ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής 2013/0000(INI) 5.2.2013 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την ετήσια έκθεση για τη φορολογία: τρόποι αποδέσμευσης των δυνατοτήτων οικονομικής μεγέθυνσης της ΕΕ 2013/0000(INI) Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής Εισηγήτρια: Ildikó Gáll-Pelcz PR\925528.doc PE504.212v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...8 PE504.212v01-00 2/8 PR\925528.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την ετήσια έκθεση για τη φορολογία: τρόποι αποδέσμευσης των δυνατοτήτων οικονομικής μεγέθυνσης της ΕΕ 2013/0000(INI) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), και τα άρθρα 26, 110-115 και 120 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/48/ΕΚ για την φορολόγηση των υπό μορφή τόκων εισοδημάτων από αποταμιεύσεις (COM(2008)0727), έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση απόφασης του Συμβουλίου για ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (COM(2012)0631), έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση οδηγίας του Συμβουλίου για την κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) (COM(2011)0121), έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/96/ΕΚ σχετικά με την αναδιάρθρωση του κοινοτικού πλαισίου φορολογίας των ενεργειακών προϊόντων και της ηλεκτρικής ενέργειας (COM(2011)0169), έχοντας υπόψη το ψήφισμά του σχετικά με τη φορολογία εταιρειών: κοινό σύστημα φορολόγησης των τόκων και των δικαιωμάτων (αναδιατύπωση) 1, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τους συγκεκριμένους τρόπους για την ενίσχυση της καταπολέμησης της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής, επίσης και σε σχέση με τρίτες χώρες (COM(2012)0351), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς με την κατάργηση των διασυνοριακών φορολογικών εμποδίων για τα επιβατικά αυτοκίνητων (COM(2012)0756), έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για την έκδοση κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τη φορολογία στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 2014-2020 (Fiscalis 2020) (COM(2012)0465), έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ (Ευρωπαϊκή οικονομία αριθ. 4/2012), έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ (Ευρωπαϊκή οικονομία, αριθ. 6/2012), 1 Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_ΤΑ(2012)0318. PR\925528.doc 3/8 PE504.212v01-00
έχοντας υπόψη το τρέχον πρόγραμμα του ΟΟΣΑ για τη φορολογία «OECD s Current Tax agenda 2012» 1, έχοντας υπόψη τη μελέτη της Deutsche Bank της 5ης Οκτωβρίου 2012 σχετικά με τον αντίκτυπο των συστημάτων φορολογίας στην οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη 2, έχοντας υπόψη τη στρατηγική «ΕΕ 2020» (COM(2010)2020), έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου ECOFIN της 10ης Ιουλίου 2012 3, έχοντας υπόψη την «Ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης 2013» της Επιτροπής (COM(2012)0750), έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της 29ης Ιουνίου, της 19ης Οκτωβρίου και της 14ης Δεκεμβρίου 2012, έχοντας υπόψη το πρόγραμμα εργασίας της ιρλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου, έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A7 0000/2013), A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης των οικονομιών της ΕΕ είναι μάλλον περιορισμένες Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τότε που εκδηλώθηκε η πρόσφατη κρίση χρέους, η διάρθρωση των φορολογικών εσόδων έχει μεταβληθεί σημαντικά και ότι είναι δυσδιάκριτες οι συναφείς διαρθρωτικές και κυκλικές επιπτώσεις αυτής της μεταβολής Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της κρίσης χρέους, τα κράτη μέλη είναι αντιμέτωπα με τη δύσβατη πρόκληση που συνιστά η ισοσκέλιση των προϋπολογισμών τους με ταυτόχρονη προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση χρέους έχει προκαλέσει χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση και, παράλληλα, τη σταδιακή επιβράδυνση της οικονομίας της ΕΕ Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την αρχή της νέας χιλιετίας, παρατηρείται μια τάση στην ΕΕ προς τη διαμόρφωση ενός φορολογικού συστήματος περισσότερο προσανατολισμένου στην ανάπτυξη ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της κρίσης μπορεί να μειωθεί μέσω μιας φορολογικής πολιτικής που θα συνάδει με τους στόχους της στρατηγικής «ΕΕ 2020» Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη αποκατάστασης της αξιοπιστίας της δημοσιονομικής πολιτικής και της μείωσης του δημόσιου χρέους καθιστά απαραίτητη τη μείωση των 1 http://www.oecd.org/ctp/oecdcurrenttaxagenda2012.pdf 2 3 http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ecofin/131662.pdf PE504.212v01-00 4/8 PR\925528.doc
δημοσιονομικών δαπανών, τη θέσπιση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και, παράλληλα, την αύξηση ορισμένων φόρων, μεριμνώντας ώστε να δίνεται προτεραιότητα σε φορολογικά μέτρα που ευνοούν την ανάπτυξη και σε φόρους που βαρύνουν περισσότερο την κατανάλωση παρά την εργασία Γενικές παρατηρήσεις 1. σημειώνει ότι η φορολογική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί εθνική αρμοδιότητα και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να γίνονται σεβαστά τα διαφορετικά φορολογικά συστήματα των κρατών μελών σημειώνει ότι κάθε τροποποίηση της φορολογικής πολιτικής, και ιδιαίτερα η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από το εθνικό στο ενωσιακό επίπεδο, προϋποθέτει τροποποίηση της Συνθήκης, για την οποία απαιτείται η ομόφωνη συγκατάθεση όλων των κρατών μελών 2. σημειώνει ότι ο βέλτιστος σχεδιασμός των φορολογικών συστημάτων εξαρτάται από πολυάριθμους παράγοντες και διαφέρει, επομένως, από χώρα σε χώρα 3. υπογραμμίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα του συντονισμού των φορολογικών πολιτικών, αλλά επισημαίνει ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στην ΕΕ που ασκούν διασυνοριακές δραστηριότητες υπόκεινται ακόμη σε σημαντικές οικονομικές και διοικητικές επιβαρύνσεις 4. επικροτεί τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των διάφορων φορολογικών συστημάτων που παρατηρείται στην ενιαία αγορά, καθώς αυτός ο ανταγωνισμός προωθεί, επιταχύνει και τονώνει τις ευρωπαϊκές οικονομίες 5. σημειώνει ότι, εκτός από τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις βιώσιμες δημοσιονομικές πολιτικές, προκειμένου να επιτευχθεί η οικονομική ισορροπία απαιτείται η εφαρμογή μέτρων που θα επιφέρουν ανάπτυξη, όπως είναι οι ρεαλιστικές φορολογικές μειώσεις 6. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξακολουθήσουν να συνεργάζονται ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια της φορολογικής πολιτικής τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις, και να μειωθούν περαιτέρω τα νομικά κενά και η ανασφάλεια δικαίου τα οποία ενδεχομένως δημιουργούν ευκαιρίες για φοροδιαφυγή και φορολογική απάτη 7. υπογραμμίζει ότι η δημιουργία ενός σαφούς, προβλέψιμου, σταθερού και διαφανούς φορολογικού περιβάλλοντος εντός της ενιαίας αγοράς είναι προς το συμφέρον των επιχειρήσεων και των πολιτών, δεδομένου ότι η έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά το φορολογικό καθεστώς αποτελεί εμπόδιο στις διασυνοριακές δραστηριότητες και επενδύσεις στην ΕΕ 8. υπογραμμίζει ότι ένα αξιόπιστο φορολογικό περιβάλλον αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για επενδύσεις, ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας συνιστά, επομένως, στα κράτη μέλη να ενεργούν με ιδιαίτερη σύνεση όταν θεσπίζουν νέους φόρους, διασφαλίζοντας ότι αυτοί προωθούν την ανάπτυξη και ότι ο επιχειρηματικός τομέας διαθέτει επαρκή χρόνο προετοιμασίας πριν την έναρξη ισχύος των νέων δημοσιονομικών μέτρων PR\925528.doc 5/8 PE504.212v01-00
Εντοπισμός αδρανών πόρων που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη μέσω της φορολογικής πολιτικής 9. σημειώνει ότι η οικονομική ανάπτυξη προκύπτει κατά βάση χάρη σε τρεις παράγοντες την εργασία, το κεφάλαιο και την τεχνολογική πρόοδο και ότι η φορολογική πολιτική θα πρέπει να προσαρμόζεται σε αυτούς τους παράγοντες βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα 10. σημειώνει ότι η φορολογική πολιτική θα μπορούσε να λειτουργεί με νέο τρόπο βάσει ενός μοντέλου δύο σταδίων, προορισμένου να τονώνει την οικονομία και να δημιουργεί νέα ζήτηση μακροπρόθεσμα, με το πρώτο στάδιο να περιλαμβάνει φορολογικές μειώσεις για εξαγωγικές δραστηριότητες και το δεύτερο στάδιο να περιλαμβάνει φορολογικές προσαρμογές που προωθούν τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης 11. εικάζει ότι η αύξηση της φορολογίας σε ορισμένους τομείς θα μπορούσε να έχει θετικό αντίκτυπο, διοχετεύοντας πρόσθετους πόρους και ωφελώντας με αυτόν τον τρόπο την πραγματική οικονομία 12. σημειώνει ότι η μείωση της φορολογίας επί της έρευνας και της ανάπτυξης αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη 13. αναγνωρίζει ότι η διεύρυνση των υφιστάμενων φορολογικών βάσεων, αντί για την αύξηση των φορολογικών συντελεστών ή την επιβολή νέων φόρων, θα μπορούσε να δημιουργήσει περαιτέρω έσοδα για τα κράτη μέλη 14. υπενθυμίζει ότι οι φορολογικές μειώσεις θα πρέπει να βασίζονται σε μια σταθερή και άρτια σχεδιασμένη δημοσιονομική πολιτική που θα συνοδεύεται από μέτρα υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης 15. σημειώνει ότι είναι αναγκαία η θέσπιση ενός έξυπνου και συντονισμένου μηχανισμού διακύμανσης της φορολογίας στην ΕΕ, του αποκαλούμενου «φορολογικού φιδιού», ο οποίος, αντί να εναρμονίζει τα διαφορετικά εθνικά συστήματα φορολογίας, θα τα συντονίζει κατά τρόπο που να λαμβάνει υπόψη τις μειώσεις και τις αυξήσεις σε κάθε επιμέρους σύστημα 16. σημειώνει ότι για τη λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος θεωρείται επαρκές το πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, εφόσον σε συνδυασμό με άλλα ειδικά μακροοικονομικά μέτρα θα μπορούσε να καταγράφει δεόντως τις διάφορες φορολογικές πολιτικές των επιμέρους κρατών μελών, λαμβάνοντας πλήρως υπόψη το βασικό οικονομικό περιβάλλον, τα θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία και τις μελλοντικές προοπτικές των οικείων κρατών μελών Κατάργηση της διπλής φορολογίας και των μέτρων που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των επιχειρήσεων της ΕΕ 17. τονίζει ότι σε χώρες με υψηλότερο κόστος εργασίας ως προς την παραγωγικότητα, όπου κατά συνέπεια παρακωλύεται η δημιουργία θέσεων εργασίας, θα μπορούσε να εξεταστεί PE504.212v01-00 6/8 PR\925528.doc
το ενδεχόμενο λήψης μέτρων ώστε να μειωθεί το κόστος εργασίας ή να αυξηθεί η παραγωγικότητα 18. χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την κατάρτιση ενός ενιαίου οδηγού για τον υπολογισμό της φορολογίας των εταιρειών 19. καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν πλήρως τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής, σε συνεργασία με τις εθνικές φορολογικές αρχές, ώστε να αρθούν οι φορολογικοί και άλλου είδους δημοσιονομικοί φραγμοί επί των διασυνοριακών δραστηριοτήτων ώστε να βελτιωθεί ο περαιτέρω συντονισμός και η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα 20. καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τη φοροεισπρακτική τους ικανότητα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο πρόσθετους πόρους υπέρ της ανάπτυξης και της απασχόλησης, όπως ορίζεται στη στρατηγική «ΕΕ 2020» 21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κοινοβούλια των κρατών μελών. PR\925528.doc 7/8 PE504.212v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η πρόσφατη κρίση χρέους έχει δημιουργήσει διάφορα νέα προβλήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία απαιτούν την ορθή προσαρμογή των φορολογικών πολιτικών βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ορισμένες χώρες έχουν ήδη προβεί σε αυτές τις προσαρμογές, ενώ άλλες ακόμη δεν το έχουν πράξει. Αναπόφευκτα πρέπει να τονίσουμε ότι η φορολογική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού τα διαφορετικά φορολογικά συστήματα των κρατών μελών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να αρθούν το ταχύτερο δυνατόν οι φραγμοί στην εσωτερική αγορά και οι αβεβαιότητες και παρανοήσεις που ανακύπτουν λόγω των νομικών κενών. Η παρούσα έκθεση προτείνει ως πιθανή λύση για τα προαναφερθέντα προβλήματα να θεσπιστεί το αποκαλούμενο «φορολογικό φίδι», ένας έξυπνος και συντονισμένος μηχανισμός διακύμανσης της φορολογίας, ο οποίος αντί να εναρμονίζει τα φορολογικά συστήματα των κρατών μελών θα τα συντονίζει απλώς με τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τις ισχύουσες φορολογικές μειώσεις και αυξήσεις εντός των διαφόρων εθνικών συστημάτων. Η έκθεση τονίζει ότι, προκειμένου να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της δημοσιονομικής πολιτικής και να μειωθεί το δημόσιο χρέος, είναι αναγκαία η διασφάλιση φορολογικής πειθαρχίας και η θέσπιση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αλλά παράλληλα θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε φορολογικά μέτρα υπέρ της ανάπτυξης και στην προώθηση φόρων που βαρύνουν περισσότερο την κατανάλωση και όχι την εργασία, αφού αυτοί οι φόροι είναι καταλληλότεροι για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης μακροπρόθεσμα. Δεδομένου ότι τα ζητήματα της διπλής φορολογίας και της φοροδιαφυγής εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικά προβλήματα και να προκαλούν αξιοσημείωτη δημοσιονομική ζημία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι τελευταίες παράγραφοι συμπλέοντας με το σχέδιο δράσης της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε στα τέλη του προηγούμενου έτους εφιστούν την προσοχή στην αναγκαιότητα εξεύρεσης άμεσης λύσης σε αυτά τα προβλήματα. PE504.212v01-00 8/8 PR\925528.doc