ΦΙΛΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3. Δημιουργία και Βελτίωση Κοινωνικού Εαυτού ΥΠΟΕΝΟΤΗΤΕΣ: 3.2. Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και σχέσεων 3.3 Διαπολιτισμικότητα - Αποδοχή και Διαχείριση Διαφορετικότητας ΤΑΞΗ: Α Γυμνασίου ΧΡΟΝΟΣ : 2 διδακτικές περίοδοι ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ: Οι μαθητές: Να αναλύουν τους παράγοντες που επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις. Να επιδεικνύουν τρόπους αποτελεσματικής επικοινωνίας. Να αναπτύσσουν ικανότητες διαπραγμάτευσης και διαμεσολάβησης. Να εισηγούνται και να εφαρμόζουν τρόπους επίλυσης συγκρούσεων. Να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν κριτικά διάφορα κοινωνικά στερεότυπα που αφορούν το φύλο, την εμφάνιση, την εθνικότητα κ.α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΦΟΡΜΙΣΗΣ: Παρουσιάζονται στους μαθητές εικόνες σχετικές με τη φιλία και μέσα από συζήτηση προσδιορίζεται το θέμα του μαθήματος. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Δίνονται στους μαθητές καρτέλες σχετικές με τη σημασία και τα συναισθήματα της φιλίας (9 θετικές και 3 αρνητικές ). Ζητείται από τους μαθητές να επιλέξουν τις λέξεις με τη θετική σημασία της φιλίας και ακολούθως να επιλέξουν τις τέσσερις πιο σημαντικές για την ομάδα τους και να τις τοποθετήσουν στο ρόμβο (φύλλο εργασίας 1, ασκ.1). Η κάθε ομάδα ανακοινώνει τα αποτελέσματα της και ακολουθεί συζήτηση για τη σημασία της πραγματικής φιλίας. Ζητείται από τους μαθητές να καταγράψουν στο φύλλο εργασίας1, τις λέξεις οι οποίες έχουν αρνητική σημασία για τη φιλία και στη συνέχεια να προσθέσουν οι ίδιοι, ακόμη έξι λέξεις οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά τις μεταξύ τους σχέσεις (φύλλο εργασίας 1, ασκ.2). Ακολουθεί
συζήτηση και ο κάθε μαθητής καταγράφει τρεις λόγους για τους οποίους θα απέρριπτε ένα άτομο για φίλο του (φύλλο εργασίας 1, ασκ.3). Στη συνέχεια δίνεται στην κάθε ομάδα η περίπτωση μελέτης (φύλλο εργασίας 2) που αφορά τη σύγκρουση μεταξύ δυο φίλων και καλούνται να απαντήσουν τα σχετικά ερωτήματα. Ζητείται από τους μαθητές να εργαστούν ατομικά και να συμπληρώσουν το φύλλο εργασίας 3 που αφορά την αποδοχή ή την απόρριψη ορισμένων ατόμων ως φίλων τους εξαιτίας της διαφορετικότητας. Στο φύλλο εργασίας 2, δίνονται δυο διαφορετικές περιπτώσεις στην κάθε ομάδα και ο κάθε μαθητής καταγράφει τους λόγους για τους οποίους αποδέχεται ή απορρίπτει τη συγκεκριμένη περίπτωση. Ακολουθεί συζήτηση στην τάξη σχετικά με τις απαντήσεις που δόθηκαν με στόχο να συμπεράνουν οι μαθητές ότι η διαφορετικότητα δεν πρέπει να επηρεάζει τις μεταξύ τους σχέσεις (κατάρριψη των προκαταλήψεων και κοινωνικών στερεοτύπων) Ακολούθως, δίνεται στους μαθητές η ιστορία: «Στο παρκινγκ του σινεμά», η οποία αφορά τις επιρροές των φίλων (φύλλο εργασίας 4). Μετά την ανάγνωση της ιστορίας στην τάξη, πραγματοποιείται υπόδηση ρόλων. Χρησιμοποιούνται τρεις καρέκλες όπου πάνω στην κάθε μία τοποθετείται μια καρτέλα με τις ακόλουθες λέξεις ΑΙΤΙΕΣ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ. Έπειτα καλείται ένας μαθητής να επιλέξει 1 καρτέλα, να καθίσει στην αντίστοιχη καρέκλα και σύμφωνα με τα γεγονότα της ιστορίας, να εντοπίσει και να παρουσιάσει αυτό που αναγράφεται στην καρτέλα. Το ίδιο γίνεται και με τις άλλες 2 καρτέλες. Οι αιτίες, συνέπειες και τα συναισθήματα αναπτύσσονται ανάλογα με τις ερωτήσεις του εκπαιδευτικού. Το μάθημα τελειώνει με ένα φιλμάκι με θέμα τη σημασία της φιλίας ή/και την αποδοχή της διαφορετικότητας.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Από τις καρτέλες να ξεχωρίσετε τις λέξεις οι οποίες έχουν θετική σημασία για τη Φιλία. Στη συνέχεια με τη βοήθεια της ομάδας σας να επιλέξετε τις τέσσερις πιο σημαντικές και να τις γράψετε στο ρόμβο. (έμπιστος, ειλικρινής, εγωιστής, συνεπής, τίμιος, συνεργάσιμος, διπρόσωπος, δίκαιος, υπεύθυνος, καλόκαρδος, ανήθικος, συγχωρητικός) 2. Μέσα από τις καρτέλες που σας έχουν δοθεί, να γράψετε στον πιο κάτω πίνακα τις λέξεις τις οποίες θεωρείτε ότι επηρεάζουν αρνητικά τη φιλία. Έπειτα να συμπληρώσετε με άλλες παρόμοιες λέξεις τα κενά. ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΦΙΛΙΑ
3. Από τον πιο πάνω πίνακα ο κάθε μαθητής να συμπληρώσει την πιο κάτω πρόταση επιλέγοντας 3 λέξεις οι οποίες δεν θα ήθελε να χαρακτηρίζουν ένα φίλος του. Δεν θα άντεχα ο φίλος μου να
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 Ο κάθε μαθητής να απαντήσει τις ερωτήσεις που αντιστοιχούν στην ομάδα του Ομάδα Α Α) Στην διπλανή κατοικία μετακόμισαν καινούργιοι γείτονες οι οποίοι είναι μουσουλμάνοι και έχουν ένα παιδί στην ηλικία σου. Θα έκανες παρέα μαζί του; Ναι ή όχι και γιατί;... Β) Έχεις ένα συμμαθητή σου με νοητική στέρηση. Σχεδιάζεις να κάνεις πάρτι για τα γενέθλια σου, θα τον καλούσες; Ναι ή όχι και γιατί; Ομάδα Β Α) Πρόσφατα ήρθε στην τάξη σου καινούργια μαθήτρια από την Αγγλία και δεν μιλάει καθόλου ελληνικά. Θα προσπαθούσες Να κάνεις παρέα μαζί της; Ναι ή όχι και γιατί; Β) Μετά από κάποιο αυτοκινητιστικό ατύχημα, ο αδελφός σου τραυματίζεται και του μένει κάποια αναπηρία στο χέρι. Νιώθει άσχημα και ντρέπεται να βγει στην γειτονιά να παίξει με τα άλλα παιδιά. Πως θα έπρεπε να τον αντιμετωπίζουν οι φίλοι σας;..
Ομάδα Γ Α) Έχεις μετακομίσει με την οικογένεια σου σε μία ξένη χώρα, και στο καινούργιο σου σχολείο δεν έχεις κάποιο συμμαθητή που να είναι ελληνοκύπριος. Αισθάνεσαι άσχημα. Πως θα ήθελες να σε αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές σου;.. Β) Ο καλύτερος σου φίλος είχε αυτοκινητιστικό ατύχημα και έμεινε παράλυτος. Θα διέκοπτες την φιλία σας; Ναι ή όχι και γιατί;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 Περίπτωση Μελέτης Ιστορία δυο φίλων Η Χριστίνα και η Σοφία είναι μαθήτριες στην Α Γυμνασίου και είναι χρόνια φίλες από την Α Δημοτικού. Παρά το γεγονός ότι δεν είναι στο ίδιο σχολείο, εξακολουθούν να έχουν συχνή επικοινωνία. Βρίσκονται συχνά, έχουν κοινά ενδιαφέροντα και περνούν αρκετές ώρες μαζί. Παρόλα αυτά η κάθε μια έχει δημιουργήσει φιλίες και με άτομα του τμήματος της. Ένα απόγευμα Σαββάτου, η Χριστίνα τηλεφώνησε στη Σοφία για να κανονίσουν να βρεθούν το ίδιο βράδυ. Η Σοφία απάντησε πως προτιμά να μείνει σπίτι γιατί δεν ένιωθε καλά. Στην πραγματικότητα όμως είχε ήδη κανονίσει να βγει με συμμαθήτριες από το τμήμα της. Η Χριστίνα αποφάσισε να βγει βόλτα με την ξαδέλφη της, την Κατερίνα. Κατά τη διάρκεια της εξόδου τους, η Χριστίνα είδε τυχαία τη φίλη της την Σοφία να διασκεδάζει με συμμαθήτριες της. Η Χριστίνα ενοχλήθηκε που η φίλη της, της είπε ψέματα και αποφάσισε να μην της ξαναμιλήσει. Ερωτήσεις 1. Γιατί πιστεύετε ότι η Σοφία δεν είπε την αλήθεια στην Χριστίνα για την έξοδο της με τις συμμαθήτριες της; 2. Πώς κρίνετε την ενέργεια της Σοφίας να πει ψέματα στην Χριστίνα; 3. Τι θεωρείτε ότι θα έπρεπε να κάνει η Σοφία αφού είχε ήδη κανονίσει να βγει με άλλους;
4. Συμφωνείτε με την αντίδραση της Χριστίνας και γιατί; 5. Ποια πιστεύετε ότι πρέπει να είναι η αντίδραση της Σοφίας; Τι θα μπορούσε να κάνει για να μην διακόψει την φιλία της με την Χριστίνα; 6. Πως θα μπορούσε η Χριστίνα να χειριστεί την κατάσταση διαφορετικά χωρίς να διακόψει τη φιλία της;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4
ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Καρτέλες με λέξεις (θετικές και αρνητικές για τη φιλία) ΕΓΩΙΣΤΗΣ ΣΥΝΕΠΗΣ ΤΙΜΙΟΣ ΔΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΜΟΣ ΚΑΛΟΚΑΡΔΟΣ ΑΝΗΘΙΚΟΣ
ΠΗΓΕΣ Κέντρο Εκπαίδευσης για την πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών και την προαγωγή της υγείας, «Στηρίζομαι στα πόδια μου, Ταυτότητα και αυτοεκτίμηση», Εκπαιδευτικό υλικό Αγωγής Υγείας. Χαραλάμπους Ν., Παπαγιώργη-Λιβίτζη Χ (2006). Νέα Επιστήμη του Εαυτού. Πρόγραμμα Συναισθηματικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης. Εικόνες: www.fotosearch.com/bigcomp.asp?path+bld/bld026?bld051393.jpg ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ: Θεμούλα Θεοδοσίου, Μελίτα Πάλεκ, Νατάσα Περικλέους, Έλενα Κυριάκου, Καθηγήτριες Οικιακής Οικονομίας - Αγωγής Υγείας Ομάδα Υποστηρικτών των Αναλυτικών Προγραμμάτων Οικιακής Οικονομίας- Αγωγής Υγείας: Αργυρώ Καζέλα, Βασιλική Λουκαΐδου