Tεύχος 44 - Δεκεμβριος 2014 υγεία > ψυχολογία > διατροφή ΥΓΕΙΑ Θεραπεία μετά... μουσικής ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΠΑΥΛΟΥ Τάι Τσι Τσουάν: Άσκηση, συγκέντρωση, υγεία ΤΡΟΦΙΜΑ ΧΩΡΙΣ ΓΛΟΥΤΕΝΗ Tι μας προσφέρουν; BROOKE ROBERTS «Μεταμορφώνει» τις μαγνητικές σε... high fashion ΕΜΠΟΛΑ Όλα όσα πρέπει να ξέρετε ΔΩΡΕΑΝ με τον ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ & ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ 1,50 ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ www.lifepositive.gr
Πονόλαιμος; Επουλωτική δράση Αντισηπτική δράση Boehringer Ingelheim Ελλάς Α.Ε. Ελληνικού 2, 167 77 Ελληνικό - ΑΘΗΝΑ Τηλ. Κέντρο: 210 8906300
www.lifepositive.gr Tεύχος 44 - Δεκεμβριος 2014 υγεία > ψυχολογία > διατροφή 20 Περιεχόμενα 48 12 28 6 8 12 18 20 28 34 38 life positive > life positive > life positive > life positive > life positive EDITORIAL AGENDA ΑΠΟΡΙΕΣ > Για τη μουσικοθεραπεία ΥΓΕΙΑ > Νιώθετε συνεχώς φουσκωμένοι; Υπάρχει λύση! ΥΓΕΙΑ > Πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα; ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΠΑΥΛΟΥ > «Το τάι τσι θεραπεύει σώμα, νου και ψυχή» BROOKE ROBERTS > «Μεταμορφώνει τις μαγνητικές σε...high fashion» ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ > Σημαντική η έγκαιρη διάγνωση > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
www.lifepositive.gr >Life>Positive< ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ-ΕΚΔΟΣΗ > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. Αγ. Νικολάου 102, 16674 Γλυφάδα Τηλ: 210 8947002, Fax: 210 8941551 e-mail: info@lifepositive.gr www.pitsilidis.gr ΕΚΔΟΤΗΣ > Μιχάλης Πιτσιλίδης 34 40 52 40 46 48 52 56 58 62 64 ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ > Νινέττα Βατικιώτη ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ > Νεκταρία Καρακώστα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ > Βασιλική Κούτσικου ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ > Γιώργος Παναγόπουλος SENIOR ART DIRECTOR > Γρηγορία Μαυροειδάκου ART DIRECTOR > Μάτα Παρασύρη life positive > life positive > life positive > life positive > life positive > ΔΙΑΤΡΟΦΗ > Τρόφιμα χωρίς γλουτένη: Γιατί κατέκτησαν την αγορά; ΝΕΑ > Μικρά και πρακτικά ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ > Είμαστε όλοι νάρκισσοι; ΑΚΤΙΒΙΣΜΟΣ > ΜΠΟΡΟΥΜΕ: Καμία μερίδα φαγητού χαμένη... PET LOVE > Ένας σκύλος για τις γιορτές ή για μια ζωή; VENI, VIDI > Γιορτές στην Αθήνα για μικρά και...μεγάλα παιδιά ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ Η ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ > Ρινική συμφόρηση: Αντιμετωπίστε την εγκαίρως! ΔΗΜΟΣΙOΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ > Βιβέττα Λαϊνιώτη > Λυδία Παπαευαγγέλου > Ειρήνη Πιτσιλίδη ΕΙΔIΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ > Ορέστης Γιωτάκος, ψυχίατρος > Γρηγόρης Λάσκαρης, φαρμακοποιός > Θεόδωρος Ροκκάς, γαστρεντερολόγος > Χρήστος Ντέλλος, καρδιολόγος > Κώστας Σπίγγος, νευρολόγος Το επόμενο τεύχος του > Life > Positive < θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιανουαρίου ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ > Σοφία Κολοβού ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ > Σταμάτης Κωνσταντάτος ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ > Όλγα Κοσσυβάκη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ > istockphoto > shutterstock images ΕΚΤΥΠΩΣΗ -ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: > ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ IRIS A.E.Β.Ε. Το >Life>Positive< είναι μηνιαίο περιοδικό και διανέμεται δωρεάν, τo τελευταίo Σάββατο κάθε μήνα, με τον «Ελεύθερο Τύπο». Τον υπόλοιπο μήνα, θα το βρείτε στα περίπτερα με 1,50.
ºòùïìÞçèíá; Hexa-ìàóè Á à ïîþìáéíï ; μüøá íå æìûíáôá; åòáðåàåé áðþ ôá ðòñôá óùíðôñíáôá ðáììàóóåé áðþ ôá æìûíáôá, áîáëïùæýúåé áðþ ôïî âüøá òøýúåé îá äòá óå 15 ìåðôà! òá Ûö 10 ñòå! Æ Ä 2Ì ðåòéåëôéëþôèôá óå äòáóôéëü ïùóýá çéá éóøùòü áîôéóèðôéëü äòàóè ªå ðòáëôéëü íïòæü spray çéá åùëïìþôåòè øòüóè, Þðïù ëé áî âòýóëåóáé Þóéíï äéàìùíá åàóè íûîôá & raspberry HEXALEN HEXACOUGH
> editοrial τoυ Γρηγόρη Λάσκαρη Πετάει ο γάιδαρος; 6 Όσο και αν αστειευόμενοι λέμε συχνά ότι «ο κόσμος είναι ένα απέραντο τρελοκομείο», το κύριο χαρακτηριστικό του δυτικού ανθρώπου είναι ότι η καθημερινότητά του κυριαρχείται από αντικείμενα, πρακτικές και μεθόδους που σχεδιάστηκαν με βάση τη λογική. Οι μάγισσες, οι ξεματιάστρες και οι χαρτορίχτρες έχουν αντικατασταθεί από google maps, ποζιτρονικούς τομογράφους και εξατομικευμένα φάρμακα. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν μέσα σε αυτό το απόλυτα καρτεσιανό περιβάλλον να υπάρχει χώρος για εξαιρετικά παράλογες συμπεριφορές, ιδίως μάλιστα σε θέματα που άπτονται του πολυτιμότερου αγαθού, δηλαδή της υγείας μας; Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η καταφυγή σε κομπογιαννίτικες θεραπείες και σε συμπληρώματα, όπως τα ομοιοπαθητικά φάρμακα και το κολλαγόνο. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι οι χρήστες αυτών των «θεραπειών» δηλώνουν ικανοποιημένοι. Ας δούμε ποιοι είναι οι λόγοι που κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι οι ψευτοθεραπείες δουλεύουν. 1. Επιστροφή στην αρχική κατάσταση. Οι περισσότερες αρρώστιες που δεν είναι χρόνιες ή καταστροφικές (π.χ. γρίπη) είναι αυτοϊάσιμες, δηλαδή τις καταπολεμά ο ίδιος οργανισμός μετά από λίγες ημέρες. Συνήθως, οι ασθενείς καταφεύγουν στα μαντζούνια στην κορύφωση της νόσου, όταν πλέον η μόνη πορεία που απομένει είναι η καλυτέρευση. Όπως είναι λογικό, μετά από 2-3 μέρες αναρρώνουν και αποδίδουν λανθασμένα ένα φυσικό φαινόμενο στο συμπλήρωμα που έλαβαν. 2. Κυκλικότητα. Ακόμα και τα χρόνια νοσήματα, όπως η αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η κατάθλιψη κ.λπ., χαρακτηρίζονται από κυκλικές εναλλαγές (σκαμπανεβάσματα), δηλαδή περιόδους υφέσεων και εξάρσεων. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, ο ασθενής παίρνει το εναλλακτικό φάρμακο κατά την περίοδο της έξαρσης και αποδίδει την ούτως ή άλλως αναμενόμενη ύφεση στο θαυματουργό σκεύασμα που αγόρασε από την ομάδα παραφυσικών βιοσυντονιστών στο Ίντερνετ. 3. Φαινόμενο πλασέμπο. Ή αλλιώς, η δύναμη του παραμυθιάσματος. Ακόμη κι αν πάρουμε ένα χάπι που περιέχει μόνο ζάχαρη, η ιδέα και μόνο ότι θα μας κάνει καλά είναι πολλές φορές αρκετή για να νιώσουμε ότι απαλλαχτήκαμε από την αρρώστια. Το φαινόμενο πλασέμπο (εικονικό φάρμακο) είναι τόσο ισχυρό, που πολλές φορές επιφέρει μετρήσιμες βιολογικές αλλαγές στον χρήστη. Έτσι, υπάρχουν περιπτώσεις όπου μέσω της αυθυποβολής μπορεί να νικήσουμε -προσωρινά- την αρρώστια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πλασέμπο είναι ισχυρότερο όταν κάνουμε ενέσεις με νεράκι, παρά όταν παίρνουμε χάπια με ζάχαρη. Με άλλα λόγια, όσο πιο δραματικό και εντυπωσιακό είναι το περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται η «αγωγή» τόσο εντονότερο είναι το φαινόμενο πλασέμπο. 4. Γνωσιακή δυσαρμονία. Το να αποδεικνύεται ότι έχουμε άδικο αποτελεί μία από τις χειρότερες εμπειρίες. Και επειδή κανένας μας δεν αγαπάει να διαψεύδεται από την πραγματικότητα, συχνά προτιμάμε να την αρνιόμαστε παρά να παραδεχτούμε ότι σφάλαμε. Δεν αναφέρομαι στην πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας, αλλά εξηγώ το γιατί οι μαρτυρίες πιστών συνήθως δεν είναι τίποτα άλλο παρά ψέματα. Δυστυχώς, οι χρήστες εναλλακτικών θεραπειών συχνά δεν κρίνουν, αλλά πιστεύουν και προτιμούν να δεχθούν ότι είναι στραβός ο γιαλός, παρά ότι στραβά αρμενίζουν. Τα 3 πρώτα φαινόμενα που περιέγραψα παραπάνω παρατηρούνται και με τα αληθινά φάρμακα, αυτά όμως έχουν αποδείξει την αξία τους με ειδικά πειράματα που αποκλείουν τις συγκεκριμένες μεροληψίες. Κάτι που δεν έχει κάνει κανένα κολλαγόνο και κανένα ομοιοπαθητικό. < > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> agenda από 11 Δεκεμβρίου...«ΟΙΚΟΣ ΕΥΓΗΡΙΑΣ: Η ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΗ ΔΥΣΙΣ» Πρόκειται για ένα θεατρικό έργο με τη συμμετοχή κάποιων από τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού κινηματογράφου, που κινείται σε δύο βασικά επίπεδα: στο επίπεδο της πραγματικότητας του μικρόκοσμου ενός γηροκομείου (με τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των τροφίμων του) και στο επίπεδο της αποτύπωσης αυτής της πραγματικότητας από την τηλεόραση. Μια αποτύπωση, που κάθε άλλο παρά αυθεντική είναι. Ο «Οίκος ευγηρίας» σατιρίζει τις απαράδεκτες συνθήκες λειτουργίας αυτών των ιδρυμάτων και την ψευτιά της τηλεόρασης. Παρακολουθώντας την παράσταση γελάς, δακρύζεις, αγανακτείς. Παίζουν: Ανέστης Βλάχος, Μανόλης Δεστούνης, Σπύρος Θεοδόσης, Μαρία Ιωαννίδου, Δημήτρης Καϊκής, Τρύφων Καρατζάς, Γιώργος Μάζης, Αθηνά Μαυρομάτη, Μαρία Πανουτσοπούλου, Τιτίκα Σαριγκούλη, Έλενα Σoλοποτιά, Καίτη Φίνου, Πάνος Χατζηκουτσέλης. Φιλική συμμετοχή: Δέσποινα Στυλιανοπούλου, Φώτης Μεταξόπουλος. Πού; Θέατρο Μπροντγουαίη, Αγίου Μελετίου 61Α - Στάση Κεφαλληνίας, τηλ. 2108620231 Πότε; Τετάρτη & Πέμπτη στις 7.00 μ.μ., Σάββατο στις 6.00 μ.μ., Κυριακή στις 7.30 μ.μ. Πόσο; 10-18 ευρώ από 15 Δεκεμβρίου...ΜΙΑ ΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΦΑΡΑΩ [NIGHT AT THE MUSEUM: SECRET OF THE TOMB] Φέτος τα Χριστούγεννα, ο Μπεν Στίλερ, παρέα με τον σκηνοθέτη των επιτυχιών, Σον Λέβι, επιστρέφουν με ατελείωτο, κινηματογραφικό μεταμεσονύκτιο χάος, στην τρίτη συνέχεια της επιτυχημένης σειράς ταινιών, «Μια Νύχτα στο Μουσείο». Όταν η μαγεία η οποία «ξυπνά» τα εκθέματα του μουσείου αρχίσει να εξασθενεί, ο Λάρι (Μπεν Στίλερ) αποφασίζει να συγκεντρώσει τους αγαπημένους του φίλους, ενώνοντας αγαπημένους και νέους χαρακτήρες απ όλο το φάσμα της παγκόσμιας Ιστορίας, και να τους οδηγήσει σε ένα αξέχαστο ταξίδι, ως την άλλη άκρη του κόσμου. Θα καταφέρουν άραγε οι ήρωές μας να διασώσουν τη μαγική δύναμη που τους χαρίζει ζωή ή θα πρέπει να επιστρέψουν όλοι μαζί πίσω στη μονότονη καθημερινότητα που είχαν ως εκθέματα; Πού & πότε; Από 25 Δεκεμβρίου στους κινηματογράφους. > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
GR1312161975c connections Εκεί που η επιστήμη συναντά το πάθος, γεννιέται η καινοτομία. Η αντιμετώπιση του κάθε ασθενή ξεχωριστά ως μεμονωμένο άτομο με μοναδικές ανάγκες, μας βοηθάει να αλλάξουμε τη ζωή των ασθενών με καρκίνο και συναφή νοσήματα. Συνεργαζόμαστε με Συλλόγους Ασθενών και επαγγελματίες υγείας ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα και παράλληλα να απαντήσουμε στις ανάγκες κάθε ασθενή μέσα από καινοτόμα προγράμματα που βελτιώνουν τα αποτελέσματα και τη διαθεσιμότητα των θεραπειών μας. Connect with us today. www.novartisoncology.com
> agenda έως 31 Ιανουαρίου...«4 ΕΠΟΧΕΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ» Τέσσερις ερμηνευτές από διαφορετικές γενιές, καθένας με το δικό του στίγμα στο ελληνικό τραγούδι, ενώνουν τις δυνάμεις τους και παρουσιάζουν στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο ένα ξεχωριστό πρόγραμμα με τίτλο «4 εποχές τραγούδια»: έντεχνα, λαϊκά, ροκ και ρεμπέτικα. Στη μοναδική αυτή «ένωση» συμμετέχουν: Ο Μανώλης Μητσιάς, λυρικός ερμηνευτής με ειδικό βάρος, ρεπερτόριο και συνεργασίες που έχουν την υπογραφή των μεγάλων του ελληνικού τραγουδιού. Ο Μπάμπης Στόκας, ερμηνευτής των «Πυξ Λαξ» κι ένας από τους πιο ταλαντούχους Έλληνες τραγουδοποιούς. Η Φωτεινή Βελεσιώτου, η σπάνια φωνή με μνήμες απ το παρόν και απ το μέλλον, με τη φλόγα του αυθόρμητου και τη στόφα του ρεμπέτικου βιώματος. Και τέλος, η Παυλίνα Βουλγαράκη, μια νέα τραγουδοποιός, με εφηβική βαθύτητα. Πού; Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, Λ. Συγγρού 143, Νέα Σμύρνη, τηλ. 2109316101, http://www.gialino.gr Πότε; Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 22:30 μ.μ. Πόσο; 12-130 ευρώ έως τον Απρίλιο...«ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ» 10 «Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» είναι το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο όλων των εποχών μετά τη Βίβλο. Βασισμένο στο πασίγνωστο ημερολόγιο της έφηβης Γερμανοεβραίας από τη Φρανκφούρτη, το έργο των Φράνσες Γκούντριχ και Άλμπερτ Χάκετ, σε μετάφραση Βάσιας Παναγοπούλου - Δημήτρη Μοθωναίου, ανεβαίνει στο Χυτήριο σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν. Περιγράφει τη ζωή της ίδιας και του οικείου περιβάλλοντός της, ενόσω κρύβονταν σε καταφύγιο κατά την περίοδο του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, προκειμένου να αποφύγουν τους διωγμούς των Ναζί. Ως θεατρικό έργο - ντοκουμέντο συνιστά καταγραφή του απάνθρωπου φυλετικού κατατρεγμού, ενώ παραμένει διαχρονικό και συγκινεί το κοινό κάθε ηλικίας. Συγχρόνως, ως έργο - σύμβολο παραδίδει χρήσιμα μαθήματα ζωής. Πού; Χυτήριο, Θεατρική Σκηνή «Ανδρέας Βουτσινάς», Ιερά Οδός 44, Κεραμεικός, τηλ. 2103412313. Πότε; Παρασκευή στις 8.00 μ.μ., Σάββατο και Κυριακή στις 6.30 μ.μ. Πόσο; 8-18 ευρώ > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> υγεία Απορίες για τη μουσικοθεραπεία 12 Μπορούμε να βρούμε 9+11 λύση στα προβλήματα της ψυχής και του σώματος, με τη βοήθεια της μουσικής; Σε ποιες καταστάσεις μπορεί να βοηθήσει η μουσικοθεραπεία; Πότε ξεκίνησε και γιατί στη χώρα μας δεν εκτιμάται όπως θα έπρεπε; H μουσικοθεραπεύτρια κυρία Ευαγγελία Παπανικολάου, επιστημονική υπεύθυνη της SONORA -Διεπιστημονικής Εταιρείας Μουσικοθεραπείας και Έρευνας λύνει όλες μας τις απορίες για τη θεραπεία μετά μουσικής! Tι είναι η μουσικοθεραπεία; Η μουσικοθεραπεία είναι η συστηματική χρήση της μουσικής στο πλαίσιο μιας θεραπευτικής σχέσης, που αποσκοπεί στην πρόληψη, αποκατάσταση, βελτίωση ή διατήρηση της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής υγείας. Η μουσικοθεραπεία συντελείται με δύο τρόπους: είτε παίζοντας μουσική (ενεργητική μουσικοθεραπεία) είτε ακούγοντας μουσική (δεκτική μουσικοθεραπεία). Στην ενεργητική μουσικοθεραπεία, ο θεραπευόμενος αυτοσχεδιάζει, έχοντας συνήθως στη διάθεσή του μια ποικιλία από μουσικά όργανα, αυθόρμητα, χωρίς να το σκέφτεται. Χρησιμοποιεί δηλαδή τη μουσική ως μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και ως μέσο για να συνδεθεί με τον θεραπευτή. Ο μουσικοθεραπευτής από την πλευρά του, πρέπει εκείνη τη στιγμή να βρει έναν τρόπο να επικοινωνήσει με τον άνθρωπο που προσπαθεί να εκφραστεί μέσα από τη μουσική του. Φανταστείτε π.χ. έναν άνθρωπο που έχει αδυναμία λόγου (ομιλίας), πόσο χρήσιμο θα ήταν να βρει έναν τρόπο να επικοινωνήσει και να εκφραστεί, παίζοντας μουσική. Η δεκτική μουσικοθεραπεία (τεχνική Guided Imagery & Music), από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιείται καθαρά ψυχοθεραπευτικά. Ο συμμετέχων σε αυτό το είδος μουσικοθεραπείας ξαπλώνει, κλείνει τα μάτια, και τη στιγμή που παίζει μουσική, περιγράφει ό,τι αυτή η μουσική του φέρνει στο μυαλό (νοητική εικόνα, αίσθηση, ανάμνηση, σκέψη, αντίδραση στην ίδια τη μουσική). Ο θεραπευτής με τη σειρά του προσπαθεί να εντοπίσει τις συνδέσεις όσων περιγράφει ο ασθενής με την πραγματική του ζωή. Σε κανέναν από τους παραπάνω τρόπους δεν απαιτείται από τον συμμετέχοντα να έχει γνώσεις μουσικής. Απαιτείται ωστόσο ο θεραπευτής να είναι εκπαιδευμένος στη μουσικοθεραπεία και να είναι ικανός να αναλύει τις δυναμικές μιας σχέσης που δημιουργείται μέσα από τη μουσική. Γι αυτό και ο μουσικοθεραπευτής είναι πάντα εκπαιδευμένος και σε ψυχοθεραπευτικές μεθόδους. Το ποιο είδος θα χρησιμοποιηθεί τελικά, έχει να κάνει τόσο με τους θεραπευτικούς στόχους που τίθενται κάθε φορά, όσο και > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
3x Δράση ενάντια E
> υγεία 9+1 απορίες για τη μουσικοθεραπεία 14 με την εκπαίδευση του μουσικοθεραπευτή και τις τεχνικές που έχει στα χέρια του. Σε ποιες καταστάσεις 2 μπορεί να βοηθήσει; Η μουσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει παντού. Σε όλες τις καταστάσεις και σε όλες τις ηλικίεςαπό ένα βρέφος ημερών έως έναν υπερήλικα στα τελευταία στάδια της ζωής του. Έχει πολύπλευρες εφαρμογές σε διαφορετικά πλαίσια, ως συμπληρωματική ή πρωταρχική θεραπευτική παρέμβαση, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα ψυχικής και σωματικής υγείας (ψυχιατρική και ψυχολογία, αναπτυξιακή παιδιατρική, ειδική αγωγή, ψυχο-ογκολογία, νευρολογία, περιγεννητική ψυχολογία κ.λπ.). Η μουσικοθεραπεία χρησιμοποιείται επίσης ως ψυχοθεραπευτική προσέγγιση στη διαχείριση προβλημάτων (διαπροσωπικές σχέσεις, απώλεια, συναισθηματικές δυσκολίες). Επίσης, για οικογένειες, εφήβους, ενήλικες, σε ασθενείς με καρκίνο και άλλες χρόνιες νόσους, σε νευρολογικές παθήσεις, όπως Parkinson & Αlzheimer, σε αποκατάσταση από εγκεφαλικά επεισόδια, κ.λπ. Ως διεπιστημονική Εταιρεία Μουσικοθεραπείας και Έρευνας (sonora), έχουμε ήδη αναπτύξει μια συνεργασία με τον ΚΕΦΙ (Σύλλογος Καρκινοπαθών, Εθελοντών, Φίλων και Ιατρών) και πραγματοποιούμε με επιτυχία ομαδική μουσικοθεραπεία GIM σε γυναίκες με γυναικολογικό καρκίνο, ενώ είμαστε σε φάση αναζήτησης οικονομικής υποστήριξης, με στόχο την πραγματοποίηση ερευνητικού προγράμματος. Συνεργαζόμαστε όμως και με άλλους φορείς ψυχικής υγείας, ενώ είμαστε ανοιχτοί στην ανάπτυξη συνεργασίας με ακόμα περισσότερους φορείς, με στόχο να παρέχουμε εξελιγμένα κλινικά και ερευνητικά προγράμματα σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Γενικά, με τη μουσικοθεραπεία, μπορούμε να προσεγγίσουμε οποιοδήποτε θέμα μπορεί να δουλευτεί και με τον λόγο (με τη θεραπεία μέσω λόγου), με τη διαφορά ότι με τη μουσική πολλές φορές έχουμε πιο άμεσα αποτελέσματα. Θα πρέπει να επισημάνουμε, ότι η αξία της μουσικής έγκειται στο ότι έχει την ικανότητα να αντλεί περισσότερο υλικό από το ασυνείδητο, το οποίο μπορούμε να επεξεργαστούμε πιο άμεσα και δημιουργικά από ό,τι σε μια λεκτική ψυχοθεραπεία. Μπορεί να μας βοηθήσει 3 στην καθημερινή μας ζωή; Το να ακούμε μουσική για να χαλαρώσουμε, δεν είναι μουσικοθεραπεία, γιατί δεν υπάρχει ανάπτυξη θεραπευτικής σχέσης με τον θεραπευτή. Ειδικά στη χώρα μας υπάρχει μια μεγάλη πλάνη, ότι μουσικοθεραπεία σημαίνει ότι θα πάρω ένα CD και θα γίνω καλά. Η μουσικοθεραπεία είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Γι αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πώς χρησιμοποιούμε τον όρο. Υπάρχουν αντενδείξεις 4 στη μουσικοθεραπεία; Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κατάλληλοι για μουσικοθεραπεία, παρά το ευρύ φάσμα των καταστάσεων στις οποίες εφαρμόζεται. Για αυτό και επιλέγουμε, στην αρχή να πραγματοποιούμε κάποιες δοκιμαστικές συνεδρίες με τον θεραπευόμενο, ώστε να δούμε αν και κατά πόσο η μουσικοθεραπεία μπορεί να του προσφέρει και να τον βοηθήσει. Για να γίνει μουσικοθεραπεία, πρέπει να υπάρχει θεραπευτικό αίτημα και συμβόλαιο. Υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους δεν ταιριάζει, διότι δεν ανταποκρίνονται καλά στο μουσικό ερέθισμα, λόγω κάποιας ψυχολογικής ή νευρολογικής δυσλειτουργίας. Για παράδειγμα, αυτιστικά παιδιά που χρησιμοποιούν τη μουσική πολύ στερεοτυπικά, αδυνατούν να έλθουν σε επικοινωνία και να δημιουργήσουν μια σχέση μέσω της μουσικής αν και γενικά στον αυτισμό η μουσικοθεραπεία έχει πολύ καλά αποτελέσματα. Ο ειδικός πρέπει δηλαδή να αξιολογήσει κατά πόσο η μέθοδος μπορεί να προσφέρει ή όχι. Στον καρκίνο πώς βοηθά; 5 Βοηθά τον ασθενή να διαχειριστεί τη νόσο του και να βελτιώσει την ψυχική του υγεία. Στον βαθμό που ο καρκίνος είναι ψυχογενής και η ψυχονευροανοσολογία έχει αποδείξει πως οτιδήποτε συμβαίνει στον ψυχισμό μας εκδηλώνεται και σε οργανικό επίπεδο, αν στηρίξουμε έναν άνθρωπο ψυχικά, ίσως πετύχουμε καλύτερη ανταπόκρισή του στη θεραπεία και καλύτερη διαχείριση της νόσου. Σε σχέση με μια απλή λεκτική θεραπεία, η μουσικοθεραπεία έχει το πλεονέκτημα ότι δίνει τη δυνατότητα στον θεραπευόμενο όχι απλώς να μιλήσει για το πρόβλημά του, αλλά να το επεξεργαστεί με έναν δημιουργικό τρόπο. Του δίνει μια διαφορετική διέξοδο. Θα πρέπει να αρέσει στον 6 θεραπευόμενο η μουσική που θα χρησιμοποιηθεί; Όχι, δεν μας ενδιαφέρει κάτι τέτοιο. Το κριτήριο δεν είναι να έλθει κάποιος και να περάσει όμορφα, χωρίς βέβαια αυτό να αποκλείεται. Ακόμη και η αρνητική στάση προς τη μουσική μας δίνει ενδείξεις ότι συμβαίνει κάτι. Όπως σε κάθε θεραπεία, οι δυσκολίες που αναδύονται μέσω της μουσικής είναι πλούσιο και πολύτιμο υλικό που καλούμαστε να ερευνήσουμε και να επεξεργαστούμε. Υπάρχουν μύθοι σχετικά 7 με τη μουσικοθεραπεία; Ναι και αναφέρω τους σημαντικότερους από αυτούς: > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> υγεία 9+1 απορίες για τη μουσικοθεραπεία 16 Με τη μουσικοθεραπεία μπορείς να χαλαρώσεις. Μύθος. Δεν είναι στόχος της μουσικοθεραπείας η χαλάρωση και η διασκέδαση του θεραπευόμενου. Κάποιες φορές είναι επιθυμητή, αλλά ως μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας και όχι ως αυτοσκοπός. Είναι μόνο για εύκολες περιπτώσεις. Μύθος. Η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται στο εξωτερικό, σε κέντρα παρηγορητικής φροντίδας, σε ασθενείς με βαριές αναπηρίες, σε ανθρώπους με πολύ σοβαρά κινητικά/νευρολογικά προβλήματα, σε ανθρώπους σε κώμα, σε ανθρώπους με βαριά ψυχικά νοσήματα, με αγχώδεις διαταραχές, ψυχολογικό τραύμα και κατάθλιψη. Ας μην ξεχνάμε ότι η μουσικοθεραπεία, ως σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση, άρχισε να αναπτύσσεται τον 20 ό αιώνα, και πιο συγκεκριμένα, από το 1940 και μετά σε νοσοκομεία των ΗΠΑ, όταν διαπιστώθηκε η θετική επίδραση της μουσικής σε βετεράνους του πολέμου, που έπασχαν από μετατραυματικό στρες. Γι αυτό και τα πρώτα πανεπιστημιακά προγράμματα μουσικοθεραπείας ξεκίνησαν στην Αμερική, γύρω στο 1945. Από το δεύτερο μισό του 20 ού αιώνα και μετά, η μουσικοθεραπεία είναι μια αναγνωρισμένη θεραπεία (για την άσκηση της οποίας σε αρκετά κράτη απαιτείται άδεια ασκήσεως επαγγέλματος), που διδάσκεται στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια και έχει πολύ ανεπτυγμένη έρευνα ως κλινικά τεκμηριωμένη επιστήμη (evidence-based). Είναι κάτι νέο. Μύθος & αλήθεια. Η χρήση της μουσικής σε θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιείται ανά τους αιώνες. Η μουσικοθεραπεία -όχι βέβαια με τη μοντέρνα εκδοχή της- υπάρχει από την εποχή των Σαμάνων, όμως στην Ελλάδα την αντιμετωπίζουμε ακόμη ως κάτι νέο. Ποιος είναι ο ρόλος της 8 μουσικοθεραπείας στα σχολεία; Τι ρόλο έχει στην εκπαιδευτική διαδικασία; Στο εξωτερικό, αρκετές φορές στα γενικά σχολεία, υπάρχει ειδικό πρόγραμμα μουσικοθεραπείας, για τα παιδιά με συναισθηματικά προβλήματα ή προβλήματα συμπεριφοράς, που πιθανώς να εμφανίζουν και μαθησιακές δυσκολίες. Εκεί οι δάσκαλοι επιλέγουν τα παιδιά που πρέπει να πάνε για μουσικοθεραπεία και η μουσικοθεραπεία αποκτά και συνεκπαιδευτικό ρόλο. Ο θεραπευτής δηλαδή, δεν περιορίζεται στο να δουλέψει ψυχολογικά με το παιδί, αλλά και στο πώς όλο αυτό μπορεί να στηρίξει την εκπαιδευτική του πρόοδο. Για παράδειγμα, μέσα από μια ομάδα μουσικοθεραπείας, ένα παιδί που είναι αντικοινωνικό και δυσκολεύεται να σχετιστεί μέσα σε ομάδα, μπορεί να έλθει σε επαφή με άλλα παιδιά. Στα νοσοκομεία 9 τι εφαρμογές έχει; Μιλάμε πάντα για το εξωτερικό: εφαρμόζεται σε χρόνιες νόσους, σε καρκινοπαθείς, σε ιατρεία πόνου, σε κέντρα αποκατάστασης, φυσικής και νευρολογικής, σε Κέντρα Ημέρας ψυχιατρικής αποκατάστασης, σε ψυχιατρεία και μονάδες ψυχικής υγείας γενικότερα. Σε παιδιατρικά νοσοκομεία, ακόμη και σε μαιευτικές κλινικές, στην προετοιμασία μιας εγκύου για τον τοκετό, κυρίως σε γυναίκες που έχουν δύσκολη εγκυμοσύνη, γυναίκες που είναι πιεσμένες ψυχολογικά, προλαμβάνοντας την επιλόχειο κατάθλιψη και ενισχύοντας τον δεσμό μητέρας και βρέφους. Στην Ελλάδα δυστυχώς, δεν υπάρχει οργανωμένο πλαίσιο παραπομπής και λίγοι άνθρωποι που είναι ενήμεροι (ή επειδή ο γιατρός τους ήταν ενήμερος), επωφελούνται από τη μουσικοθεραπεία. Δυστυχώς στη χώρα μας η μουσικοθεραπεία δεν εκτιμάται όπως θα έπρεπε. Κι αυτό οφείλεται σε ελλιπή ενημέρωση των ειδικών επιστημόνων και κυρίως των γιατρών, των ειδικών παιδαγωγών και των ψυχολόγων, που δεν γνωρίζουν ακριβώς τα οφέλη της. Στην ιστοσελίδα της Sonora, μπορεί κανείς να ενημερωθεί για την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας, όπως αυτή αποδεικνύεται από τις βάσεις δεδομένων πανεπιστημίων και μεγάλων ερευνητικών κέντρων. Τι είναι η sonora; 10 Η Sonora ξεκίνησε ως προσωπική πρωτοβουλία εμού και του ψυχιάτρου κ. Ορέστη Γιωτάκου. Eίναι μια μη κερδοσκοπική, διεπιστημονική εταιρεία (άρα τα μέλη της δεν είναι μόνο μουσικοθεραπευτές, αλλά και άλλοι ειδικοί της ψυχικής και της σωματικής υγείας, γιατροί, μουσικολόγοι, παιδαγωγοί), που ασχολούνται με τη μουσικοθεραπεία ή στηρίζουν το έργο μας κλινικά ή ερευνητικά. Mέσα από αυτήν την προσπάθεια, προσπαθούμε να προωθήσουμε τόσο την αποτελεσματικότητα, όσο και την επιστημονικότητα της μουσικοθεραπείας, αλλά και να τονίσουμε τον ρόλο της μέσα σε μία διεπιστημονική ομάδα. Να βοηθήσουμε τον κόσμο να καταλάβει ότι πρόκειται για μια μοντέρνα προσέγγιση και παροχή υγείας, που μπορεί πράγματι να βελτιώσει τη ζωή του ανθρώπου, μέσα από μια άρτια, στοχευμένη και συστηματική θεραπευτική προσέγγιση. < i Ευαγγελία Παπανικολάου, Sonora Ηρώδου Αττικού 16, Μαρούσι 15124 (ΚΑΤ), τηλ. 2108025536 e-mail: info@sonora.gr www.sonora.gr > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> υγεία > Γράφει ο Κωνσταντίνος Ρόζος BSc, MSc, MD, Γαστρεντερολογικό Κέντρο Βούλας, Diplomate American Board of Internal Medicine & Gastroenterogy Νιώθετε συνεχώς φουσκωμένοι; Υπάρχει λύση! Η καθημερινότητα είναι αρκετά δύσκολη για τους περισσότερους από εμάς. Διαρκές τρέξιμο για υποχρεώσεις και γρήγορο φαγητό που συνήθως γίνεται «στο πόδι». Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να νιώθουμε διαρκώς φουσκωμένοι. 18 Τα άλλοτε αγαπημένα μας ρούχα τώρα μας στενεύουν λίγο παραπάνω. Το παντελόνι δεν μας κάνει, η ζώνη μας στενεύει και το μόνο που θέλουμε είναι να φορέσουμε κάτι φαρδύ κα άνετο. Αισθανόμαστε καθημερινά ή τις περισσότερες φορές έντονο φούσκωμα που συνοδεύεται από αέρια και ίσως κάποια συμπτώματα δυσφορίας. Η κατάσταση αυτή οφείλεται σε διαταραχές του εντέρου και επηρεάζεται κυρίως από τις αλλαγές του περιβάλλοντος, από το άγχος και το έντονο στρες. Μην ανησυχείτε Παρακάτω σας παραθέτουμε μερικές συμβουλές για να ξαναχωρέσετε στο παντελόνι σας και να μην αισθάνεστε ότι κουβαλάτε βάρος καθημερινά: Προσαρμόστε ανάλογα το διαιτολόγιό σας. Αποφύγετε τα μεγάλα σε ποσότητες και λιπαρά γεύματα. Αποφύγετε τις τροφές που προκαλούν φούσκωμα, όπως π.χ. τη ντομάτα, τα όσπρια, το λάχανο, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα κρεμμύδια κ.λπ. Μαγειρέψτε τα λαχανικά πριν τα καταναλώσετε. Βάλτε την ήπια άσκηση στη ζωή σας: Το καθημερινό περπάτημα κάνει καλό. Πίνετε αρκετό νερό. Αποφύγετε τα ανθρακούχα ποτά. Τρώτε συχνά και μικρά γεύματα. Μην πηγαίνετε για ύπνο αμέσως μετά το φαγητό. Κάποιες φορές, που η δυσφορία και το φούσκωμα μετά το φαγητό είναι αφόρητα, πολλοί στρέφονται σε φάρμακα, όπως τα αντιόξινα. Τα αντιόξινα είναι φάρμακα που περιέχουν υδροξείδιο του αργιλίου και υδροξείδιο μαγνησίου και όχι μόνο δεν ανακουφίζουν από το πρόβλημα, αλλά αντίθετα παρατείνουν τα συμπτώματα. Τα αντιόξινα εμποδίζουν και καθυστερούν την πέψη, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να παραμένει για μεγαλύτερο διάστημα. Σε έντονη δυσφορία και φούσκωμα, συνίσταται να χρησιμοποιούνται σκευάσματα που περιέχουν αποκλειστικά και μόνο σιμεθικόνη, όπως το Dulcogas. To Dulcogas χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση του φουσκώματος σε πολλές χώρες, καθώς έχει άριστο προφίλ ασφάλειας, δρα φυσικά και γρήγορα (σε λιγότερο από 15 λεπτά) και δεν απορροφάται από τον οργανισμό. Γι αυτό είναι κατάλληλο για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες από 6 ετών (για εγκύους, γυναίκες στη γαλουχία, διαβητικούς και παιδιά από 6 ετών). Το Dulcogas μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί με άριστα αποτελέσματα από όσους πάσχουν από δυσκοιλιότητα, ΣΕΕ και από όσους κάνουν χρήση υπακτικών και σπασμολυτικών. Διατίθεται μόνο στα φαρμακεία και συστήνεται από την Εταιρεία Ιατρικών Σπουδών. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν, καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον γιατρό σας. < > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> υγεία > του Γρηγόρη Λάσκαρη Πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα; Εδώ και μήνες, ο ιός Έμπολα έχει εισβάλει βιαίως στην καθημερινότητά μας και απειλεί να κάνει πραγματικότητα το σενάριο της ταινίας τρόμου Outbreak (Το Ξέσπασμα). Με τις ερωταπαντήσεις που ακολουθούν θα προσπαθήσουμε να σας πείσουμε ότι, στην περίπτωση του Έμπολα, κινδυνεύουμε περισσότερο από τους Ντάστιν Χόφμαν αυτού του κόσμου, παρά από τον ιό. > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
Τι είναι η ασθένεια Έμπολα; Το πλήρες όνομα της ασθένειας είναι «η ασθένεια του ιού Έμπολα». Η παρούσα νόσος, που απασχολεί όλον τον κόσμο και πλήττει με ιδιαίτερη σφοδρότητα τις χώρες της Δ. Αφρικής Γουινέα, Λιβερία και Σιέρα Λεόνε, οφείλεται στη μόλυνση με τον ιό Zaire ebolavirus, ο οποίος, όπως προδίδει και η ονομασία του, πρωτοεντοπίστηκε κάπου στα βάθη της ζούγκλας του Ζαΐρ (σημερινό Κονγκό). Πρόκειται για έναν μικρό RNA ιό με 7 μόλις γονίδια, που ανήκει στην οικογένεια των νηματοειδών ιών, μία μικρή ομάδα ιών που ενοχοποιείται για την πρόκληση στον άνθρωπο εμπύρετων λοιμώξεων συνοδευόμενων από αιμορραγία. Πώς μολύνονται οι άνθρωποι με τον ιό; Ευτυχώς δύσκολα! Ο αρχικός φορέας του ιού πιστεύεται ότι είναι οι φρουτοφάγες νυχτερίδες των σπηλαίων της Κεντρικής Αφρικής οι οποίες υπό συνθήκες μπορούν να περάσουν τον ιό στον άνθρωπο, είτε άμεσα, είτε με τη μεσολάβηση άλλων πρωτευόντων θηλαστικών (π.χ. χιμπατζήδες). Από εκεί και πέρα, ο άνθρωπος μπορεί να κολλήσει άλλον άνθρωπο μόνο μέσω επαφής των σωματικών υγρών του με τους βλεννογόνους ή το μη συνεχές δέρμα του άλλου. Όταν λέμε σωματικά υγρά, εννοούμε: το αίμα, τον ιδρώτα, τα δάκρυα, το σάλιο, τα ούρα, τα κόπρανα, το σπέρμα. Όταν λέμε βλεννογόνο ιστό εννοούμε βασικά: τη γλώσσα, το στόμα, τα μάτια, τη μύτη, τη σεξουαλική οδό. Όταν λέμε μη συνεχές δέρμα εννοούμε: δέρμα πληγωμένο, γδαρμένο, με μικρές (συχνά απαρατήρητες δια γυμνού οφθαλμού) ή μεγάλες αμυχές. Ο ιός Έμπολα διαθέτει ορισμένα χαρακτηριστικά που τον κάνουν εύκολα αντιμετωπίσιμο και άλλα που τον κάνουν πολύ επικίνδυνο. Ευτυχώς τα πρώτα απαλύνουν πολύ τις συνέπειες των δεύτερων! 1. Δεν μεταδίδεται, όπως το κρυολόγημα, με βήχα ή φτάρνισμα ή με τα κουνούπια και, συνεπώς, δεν μεταδίδεται εύκολα. 2. Ο προσβεβλημένος άνθρωπος μπορεί να μολύνει κάποιον άλλον μόνο όταν έχει ήδη συμπτώματα. Με άλλα λόγια, ένας φορέας της νόσου είναι αδύνατον να μεταδώσει τον ιό σε κάποιον άλλον κατά τη διάρκεια της επώασης του ιού μέσα στο σώμα του, παρά μόνο όταν αρχίσει και είναι εμφανώς άρρωστος, πράγμα που δίνει την ευκαιρία στους υπόλοιπους να τον αποφύγουν! 3. Μετά την ανάρρωση (ο ιός φυσικά έχει εξολοθρευθεί), ο αναρρώσας έχει αποκτήσει πλέον ανοσία και δεν κινδυνεύουμε αν έρθουμε σε επαφή μαζί του, ΕΚΤΟΣ του σπέρματός του, το οποίο 21 > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44
> υγεία πόσο κινδυνεύουμε από τον έμπολα; > ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ; Τα συμπτώματα είναι μεν θορυβώδη, δεν διαφέρουν όμως από αυτά άλλων γενικευμένων ιώσεων, οπότε η διαφορική διάγνωση γίνεται στη βάση άλλων δεδομένων. Τα κύρια συμπτώματα είναι: Απότομος υψηλός πυρετός (άνω των 38,5 ο C) Κόπωση Μυαλγία Πονοκέφαλος Πονόλαιμος Απώλεια όρεξης Διάρροια Έμετος Μερικές φορές παρατηρείται και εξάνθημα, ενώ η αιμορραγία -το σήμα κατατεθέν των ιών αυτού του τύπου- δεν παρατηρείται με μεγάλη συχνότητα. 22 φέρει ιικό φορτίο επί 90 ημέρες! 4. Έχει χαμηλή μεταδοτικότητα. Κατά μέσον όρο, ένας συμπτωματικός άνθρωπος μολυσμένος με Έμπολα, δεν μπορεί να μολύνει περισσότερους από δύο υγιείς. Αν το αντιπαραβάλλετε αυτό με τη μεταδοτικότητα π.χ. της ιλαράς, όπου ένας κολλάει άλλους 18 ή της παρωτίτιδας, όπου ένας κολλάει άλλους 10, γίνεται αντιληπτό ότι ο Έμπολα δεν μεταδίδεται εύκολα. 5. Διαθέτει πολύ υψηλή θνησιμότητα. Σκοτώνει τουλάχιστον το 50% όσων μολύνει. Σε χώρες της Αφρικής, με τις υποτυπώδεις υγειονομικές υποδομές, μπορεί να σκοτώσει έως και το 90%. 6. Δεν υπάρχει εμβόλιο εναντίον του. Πώς θα υποψιαστώ ότι ίσως έχω προσβληθεί από Έμπολα; Η απάντηση δεν είναι «από τα συμπτώματα», επειδή αυτά μοιάζουν με οποιασδήποτε άλλης λοίμωξης π.χ. της γρίπης ή της ελονοσίας (ενδημική στην περιοχή της Δ. Αφρικής). Η διαφορική διάγνωση βασίζεται στην ύπαρξη των παραπάνω συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με την πιθανότητα έκθεσης στον ιό, δηλαδή στη συνύπαρξη δύο άλλων παραγόντων: της πιθανότητας επαφής με τα σωματικά υγρά κάποιου που νοσεί από Έμπολα ή/και της φυσικής παρουσίας κατά τις προηγούμενες 21 ημέρες σε χώρα με επιδημία Έμπολα. Οι 21 ημέρες αντιστοιχούν στη μέγιστη περίοδο επώασης του ιού στον άνθρωπο. Με άλλα λόγια, ο ιός δεν μπορεί να μείνει στον οργανισμό του ανθρώπου πάνω από 21 ημέρες, χωρίς να εκδηλωθούν συμπτώματα. Αν περάσει αυτό το διάστημα χωρίς εκδηλώσεις, θεωρείται ασφαλές να συμπεράνουμε ότι ο ύποπτος δεν κόλλησε Έμπολα, ενώ αν τα συμπτώματά του εκδηλωθούν αργότερα, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι πάσχει από κάτι άλλο (π.χ. γρίπη). Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος; Δεν υπάρχουν ούτε φάρμακα, ούτε εμβόλιο για τον ιό του Έμπολα. Υπό την πίεση των γεγονότων γίνονται κάποιες επείγουσες κλινικές δοκιμές, όμως μέχρι αυτές να τελεσφορήσουν, οι γιατροί παρέχουν συμπτωματική φροντίδα, δηλαδή απλώς αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της αρρώστιας, καθώς αυτά εκδηλώνονται. Π.χ. χορηγούν αντιπυρετικά για τον πυρετό, ηλεκτρολύτες και υγρά για την αφυδάτωση, αντιδιαρροϊκά ή αντιεμετικά, ή γίνεται ακόμη και αιμοκάθαρση σε άτομα που ο ιός έχει πλήξει τη νεφρική λειτουργία τους. Ποια μέτρα προφύλαξης πρέπει να πάρω ώστε να μην κολλήσω; Εξαρτάται από το πού βρίσκεστε: A. Αν βρίσκεστε σε χώρα του Δυτικού κόσμου, δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι. Οι πιθανότητες να κινδυνεύετε από τον ιό έμπολα είναι σχεδόν μηδενικές. B. Αν βρίσκεστε σε χώρα πληττόμενη από επιδημία, τα πράγματα είναι διαφορετικά: αν είστε υγειονομικός υπάλληλος και έλθετε αντιμέτωπος με περιστατικό έμπολα ακολουθήστε πιστά τις Κατευθυντήριες Οδηγίες των επίσημων υγειονομικών αρχών (http://www.cdc.gov/vhf/ebola/ hcp/index.html?s_cid=cs_4318). αν ανήκετε στο στενό περιβάλλον πιθανού κρούσματος, αναζητήστε άμεσα ιατρική νοσοκομειακή φροντίδα και μην προτιμήσετε την περίθαλψη εντός της οικίας, > Life > Positive < ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 # 44