ΜΟΡΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΘΕΜΑ: ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ Ομάδα ΑΡΕΑΛΗ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΠΑΗ ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΤΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2015
ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η παρουσίαση των χαρακτηριστικών της πολλαπλής νευροϊνωμάτωσης από γονιδιακή άποψη καθώς και η συμπτωματολογία, η θεραπευτική προσέγγιση και η παρουσίαση τρόπων αντιμετώπισης για αυτό το νόσημα.
ΟΡΙΣΜΟΣ H πολλαπλή νευροϊνωμάτωση είναι μία γενετική νευρολογική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, τη σπονδυλική στήλη, τα νεύρα και το δέρμα.
ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Η πολλαπλή νευροϊνωμάτωση αναφέρεται σε έναν αριθμό από κληρονομήσιμες καταστάσεις, οι οποίες είναι κλινικά και γενετικά σαφείς και φέρουν υψηλό κίνδυνο δημιουργίας όγκων και ειδικά στον εγκέφαλο. Ανήκει στις αυτοσωμικές επικρατείς διαταραχές. Υπάρχουν δύο τύποι πολλαπλής νευροϊνωμάτωσης: -Τύπος 1(ή νόσος του Recklinghausen): στο νευρικό ιστό αναπτύσσονται όγκοι, οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή βλάβη πιέζοντας είτε τα νεύρα είτε άλλους ιστούς. -Τύπος 2: δημιουργούνται κυρίως αμφοτερόπλευρα ακουστικά νευρώματα, τα οποία οδηγούν σε απώλεια ακοής.
Οι όγκοι που σχηματίζονται κατά την ΝF1 αποτελούνται από μια ετερογενή συλλογή κυτταρικών τύπων. (Α) Nευροϊνώματα της NF1 : αποτελούνται από μαστοκύτταρα NF1 +/- και περιέχουν μη φυσιολογικά -νεοπλασματικά κύτταρα Schwann, καθώς και ενδοθηλιακά κύτταρα και ινοβλάστες. Ο κάθε κυτταρικός τύπος συμβάλλει στο σχηματισμό του νευρίνωματος και στην ανάπτυξη του. (Β) Ομοίως,τα γλοιώματα του οπτικού περιέχουν νεοπλασματικά νευρογλοιακά κύτταρα που εμφανίζουν ανεπάρκεια ως προς την NF1 (αστροκύτταρα, γλοίωμα βλαστικών κυττάρων) σε συνδυασμό με NF1 +/- αστροκύτταρα, νευρώνες και μικρογλοία, που επίσης συμμετέχουν στη γένεση του γλοιώματος και στη συνεχή ανάπτυξη του.
ΓΟΝΙΔΙA ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ
ΓΟΝΙΔΙA ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ Η Νευροϊνωμάτωση τύπου Ι οφείλεται στην απώλεια λειτουργίας ή στη δυσλειτουργία της neurofibromin. η Νευροϊνωμάτωση τύπου ΙΙ στην απώλεια λειτουργίας ή στη δυσλειτουργία της merlin.
Μηχανισμοί για NF1και NF2. H νευροφιμπρομίνη επιταχύνει τη μετατροπή της ενεργής Ras σε ανενεργή Ras. Η Ras σε ανενεργή διαμόρφωση: -Μειώνει την ανάπτυξη των κυττάρων με την καταστολή του μονοπατιού σηματοδότησης ΡΙ3Κ (3- κινάση φωσφατιδυλινισιτόλης)/ ΑΚΤ (πρωτεινική κινάση Β) / mtor (στόχος ραπαμυκίνης) και -Μειώνει τα επίπεδα της RAF κινάσης και καταστέλλει τη σηματοδότηση μέσω ΜΕΚ. Η νευροφιμπρομίνη τέλος λειτουργεί ως θετικός ρυθμιστής της AC (αδενυλυλοκυκλάση ΑΚΤ) για να αυξήσει τα επίπεδα της camp και έτσι αναστέλλει την ανάπτυξη των κυττάρων. Η Merlin έχει ενοχοποιηθεί σαν ένας αρνητικός ρυθμιστής των Rac1, mtor, και Hippo / YAP μονοπατιών σηματοδότησης, η ενεργοποίηση των οποίων οδηγεί σε αυξημένη κυτταρική ανάπτυξη.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Τα συμπτώματα της Νf1 είναι τα παρακάτω: Μερικές (6 ή περισσότερες) καφέ με άσπρο κηλίδες Πολλαπλές φακίδες στη μασχάλη ή στη βουβωνική χώρα Μικροσκοπικές υπερπλασίες στην ίριδα (χρωματισμένη περιοχή) του ματιού: αυτές ονομάζονται οζίδια Lisch και συνήθως δεν επηρεάζουν την όραση Νευρινώματα που εμφανίζονται στο δέρμα, μερικές φορές ακόμα και βαθιά μέσα στο σώμα : αυτά είναι καλοήθεις (ακίνδυνοι) όγκοι : Ωστόσο, σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να γίνουν καρκινικοί Παραμορφώσεις των οστών Όγκοι κατά μήκος του οπτικού νεύρου, που μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα όρασης Πόνος που σχετίζεται με τα νεύρα
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Τα συμπτώματα της Νf2 είναι τα παρακάτω : Απώλεια ακοής Αδυναμία των μυών του προσώπου Ζαλάδα Διαταραχές στην ισορροπία Ασυντόνιστο περπάτημα Καταρράκτης (θολές περιοχές του φακού του ματιού) που αναπτύσσεται σε ασυνήθιστα νεαρή ηλικία Οι άνθρωποι με schwannomatosis μπορεί να έχουν τα ακόλουθα συμπτώματα: Πόνος από τους διευρυνόμενους όγκους Μούδιασμα και μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα των ποδιών ή των χεριών Αδυναμία στα δάχτυλα των ποδιών
ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει με : Φυσική εξέταση Ιατρικό ιστορικό Οικογενειακό ιστορικό Ακτίνες Χ Αξονική Τομογραφία(CT) Μαγνητική (MRI) Βιοψία του νευροϊνώματος Οφθαλμολογική εξέταση Εξέταση για μεμονωμένα συμπτώματα, όπως ακοή ή εξέταση ισορροπίας Γενετική εξέταση (διαθέσιμη για οικογένειες με τεκμηριωμένες υποθέσεις Νf1 και Νf2: αυτή τη χρονική στιγμή δεν υπάρχει γενετική εξέταση διαθέσιμη για schwannomatosis)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ Δεν υπάρχει θεραπεία για τη νευροϊνωμάτωση Η μείωση των συμπτωμάτων μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους: Εγχείρηση για να απομακρυνθεί ο προβληματικός όγκος Θεραπεία που περιλαμβάνει χημειοθεραπεία ή ακτινοβολίες, εάν ο όγκος έχει μετατραπεί σε καρκινικό Εγχείρηση για αποκατάσταση προβλημάτων στα οστά Θεραπεία (συμπεριλαμβάνεται συμβουλευτική ή ομάδα υποστήριξης) Χειρουργική αφαίρεση καταρράκτη Θεραπεία του πόνου που σχετίζεται με νευροϊνωμάτωση
Τόσο οι νεοπλαστικοί και οι μη νεοπλαστικοί κυτταρικοί τύποι αποτελούν στόχους για θεραπευτική στόχευση των φαρμάκων. a) Για την αξιολόγηση προκλινικών μοντέλων ποντικού και ανθρώπινων κλινικών δοκιμών, οι θεραπείες στοχεύουν είτε στο μικροπεριβάλλον του όγκου (όπως τα ενδοθηλιακά κύτταρα, ιστιοκύτταρα, μικρογλοία) π.χ. θαλιδομίδη, είτε στα μονοπάτια ελέγχου ανάπτυξης που ρυθμίζονται από μη φυσιολογική νευροφιμπρομίνη σε NF1 ανεπάρκη καρκινικά κύτταρα- π.χ. νιλοτινιμπ. b) Για την αξιολόγηση σε δύο στελέχη ποντικού προκλινικών μελετών και σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, οι θεραπείες στοχεύουν είτε στο μικροπεριβάλλον του όγκου (ενδοθηλιακά κύτταρα)- π.χ. PTC299 ή σε οδούς ρύθμισης αύξησης που ελέγχονται από μη φυσιολογική merlin σε NF2 ανεπάρκη καρκινικά κύτταραπ.χ. λαπατινιμπ.
Αποτελέσματα πειραμάτων που σχετίζονται με ΝF1 και NF2. Σε πειράματα που έγιναν στα πλαίσια προκλινικών μελετών φαρμάκων: GEM NF1 -> φαινότυποι που σχετιζονται με διαφορετικούς τύπους οστικών όγκων Σε πειράματα που έγιναν για θεραπευτικές μελέτες μικρών ζώων: GEM NF2 -> διαφορετικά στελέχη για σβάννωμα και μηνιγγίωμα. Ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο η νευροφιμπρομίνη (ή Merlin) ρυθμίζει την κυτταρική ανάπτυξη ή λειτουργία που ποικίλλει από ιστό σε ιστό. Για μη νεοπλασματικά κύτταρα στον όγκο απαιτείται μικροπεριβάλλον κατά τη διαδικασία της ογκογένεσης και της συνεχούς ανάπτυξης. Παρέχουν ευκαιρίες για την ανάπτυξη μιας συστοιχίας προκλινικών μοντέλων που αντιπροσωπεύουν το φάσμα της κλινικής συμπτωματολογίας σε NF1 και NF2. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως απόδειξη της έννοιας μοντελικών συστημάτων για την αξιολόγηση μιας τάξης φαρμάκου ως προς την αποτελεσματικότητά του έναντι ενός συγκεκριμένου τύπου όγκου.
ΝΕΥΡΟΙΝΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Συνήθως είναι κληρονομήσιμη, αλλά μπορεί να είναι και μόνο το αποτέλεσμα γονιδιακής μετάλλαξης. Τόσο η NF1 όσο και η NF2 προκαλούνται από δύο διαφορετικά γονίδια και μπορούν να κληρονομηθούν από γονείς με NF ή μπορεί να είναι αποτέλεσμα μεταλλάξεων σε γαμετικά κύτταρα. 30%-50% ανθρώπων που διαγνώστηκαν πρόσφατα με νευροϊνωμάτωση δεν είχαν ιστορικό πασχόντων στις οικογένειές τους. Οι τύποι Ι και ΙΙ μπορούν να κληροδοτηθούν απο τους γονείς στα παιδιά, με πιθανότητα 50% για κάθε παιδί που γεννιέται από έναν υγιή και έναν γονέα που πάσχει. Παγκοσμίως η επίπτωση της νευροϊνωμάτωσης τύπου 1 είναι περίπου 1: 2.500-3.000 φυσιολογικές γεννήσεις ανεξαρτήτως του φύλου και της φυλής. Αντίθετα η επίπτωση της νευροϊνωμάτωσης τύπου 2 είναι 1 περίπτωση ανά 50.000-120.000 άτομα.
Βιβλιογραφία http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc3754363/ Http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22210082 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23425047 http://www.nature.com/nrclinonc/journal/v10/n11/fig_tab/nr clinonc.2013.144_f3.html Wikipedia Google
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!!!