνεκτικός συντονισμός, αποτελεσματική υλοποίηση, διαρκής παρακολούθηση και αξιολόγηση Αναβάθμιση της Δημόσιας Διοίκησης Αναβάθμιση της εκπαιδευτικής πολιτικής Ο εξορυκτικός κλάδος είναι ισχυρά τοποθετημένος ώστε να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης σε αυτό το πλαίσιο 3
Σε αυτό το περιβάλλον, ο εξορυκτικός κλάδος έχει θετική πορεία: Ξεπερνά τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας: Αποτελεί σημαντικό κομμάτι του ΑΕΠ και της συνολικής προστιθέμενης αξίας Επέδειξε ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης Είναι εξωστρεφής: Οι μισές πωλήσεις του κλάδου γίνονται εκτός Ελλάδος κυρίως στην Ευρώπη και αποτελεί σημαντικό κομμάτι των ελληνικών εξαγωγών Είναι σημαντικός και σταθερός εργοδότης: Διατηρεί άμεσα και έμμεσα πάνω από 100 χιλ. θέσεις εργασίας Είναι κορυφαίος εργοδότης ειδικά στην ελληνική περιφέρεια Υλοποιεί συστηματικό πλάνο επενδύσεων: Μοχλός επενδύσεων τόσο σε υποδομές όσο και σε ενεργητικό επιχειρήσεων 4
Ο εξορυκτικός κλάδος λειτουργεί σαν μοχλός ανάπτυξης της χώρας οδηγούμενος από τέσσερις πυλώνες: 01 02 03 04 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΡΩΝ 5
1. ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ: απαραίτητη για τη δημιουργία και διατήρηση συγκριτικού πλεονεκτήματος Μεταλλευτική έρευνα για νέα κοιτάσματα και πόρους Έρευνα & Ανάπτυξη: είτε σε νέα προϊόντα και εφαρμογές είτε σε διαδικασίες και μεθόδους παραγωγής και επεξεργασίας Εξωστρέφεια: Συνεργασίες με το εξωτερικό (εμπορικές και επιστημονικές) που ενθαρρύνουν τη μεταφορά τεχνογνωσίας και πρακτικών Η καινοτομία εμφανίζεται σε ολόκληρη την εξορυκτική αλυσίδα αξίας: Υποθαλάσσιες έρευνες Υπόγειες έρευνες Μεταλλουργικές διαδικασίες Επεξεργασία πρόσθετων και βιομηχανικών ορυκτών υψηλής αποτελεσματικότητας Διαδικασία ανακύκλωσης χαρτιού Αντικατάσταση εφαρμογών Ανακύκλωση αποβλήτων Αντικατάσταση υλικών 6
2. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Συστηματική επένδυση στο χτίσιμο ανθρωπίνου κεφαλαίου Συστηματική επένδυση στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων Τα μέλη του ΣΜΕ ολοκλήρωσαν 130 χιλ. ώρες εκπαίδευσης το 2015 αντιστοιχούν 8.3 ώρες ανά εργαζόμενο Εφαρμογή υπεύθυνων εργοδοτικών πρακτικών Προσπάθειες επένδυσης στη νέα γενιά, σύνδεσης εργασίας και εκπαίδευσης και αναχαίτισης του brain drain 4 εταιρείες μέλη του ΣΜΕ λειτουργούν προγράμματα απασχόλησης νέων (σύνολο 350 θέσεις ετησίως) Συνεργασία με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στον εξορυκτικό χώρο (τμήμα Μεταλλειολόγων Μεταλλουργών του ΕΜΠ και Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης) 7
3. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ: δεδομένης της φύσης του αντικειμένου Στήριξη της απασχόλησης Η δραστηριότητα της εξορυκτικής βιομηχανίας έχει ιδιαίτερα ισχυρές οικονομικές επιδράσεις στις διοικητικές περιφέρειες της Στερεάς Ελλάδας και της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως και στην περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Η συνολική συμβολή του εξορυκτικού τομέα στην απασχόληση υπερβαίνει τις 36 χιλ. ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης. Εστιάζοντας στις άμεσες οικονομικές επιδράσεις του εξορυκτικού τομέα στις τρεις αυτές περιφέρειες, ο τομέας συνεισφέρει στην απασχόληση με περίπου 8 χιλ. ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης Ενίσχυση και συντήρηση των υποδομών: αποθήκες, δίκτυα, λιμάνια Στήριξη της τοπικής κοινωνίας Προσφορά στις τοπικές κοινωνίες υπεύθυνη λειτουργία Εμπλουτισμός των τοπικών οικονομιών μέσα από την ανάπτυξη μοναδικών τουριστικών προϊόντων και μεταμεταλλευτικών χρήσεων 8
Βαθμός Γεωλογικής Βεβαιότητας 4. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΡΩΝ και ανάπτυξη συγκριτικού πλεονεκτήματος Αξιοποίηση ορυκτών πόρων Μετρημένοι Πόροι Ενδεικτικοί Πόροι Βεβαιωμένα Αποθέματα Πιθανά Αποθέματα Η εξορυκτική βιομηχανία έχει μεγάλο ρίσκο επένδυσης και μικρή αποδοτικότητα αλλά οι σωστές επενδύσεις αποφέρουν μακροχρόνιες, σταθερές χρηματοροές Βαθμός Εκμεταλλευσιμότητας Logistics και μεταφορές Ανάπτυξη και συντήρηση δικτύων μεταφορών Αξιοποίηση γεωγραφικού και μορφολογικού πλεονεκτήματος Δεδομένου του ισχυρού συγκριτικού πλεονεκτήματος στα παραπάνω, ο εξορυκτικός κλάδος τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει σημαντικές διεθνείς επενδύσεις 9
4. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΡΩΝ: Ο εξορυκτικός κλάδος είναι μοχλός της βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας Οικονομία >3% του ΑΕΠ Εξορυκτική Βιομηχανία Περιβάλλον Αποκατάσταση Μεταμεταλλευτικές χρήσεις γης Κοινωνία Απασχόληση Περιφερειακή ανάπτυξη Υποδομές και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην επερχόμενη ανάπτυξή της 10
Οδηγοί συγκεκριμένα εφαρμόσιμοι στον εξορυκτικό κλάδο Οδηγοί για όλους τους κλάδους Για την εκπλήρωση της δυναμικής και επιτάχυνση της ανάπτυξης, οι παρακάτω οδηγοί είναι κρίσιμοι: Ενεργοποίηση μηχανισμών και κινήτρων για επενδύσεις Πρόσβαση σε υποδομές (λιμάνια κ.α.) Σταθερό και δίκαιο φορολογικό περιβάλλον Γρήγορες και συνεπείς δικαστικές διαδικασίες και αποφάσεις Πρόσβαση σε πόρους χρηματοδότησης καινοτομίας και έρευνας Η εφαρμογή της Εθνικής Πολιτικής Ορυκτών Πόρων με συγκεκριμένο νομικό κείμενο, χρονοδιάγραμμα και προτεραιότητες είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιώσιμη διαχείριση των ορυκτών πρώτων υλών στην Ελλάδα Εκπόνηση Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ η εφαρμογή προϋποθέτει διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες Περιβαλλοντική αδειοδότηση σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο με επαρκή στελέχωση και δυνατότητα εκτίμησης των πραγματικών επιπτώσεων του έργου Ενίσχυση ελεγκτικών και εγκριτικών υπηρεσιών (Ανεξάρτητες Επιθεωρήσεις Μεταλλείων) Αναβάθμιση όλων των τμημάτων και σχολών γεω-επιστημών, πληροφορικής και επαγγελματική κατάρτισης Άρση εμποδίων στην πρόσβαση των κοιτασμάτων Ο.Π.Υ. Προαγωγή ομογενοποίησης προτύπων λειτουργίας όλων των εξορυκτικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης 11
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! www.sme.gr