Περιεχ μενα Πρ λογος.................................................................. 17 FRANZ J. MÖNKS ΕΙΣΑΓΩΓH............................................................... 21 Ι. Η Προβληματική της Προσέγγισής μας................................... 21 Α. Επιστημονικοί Λ γοι................................................ 22 Β. Φιλοσοφικοί, Πολιτικοί και Ηθικοί Λ γοι.............................. 25 Γ. Συνταγματικοί και Νομικοί Λ γοι..................................... 25 Δ. Λ γοι Κοινωνικών Στάσεων και Επιλογών............................. 26 Ε. Λ γοι Εκπαιδευτικής Πολιτικής...................................... 27 ΣT. Λ γοι Εκπαιδευτικής Οργάνωσης και Υποδομής........................ 28 ΙΙ. Ερωτήματα για την Εκπαίδευση των Χαρισματικών Παιδιών................ 29 Α Ψυχολογικά Ερωτήματα Ταυτοποίησης των Xαρισματικών Παιδιών....... 29 Β. Παιδαγωγικά Ερωτήματα Ορισμο και Εκπαίδευσης των YΨIM.......... 32 Γ. Οργανωτικά Ερωτήματα Ένταξης των YΨIM στο Σχολικ Σ στημα....... 35 Δ. Διδακτικά Ερωτήματα............................................... 36 ΙΙΙ. Δομή, Συγγραφείς και Περιεχ μενο του Συλλογικο Τ μου.................. 40 MEPOΣ ΠPΩTO ΠΡΩΤΟ ΚΕΦAΛΑΙΟ Διαφοροποιημένη Συνεκπαίδευση: Εκπαιδευτικές Πολιτικές, Παραδοχές και Πρακτικές........................................................... 47 Ι. Ιστορική Θεώρηση Διαφοροποίησης και Συνεκπαίδευσης................... 47 Α. Οργανωτική Διαφοροποίηση......................................... 47 Β. Συνεκπαίδευση και Οργανωτική Διαφοροποίηση........................ 52 Γ. Συνεκπαίδευση και Διδακτική Διαφοροποίηση Α.Π. και Διδασκαλίας...... 54 ΙΙ. Τρεις Εκπαιδευτικές Πολιτικές.......................................... 56 A. Η Συντηρητική Εκπαιδευτική Πολιτική της Μαθησιακής Διάκρισης....... 58 B. Φιλελε θερη Εκπαιδευτική Πολιτική Ισ τητας στις Ευκαιρίες Εκπαίδευσης 60 Γ. Ριζοσπαστική Πολιτική του Εξισωτισμο των Εκπαιδευτικών Αποτελεσμάτων.................................................... 64 Δ. Εκπαιδευτική Πολιτική Ισ τητας με Ποι τητα.......................... 69 9
10 ΠEPIEXOMENA ΙΙI. Εκπαιδευτικές Παραδοχές.............................................. 72 Α. Οι ΥΨΙΜ Αποτελο ν Παιδαγωγική Κατηγορία.......................... 72 Β. Οι ΥΨΙΜ Έχουν Ίσα Δικαιώματα, αλλά Διαφορετικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες 75 Γ. Οι ΥΨΙΜ Αποτελο ν Κοινωνικ Κεφάλαιο της Χώρας................... 76 Δ. Συνδυασμ ς Γνωστικο-ακαδημαϊκής, Κοινωνικής, Συναισθηματικής και Ηθικής Εκπαίδευσης των ΥΨΙΜ................................... 77 Ε. Ενεργοποίηση Κριτικής και Δημιουργικής Σκέψης στη Μάθηση και Γνώση 80 ΣΤ. Ενδο-κλαδική και Δια-κλαδική Γνώση, Εννοιοκεντρικά Οργανωμένη...... 82 Ζ. Εμπλαισιωμένη Μάθηση για την Οικοδ μηση της Σχολικής Γνώσης....... 83 Η. Το Κοιν ΑΠΣ ως Πλαίσιο Ανάπτυξης Προγράμματος Εκπαίδευσης των ΥΨΙΜ 84 Θ. O Διαγνωστικ ς, Οργανωτικ ς και Στηρικτικ ς Ρ λος του Δασκάλου...... 86 Ι. Η Διαμορφωτική Αξιολ γηση Βάση της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας.. 86 ΙΑ. Ευέλικτη Αξιοποίηση Διαμαθητικής Δυναμικής......................... 87 ΙΒ. Στενή Συνεργασία του Σχολείου με την Οικογένεια...................... 87 ΙΓ. Η Αρχή της Επιλεκτικής Εξισορρ πησης............................... 88 ΙV. Ανακεφαλαίωση....................................................... 89 ΔEYTEPO ΚΕΦAΛΑΙΟ Eπιλογή και Οργάνωση Παιδιών με Υψηλές Ικαν τητες Μάθησης: Kριτήρια και Φορείς Eπιλογής, Oργανοτικο-διδακτικά Σχήματα........... 91 Ι. Επιλογή και Εκπαίδευση Παιδιών με Υψηλές Ικαν τητες Μάθησης.......... 91 Α. Εντοπισμ ς και Επιλογή των ΥΨΙΜ................................... 91 B. Τομείς Εκπαιδευτικής Παρέμβασης.................................... 98 IΙ. Οργανωτικο-διδακτικά Σχήματα Συνεκπαίδευσης.......................... 100 Α. Σχήματα Προώθησης των ΥΨΙΜ στο Κοιν Αναλυτικ Πρ γραμμα........ 101 Β. Σχήματα Διαφοροποίησης Περιεχομένου του Συμβατικο Προγράμματος.. 104 Γ. Σχήματα Μεθοδολογικής Διαφοροποίησης της Κοινής Διδασκαλίας....... 106 Δ. Σχήματα Ομαδοποίησης των ΥΨΙΜ................................... 108 ΙΙΙ. Οργανωτικά Σχήματα Ξεχωριστής Εκπαίδευσης των Προικισμένων.......... 112 Α. Ειδική Τάξη ΥΨΙΜ Συνεχο ς Φοίτησης................................ 113 Β. Ομοιογενείς Τάξεις σε Επίπεδο Σχολείου............................... 113 Γ. Ειδικ Σχολείο για τους ΥΨΙΜ........................................ 114 Δ. Σχολείο Xωρίς Hλικιακές Tάξεις...................................... 114 ΙV. Ανακεφαλαίωση....................................................... 114 TPITO ΚΕΦAΛΑΙΟ Μοντέλο Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης: Προώθηση Φοίτησης και A.Π., Εμπλουτισμ ς και Συμπλήρωση Α.Π. και Διδασκαλίας............... 117 Ι. Κριτήρια Διαφοροποίησης της Εκπαίδευσης.............................. 117 Α. Μαθησιακή Ετοιμ τητα............................................. 118
ΠEPIEXOMENA 11 Β. Μαθησιακά Ενδιαφέροντα.......................................... 119 Γ. Μαθησιακ Στυλ................................................... 119 ΙΙ. Διαφοροποίηση Αναλυτικο Προγράμματος και Διδασκαλίας.............. 121 Α. Προώθηση της Φοίτησης και του Ισχ οντος Αναλυτικο Προγράμματος.. 122 Β. Εμπλουτισμ ς Ισχ οντος Αναλυτικο Προγράμματος και της Διδασκαλίας 124 Γ. Συμπλήρωση Ισχ οντος Αναλυτικο Προγράμματος με Νέα Μαθήματα... 126 ΙΙΙ. Εμπλουτισμ ς Περιεχομένου του Κοινο Αναλυτικο Προγράμματος........ 128 Α. Εφαρμογή των Τεσσάρων Τεχνικών Εμπλουτισμο...................... 128 Β. Το Επιστημολογικ Πλαίσιο του Κλάδου ως Αντικείμενο Διδασκαλίας.... 131 ΙV. Εμπλουτισμ ς των Μαθησιακών Διαδικασιών............................ 133 Α. Κριτική και Δημιουργική Σκέψη για Επεξεργασία Δεδομένων............ 133 Β. Κριτική και Δημιουργική Σκέψη για την Επίλυση Προβλημάτων.......... 135 Γ. Κριτικ ς Εγγραμματισμ ς για Ανάδειξη του Κοινωνικο Ρ λου του Λ γου 137 Δ. Διερε νηση Αυθεντικών Προβλημάτων............................... 139 Ε. Μεταγνωστική Αυτο-καθοδήγηση και Αυτο-αξιολ γηση Μάθησης........ 139 ΣT. Επιχειρηματολογία για Θέσεις, Δράσεις και Λ σεις..................... 140 Ζ. Μεθοδολογικές Διαδικασίες Επιστημών............................... 142 Η. Διαδικασίες Παραγωγής Κειμενικών Ειδών και Τ πων.................. 143 V. Εμπλουτισμ ς Τρ πων Αναπαράστασης Μαθησιακών Προϊ ντων........... 143 Α. Σ νθεση Ποικίλων Ειδών και Τ πων Κειμένων και Περιλήψεων.......... 146 Β. Ποικιλ τροπη Αναπαράσταση....................................... 146 Γ. Σχολιαστική, Ερμηνευτική και Αξιολογική Παρουσίαση................. 146 Δ. Επίλυση Προβλημάτων και Λήψη Αποφάσεων......................... 147 Ε. Διατ πωση Κριτηρίων Αξιολ γησης Εργασιών......................... 148 ΣT. Δραματοποιήσεις................................................... 149 Ζ. Εικαστικές Συνθέσεις............................................... 150 Η. Κατασκευές....................................................... 150 VI. Διαφοροποίηση Εκπαιδευτικο Πλαισίου................................ 150 Α. Διδακτικοί Ρ λοι και Σχέσεις Δασκάλου και Μαθητών κατά τη Διδασκαλία 151 Β. Οργάνωση Μαθητικο Δυναμικο και Διαμαθητικών Σχέσεων........... 155 Γ. Ψυχολογικ Κλίμα και Περιρρέουσα Παιδαγωγική Ατμ σφαιρα.......... 157 Δ. Φυσικ ς Χώρος Διεξαγωγής της Εκπαίδευσης......................... 158 VII. Ανακεφαλαίωση...................................................... 158 TETAPTO ΚΕΦAΛΑΙΟ Οργάνωση της Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης των ΥΨΙΜ στο Ελληνικ Εκπαιδευτικ Σ στημα: Θεωρητικές Βάσεις και Οργανωτικο-διδακτικές Προτάσεις............................................................... 161 Ι. Εισαγωγή στην Προβληματική της Πρ τασης............................. 161 ΙΙ. Η Εκπαίδευση των ΥΨΙΜ στην Ελλάδα................................... 162 ΙΙΙ. Τα Δομικά Στοιχεία Εκπαιδευτικο Προγράμματος........................ 168 Α. ραμα για την Εκπαίδευση.......................................... 169
12 ΠEPIEXOMENA Β. Επεξεργασμένη Παιδαγωγική Φιλοσοφία.............................. 169 Γ. Αποχρών Λ γος Ύπαρξης του Προτειν μενου Προγράμματος............ 172 Δ. Κριτήρια και Διαδικασίες Επιλογής των Μαθητών...................... 173 Ε. Σκοπ ς του Προτειν μενου Προγράμματος............................ 176 ΣΤ. Στ χοι Προτειν μενου Προγράμματος................................. 176 Ζ. Nομοθετική P θμιση της Οργάνωσης του Μαθητικο και Εκπαιδευτικο Δυναμικο και των Σχολείων Υποδοχής των ΥΨΙΜ...................... 177 Η. Τρ ποι Διαφοροποίησης του Α.Π., Διδασκαλίας και Αξιολ γησης......... 179 Θ. Πολ τροπα Επιμορφωτικά Προγράμματα και Διάθεση Π ρων........... 182 Ι. Διαρκής Aξιολ γηση και Aναδιαμ ρφωση του Προγράμματος............ 184 ΙV. Σχέση του Προγράμματος των ΥΨΙΜ με τη Γενική Εκπαίδευση.............. 185 Α. Το «Κοιν» στη Συνεκπαίδευση....................................... 186 Β. Το «Διαφορετικ» στη Συνεκπαίδευση................................. 187 V. Αξιολ γηση του Προτειν μενου Προγράμματος........................... 188 Α. H Συμβατ τητα του Προτειν μενου Προγράμματος με το Εκπαιδευτικ Σ στημα........................................................... 189 Β. Η Πληρ τητα του Προτειν μενου Προγράμματος....................... 189 Γ. Η Προσαρμοστικ τητα του Προτειν μενου Προγράμματος............... 190 Δ. Η Λειτουργικ τητα του Προτειν μενου Προγράμματος.................. 190 Ε. Η Εγκυρ τητα του Προτειν μενου Προγράμματος...................... 190 VI. Ανακεφαλαίωση....................................................... 190 ΠEMΠTO ΚΕΦAΛΑΙΟ Πρ γραμμα Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης των ΥΨΙΜ στα Μαθηματικά: Οργάνωση Στελεχών, Α.Π., Εκπαιδευτικο Υλικο και Διδασκαλίας....... 193 I. Πλάνο Προγράμματος Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης................. 193 Α. Αναγκαι τητα και Σκοποί του ΔAΠΣ για τα Μαθηματικά................ 193 Β. Πλάνο Στήριξης του Διαφοροποιημένου Αναλυτικο Προγράμματος...... 195 II. Στελεχιακή Υποδομή Προγράμματος Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης..... 196 Α. Επιστημονικ ς Υπε θυνος και Συντονιστής Προγράμματος............... 196 Β. Διευθυντικά Στελέχη Περιφέρειας και Σχολικής Μονάδας................ 197 Γ. Εμπλεκ μενο Εκπαιδευτικ Προσωπικ............................... 197 III. Εντοπισμ ς ΥΨΙΜ με Ιδιαίτερη Κλίση στα Μαθηματικά................... 200 Α. Προσδιοριστικά Στοιχεία Μαθηματικής Κλίσης και Επίδοσης........... 200 Β. Τεχνικές και Διαδικασίες Συλλογής Δεδομένων για Επιλογή ΥΨΙΜ....... 203 ΙV. Σχεδιασμ ς Προγράμματος Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης............ 204 Α. Σκοπ ς και Αναμεν μενα Μαθησιακά Αποτελέσματα.................. 204 Β. Μαθησιακές Δραστηρι τητες και Εμπειρίες........................... 205 Γ. Οργάνωση Μαθητικο Δυναμικο εντ ς Σχολικής Μονάδας............ 206 Δ. Κριτήρια Αξιολ γησης Προγράμματος Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης 206 V. Αξιολ γηση του ΑΠΣ Μαθηματικών με Βάση τις Ανάγκες των ΥΨΙΜ........ 207 VI. Διαμ ρφωση ΔΑΠΣ και Προετοιμασία Εκπαιδευτικο Υλικο.............. 208
ΠEPIEXOMENA 13 Α. Τρεις Μορφές Διαφοροποιημένου Αναλυτικο Προγράμματος Σπουδών.. 208 Β. Προετοιμασία Εκπαιδευτικο Υλικο για Στήριξη του ΔΑΠΣ............ 210 Γ. Πλαίσιο Εφαρμογής του Διαφοροποιημένου Αναλυτικο Προγράμματος 212 VII. Διδακτική Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας.............................. 213 Α. Προγραμματισμ ς της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας................. 213 Β. Διεξαγωγή Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας........................... 217 Γ. Αξιολ γηση της Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας...................... 221 VIII. Αξιολ γηση Προγράμματος Διαφοροποιημένης Συνεκπαίδευσης........... 222 Α. Ανοικτ Ερωτηματολ γιο Δασκάλου................................. 223 Β. Ανοικτ Ερωτηματολ γιο για τους Μαθητές.......................... 223 Γ. Τεστ Διαμορφωτικής και Τελικής Αξιολ γηση των ΥΨΙΜ................ 224 IX. Ανακεφαλαίωση...................................................... 224 ΠΑΡΑΡΤHΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜEΡΟΥΣ ΠPΩTO ΠAPAPTHMA TPITOY KEΦAΛAIOY Mακρο-έννοιες του International Baccalaureate............................. 229 ΔEYTEPO ΠAPAPTHMA TPITOY KEΦAΛAIOY Το Εκπαιδευτικ Πλαίσιο για τη Διδασκαλία των ΥΨΙΜ: «Με τις εξισώσεις κάνουμε τραμπάλα»...................................................... 235 ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ,Σ.MΥΣΙΡΛΑΚΗ και ΗΛ.ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ ΠPΩTO ΠAPAPTHMA ΠEMΠTOY KEΦAΛAIOY Eρευνώντας τα Ποσοστά στην E τάξη Δημοτικο : Aπ το Kοιν AΠΣ Mαθηματικών στο ΔAΠΣ για τους YΨIM.................................... 255 ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑΚΗ ΔEYTEPO ΠAPAPTHMA ΠEMΠTOY KEΦAΛAIOY Σενάριο Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας των Μαθηματικών στο Δημοτικ Σχολείο: Εφαρμογές της Εμπλαισιωμένης Μάθησης.......................... 265 ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ,Χ.ΜΠΟΥΤΑ και ΗΛ.ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ Συγκεντρωτική Bιβλιογραφία Πρώτου Mέρους.............................. 275 MEPOΣ ΔEYTEPO EKTO ΚΕΦAΛΑΙΟ Χαρισματικ τητα: Έννοιες και Εφαρμογές................................ 297 FRANZ J. MÖNKS και MICHAEL W. KATZKO, μτφρ. ΑΙΚΑΤΕΡIΝΗ ΣΑΚΚΑ Eισαγωγή................................................................. 297 Σημασίες της «Xαρισματικ τητας»........................................... 298 Το Πολυπαραγοντικ Μοντέλο.............................................. 301
14 ΠEPIEXOMENA Πρακτικές Εφαρμογές του Πολυπαραγοντικο Μοντέλου...................... 303 H ταυτοποίηση των χαρισματικών....................................... 303 Oι Συνέπειες για τη Σχολική Πρακτική....................................... 306 Το Eπίτευγμα σε Kοινωνικ Πλαίσιο......................................... 309 Βιβλιογραφία............................................................. 311 EBΔOMO ΚΕΦAΛΑΙΟ Η Ιδέα των Τριών Δακτυλίων για την Εννοιολογική Προσέγγιση της Χαρισματικ τητας: Θεωρία και Σχέδιο Tαυτοποίησης Xαρισματικών για την Προώθηση της Δημιουργικ τητας................................. 313 JOSEPH S. RENZULLI, μτφρ. ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΕΛΕΤΕΑ Eισαγωγή................................................................. 313 Ι. Θέματα Mελέτης της Έννοιας Xαρισματικ τητας.......................... 316 Σχέσεις Mεταξ Σκοπο, Aντίληψης και Προγραμματισμο................. 316 Χαρισματικ τητα και Nοημοσ νη........................................ 317 Δ ο Eίδη Xαρισματικ τητας............................................ 321 Σχολική Xαρισματικ τητα............................................ 321 Δημιουργικο-παραγωγική Xαρισματικ τητα............................. 323 ΙΙ. Η Iδέα των «Τριών Δακτυλίων» στην Προσέγγιση της Έννοιας της Xαρισματικ τητας.................................................. 326 Η Έρευνα που Σχετίζεται με την Iδέα των Tριών Δακτυλίων για την Προσέγγιση της Έννοιας της Xαρισματικ τητας.................... 326 Ικαν τητα Πολ Πάνω απ τον Mέσο ρο................................ 329 Η Δέσμευση να Φέρει σε Πέρας το Έργο που Aνέλαβε (task commitment).... 333 Δημιουργικ τητα...................................................... 337 Ένας Oρισμ ς της Xαρισματικής Συμπεριφοράς........................... 338 Έρευνα για την Iδέα των Τριών Δακτυλίων στην Eννοιολογική Προσέγγιση της Xαρισματικ τητας.................................................. 338 III. Νέες Διαστάσεις για την Iδέα των Τριών Δακτυλίων για την Eννοιολογική Προσέγγιση της Χαρισματικ τητας....................................... 340 IV. Ένα Πρακτικ Σχέδιο Αναγνώρισης...................................... 343 Σ νοψη: Τι Kάνει τη Xαρισματικ τητα;................................... 346 Bιβλιογραφία............................................................. 348 OΓΔOO ΚΕΦAΛΑΙΟ Παιδιά με Υψηλή Νοημοσ νη και Εξαιρετικές Ικαν τητες Μάθησης: Χάρισμα ή Πρ βλημα;................................................... 353 ΛΩΡΕΤΤΑ ΘΩΜΑΪΔΟΥ Eισαγωγή................................................................. 353 Αναπτυξιακή Eικ να Προικισμένων και Tαλαντο χων Παιδιών................. 357 Tο Πρ τυπο Iατρείο Aναπτυξιακής Παιδιατρικής............................. 361 Βιβλιογραφία............................................................. 362
ΠEPIEXOMENA 15 ENATO ΚΕΦAΛΑΙΟ Ο Ορισμ ς και το Μητρώο των Χαρισματικών Μαθητών στην Βρετανία: H Aλήθεια για την Eκπαίδευση των Xαρισματικών Mαθητών............. 363 TOM BALCHIN, μτφρ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΔΟΥΓΑΛΗ Eισαγωγή................................................................. 363 Ο Bρετανικ ς Oρισμ ς..................................................... 364 Ένας Eναλλακτικ ς Oρισμ ς............................................... 369 Το Bρετανικ Eθνικ Mητρώο.............................................. 373 Διατηρώντας το Πάθος..................................................... 378 Bιβλιογραφία............................................................. 384 ΔEKATO ΚΕΦAΛΑΙΟ Γνωσιοκεντρικ Αναλυτικ Πρ γραμμα για Μαθητές Υψηλών Ικανοτήτων 389 JOYCE VAN TASSEL-BASKA, μτφρ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΒΕΡΔΗΣ Eισαγωγή................................................................. 389 Τι Σημαίνει Διαφοροποιημένο Aναλυτικ Πρ γραμμα;......................... 390 Φιλοσοφίες Aναλυτικών Προγραμμάτων..................................... 393 Η Σημασία εν ς Mοντέλου Aναλυτικο Προγράμματος για την Aνάπτυξη του Tαλέντου των Mαθητών.............................................. 395 Το Μοντέλο Συνθετικο Αναλυτικο Προγράμματος (Integrated Curriculum Model, ICM)....................................... 396 Μετάφραση σε Αναλυτικ Πρ γραμμα....................................... 398 Στοιχεία Σχεδιασμο για τη Mεταρρ θμιση των Aναλυτικών Προγραμμάτων...... 402 Ζητήματα Εφαρμογής του Aναλυτικο Προγράμματος......................... 405 Ο Μαθητής: Χαρακτηριστικά, Ικαν τητες και Προδιαθέσεις.................... 405 Οι Μεταβλητές Πλαισίου................................................... 407 Συμπέρασμα.............................................................. 410 Περίληψη των Kεντρικ τερων Σημείων....................................... 410 Βιβλιογραφία............................................................. 411 ENΔEKATO ΚΕΦAΛΑΙΟ Η Καλλιέργεια του Μαθηματικο Ταλέντου σε Παιδιά Σχολικής Ηλικίας... 415 VALSA KOSHY, μτφρ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΔΟΥΓΑΛΗ Eισαγωγή................................................................. 415 Εντοπισμ ς/ταυτοποίηση της Mαθηματικής Iκαν τητας........................ 416 Λήψη Kατάλληλων Eκπαιδευτικών Mέτρων για τους Mαθηματικά Tαλαντο χους Mαθητές............................................................... 418 Συμπέρασμα.............................................................. 433 Βιβλιογραφία............................................................. 434
16 ΠEPIEXOMENA ΔΩΔEKATO ΚΕΦAΛΑΙΟ Συμβουλευτική Προσέγγιση των Χαρισματικών Παιδιών και των Οικογενειών τους................................................ 435 ΜΑΡΙΑ ΜΑΛΙΚΙΩΣΗ-ΛΟΪΖΟΥ Εισαγωγή................................................................. 435 1. Το Xαρισματικ Παιδί - Ορισμ ς......................................... 436 2. Συμβουλευτική Προσέγγιση των Xαρισματικών Παιδιών.................... 438 2.1. Ιστορική Eξέλιξη της Συμβουλευτικής Προσέγγισης Xαρισματικών Παιδιών 438 2.2. Ανάγκη των Xαρισματικών Παιδιών για Συμβουλευτική................. 439 2.3. Ανάγκη για Συμβουλευτική Eιδικών Περιπτώσεων Xαρισματικών Παιδιών 442 3. Συμβουλευτική Προσέγγιση της Oικογένειας του Xαρισματικο Παιδιο...... 444 3.1. Ανάγκη της Oικογένειας του Xαρισματικο Παιδιο για Συμβουλευτική... 445 4. Είδη Συμβουλευτικής Xαρισματικών Παιδιών.............................. 449 4.1. Ατομική Συμβουλευτική............................................. 449 4.2. Ομαδική Συμβουλευτική............................................. 449 4.3. Προληπτική Συμβουλευτική.......................................... 450 4.4. Αντισταθμιστική/Θεραπευτική Συμβουλευτική......................... 451 4.5. Σχολική Συμβουλευτική............................................. 452 4.6. Επαγγελματική Συμβουλευτική....................................... 453 5. Εξελικτικά Στάδια και Δεξι τητες της Συμβουλευτικής Διαδικασίας........... 454 5.1. Διερευνητικ Στάδιο................................................ 454 5.2. Στάδιο Εν ρασης Καταν ηση του Eαυτο και Δέσμευση για Aλλαγή.... 455 5.3. Στάδιο Δράσης..................................................... 455 5.4. Συμβουλευτικές Δεξι τητες.......................................... 456 6. Σ γχρονες Tάσεις στη Συμβουλευτική Προσέγγιση Xαρισματικών Aτ μων..... 462 Βιβλιογραφία............................................................. 463 ΔEKATO TPITO ΚΕΦAΛΑΙΟ Χαρισματικά Παιδιά: Προκαταλήψεις και Πραγματικ τητα............... 469 ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΕΥΕΛΘΟΝΤΟΣ Eισαγωγή................................................................. 469 Χαρισματικ τητα και Αναγνώριση........................................... 470 Χαρισματικ τητα και Προκαταλήψεις........................................ 475 Αντιμετώπιση των Προβλημάτων Πηγές Στήριξης στην Κ προ................. 494 Βιβλιογραφία............................................................. 498 Συνεργάτες του T μου.................................................... 499 Eυρετήριο................................................................ 503