ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΟΡΙΑΣ Σχολικό έτος 2007 2008 ΘΕΜΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Ήθη και έθιμα του Πάσχα Υπεύθυνη προγράμματος: Δώρα Χαραλαμπή ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Το Πάσχα είναι η πιο μεγάλη, η πιο λαμπρή γιορτή της Χριστιανοσύνης, προς χάριν της Σταύρωσης, των Παθών και της Ανάστασης του Χριστού. Οδηγός για τον τρόπο που το προσεγγίσαμε και το δουλέψαμε αποτέλεσαν τα θρησκευτικά, η γλώσσα, η ιστορία, και το ανθολόγιο όλων των τάξεων του δημοτικού σχολείου. Ξεκινήσαμε την ανάλυση του θέματος από τη Καθαρή Δευτέρα και φτάσαμε μέχρι την Λαμπροτρίτη συζητώντας για αυτά που βρίσκαμε στα βιβλία όλων των τάξεων αλλά και για ότι πληροφορία έφερναν τα παιδιά από τα σπίτια τους. Το πρόγραμμα δουλεύτηκε από παιδιά της Ε και της ΣΤ τάξης κατά κύριο λόγω είχαμε όμως και τη συμμετοχή της Δ τάξης στα χορευτικά. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΘΕΜΑΤΑ Ετυμολογία της λέξης και ανάλυση της περιόδου του Πάσχα Τραγούδια Παίξιμο των καλάντων του Λαζάρου με μουσικά όργανα Παραδοσιακοί χοροί Κατασκευές ΣΤΟΧΟΙ Να γνωρίσουν τα ήθη και έθιμα του Πάσχα Να μάθουν την ιστορία και το τρόπο που χορεύονται διάφοροι παραδοσιακοί χοροί Να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες τους στο χορό, τη χειροτεχνία, τη ζωγραφική και το τραγούδι. Να καλλιεργήσουν και να αναπτύσσουν το αίσθημα συνεργασίας με άλλα παιδιά. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Καταιγισμός ιδεών Συζήτηση Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών Μέθοδος project Κατασκευές
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Με τον καταιγισμό ιδεών φτιάξαμε ένα ιστόγραμμα (project) ορίζοντας όσο ήταν δυνατό τις κατηγορίες που θα αναλύαμε: Κατασκευές καρτών, κολάζ με εικόνες από το θέμα, χειροτεχνίες, Λαζαράκια ζωγραφική Γνωριμία με τους παραδοσιακούς χορούς Δραματοποίηση τραγουδιών Ήθη και έθιμα του Πάσχα τραγούδια Ιστορία/ θρησκευτικά Στην αρχή μιλήσαμε γενικά για τα ήθη και τα έθιμα του Πάσχα πότε και γιατί το γιορτάζουμε, τι έθιμα γνωρίζουν τα παιδιά και ποιος είναι ο ρόλος τους σε μια γιορτή. Μέσα από την έρευνα και το διάλογο, συνειδητοποίησαν τα παιδιά ότι η προετοιμασία για το Πάσχα ξεκινάει από τη Καθαρή Δευτέρα όπου και η έναρξη της Σαρακοστής, την οποία αναλύσαμε και μιλήσαμε για τα έθιμα της, τι αντιπροσωπεύει, γιατί νηστεύουμε, ενώ τραγουδήσαμε και χορέψαμε τα αντίστοιχα τραγούδια. Αναφορά έγινε στους Χαιρετισμούς και ιδιαίτερα στον Ακάθιστο Ύμνο που ψέλνεται στις εκκλησίες κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής. Φτάνοντας στο Σάββατο του Λαζάρου τραγουδήσαμε τα κάλαντα του Λαζάρου, το παίξαμε στα μεταλλόφωνα και φτιάξαμε Λαζαράκια με αλεύρι, αλάτι, λάδι και νερό αφού προηγουμένως μιλήσαμε για την ιστορία του από τα θρησκευτικά. Όταν αναφερθήκαμε στη Κυριακή των Βαΐων τραγουδήσαμε τα αντίστοιχα κάλαντα και μιλήσαμε για έθιμα εκείνης της μέρας Αναλύσαμε τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας και τραγουδήσαμε τραγούδια και ύμνους για το αντίστοιχο θέμα. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο Μοιρολόι της Παναγιάς που ψέλνεται κάθε Μεγάλη Παρασκευή την ώρα που οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο, και στα εγκώμια τα οποία ψέλνονται στην εκκλησία το βράδυ της ίδιας μέρας. Ασχοληθήκαμε με τα έθιμα της Ανάστασης από τόπο σε τόπο ενώ τραγουδήσαμε παραδοσιακά αναστάσιμα τραγούδια και μάθαμε τους αντίστοιχους χορούς όπως πεντοζάλης, καλαματιανός και τσάμικος.
Αναφερθήκαμε στο έθιμο της κούνιας το οποίο γίνεται τη Δευτέρα και τη Τρίτη του Πάσχα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και είπαμε και το αντίστοιχο τραγούδι. Τέλος τα παιδιά εκτός από τα λαζαράκια έφτιαξαν κάρτες, κολάζ και διάφορες χειροτεχνίες με θέματα της Σταύρωσης και της Ανάστασης. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Μέσω των τραγουδιών, της έρευνας, της συζήτησης, των χορών και των χειροτεχνιών για τα ήθη και έθιμα του Πάσχα, τα παιδιά εκτός από τη κατάκτηση του γνωστικού αντικειμένου του προγράμματος, ανέπτυξαν τις δεξιότητες τους στο θέατρο, στο τραγούδι, στη χειροτεχνία, στο χορό, στο παίξιμο μουσικών οργάνων και στη ζωγραφική. Έμαθαν να συνεργάζονται με άλλα παιδιά και αποδέχτηκαν τη διαφορετικότητα του καθενός από αυτά προκειμένου να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 1. Οι προσκλήσεις 2. Χειροτεχνίες των παιδιών
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3. Χειροτεχνίες των παιδιών 4. Χειροτεχνίες των παιδιών 5. Χειροτεχνίες των παιδιών
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 6. Το χορευτικό (καλαματιανός) 7. Η χορωδία 8.Συμμετοχή στο 2 ο συνέδριο μικρών εξερευνητών (Το τραγούδι της Παναγιάς)