Συνέδριο: «Διαχείριση ποιότητας και ελληνικά σχολεία» 22-23 Ιανουαρίου 2010, Θέατρο Κολλεγίου Καθηγητής Εμμ. Κ.Κονδύλης Διευθυντής Τομέα Μάνατζμεντ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Επιχειρηματικότητας JONKOPING UNIVERISTY, Σουηδία 1
Ι. Η Εισαγωγή ΙΙ. Οι Ανάγκες ΙΙΙ Τo EFQM Μοντέλο Αριστείας ΙV. Η Διαρκής Βελτίωση V. H Συμμετοχή Όλων VI. Τα Συμπεράσματα 2
Εισαγωγή 3
Εισαγωγή Ποιότητα στην Εκπαίδευση (Γενικά) 1. Η Συμβολή στην Πνευματική Καλλιέργεια, στην Ολοκλήρωση της Προσωπικότητας, και στην διαμόρφωση της Ακεραιότητας του Χαρακτήρα των μαθητών, (κ.τ.λ). 2. Απόκτηση βασικών γνωστικών δεξιοτήτων (όπου συμπεριλαμβάνεται η Επιτυχία σε Εξετάσεις, και η Επαγγελματική Αποκατάσταση των μαθητών). 3. Γενικότερα, ότι ο αποδέκτης του Εκπαιδευτικού Έργου μαθητής, γονιός, κοινωνία θεωρεί ότι ικανοποιεί τις ανάγκες του. 4
Εισαγωγή Ολική Ποιότητα στην Εκπαίδευση Είναι η επίτευξη ποιότητας παντού, δηλ.: Η ικανοποίηση των αναγκών των αποδεκτών του εκπαιδευτικού έργου [(1) μαθητών, (2) γονιών, (3) κοινωνίας και (4) των Εκπαιδευτικών] μέσω διαρκούς βελτιώσεως, με την αδιάλειπτη και πλήρη συμμετοχή όλων όσων εμπλέκονται στο έργο της σχολικής κοινότητας. 5
Ανάγκες 6
Ανάγκες Soft Αυτοπραγμάτωσης Εκτίμησης (εγώ) Κοινωνικές (ανήκειν) Ασφάλειας Hard Βιολογικές 7
Ανάγκες ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΟΠΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ 8
Ανάγκες Παραγωγός Αποδέκτης => 2 ακραίες περιπτώσεις 9
Ανάγκες ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ: Γνωσιοκεντρικό-Ασφυκτικό- Ενιαίο Πρόγραμμα Μαθημάτων ΑΠΟΔΕΚΤΗΣ: Εξατομικευμένο-Ευέλικτο Πρόγραμμα για: Πνευματική Καλλιέργεια Γνωστικές Δεξιότητες με Ενδυνάμωση Συγκριτικών Πλεονεκτημάτων (ατομικών/ συλλογικών) Ότι άλλο ο Αποδέκτης θεωρεί ότι ικανοποιεί τις ΑΝΑΓΚΕΣ του. 10
Το βασικό Συστημικό Μοντέλο Ανάγκες (Basic Model of a System) Input Εισροή Process Διαδικασία Output Εκροή (Βιβλίο) (Διαβάζω) (Μαθαίνω) («Συντελεστές Παραγωγής») («Παραγωγή») (Αποτέλεσμα) 11
Ανάγκες Πως συνδέονται/ μετριούνται: (α) Η προσπάθεια (ώρες διαβάσματος, διδασκαλίας, κλπ.) με το αποτέλεσμα / βαθμό (μάθηση); (β) Το αποτέλεσμα/ βαθμός (μάθηση) με τα αποτελέσματα/ βαθμούς άλλων (μαθητών, σχολείων, κλπ); 12
Ανάγκες ΕΠΙΔΟΣΗ (PERFORMANCE) 13
Ανάγκες Επίδοση (Performance) (1) αποτελεσματικότητα (effectiveness) επίτευξης στόχων/ σκοπών και (2) αποδοτικότητα (efficiency) δραστηριοτήτων 14
Ανάγκες Ο βαθμός επίτευξης ενός προκαθορισμένου επιθυμητού αποτελέσματος* (εκροή). Αποτελεσματικότητα = Ληφθέν Αποτέλεσμα Επιθυμητό Αποτέλεσμα = Εκροή Εκροή (Βαθμός) *(όπως αυτό το αντιλαμβάνεται ο αποδέκτης: π.χ. επιτυχία μαθητών σε εξετάσεις). 15
Ανάγκες Το ληφθέν αποτέλεσμα (εκροή) σε σχέση με τους χρησιμοποιηθέντες πόρους (προσπάθεια /εισροή). Αποτέλεσμα (1) Αποδοτικότητα = = Προσπάθεια (2) Εκροή Εισροή (1) π.χ. Γνώση/ Βαθμός (2) Συνδυασμός Πόρων ή υποκατάστατο συνδυασμού πόρων (π.χ. ώρες διδασκαλίας, ώρες μελέτης, σύνολο καθηγητών, κ.λπ.) 16
Ανάγκες Παρατηρείται μια μετατόπιση από την διάσταση της Αποδοτικότητας σ αυτήν της Αποτελεσματικότητας - ικανοποίησης του «αποδέκτη» του αποτελέσματος. 17
EFQM 18
Τι είναι το European Foundation for Quality Management (E.F.Q.M.); EFQM Το E.F.Q.M. είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος ιδρύθηκε το 1989. Σήμερα, είναι ο κύριος φορέας στην Ευρώπη που παρέχει εργαλεία και μεθόδους για την επίτευξη αριστείας σε οργανισμούς πάσης φύσεως - ανεξάρτητα μεγέθους, είδους ή χαρακτήρα, δημοσίων ή ιδιωτικών που θέλουν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους και συνεργάζεται στενά με παρόμοιους φορείς διεθνώς. 19
EFQM Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς είναι ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου των Πανεπιστημίων, που αποτελούν το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο (Academic Board) του EFQM, από το 1990. 20
EFQM Αγγλία Γαλλία Γερμανία Ελλάδα Ιρλανδία Ισπανία -- Bradford University -- Sheffield Hallam University -- University of Versailles -- Technical University Berlin -- University of Kaiserslautern -- University of Wuppertal -- University of Piraeus -- University of Limerick -- Politecnic University of Catalonia -- University Complutense de Madrid 21
EFQM Ιταλία Λιθουανία Ρωσία Σουηδία -- University of Rome Tor Vergata -- Vilnius University -- St.Petersburg Electrot. University LETI -- Linkoping University Εκτός Ευρώπης -- Georgetown University, Washington, DC, USA 22
EFQM Τι είναι το E.F.Q.M. Excellence Model; Είναι ένα «οργανωτικό μοντέλο ποιότητας αριστείας». Το EFQM Excellence Model είναι το πλέον διαδεδομένο στην Ευρώπη και αποτελεί τη βάση για την πλειονότητα των εθνικών ή περιφερειακών βραβείων ποιότητας. 23
Τι είναι η διαδικασία αυτοαξιολόγησης, η οποία βασίζεται στο Μοντέλο Αριστείας του E.F.Q.M.; Είναι μια περιεκτική, συστηματική και τακτική επισκόπηση (α) των αποτελεσμάτων (στόχων, σκοπών) που παράγει ένας Οργανισμός και (β) των δραστηριοτήτων (ενεργειών, διεργασιών) που αναπτύσσει, χρησιμοποιώντας ως σημείο αναφοράς ένα συγκεκριμένο μοντέλο ποιότητας - αριστείας. EFQM 24
EFQM Συντελεστές Εκπαιδευτικού Έργου (Ι V) Αποτελέσματα / Ικανοποίηση (VI IX) (enablers: 50%) (results: 50%) I ΙΙΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ / ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ V VII ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ / ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ IV ΗΓΕΣΙΑ ΙΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ / ΜΕΘΟΔΟΙ VI ΜΑΘΗΤΕΣ - ΓΟΝΕΙΣ ΒΑΣΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΙV ΠΟΡΟΙ & ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ VIII ΚΟΙΝΩΝΙΑ Καινοτόμηση & Γνώση (Innovation and learning) 25
EFQM Τι είναι η διαδικασία αυτοαξιολόγησης, η οποία βασίζεται στο Μοντέλο Αριστείας του E.F.Q.M.; Η διαδικασία αυτοαξιολόγησης επιτρέπει σε έναν οργανισμό να εντοπίσει (α) τα δυνατά του σημεία αλλά και ( β) εκείνα τα οποία χρήζουν βελτίωσης και (γ) να προχωρήσει συστηματικά με ένα πρόγραμμα συνεχούς αυτοβελτίωσης. 26
EFQM Αυτοαξιολόγηση στην εκπαίδευση (1/3) 1. Η αυτοαξιολόγηση στην εκπαίδευση στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας του Εκπαιδευτικού Έργου (και όχι στο να αποκαλυφθούν αδυναμίες σε άτομα, ώστε να διαφοροποιηθούν οι «καλοί» από τους «κακούς» εκπαιδευτικούς και να αποδοθούν ευθύνες και εύσημα). 27
EFQM Αυτοαξιολόγηση στην εκπαίδευση (2/3) 2. Βασίζεται στην αντίληψη ότι το Εκπαιδευτικό Έργο δεν είναι απλό αλγεβρικό άθροισμα διδακτικών παρεμβάσεων θετικών και αρνητικών ενός εκάστου των εκπαιδευτικών του σχολείου Αλλά: Το αποτέλεσμα διαρκούς αλληλεπιδράσεως πολλών παραγόντων που απαρτίζουν τον εκπαιδευτικό οργανισμό (όπως: υλικοτεχνική υποδομή, κλίμα και σχέσεις στη σχολική κοινότητα, κτλ.) 28
EFQM Αυτοαξιολόγηση στην εκπαίδευση (3/3) 3. Τα ίδια τα άτομα - μέλη της σχολικής κοινότητας θεωρούνται άξια εμπιστοσύνης, πρόθυμα και ικανά να αντιμετωπίσουν κριτικά το συνολικό εκπαιδευτικό έργο και να προχωρήσουν στην υιοθέτηση όσων μέτρων οι ίδιοι αποφασίσουν ότι το βελτιώνουν. 29
Για ποιο λόγο θα έπρεπε κάποιος να χρησιμοποιήσει το μοντέλο αριστείας του E.F.Q.M.; (1/2) EFQM 1. Για να απεικονίσει συστηματικά το επίπεδο απόδοσης του οργανισμού. 2. Για να προσδιορίσει σε ποιους τομείς θα έπρεπε να επικεντρωθούν οι βελτιωτικές κινήσεις. 30
Για ποιο λόγο θα έπρεπε κάποιος να χρησιμοποιήσει το μοντέλο αριστείας του E.F.Q.M.; (2/2) EFQM 3. Για να εντάξει σε ένα ενιαίο (οργανωτικό) πλαίσιο διάφορες δραστηριότητες. 4. Για να ενθαρρύνει τη διάχυση και εμπέδωση βέλτιστων πρακτικών που υπάρχουν εντός και εκτός του οργανισμού. 31
EFQM Τι οφέλη έχουν προκύψει από την εφαρμογή της Αυτοαξιολόγησης σε Σχολεία, Γενικά; (1/2) Όπου εφαρμόστηκε με τρόπο προσεκτικό και συστηματικό η Αυτοαξιολόγηση: 1. Ενθάρρυνε δημιουργικές πρωτοβουλίες και δράσεις στο Σχολείο 2. Διαμόρφωσε κλίμα συνεργασίας και συναντίληψης μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας. 32
3. Κινητοποίησε το ενδιαφέρον αδρανών μελών της σχολικής κοινότητας ενεργοποιώντας λανθάνουσες δυνάμεις τους. EFQM Τι οφέλη έχουν προκύψει από την εφαρμογή της Αυτοαξιολόγησης σε Σχολεία, Γενικά; (2/2) 4. Ενίσχυσε σημαντικά το κύρος των εκπαιδευτικών και τους διευκόλυνε να συνειδητοποιήσουν άγνωστες για αυτούς πτυχές της επαγγελματικής τους ταυτότητας. 5. Ενίσχυσε την αυτοαντίληψη μαθητών και εκπαιδευτικών 33
Διαρκής Βελτίωση 34
Διαρκής Βελτίωση 1.Σχεδιασμός 2. Ενέργεια 4. Βελτίωση 3. Μέτρηση 35
Διαρκής Βελτίωση ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Δημιουργία καφέ ΕΙΣΡΟΗ: Καφές, νερό, φίλτρο, μεζούρα δοσολογίας, βραστήρας, φλιτζάνι κ.λ.π ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ: Τοποθέτηση φίλτρου> μέτρηση και πρόσθεση καφέ>ενεργοποίηση καφετιέρας> ρίξιμο καφέ στο φλιτζάνι ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΗ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ: Μέτρηση του καφέ κόκκο προς κόκκο, ζωγραφική σχεδίων στο φίλτρο κ.λ.π. ΕΚΡΟΗ: Ένα φλιτζάνι καφέ 36
Διαρκής Βελτίωση Διαχείριση Γνώσης Έντονη (+, -) Αγγλοσάξονες (+, +) Ιδεατή Κατάσταση Ασθενής (-, -) Αναπτυσσόμενες Χώρες (-, +) Κεντροευρωπαίοι Περιορισμένη Μεγάλη Γνώση E.Kondylis 37
Συμμετοχή Όλων 38
Συμμετοχή Όλων Ομάδα: 1 + 1 = 3 => Η συνδυασμένη προσπάθεια παράγει αποτελέσματα που είναι μεγαλύτερα από το άθροισμα των ατομικών επιδόσεων.
Συμμετοχή Όλων Στάση Θετική Θεατές (Spectators) (-,+) Παίχτες (Players) (+,+) Αρνητική Ζωντανοί Νεκροί (Walking Dead) (-,-) Υπονομευτές (Well Poisoners) (+,-) Χαμηλή Υψηλή Ενέργεια
Συμμετοχή Όλων ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Στόχοι Πολιτικές Αξίες Τακτικές Διαδικασίες Συμπεριφορές ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Συμπεράσματα 42
Συμπεράσματα 1. Να σκεφτόμαστε πάντα τους αποδέκτες του Εκπαιδευτικού Έργου και τις ανάγκες τους. 2. Να αυτοβελτιονόμαστε διαρκώς με συνεχή αυτοαξιολόγηση. 3. Να συμμετέχουμε ενεργά ΟΛΟΙ στην προσπάθεια. 43
Συμπεράσματα ΠΩΣ; 44
Συμπεράσματα ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΠΑΝΤΑ ΜΕ: ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ!!!!!!
Συνέδριο: «Διαχείριση ποιότητας και ελληνικά σχολεία» 22-23 Ιανουαρίου 2010, Θέατρο Κολλεγίου Καθηγητής Εμμ. Κ.Κονδύλης Διευθυντής Τομέα Μάνατζμεντ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Μέλος της Διεθνούς Ακαδημίας Επιχειρηματικότητας JONKOPING UNIVERISTY, Σουηδία 46