ΤΑ ΥΓΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΑ; ΙΟΡ ΑΝΗΣ ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΙ ΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΗΣ & ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Οι ελαιοτριβείς δεν επιθυµούν ή δεν έχουν το χρόνο και την ηρεµία να ασχοληθούν µε τα Υγρά Απόβλητα Ελαιοτριβείων (ΥΑΕ) κατά την εντατική περίοδο της λειτουργίας τους Έχουν συνηθίσει να «απαλλάσσονται» από αυτά µε εύκολο και ανέξοδο τρόπο (παρακείµενα ξηρορέµατα, ποτάµια, θάλασσες) Οι περισσότερες µέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί είναι υψηλών απαιτήσεων σε τεχνογνωσία και «ξένες» προς τους ελαιοτριβείς Λόγω οικονοµικών δυσκολιών και µικρών επιχειρήσεων δεν µπορούν να επενδύσουν χρήµατα για τη διαχείριση των αποβλήτων Εποχική λειτουργία ελαιοτριβείων Μεγάλοι όγκοι ΥΑΕ σε µικρή χρονική περίοδο ιακύµανση της παραγωγής από έτος σε έτος
ΕΠΙ ΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΩΝ ΥΑΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΥΑΕ Υψηλή περιεκτικότητα σε χρωστικές Υψηλή περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο και άλλες λιπαρές ενώσεις Περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες Υψηλό BOD 5 -COD Χαµηλό ph, Υψηλή EC ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Περιορισµός φωτοσύνθεσης στους υδάτινους αποδέκτες Παρεµπόδιση ορατότητας ψαριών Αισθητική υποβάθµιση φυσικού περιβάλλοντος Παρεµπόδιση οξυγόνωσης υδάτινων αποδεκτών Μείωση πορώδους του εδάφους Βιοτοξικότητα-φυτοτοξικότητα Περιορισµός δράσης αποδοµητών µ/ο των ΥΑΕ (εµµονή στο περιβάλλον) ηµιουργία ανοξικών συνθηκών στους υδάτινους αποδέκτες Φαινόµενα ευτροφισµού ιάβρωση των εδαφών και διείσδυση σε υπόγειους υδροφορείς Ακατάλληλο για άρδευση των περισσοτέρων καλλιεργειών
ΜΕΘΟ ΟΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ Μέθοδοι (φυσικές, χηµικές ή βιολογικές) που αποβλέπουν στην µείωση του οργανικού τους φορτίου έτσι ώστε να διατεθούν στο περιβάλλον χωρίς δυσµενείς επιπτώσεις για τον τελικό αποδέκτη Μέθοδοι που ανεξάρτητα µεθοδολογίας αποβλέπουν στην αξιοποίηση του οργανικού φορτίου των ΥΑΕ για την παραλαβή χρησίµων προϊόντων (π.χ. µεθάνιο, χρωστικές, µικροβιακή πρωτεΐνη για ζωοτροφή, βιολίπασµα, κόµποστ) Μετατροπή των ελαιοτριβείων από τριών φάσεων σε δύο φάσεις (µέθοδος repasso)
ΜΕΘΟ ΟΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ Στην πρώτη κατηγορία περιλαµβάνονται οι παρακάτω: Εξάτµιση του αποβλήτου σε ανοικτές δεξαµενές (εξατµισοδεξαµενές) Συµπύκνωση του αποβλήτου µε εξάτµιση σε πολυβάθµιους συµπυκνωτήρες Κροκίδωση-καθίζηση καθίζηση µετά την προσθήκη ασβέστη Υπερδιήθηση και αντίστροφη ώσµωση µε µεµβράνες Καύση των αποβλήτων Οξείδωση µε οξυγόνο σε υψηλή πίεση (υγρή οξείδωση) Οξείδωση µε χλώριο σε ηλεκτρολυτικά κελιά
ΜΕΘΟ ΟΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΩΝ Στην δεύτερη κατηγορία περιλαµβάνονται οι παρακάτω µέθοδοι, οι οποίες είναι κυρίως βιολογικές: Παραγωγή µικροβιακής πρωτεΐνης Αναερόβια επεξεργασία για την παραγωγή βιοαερίου Εξαγωγή αντιοξειδωτικών και χρωστικών Υγρή βιο-λιπασµατοποίηση του αποβλήτου, «Μέθοδος Μπαλή» Συγκοµποστοποίηση των ΥΑΕ Αποτοξικοποίηση µε αντιδράσεις Fenton - Συγκοµποστοποίηση Φυσικός διαχωρισµός µε καθίζηση Εφαρµογή ΥΑΕ στο έδαφος
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΑΕ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΣΕ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ
ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΜΟΝΑ Α «ΜΕΘΟ ΟΣ ΜΠΑΛΗ» Πειραµατικός Βιο-τροχός (Εργ. Γενικής & Γεωργικής Μικροβιολογίας, Γ.Π.Α.) Πιλοτική Μονάδα (Ρωµανό Πυλίας)
ΜΟΝΑ Α ΕΠΙ ΕΙΞΗΣ «ΜΕΘΟ ΟΥ ΜΠΑΛΗ», ΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Μεταφορά αποβλήτων στη µονάδα Επεξεργασίας εξαµενή Ασβέστωσης
ΜΟΝΑ Α ΕΠΙ ΕΙΞΗΣ «ΜΕΘΟ ΟΥ ΜΠΑΛΗ», ΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Μονάδα Υγρής Βιο-λιπασµατοποιήσης
ΜΟΝΑ Α ΕΠΙ ΕΙΞΗΣ «ΜΕΘΟ ΟΥ ΜΠΑΛΗ», ΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Μεταφορά επεξεργασµένου Απόβλητου για την εφαρµογή του σε καλλιέργειες Πειραµατικοί αγροί πατάτας, µετά την εφαρµογή του «βιο- λιπάσµατος»
ΕΠΙ ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΟΛΙΠΑΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ Το βιολίπασµα όντας βιολογικό προϊόν, λόγω της οργανικής του φύσης ανταγωνίζεται µε επιτυχία τη συµβατική-χηµική λίπανση Αµπέλι Οι αποδόσεις τους υπερείχαν σηµαντικά εκείνων του µάρτυρα και της χηµικής λίπανσης Ελαιόδενδρα Οι αποδόσεις τους ήταν ανάλογες εκείνων που δέχθηκαν χηµική λίπανση και υψηλότερη του µάρτυρα Πατάτα Οι αποδόσεις των φυτών στις µεγάλες συγκεντρώσεις παρουσίασαν µικρή κάµψη
ΜΟΝΑ Α ΕΠΙ ΕΙΞΗΣ «ΜΕΘΟ ΟΥ ΜΠΑΛΗ», ΠΕΤΑ ΑΡΤΑΣ Μονάδα επίδειξης Πέτα, Άρτας
ΜΟΝΑ Α ΣΥΓΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΗΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ιαµόρφωση κοµποστοσωρών «Γύρισµα» και διαβροχή compost
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΙΦΑΣΙΚΟΥ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟΥ Βιοκαλλιεργητές Σητείας Α.Ε. [µε την καθοδήγηση επίβλεψη του ρ. Γ. Ζερβάκη (Γ.Π.Α.)].)]
Αξιολογήθηκαν τρία επιλεγµένα κοµπόστ (µετά από ωρίµανση που διήρκεσε 3-4 µήνες) που προέρχονταν από τη Μονάδα Κοµποστοποίησης της εταιρείας «Βιοκαλλιεργητές Σητείας Α.Ε.» σε καλλιέργειες τοµάτας (υπαίθρια), αγγουριού (θερµοκηπίου), πεπονιού (υπαίθρια), τοµάτας (θερµοκηπίου, όψιµη εφαρµογή) και βιολογικού καρότου (όψιµη εφαρµογή). Η εγκατάσταση των καλλιεργειών και η επίβλεψη των πειραµάτων έγινε από την εταιρεία «Γεωπονική Χαραντώνης» σε συνεργασία µε τον ρ. Γ. Ζερβάκη. Ως προϊόντα αναφοράς χρησιµοποιήθηκαν δύο εµπορικά σκευάσµατα ευρέως διαδεδοµένα κυρίως στις βιολογικές καλλιέργειες (ή και στα σχήµατα ολοκληρωµένης διαχείρισης) οπωροκηπευτικών προελεύσεως Ολλανδίας.
ΟΞΕΙ ΩΤΙΚΗ ΙΕΡΓΑΣΙΑ FENTON FeSO 4 H O 2 2 SS = 150 g/l COD=150 g/l BOD= 45 g/l Φαινολικά = 16 g/l 25 t/d Απόβλητα Ελαιοτριβείων 250 kg/d 50 kg/d ΟΞΕΙ ΩΣΗ Fenton 17 t/d SS = 10 g/l COD=30 g/l BOD= 15 g/l Φαινολικά = 0.5 g/l Οξειδωµένα & διαυγασµένα απόβλητα 9 t/d 8 t/d Οργανικές & Χηµικές Λάσπες 8 t/d Πυρηνόξυλο ή πυρήνας 2 t/d Κοµποστοποίηση & Χουµοποίηση Οργανοχουµικό Εδαφοβελτιωτικό 5.8 t/d Σχήµα 2
ΟΡΓΑΝΟΧΟΥΜΙΚΟ ΛΙΠΑΣΜΑ Humo Olea
ΧΑΛΙΚΟ ΙΥΛΙΣΤΗΡΙΟ
ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΜΟΝΑ Α ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟ Ο ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ. Φ.. Κ. Πιλοτική εγκατάσταση D. A. F.
ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΜΟΝΑ Α ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟ Ο ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ Ελαιώδης επιφανειακή στρώση Χωµάτινη δεξαµενή Αποθήκευσης υπερκείµενου
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΥΑΕ ΣΕ Ε ΑΦΟΣ ΕΛΑΙΩΝΩΝ 20 1.5 Pn (µmol CO2.m -2.s -1 ) 16 12 8 4 0 2001 2002 ΜΑΡΤ ΥΑΕ Κ (%) 1.2 0.9 0.6 0.3 0.0 2001 2002 ΜΑΡΤ ΥΑΕ Έτος Έτος.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ εν υπάρχουν τεχνοοικονοµικά αποδεκτές λύσεις για πλήρη επεξεργασία του συνόλου των ΥΑΕ ενός ελαιοτριβείου ώστε να είναι περιβαλλοντικά ασφαλής η διάθεσή τους σε αποδέκτες εν µπορεί να υπάρχει µόνο µια λύση για όλα τα ελαιοτριβεία, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους Θα πρέπει τα ΥΑΕ να µειώνονται στην πηγή, να θεωρούνται ως παραπροϊόντα και να επαναχρησιµοποιούνται µετά από κατάλληλη επεξεργασία Τα διφασικά ελαιοτριβεία εξασφαλίζουν σχεδόν πλήρη εξάλειψη των ΥΑΕ και φαίνεται να αποτελούν µια κατ αρχήν αποδεκτή τεχνική
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η συγκοµποστοποίηση (σε όλες τις περιπτώσεις) και η χρήση ως βιοµάζα για την παραγωγή ενέργειας είναι δύο κύριες επιλογές για την επαναχρησιµοποίηση του προϊόντος Η χρήση για άρδευση µπορεί να εφαρµοστεί ως πρακτική επαναχρησιµοποίησης των ΥΑΕ. Όµως απαιτείται αλλαγή του νοµοθετικού πλαισίου της Ε.Ε.
ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ Για την επίλυση του προβλήµατος απαιτείται µια ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, που θα περιλαµβάνει ολοκληρωµένη πρόταση τόσο για την παραγωγική διαδικασία όσο και την επεξεργασία-αξιοποίηση αξιοποίηση των ΥΑΕ. Η πρόταση αυτή θα καθοριστεί από την Πολιτεία και τους ειδικούς επιστήµονες µε στόχο τη διασφάλιση της ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ του Ελληνικού Ελαιολάδου και την ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ.
ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ;
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας