Το Internet Σύντοµη ιστορική αναδροµή υπολογιστών και Internet Υπολογιστές Ο πρώτος υπολογιστής που κατασκευάστηκε ήταν ο ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer) το 1946 στο πανεπιστήµιο της Πενσυλβάνια. εν είχε καµιά σχέση µε τους σηµερινούς υπολογιστές. Ήταν τεράστιος (τα µηχανήµατα που τον αποτελούσαν απαιτούσαν δωµάτια για να χωρέσουν) και λειτουργούσε µε λυχνίες (δεν είχαν ακόµη εφευρεθεί ούτε τα τρανζίστορ). Ένα σηµερινό καλό κοµπιουτεράκι τσέπης έχει µεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ από αυτήν του ENIAC. Το 1970 κατασκευάστηκε ο πρώτος Η/Υ µε γραφικό περιβάλλον εργασίας και δεικτική συσκευή (ποντίκι). Ήταν ο Star, ο οποίος κατασκευάστηκε από τον Alan Kay και τους συνεργάτες του στα εργαστήρια της εταιρείας Xerox. Το 1980 κυκλοφόρησε ο πρώτος προσωπικός Η/Υ µε γραφικό περιβάλλον εργασίας και δεικτική συσκευή (ποντίκι) που ήταν ο Apple της Macintosh. Internet Στα µέσα της δεκαετίας του 1960, δύο ειδικοί της πληροφορικής του πανεπιστηµίου UCLA της Καλιφόρνια, οι Robert Taylor και J.C. Licklider ήταν οι πρώτοι που είχαν την διαίσθηση ότι οι υπολογιστές επρόκειτο να αλλάξουν κι ότι κάποια στιγµή θα άρχιζαν να επικοινωνούν µεταξύ τους. Στις 21 Νοεµβρίου 1969, ιστορική ηµεροµηνία της πρώτης σύνδεσης, τα πανεπιστήµια UCSB (University of California, Santa Barbara), University of Utah και Stanford Research Institute συνδέθηκαν µε έναν κόµβο (υπολογιστή) που βρισκόταν στο UCLA και που τους επέτρεπε να κατευθύνουν προς τον παραλήπτη, όπου κι αν βρισκόταν στο δίκτυο, το µήνυµα ενός αποµακρυσµένου υπολογιστή. Το υπουργείο άµυνας των ΗΠΑ (το γνωστό «Πεντάγωνο») ήταν ενήµερο για τις προσπάθειες αυτές και µάλιστα ήταν ο βασικός χρηµατοδότης του προγράµµατος. Οι υπεύθυνοι της άµυνας των ΗΠΑ ήθελαν ένα σύστηµα επικοινωνίας απρόσβλητο από το ενδεχόµενο ενός πυρηνικού πολέµου και το δίκτυο των υπολογιστών έδειχνε να προσφέρει τη λύση. Το 1969 λοιπόν ήταν η χρονιά που σηµατοδότησε τη γένεση του Internet. Το πρώτο δίκτυο ονοµάστηκε Arpanet, από το όνοµα της υπηρεσίας του αµερικάνικου υπουργείου Άµυνας ARΡA (Advanced Research Project Agency: Υπηρεσία Προωθηµένων Ερευνητικών Προγραµµάτων) και από το «net» που σηµαίνει «δίκτυο». Τα πρώτα είκοσι χρόνια της ζωής του, αυτό που στη συνέχεια επρόκειτο να γίνει το Internet, χρησιµοποιούνταν κατ αποκλειστικότητα από τους ειδήµονες της πληροφορικής. Το 1989, στο CERN (Centre Européen de Recherche Nucléaire: Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών) της Γενεύης, γεννήθηκε το World Wide Web (www), το σύστηµα µε το οποίο οι υπολογιστές όλου του κόσµου µπορούν να λειτουργήσουν σε ένα κοινό δίκτυο (ο παγκόσµιος ιστός των υπολογιστών). Το 1993 ήρθε το Mosaic, το πρώτο φιλικό προς το χρήστη πρόγραµµα «ξεφυλλίσµατος» ιστοσελίδων. Από τότε χρονολογείται η πραγµατική είσοδος του Internet στην καθηµερινή ζωή εκατοµµυρίων χρηστών. Μετά το Mosaic, ακολούθησε το Netscape, δηµιούργηµα του ίδιου προγραµµατιστή Marc Anderseen, που ήταν ακόµα πιο φιλικό και επέτρεπε ακόµα και στους µη ειδικούς να αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες του Internet. Το 1995 εµφανίστηκαν τα Windows95 µε ενσωµατωµένο τον Internet Explorer, το δηµοφιλέστερο ίσως πρόγραµµα «ξεφυλλίσµατος» ιστοσελίδων. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 1
οµή του internet Το internet (στα ελληνικά το λέµε διαδίκτυο ή απλά δίκτυο) είναι όλοι οι υπολογιστές του κόσµου που είναι συνδεµένοι µεταξύ τους και µπορούν να ανταλλάσσουν δεδοµένα και πληροφορίες. Κάποιοι από τους υπολογιστές αυτούς είναι µόνιµα συνδεµένοι και βρίσκονται συνεχώς σε λειτουργία ενώ κάποιοι άλλοι συνδέονται και αποσυνδέονται. Π.χ. στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι υπολογιστές των εταιριών που προσφέρουν υπηρεσίες internet (αυτούς τους υπολογιστές τους λέµε και servers) ενώ στη δεύτερη ανήκουν οι προσωπικοί υπολογιστές, αυτοί που χρησιµοποιούµε οι περισσότεροι στο σπίτι µας ή στη δουλειά µας. Το World Wide Web ή απλά Web (στα ελληνικά το λέµε παγκόσµιο ιστό ή απλά ιστό) είναι το σύνολο των ιστοσελίδων (ή απλά σελίδων) που µπορούµε να δούµε µε τη βοήθεια ενός προγράµµατος όπως ο Internet Explorer. Εποµένως αν θέλουµε να είµαστε ακριβολόγοι, ο Internet Explorer δεν είναι εξερευνητής του διαδικτύου όπως δηλώνει το όνοµά του, αλλά εξερευνητής του παγκόσµιου ιστού. Σύµφωνα µε τον δηµιουργό του παγκόσµιου ιστού, Tim Berners Lee, «το web είναι το σύµπαν των πληροφοριών στις οποίες έχουµε πρόσβαση µέσω διαδικτύου, ένα συσσωµάτωµα της ανθρώπινης γνώσης». Το site (στα ελληνικά το λέµε δικτυακό τόπο ή ιστοσελίδα ή απλά σελίδα ή διεύθυνση) είναι ένας από τους υπολογιστές που είναι συνδεµένοι στο internet. Για την ακρίβεια είναι ένα αρχείο (ή µια οµάδα αρχείων) το οποίο βρίσκεται µέσα σ έναν υπολογιστή που είναι συνδεµένος στο internet. Όταν πληκτρολογούµε µια «ιντερνετική» διεύθυνση (π.χ. www.asda.gr/dim01ab) στο πρόγραµµα Internet Explorer και επιχειρούµε να την δούµε, στην ουσία αυτό που γίνεται είναι ότι ο υπολογιστής µας ψάχνει να βρει τον υπολογιστή που περιέχει το συγκεκριµένο αρχείο και αφού τον βρει, ψάχνει στα περιεχόµενα του υπολογιστή (του σκληρού δίσκου του) να εντοπίσει το συγκεκριµένο αρχείο, να το «ανοίξει» και να µας το παρουσιάσει. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 2
Οι υπηρεσίες του internet Οι υπηρεσίες που προσφέρει το internet είναι πολλές και δεν περιορίζονται µόνο στο «ξεφύλλισµα» των ιστοσελίδων. Μια από τις πιο δηµοφιλείς υπηρεσίες του internet είναι το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (e-mail) µε το οποίο µπορούµε να στέλνουµε και να λαµβάνουµε γραπτά µηνύµατα αλλά και αρχεία ήχου, εικόνας ακόµη και βίντεο. Μια άλλη υπηρεσία είναι το chat, η «κουβέντα» µε πολλούς άλλους χρήστες ταυτόχρονα. Η κουβέντα γίνεται µε πληκτρολόγηση αυτών που θέλουµε να πούµε (γι αυτό και τα εισαγωγικά). Τέλος, η πιο εξελιγµένη ίσως υπηρεσία του internet είναι η τηλεδιάσκεψη, δηλαδή η δυνατότητα να βλέπουµε και να µιλάµε µε άλλους ανθρώπους µέσω της οθόνης του υπολογιστή. Ένα είδος τηλεδιάσκεψης προσφέρεται µέσα από το ίδιο το λειτουργικό σύστηµα των Windows µε το πρόγραµµα NetMeeting το οποίο µετατρέπει τον υπολογιστή µας σε βιντεοτηλέφωνο! Βέβαια η καλή απόδοση του ήχου και της εικόνας εξαρτάται κυρίως από την ταχύτητα του δικτύου, το οποίο στην περίπτωση των οικιακών συνδέσεων δεν είναι ακόµη τόσο γρήγορο. Για να έχουµε πρόσβαση στις υπηρεσίες του internet, πρέπει να αγοράσουµε µια σύνδεση στο internet από κάποιον παροχέα υπηρεσιών internet (Internet Service Provider, ISP). Στην Ελλάδα τέτοιοι παροχείς είναι π.χ. η otenet, η Hellas On Line, η Forthnet κ.ά. Η αγορά της σύνδεσης περιλαµβάνει τη δυνατότητα σύνδεσης στο internet, την υπηρεσία ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και την παροχή χώρου για προσωπική ιστοσελίδα. Η πρόσβαση γίνεται µέσω του τηλεφώνου µε τη χρήση κάποιου ονόµατος χρήστη (user name) και κάποιου κωδικού πρόσβασης (password) που µας δίνει ο παροχέας όταν αγοράζουµε τη σύνδεση. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 3
1. Το ξεφύλλισµα των σελίδων του internet 1 ο βήµα Ανοίγουµε τον internet explorer. Αυτό γίνεται είτε από το µενού Έναρξη, Προγράµµατα, Internet Explorer είτε κάνοντας κλικ στο εικονίδιο του προγράµµατος στη γραµµή γρήγορης εκκίνησης. Εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο: Γραµµή τίτλου Γραµµή µενού Γραµµή κουµπιών πλοήγησης Γραµµή διεύθυνσης Γραµµή κατάστασης 2 ο βήµα Αν ξέρουµε τη διεύθυνση που θέλουµε να επισκεφθούµε, την πληκτρολογούµε στη γραµµή διεύθυνσης και πατάµε το πλήκτρο Enter. Αν δεν ξέρουµε τη διεύθυνση και ψάχνουµε να βρούµε ποια ή ποιες ιστοσελίδες µπορεί να περιέχουν στοιχεία γι αυτό που αναζητούµε, τότε πηγαίνουµε πρώτα σε µια ιστοσελίδα η οποία να περιέχει µηχανή αναζήτησης. Μερικές ελληνικές ιστοσελίδες µε µηχανή αναζήτησης είναι οι ακόλουθες: www.in.gr www.flash.gr www.e-go.gr Μερικές ξένες ιστοσελίδες µε µηχανή αναζήτησης είναι οι ακόλουθες: www.yahoo.com www.altavista.com www.google.com (υπάρχει και στα ελληνικά) Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 4
3 ο βήµα Πληκτρολογούµε στη µηχανή αναζήτησης τη λέξη ή τη φράση για την οποία αναζητούµε πληροφορίες και κάνουµε κλικ στο κουµπί αναζήτηση (ή κάτι παρόµοιο, π.χ. εύρεση) το οποίο υπάρχει κοντά στο πλαίσιο όπου πληκτρολογήσαµε τη λέξη ή τη φράση (κόκκινα κυκλάκια στην παρακάτω εικόνα). Ανοίγει ένα νέο παράθυρο όπου εµφανίζονται σε µορφή καταλόγου οι ιστοσελίδες που περιέχουν τη λέξη ή τη φράση που αναζητούµε. Για κάθε ιστοσελίδα υπάρχει και µια µικρή περιγραφή. Έτσι µπορούµε να εκτιµήσουµε αν µας ενδιαφέρει να την επισκεφθούµε. Ιστοσελίδα Περιγραφή Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 5
4 ο βήµα Σε περίπτωση που µας ενδιαφέρει και θέλουµε να την επισκεφθούµε, κάνουµε δεξί κλικ εκεί που ο δείκτης του ποντικιού γίνεται χεράκι και από το µενού επιλογών που αναδύεται, επιλέγουµε Άνοιγµα σε νέο παράθυρο. Η ιστοσελίδα αυτή ανοίγει σε νέο παράθυρο, ενώ το παράθυρο µε τον κατάλογο των ιστοσελίδων που περιέχουν τη λέξη ή τη φράση που αναζητούµε παραµένει στο παρασκήνιο και µπορούµε αφού επισκεφθούµε την ιστοσελίδα, να ξαναγυρίσουµε σ αυτό (κάνοντας κλικ επάνω του) για να επιλέξουµε και να επισκεφθούµε την επόµενη ιστοσελίδα, κλπ. Σηµείωση: αν αντί για δεξί κλικ και «άνοιγµα σε νέο παράθυρο», κάνουµε απλά κλικ (αριστερό), τότε είναι πιθανόν η ιστοσελίδα να ανοίξει στο ίδιο παράθυρο (εξαρτάται από τον τρόπο µε τον οποίο έχει κατασκευαστεί) οπότε ο κατάλογος µε τις ιστοσελίδες που περιέχουν τη λέξη ή τη φράση που αναζητούµε θα χαθεί και όταν θα χρειαστεί να ξαναγυρίσουµε σ αυτόν, θα πρέπει να κάνουµε όλη τη διαδικασία από την αρχή. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 6
Αρχική σελίδα Αν θέλουµε µπορούµε να ρυθµίσουµε τον InternetExplorer έτσι ώστε κάθε φορά που ξεκινάει, να εµφανίζει µια ορισµένη σελίδα. Από τη στιγµή που το κάνουµε αυτό, η συγκεκριµένη σελίδα γίνεται η Αρχική σελίδα. Για να ορίσουµε µια σελίδα ως Αρχική σελίδα, πηγαίνουµε στο µενού Εργαλεία και κάνουµε κλικ στις Επιλογές Internet. Εµφανίζεται το οµώνυµο παράθυρο. Στην καρτέλα Γενικά και στο πλαίσιο Αρχική σελίδα µπορούµε να κάνουµε τις σχετικές ρυθµίσεις. Αγαπηµένα Αν κάποια σελίδα που επισκεφθήκαµε µας ενδιαφέρει και θέλουµε να την ξαναδούµε στο µέλλον, βάζουµε τη διεύθυνσή της στα Αγαπηµένα. Έτσι γλιτώνουµε τον κόπο να την ξαναψάξουµε. Την ώρα που η σελίδα είναι εµφανής, πηγαίνουµε στο µενού Αγαπηµένα και κάνουµε κλικ στην επιλογή Προσθήκη στα αγαπηµένα. Εµφανίζεται το οµώνυµο παράθυρο και µας προτείνει ένα όνοµα µε το οποίο θα προστεθεί η διεύθυνση της σελίδας στα αγαπηµένα. Αν το όνοµα µας ικανοποιεί, το κρατάµε, αλλιώς δίνουµε ένα δικό µας, που να µας θυµίζει πιο εύκολα τη συγκεκριµένη σελίδα. Προσοχή: στα Αγαπηµένα αποθηκεύονται οι διευθύνσεις των σελίδων κι όχι το περιεχόµενο τους. Αποθήκευση σελίδας Για να µην απασχολούµε την τηλεφωνική µας γραµµή, µπορούµε αντί να διαβάζουµε τις σελίδες (και κυρίως αυτές που έχουν πολύ κείµενο), να τις αποθηκεύσουµε. Έτσι δε χρειάζεται να είµαστε συνδεµένοι στο Internet για να τις δούµε. Την ώρα που η σελίδα που µας ενδιαφέρει είναι εµφανής, πηγαίνουµε στο µενού Αρχείο και κάνουµε κλικ στην επιλογή Αποθήκευση ως. Εµφανίζεται το παράθυρο Αποθήκευση ιστοσελίδας και µας προτείνει ένα όνοµα µε το οποίο θα αποθηκευτεί η σελίδα. Αν το όνοµα µας ικανοποιεί, το κρατάµε, αλλιώς δίνουµε ένα δικό µας, που να µας θυµίζει πιο εύκολα τη συγκεκριµένη σελίδα. Όταν αποθηκεύουµε µια ιστοσελίδα, δηµιουργούνται συνήθως ένα αρχείο τύπου htm και ένας φάκελος (το αρχείο δηµιουργείται πάντοτε, ο φάκελος µόνο όταν χρειάζεται). Και το αρχείο και ο φάκελος έχουν το ίδιο όνοµα. Μέσα στο φάκελο αποθηκεύονται τα «στολίδια» της σελίδας, δηλαδή οι εικόνες, τα γραφικά κλπ, ενώ στο αρχείο τύπου htm αποθηκεύεται το κείµενο της σελίδας. Για να δούµε τη σελίδα αυτή offline (χωρίς δηλαδή να είµαστε συνδεµένοι στο Internet), κάνουµε διπλό κλικ στο αρχείο τύπου htm που φέρει το όνοµά της. Πλήκτρα Πίσω-Εµπρός, ιακοπή, Ανανέωση, Αρχική Την ώρα που είµαστε συνδεµένοι στο Internet και βλέπουµε σελίδες του ιστού, θα δούµε ότι είναι ενεργοποιηµένα τα πλήκτρα Πίσω και Εµπρός του InternetExplorer. Με αυτά τα πλήκτρα µπορούµε να «ξεφυλλίσουµε» τις σελίδες που έχουµε επισκεφτεί. Προσοχή: το ξεφύλλισµα µπορεί να γίνει µόνο κατά τη διάρκεια της συγκεκριµένης σύνδεσης. ηλαδή, αν αποσυνδεθούµε από το Internet και στη συνέχεια ξανασυνδεθούµε, τα πλήκτρα και Πίσω και Εµπρός θα είναι ανενεργά. Θα πρέπει να επισκεφτούµε πρώτα τουλάχιστον µία σελίδα για να ενεργοποιηθούν. Αν δούµε ότι µια σελίδα που θέλουµε να δούµε αργεί να εµφανιστεί (να «κατέβει» όπως συνήθως λέγεται), τότε µπορούµε να διακόψουµε τη διαδικασία «κατεβάσµατος» πατώντας το πλήκτρο ιακοπή. (Το ίδιο συµβαίνει αν πατήσουµε το πλήκτρο Esc από το πληκτρολόγιο). Υπάρχουν σελίδες των οποίων το περιεχόµενο µεταβάλλεται συνεχώς. Π.χ. οι σελίδες της ΕΜΥ (http://www.emy.gr/hnms/greek/index_html) ή η σελίδα του κυκλοφοριακού χάρτη της Αθήνας (http://www.transport.ntua.gr/map/el/). Αν έχουµε ανοιχτή µια τέτοια σελίδα, προκειµένου να δούµε αν το περιεχόµενό της έχει αλλαχτεί, πατάµε το πλήκτρο Ανανέωση. Ένα άλλος τρόπος θα ήταν να την κλείσουµε και να την ξανανοίξουµε. Πατώντας το πλήκτρο Αρχική, εµφανίζεται η σελίδα την οποία έχουµε ορίσει ως Aρχική σελίδα του Internet Explorer. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 7
2. Το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο (e-mail) Την υπηρεσία του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου µπορούµε να τη χρησιµοποιήσουµε είτε απευθείας µέσα από τον Internet Explorer σε µια ιστοσελίδα που προσφέρει τέτοια υπηρεσία (π.χ. www.hotmail.com) είτε από το πρόγραµµα Outlook Express που είναι φτιαγµένο ειδικά για το σκοπό αυτό. ηµιουργία λογαριασµού ηλεκτρονικού ταχυδροµείου στο Outlook Express: Για να µπορούµε να στέλνουµε και να παίρνουµε e-mail µε τη βοήθεια του Outlook Express, θα πρέπει να δηµιουργήσουµε πρώτα ένα λογαριασµό ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Αυτό γίνεται ως εξής: ανοίγουµε το Outlook Express, πηγαίνουµε στο µενού Εργαλεία, κάνουµε κλικ στην επιλογή Λογαριασµοί, κλικ στην καρτέλα Αλληλογραφία, κλικ στο κουµπί Προσθήκη, κλικ στην επιλογή Αλληλογραφία. Εµφανίζεται το παράθυρο Οδηγός σύνδεσης στο Internet (διπλανή εικόνα) Στο πεδίο Εµφανιζόµενο όνοµα πληκτρολογούµε το όνοµα που θέλουµε να εµφανίζεται όταν στέλνουµε µηνύµατα, π.χ. το όνοµά µας. Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Εµφανίζεται το παράθυρο της διπλανής εικόνας. Τσεκάρουµε το κυκλάκι δίπλα στη φράση «Έχω ήδη µια ηλεκτρονική διεύθυνση που θα ήθελα να χρησιµοποιήσω» και στο πεδίο Ηλεκτρονική διεύθυνση πληκτρολογούµε το e-mail µας όπως µας το έχει δώσει ο παροχέας από τον οποίο αγοράσαµε τη σύνδεση για internet. Π.χ. αν η σύνδεσή µας έχει αγοραστεί µέσω της Hellas On Line και το όνοµα χρήστη που µας έχει δώσει είναι abcde, τότε το e-mail µας είναι abcde@hol.gr Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 8
Εµφανίζεται το παράθυρο της διπλανής εικόνας. Από την αναδιπλούµενη λίστα που βρίσκεται δίπλα στη φράση «Ο διακοµιστής εισερχόµενης αλληλογραφίας είναι διακοµιστής» ρυθµίζουµε το είδος του διακοµιστή σύµφωνα µε τα στοιχεία που µας έχει δώσει ο παροχέας (συνήθως είναι POP3). Στα πεδία ιακοµιστής εισερχόµενης αλληλογραφίας και ιακοµιστής εξερχόµενης αλληλογραφίας πληκτρολογούµε ό,τι µας έχει δώσει ο παροχέας. Π.χ. pop3.hol.gr και smtp.hol.gr Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Εµφανίζεται το παράθυρο της διπλανής εικόνας. Στo πεδίo Όνοµα λογαριασµού είναι προγραµµένο το όνοµα χρήστη (αν δεν είναι, το πληκτρολογούµε). Στο πεδίο Κωδικός πρόσβασης πληκτρολογούµε τον κωδικό που µας έδωσε ο παροχέας (εµφανίζονται αστερίσκοι). Καλό είναι να τσεκάρουµε το κουτάκι δίπλα στη φράση «Αποµνηµόνευση κωδικού πρόσβασης» γιατί έτσι δε θα χρειάζεται να πληκτρολογούµε τον κωδικό κάθε φορά που θα επιχειρούµε να πάρουµε τα e-mail µας. Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Εµφανίζεται το παράθυρο της διπλανής εικόνας. Κάνουµε κλικ στο κουµπί Τέλος Εµφανίζεται το παράθυρο Λογαριασµοί Internet µέσα στο οποίο υπάρχει τώρα ο λογαριασµός που µόλις δηµιουργήσαµε. Κάνουµε κλικ στο κουµπί Κλείσιµο Επιστρέφουµε στο βασικό παράθυρο του Outlook Express. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 9
Όταν εκκινούµε το Outlook Express εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο (βασικό παράθυρο): Παράθυρο φακέλων Παράθυρο µηνυµάτων Κουµπί αποστολής λήψης µηνυµάτων Παράθυρο προεπισκόπησης επιλεγµένου µηνύµατος Αρχικές ρυθµίσεις (δεν είναι απαραίτητες) Μενού Εργαλεία, επιλογή Επιλογές Καρτέλα Γενικά Τσεκάρουµε την επιλογή Κατά την εκκίνηση, άµεση µετάβαση στο φάκελο «Εισερχόµενα». Ξετσεκάρουµε την επιλογή Αποστολή και λήψη µηνυµάτων κατά την εκκίνηση. Καρτέλα Αποστολή Ξετσεκάρουµε την επιλογή Άµεση αποστολή µηνυµάτων. Η διάταξη των περιεχοµένων του παραθύρου ρυθµίζεται από το µενού Προβολή, επιλογή ιάταξη. Λήψη µηνυµάτων: Αν το Outlook Express είναι ρυθµισµένο για Αποστολή και λήψη µηνυµάτων κατά την εκκίνηση (η ρύθµιση αυτή γίνεται από το µενού Εργαλεία, επιλογή Επιλογές, καρτέλα Γενικά) τότε κάθε φορά που το ανοίγουµε (θα πρέπει να είµαστε συνδεµένοι στο internet), το πρόγραµµα συνδέεται µε τον υπολογιστή του παροχέα, ελέγχει αν έχουµε e-mail και τα µεταφέρει στον υπολογιστή µας. Στο παράθυρο φακέλων, δίπλα στη λέξη Εισερχόµενα εµφανίζεται ένας αριθµός ο οποίος δείχνει το πλήθος των νέων µηνυµάτων που παρελήφθησαν. Κατά το ίδιο διάστηµα, αν υπάρχουν µηνύµατα προς αποστολή (στο φάκελο Εξερχόµενα) αποστέλλονται στον υπολογιστή του παροχέα κι από κει παίρνουν το δρόµο τους για να φτάσουν στον προορισµό τους. Αν δεν είναι ρυθµισµένο για Αποστολή και λήψη µηνυµάτων κατά την εκκίνηση, τότε κάνουµε κλικ στο κουµπί Αποστολή/Λήψη και περιµένουµε να µεταφερθούν τα µηνύµατά µας από τον υπολογιστή του παροχέα στο δικό µας. Κωδικοποίηση Αν κάποια µηνύµατα εµφανίζονται µε ακαταλαβίστικους χαρακτήρες, το πιθανότερο είναι ότι φταίει η κωδικοποίηση. Η κωδικοποίηση ρυθµίζεται από το µενού Προβολή, επιλογή Κωδικοποίηση (σύνολο χαρακτήρων). Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 10
ηµιουργία αποστολή µηνύµατος: Για να δηµιουργήσουµε και να στείλουµε ένα µήνυµα, κάνουµε κλικ στο κουµπί Νέο µήνυµα. Εµφανίζεται το παράθυρο Νέο µήνυµα. Στο παράθυρο αυτό υπάρχει προγραµµένη η ηλεκτρονική µας διεύθυνση (αν έχουµε πολλές µπορούµε να επιλέξουµε από ποια θα κάνουµε την αποστολή) και εµείς πρέπει να γράψουµε την ηλεκτρονική διεύθυνση του παραλήπτη (υποχρεωτικά), τις διευθύνσεις εκείνων που θέλουµε να κοινοποιηθεί το µήνυµά µας (αν θέλουµε), το θέµα του µηνύµατος (αν θέλουµε) και το µήνυµά µας. Αν θέλουµε να στείλουµε κάποιο αρχείο ήχου, εικόνας, βίντεο κλπ, το επισυνάπτουµε µε τη βοήθεια του εργαλείου επισύναψης (συνδετήρας). Αφού τελειώσουµε µε τη σύνταξη του µηνύµατος, κάνουµε κλικ στο κουµπί Αποστολή. Ανάλογα µε το πώς είναι ρυθµισµένο το πρόγραµµα (µενού Εργαλεία, επιλογή Επιλογές, καρτέλα Αποστολή) το µήνυµα αποστέλλεται άµεσα ή πηγαίνει στο φάκελο Εξερχόµενα και θα αποσταλεί την επόµενη φορά που θα κάνουµε κλικ στο κουµπί Αποστολή/Λήψη το οποίο βρίσκεται στο βασικό παράθυρο του προγράµµατος. Βιβλίο διευθύνσεων Αν στέλνουµε email συχνά σε κάποιους, τότε για να µην πληκτρολογούµε τις διευθύνσεις τους κάθε φορά, τις αποθηκεύουµε στο Βιβλίο ιευθύνσεων. Έτσι όταν θα θέλουµε να τους στείλουµε email δε θα πληκτρολογούµε τη διεύθυνσή τους, αλλά θα τους επιλέγουµε µε ένα απλό κλικ από το Βιβλίο ιευθύνσεων. Το Βιβλίο ιευθύνσεων το βρίσκουµε στο µενού Εργαλεία, επιλογή Βιβλίο ιευθύνσεων. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 11
3. Το πρόγραµµα τηλεδιάσκεψης NetMeeting (έκδοση 3.0) Όταν ανοίγουµε για πρώτη φορά το NetMeeting, εµφανίζεται ο οδηγός ρύθµισης ήχου, ο οποίος µας βοηθάει να ρυθµίσουµε σωστά τον ήχο των ηχείων και την ευαισθησία του µικροφώνου. Είναι οι παρακάτω οθόνες: Αφού τελειώσουµε µε τον οδηγό ήχου, εµφανίζεται για λίγο το λογότυπο του NetMeeting και στη συνέχεια εµφανίζεται το βασικό παράθυρο του προγράµµατος (διπλανή εικόνα). Για να µπορούµε να συνοµιλήσουµε µέσω του NetMeeting µε άλλους ανθρώπους, πρέπει να συνδεθούµε µ έναν παροχέα που να διαθέτει υπηρεσία ils. Ένας από τους παροχείς είναι η ίδια η Microsoft. Στην Ελλάδα ο µόνος παροχέας που διαθέτει τέτοια υπηρεσία είναι (για την ώρα) η HellasOnLine. (Σηµείωση: δεν είναι απαραίτητο να έχουµε αγοράσει τη σύνδεσή µας για το internet από την εν λόγω εταιρεία, για να µπορούµε να έχουµε πρόσβαση στην υπηρεσία αυτή.) Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 12
Οι ρυθµίσεις που αφορούν τα στοιχεία µε τα οποία θα «µπαίνουµε» στον κατάλογο του ils server για να χρησιµοποιήσουµε την υπηρεσία του NetMeeting γίνονται από το µενού Εργαλεία, επιλογή Επιλογές, καρτέλα Γενικά (βλέπε διπλανή εικόνα). εν είναι ανάγκη να δώσουµε τα πραγµατικά µας στοιχεία. Αν δώσουµε κάποιο όνοµα που υπάρχει ήδη στον κατάλογο στον οποίο θέλουµε να µπούµε, τότε εµφανίζεται σχετικό µήνυµα και µας ζητάει να αλλάξουµε στοιχεία. Στο ίδιο παράθυρο γίνεται και η επιλογή του καταλόγου µε τον οποίο θέλουµε να συνδεόµαστε όταν ανοίγουµε το NetMeeting. Αυτό γίνεται ως εξής: στο πεδίο Κατάλογος πληκτρολογούµε (π.χ.) ils.hol.gr και πατάµε το πλήκτρο Enter. Στο κάτω µέρος του παραθύρου υπάρχουν δύο κουτάκια που αφορούν το αν θέλουµε ή όχι να εµφανίζονται τα στοιχεία µας στο κατάλογο (όταν συνδεόµαστε µαζί του) και το αν θα γίνεται αυτόµατα η σύνδεση µε τον κατάλογο κάθε φορά που θα εκκινούµε το πρόγραµµα NetMeeting. Από το ίδιο µενού (Εργαλεία) µπορούµε να ρυθµίσουµε το µέγεθος της εικόνας που βλέπουµε (καρτέλα Εικόνα βίντεο). Με τις επιλογές του µενού Εργαλεία (βλέπε διπλανή εικόνα) µπορούµε να ξαναρυθµίσουµε τον ήχο (ηχεία και µικρόφωνο), να ξεκινήσουµε συνοµιλία πληκτρολόγησης αν κάτι δεν πάει καλά µε τον ήχο (επιλογή Συνοµιλία), να στείλουµε και πάρουµε αρχεία (Μεταφορά αρχείων) και τέλος µπορούµε να ανοίξουµε το πρόγραµµα ζωγραφικής και ζωγραφίζουµε ταυτόχρονα και οι δύο (επιλογή Πίνακας 1.0-2.x). Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 13
Σύνδεση µε τον κατάλογο και κλήση Η σύνδεση µε τον server γίνεται από το µενού Κλήση επιλογή Σύνδεση: ils.hol.gr (το ils.hol.gr είναι το όνοµα του server που βάλαµε στις ρυθµίσεις του µενού Εργαλεία). Αν έχουµε ρυθµίσει το NetMeeting να συνδέεται αυτόµατα κατά την εκκίνηση, τότε δε χρειάζεται να το κάνουµε αυτό. Στο ίδιο µενού (Κλήση) κάνουµε κλικ στην επιλογή Κατάλογος για να εµφανίσουµε το παράθυρο του καταλόγου µε τους χρήστες που είναι συνδεµένοι. Επιλέγοντας το όνοµα του γνωστού µας (µας έχει πει µε ποιο όνοµα «µπαίνει») και πατώντας το κουµπί Κλήση συνδεόµαστε µαζί του κι αρχίζουµε να µιλάµε και ταυτόχρονα να τον βλέπουµε! Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 14
ηµιουργία νέας σύνδεσης - Κλήση για σύνδεση µε το internet Για να δηµιουργήσουµε µια σύνδεση µε το internet µέσω τηλεφώνου κάνουµε τα εξής: Κάνουµε διαδοχικά κλικ στα εξής: Έναρξη Προγράµµατα Βοηθήµατα Επικοινωνίες ίκτυο µέσω τηλεφώνου Ανοίγει το παράθυρο των συνδέσεων µέσω τηλεφώνου. Κάνουµε κλικ στο εικονίδιο ηµιουργία νέας σύνδεσης. Εµφανίζεται το παράθυρο στο οποίο µας ζητάει να πληκτρολογήσουµε κάποιο όνοµα για τη σύνδεση που θα δηµιουργήσουµε. Μπορούµε να πληκτρολογήσουµε οτιδήποτε, είτε αγγλικά είτε ελληνικά, αλλά καλό είναι το όνοµα που θα πληκτρολογήσουµε να µας θυµίζει τον παροχέα, γιατί στην περίπτωση που έχουµε περισσότερες από µία συνδέσεις το όνοµα θα µας θυµίζει µε ποια απ όλες έχουµε συνδεθεί στο internet. Στο ίδιο παράθυρο εµφανίζεται και το modem µέσω του οποίου θα γίνεται η σύνδεση (εννοείται ότι πρέπει να έχουµε ήδη εγκαταστήσει το modem). Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Εµφανίζεται το παράθυρο στο οποίο µας ζητάει να πληκτρολογήσουµε τον αριθµό τηλεφώνου τον οποίο θα καλούµε για να συνδεθούµε στο internet. Τον αριθµό αυτό µας τον έχει δώσει ο παροχέας (π.χ. για την HellasOnLine είναι 89625 77777). Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 15
Κάνουµε κλικ στο κουµπί Επόµενο. Εµφανίζεται το παράθυρο στο οποίο µας λέει ότι η δηµιουργία της σύνδεσης ήταν επιτυχής. Επιστρέφουµε στο παράθυρο των συνδέσεων µέσω τηλεφώνου όπου τώρα εµφανίζεται ένα εικονίδιο µε τη σύνδεση που δηµιουργήσαµε. Κάνουµε δεξί κλικ πάνω στο εικονίδιο αυτό και από στο µενού που ξεδιπλώνεται κάνουµε κλικ στην επιλογή ηµιουργία συντόµευσης. Εµφανίζεται ένα µήνυµα το οποίο µας προτείνει να δηµιουργηθεί η συντόµευση πάνω στην επιφάνεια εργασίας των Windows. Κάνουµε κλικ στο κουµπί Ναι. Πάνω στην επιφάνεια εργασίας δηµιουργείται ένα εικονίδιο συντόµευσης της σύνδεσης Για να συνδεθούµε µε το internet, κάνουµε διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο της συντόµευσης. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 16
Εµφανίζεται το παράθυρο Σύνδεση µε, στο οποίο εµφανίζονται τα στοιχεία της σύνδεσης µέσω της οποίας θα συνδεθούµε µε το internet. (Όνοµα χρήστη, κωδικός πρόσβασης µε αστεράκια, αριθµός τηλεφώνου που θα κληθεί). Κάνουµε κλικ στη κουµπί Κλήση. Εµφανίζεται το παράθυρο της κλήσης, το οποίο εµφανίζει διαδοχικά τα εξής µηνύµατα: (Κλήση) (Επιβεβαίωση ονόµατος χρήστη και κωδικού πρόσβασης) (Σύνδεση µε το δίκτυο) Αφού συνδεθούµε, κάτω δεξιά δίπλα στην ένδειξη της ώρας εµφανίζεται το εικονίδιο που δείχνει ότι έχουµε συνδεθεί στο internet. Τώρα µπορούµε να ανοίξουµε τον Internet Explorer και να «ξεφυλλίσουµε» τις σελίδες του internet ή να χρησιµοποιήσουµε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο ή οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία του internet. Όταν τελειώσουµε και θέλουµε να «βγούµε» από το internet (δηλαδή να αποσυνδεθούµε), κάνουµε δεξί κλικ πάνω στο εικονίδιο που δείχνει ότι είµαστε συνδεµένοι και στο µενού που ξεδιπλώνεται κάνουµε κλικ στην επιλογή Αποσύνδεση. Ύστερα από λίγα δευτερόλεπτα σβήνει το εικονίδιο αυτό, πράγµα που σηµαίνει ότι αποσυνδεθήκαµε. Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 17
ηµιουργία νέας σύνδεσης (WindowsXP) Για να δηµιουργήσουµε µια σύνδεση µε το internet µέσω τηλεφώνου κάνουµε τα εξής: Κάνουµε διαδοχικά κλικ στα εξής: Έναρξη Πίνακας Ελέγχου Συνδέσεις δικτύου Οδηγός δηµιουργίας σύνδεσης Εµφανίζεται το παράθυρο του Οδηγού δηµιουργίας σύνδεσης: Βήµα 1: Έναρξη οδηγού Κάνουµε κλικ στο πλήκτρο Επόµενο. Βήµα 2: Τύπος σύνδεσης Επιλέγουµε Σύνδεση στο Internet Βήµα 3: Τρόπος σύνδεσης (1) Επιλέγουµε Μη αυτόµατη εγκατάσταση της σύνδεσης Βήµα 4: Τρόπος σύνδεσης (2) Επιλέγουµε Σύνδεση µέσω τηλεφώνου µε χρήση modem Βήµα 5: Όνοµα σύνδεσης Πληκτρολογούµε ό,τι θέλουµε (ελληνικά-αγγλικά). Καλό είναι το όνοµα που θα δώσουµε να έχει σχέση µε τον παροχέα για να µας θυµίζει µέσω ποιου παροχέα µπαίνουµε στο internet. Βήµα 6: Αριθµός τηλεφώνου Πληκτρολογούµε τον αριθµό του τηλεφώνου που πρέπει να επιλέγει ο υπολογιστής για να µπαίνει στο internet. (Μας τον δίνει ο παροχέας) Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 18
Βήµα 7: Όνοµα χρήστη-κωδικός πρόσβασης Πληκτρολογούµε το Όνοµα χρήστη και τον Κωδικό πρόσβασης (Μας τα δίνει ο παροχέας) Βήµα 8: Ολοκλήρωση σύνδεσης Τσεκάρουµε το Προσθήκη συντόµευσης στην επιφάνεια εργασίας και κάνουµε κλικ στο πλήκτρο Τέλος. Κλήση για σύνδεση µε το internet - (WindowsXP) Για να συνδεθούµε µε το internet, κάνουµε διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο της συντόµευσης. Εµφανίζεται το παράθυρο Σύνδεση (µε το όνοµα της σύνδεσης που έχουµε επιλέξει): Κάνουµε κλικ στο πλήκτρο Κλήση Κλείνει το παράθυρο Σύνδεση κι εµφανίζεται το παράθυρο Γίνεται σύνδεση µε (και το όνοµα της σύνδεσης που επιλέξαµε) Από δω και πέρα τα υπόλοιπα παράθυρα εµφανίζονται αυτόµατα (κάποιες φορές εναλλάσσονται τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνουµε να τα δούµε). Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 19
Αφού κλείσει το τελευταίο παράθυρο, εµφανίζεται το ενδεικτικό εικονίδιο της σύνδεσης κάτω δεξιά κοντά στο ρολόι. Αν ο δείκτης του ποντικιού σταµατήσει για λίγο πάνω από το εικονίδιο αυτό, εµφανίζονται διάφορες πληροφορίες: Τώρα µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε οποιαδήποτε υπηρεσία του Internet («ξεφύλλισµα» σελίδων ιστού, ταχυδροµείο, chat, netmeeting κλπ). Αν κάνουµε κλικ πάνω στο ενδεικτικό εικονίδιο της σύνδεσης, εµφανίζεται το παράθυρο της κατάστασης µε περισσότερες λεπτοµέρειες: Όταν τελειώσουµε και θέλουµε να «βγούµε» από το internet (δηλαδή να αποσυνδεθούµε), µπορούµε να το κάνουµε µε δύο τρόπους: 1) ανοίγουµε το παράθυρο της κατάστασης και κάνουµε κλικ στο πλήκτρο Αποσύνδεση. 2) κάνουµε δεξί κλικ πάνω στο εικονίδιο που δείχνει ότι είµαστε συνδεµένοι και στο µενού που εµφανίζεται κάνουµε κλικ στην επιλογή Αποσύνδεση: Επιµέλεια: Θόδωρος Αρχοντίδης, ηµήτρης Ζυµπίδης 20