Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Ιουνίου 2017 (OR. en) 9498/17 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: SOC 416 EMPL 324 EDUC 249 SAN 208 ECOFIN 441 Επιτροπή Απασχόλησης και Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων (1ο τμήμα) / Συμβούλιο EPSCO Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων - Έγκριση της κοινής γνωμοδότησης της ΕΚΠ και της EMCO Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες κοινή γνωμοδότηση της Επιτροπής Απασχόλησης (EMCO) και της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας (ΕΚΠ), που υποβλήθηκε ενόψει της συνόδου του Συμβουλίου (EPSCO) της 15ης Ιουνίου 2017. 9498/17 ΔΛ/σα
Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας Επιτροπή Απασχόλησης 31 Μαΐου 2017 Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων Κοινή γνωμοδότηση ΕΚΠ-EMCO 1. H Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αφού διεξήγαγε ολοκληρωμένη και περιεκτική διαβούλευση κατά τη διάρκεια του 2016, ενέκρινε την τελική της πρόταση για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων 1 στις 26 Απριλίου 2017. Ως μέρος της διαδικασίας διαβούλευσης, η EMCO και η ΕΚΠ υπέβαλαν κοινή γνωμοδότηση στο Συμβούλιο EPSCO τον Οκτώβριο του 2016 2. Στην κοινή τους γνωμοδότηση, οι επιτροπές υπογράμμισαν ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να εξετάσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εξακολουθούν να είναι απαραίτητες μετά τη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, ιδίως όσον αφορά την αντιμετώπιση των επίμονα υψηλών επιπέδων ανεργίας, φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και πιο μακροπρόθεσμων κοινωνικών προκλήσεων, όπως αυτών που αφορούν τη γήρανση, το φύλο και άλλες ανισότητες, την παιδική φτώχεια, τη μετανάστευση, την ψηφιοποίηση και τις νέες μορφές εργασίας. Οι επιτροπές ζήτησαν μια προσέγγιση βασισμένη σε ένα κοινό σύνολο αρχών και πρωτοβουλιών με σκοπό τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανθεκτικότητας των αγορών εργασίας και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας. 2. Σε αυτή τη βάση, η EMCO και η ΕΚΠ χαιρετίζουν την ευρεία και εκτεταμένη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε και την επακόλουθη πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή. Η πρόταση ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις εκτιμήσεις που διατυπώνονται στην κοινή γνώμη και βασίζεται στο έργο που έχουν επιτελέσει οι επιτροπές σε διάφορα θέματα. 1 2 Εν συντομία, ο «κοινωνικός πυλώνας» Έγγραφο του Συμβουλίου 12605/16 9498/17 ΔΛ/σα 1
3. Η πρωτοβουλία για τον κοινωνικό πυλώνα αποτελεί σημαντικό ορόσημο στη διαδικασία με την οποία η απασχόληση και η κοινωνική προστασία τίθενται στο επίκεντρο της χάραξης ενωσιακής και εθνικής πολιτικής, σύμφωνα με τη δήλωση της Ρώμης του Μαρτίου του 2017, ειδικότερα τα σημεία 2 και 3. Προσβλέπει στην επίτευξη ισορροπίας μεταξύ φιλοδοξίας και ρεαλισμού, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της απασχόλησης και της κοινωνικής πολιτικής που αντιμετωπίζει η Ευρώπη τον 21ο αιώνα. 4. Η EMCO και η ΕΚΠ στηρίζουν το γενικό στόχο της βιώσιμης ανοδικής σύγκλισης όσον αφορά την επίτευξη αποτελεσμάτων στους τομείς της απασχόλησης και των κοινωνικών ζητημάτων. Οι επιτροπές εκφράζουν ικανοποίηση για το γενικό πλαίσιο του κοινωνικού πυλώνα και την επιλογή μιας προσέγγισης που επικεντρώνεται σε κοινά δικαιώματα και αρχές. Είναι σημαντικό ο κοινωνικός πυλώνας να σέβεται πλήρως την υφιστάμενη κατανομή αρμοδιοτήτων στη Συνθήκη, να παραμείνει συναφής με την εσωτερική αγορά και να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς και την αυτονομία των κοινωνικών εταίρων. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκτελεστικές δράσεις θα πρέπει να αναληφθούν σε διάφορα επίπεδα: ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και/ή τοπικό. Επομένως, η οικείωση εκ μέρους των κρατών μελών και των κοινωνικών εταίρων θα διαδραματίσει βασικό ρόλο, ενώ ιδιαίτερα ευπρόσδεκτος είναι ο ενισχυμένος ρόλος του κοινωνικού διαλόγου στην πρόταση. Οι δράσεις εφαρμογής που ενδεχομένως θα προταθούν θα πρέπει να λάβουν υπόψη τον οικονομικό τους αντίκτυπο και να απηχούν την ανάγκη για υγιείς οικονομικές πολιτικές, ενθαρρύνοντας την ανταγωνιστικότητα και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. 5. Αναγνωρίζοντας ότι η πρόταση της Επιτροπής για τον κοινωνικό πυλώνα σχεδιάστηκε κυρίως για τη ζώνη του ευρώ αλλά είναι ανοικτή σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που επιθυμούν να συμμετάσχουν, οι επιτροπές καλούν όλα τα κράτη μέλη να συσπειρωθούν και να συμμετάσχουν ενεργά, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2013 3. 3 EUCO 169/13, EUCO 217/13 9498/17 ΔΛ/σα 2
6. Η EMCO και η ΕΚΠ επαναλαμβάνουν ότι μια ισχυρή κοινωνική Ευρώπη βασίζεται σε αποτελεσματικούς και αλληλοενισχυόμενους στόχους βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και σε ποιοτικές θέσεις εργασίας, ανταγωνιστικότητα και κοινωνική συνοχή. Συνεπώς, οι στόχοι του κοινωνικού πυλώνα και το ευρύτερο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταγωνιστικότητας, ο μακροοικονομικός και φορολογικός συντονισμός και η εμβάθυνση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς θα πρέπει έχουν συνάφεια μεταξύ τους. 7. Οι επιτροπές επισημαίνουν ότι η υλοποίηση του κοινωνικού πυλώνα θα πρέπει να στοχεύει σε ενισχυμένη δράση σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών και να στηρίζεται σε υφιστάμενα μέσα και μηχανισμούς που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικοί, ιδίως στη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και το ευρωπαϊκό εξάμηνο, την ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση και την ανοικτή μέθοδο συντονισμού για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που αφορούν την αμοιβαία μάθηση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Απαιτείται περαιτέρω αποσαφήνιση ως προς τον τρόπο με τον οποίο η υλοποίηση θα συνδεθεί με αυτές και άλλες υφιστάμενες διαδικασίες, όπως η διαδικασία μακροοικονομικών ανισορροπιών, και θα αποφευχθεί η αλληλεπικάλυψη μέσων και διαδικασιών. 8. Οι επιτροπές λαμβάνουν υπό σημείωση την πρόταση της Επιτροπής για έναν κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων. Υποστηρίζουν το στόχο βελτίωσης της παρακολούθησης και της αξιολόγησης της απασχόλησης και της κοινωνικής κατάστασης σε ολόκληρη την ΕΕ με ολοκληρωμένο και πιο ορατό τρόπο. Ωστόσο, η συμπληρωματικότητα με τα υφιστάμενα μέσα παρακολούθησης που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο EPSCO - δείκτης επιδόσεων απασχόλησης και δείκτης επιδόσεων κοινωνικής προστασίας - πρέπει να εξασφαλίζεται σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την κοινωνική διακυβέρνηση για μια Ευρώπη χωρίς αποκλεισμούς. 4 Οι επιτροπές και οι αντίστοιχες ομάδες τους που ασχολούνται με τους δείκτες θα εξετάσουν περαιτέρω τον προτεινόμενο κατάλογο δεικτών λεπτομερώς σε αυτό το πλαίσιο. Μαζί με την Επιτροπή θα συζητήσουν την προτεινόμενη θέση σε λειτουργία του κοινωνικού πίνακα αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβάνοντας ειδικότερα τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων ή στοιχεία του στην επόμενη κοινή έκθεση για την απασχόληση, τη σύνδεσή του με υπάρχοντα μέσα παρακολούθησης του EPSCO και την τεχνική του εφαρμογή. Οι συζητήσεις αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε αλλαγές στους προτεινόμενους βασικούς και δευτερογενείς δείκτες. 4 Συμπεράσματα του Συμβουλίου 14129/15 9498/17 ΔΛ/σα 3
9. Ο κοινωνικός πυλώνας θα έχει πραγματικό αντίκτυπο μόνο μέσω ισχυρής οικείωσης σε επίπεδο κρατών μελών. Ενώ αναγνωρίζεται ότι και άλλες συνθέσεις του Συμβουλίου θα συμβάλουν στη διαδικασία, τον ηγετικό ρόλο θα πρέπει να διαδραματίσουν οι Υπουργοί Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων. Σε επίπεδο ΕΕ, το Συμβούλιο EPSCO θα πρέπει επομένως να βρίσκεται στο επίκεντρο της οριστικοποίησης του κοινωνικού πυλώνα, της διακυβέρνησης και της εφαρμογής του. Η EMCO και η ΕΚΠ ζητούν έναν σαφή χάρτη πορείας που θα οδηγήσει στην έγκριση της προτεινόμενης διοργανικής διακήρυξης και είναι έτοιμες να συμβάλουν σε αυτό το έργο. 10. Οι επιτροπές έλαβαν δεόντως υπόψη το συνοδευτικό έγγραφο προβληματισμού σχετικά με την κοινωνική διάσταση της Ευρώπης και θα το εξετάσουν λεπτομερώς, μαζί με τα άλλα σχετικά έγγραφα προβληματισμού που δημοσίευσε η Επιτροπή, κατά τους προσεχείς μήνες. 9498/17 ΔΛ/σα 4