Big Data - ΕΣΥ Το εγχείρθμα διεφκυνςθσ και ελζγχου τθσ ιατρικισ και διαχειριςτικισ πλθροφορίασ ωσ μοχλόσ αναςυγκρότθςθσ ςτο ςφςτθμα υγείασ Γιάννθσ Κυριόπουλοσ, MD, MSc, MPH, PhD Εκνικι Σχολι Δθμόςιασ Υγείασ Τομζασ Οικονομικϊν τθσ Υγείασ Φεβρουάριοσ 2015 1
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα (α) Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν (β) Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ υγείασ (γ) Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (δ) Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν (ε) Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Επίμετρο 2
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Ο υγειονομικόσ τομζασ διεκνϊσ χαρακτθρίηεται ωσ ςφςτθμα ζνταςθσ διαχείριςθσ και τεχνολογίασ, με ςθμαντικι ςυμβολι των παραγωγικϊν ςυντελεςτϊν κεφαλαίου (υποδομζσ, βιοϊατρικι και φαρμακευτικι τεχνολογία) και τθσ εργαςίασ (υψθλόσ καταμεριςμόσ και εξειδίκευςθ). Στθ βάςθ αυτϊν των ειδικϊν χαρακτθριςτικϊν, θ λειτουργία και οι επιδόςεισ του βαςίηονται ςτθν παραγωγι μεγάλου όγκου πλθροφοριϊν από τθ διαχείριςθ και τον ζλεγχο, των οποίων προςδιορίηεται και θ επίδοςθ του ςυςτιματοσ υγείασ. 3
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Η αποτελεςματικότθτα των ιατρικϊν και διαχειριςτικϊν πλθροφοριϊν ςτο ςφςτθμα υγείασ μπορεί να ςυμβάλλει κετικά ςτθν ενίςχυςθ τθσ κζςθσ του αςκενι/χριςτθ/πολίτθ με τθ μείωςθ τθσ αςφμμετρθσ πλθροφόρθςθσ (information asymmetry), ςτθν υποςτιριξθ των γιατρϊν και άλλων επαγγελματιϊν υγείασ με τθν ελαχιςτοποίθςθ τθσ άγνοιασ των παραγωγϊν (γιατρϊν, νοςοκομείων κ.α. ) για τισ επικρατοφςεσ ςυνκικεσ (provider s ignorance) και ακόμθ ςτθν ανάπτυξθ των δυνατοτιτων κλινικισ και διαχειριςτικισ διακυβζρνθςθσ (clinical and managerial governance) ςε ζνα ςφνκετο και πολφπλοκο ςφςτθμα, όπωσ είναι το ςφςτθμα υγείασ. Στθν κατεφκυνςθ αυτι αναδφεται θ ςυμβολι ςτθ μετάβαςθ ςτισ κλινικζσ πρακτικζσ τεκμθριωμζνθσ φροντίδασ (evidence based care). 4
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Προσ τοφτο, τα τελευταία χρόνια ςε ολόκλθρο τον κόςμο, αλλά και ςτθ χϊρα μασ αποδίδεται ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτον τομζα διαχείριςθσ και ελζγχου των πλθροφοριϊν του ςυςτιματοσ υγείασ. Στο πλαίςιο αυτό θ κεντρικι διοίκθςθ κακϊσ και θ δθμόςιοι και ιδιωτικοί οργανιςμοί παράγουν μια πλθκϊρα πλθροφοριϊν, θ ποιότθτα των οποίων βρίςκεται υπό ζλεγχο και θ παραγωγι χριςιμων και ελεγμζνων πλθροφοριϊν είναι περιοριςμζνθ. Όμωσ, θ ςφγχρονθ πλθροφοριακι και τθλεπικοινωνιακι τεχνολογία, αλλά και οι τεχνικζσ διοίκθςθσ επιτρζπουν τθν αναςυγκρότθςθ και τθν ολοκλιρωςθ των εςτιϊν παραγωγισ πλθροφορίασ και κατά ςυνζπεια τθν υποςτιριξθ τθσ διακυβζρνθςθσ του υγειονομικοφ τομζα και ςυνδρομισ ςτθ διαδικαςία υγειονομικισ ανάπτυξθσ. 5
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Μια ηωντανι βάςθ με οικολογικό δείγμα 11 εκατομμυρίων χρθςτϊν Γιατροί Κοινωνικά και δθμογραφικά δεδομζνα Αςκενϊν Ιατρικζσ επιςκζψεισ Ιατρικόσ φάκελοσ Πρωτόκολλό Δείκτεσ ζκβαςθσ Συμμόρφωςθ Φαρμακεία Νοςοκομειακι περίκαλψθ Διαγνωςτικζσ υπθρεςίεσ 6
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα (α) Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν (β) Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ υγείασ (γ) Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (δ) Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν (ε) Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Επίμετρο 7
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Από τα διακζςιμα ςτοιχεία διαπιςτϊνεται ότι ζνασ ςθμαντικόσ αρικμόσ οργανιςμϊν και φορζων κυρίωσ του δθμοςίου τομζα εμπλζκεται ςτθ ςυλλογι (ςχετικϊσ ικανοποιθτικι) και τθν επεξεργαςία (πενιχρι) ιατρικϊν και νοςθλευτικϊν δεδομζνων. 8
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Τα δεδομζνα αυτά αναφζρονται κυρίωσ (α) ςτθ ςυνταγογράφθςθ φαρμακευτικϊν ςκευαςμάτων και των παρακλινικϊν βιολογικϊν και απεικονιςτικϊν εξετάςεων. (β) ςτθ χριςθ αγακϊν και υπθρεςιϊν υγείασ (φαρμακευτικά και τεχνολογικά προϊόντα, επιςκζψεισ ςτθν ΠΦΥ, ειςαγωγι ςτα νοςθλευτικά ιδρφματα) (γ) κατανάλωςθ φαρμάκων και ιατροτεχνολογικϊν προϊόντων (δ) ιατρικά και νοςθλευτικά δεδομζνα που ςυνδζονται με τθ νοςθρότθτα (ε) οικονομικά και διαχειριςτικά δεδομζνα των μονάδων υγείασ και των προχπολογιςτικϊν επιλογϊν (ςτ) μεγάλο αρικμό άλλων δεδομζνων που δεν δφνανται να ταξινομθκοφν ι ταξινομοφνται δυνθτικά ςε πολλζσ κατθγορίεσ. 9
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Εν άλλοισ λόγοισ είναι χριςιμο να εξεταςτεί το οργανωτικό, διοικθτικό πλαίςιο προσ τθν κατεφκυνςθ ενόσ ςυςτιματοσ ποιοτικοφ ελζγχου ςτθ ςυλλογι πλθροφοριϊν και εμπειρογνωμοςφνθσ, ςτθν επεξεργαςία, ταξινόμθςθ και δθμοςιοποίθςθ του τελικοφ προϊόντοσ. Το εγχείρθμα μπορεί να επιτευχκεί με τθ ςυμμετοχι και ςυμβολι των βαςικϊν φορζων ςυλλογισ των πλθροφοριϊν (ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ, ΚΜΕΣ, ΕΟΦ, ΚΕΕΛΠΝΟ, ΕΣΑΝ, κα) θ επιςτθμονικι διεφκυνςθ με ευκφνθ τθν ποιότθτα και τθν τελικι επεξεργαςία των δεδομζνων, μπορεί να ανατεκεί ςε ζνα αυτοτελζσ ειδικό τμιμα ςτα πλαίςια λειτουργίασ τθσ ΕΣΔΥ, θ οποία ζχει ςθμαντικό αρικμό εμπειρογνωμόνων ςτο κζμα αυτό και ςε ζνα ςφμπλεγμα φορζων που ζχουν καταςτατικά αυτι τθ δυνατότθτα όπωσ είναι θ ΕΣΔΥ, ο ΙΦΕΤ, και το ΕΚΑΠΤΥ. Είναι αναγκαίο να ςθμειωκεί ότι αυτονοιτωσ και εξαιτίασ τθσ μείηονοσ ςθμαςίασ διαχείριςθσ και ελζγχου αυτϊν των πλθροφοριϊν, οι διαδικαςίεσ αυτζσ είναι δθμοςίου ςυμφζροντοσ και πρζπει να 10 ευρίςκονται υπό τον πολιτικό ζλεγχο τθσ κεντρικισ διοίκθςθσ.
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Στθν τρζχουςα περίοδο, αυτόσ ο μεγάλοσ όγκοσ πλθροφοριϊν υποςτθρίηεται από πενιχρά ςυςτιματα διαςφάλιςθσ τθσ ποιότθτασ και μερικϊσ παράγει περιγραφικι πλθροφορία υποδεζςτερθ των δυνατοτιτων και ακόμθ περιςςότερο των αναγκϊν τθσ υγειονομικισ κοινότθτασ. Υπό τθ ζννοια αυτι θ αναςφνκεςθ και ολοκλιρωςθ αυτισ τθσ πλθροφορίασ είναι αναγκαία και επιτακτικι για τθ βελτίωςθ τθσ κυβερνθςιμότθτασ του υγειονομικοφ τομζα και ςυνδρομι ςτθ διαδικαςία υγειονομικισ ανάπτυξθσ. 11
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η διεκνισ εμπειρία ζχει αναδείξει παραδείγματα χωρϊν, οι οποίεσ ζχουν ςθμειϊςει επιτυχθμζνθ προςζγγιςθ ςτθ διαχείριςθ πραγματικϊν δεδομζνων είναι: (α) θ Σκανδιναβία διακζτει βάςεισ δεδομζνων και αρχεία αςκενϊν για κάκε νόςθμα ςχεδόν (Σουθδία, Φινλανδία, Δανία, Νορβθγία), (β) Στο Ηνωμζνο Βαςίλειο θ ςυνδρομι για τθ βάςθ των δεδομζνων των γενικϊν γιατρϊν είναι 500,000 λίρεσ ετθςίωσ για κάκε εταιρεία που κζλει να αναλφει δεδομζνα για διάφορα νοςιματα, (γ) Στθν Ουγγαρία το ταμείο αςφάλιςθσ υγείασ διαχειρίηεται και ειςπράττει τζλθ ςυντιρθςθσ και ανάλυςθσ τθσ βάςθσ δεδομζνων 10 εκατομμυρίων αςκενϊν, και (δ) Στο Βζλγιο ζνα δίκτυο 22 νοςοκομείων και Κζντρων Υγείασ ςυνδζεται για ανάλυςθ δεδομζνων, κλινικζσ δοκιμζσ κ.α. 12
Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Οργανωτικό ςχιμα και διαςφνδεςθ Υπουργείο Υγείασ Επιςτθμονικζσ εταιρείεσ ΗΔΙΚΑ Επαγγελματίεσ υγείασ Πανεπιςτιμια Αςκενείσ ΕΟΠΥΥ Φαρμακευτικζσ εταιρείεσ ΟΑΔΔΥ* ΕΟΦ Οργανιςμόσ Ανάλυςθσ και Διαχείριςθσ Δεδομζνων Υγείασ (ΟΑΔΔΥ) ςτο ςυγκεκριμζνο οργανωτικό ςχιμα και θ νομικι υπόςταςθ είναι υπό αίρεςθ. 13
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα (α) Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν (β) Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ υγείασ (γ) Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (δ) Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν (ε) Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Επίμετρο 14
Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η διεκνισ βιβλιογραφία και πρακτικι ζχει αναδείξει τα τελευταία χρόνια ςτισ επιςτιμεσ οργάνωςθσ και διοίκθςθσ τθ μεγάλθ ςθμαςία τθσ οργάνωςθσ των δικτφων (αντί τθσ παραδοςιακισ πυραμιδικισ οργάνωςθσ), προςζγγιςθ θ οποία ζχει βρει εφαρμογι ςτισ υγειονομικζσ υπθρεςίεσ και εναρμονίηεται ςε ςθμαντικό βακμό με τθν πλθροφορικι τεχνολογία Big Data κακϊσ επίςθσ και τισ αςφρματεσ τθλεπικοινωνιακζσ δυνατότθτεσ ςε περιβάλλον Cloud. 15
Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Big Data και Ανάλυςθ Δεδομζνων CLOUD Όγκοσ Περιγραφι Ανάλυςθ Ποικιλία Ταχφτθτα Εγκυρότθτα Αξία πλθροφορίασ Προγνωςτικι προςζγγιςθ Προςανατολιςμόσ και κακοδιγθςθ 16
Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Πεδίο εφαρμογισ Ανάδειξθ υγειονομικϊν προτεραιοτιτων με βάςθ τισ ανάγκεσ του ΕΟΠΠΥ Παραγγελία για τθν παραγωγι λογιςμικοφ ςε ΗΔΙΚΑ Συνεργαςία με ακαδθμαϊκι κοινότθτα Ενςωμάτωςθ κεραπευτικϊν πρωτόκολλων Συντονιςμόσ ΕΟΠΥΥ ΗΔΙΚΑ και άλλων φορζων Ανάλυςθ δεδομζνων χρθς/ ςθσ - αποτ/ τασ υπθρεςιϊν υγείασ Big data analytics Ζλεγχοσ ποιότθτασ Ανάλυςθ χρθςιμοποίθςθσ Αξιολόγθςθ Τεχνολογιϊν Υγείασ Αξιοποίθςθ - διάκεςθ δεδομζνων Φορζασ αξιολόγθςθσ τεχνολογιϊν υγείασ Αξιολογιςεισ κεραπευτικϊν προςεγγίςεων Συνεργαςία με τρίτουσ φορείσ Παραγωγι αναφορϊν εκκζςεων Συνεργαςία με ιδιωτικοφσ φορείσ για τθ διάκεςθ δεδομζνων Συντονιςμόσ ευρφτερων ςυνεργαςιϊν με ακαδθμαϊκοφσ φορείσ 17
Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Υπόδειγμα τεχνολογικισ δομισ CLOUD Υπουργείο Υγείασ ΗΔΙΚΑ ΕΟΦ ΚΜΕΣ Big data Mining Analytics Reports Αξιολόγθςθ Τεχνολογίασ Υγεία Αξιολόγθςθ κεραπευτικϊν προςεγγίςεων Συνεργαςία για τθ διάκεςθ δεδομζνων ΕΟΠΥΥ Επιχειρθςιακόσ ςυντονιςμόσ Άλλοι 18
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα (α) Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν (β) Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ υγείασ (γ) Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (δ) Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν (ε) Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Επίμετρο 19
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν Η ςυλλογι, επεξεργαςία και διαχείριςθ επιδθμιολογικϊν και άλλων δεδομζνων και θ μεταξφ τουσ ςυςχζτιςθ ςτον τομζα τθσ κλινικισ επιδθμιολογίασ, τθσ μζτρθςθσ τθσ νοςθρότθτασ και τθσ αποτίμθςθσ των παραγόντων κινδφνου, αποδίδει εξαιρετικισ ςθμαςίασ πλθροφορίεσ για τον εντοπιςμό και τθν προτεραιοποίθςθ των υγειονομικϊν ςτόχων. Προσ τοφτο θ εφαρμογι αυτι ζχει ιδιαίτερθ ςθμαςία ςτον τομζα των χρονίων νοςθμάτων (> 40% του ενιλικου πλθκυςμοφ), τα οποία κατζχουν πλζον του 70% τθσ ςυνολικισ ηιτθςθσ των υπθρεςιϊν υγείασ. 20
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν Με ανάλογθ μεκοδολογία, θ προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν ςτουσ υγειονομικοφσ ςτόχουσ μπορεί να γίνει ςε εκνικι, περιφερειακι και τοπικι βάςθ και εξ αυτισ κατά ςυνζπεια θ αντιςτοίχιςθ των ανκρϊπινων τεχνολογικϊν και οικονομικϊν πόρων και των αναγκαίων προχπολογιςτικϊν επιλογϊν. Στο πλαίςιο αυτό, θ ςυςχζτιςθ, για παράδειγμα, του φφλου, τθσ θλικίασ, των παραγόντων κινδφνου και των κεραπευτικϊν επιλογϊν, μπορεί να βελτιϊςει τουσ όρουσ κλινικισ διακυβζρνθςθσ με τθν παρακολοφκθςθ και μζτρθςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ των κεραπευτικϊν επιλογϊν ςε κρίςιμεσ παραμζτρουσ όπωσ είναι θ ςυμμόρφωςθ του αςκενοφσ, θ ρφκμιςθ τθσ νόςου και θ ζκβαςθ τθσ κεραπείασ. 21
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ Η υιοκζτθςθ ςφγχρονων εργαλείων κλινικισ και οικονομικισ διαχείριςθσ και ελζγχου ζχει πολλαπλά οφζλθ, μεταξφ των οποίων ςυμβολι ςτθ μζτρθςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ και τθσ αποδοτικότθτασ των παρεμβάςεων ςε ςυνκικεσ πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ. 22
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ Επίςθσ προςφζρεται δυνατότθτα ςυνδυαςτικισ και ςυγκεντρωτικισ ςυλλογισ επιδθμιολογικϊν, κλινικϊν, οικονομικϊν και διαχειριςτικϊν δεδομζνων μπορεί να ςυνδράμει ςτθν παραγωγι πλθροφορίασ ςυςχζτιςθσ τθσ δζςμευςθσ ανκρωπίνων και οικονομικϊν πόρων ςε ςχζςθ με τα υγειονομικά αποτελζςματα και τισ εκβάςεισ υγείασ (health outcomes). Κατά ςυνζπεια, θ πρακτικι Αποτίμθςθσ Τεχνολογίασ Υγείασ (Health Technology Assessment) με τθν ενςωμάτωςθ ςτθ λιψθ αποφάςεων των ερευνθτικϊν αποτελεςμάτων από τισ ςχζςεισ κόςτουσ αποτελεςματικότθτασ, πλθν τθσ ακαδθμαϊκισ ςθμαςίασ μπορεί να ζχει μείηονα ςυμβολι ςτθν αποδοτικότθτα και κατανομι των ςπανίων πόρων με τθν προτεραιoποίθςθ των επιλογϊν. 23
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ Με τα εργαλεία αυτά είναι δυνατι (α) θ ςφνδεςθ τθσ αποηθμίωςθσ με τθν επίτευξθ υγειονομικοφ αποτελζςματοσ, (β) θ ςφγκριςθ κόςτουσ και οφζλουσ των κεραπευτικϊν προςεγγίςεων, (γ) ο υπολογιςμόσ τθσ επίπτωςθσ τθσ νοςθρότθτασ ςτθν υγεία του πλθκυςμοφ και ςτο κόςτοσ του ςυςτιματοσ υγείασ, (δ) θ βελτίωςθ τθσ αποδοτικότθτασ του ςυςτιματοσ και θ ορκολογικοποίθςθ τθσ χριςθσ των υγειονομικϊν πόρων, (ε) θ εφαρμογι τεχνικϊν αξιολόγθςθσ των τεχνολογιϊν υγείασ, (ςτ) θ ςφγκριςθ διάφορων πολιτικϊν ελζγχου του κόςτουσ, (η) ο πειραματιςμόσ ςε διάφορεσ νεωτερικζσ μορφζσ διοίκθςθσ και χρθματοδοτικά εργαλεία. 24
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ ιατρικισ Η εκτεταμζνθ ςυλλογι πλθροφοριϊν από τισ πθγζσ των δθμοςίων οργανιςμϊν, οι οποίοι προαναφζρονται ςυγκροτοφν μια βάςθ πραγματικϊν κλινικϊν δεδομζνων (real world data) τα οποία ςυναποτελοφν μια μεγάλθ φλζβα χρυςοφ, θ διαχείριςθ τθσ οποία μπορεί να ςυμβάλλει πολλαπλϊσ ςτθν κυβερνθςιμότθτα του ςυςτιματοσ υγείασ ςτθ βελτίωςθ των επιλογϊν και ταυτόχρονα τθν προςζλκυςθ επενδυτικϊν δραςτθριοτιτων για τθν ανάπτυξθ κλινικϊν και άλλων ερευνϊν από το διεκνι χϊρο, ενϊ ταυτόχρονα μπορεί να αναδείξει τα ςθμεία και τα κζντρα άριςτθσ κλινικισ πρακτικισ, θ ολοκλιρωςθ τθσ οποίασ μπορεί να ςυγκροτιςει το μθχανιςμό παραγωγισ οδθγιϊν για τθν επίτευξθ τθσ κλινικισ αριςτείασ. 25
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν Υπθρεςίεσ διαχείριςθσ θλεκτρονικϊν βάςεων όπωσ θ ΗΔΙΚΑ διευκολφνουν τθ ςυλλογι αυτϊν των δεδομζνων (φυςικά με ζλεγχο τθσ ποιότθτασ). Συνεπϊσ, θ ςυνεργαςία του ΕΟΠΥΥ, τθσ ΗΔΙΚΑ και άλλων φορζων (ΕΟΦ, ΕΚΑΠΤΥ, ΚΕΕΛΠΝΟ, ΙΦΕΤ κ.α.), των ιατρικϊν εταιρειϊν, των ιατρικϊν ςχολϊν και των οικονομολόγων υγείασ μπορεί να οδθγιςει ςε κζντρα αριςτείασ για πολλά νοςιματα και δθμιουργία ςφγχρονων βάςεων δεδομζνων ανά νόςο ι ομάδεσ νοςθμάτων. Η ςυνδρομι τζτοιων βάςεων δεδομζνων προςφζρει επιπλζον όφελοσ ςτθν προςζλευςθ ςθμαντικϊν επενδφςεων και τθν αφξθςθ τθσ απαςχόλθςθσ. Παράλλθλα, θ βάςθ αυτι δφναται να αυξιςει τθν προςζλκυςθ κλινικϊν δοκιμϊν φάςθσ ΙΙΙ. 26
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν Η ταξινόμθςθ και θ ανάλυςθ των δεδομζνων ςε μεγάλα τμιματα των διακεςίμων πλθροφοριϊν και ειδικότερα ςτα μζρθ τα οποία ςυςχετίηονται με τθ χριςθ (ςε όγκο και αξίεσ) των αγακϊν και υπθρεςιϊν υγείασ μπορεί να επιτφχει οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ ςθμαντικισ κλίμακασ και ταυτόχρονα να μειϊςει τθν άγνοια των παραγωγϊν/προμθκευτϊν υγείασ (providers ignorance) και ιδιαιτζρωσ εφαρμογισ αναφζρονται ςτα φάρμακα και τεχνολογικά προϊόντα. 27
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν Η ανάδειξθ τθσ χϊρασ μασ ωσ παραδείγματοσ για τθ ςυλλογι και ανάλυςθ δεδομζνων πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (real world data) αποτελεί ςθμαντικι προοπτικι. Παρά το γεγονόσ ότι υπάρχουν ςτοιχεία από τυχαιοποιθμζνεσ κλινικζσ δοκιμζσ, τα διακζςιμα ςτοιχεία για τθ χριςθ των πόρων ςε πραγματικζσ ςυνκικεσ είναι ελάχιςτα. Προσ τοφτο, ζχουν αναπτυχκεί μθχανιςμοί ςυλλογισ δεδομζνων (αρχεία αςκενϊν), οι οποίοι απαιτοφν - ωςτόςο - χρονοβόρεσ και δαπανθρζσ διαδικαςίεσ. 28
Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Είναι προφανζσ ότι οι μεγάλεσ δυνατότθτεσ των ερευνθτϊν τθσ χϊρασ ςε διεκνι κλίμακα διευκολφνονται ςε μείηονα βακμό από τθν ελεφκερθ πρόςβαςθ επιδθμιολογικϊν, διαχειριςτικϊν, κλινικϊν δεδομζνων του υγειονομικοφ τομζα, πράγμα το οποίο αναμζνεται να οδθγιςει ςτθν αφξθςθ του όγκου και τθ βελτίωςθ τθσ ποιότθτασ τθσ επιςτθμονικισ ζρευνασ και να ςυμβάλλει ςτο κφροσ των οργανιςμϊν υγείασ, αλλά και ςτθ βελτίωςθ τθσ επιςτθμονικισ εμβζλειασ. Σθμειϊνεται θ ςυμβολι ςτθ μεταφορά ερευνϊν ςτθν άςκθςθ κλινικισ πρακτικισ και ςτθν εγκακίδρυςθ μεκόδων τεκμθριωμζνθσ ιατρικισ (evidence-based medicine). 29
Το υπό ςυηιτθςθ ηιτθμα Το διοικθτικό και πολιτικό πλαίςιο Η τεχνολογικι υποςτιριξθ Η ςυμβολι ςτθ διοίκθςθ και τθν ζρευνα (α) Προτεραιοποίθςθ των επιλογϊν (β) Αξιολόγθςθ τθσ κλινικισ, φαρμακευτικισ και βιοϊατρικισ τεχνολογίασ υγείασ (γ) Δεδομζνα πραγματικισ κλινικισ πρακτικισ (δ) Στοιχεία χριςθσ και κατανάλωςθσ υπθρεςιϊν (ε) Κλινικι ζρευνα και ζρευνα υπθρεςιϊν υγείασ Επίμετρο 30
Επίμετρο Η αναςυγκρότθςθ του υγειονομικοφ τομζα από τα πλιγματα τθσ οικονομικισ κρίςθσ ςυνιςτά μια μακρά και πολφπλοκθ διαδικαςία. Στο πλαίςιο αυτό θ διεφκυνςθ και ο ζλεγχοσ των κλινικϊν, διαχειριςτικϊν και άλλων πλθροφοριϊν του υγειονομικοφ τομζα ενδεχομζνωσ αποτελεί το μίτο τθσ Αριάδνθσ για τθν απεμπλοκι και τθν επιςτροφι ςτθν αναπτυξιακι διαδικαςία. Η κυβερνθςιμότθτα του ςυςτιματοσ υγείασ, θ ενίςχυςθ τθσ κζςθσ του αςκενι/χριςτθ/πολίτθ και θ ενδυνάμωςθ τθσ ςυμβολισ των γιατρϊν, των νοςθλευτϊν και των άλλων επαγγελματιϊν υγείασ ςχετίηεται με τθν κατοχι και τθ ποιότθτα πλθροφορίασ με τθν οποία δφναται να αρκοφν τα προβλιματα του υψθλοφ καταμεριςμοφ ςτο υγειονομικό ςφςτθμα και τθν ανάκτθςθ τθσ δυνατότθτασ διεφκυνςθσ και ελζγχου από μζρουσ τθσ κεντρικισ διοίκθςθσ. 31
Επίμετρο Συμπεραςματικά, θ εφαρμογι αυτοφ του εγχειριματοσ προχποκζτει (α) τθ λιψθ ιςχυρισ και ςτακερισ πολιτικισ απόφαςθσ, (β) τθ κεςμικι ςυγκρότθςθ του μθχανιςμοφ επεξεργαςίασ και ανάλυςθσ, (γ) τθν ςυγκρότθςθ ςυλλογικοφ ςχιματοσ διοίκθςθσ και επιςτθμονικισ διεφκυνςθσ με ςυμμετοχι του ςυνόλου των εμπλεκόμενων φορζων, (δ) τθν επίλυςθ του τεχνολογικοφ ηθτιματοσ (Big Data & Cloud) με τθ ςυνδρομι κατάλλθλου όγκου, (ε) τθν επεξεργαςία ςυνοπτικοφ επιχειρθςιακοφ ςχεδίου μετάβαςθσ και ανάπτυξθσ και (ςτ) τθν ανεφρεςθ και υποςτιριξθ με τουσ αναγκαίουσ ανκρϊπινουσ, τεχνολογικοφσ και οικονομικοφσ πόρουσ. 32
jkyriopoulos@esdy.edu.gr 33