Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας Σχέσεις µε τους πολίτες Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώµης Προς τη Γ Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώµης Βρυξέλλες, Φεβρουάριος 2012 Αντιλήψεις για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην Ελλάδα I ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...2 II ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ...3 III ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ...8 Α Γνώσεις σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ανάµνηση αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης...9 1) Γνώσεις για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου...9 2) Ανάµνηση αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης...10 Β Γνώσεις σχετικά µε τον τρόπο λειτουργίας και εκλογής του θεσµικού οργάνου...11 1) Γνώσεις σχετικά µε το πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο...11 2) Γνώσεις σχετικά µε το πώς εκλέγεται το θεσµικό όργανο...12 IV ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ...13 Α Πολιτικές προτεραιότητας...13 Β Αξίες προτεραιότητας...15 Γ Ο αναµενόµενος ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου...17 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...18 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟΥ...18 Α Τα όρια της περιφερειακής ανάλυσης βάσει των αποτελεσµάτων µίας µόνον έρευνας...18 Β Η περιφερειακή ανάλυση είναι δυνατή χάρη στον συνδυασµό αποτελεσµάτων από περισσότερες έρευνες...18-1 -
I ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ Το Ευρωβαρόµετρο είναι ένα εργαλείο το οποίο δεν έχει σχεδιαστεί για την εξέταση αποτελεσµάτων σε περιφερειακή κλίµακα. Εντούτοις, ο συνδυασµός των δεδοµένων από διάφορες έρευνες του ΕΒ/ΕΚ, στις οποίες υποβλήθηκαν τα ίδια ερωτήµατα, επιτρέπει την ανάγνωση των αποτελεσµάτων σε περιφερειακό επίπεδο. Ο συνδυασµός των δεδοµένων από αυτές τις έρευνες του Ευρωβαροµέτρου αντιπροσωπεύει ένα ενιαίο και συνολικό αποτέλεσµα. Το αποτέλεσµα αυτό δεν επιτρέπει την ανάλυση της εξέλιξης της κοινής γνώµης συν τω χρόνω. Ωστόσο, καθιστά δυνατή την πραγµατοποίηση διαπεριφερειακών αναλύσεων. Οι διάφορες έρευνες που λαµβάνονται υπόψη γι αυτόν τον συνδυασµό των δεδοµένων έχουν παραγγελθεί από τη Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. ιενεργήθηκαν δε από την TNS Opinion & Social. Ο παρών συνδυασµός προέρχεται από τις ακόλουθες 8 έρευνες: ΕΒ/ΕΚ 76.3 Περίοδος δειγµατοληψίας: 5 Νοεµβρίου-20 Νοεµβρίου 2011 Κάλυψη: 26.594 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 75.2 Περίοδος δειγµατοληψίας: 13 Απριλίου 8 Μαΐου 2011 Κάλυψη: 26.825 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1.000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 74.3 Περίοδος δειγµατοληψίας: 25 Νοεµβρίου - 17 εκεµβρίου 2010 Κάλυψη: 26.574 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 74.1 Περίοδος δειγµατοληψίας: 26 Αυγούστου-16 Σεπτεµβρίου 2010 Κάλυψη: 26.635 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 73.1 Περίοδος δειγµατοληψίας: 29 Ιανουαρίου-17 Φεβρουαρίου 2010 Κάλυψη: 26.671 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 71.1 Περίοδος δειγµατοληψίας: 16 Ιανουαρίου-22 Φεβρουαρίου 2009 Κάλυψη: 26.718 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 70.1 Περίοδος δειγµατοληψίας: 6 Οκτωβρίου - 6 Νοεµβρίου 2008 Κάλυψη: 26.618 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω ΕΒ/ΕΚ 68.1 Περίοδος δειγµατοληψίας: 22 Σεπτεµβρίου - 3 Νοεµβρίου 2007 Κάλυψη: 26.768 προσωπικές συνεντεύξεις (Ελλάδα: 1000). Πληθυσµός: Ευρωπαίοι πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω Όταν διατυπώνονται σχόλια επί των εξελίξεων (σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο), για τον καθορισµό της συγκεκριµένης έρευνας αναφέρεται ο πρώτος µήνας της περιόδου διεξαγωγής καθώς και το έτος: παραδείγµατος χάριν, όσον αφορά την έρευνα ΕΒ68, γίνεται λόγος για την έρευνα που διεξήχθη τον Σεπτέµβριο του 2007. - 2 -
II ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Με την ανάλυση των αποτελεσµάτων από τις διάφορες έρευνες του ΕΒ/ΕΚ που διεξήχθησαν κατά την περίοδο µεταξύ του 2007 και του 2011 αποκαλύπτονται αρκετές διαφορές µεταξύ των ελληνικών περιφερειών. Γνώσεις για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: κατά τη συγκεκριµένη τετραετή περίοδο, το επίπεδο των γνώσεων στην Ελλάδα σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι το ίδιο µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (αµφότερα στο 27%). Στην ανάλυση τάσεων παρουσιάζεται αύξηση, από τον Σεπτέµβριο του 2007 έως τον Νοέµβριο του 2011, σε σχέση µε το πόσο καλά πληροφορηµένοι αισθάνονται οι Έλληνες για τις δραστηριότητες του ΕΚ (28% από 20%). Ωστόσο, το εν λόγω ποσοστό κινείται πτωτικά από τον Ιανουάριο του 2010 έως τον Νοέµβριο του 2011 (µείωση από 34% σε 29% τον Νοέµβριο 2010 και σε 28% τον Νοέµβριο 2011). Στην ανάλυση των συγκεντρωτικών αποτελεσµάτων αναδεικνύονται ορισµένες διαφορές µεταξύ των ελληνικών περιφερειών. Περίπου τρεις στους δέκα ερωτηθέντες εκτιµούν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις περιφέρειες της Αττικής (31%) και των Νησιών Αιγαίου-Κρήτης (29%). Το επίπεδο της υποκειµενικής ενηµέρωσης είναι σχετικά χαµηλότερο στις περιφέρειες της Κεντρικής Ελλάδας (25%) και της Βόρειας Ελλάδας (22%), όπου µόλις το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι είναι καλά πληροφορηµένοι. - 3 -
Ανάµνηση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης: η ανάµνηση αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης είναι καλύτερη στην Ελλάδα (59%) απ ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά (52%). Το ποσοστό των ερωτηθέντων στην Ελλάδα που µπορούν να θυµηθούν πρόσφατες πληροφορίες για το ΕΚ αυξήθηκε από τον Νοέµβριο του 2010 (73%) έως τον Νοέµβριο του 2011 (86%), καταγράφοντας συνολική άνοδο 48 ποσοστιαίων µονάδων από τον Σεπτέµβριο 2007 έως τον Νοέµβριο 2011 (από 38% σε 86%). Οι διαφορές µεταξύ των ελληνικών περιφερειών εν προκειµένω είναι περιορισµένες. Σε όλες τις περιφέρειες, η απόλυτη πλειοψηφία των ερωτηθέντων µπορούν να θυµηθούν ότι έχουν δει, διαβάσει ή ακούσει πρόσφατα πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Η περιφέρεια της Αττικής και της Κεντρικής Ελλάδας παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά από τον ελληνικό µέσο όρο (62% και 60% αντιστοίχως), ενώ τα ποσοστά για τη Βόρεια Ελλάδα (57%) και τα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη (56%) είναι ελαφρώς χαµηλότερα. Γνώσεις σχετικά µε το πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: - Τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα καταδεικνύουν ότι, ενώ ο µέσος όρος των απαντήσεων των Ευρωπαίων παρουσιάζει οµοιόµορφη κατανοµή στην ερώτηση σχετικά µε τον τρόπο µε τον οποίο είναι τοποθετηµένοι οι βουλευτές του ΕΚ στο Κοινοβούλιο, τουλάχιστον το ήµισυ των ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύουν ότι τοποθετούνται κατά οµάδες ανάλογα µε την ιθαγένειά τους (56% έναντι του 39% στην ΕΕ συνολικά). Αντιστρόφως, µόλις άνω του ενός τρίτου των ελλήνων ερωτηθέντων γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ τοποθετούνται κατά οµάδες ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες (34% έναντι του 39% στην ΕΕ συνολικά). Αυτή η διάσταση απόψεων στην Ελλάδα αποκρύπτει το γεγονός ότι οι γνώσεις σχετικά µε τον τρόπο µε τον οποίο είναι τοποθετηµένοι οι βουλευτές του ΕΚ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαφοροποιούνται από τη µία περιφέρεια στην άλλη, ακόµα και αν η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απαντούν λάθος σε όλες τις περιφέρειες. Στην περιφέρεια της Αττικής καταγράφεται υψηλότερο ποσοστό σωστών απαντήσεων (39%) απ ό,τι στις περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας και της Κεντρικής Ελλάδας (32% και στις δύο) και των Νησιών Αιγαίου-Κρήτης (24%). Στην τελευταία περιφέρεια δε, τουλάχιστον το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων απαντούν «εν γνωρίζω» (27%). Από άποψη εξέλιξης, τα αποτελέσµατα σχετικά µε το επίπεδο γνώσεων στην Ελλάδα παρουσιάζουν βελτίωση (αύξηση από 27% σε 35% από τον Σεπτέµβριο 2007 έως τον Νοέµβριο 2011). Το επίπεδο γνώσεων αυξήθηκε επίσης από τον Νοέµβριο 2010 έως τον Νοέµβριο 2011 (από 32% σε 35%), έπειτα από συνεχή πτώση από τον Ιανουάριο 2009 έως τον Νοέµβριο 2010 (από 40% τον Ιανουάριο 2009 σε 37% τον Ιανουάριο 2010 και σε 32% τον Νοέµβριο 2010). - Οι γνώσεις των ερωτηθέντων στην Ελλάδα σχετικά µε τον τρόπο εκλογής των βουλευτών του ΕΚ υπερβαίνει µακράν τον µέσο όρο της ΕΕ (σε σύγκριση µε το 55% των ερωτηθέντων στην ΕΕ συνολικά, το 83% των Ελλήνων γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες κάθε κράτους µέλους). Σε όλες τις ελληνικές περιφέρειες, υψηλό ποσοστό των ερωτηθέντων απαντούν σωστά, µε µια διαφοροποίηση που κυµαίνεται µεταξύ του 85% στην περιφέρεια της Αττικής και του 80% στην περιφέρεια των Νησιών Αιγαίου-Κρήτης. Αξίζει να σηµειωθεί ότι, συγκεντρωτικά, σε διάστηµα τεσσάρων ετών (Νοέµβριος 2007-Νοέµβριος 2011), το επίπεδο γνώσεων σχετικά µε τον τρόπο εκλογής των βουλευτών του ΕΚ βελτιώθηκε ελάχιστα (από 82% σε 85%), καθώς ήδη τον - 4 -
Σεπτέµβριο του 2007 το εν λόγω επίπεδο ήταν πολύ υψηλό. Λογικά, η βελτίωση αυτή είναι ασθενέστερη από την αντίστοιχη βελτίωση στην ΕΕ συνολικά (από το 48% τον Σεπτέµβριο του 2007 στο 58% τον Νοέµβριο του 2011). Πολιτικές που πρέπει να υποστηρίζονται κατά προτεραιότητα: η κορυφαία προτεραιότητα που προσδιορίζουν οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα είναι η ίδια που καταγράφεται και σε ολόκληρη την Ευρώπη: η «αντιµετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού» (66% στην Ελλάδα, 50% στην ΕΕ). Παρά τις ορισµένες διαφορές, η ιεραρχική σειρά των θεµάτων στην Ελλάδα µοιάζει σε µεγάλο βαθµό µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο, αλλά τα αποτελέσµατα ποικίλλουν ενίοτε ως προς την έντασή τους: για τη δεύτερη θέση, οι έλληνες ερωτηθέντες επιλέγουν τη «βελτίωση της προστασίας του καταναλωτή και της δηµόσιας υγείας», επίσης σε υψηλότερα ποσοστά από τα αντίστοιχα που καταγράφονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (45% έναντι του 32% στην ΕΕ, στη δεύτερη θέση). Επιπλέον, οι έλληνες ερωτηθέντες είναι πιθανότερο να αναφέρουν την πλειονότητα των υπόλοιπων θεµάτων, αν και µε µικρές διακυµάνσεις σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (από 1 έως 4 ποσοστιαίες µονάδες). Παρατηρούνται τρεις µόνο εξαιρέσεις: είναι λιγότερο πιθανό οι έλληνες ερωτηθέντες να αναφέρουν την «καταπολέµηση της τροµοκρατίας και τον ταυτόχρονο σεβασµό των ατοµικών ελευθεριών» (23% στην Ελλάδα, όπου καταλαµβάνει την έβδοµη θέση, 26% στην ΕΕ, όπου ισοψηφεί στην τέταρτη θέση), την «κοινή ενεργειακή πολιτική που στοχεύει να διασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ» (18% στην Ελλάδα, στην ένατη θέση, και 22% στην ΕΕ, στην όγδοη θέση) και την «µεταναστευτική πολιτική που εφαρµόζεται έπειτα από διαβουλεύσεις µε τις χώρες προέλευσης» (16% στην Ελλάδα, στη δωδέκατη και τελευταία θέση, 20% στην ΕΕ, όπου κατέχει την ένατη θέση). Στην πιο πρόσφατη έρευνα, που διεξήχθη τον Νοέµβριο του 2011, τη δεύτερη θέση κατέχει ο «συντονισµός οικονοµικών, δηµοσιονοµικών και φορολογικών πολιτικών» µε ποσοστό 44% (κατόπιν αύξησης κατά 13 ποσοστιαίες µονάδες από τον Απρίλιο 2011). Η ίδια αύξηση παρατηρείται και στην «εξωτερική πολιτική που θα επιτρέπει στην ΕΕ να εκφράζεται µε µια φωνή στη διεθνή σκηνή» (από 13% τον Απρίλιο 2011 σε 26% τον Νοέµβριο 2011, +13 ποσοστιαίες µονάδες), η οποία καταλαµβάνει την πέµπτη θέση στην εν λόγω έρευνα. Παράλληλα, η προτεραιότητα «καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών» υποχώρησε κατά 17 ποσοστιαίες µονάδες (από 32% σε 15%), καταγράφοντας συνολική πτώση κατά 32 ποσοστιαίες µονάδες από τον Ιανουάριο του 2010. Ο ελληνικός µέσος όρος διαφοροποιείται από τον µέσο όρο της ΕΕ, µε τη διαφορά να φθάνει τις 16 ποσοστιαίες µονάδες, ενώ τα στοιχεία που αφορούν τις ελληνικές περιφέρειες διαφοροποιούνται από 5 έως 17 µονάδες. Η εν λόγω διαφορά οφείλεται κυρίως στην περιφέρεια των Νησιών Αιγαίου-Κρήτης, όπου σηµειώνονται χαµηλότερα ποσοστά από τον ελληνικό µέσο όρο (οι ερωτηθέντες στα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη είναι λιγότερο πιθανό να αναφέρουν και τις δώδεκα πολιτικές που εξετάσθηκαν). - Σε όλες τις ελληνικές περιφέρειες, η «αντιµετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού» είναι η πολιτική που οι περισσότεροι ερωτηθέντες θέλουν να προασπιστεί και ακολουθεί η «βελτίωση της προστασίας του καταναλωτή και της δηµόσιας υγείας» σε όλες τις περιφέρειες. Ωστόσο, η διαφορά µεταξύ των δύο εν λόγω κορυφαίων πολιτικών είναι 19 ποσοστιαίες µονάδες στην Κεντρική Ελλάδα και 20 ποσοστιαίες µονάδες στις υπόλοιπες τρεις περιφέρειες. Η προτεραιότητα «συντονισµός οικονοµικών, δηµοσιονοµικών και φορολογικών πολιτικών» καταλαµβάνει την τρίτη θέση σε τρεις περιφέρειες: Βόρεια Ελλάδα (40%), Αττική (32%, στην ίδια θέση µε την «καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών») και Νησιά Αιγαίου-Κρήτη (26%). Στην Κεντρική Ελλάδα, η εν λόγω προτεραιότητα ισοψηφεί την πέµπτη θέση (28%, στην ίδια θέση µε την «καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών»), πίσω από την «αγροτική πολιτική που είναι φιλική προς το περιβάλλον και συνεισφέρει στην παγκόσµια - 5 -
επισιτιστική ισορροπία» (35%) και την «πολιτική ασφαλείας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίζει διεθνείς κρίσεις» (30%). Οι ερωτηθέντες στην περιφέρεια της Αττικής τείνουν περισσότερο να αναφέρουν την «αντιµετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού» (68% έναντι του 66% του ελληνικού µέσου όρου), την «καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών» (32% έναντι του 28% του ελληνικού µέσου όρου), τη «µεταναστευτική πολιτική που εφαρµόζεται έπειτα από διαβουλεύσεις µε τις χώρες προέλευσης» (23% έναντι του 16% του ελληνικού µέσου όρου) και την «πολιτική έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) που διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτοµία» (21% έναντι του 17% του ελληνικού µέσου όρου). Οι ερωτηθέντες στην περιφέρεια της Κεντρικής Ελλάδας τείνουν περισσότερο να αναφέρουν τη «βελτίωση της προστασίας του καταναλωτή και της δηµόσιας υγείας» (46% έναντι του 45% του ελληνικού µέσου όρου), την «αγροτική πολιτική που είναι φιλική προς το περιβάλλον και συνεισφέρει στην παγκόσµια επισιτιστική ισορροπία» (35% έναντι του 26% του ελληνικού µέσου όρου), την «πολιτική ασφαλείας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίζει διεθνείς κρίσεις» (30%, το ίδιο µε τη Βόρεια Ελλάδα, έναντι του 27% του ελληνικού µέσου όρου) και την «καταπολέµηση της τροµοκρατίας και τον ταυτόχρονο σεβασµό των ατοµικών ελευθεριών» (26% έναντι του 23% του ελληνικού µέσου όρου). Οι εξής πέντε πολιτικές προτεραιότητας αναφέρονται περισσότερο από τους ερωτηθέντες στη Βόρεια Ελλάδα σε σχέση µε τον ελληνικό µέσο όρο: «συντονισµός οικονοµικών, δηµοσιονοµικών και φορολογικών πολιτικών» (40% έναντι του 33% του ελληνικού µέσου όρου), «µια πολιτική ασφαλείας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίζει διεθνείς κρίσεις» (30%, το ίδιο µε την Κεντρική Ελλάδα, έναντι του 27% του ελληνικού µέσου όρου), «εξωτερική πολιτική που θα επιτρέπει στην ΕΕ να εκφράζεται µε µια φωνή στη διεθνή σκηνή» (26% έναντι του 22% στην Ελλάδα συνολικά), «κοινή ενεργειακή πολιτική που στοχεύει να διασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ» (20% έναντι του 18% στην Ελλάδα συνολικά) και «διεκδίκηση ενός ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου» (19% έναντι του 17% στην Ελλάδα συνολικά). Αντιστρόφως, οι ερωτηθέντες στην εν λόγω περιφέρεια τείνουν λιγότερο να αναφέρουν τη «µεταναστευτική πολιτική που εφαρµόζεται έπειτα από διαβουλεύσεις µε τις χώρες προέλευσης» (10%, το ίδιο µε τα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη, σε σύγκριση µε το 16% στη χώρα συνολικά). Οι περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας και της Αττικής παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά από τον ελληνικό µέσο όρο για επτά και πέντε, αντιστοίχως, από τις συγκεκριµένες δώδεκα πολιτικές. Αντιστρόφως, στην περιφέρεια Νησιών Αιγαίου- Κρήτης σηµειώνονται χαµηλότερα αποτελέσµατα από τον ελληνικό µέσο όρο και για τις δώδεκα πολιτικές, ενίοτε δε µε απόκλιση άνω των 10 ποσοστιαίων µονάδων: αυτό ισχύει στην περίπτωση της «αντιµετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού» (56% έναντι του 66% του ελληνικού µέσου όρου), της «βελτίωσης της προστασίας του καταναλωτή και της δηµόσιας υγείας» (33% έναντι του 45%) και της «πολιτικής ασφαλείας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίζει διεθνείς κρίσεις» (15% έναντι του 27%). Αξίες που πρέπει να προασπίζονται κατά προτεραιότητα: η «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» αποτελεί τη σηµαντικότερη αξία για τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα, όπως και στην ΕΕ συνολικά (64% στην Ελλάδα, 58% στην ΕΕ). Η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ», αξία που καταλαµβάνει τη δεύτερη θέση, αναφέρεται σε πολύ µεγαλύτερο ποσοστό από τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα σε σύγκριση µε την ΕΕ συνολικά (56% στην Ελλάδα, 33% στην ΕΕ, στην τρίτη θέση µαζί µε την «ελευθερία του λόγου»). Η αξία που - 6 -
κατέχει την τρίτη θέση, η «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο», επίσης αναφέρεται περισσότερο από τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα σε σύγκριση µε την ΕΕ συνολικά (43% έναντι του 27% της ΕΕ, όπου κατέχει την πέµπτη θέση). Αντιστρόφως, η «ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών» αναφέρεται λιγότερο από τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα συγκριτικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά (21%, κατέχοντας την έκτη θέση στην Ελλάδα, έναντι του 35% στην ΕΕ, όπου κατατάσσεται στη δεύτερη θέση). Σε µικρότερο ποσοστό, το ίδιο ισχύει και για την αξία «διάλογος µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών» (18% στην Ελλάδα, όπου κατατάσσεται στην έβδοµη θέση, έναντι του 24% στην ΕΕ όπου καταλαµβάνει την έκτη θέση). Τα αποτελέσµατα στην Ελλάδα είναι αρκετά οµοιογενή: οι τρεις πρώτες αξίες που πρέπει να προασπίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι οι ίδιες σε όλες τις ελληνικές περιφέρειες, όπως και στην Ελλάδα συνολικά: η «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» κατατάσσεται στην πρώτη θέση, ενώ έπονται η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ», η «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών κρατών στον κόσµο» και η «ελευθερία του λόγου». Οι διαφορές που καταγράφονται µεταξύ του ελληνικού µέσου όρου και του µέσου όρου της ΕΕ κυµαίνονται από 0 έως 23 ποσοστιαίες µονάδες. Λιγότερο σηµαντικές είναι οι διακυµάνσεις που παρατηρούνται µεταξύ των ελληνικών περιφερειών (από 5 µέχρι 17 ποσοστιαίες µονάδες). Οι µεγαλύτερες διακυµάνσεις µεταξύ των περιφερειών διαπιστώνονται σε σχέση µε την «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (µε τα ποσοστά να κυµαίνονται από 41% στα Νησιά Αιγαίου και την Κρήτη έως 58% στην Αττική). Συνολικά, όσον αφορά το ζήτηµα των πολιτικών προτεραιότητας, οι περιφερειακές διακυµάνσεις που καταγράφονται οφείλονται σε µεγάλο βαθµό στα αποτελέσµατα της περιφέρειας των Νησιών Αιγαίου-Κρήτης. Πράγµατι, τα αποτελέσµατα που καταγράφονται στην εν λόγω περιφέρεια είναι συστηµατικά χαµηλότερα, µεταξύ 2 και 15 ποσοστιαίων µονάδων κάτω από τον ελληνικό µέσο όρο. Η ανάλυση τάσεων των αποτελεσµάτων αναδεικνύει µείωση του ποσοστού της αξίας «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» από τον Σεπτέµβριο του 2007 (69%, στην πρώτη θέση) έως τον Νοέµβριο του 2011 (59%, στη δεύτερη θέση). Στην εν λόγω τελευταία έρευνα, και για πρώτη φορά, η συγκεκριµένη αξία κατατάσσεται µετά την «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (62%). Προκύπτει ότι, µεταξύ των τεσσάρων κορυφαίων αξιών που θεωρούν οι έλληνες ερωτηθέντες ότι πρέπει να προασπίζονται από το ΕΚ, η αξία «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (αύξηση από 56% σε 62% και από τη δεύτερη στην πρώτη θέση) και η «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο» (από την τέταρτη θέση µε 35% στην τρίτη θέση µε 44%) κέρδισαν έδαφος από τον Νοέµβριο 2010 έως τον Νοέµβριο 2011. - 7 -
Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου: σχεδόν τα τρία τέταρτα των ελλήνων ερωτηθέντων θέλουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο επί του παρόντος (71%), σε ποσοστό µακράν υψηλότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο (49%). Αντιστρόφως, µόνον το 10% των ερωτηθέντων θα προτιµούσαν το ΕΚ να διαδραµατίζει «λιγότερο σηµαντικό» ρόλο σε σύγκριση µε το 17% της ΕΕ συνολικά. Και µόνον το 17% απάντησε αυθόρµητα «τον ίδιο», σε σύγκριση µε το 21% της ΕΕ συνολικά. Τα περιφερειακά αποτελέσµατα είναι παρόµοια από τη µία περιφέρεια στην άλλη: η ευρεία πλειοψηφία των ερωτηθέντων σε όλες τις περιφέρειες θα ήθελε το ΕΚ να διαδραµατίζει σηµαντικότερο ρόλο. Αυτό ισχύει κυρίως στην περιφέρεια της Βόρειας Ελλάδας (75%), στις περιφέρειες της Αττικής και της Κεντρικής Ελλάδας (69% σε αµφότερες τις περιπτώσεις) ενώ τα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη δεν εµφανίζουν εξίσου υψηλό ποσοστό (59%). Ωστόσο, στην ανάλυση τάσεων σηµειώνεται πτώση (57% από 74%) από τον Σεπτέµβριο του 2007 έως τον Νοέµβριο του 2011 του ποσοστού των ελλήνων ερωτηθέντων που τάσσεται υπέρ ενός σηµαντικότερου ρόλου για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αντίστοιχη έντονη πτώση καταγράφεται και από τον Νοέµβριο του 2010 έως τον Νοέµβριο του 2011 (από 73% σε 57%). Αντιστρόφως, το ποσοστό των ερωτηθέντων που απάντησαν αυθόρµητα «ο ίδιος ρόλος» αυξήθηκε κατά 10 ποσοστιαίες µονάδες µεταξύ των δύο τελευταίων ερευνών (από 13% τον Νοέµβριο 2010 σε 23% τον Νοέµβριο 2011) ενώ η απάντηση «λιγότερο σηµαντικός» παρουσίασε +4% αύξηση (από 11% στο 15%). ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα καταδεικνύουν ότι η αίσθηση της καλής πληροφόρησης σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα είναι η ίδια µε το σύνολο της ΕΕ. Ωστόσο, η ανάµνηση αναφορών στο ΕΚ στα µέσα ενηµέρωσης είναι καλύτερη στην Ελλάδα απ ό,τι στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά και οι γνώσεις των ελλήνων ερωτηθέντων σχετικά µε τον τρόπο εκλογής των βουλευτών του ΕΚ υπερβαίνει µακράν τον µέσο όρο της ΕΕ. Αντιστρόφως, µόλις το ένα τρίτο των ερωτηθέντων στην Ελλάδα γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες. Κατά την ανάλυση που πραγµατοποιήθηκε επί των πολιτικών προτεραιότητας, τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα αναδεικνύουν διάφορες τάσεις: µία περιφέρεια είναι λιγότερο πιθανό να αναφέρει και τις δώδεκα πολιτικές: τα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη. Από την άλλη πλευρά, οι περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας και της Αττικής σηµειώνουν υψηλότερα ποσοστά από τον ελληνικό µέσο όρο για επτά και πέντε, αντιστοίχως, από τις δώδεκα πολιτικές προτεραιότητας που εξετάσθηκαν. Σε κάθε ελληνική περιφέρεια, η «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων», η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ», η «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο» και η «ελευθερία του λόγου» αποτελούν, κατ αυτήν την ιεραρχική σειρά, την τετράδα των αξιών που πρέπει να προασπίζονται από το ΕΚ. - 8 -
III ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Α Γνώσεις σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ανάµνηση αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης 1) Γνώσεις για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - Το ποσοστό των ερωτηθέντων που αισθάνονται καλά πληροφορηµένοι σχετικά µε τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα είναι το ίδιο που καταγράφεται και στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά (27% σε αµφότερες τις περιπτώσεις). Στην ανάλυση τάσεων η αίσθηση της καλής πληροφόρησης σχετικά µε τις δραστηριότητες του ΕΚ παρουσιάζει αύξηση από τον Σεπτέµβριο 2007 έως τον Νοέµβριο 2011 (28% από 20%) και πτώση από τον Ιανουάριο 2010 έως τον Νοέµβριο 2011 (28% από 34%). Παρατηρούνται µικρές διακυµάνσεις µεταξύ των ελληνικών περιφερειών ως προς το επίπεδο της υποκειµενικής ενηµέρωσης: ωστόσο, αξίζει να σηµειωθεί ότι οι ερωτηθέντες στην Αττική (31%) και στα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη (29%) αισθάνονται ελαφρώς καλύτερα πληροφορηµένοι σε σχέση µε την Κεντρική Ελλάδα (25%) και τη Βόρεια Ελλάδα (22%). Ερώτηση: «Γενικά, θεωρείτε ότι είστε πολύ καλά, αρκετά καλά, όχι τόσο καλά ή καθόλου καλά πληροφορηµένοι για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: Εκλογές ΕΚ Ιούνιος 2009 Εκλογές ΕΚ Ιούνιος 2009 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις - 9 -
2) Ανάµνηση αναφορών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα µέσα ενηµέρωσης - Τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα καταδεικνύουν ότι η ανάµνηση αναφορών στο ΕΚ στα µέσα ενηµέρωσης υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (59% στην Ελλάδα, 52% στην ΕΕ συνολικά). Ωστόσο, από τον Σεπτέµβριο του 2007 έως τον Νοέµβριο του 2011 παρατηρείται έντονη αύξηση του ποσοστού ανάµνησης αναφορών (από 38% σε 86%, το υψηλότερο καταγεγραµµένο ποσοστό), µε µια ραγδαία αύξηση την περίοδο των τελευταίων ευρωπαϊκών εκλογών (από 29% τον Ιανουάριο 2009 σε 81% τον Ιανουάριο 2010, +52 ποσοστιαίες µονάδες), αλλά και µε µια πρόσφατη αύξηση από τον Νοέµβριο 2010 και τον Νοέµβριο 2011 (από 73% σε 86%, +13 ποσοστιαίες µονάδες). Σε κάθε ελληνική περιφέρεια, η ευρεία πλειοψηφία των ερωτηθέντων µπορούν να θυµηθούν πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το υψηλότερο ποσοστό ανάµνησης καταγράφεται στην Αττική (62%) και το χαµηλότερο στα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη (56%). Ερώτηση: «Έχετε πρόσφατα διαβάσει στον Τύπο, δει στο Ίντερνετ ή ακούσει στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: Εκλογές ΕΚ Ιούνιος 2009 Εκλογές ΕΚ Ιούνιος 2009 Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις - 10 -
Β Γνώσεις σχετικά µε τον τρόπο λειτουργίας και εκλογής του θεσµικού οργάνου 1) Γνώσεις σχετικά µε το πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Στην ερώτηση σχετικά µε τον τρόπο µε τον οποίο οι βουλευτές του ΕΚ κάθονται στο Κοινοβούλιο, ποσοστό µόνο ελαφρώς µεγαλύτερο από το ένα τρίτο των ελλήνων ερωτηθέντων απαντούν σωστά ότι είναι τοποθετηµένοι κατά οµάδες ανάλογα µε τις πολιτικές τους συγγένειες (34%), ενώ τουλάχιστον το ήµισυ των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι είναι τοποθετηµένοι οµαδικά µε βάση την ιθαγένειά τους (56%). Συνολικά, το επίπεδο της εν λόγω αντικειµενικής ενηµέρωσης παρουσιάζει βελτίωση από τον Σεπτέµβριο του 2007 (27%) έως τον Νοέµβριο του 2011 (35%). Αν και παρουσιάζει πτώση από τον Ιανουάριο του 2009 έως τον Νοέµβριο του 2010 (32% από 40%), το επίπεδο της αντικειµενικής ενηµέρωσης αυξάνεται εκ νέου τον Νοέµβριο του 2010 έως τον Νοέµβριο του 2011 (35% από 32%). Παρατηρούνται ορισµένες διακυµάνσεις στο ποσοστό των σωστών απαντήσεων µεταξύ των διαφόρων ελληνικών περιφερειών (από 24% στα Νησιά Αιγαίου-Κρήτη σε 39% στην Αττική, ενώ η Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζουν παρόµοια επίπεδα µε τον ελληνικό µέσο όρο, ήτοι 32%), ωστόσο αποτελεί µειοψηφία σε όλες τις περιφέρειες. Ερώτηση: «Κατά τη γνώµη σας, οι βουλευτές του ΕΚ είναι τοποθετηµένοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανάλογα µε: την εθνικότητά τους ή τις πολιτικές τους συγγένειες;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις - 11 -
2) Γνώσεις σχετικά µε το πώς εκλέγεται το θεσµικό όργανο - Τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα αποκαλύπτουν ότι οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα είναι πολύ καλύτερα πληροφορηµένοι για τον τρόπο εκλογής των βουλευτών του ΕΚ απ ό,τι ο µέσος όρος των Ευρωπαίων: τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των ελλήνων ερωτηθέντων γνωρίζουν ότι οι βουλευτές του ΕΚ εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες κάθε κράτους µέλους (83% έναντι του 55% του ευρωπαϊκού µέσου όρου). Οι ερωτηθέντες στην περιφέρεια της Αττικής τείνουν περισσότερο να δώσουν τη σωστή απάντηση (85%), αλλά τα αποτελέσµατα είναι αρκετά οµοιογενή σε όλες τις ελληνικές περιφέρειες, υπερβαίνοντας µακράν τον µέσο όρο της ΕΕ. Ερώτηση: «Για καθεµία από τις παρακάτω φράσεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, µπορείτε να απαντήσετε εάν πιστεύετε ότι είναι αληθής ή ψευδής: Οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες του κάθε κράτους µέλους.» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις - 12 -
IV ΠΡΟΣ ΟΚΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Α Πολιτικές προτεραιότητας Τα αποτελέσµατα για την παρούσα ερώτηση αφορούν µόνο τρεισήµισι περιόδους ερευνών. Ερώτηση: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί την ανάπτυξη ορισµένων πολιτικών στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη γνώµη σας, σε ποιες από τις ακόλουθες πολιτικές πρέπει να δοθεί προτεραιότητα;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27 και στην Ελλάδα: - 13 -
Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις Η ανάλυση των περιφερειακών αποτελεσµάτων αποκαλύπτει ορισµένες διαφορές: Ερώτηση: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί την ανάπτυξη ορισµένων πολιτικών στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη γνώµη σας, σε ποιες από τις ακόλουθες πολιτικές πρέπει να δοθεί προτεραιότητα;» - 14 -
Β Αξίες προτεραιότητας - Στην Ελλάδα, η ιεραρχική σειρά των βασικών αξιών που πρέπει να προασπίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι διαφορετική από την αντίστοιχη του ευρωπαϊκού µέσου όρου. Σε αµφότερες τις περιπτώσεις, η «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων», που αναφέρεται σε ελαφρώς µεγαλύτερο ποσοστό από τους έλληνες ερωτηθέντες (64% έναντι του 58% της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνολικά), κατατάσσεται στην πρώτη θέση. Στη δεύτερη θέση, η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» αναφέρεται σε πολύ µεγαλύτερο ποσοστό από τους ερωτηθέντες στην Ελλάδα σε σύγκριση µε την ΕΕ συνολικά (56% στην Ελλάδα, 33% στην ΕΕ, στην τρίτη θέση µαζί µε την «ελευθερία του λόγου»). Το ίδιο ισχύει και για την αξία που κατέχει την τρίτη θέση, την «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο» (43% έναντι του 27% στην ΕΕ, όπου καταλαµβάνει την πέµπτη θέση). Η ανάλυση τάσεων των αποτελεσµάτων αναδεικνύει µια µείωση του ποσοστού της αξίας «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» από τον Σεπτέµβριο του 2007 (69%, στην πρώτη θέση) έως τον Νοέµβριο του 2011 (59%, στη δεύτερη θέση). Στην εν λόγω πιο πρόσφατη έρευνα, και για πρώτη φορά, η εν λόγω αξία δεν αναφέρεται πρώτη. Την πρώτη θέση πλέον κατέχει η αξία «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (62%). Οι αξίες που κατέχουν τη δεύτερη και την τρίτη θέση κέρδισαν συνολικά έδαφος από τον Νοέµβριο του 2010 έως τον Νοέµβριο του 2011: η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (αύξηση από 56%, δεύτερη θέση, σε 62%, πρώτη θέση) και η «αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και των φτωχών χωρών στον κόσµο» (αύξηση από 35%, τέταρτη θέση, σε 44%, τρίτη θέση). Παράλληλα, η «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων» και η «ελευθερία του λόγου» σηµειώνουν πτώση (από την τρίτη θέση µε 38% στην τέταρτη θέση µε 34%). Οι µεγαλύτερες διακυµάνσεις µεταξύ των περιφερειών διαπιστώνονται σε σχέση µε την «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ» (µε τα ποσοστά να κυµαίνονται από 41% στα Νησιά Αιγαίου και στην Κρήτη έως 58% στην Αττική). Ερώτηση: «Κατά τη γνώµη σας, ποιες από τις ακόλουθες αξίες πρέπει να υπερασπιστεί κατά προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: * Το παρόν στοιχείο δεν συµπεριελήφθη στο ερωτηµατολόγιο του Σεπτεµβρίου του 2007 και του Οκτωβρίου του 2008. - 15 -
Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις Ερώτηση: «Κατά τη γνώµη σας, ποιες από τις ακόλουθες αξίες πρέπει να υπερασπιστεί κατά προτεραιότητα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;» * Το παρόν στοιχείο δεν συµπεριελήφθη στο ερωτηµατολόγιο του Σεπτεµβρίου του 2007 και του Οκτωβρίου του 2008. - 16 -
Γ Ο αναµενόµενος ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ερώτηση: «Εσείς προσωπικά θα θέλατε να δείτε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διαδραµατίζει πιο σηµαντικό ή λιγότερο σηµαντικό ρόλο απ ό,τι τώρα;» Τάσεις στην Ευρώπη των 27: Τάσεις στην Ελλάδα: Έναρξη της κρίσης 1 Έναρξη της κρίσης 1 [1] Να σηµειωθεί ότι η κίνηση πτωχευτικής διαδικασίας από τη «Lehman Brothers» στις 15 Σεπτεµβρίου 2008 θεωρείται εν γένει ότι σηµατοδότησε την έναρξη της οικονοµικής και χρηµατοπιστωτικής κρίσης. Συγκεντρωτικά αποτελέσµατα: περιφερειακές διακυµάνσεις - 17 -
ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟΥ Α Τα όρια της περιφερειακής ανάλυσης βάσει των αποτελεσµάτων µίας µόνον έρευνας Οι έρευνες του Ευρωβαροµέτρου χρησιµοποιούνται για την ανάλυση των τάσεων της κοινής γνώµης στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των 27 κρατών µελών της. Στο εσωτερικό καθενός από τα κράτη µέλη παρατηρούνται διαφοροποιήσεις µεταξύ των επιµέρους περιφερειών. Οι έρευνες του Ευρωβαροµέτρου διεξάγονται βάσει εθνικών δειγµάτων καθορισµένου τυπικού µεγέθους, τα οποία είναι απολύτως προσαρµοσµένα ώστε να εγγυώνται την αντιπροσωπευτικότητα σε εθνικό επίπεδο. Πραγµατοποιούνται περίπου 1.000 συνεντεύξεις ανά χώρα, εκτός από τη Γερµανία (N1500), το Ηνωµένο Βασίλειο (N1300), το Λουξεµβούργο (N500), την Κυπριακή ηµοκρατία (N500) και τη Μάλτα (N500). Από την άλλη πλευρά, ακόµη και στις µεγαλύτερες χώρες, ο αριθµός των διεξαγόµενων συνεντεύξεων σε καθένα από τα επιµέρους περιφερειακά σύνολα είναι πολύ περιορισµένος ώστε να µπορεί να εξασφαλίσει την αξιοπιστία των αποτελεσµάτων για το συγκεκριµένο γεωγραφικό επίπεδο. Έχει δηµιουργηθεί ένα εθνικό δείγµα για το Ευρωβαρόµετρο το οποίο εγγυάται την αντιπροσωπευτικότητα σε εθνικό επίπεδο, είναι όµως ανεπαρκές για την πραγµατοποίηση αναλύσεων σε περιφερειακή κλίµακα. Β Η περιφερειακή ανάλυση είναι δυνατή χάρη στον συνδυασµό αποτελεσµάτων από περισσότερες έρευνες Μέσω του συνδυασµού των αποτελεσµάτων διαφορετικών ερευνών στις οποίες υποβλήθηκαν τα ίδια ερωτήµατα, είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν ικανοποιητικά δείγµατα τα οποία να καθιστούν αξιόπιστη την ανάλυση σε περιφερειακό επίπεδο. Ειδικότερα, µόνον εάν εξασφαλίζεται ικανοποιητικός αριθµός ερωτηθέντων (συνήθως τουλάχιστον 150 άτοµα) είναι δυνατόν να αντληθούν συµπεράσµατα όσον αφορά τις περιφερειακές τάσεις. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται µε τον συνδυασµό των αποτελεσµάτων περισσότερων ερευνών: έτσι, συγκεντρώνεται ικανοποιητικός αριθµός συνεντεύξεων ανά περιφέρεια. Τα αποτελέσµατα αυτά θα µπορούσαν να επιβεβαιωθούν µε τη διεξαγωγή ειδικών περιφερειακών µελετών. Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώµης SuiviOpinionPublique@europarl.europa.eu - 18 -