, TEE 3-5 Ιουλίου 2006 Αντιφάσεις στην αξιοποίηση του τεχνικού επιστηµονικού δυναµικού στην ελληνική βιοµηχανία Γ. Συµεωνίδης, ρ. Αεροναυπηγός Μηχ/κός Γρ. Φρέσκος, ρ. Μηχανολόγος Μηχ/κός Ρ. Μαρίνη, ρ. Μεταλλουργός Μηχ/κός Σύλλογος Τεχνικών Επιστηµόνων Βιοµηχανίας Κτίριο ΕΚΑ (Γραφείο 521), Γ Σεπτεµβρίου 48Β & Μάρνη, TK 10433, Αθήνα Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο: info@steb.gr - Ιστοσελίδα: www.steb.gr
οµή της παρουσίασης Το Ευρωπαϊκό περιβάλλον-οι µηχανισµοί ανάπτυξης Οι προοπτικές της Ελληνικής Βιοµηχανίας Το ανθρώπινο δυναµικό Η θέση των Τεχνικών Επιστηµόνων Βασικές αντιφάσεις Συµπεράσµατα
Το Ευρωπαϊκό περιβάλλον Οι µηχανισµοί ανάπτυξης (1) Ηανάδυση νέων οικονοµιών (Κίνα, Ινδία, κλπ) Η διεύρυνση της Ε.Ε. Το παγκοσµιοποιηµένο εµπορίου. περιβάλλον παραγωγής και Η διεκδίκηση µιας ανταγωνιστικής θέσης µέσω της συνεχούς επένδυσης στην κοινωνία της γνώσης και στην καινοτοµία καθίσταται πλέον η µόνη ρεαλιστική επιλογή, η οποία βάσει και των στόχων της Λισσαβόνας αποτελεί τη µοναδική βιώσιµη στρατηγική ανάπτυξης της Ευρώπης. Στην πραγµατικότητα, οι στόχοι µιας υγιούς οικονοµίας βάλλονται από πιέσεις για µονοσήµαντη συρρίκνωση του κόστους και από τις εθνικές υπερισχύουν των ευρωπαϊκών. προτεραιότητες που
Το Ευρωπαϊκό περιβάλλον Οι µηχανισµοί ανάπτυξης (2) Οι πολιτικές ανάπτυξης της Ε.Ε. διαµορφώνονται πλέον προς την κατεύθυνση υποστήριξης µεγάλων πανευρωπαϊκών «συνασπισµών» εταιρειών (European Technology Platforms) : κέντρα παραγωγής και προώθησης προϊόντων υψηλού τεχνολογικού περιεχοµένου υποστηριζόµενα από δίκτυα «κέντρων αριστείας». Απαραίτητη προϋπόθεση συµµετοχής: η διαπιστωµένη ίδια προστιθέµενη αξία των εταίρων. Παρατηρείται µια έντονη «στροφή» σε ευρωπαϊκό επίπεδο από την όποια προηγούµενη κοινωνική πολιτική µε στοιχεία στήριξης και προστασίας των πιο αδυνάτων εταίρων προς την εµφατική στήριξη των ισχυρών: Στόχος: η διαχρονική βιωσιµότητα των καταξιωµένων παραγωγικών φορέων υψηλής προστιθέµενης αξίας και ανταγωνιστικότητας.
Οι προοπτικές της ελληνικής βιοµηχανίας Είναι απαραίτητη η διαµόρφωση και η εφαρµογή µιας ενιαίας στρατηγικής που να προωθεί τους τοµείς µε ουσιαστικό ανταγωνιστικό προβάδισµα και µε προοπτικές αριστείας. Η επίτευξη αριστείας (και άρα ανταγωνιστικότητας) είναι πολυδιάστατη διαδικασία: που στηρίζεται στη συνεπή & επίµονη επένδυση στη γνώση, την καινοτοµία, την ποιότητα, την τεχνολογία, την παραγωγικότητα, την οργάνωση & διαχείριση, τη δικτύωση, κ.ά., και απαιτεί κατά κύριο λόγο την αξιοποίηση, τη συνεχή προαγωγή και την ικανοποίηση του ανθρώπινου παράγοντα. Η βιώσιµη ανάπτυξη σε µια εντεταγµένη στην ΕΕ χώρα δεν µπορεί να στηριχθεί σε µονοσήµαντη µείωση του κόστους, ειδικά µάλιστα του κόστους εργασίας!
Το ανθρώπινο δυναµικό Ηδιαδικασία εισαγωγής νέων γνώσεων στις παραγωγικές µονάδες, απαιτεί την ύπαρξη ανθρώπινου δυναµικού ικανού να απορροφήσει τη γνώση, την τεχνολογία και τις καινοτοµίες. Ανάγκη για: τόνωση της επαγγελµατικής εκπαίδευσης προαγωγή της δια βίου µάθησης υποχρέωση των επιχειρήσεων να συµπληρώνουν και να ανανεώνουν τις γνώσεις των εργαζοµένων. Η αύξηση της απασχόλησης που µπορεί να επιτευχθεί µε τη δηµιουργία νέων καινοτόµων ή υψηλής προστιθέµενης αξίας δραστηριοτήτων, θα δικαιώσει την αναβάθµιση και προστασία του ανθρώπινου δυναµικού µειώνοντας τις πιέσεις της ανεργίας. Το ανθρώπινο δυναµικό και η καλή κατάρτισή του αποτελούν ένα µεγάλο πλεονέκτηµα των ελληνικών επιχειρήσεων, ειδικά όσον αφορά στο υψηλό επίπεδο γνώσεων γενικής παιδείας και τη γνώση ξένων γλωσσών! (1η Ενιαία Έκθεση για την Ανταγωνιστικότητα του Εθνικού Συµβουλίου για την Ανταγωνιστικότητα και την Ανάπτυξη)
Ηθέση των τεχνικών επιστηµόνων (1) Οι ΤΕΒ δραστηριοποιούνται σε ένα αντίξοο περιβάλλον: Χαµηλή κατάταξη ελληνικής ανταγωνιστικότητας, καινοτοµίας, κλπ. Βασικές ελλείψεις εθνικής στρατηγικής βιοµηχανικής ανάπτυξης, παραδοσιακές επιχειρηµατικές πρακτικές εύκολου κέρδους κλπ. Πλήρης αντιφάσεων πραγµατικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων: η διαχείριση των επιχειρήσεων γίνεται συχνά µε βραχυπρόθεσµο ορίζοντα 1-2 ισολογισµών η στελέχωση µε τεχνικό επιστηµονικό προσωπικό είναι η ελάχιστη απαιτητή, το ίδιο το τεχνικό προσωπικό καλύπτει πολλά, παράλληλα καθήκοντα (πολυδιάσπαση: µηχανικοί προϊστάµενοι 2-3 τµηµάτων), σηµαντική έλλειψη συνεχιζόµενης κατάρτισης η «τεχνοκρατική» συµµετοχή στα κέντρα διαµόρφωσης επιχειρηµατικής στρατηγικής και αποφάσεων είναι πολλές φορές ανύπαρκτη ελάχιστη ίδια συµµετοχή σε έρευνα και ανάπτυξη σχεδόν ανύπαρκτη η σχέση µεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών κέντρων
Ηθέση των τεχνικών επιστηµόνων (2) Ηεπιχείρηση-µοντέλο όµως: οφείλει να δίδει ιδιαίτερη σηµασία στην Ε&Α στελεχώνοντας εσωτερικά αντίστοιχο τµήµα και επενδύοντας ίδια κεφάλαια στην τεχνολογική ανάπτυξη χρειάζεται να παρακολουθεί στενά και να εκσυγχρονίζει συνεχώς τις µεθόδους παραγωγής, ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη (οικονοµικά, ποιοτικά και χρονοδιαγραµµατικά) παραγωγή προϊόντων χρειάζεται να διαθέτει γνώση και µεθοδολογία ώστε να επιτυγχάνει τη βέλτιστη προσέγγιση αγορών και η προσαρµογή των προϊόντων και των παρεχοµένων υπηρεσιών. φροντίζει για τη βέλτιστη αξιοποίηση του εργατικού δυναµικού της (συνεχιζόµενη κατάρτιση, αφοµοίωση των τεχνολογιών και της τεχνογνωσίας κλπ). πρέπει να αφιερώνει πόρους στη διασφάλιση της ποιότητας, της υγιεινής και ασφάλειας, της προστασίας του περιβάλλοντος και γενικότερα του κοινωνικού οφέλους. Για όλους τους παραπάνω τοµείς, απαιτείται στελεχιακό δυναµικό µε ευρύτατες γνώσεις, αλλά και βαθιά εξειδίκευση σε µεθόδους και τεχνολογίες αιχµής.
Βασικές Αντιφάσεις Μηχανικοί / Τεχνικοί Επιστήµονες - στελέχη της βιοµηχανίας Άρνηση αναγνώρισης και συζήτησης µε τα συνδικαλιστικά όργανα των Μηχανικών Βιώσιµη ανάπτυξη βασισµένη στην κοινωνία της γνώσης Ιδιαίτερη επιµονή στη συγκράτηση του κόστους εργασίας σε χαµηλά επίπεδα ως προς το ΑΕΠ Χαµηλές επενδύσεις σε Ε & Α Άνω του µέσου όρου καταρτισµένο ανθρώπινο, και µάλιστα τεχνικό / επιστηµονικό, δυναµικό Έλλειψη συστηµατικής αξιοποίησής του λόγω έλλειψης αναπτυξιακού οράµατος και στόχων Τα σύγχρονα συστήµατα διαχείρισης (Ποιότητα, Περιβάλλον, Υγιεινή & Ασφάλεια) στοιχεία ανταγωνιστικότητας (και επιβίωσης) Οι απαιτήσεις τους καλύπτονται στοιχειωδώς & εξακολουθούν να θεωρούνται ως απλά εργαλεία προώθησης πωλήσεων!
Συµπεράσµατα (1) Απαραίτητο να διαµορφωθεί µια εθνική στρατηγική ανάπτυξης, η οποία θα µπορεί να υποστηρίξει συστηµατικά τις επιχειρηµατικές πρωτοβουλίες που διαθέτουν προοπτικές αριστείας µε στόχο: την τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας, τη διασφάλιση µακροπρόθεσµης και ουσιαστικής ανταγωνιστικότητας στηριζόµενης στην εγχώρια προστιθέµενη αξία, τη βιώσιµη ανάπτυξη των παραγωγικών κλάδων και της οικονοµίας, και, το ευρύτερο κοινωνικό όφελος. Κεντρικοί άξονες της στρατηγικής αυτής πρέπει να είναι η βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναµικού, η αποτελεσµατική τοποθέτηση αναπτυξιακών επενδύσεων και η παραγωγή καινοτόµων προϊόντων.
Συµπεράσµατα (2) Οι τεχνικοί επιστήµονες της χώρας διαθέτουν τη γνώση και τα προσόντα για να υποστηρίξουν αποτελεσµατικά εθνικές και επιχειρηµατικές στρατηγικές ανάπτυξης αν αντιµετωπισθούν οι αντιξοότητες και οι αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τη σηµερινή πραγµατικότητα και επιτευχθεί ο εξορθολογισµός του µοντέλου διοίκησης και διαχείρισης της Ελληνικής Βιοµηχανίας.
Εν κατακλείδι Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΟΦΕΙΛΕΙ, ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΟΜΕΝΗ ΣΤΗ ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΤΑΞΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ, ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΙ ΟΤΙ: Η ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΡΡΗΚΤΑ ΣΥΝ Ε ΕΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΤΙ: Η ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΩΡΙΜΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ