Τυπολογία του χώρου 2ο εαρ. Εξαμηνο, 2012-2013 δημιουργία χωρικών σχηματισμών σε κάτοψη και τομή Εξειδίκευση σε στενομέτωπο οικόπεδο Εισαγωγη στην Αρχιτεκτονικη Συνθεση ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΓΡΑΦΑΚΟΥ Καθηγητρια της Σχολης Αρχιτεκτονων Ε.Μ.Π. Εικονογραφηση υπομνηση του μαθηματος που σχολιαζεται κατα την παρουσιαση
Τυπολογία του χώρου τύπος : πρότυπο-είδος Αρχιτεκτονικοί τύποι: χωρικοί σχηματισμοί με συγκεκριμένα αρχετυπικά χαρακτηριστικά, ανεξάρτητα από κατηγορία κτηρίων, λειτουργία, κατασκευή τυπολογία: σύστημα τύπων
μορφώματα χώρου Φατούρος, Δημ., Μορφώματα χώρου, Θέματα Χώρου+Τεχνών, 22/1991, σ.104-5.
τυπολογια: συστημα τυπων Αρχιτεκτονικοί τύποι όπως αναγνωρίζονται με συγκεκριμένα αρχετυπικά χαρακτηριστικά σε διαφορετικά είδη κτηρίων σε κάτοψη και τομή Αυτά τα χαρακτηριστικά προσδιορίζουν τις ιδιότητες κάθε χώρου, (εσωστρεφής-εξωστρεφής, διαμπερής, περίκεντρος-γραμμικός κλπ) ανεξάρτητα από την κατασκευαστική ποιότητα, την υφή ή την εικονογραφία του
Τυπολογικες αναλογιες Κτήρια στις χαραμάδες του αστικού ιστού Αναζήτηση κοινών τυπολογικών χαρακτηριστικών* σε στενομέτωπα κτίσματα διαφορετικών εποχών, σε διαφορετικούς τόπους: στα «Παλιά Αθηναϊκά Σπίτια» του Άρη Κωνσταντινίδη, σε σύγχρονα κτήρια στα σπίτια του μεσαιωνικού Ρέθυμνου και στα σπίτια του Tadao Ando * Θέση του κτηρίου στο οικόπεδο, σχήμα της κάτοψης, σχέση του κτισμένου με το άκτιστο κ.λ.π. Αναλογίες-διαφορές.
Άρης Κωνσταντινίδης, «Τα Παλιά Αθηναϊκά Σπίτια» Κατοικία ελάχιστου πλάτους με ευρηματική τομή. Εναλλαγή στεγασμένου - αστέγαστου ύπαιθρου κατά την είσοδο.
Άρης Κωνσταντινίδης, ό. π. Κατοικία ελάχιστου πλάτους
Tadao Ando: Twin wall. 1975 Δημιουργία εσωστρεφούς χώρου κατοίκησης, σε δύσκολες συνθήκες αστικού περιβάλλοντος. Κάτοψη ελάχιστου πλάτους, διάταξη του κτισμένου στα δύο άκρα της. Αίθριο σε δύο στάθμες στο κέντρο της κάτοψης
Άρης Κωνσταντινίδης, «Παλιά Αθηναϊκά Σπίτια» Αντιπροσωπευτική κάτοψη σε σχήμα Γ. Ο υπαίθριος χώρος περιβάλλεται από τον κτισμένο Άρης Κωνσταντινίδης, ό. π. Κατοικία σε σχήμα Γ. Ο υπαίθριος χώρος έχει συμπληρωματικά, το ίδιο σχήμα
Άρης Κωνσταντινίδης, ό. π. Συμπλήρωση του προηγούμενου τύπου σε σχήμα ανοιχτού Π
Άρης Κωνσταντινίδης, ό. π. Οικόπεδο τετράγωνο που επιτρέπει διαγώνια κίνηση σε σχήμα S
I. M. Pei, East Wing, National Gallery of Art Washington D. C. 1968-78 Κίνηση που υποδιαιρεί το τετράπλευρο διαγώνια, συνδυασμένη με αυστηρά γεωμετρική διάταξη εσωτερικού αίθριου
τυπολογια διαβαθμισμενου υπαιθρου Μεταβατικοί χώροι ανάμεσα στον εσωτερικό και τον υπαίθριο χώρο, διαβαθμίσεις υπαίθρου Το ύπαιθρο στα όρια ή στο κέντρο της κάτοψης Η σχέση με το ύπαιθρο όπως εκφράζεται στην τομή εσοχή στο χτισμένο εσωτερική ή εξωτερική στοά το αίθριο διαμήκης υπαίθριος χώρος κίνησης
Άρης Κωνσταντινίδης: Δύο ταυτόσημοι τύποι κατοικιών με εξωτερική στοά Σπίτι στην Αίγινα Σπίτι στην Ανάβυσσο
Σπίτι στην Ανάβυσσο. Φωτογραφία-εγκάρσια τομή στην (εξωτερική) στοά
Άρης Κωνσταντινίδης, ό. π. Σύνθεση σε δύο στάθμες των τύπων Γ και Π, ώστε να δημιουργείται στοά για την είσοδο προς την αυλή-αίθριο.
Ρέθυμνο Συγκρότημα κατοικιών στο μεσαιωνικό τμήμα της πόλης. (Μ. Γραφάκου) Διώροφο αίθριο στο άκρο της στενομέτωπης κατοικίας
Κατοικία στο Ηράκλειο Αττικής (Μ. Γραφάκου) Ύπαιθρο στο κέντρο της κάτοψης. Η σχέση με το ύπαιθρο εστιάζεται στον άξονα σχεδόν της όψης προς το δρόμο. Εξωτερικά είναι ένας μεγάλου ύψους ημιυπαίθριος χώρος σε συνεχή διάλογο με τις βεράντες και τους κοινόχρηστους χώρους, ενώ εσωτερικά καταλήγει σε διώροφο χώρο οπτικής σύνδεσης ανάμεσα στις διαφορετικές στάθμες.
Κατοικία στην Πολιτεία (Μ. Γραφάκου) Εσωτερικό διώροφο αίθριο στο κέντρο της σύνθεσης
Κατοικία στην Πολιτεία (εξωτερικό) διώροφο αίθριο στα όρια της σύνθεσης Tadao Ando, Αίθριο στα όρια της σύνθεσης
Tadao Ando, Αίθριο στα όρια της σύνθεσης Tadao Ando, Kidosaki House, Tokyo. 1982-86 Αίθριο ανάμεσα σε δύο τυφλούς τοίχους
Tadao Ando, Glass Block Wall. Κατοικία στην περιοχή της Osaka. 1977-79 αίθριο σε δύο στάθμες κέντρο της κάτοψης στο
Tadao Ando, Row House Κατοικία στην περιοχή της Osaka. 1975-76 αίθριο σε δύο στάθμες στο κέντρο της κάτοψης
Tadao Ando, Row House ό.π. Έλεγχος του φυσικού φωτισμού στο κέντρο του κτηρίου
Tadao Ando, Okusu House. Κατοικία στο Tokyo.1977-78 Κατοικία ελάχιστου πλάτους, σε σχήμα Γ, με ευρηματική εναλλαγή στεγασμένου - υπαίθριου χώρου κατά την ανάπτυξη σε μήκος
Tadao Ando, Okusu House, ό. π.
Tadao Ando, Ξενώνας της κατοικίας Hattori. 1984-85 Ο διαμήκης χώρος προσπέλασης και κίνησης διαμορφώνει τον τυφλό τοίχο της μεσοτοιχίας
Tadao Ando, εμπορικό κέντρο Step, Kagawa. 1977-80 Κεντρικός χώρος προσπέλασης και κίνησης
Tadao Ando, γραφεία εταιρείας τσιμέντων στη Fukushima. 1984-86 Κύριος χώρος προσπέλασης και κίνησης κάτοψη ισογείου κάτοψη 1 ου ορόφου
Michael Hopkins, ερευνητικό κέντρο Schlumberger στο Cambridge. 1985 Μεταλλικό φέρον σύστημα κατασκευής του κελύφους, στεγάσεις με εφελκυόμενη κατασκευή
Michael Hopkins, ό. π. Στέγαση χώρου κίνησης με εφελκυόμενη κατασκευή
τυπολογια: διαβαθμισμενο υπαιθρο Μεταβατικοί χώροι ανάμεσα στον εσωτερικό και τον υπαίθριο χώρο, διαβαθμίσεις υπαίθρου Το ύπαιθρο στη βάση και στην κορυφή του κτηρίου εσοχή ή pilotis στο ισόγειο η χρήση του δώματος η μορφή και ο ρόλος της στέγασης: -οριζόντια επικάλυψη που οριοθετεί ή στεγάζει ύπαιθρο -οριζόντιο δώμα που λειτουργεί ως αυλή -καμπυλωμένη επικάλυψη που στεγάζει εσωτερικό χώρο ή αιωρείται πάνω από υπαίθριο χώρο
Luigi Snozzi, Bernasconi House, Carona-Lugano. 1989 Χαρακτηριστική τομή όπου απεικονίζεται η διείσδυση του ύπαιθρου στο ισόγειο της κατοικίας μέσα από μεγάλες συρόμενες τζαμαρίες. http://www.luganohotel.com/s -architekt-snozzi.html
L. Snozzi, Bernasconi House. L. Kocher, A. Frey: Aluminium House. NY. 1930-31 H. V. Luchardt, A. Anker: Villa Kluge. Berlin. 1928 Le Corbusier, Pierre Jeanneret Villa Stein στη Garches. 1927 Aluminium House- Villa Kluge Στεγασμένο ή οριοθετημένο ύπαιθρο στο δώμα. Η σχέση του ισογείου με το ύπαιθρο παρουσιάζει αναλογίες με την τομή της κατοικίας Bernasconi. Από το υπερυψωμένο ισόγειο της Villa Kluge προβάλλει μεγάλος εξώστης (βλ. και Villa Stein ). Υπαίθρια προσπέλαση στον πρώτο όροφο, σε εξώστη που προβάλει από εσωτερική στοά. Αναλογίες με τον εξώστη της Villa Kluge. Οργανωμένος και οριοθετημένος υπαίθριος χώρος στο δώμα
Le Corbusier, Pierre Jeanneret Villa Savoye στο Poissy. 1929-31 Στεγασμένο ύπαιθρο στο ελεύθερο ισόγειο (pilotis) Οργανωμένος και οριοθετημένος υπαίθριος χώρος στο δώμα
Richard Meier, Weinstein House. New York. 1969-71 Ισόγειο σε pilotis. Ο κάνναβος των φερόντων στοιχείων επεκτείνεται ως την είσοδο και σηματοδοτεί την προσπέλαση με μια σειρά ελεύθερα (μεταλλικά) υποστυλώματα
Luigi Snozzi, Banchetti House, Locarno 1975-77 Οι γυάλινες επιφάνειες στο ανώτερο τμήμα του κτηριακού όγκου δίνουν την εντύπωση κενού κάτω από τη στιβαρή επικάλυψη σχήματος Π.
Antoine Predock House in Venice, California. 1990 Ο κάνναβος του φέροντα οργανισμού από b.a. δημιουργεί τις προϋποθέσεις της επαφής του εσωτερικού με τον υπαίθριο χώρο, στις όψεις και το δώμα
Ricardo Vellinho Ruschel, Márcio Carvalho, Porto Alegre, Brasil. 2010 Το ύπαιθρο εισέχει στη βάση και την κορυφή του κτηρίου όπου οριοθετείται από οριζόντια επικάλυψη. http://www.plataformaarquitectura.cl/201 2/03/27/amelia-teles-315-smart/
Tadao Ando, Hata House. Κατοικία στο Hyogo,1983-84. Κλιμακωτά δώματα - αυλές περιβάλλονται από ψηλό τοίχο. Το ημιυπόγειο πίσω τμήμα του σπιτιού βλέπει σε αυλή-αίθριο
Tadao Ando, Nakayama House, Nara. 1983-85. Δημιουργία διαμήκους περίκλειστου υπαίθριου χώρου
Tadao Ando, εμπορικό κέντρο Festival, στην περιοχή της Okinawa. 1980-84. Κυβικό στερεό του οποίου φαίνεται να αφαιρείται μάζα καθώς το ύπαιθρο εισρέει από το δώμα προς όλα τα επίπεδα.
Alvar Aalto Δημαρχείο του Saynatsalo, Φινλανδία. 1949-52. http://www.greatbuildings.com /buildings/saynatsalo_town_ha ll.html Κλιμακούμενη εσοχή στο ισόγειο του κεντρικού κτηρίου. Το κεκλιμένο δώμα, σε περιοχή με ηπιώτερο κλίμα, θα μπορούσε να είναι υπαίθριο αμφιθέατρο
Tadao Ando, Wall House Hyogo1976-77 Στέγαση με ημικιλυνδρικό θόλο (b.a.) και παρεμβολή κεντρικού αίθριου. Οι χώροι κίνησης πλευρικά, εκφράζονται και στη στέγαση.
Tadao Ando, χώρος αναψυχής στο Kyoto. 1983-85 Στέγαση με χαμηλωμένο θόλο (b.a.). Αίθριο στο όριο της κάτοψης
Tadao Ando, Εμπορικό κέντρο TIME S, Kyoto. 1983-84 Στέγαση με χαμηλωμένο θόλο (μεταλλικό) και παρεμβολή αίθριου. Οι χώροι κίνησης πλευρικά, σηματοδοτούνται και στη στέγαση.
Coop Himmelblau, Ufa Palast movie theatre, Dresden. 1993-98. Deconstruction: Ρευστός χώρος ως προς τη μορφή και δομή Coop Himmelblau, μετατροπή στέγης δικηγορικού Γραφείου, Vienna. 1983-88
Στεγάσεις με μορφή ελεύθερης καμπύλης, αιωρούνται πάνω από υπαίθριους ή κλειστούς χώρους. Christian de Portzamparc Cité de la Musique, La Villette, Paris. 1995 wikipedia.org/wiki/cité_de_la_musique Bernard Tschumi, Ελεύθερο στέγαστρο Parc de la Villette, Paris, (1983 98)
Ralf Erskine Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. 1983 Itsuko Hasegawa Κατοικία της αρχιτέκτονος στη Nerima, Tokyo.
Βιβλιογραφια - πηγες ΕΝΤΥΠΑ -GA Document, special issue 1,1970-80 -Gössel,P., Leuthäuser, G., Architecture in the 20 th Century, vol. 1,2. Taschen, 2005 -Γραφάκου, Μ., Κατοικία στην Πολιτεία, στο: Επάγγελμα : Γυναίκα Μηχανικός, Ε.Δ.Ε.Μ. 2008 -Φατούρος, Δημ., Μορφώματα χώρου, στο: Θέματα Χώρου+Τεχνών, 22/1991 -Frampton, K., (criticism), Futagawa Y. (ed.), Tadao Ando, * GA Architect,. Tokyo, 1990 -Κωνσταντινίδης, Α., Δύο "χωριά" απ' τη Μύκονο. Τα παλιά αθηναϊκά σπίτια *. Ξωκκλήσια της Μυκόνου. Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2011 -Lichtenstein, Cl., Luigi Snozzi* Birkhäuser, Basel, Switzerland, 1997 -Martin, Herve, Guide de l Architecture Moderne a Paris Syros- Alternatives. Paris, 1991 -Papadakis, A., L Architecture Aujourd hui. Terrail,Paris, 1991 ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ http://www.luganohotel.com/s-architekt-snozzi.html http://www.plataformaarquitectura.cl/2012/03/27/amelia-teles-315-smart http://www.greatbuildings.com/buildings/saynatsalo_town_hall.ht m wikipedia.org/wiki/cité_de_la_musique