Τ Μ Η Μ Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ι Κ Η Σ Ζ Ε Ξ Α Μ Η Ν Ο ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Οδηγός Κλινικής Άσκησης σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (Μ.Ε.Θ.) & Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (Μ.Α.Φ.) ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της κλινικής άσκησης είναι ο φοιτητής α) να εξοικειωθεί με την εντατική φροντίδα και την υποστήριξη των ζωτικών λειτουργιών β) να αξιολογεί επακριβώς την κατάσταση των βαρέως πασχόντων ασθενών, γ) να εκτιμά με κριτική σκέψη τον αιμοδυναμικά ασταθή ασθενή και να παρεμβαίνει για τη βελτιστοποίηση της περίθαλψης και δ) να παρέχει ολιστική φροντίδα στους βαρέως πάσχοντες ασθενείς. ΣΤΟΧΟΙ Μετά την ολοκλήρωση της κλινικής άσκησης, οι φοιτητές θα είναι σε θέση: Να αναγνωρίζουν την Μ.Ε.Θ. και τη Μ.Α.Φ. σαν γεωγραφικά ξεχωριστές οντότητες που εξασφαλίζουν εντατική θεραπεία στους βαρέως πάσχοντες ασθενείς. Να αξιολογούν/εκτιμούν με ακρίβεια την αναπνευστική και καρδιαγγειακή κατάσταση, και λειτουργία των βαρέως πασχόντων. Να μπορούν να προσδιορίζουν, διασαφηνίζουν και αξιολογούν το είδος της μηχανικής υποστήριξης που απαιτείται ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή. Να χρησιμοποιούν το αιμοδυναμικό monitoring και τα ευρήματά του για να βελτιστοποιούν την φροντίδα. Να διακρίνουν τις αλλοιώσεις του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, την σημασία τους και να ενεργούν ανάλογα με την βαρύτητα. Να εφαρμόζουν ικανοποιητικό πλάνο φροντίδας ανά περίπτωση. Να αναγνωρίζουν τον ρόλο των υπόλοιπων επαγγελματιών υγείας που εμπλέκονται στην διαχείριση των βαρέως πασχόντων ασθενών. Να ενεργούν ανεξάρτητα και με επαγγελματισμό μέσα σε ένα διεπιστημονικό περιβάλλον. Να επιδεικνύουν επιδεξιότητα στο να φροντίζουν σωματικά και ψυχολογικά ασθενείς και συγγενείς στην Μ.Ε.Θ. και τη Μ.Α.Φ. Μ.Ε.Θ. & Μ.Α.Φ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Η κλινική άσκηση θα πραγματοποιηθεί σε πολυδύναμες Μ.Ε.Θ. (Αναπνευστική Μονάδα, Χειρουργική Μονάδα, Μονάδα Ανάνηψης, Νευροχειρουργική Μονάδα, Μονάδα Τραύματος), σε ειδικές Μ.Ε.Θ. (Μονάδα Εμφραγμάτων, Στεφανιαία Μονάδα, Καρδιοχειρουργική Μονάδα) και στις αντίστοιχες Μ.Α.Φ. των Νοσοκομείων. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΆΣΚΗΣΗΣ Εκτίμηση και καταγραφή κλινικής κατάστασης ασθενούς κατά την είσοδο στη ΜΕΘ Παραλαβή και παράδοση ασθενή μεταξύ νοσηλευτών Βασικές αρχές παρακολούθησης (monitoring), alarms, παράμετροι, έλεγχος εξοπλισμού (αναπνευστήρας, ambu, αναρρόφηση, αεραγωγοί) Ωριαία λήψη και καταγραφή ζωτικών σημείων στο διάγραμμα των ασθενών Φύλλο/διάγραμμα 24ωρης παρακολούθησης ABCDE Εκτίμηση οξέος πάσχοντος ασθενή με τη μέθοδο ABCDE Νοσηλευτική εκτίμηση αναπνευστικού συστήματος
Χορήγηση οξυγόνου μάσκα, ambu, μάσκα τραχειοστομίας, σωλήνα Τ (Τ-piece) Ενδοτραχειακός σωλήνας, διασωλήνωση, αποσωλήνωση Τραχειοσωλήνας, εισαγωγή, αλλαγή, αφαίρεση Μηχανικός αερισμός α) όγκου, β) πίεσης, γ) υποβοήθησης PSV Φροντίδα ασθενή με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής Ventilation care bundle Αναρρόφηση βρογχικών εκκρίσεων Φροντίδα σώματος /προσώπου / αεραγωγού: λουτρό σώματος, φροντίδα στόματος, τραχειοστομίας, οφθαλμών, αεραγωγού, εκτίμηση δέρματος, αλλαγή θέσης, αναρρόφηση Αρτηριακή γραμμή κυματομορφή, transducer, εξαέρωση, βαθμονόμηση, μέτρηση ΑΠ, φροντίδα, λήψη αερίων αίματος ΗΚΓ - Λήψη ηλεκτροκαρδιογραφήματος 12 απαγωγών Βασικές αρχές ΗΚΓφήματος φυσιολογικό σύμπλεγμα καρδιακού ρυθμού, αρρυθμίες Παρακολούθηση ασθενή με αγγειοδραστικά φάρμακα: ινότροπα / αγγειοσυσπαστικά / αγγειοδιασταλτικά / αρχές χορήγησης & παρακολούθησης Εκτίμηση καρδιαγγειακού συστήματος Εκτίμηση πόνου με τη χρήση κλιμάκων Εκτίμηση επιπέδου/βάθους καταστολής Φαρμακευτική αγωγή: εμπλουτισμός ορών, ανασύσταση / διάλυση φαρμάκων, έναρξη / αλλαγή έγχυσης, bolus (ώση), peros / im / sc / neb / Levin Πρωτόκολλο σίτισης Στρατηγικές επικοινωνίας με ασθενή τελικού σταδίου και την οικογένειά του Φροντίδα θανόντος και οικογένειας στη ΜΕΘ Στρατηγικές επικοινωνίας με συναδέλφους και άλλους επαγγελματίες υγείας Λήψη κλινικών αποφάσεων, διεπιστημονική διαχείριση ασθενών Αλλαγή / φροντίδα χειρουργικού τραύματος / κατακλίσεων Φροντίδα συστήματος παροχέτευσης ARDS πρωτόκολλο μηχανικού αερισμού Κεντρική φλεβική γραμμή ΚΦΠ κυματομορφή, transducer, εξαέρωση, βαθμονόμηση, μέτρηση ΚΦΠ, αξιολόγηση μέτρησης, φροντίδα επιθέματος εισαγωγή, αφαίρεση, λήψη αίματος, έλεγχος εγχύσεων Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση Χρήση απινιδιστή Αλγόριθμοι προηγμένης καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης Εκτίμηση νεφρικής λειτουργίας Φροντίδα ασθενής με καθετήρα κύστεως Συνεχής φλεβοφλεβική αιμοδιήθηση CVVH Έλεγχος ΚΝΣ (επίπεδο συνείδησης, κόρες οφθαλμών, φωτοκινητικό αντανακλαστικό) Κλίμακα Γλασκώβης Παρακολούθηση ενδοκράνιας πίεσης Πρωτόκολλο διαχείρισης ΚΕΚ Αέρια αίματος, λήψη, ανάλυση, ερμηνεία, οξεοβασική ισορροπία Μέτρηση ισοζυγίου υγρών Θερμορύθμιση
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η αξιολόγηση των φοιτητών θα γίνεται μετά την ολοκλήρωση της κλινικής άσκησης. Ο βαθμός της κλινικής άσκησης θα προκύπτει λαμβάνοντας υπόψη τις παρακάτω παραμέτρους: Ημερολόγιο μάθησης Προαιρετική αξιολόγηση του/της Προϊσταμένου/νης Γραπτό τεστ (θέματα σύντομης ανάπτυξης και ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών για τις δεξιότητες που αναφέρονται στο ημερολόγιο μάθησης). ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ Το ημερολόγιο μάθησης (βλέπε παράρτημα) αποτελεί μια γραπτή απεικόνιση γεγονότων και συναισθημάτων κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου, με τη μορφή σύντομων σημειώσεων σε προκαθορισμένα πεδία ενός σχεδίου καταγραφής δεδομένων παρατήρησης. Σκοπός Να βοηθήσει τον φοιτητή αφενός μεν στην εμπέδωση των γνώσεων της κλινικής άσκησης αφετέρου δε στην σύνδεση αυτών των γνώσεων με την θεωρία. Να αποτελέσει μια αναστοχαστική διαδικασία για τον Καθηγητή, ενισχύοντας την αυτογνωσία του και συμβάλλοντας στη διερεύνηση, την κατανόηση και τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Να βοηθήσει το φοιτητή στην ανακάλυψη των προσωπικών του πεποιθήσεων και συμπεριφορών. Περιεχόμενο Το ημερολόγιο μάθησης αποτελείται από δύο (2) ενότητες. Στην 1 η ενότητα ο φοιτητής υποχρεούται: α) να παρακολουθήσει όσο το δυνατόν περισσότερες δεξιότητες και νοσηλευτικές πράξεις στην Μ.Ε.Θ. ή Μ.Α.Φ., β) να εκτελέσει υπό επίβλεψη τουλάχιστον 5 από τις 10 ενδεικνυόμενες δεξιότητες που καταγράφονται στο έντυπο, γ) να καταγράφει "Π" για παρακολούθηση ή "Ε" για εκτέλεση δεξιότητας, και δ) να φροντίζει ώστε το έντυπο να υπογράφεται από τον ίδιο/α και τον νοσηλευτή/ρια βάρδιας ή τον/την προϊστάμενο/η. Στην 2 η ενότητα ο φοιτητής καλείται ανά ημέρα να κάνει μια σύντομη περιγραφή των περιστατικών που αντιμετώπισε, των νοσηλευτικών παρεμβάσεων που συμμετείχε καθώς και των σκέψεων και συναισθημάτων που βίωσε σε σχέση με τη διαδικασία, τον ασθενή και τη νόσο του. Περιλαμβάνει, επίσης, τον απολογισμό του φοιτητή και την προαιρετική αξιολόγηση του/της προϊσταμένου/ης. Σημαντικά σημεία 1) Το ημερολόγιο μάθησης οφείλουν να παραδώσουν όλοι οι φοιτητές που θα κάνουν κλινική άσκηση σε Μ.Ε.Θ. και Μ.Α.Φ. μετά το τέλος της κλινικής άσκησης όλων των ομάδων και, αποτελεί κριτήριο συμμετοχής στο γραπτό τεστ κλινικής άσκησης. 2) Το ημερολόγιο μάθησης θα πρέπει να συμπληρώνεται σε τακτά διαστήματα και κατά το δυνατόν σε χρόνο όχι απομακρυσμένο από την κατάσταση την οποία περιγράφει. Όσο απομακρύνεται η συγγραφή του ημερολογίου από το χρόνο δράσης, τόσο λιγότερα στοιχεία εμπεριέχει και τόσο περιορίζεται η δυνατότητα ουσιαστικής αξιοποίησής του. 3) Το ημερολόγιο μάθησης θα πρέπει να παραδοθεί σε έντυπη μορφή μετά το τέλος της κλινικής άσκησης και σε ευπρεπή μορφή μέσα σε ζελατίνη αρχειοθέτησης ή φάκελο αρχειοθέτησης με λάστιχο.
4) Στο εξώφυλλο του ημερολογίου μάθησης θα πρέπει να αναγράφονται το ονοματεπώνυμο του φοιτητή, ο αριθμός μητρώου και το Νοσοκομείο στο οποίο εκπαιδεύθηκε. 5) Προαιρετικά, η 2 η ενότητα του ημερολογίου μάθησης να είναι δακτυλογραφημένη (γραμματοσειρά Arial, μέγεθος 12, 1,5 διάστιχο). ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ Οι φοιτητές οφείλουν να τηρούν όλους τους κανόνες της Νοσηλευτικής Δεοντολογίας κατά την επικοινωνία τους με τον ασθενή και την οικογένεια του, τους εκπαιδευτές τους, τους νοσηλευτές των Μ.Ε.Θ. και Μ.Α.Φ. όπου εκπαιδεύονται και τους συμφοιτητές τους. ΥΣ. Όταν χρησιμοποιείται ο όρος «φοιτητής», αναφερόμαστε τόσο στον φοιτητή όσο και στην φοιτήτρια. Αποφεύγεται η διαρκής παράθεση αυτής της διευκρίνησης ώστε να μην γίνεται κουραστική η ανάγνωση. Οι Καθηγητές Δ. Παπαγεωργίου Στ. Παρισσόπουλος Θ. Καπάδοχος Αγγ. Στάμου
Τ Μ Η Μ Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ι Κ Η Σ Μάθημα: Εντατική Νοσηλευτική Ζ Εξάμηνο, 4 ο Έτος φοίτησης, Ακαδημαϊκό έτος Όνομα φοιτητή/τριας: ΑΜ: Νοσοκομείο: 4 ημέρες εκπαίδευσης (26 ώρες) σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Νοσηλευτική Δεξιότητα Ο φοιτητής υποχρεούται: α) να παρακολουθήσει όσο το δυνατόν περισσότερες δεξιότητες και νοσηλευτικές πράξεις στη μονάδα εκπαίδευσης, β) να εκτελέσει υπό επίβλεψη τουλάχιστον 5 από τις 10 ενδεικνυόμενες δεξιότητες που καταγράφονται στο έντυπο, γ) να καταγράφει "Π" για παρακολούθηση ή "Ε" για εκτέλεση δεξιότητας, και δ) να φροντίζει ώστε το έντυπο να υπογράφεται από τον ίδιο/α και τον νοσηλευτή/ρια βάρδιας ή τον/την προϊστάμενο/η Παρακολούθηση (Π) ημερομηνία υπογραφή φοιτητή Εκτέλεση υπό επίβλεψη (Ε) ημερομηνία υπογραφή φοιτητή & υπογραφή νοσηλευτή/ριας ή προϊστάμενου/ης 1. Ωριαία λήψη και καταγραφή ζωτικών σημείων στο διάγραμμα 2. Φροντίδα σώματος, προσώπου και αεραγωγού (ενδοτραχειακός σωλήνας, τραχειοσωλήνας) 3. Φαρμακευτική αγωγή: εμπλουτισμός ορών, ανασύσταση / διάλυση φαρμάκων, έναρξη / αλλαγή έγχυσης, bolus, peros / im / sc / neb / Levin 4. Χορήγηση οξυγόνου μάσκα, ambu, μάσκα τραχειοστομίας, σωλήνα Τ (Τ-piece) 5. Αρτηριακή γραμμή κυματομορφή, transducer, εξαέρωση, βαθμονόμηση, μέτρηση ΑΠ, φροντίδα 6. Αλλαγή / φροντίδα χειρουργικού τραύματος / κατακλίσεων 7. ΚΦΓ Κεντρική φλεβική γραμμή ΚΦΠ κυματομορφή, transducer, εξαέρωση, βαθμονόμηση, μέτρηση ΚΦΠ, αξιολόγηση μέτρησης, φροντίδα επιθέματος εισαγωγή, αφαίρεση, λήψη αίματος, έλεγχος εγχύσεων 8. Μηχανικός αερισμός α) όγκου, β) πίεσης, γ) υποβοήθησης PSV 9. Αέρια αίματος, λήψη, ανάλυση, ερμηνεία, οξεοβασική ισορροπία 10. Βασικές αρχές ηλεκτροκαρδιογραφήματος φυσιολογικό σύμπλεγμα καρδιακού ρυθμού, αρρυθμίες Άλλο:
Ημερολόγιο κλινικής εκπαίδευσης [καταγράφω ό,τι έκανα, ό,τι παρατήρησα, είδος περιστατικών]: 1η ημέρα εκπαίδευσης: Μ.Ε.Θ.:. 2η ημέρα εκπαίδευσης: Μ.Ε.Θ.:. 3η ημέρα εκπαίδευσης: Μ.Ε.Θ.:. 4η ημέρα εκπαίδευσης: Μ.Ε.Θ.:. Απολογισμός φοιτητή/ριας στο τέλος της εκπαίδευσης: Υπογραφή φοιτητή: Προαιρετική Αξιολόγηση-Απολογισμός Προϊστάμενου/ης ή Νοσηλευτή/τριας για τον φοιτητή/ρια: Ημερομηνία.. Υπογραφή: Όνομα:..