Euro-Latin American Parliamentary Assembly Assemblée Parlementaire Euro-Latino Américaine Asamblea Parlamentaria Euro-Latin American Assembleia Parlamentar Euro-Latino-Americana ΕΥΡΩ-ΛΑΤΙΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Επιτροπή Πολιτικών Υποθέσεων, Ασφάλειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 13 Μαρτίου 2008 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ Ενεργειακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Λατινικής Αμερικής Συνεισηγήτρια ΕΚ: Godelieve Quisthoudt-Rowohl Συνεισηγητής ΛΑ: Camilo Brenes (Parlacen) PR\714188.doc PE100.230v03-00
Ενεργειακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Λατινικής Αμερικής Η Ευρω-Λατινοαμερικανική Κοινοβουλευτική Συνέλευση, έχοντας υπόψη τις δηλώσεις των τεσσάρων διασκέψεων κορυφής των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχουν διεξαχθεί μέχρι σήμερα στο Ρίο Ντε Τζανέιρο (28 και 29 Ιουνίου 1999), στη Μαδρίτη (17 και 18 Μαΐου 2002), στη Γουαδαλαχάρα (28 και 29 Μαΐου 2004) και στη Βιέννη (12 και 13 Μαΐου 2006), έχοντας υπόψη το κοινό ανακοινωθέν της 13 ης Υπουργικής Συνάντησης της Ομάδας του Ρίο και της ΕΕ, που συνήλθε στο Σάντο Ντομίνγκο (Δομινικανή Δημοκρατία) στις 20 Απριλίου 2007, έχοντας υπόψη το κοινό ανακοινωθέν της Υπουργικής Συνάντησης του Διαλόγου του Σαν Χοσέ μεταξύ της Τρόικα της ΕΕ και των Υπουργών των Χωρών της Κεντρικής Αμερικής, που συνήλθε στο Σάντο Ντομίνγκο (Δομινικανή Δημοκρατία) στις 19 Απριλίου 2007, έχοντας υπόψη τη Δήλωσή της τής 9 ης Νοεμβρίου 2006, που εγκρίθηκε κατά τη συστατική της συνεδρίαση στις Βρυξέλλες στις 8 και 9 Νοεμβρίου 2006, έχοντας υπόψη το ψήφισμά της 20 ής Δεκεμβρίου 2007, για τις σχέσεις ΕΕ-Λατινικής Αμερικής ενόψει της Πέμπτης Διάσκεψης Κορυφής της Λίμα και με ειδική αναφορά στη δημοκρατική διακυβέρνηση, έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ κατά τη Διάσκεψη Κορυφής των Βρυξελλών στις 8-9 Μαρτίου 2007, έχοντας υπόψη το Άρθρο 16 του Κανονισμού της, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων, Ασφάλειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, A. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και η Λατινική Αμερική αντιμετωπίζουν προβλήματα και προκλήσεις στον ενεργειακό τομέα λόγω της παγκοσμιοποίησης και της αλλαγής του κλίματος, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις διασκέψεις κορυφής στη Γουαδαλαχάρα και στη Βιέννη το 2004 και 2006, οι Αρχηγοί Κρατών και Κυβερνήσεων της ΕΕ και της ΛΑ αναγνώρισαν την ανάγκη στενότερης περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες της ΕΕ και της ΛΑ σκοπεύουν να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση, κατά την V η Διάσκεψης Κορυφής ΕΕ-ΛΑ που θα διεξαχθεί στη Λίμα στις 16-17 Μαΐου 2008, στη συνεργασία σε τομείς όπως η ενέργεια, η αλλαγή του κλίματος και άλλα σχετικά με το περιβάλλον θέματα, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρω-Λατινοαμερικανική Συνέλευση πρότεινε να καταστεί η ενέργεια ένα από τα κεντρικά θέματα συζήτησης της Ευρω-Λατινοαμερικανικής Εταιρικής Σχέσης και του διαλόγου μεταξύ των εταίρων της, E. λαμβάνοντας υπόψη ότι στον ενεργειακό τομέα η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Λατινική Αμερική παρουσιάζουν ομοιότητες και διαφορές, δεδομένου ότι: Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι καθαρός εισαγωγέας ενέργειας. Πάνω από το 50% της ενέργειας που καταναλώνει είναι εισαγόμενη. Αυτό συνεπάγεται εξάρτηση από τους προμηθευτές. Η ΕΕ πρέπει να εξισορροπήσει την εδραίωση μιας ελκυστικής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία με την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με την PR\714188.doc 1/5 PE100.230v03-00
Περιοχή της Κασπίας/Μαύρης Θάλασσας, τη Μέση Ανατολή/Βόρειο Αφρική και τη Λατινική Αμερική, Η Λατινική Αμερική είναι πλούσια σε ενεργειακούς πόρους και επομένως λιγότερο ευάλωτη στην ενεργειακή διπλωματία από το εξωτερικό. Πράγματι, η Βενεζουέλα, το Μεξικό, η Κολομβία, ο Ισημερινός και το Τρινιδάδ και Τομπάγκο είναι εξαγωγείς πετρελαίου ενώ η Αργεντινή και η Βολιβία παράγουν αρκετές ποσότητες για τις εσωτερικές τους αγορές. Το Περού, η Βραζιλία, η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, η Χιλή και όλα τα κράτη της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής αποτελούν καθαρούς εισαγωγείς αργού πετρελαίου, Η ενεργειακή αγορά της ΕΕ είναι σε σχετική στασιμότητα, παρότι η ζήτηση εισαγόμενης ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί λόγω της εξάντλησης των εγχώριων πόρων, η συνολική ζήτηση ενέργειας στην ΕΕ αναμένεται να παραμείνει σχετικά σταθερή στο μέλλον, Η εγχώρια ζήτηση ενέργειας στη Λατινική Αμερική (πετρέλαιο, αέριο και ηλεκτρική ενέργεια) αναμένεται να αυξηθεί η κάλυψη αυτής της ζήτησης και η ικανοποίηση υφισταμένων υποχρεώσεων θα απαιτήσει μεγάλες επενδύσεις, ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εταιρικές σχέσεις των χωρών της ΕΕ και της ΛΑ μπορεί να αποτελέσουν σημαντικό στοιχείο στην εξέλιξη ενεργειακών τεχνολογιών, Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει θέσει την ενέργεια ως πρώτη προτεραιότητα της πολιτικής της ατζέντας και έχει δεσμευτεί να υιοθετήσει ολοκληρωμένη προσέγγιση για να καταπολεμήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, H. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ φιλοδοξεί να μειώσει την εξάρτηση από τις εισαγωγές πετρελαίου και τις εκπομπές CO 2 με τη χρήση βιοκαυσίμων, Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κλιματική αστάθεια και ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν πλήξει σοβαρά την περιοχή της Λατινικής Αμερικής κατά τα πρόσφατα έτη ενώ η συχνότητα των ακραίων καιρικών και κλιματικών φαινομένων μάλλον θα αυξηθεί μελλοντικά, Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής παρατηρείται τάση ενίσχυσης του κρατικού ελέγχου των ενεργειακών πόρων, γεγονός που μπορεί να περιορίσει την αύξηση των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και αερίου, λόγω της υποβάθμισης της αξίας των υφισταμένων επενδύσεων, της αποθάρρυνσης μελλοντικών επενδύσεων ή της πλήρους απαγόρευσης των αλλοδαπών επενδύσεων, ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή του κλίματος συνιστά άμεση απειλή κατά της βιώσιμης ανάπτυξης και του Έβδομου Αναπτυξιακού Στόχου της Χιλιετίας που αφορά την επίτευξη πιο βιώσιμου περιβάλλοντος, ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει οπωσδήποτε να δημιουργηθούν τα σωστά μέσα προς επιτάχυνση της τεχνολογικής αλλαγής στον ενεργειακό τομέα και προς προαγωγή των ιδιωτικών επενδύσεων, 1. επικροτεί τη δέσμευση που ανέλαβε η ΕΕ κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 8/9 Μαρτίου 2007 να επιτύχει τουλάχιστον: μείωση κατά 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2020 σε σύγκριση με το 1990, να καλύπτουν το 2020 οι ανανεώσιμες ενέργειες το 20% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της ΕΕ, PE100.230v03-00 2/5 PR\714188.doc
να καλύπτουν το 2020 τα βιοκαύσιμα το 10% της συνολικής κατανάλωσης της ΕΕ σε βενζίνη και πετρέλαιο για τις μεταφορές σε όλα τα κράτη μέλη 2. πιστεύει ότι η ενίσχυση των επενδύσεων, ιδίως στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων και καθαρών πηγών ενέργειας, θα περιορίσει την εξάρτηση της ΕΕ από τις ενεργειακές εισαγωγές, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα προωθήσει την καινοτομία και τη βασιζόμενη στη γνώση οικονομία στην ΕΕ 3. τονίζει ότι ένα σχέδιο εξορθολογισμού της ενεργειακής κατανάλωσης, με έμφαση στην έρευνα, τη βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση και τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι ζωτικής σημασίας ούτως ώστε να αντιμετωπιστεί η αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδίως στους τομείς των μεταφορών, της οικοδομής και της βιομηχανίας 4. τονίζει τη σημασία της ανάπτυξης και των επενδύσεων σε απαραίτητες ενεργειακές υποδομές, προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα αξιόπιστων και φθηνών ενεργειακών συστημάτων, τα οποία είναι περιβαλλοντικά αειφόρα και προάγουν την κοινωνική ευημερία, και η πρόσβαση σε αυτά 5. τονίζει ότι πρέπει να αναγνωριστούν οι κίνδυνοι που ενέχουν τα βιοκαύσιμα από την άποψη της αποψίλωσης των δασών, της υπερεκμετάλλευσης των καλλιεργούμενων εδαφών, της αυξημένης χρήσης τεχνητών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων ή της στροφής της γεωργίας προς τη μονοκαλλιέργεια σε ορισμένες περιφέρειες προτείνει να διεξαχθεί εκτενής ανάλυση της σχέσης κόστους/ωφέλειας της παραγωγής βιοκαυσίμων και του κύκλου ζωής τους στο περιβάλλον καθώς και των δυνητικών κινδύνων στην επισιτιστική ασφάλεια 6. τονίζει ότι η ενεργειακή ολοκλήρωση μπορεί να λειτουργήσει ως θεμέλιο της περιφερειακής ολοκλήρωσης στη Λατινική Αμερική εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι τα συγκρουόμενα συμφέροντα και ο ανταγωνισμός για την απόκτηση περιφερειακής πολιτικής επιρροής εξακολουθούν να δυσχεραίνουν τις προοπτικές για αυθεντική και στενότερη ολοκλήρωση στη Λατινική Αμερική 7. καλεί τις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής να συνεχίσουν τη διαδικασία περιφερειακής ενεργειακής ολοκλήρωσης βάσει κοινού οράματος και κοινών ρυθμιστικών αρχών, μεταξύ των οποίων: α) η προαγωγή του ανταγωνισμού, β) η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, γ) η ρύθμιση των μονοπωλιακών δραστηριοτήτων, δ) η ελεύθερη πρόσβαση σε μέσα μεταφοράς, ε) τα οικονομικά κριτήρια για τον ορισμό των τιμών, στ) ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές, ζ) η ενθάρρυνση της συμμετοχής πολλών διεθνών παραγόντων 8. εκφράζει εκ νέου την πεποίθησή της ότι, προς αντιμετώπιση της έλλειψης επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής πρέπει να ακολουθήσουν το επιτυχημένο παράδειγμα της Βραζιλίας, της Κολομβίας και του Περού, οι οποίες δημιούργησαν ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές και υποχρέωσαν τις εθνικές τους επιχειρήσεις ενέργειας να ανταγωνιστούν τις αλλοδαπές επιχειρήσεις όσον αφορά τα δικαιώματα εκμετάλλευσης 9. απορρίπτει τον περιορισμό του ενεργειακού εφοδιασμού για πολιτικούς λόγους 10. ζητεί να λάβει υπόψη της τις διεθνείς ανησυχίες η πολιτική ατζέντα των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των χωρών της Λατινικής Αμερικής και να δώσει προτεραιότητα στη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, της αλλαγής του κλίματος ή των πολιτικών για την πρόληψη της υπερθέρμανσης του πλανήτη 11. ενθαρρύνει την προώθηση σταθερών και διαφανών πολιτικών για τη βελτίωση του εμπορίου ενέργειας, καθώς και για την παραγωγή και εξοικονόμησή της, θέματα που συνιστούν σημαντικές προϋποθέσεις για την ενεργειακή ασφάλεια των δύο εταίρων PR\714188.doc 3/5 PE100.230v03-00
12. πιστεύει ότι πρέπει οπωσδήποτε να επιτευχθούν απτά και σαφή αποτελέσματα από: το διπεριφερειακό τομεακό διάλογο για τα ενεργειακά ζητήματα τις διαβουλεύσεις που προηγούνται των διασκέψεων κορυφής με συμμετοχή των υπουργών ενέργειας, καθώς και τις πραγματοποιούμενες σε διεθνή φόρα και την εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων για ενεργειακά ζητήματα, το περιβάλλον, την αλλαγή του κλίματος και τη βιοποικιλότητα 13. προτείνει να περιλαμβάνουν οι μελλοντικές συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και των λοιπών περιοχών της Λατινικής Αμερικής (Κεντρική Αμερική, Κοινότητα των Άνδεων και Mercosur) ένα κεφάλαιο για τη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, ούτως ώστε να βελτιωθεί η χρήση καθαρών ενεργειακών πηγών - όπως η ηλιακή, η αιολική και η υδραυλική ενέργεια, καθώς και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας - οι οποίες, μεσοπρόθεσμα, θα δημιουργήσουν μεγαλύτερες ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη και θα αντισταθμίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της αύξησης της τιμής της ενέργειας 14. τονίζει ότι η περιοχή των χωρών της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσε να ωφεληθεί από τη μεταφορά τεχνολογίας και την τεχνική συνεργασία προτείνει την προώθηση προγραμμάτων επιστημονικής και τεχνικής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, της μεταφοράς τεχνολογίας και των ανταλλαγών μεταξύ επιστημόνων, μηχανικών και σπουδαστών από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού 15. πιστεύει ότι η Λατινική Αμερική μπορεί να διδαχθεί από την ευρωπαϊκή εμπειρία με τα διευρωπαϊκά δίκτυα και τις οδηγίες για τη δημιουργία της κοινής αγοράς ενέργειας 16. τονίζει ότι θα πρέπει οι αρμόδιες αρχές των χωρών της ΕΕ και της Λατινικής Αμερικής να αρχίσουν ενημερωτική εκστρατεία για την ενεργειακή απόδοση και τις δυνατότητες χρησιμοποίησης ανανεώσιμων ενεργειών στην καθημερινή διαβίωση * * * 17. αναθέτει στους Συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στην Προεδρία της Πέμπτης Διάσκεψης Κορυφής ΕΕ-Λατινικής Αμερικής, στο Συμβούλιο της ΕΕ, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα Κοινοβούλια όλων των κρατών μελών της ΕΕ και όλων των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, στο Λατινοαμερικανικό Κοινοβούλιο, στο Κοινοβούλιο της Κεντρικής Αμερικής, στο Κοινοβούλιο των Άνδεων και στο Κοινοβούλιο της Mercosur. PE100.230v03-00 4/5 PR\714188.doc