Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ενότητα 4: Άμεσες Ξένες Επενδύσεις Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Ιωάννης Μελέας - Διοίκηση Πολυεθνικών Επιχειρήσεων, 4o μάθημα 1 ΞΕΝΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ & ΠΕΕ Ιωάννης Μελέας
Ορισμός 2 Η μακροπρόθεσμη επένδυση δια μέσου της οποίας επιτυγχάνεται η απόκτηση του ελέγχου μιας επιχείρησης σε μία χώρα, από μία εταιρία του εξωτερικού αποτελεί τον βασικό ορισμό της Ξένης Άμεσης Επένδυσης (ΞΑΕ). Η μητρική εταιρία συνήθως αναφέρεται ως πολυεθνική εταιρεία (ΠΕ), με την έννοια ότι έχει υπό την κατοχή της παραγωγικές μονάδες σε περισσότερες από μία χώρες. Η επέκταση της πολυεθνικής επιχείρησης στο εξωτερικό γίνεται συνήθως μέσω της ίδρυσης θυγατρικών εταιρειών.
Κίνητρα για την ανάληψη ΞΑΕ 3 Δύο εναλλακτικοί τρόποι διείσδυσης σε μια αγορά πέραν της ΞΑΕ. 1. Οι εξαγωγές και 2. Η συμφωνία εκχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης (licensing) Ο Πίνακας που ακολουθεί περιγράφει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε μορφής διείσδυσης σε αγορές του εξωτερικού.
4
ΞΑΕ οριζόντιας και κάθετης ολοκλήρωσης 5 Ο βασικός λόγος που διαφοροποεί τις ΞΑΕ με άλλες μορφές διεθνοποίησης συνδέεται με τα μοναδικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που χαρακτηρίζουν πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις επί των οποίων θέλουν να διατηρήσουν τον πλήρη έλεγχο. Αυτό, κατ αρχήν, δικαιολογεί την ανάπτυξη ΞΑΕ "οριζόντιας ολοκλήρωσης", οι οποίες στοχεύουν στην παραγωγή και πώληση του ιδίου ή διαφοροποιημένου προϊόντος στη χώρα υποδοχής. Αυτό σημαίνει αφενός ότι υπάρχουν γεωγραφικές συνθήκες που δικαιολογούν την πραγματοποίηση της επένδυσης στο εξωτερικό και αφετέρου ότι προκύπτει κάποιο ουσιαστικό πλεονέκτημα από την κοινή διοίκηση των παραγωγικών αυτών μονάδων
ΞΑΕ οριζόντιας και κάθετης ολοκλήρωσης 2 6 Επίσης σημαντικός λόγος ανάληψης ξένων άμεσων επενδύσεων είναι η διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής πρώτων υλών (ενδιάμεσων αγαθών) από το εξωτερικό απαραίτητων για την ομαλή ολοκλήρωση της παραγωγικής διαδικασίας με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Αυτό αφορά επενδύσεις "κάθετης ολοκλήρωσης", οι οποίες γενικότερα στοχεύουν στην πραγματοποίηση ενός τμήματος της παραγωγής στη χώρα υποδοχής και στην επανεξαγωγή του. Πολλές από τις επενδύσεις των ανεπτυγμένων χωρών στις αναπτυσσόμενες χώρες, αποτελούν επενδύσεις κάθετης ολοκλήρωσης.
7 Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάληψη ΞΑΕ Ανάγκη διεύρυνσης των αγορών ή αναζήτησης νέων για τα προϊόντα της εταιρείας. Παράκαμψη εμποδίων στην ελεύθερη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου. Μείωση του κόστους παραγωγής. Αξιοποίηση του θετικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος της χώρας υποδοχής.
Οι λόγοι ύπαρξης των ΠΕΕ 8 Οι ΠΕΕ παράγουν το 25% περίπου της παγκόσμιας παραγωγής, και το ενδο-επιχειρησιακό εμπόριο (μεταξύ μητρικών και θυγατρικών) υπολογίζεται να ανέρχεται στο ένα-τρίτο περίπου του παγκοσμίου εμπορίου σε βιομηχανικά προϊόντα. Ο βασικός λόγος ύπαρξης των ΠΕ οφείλεται στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που προκύπτει από τη οργάνωση δικτύου παραγωγής και διανομής σε παγκόσμιο επίπεδο Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των ΠΕ, επίσης, απορρέει από τις σημαντικές οικονομίες κλίμακας που δημιουργούνται: (α) στην παραγωγή, (β) στη χρηματοδότηση, (γ) στην έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και (δ) στην πληρέστερη πληροφόρηση, σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούν στις διάφορες αγορές.
Οι λόγοι ύπαρξης των ΠΕΕ 2 9 Οι μεγάλες επιχειρήσεις αποφασίζουν να επεκταθούν στο εξωτερικό εφόσον τα κέρδη που προσδοκούν είναι μεγαλύτερα σε σύγκριση με την περίπτωση της εγχώριας επέκτασης οι ΠΕ έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα να χρησιμοποιούν προς όφελός τους το περιβάλλον εντός του οποίου δραστηριοποιούνται και να ενισχύουν τις προοπτικές ανάπτυξής τους Τέλος, οι ΠΕ, μέσω της δυνατότητας μεγαλύτερης διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων τους, μπορούν να περιορίσουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν
10 Θεωρητικές Προσεγγίσεις για την ερμηνεία των ΞΑΕ Το θεωρητικό υπόβαθρο εξηγεί το κίνητρο για την ανάληψη ΞΑΕ. Οι σχετικές θεωρίες είναι οι εξής: 1. Η νεοκλασική θεωρία 2. Η θεωρία των ατελειών της αγοράς 3. Η θεωρία της βιομηχανικής οργάνωσης 4. Η θεωρία του κύκλου ζωής του προϊόντος 5. Θεωρία της εσωτερικοποίησης των συναλλαγών 6. Η εκλεκτική προσέγγιση 7. Η μακροοικονομική προσέγγιση 8. Η θεωρία του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των εθνών
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.