ÅÉÓÁÃÙÃÇ ÓÔÉÓ ÌÅÃÁÊÏÉÍÏÔÇÔÅÓ. Μεγακοινότητες (Þ ÌåãáïéêïóõóôÞìáôá) Τούνδρα: Αβιοτικά γνωρίσματα. Γνωρίσματα που εξετάζουμε



Σχετικά έγγραφα
Παραδείγματα διειδικού ανταγωνισμού. Βιοτικές αλληλεπιδράσεις και συμβολισμοί

Η ηλιακή ακτινοβολία ως πόρος. Πόρος. Θρεπτικά στοιχεία. Ðëçèõóìïß ïìüäá áôüìùí ôïõ ßäéïõ åßäïõò ðïõ êáôáëáìâüíïõí Ýíá ïñéóìýíï þñï óå ïñéóìýíï ñüíï

2/4/2009. Ôáîéíüìçóç ôùí áëëçëåðéäñüóåùí. Έντομα άρπαγες. Έντομο άρπαγας Lethocerus indica. ëëåò äéáöïñýò ðáñáóßôùí êáé õðåñðáñáóßôùí áðü Üñðáãåò:

Η φινλανδική λέξη τούνδρα υποδηλώνει τις επίπεδες και χωρίς δέντρα περιοχές, που απαντώνται στο βόρειο ημισφαίριο και παρεμβάλλονται ανάμεσα στους

Περιβαλλοντικά Συστήματα

Õäñïëïãéêüò êýêëïò Υδρολογικός κύκλος

14/11/2011. Οικογένεια Felidae Υποοικογένεια Acinonychidea Acinonyx jubatus

Kεφάλαιο 11 (σελ ) Ζώνες βλάστησης

Ç íýá Ýííïéá ôïõ ýðíïõ!

Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΠΟΛΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΕ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΝΑΣΚΑΦΩΝ

B i o f l o n. Ãéá åöáñìïãýò ìåôáöïñüò çìéêþí

Γενικές Οδηγίες για Ορθές Γεωργικές Πρακτικές

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΝ ΡΑ (ΣΕΛ. 3) 2. ΠΟΣΟΙ ΤΥΠΟΙ ΤΟΥΝ ΡΑΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ 3. ΖΩΑ ΚΑΙ ΦΥΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ 4. ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ (ΣΕΛ.

Περιβαλλοντικά Συστήματα

ÐÉÍÁÊÅÓ ÔÉÌÙÍ ÁÍÔÉÊÅÉÌÅÍÉÊÙÍ ÁÎÉÙÍ

Ç ÅÔÁÉÑÉÁ ÔÁ ÐÑÏÚÏÍÔÁ. Ç åôáéñßá ðáñüãåé, åìðïñåýåôáé êáé åîüãåé ôá ðáñáêüôù ðñïúüíôá:

Πρόλογος Οργανισμοί...15

Γενικές Αρχές Οικολογίας

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η έννοια του οικοσυστήματος 11

ΕΛΕΝΗ ΓΕΡΟΥΛΑΝΟΥ. Εικονογράφηση ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ ΛΗΔΑ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣΗ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ATHINA COURT. ÐïëõôåëÞ Äéáìåñßóìáôá

ÓÕÍÄÕÁÓÔÉÊÇ É, ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÓ ÏÌÁÄÁ ÈÅÌÁÔÙÍ Á

ÓÕÍÄÕÁÓÔÉÊÇ É, ÓÅÐÔÅÌÂÑÉÏÓ ÏÌÁÄÁ ÈÅÌÁÔÙÍ B

Έμφαση της Οικολογίας τα τελευταία έτη. Ορισμοί Οικολογίας. Ιστορία της Οικολογίας. Υποδιαιρέσεις της Οικολογίας

5. κλίμα. Οι στέπες είναι ξηροί λειμώνες με ετήσιο εύρος θερμοκρασιών το καλοκαίρι μέχρι 40 C και το χειμώνα κάτω από -40 C

ÓÕÍÈÇÊÇ ÁÌÅÔÁÈÅÔÏÔÇÔÁÓ ÓÕÓÔÇÌÁÔÏÓ ÔÏÉ ÙÌÁÔÙÍ ÐÁÑÁÑÔÇÌÁ Â

Η ΖΩΗ ΣΤΑ ΤΡΟΠΙΚΑ ΔΑΣΗ

Ó ÅÄÉÁÓÌÏÓ - ÊÁÔÁÓÊÅÕÇ ÓÔÏÌÉÙÍ & ÅÉÄÉÊÙÍ ÅÎÁÑÔÇÌÁÔÙÍ ÊËÉÌÁÔÉÓÌÏÕ V X

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΛΙΒΑΔΙΚΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ

ÄéáêñéôÝò êáé óõíå åßò ôõ áßåò ìåôáâëçôýò ÁóêÞóåéò

Διαμόρφωση προτύπων. 21 March Γιατί μελετάμε το πρότυπο τοπίου;

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

Δασική Εδαφολογία. Γεωχημικός, Βιοχημικός, Υδρολογικός κύκλος

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

Cel animation. ÅöáñìïãÝò ðïëõìýóùí

Μπορεί η διαχείριση των εδαφικών πόρων να συμβάλλει στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου;

3.1 Íá âñåèåß ôï ðåäßï ïñéóìïý ôçò óõíüñôçóçò f: 4 x. (iv) f(x, y, z) = sin x 2 + y 2 + 3z Íá âñåèïýí ôá üñéá (áí õðüñ ïõí): lim

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 11 ο ΜΥΚΟΡΡΙΖΕΣ

Οικολογικό περιβάλλον της ελιάς Γεωγραφικό πλάτος

16. ÌåëÝôç ôùí óõíáñôþóåùí y=çìx, y=óõíx êáé ôùí ìåôáó çìáôéóìþí ôïõò.

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

Η ΧΛΩΡΙΔΑ ΚΑΙ Η ΠΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ. ΟΜΑΔΑ 1 Κορμπάκη Δέσποινα Κολακλίδη Ναταλία Ζαχαροπούλου Φιλιππούλα Θανοπούλου Ιωαννά

ΘΕΜΑ: Τροποποίηση κατηγοριών στα εγκεκριµένα ενιαία τιµολόγια εργασιών για έργα οδοποιϊας.

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

ÓÕÃ ÑÏÍÇ ÅËËÇÍÉÊÇ ÐÅÆÏÃÑÁÖÉÁ

( ) ξî τέτοιο, + Ý åé ìßá ôïõëü éóôïí ñßæá óôï äéüóôçìá ( ) h x =,να δείξετε ότι υπάρχει ( α,β) x ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ. 1.4 Αλληλεπιδράσεις και προσαρμογές

Αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης των περιοχών έρευνας από δασοκομική και οικοφυσιολογική άποψη

Συντακτική ανάλυση. Μεταγλωττιστές. (μέρος 3ον) Νίκος Παπασπύου, Κωστής Σαγώνας

2.4 ñçóéìïðïéþíôáò ôïí êáíüíá áëõóßäáò íá âñåèåß ç dr

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ

ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ : ΑΣΠΡΟΝΗΣΟΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΠΛΟΥ

Η παλυνολογία εξετάζει την παλαιοβλάστηση τα παλαιο-περιβάλλοντα το παλαιο-κλίμα Την επίδραση του ανθρώπου (π.χ. γεωργία)

Δασική Εδαφολογία. Εδαφογένεση

11. ΜΕΝΤΕΣΕΔΕΣ ΕΠΙΠΛΩΝ

Ξενικά είδη Είδη εισβολείς

11. ΜΕΝΤΕΣΕΔΕΣ ΕΠΙΠΛΩΝ

Βιογεωγραφικές περιφέρειες οργανισμών

Ανακύκλωση & διατήρηση Θρεπτικών

ÅÍÏÔÇÔÁ 5ç ÔÁ Ó ÇÌÁÔÁ

ÅÍÏÔÇÔÁ 6ç ÑÏÍÏÓ-ÄÉÁÄÏ Ç

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. Η έννοια του οικοσυστήματος αποτελεί θεμελιώδη έννοια για την Οικολογία

Γ1, 3 ο Δημοτικό σχολείο Αρτέμιδας

ΑΣΚΗΣΗ. Πυκνότητα και πορώδες χιονιού. Ποια είναι η σχέση των δυο; Αρνητική ή Θετική; Δείξτε τη σχέση γραφικά, χ άξονας πυκνότητα, ψ άξονας πορώδες

Περιεχόµενα. 1 Εισαγωγή 4 2 Η όδευση του αγωγού σε τµήµατα 5

ΠΠΣΠΑ ΜΑΘΗΜΑ:Γεωλογία & ΔΦΠ ΤΑΞΗ : Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ : 9/12/2013 Σχολικό έτος ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ...

Για να σχηματιστεί το έδαφος Επιδρούν μακροχρόνιες διεργασίες εδαφογένεσης Διαδικασία μετατροπής μητρικού πετρώματος σε έδαφος

Στην Κεντρική Ασία βρίσκεται η έρημος Γκόμπι και της Αραβίας. Στην Αμερική η Μοχάβι(Βόρεια) και η Ατακάμα (Νότια).

Ìáèáßíïõìå ôéò áðïäåßîåéò

ΠΑΡΟΣ ΑΓΚΑΙΡΙΑΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ: ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ÏÉÊÉÓÌÏÓ. 2) Για τουριστικές εγκαταστάσεις και για εγκαταστάσεις οργανισμών κοινής ωφελείας:

Πρότυπα οικολογικής διαφοροποίησης των μυρμηγκιών (Υμενόπτερα: Formicidae) σε κερματισμένα ορεινά ενδιαιτήματα.

Διδακτέα ύλη μέχρι

ΑΝΩΓΕΙΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ: ΟΙΚΙΣΜΟΣ: 1. ΤΙΜΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ (Τ.Ο.) Ανάλογα με την Τ.Ζ. και τον Σ.Α.Ο. Βλέπε Πίνακα 1 στις σελίδες 6-7 και 8-9

ΣΕΡΙΦΟΣ ΣΕΡΙΦΟΥ ΓΑΛΑΝΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

245/Á/1977). 2469/1997 (ÖÅÊ 36/Á/1997). 1484/Â/ ).

ÕÄÑÏËÇØÉÅÓ ÔÕÐÏÕ Á2 - Á4 ÌÅ ÁÍÔÉÐÁÃÅÔÉÊÇ ÐÑÏÓÔÁÓÉÁ

ΛΥΣΕΙΣ Υδρολογικός Κύκλος

ÊåöÜëáéï 4 ÄÉÁÍÕÓÌÁÔÁ. 4.1 ÅéóáãùãÞ (ÃåùìåôñéêÞ)

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

Θέμα μας το κλίμα. Και οι παράγοντες που το επηρεάζουν.

Γεωβοτανική. Καθηγητής Δημήτριος Χριστοδουλάκης Τμήμα Βιολογίας Τομέας Βιολογίας Φυτών Τηλ.


Προτεινόμενα θέματα Πανελλαδικών εξετάσεων. Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ

ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Δασολόγος

που χάνεται κατά την καλλιέργεια και του Ν στην ατμόσφαιρα συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου,, στην τρύπα του όζοντος και στην όξινη βροχή.

Η έννοια του οικοσυστήματος Ροή ενέργειας

Αποκαλύπτουµε το µυστικό υπερόπλο του Μεσαίωνα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ. Οργανισμοί και Αβιοτικό Περιβάλλον (Περιβαλλοντικοί παράγοντες) Δρ. Κώστας Ποϊραζίδης, Δασολόγος

Üóêçóç 15. ÕëéêÜ - åîáñôþìáôá äéêôýïõ ðåðéåóìýíïõ áýñá êáé ðíåõìáôéêýò óõóêåõýò

ÊÁÍÁËÉA ÁÐÏ ÐÏËÕÌÅÑÉÊÏ ÌÐÅÔÏÍ

Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου. «Κουπάτειο» Τάξη : Δ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

J-Y(St)Y Ôçëåöùíéêü êáëþäéï åóùôåñéêïý þñïõ ìå èùñüêéóç êáôü VDE 0815

3.1 H Ýííïéá ôçò óõíüñôçóçò ÐÁÑÁÄÅÉÃÌÁÔÁ - ÅÖÁÑÌÏÃÅÓ

Για το πλυντήριο - λιπαντήριο, το συνεργείο, τα εσωτερικά τμήματα service - συντήρησης των εταιριών, τους κατασκευαστές κινητών μονάδων λίπανσης, τα

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων

Η ηλιακή ακτινοβολία ως πόρος. Πόρος

Transcript:

ÅÉÓÁÃÙÃÇ ÓÔÉÓ ÌÅÃÁÊÏÉÍÏÔÇÔÅÓ Γνωρίσματα που εξετάζουμε 1. Γεωγραφική εξάπλωση 2. Γνωρίσματα κλίματος (θερμοκρασία, κατακρημνίσματα) 3. Ιδιαιτερότητες του φυσικού περιβάλλοντος (ð.. διαταραχές, ξηρασία, περιοριστικότητα θρεπτικών στοιχείων) 4. Τύποι εδαφών και διεργασίες κατά την εδαφογένεση 5. Κυρίαρχες βιοτικές μορφές φυτών, στρωματοποίηση & ιδιαίτερες προσαρμογές βλάστησης 6. Κυρίαρχα τάξα ζώων (προσαρμογές: ìïñöïëïãéêýò, φυσιολογικές και συμπεριφοράς) 7. Επιδράσεις του ανθρώπου Μεγακοινότητες (Þ ÌåãáïéêïóõóôÞìáôá) Είναι βιοκοινότητες (Þ οικοσυστήματα) που καλύπτουν εκτεταμένες περιοχές Κάθε μία χαρακτηρίζεται από το κλίμα της περιοχής και τον τύπο της βλάστησης που αναπτύσσεται ως συνέπεια του κλίματος Κλίμα Κατανομή χερσαίων μεγακοινοτήτων σε σχέση προς θερμοκρασία και ετήσια κατακρημνίσματα Βιοκοινότητα Έδαφος Καθοριστικά συστατικά του κλίματος: κατακρημνίσματα και θερμοκρασία. Γεωγραφική εξάπλωση χερσαίων μεγακοινοτήτων Τούνδρα: Αβιοτικά γνωρίσματα Κλίμα: ψυχρό, λίγα κατακρημνίσματα (125 mm) Έδαφος: οργανικό, άγονο, συνεχώς παγωμένο, περιορισμένη εδαφογένεση 1

Τούνδρα: Βλάστηση Βρύα, λειχήνες, ποώδη φυτά (αγρωστώδη, πλατύφυλλα, κυπεροειδή), θάμνοι (Salix spp.) Βιοτικές μορφές και ιδιαιτερότητες: συνθώμωση (tussock) αγρωστωδών βλαστικός τάπητας (Βρύα, Ericaceae öõôü) αειθαλείς και σκληρόφυλλοι θάμνοι Ποικιλότητα: χαμηλή Προσαρμογές: Αντοχή στο κρύο άνθη ευδιάκριτα στους επικονιαστές διασπορά σπόρων με τον άνεμο Τούνδρα : Ζωοκοινότητα Πουλιά: μεταναστευτικά (αετοί, γερακοειδή) Θηλαστικά (ενδόθερμα): τρωκτικά (ð.. Lemus sp.), λαγοί, τάρανδος, βοοειδές Ovibos moschatus, πολική άρκτος, λύκος, είδη αλεπούς Ποικιλότητα: χαμηλή Προσαρμογές αντοχής στο κρύο: Μορφολογικές: σώμα με μικρή επιφάνεια ανά όγκο παχύ στρώμα φτερών (πουλιά) Þ δέρματος (θηλαστικά) Φυσιολογικές: συσσώρευση λίπους Συμπεριφορά: μετανάστευση (πουλιά) Τούνδρα: Επιδράσεις ανθρώπου κυνήγι Εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων Κατασκευή δρόμων ρύπανση (ραδιενέργεια, τρύπα όζοντος, Exxon Valtez 1989) έκλυση μεθανίου Βόρεια Κωνοφόρα άση (Taiga): Αβιοτικά γνωρίσματα Κλίμα: Ψυχρό τον χειμώνα (6 μήνες παγετός) κρύο το καλοκαίρι (50-100 ημέρες χωρίς παγετό) κατακρημνίσματα: 300-500 mm Έδαφος: οργανικό, άγονο, παγωμένο τον χειμώνα Αργή αποικοδόμηση Βόρεια Κωνοφόρα άση (Taiga): Βλάστηση Êõñéáñ ïýí ôá áåßöõëëá êùíïöüñá åßäç: Picea glauca, Abies balsama, Pinus resinosa, Tsuga canadensis, Picea mariana, Pinus cortota, tt Pinus pondersoa, Pseudotsuga menziesii, Abies lasiocarpa Θάμνοι, ποώδη φυτά: χαμηλή ποικιλότητα Âñýá Πολλά åßäç μανιταριών Âüñåéá Êùíïöüñá ÄÜóç (Taiga): ÂëÜóôçóç ÂéïôéêÝò ìïñöýò ÄÝíäñá áåßöõëëá ìå êùíéêü ó Þìá. Φýëëá: âåëïíïåéäþ óêïôåéíïý ñþìáôïò Ðïéêéëüôçôá: áìçëþ. Êõñéáñ ïýí 1-3 åßäç äýíäñùí ÐñïóáñìïãÝò: Áíôï Þ óôï êñýï Áåßöõëá: ðñïóáñìïãþ óôï Üãïíï Ýäáöïò ðáñáãùãþ ïõóéþí ðñïóôáôåõôéêþí áðü φυτοφάγους 2

Âüñåéá Êùíïöüñá ÄÜóç (Taiga): Ζωοκοινότητα ÐïõëéÜ: ìåôáíáóôåõôéêü (áåôïß, ãåñáêïåéäþ) ÈçëáóôéêÜ (åíäüèåñìá): ôñùêôéêü, ëáãïß, åëüöéá (άλκη ôüñáíäïò, κόκκινο ελάφι), ) ëýêïé, áëåðïýäåò, ëßãêáò, íõößôóåò, Gulo gulo, Üñêôïé, íõ ôåñßäåò Ðïéêéëüôçôá: ìýôñéá ÐñïóáñìïãÝò: Áíôï Þ óôï êñýï (óþìá ìå ìéêñþ åðéöüíåéá áíü üãêï) ëëåò óôñáôçãéêýò: ÌåôáíÜóôåõóç, åéìýñéá íüñêç Âüñåéá Êùíïöüñá ÄÜóç (Taiga): Επιδράσεις ανθρώπου åêìåôüëëåõóç îýëïõ (Σκανδιναβία Β. Αμερική Σιβηρία) öáéíüìåíï èåñìïêçðßïõ (Ýêëõóç ìåèáíßïõ, αύξηση φυτομάζας) ñýðáíóç (ñáäéåíýñãåéá, όξινη βροχή) êõíþãé (εμπόριο γούνας) χρήσεις οργανικών εδαφών Åýêñáôá Üóç áñáêôçñéóôéêü: Ïé ñùìáôéóìïß ôùí öýëëùí ôï öèéíüðùñï ÁâéïôéêÜ ãíùñßóìáôá: Êëßìá: øõ ñüò åéìþíáò, æåóôü ôï êáëïêáßñé (ðåñßïäïò αύξησης: 6 ìþíåò) Κáôáêñçìíßóìáôá: (500-1500 mm ετησίως) äáöïò: ïñãáíéêü, ãüíéìï, ph åëáöñþò üîéíï Ôï íåñü ãßíåôáé óõ íü ðåñéïñéóôéêü Åýêñáôá Üóç: ÂëÜóôçóç Êõñßáñ á ãýíç ðëáôýöõëëùí äýíäñùí: Quercus, Acer, Fagus, Castanea, Carya, Ulmus, Tilia, Juglans Óôñùìáôïðïßçóç: 5 üñïöïé 1 ïò : (áíþôáôïò ýøïò 15-30 m): äýíäñá ôùí êõñßáñ ùí åéäþí 2 ïò : äåíäñýëéá ôùí êõñßáñ ùí åéäþí, äýíäñá Üëëùí åéäþí 3 ïò :èüìíïé 4 ïò : ðïþäçò âëüóôçóç 5 ïò : (êáôþôáôïò óôï Ýäáöïò): âñýá, ëåé Þíåò Åðßóçò, αρκετά áíáññé þìåíá öõôü Åýêñáôá Üóç: Κύριοι ôýðïé âëάστησης 1. Êùíïöüñá êáé ðëáôýöõëëá öõëëïâüëá: Þôáí ôï êáôáëçêôéêü óôüäéï óå âüñåéá êáé êåíôñéêþ Åõñþðç, áíáôïëéêþ Áóßá êáé íïôéïáíáôïëéêü ôìþìá ôçò Â. ÁìåñéêÞò. Ôþñá õðüñ ïõí ëßãá 2. Êùíïöüñá êáé ðëáôýöõëëá áåßöõëëá: êõñéáñ ïýóáí óå ìåóïãåéáêýò ðåñéï Ýò. Ôþñá óå éëþ, ÍÝá Æçëáíäßá, Ôáóìáíßá êáé Íüôéá ÁöñéêÞ 3. Ðëáôýöõëëá öõëëïâüëá: êüëõðôáí ìåãüëåò ðåñéï Ýò óå Åõñþðç, âüñåéá Áóßá êáé áíáôïëéêü ôìþìá ôçò Â. ÁìåñéêÞò. Ôþñá óôï íüôéï Üêñï ôçò Í. ÁìåñéêÞò 4. Ðëáôýöõëëá áåßöõëëá äýíäñá: áðáíôïýí óå Öëþñéäá, ÂÁ Ìåîéêü, Éáðùíßá êáé ÍÝá Æçëáíäßá Ðïéêéëüôçôá: áñêåôüõøçëþ ÐñïóáñìïãÝò: ëþèáñãïò ôïí åéìþíá ìå ðôþóç öýëëùí Åýêñáôá Üóç: Βλάστηση Ðïþäç öõôü áναπτύσσονται íùñßò ôçí Üíïéîç êáé áíèßæïõí ðñéí από ôçí έκπτυξη ôùí öýëëùí ôùí äýíäñùí 3

Åýêñáôá Üóç: Æùïêïéíüôçôá ÐïõëéÜ: ðïéêßëá ÈçëáóôéêÜ öõôïöüãá: ëáãïß, åëüöéá, óêßïõñïé, ôñùêôéêü óáñêïöüãá: ëýêïé, áëåðïýäåò, íõößôóåò, íõ ôåñßäåò ðáìöüãá: Üñêôïé Ðïéêéëüôçôá: ìýôñéá ÐñïóáñìïãÝò: ÌåôáíÜóôåõóç (ðïõëéü) åéìýñéá íüñêç Åýêñáôá Üóç: ÅðéäñÜóåéò áíèñþðïõ Περιορισμός τους με μåôáôñïðþ τους óå γεωργική γη Ξενικά είδη Αντίδραση Ο 3 με εκπομπές αυτοκινήτων Åýêñáôá ΛéâÜäéá Êëßìá: çìßîçñï ìå æåóôü êáëïêáßñé êáôáêñçìíßóìáôá (250-500 mm. ÌÝñïò áõôþí ùò éüíé) äáöïò: ïñãáíéêü ÔïðéêÝò ïíïìáóßåò prairies: óôç Âüñåéá ÁìåñéêÞ steppes: óôç Ñùóßá, Ïõêñáíßá êáé Ìïããïëßá pampas: óôç Íüôéá ÁìåñéêÞ (ÁñãåíôéíÞ, ÏõñïõãïõÜç) velt: óôç Íüôéá ÁöñéêÞ Åýêñáôá ΛéâÜäéá: ÂëÜóôçóç Ðïþäçò âëüóôçóç ðëïýóéá óå ïéêïãýíåéåò, ãýíç êáé åßäç ÈÜìíïé - äýíäñá: ðåñéïñéóìýíç óõììåôï Þ Ðïéêéëüôçôá: ðïéêßëç ÐñïóáñìïãÝò: ãéá íá êáôáëáìâüíïõí áíïéêôïýò þñïõò áíï Þ óôç öùôéü êáé óôïõò öõôïöüãïõò áãñùóôþäç åðéêïíéüæïíôáé ìå ôïí Üíåìï Åýêñáôá ΛéâÜäéá: Æùïêïéíüôçôá ÐïõëéÜ: ðïéêßëá ÈçëáóôéêÜ: öõôïöüãá: ðïéêßëá ôñùêôéêü, óêßïõñïé, ëáãïß, åëüöéá, Bison bison, Bison bonasus, Saiga tatarica óáñêïöüãá: ëýêïé, τσακάλια, ασβοί áëåðïýäåò, íõößôóåò Ðïéêéëüôçôá: ìýôñéá ÐñïóáñìïãÝò: ïìáäéêüò ôñüðïò διαβίωσης öõôïöüãùí Εύκρατα λιβάδια: Επιδράσεις ανθρώπου Κυνήγι Υπερβόσκηση Περιορισμός τους με μετατροπή σε γεωργική χρήση Ξενικά είδη Φαινόμενο θερμοκηπίου Ξηρασία 4

Βλάστηση Ìåóïãåéáêού Κëßìáτος Êëßìá: Þðéïò êáé õãñüò åéìþíáò, æåóôü êáé îçñü êáëïêáßñé êáôáêñçìíßóìáôá (300-1000 mm) Βλάστηση Ìåóïãåéáêού Κëßìáτος Êõñéáñ ïýí ïé óêëçñüöõëëïé èüìíïé ÐïëëÜ åíäçìéêü åßäç ÔïðéêÝò ïíïìáóßåò maquis: ãýñù áðü ôç Ìåóüãåéï, áåßöõëëá chaparral: óôç Êáëéöüñíéá, áåßöõëëá matorral: óôç éëþ, áñêåôü öõëëïâüëá fynbos: óôç Íüôéá ÁöñéêÞ, ïéêïãýíåéá Proteaceae mallee scrub: óôçí Áõóôñáëßá, Eucalyptus èüìíïé Ðïéêéëüôçôá: õøçëþ ÐñïóáñìïãÝò: óå ó Ýóç ðñïò îçñáóßá êáé ôç öùôéü. Ïé óõ íýò öùôéýò êáèïñéóôéêýò ãéá ôïí ôýðï âëüóôçóçò Βλάστηση Ìåóïãåéáêού Κëßìáτος: Æùïêïéíüôçôá áñáêôçñßæåôáé áðü ôá ðïëëü åíäçìéêü åßäç æþùí ÅðéäñÜóåéò áíèñþðïõ Υπερπληθυσμός ανθρώπου (êõíþãé, υπερâüóêçóç, ìåôáôñïðþ óå êáëëéåñãïýìåíåò åêôüóåéò, διάβρωση, υποβάθμιση βλάστησης, εξαφανίσεις ειδών) ñçìïé Êëßìá: îçñü (êáôáêñçìíßóìáôá < 100 mm) Æåóôïß Ýñçìïé: ÓðÜíéåò ïé çìýñåò ìå ðáãùíéü (ð.. Óá Üñá, Íáìßìðéá) Êñýåò Ýñçìïé: ÐáñáôåôáìÝíåò ðáãùíéýò (ð. Ìïããïëßá) äáöïò: ùñßò åäáöéêïýò ïñßæïíôåò Óõóóþñåõóç CaCO 3 óôçí åðéöüíåéá ñçìïé: ÂëÜóôçóç ÈÜìíïé (êõñßáñ ç âéïôéêþ ìïñöþ): îçñïöõôéêïß Öñåáôüöõôá: ÖõôÜ ìå ðïëý âáèéýò ñßæåò ãéá íá ðñïóëáìâüíïõí õðåäüöéï íåñü Ðá ýöõôá: Áðïèçêåýïõí íåñü óå äéüöïñá öõôéêü ôìþìáôá: êüêôïé óôïõò âëáóôïýò êáé σôá öýëëá, agaves (Liliaceae) óôá öýëëá. Âñßóêïíôáé ìüíï óôéò æåóôýò åñþìïõò ÅöÞìåñá: Âñá ýâéá ðëáôýöõëëá. Ïé óðüñïé óå ëþèáñãï êáé âëáóôüíïõí ìåôü áðü âñï Þ Ãåþöõôá: ÐïëõåôÞ ðëáôýöõëëá ìå õðüãåéïõò âïëâïýò üðïõ áðïèçêåýïíôáé íåñü êáé èñåðôéêü óôïé åßá. Âñßóêïíôáé óå ëþèáñãï êáé åêðôýóóïíôáé ìåôü áðü âñï Þ ñçìïé: Ζωοκοινότητα ÁñêåôÜ åßäç åñðåôþí, ëßãá ó åôéêþò åßäç èçëáóôéêώí (ôñùêôéêü êõñßùò) êáé ðïõëéþí ÐñïóáñìïãÝò: ÓõìðåñéöïñÜ: äñáóôçñéïðïéïýíôáé êõñßùò ôç íý ôá ÌïñöïëïãéêÝò: Óôá ïìïéüèåñìá ôï ìýãåèïò óþìáôïò ìéêñü ìå áíåðôõãìýíá Üêñá. Ïé ñùìáôéóìïß áíïéêôïß. ÖõóéïëïãéêÝò: Èåñéíüò ëþèáñãïò, áíï Þ óå õøçëýò óõãêåíôñþóåéò áëüôùí óôï áßìá, Ýêêñéóç ïõñéêïý ïîýïò, áðïèýóåéò ëßðïõò óôï óþìá ôïõò. 5

Βροχόπτωση στη νότια Σαχάρα Αποκλίσεις από μέση τιμή περιόδου 1940-1990 Μεταβολές δείκτη αφθονίας στη Βρετανία του μεταναστευτικού πουλιού Sylvia communis Τροπικά Λιβάδια Åßíáé áíáðôõãìýíá óå õãñýò êáé óå îçñýò ôñïðéêýò ðåñéï Ýò. Äåí áíôéðñïóùðåýïõí ãéá ôéò ðåñéï Ýò ôï êáôáëçêôéêü óôüäéï βλάστησης. ÔïðéêÝò ïíïìáóßåò óáâüíåò ÁíáôïëéêÞò ÁöñéêÞò: πåñéëáìâüíåôáé ç óáâüíá Serengeti llanos: óôç ÂåíåæïõÝëá êáé Êïëïìâßá cerrado: óôç Âñáæéëßá (õðüñ ïõí áñêåôü åíäçìéêü åßäç öõôþí êáé æþùí) óáâüíåò ìå êùíïöüñá: óôçí ÊåíôñéêÞ ÁìåñéêÞ ÔñïðéêÜ ΛéâÜäéá: ÂëÜóôçóç Óõíå Þò êüëõøç ìå ðïþäç âëüóôçóç (áãñùóôþäç ìå ýøïò 1-2 m). Πïéêßëëåé το πïóïóôü óõììåôï Þò äåíäñþäïõò (áêáêßåò, öïßíéêåò, êùíïöüñá) êáé èáìíþäïõò âëάστησης Ðïéêéëüôçôá: áìçëþ - ìýôñéá ÐñïóáñìïãÝò: ãéá íá êáôáëáìâüíïõí áíïéêôïýò þñïõò áíï Þ óôç öùôéü êáé óôïõò öõôïöüãïõò ÔñïðéêÜ ΛéâÜäéá: Æùïêïéíüôçôá Τροπικά λιβάδια Αφρικής: Φυτοφάγα Ðïëý õøçëþ ðïéêéëüôçôá óå üëá ôá ôüîá. Ç õøßóôç óå ïðëçöüñá åßäç (öõôïöüãá). Óôçí ßäéá Ýêôáóç ìðïñïýí íá âüóêïõí ìáæß ìý ñé êáé 16 öõôïöüãá èçëáóôéêü Ç õøçëþ ðïéêéëüôçôá öõôïöüãùí õøçëþ ðïéêéëüôçôá óáñêïöüãùí Connochaetes taurinus Equus burchelli ÐñïóáñìïãÝò: ïìáäéêüò ôñüðïò äéáâίωσης öõôïöüãùí Gazella thomsoni Damaliscus lunatus Syncerus caffer 6

Τροπικά λιβάδια Αφρικής: Φυτοφάγα Τροπικά λιβάδια Αφρικής: Φυτοφάγα Gazella granti Aepyceros melampus Tragelaphus (Taurotragus) oryx Kobus ellipsiprymnus Loxodonta africana Μαύρος ρινόκερος Diceros bicornis Struthio camelus Alcelaphus buselaphus Giraffa camelopardalis Phacochoerus aethiopicus Άσπρος ρινόκερος Ceratotherium simum Papio anubis Τροπικά λιβάδια Αφρικής: σαρκοφάγα Λιοντάρι (Panthera leo) Στικτή ύαινα Crocuta crocuta Λεοπάρδαλη Panthera pardus Panthera leo Οικογένεια: Felidae Υποοικογένεια: Felinae Panthera onca Acinonyx jubatus Lycaon pictus Canis mesomelas Panthera tigris Panthera pardus Puma (Felis) concolor Οικογένεια Felidae Υποοικογένεια Acinonychidea Acinonyx jubatus Υποείδη του τίγρη (Panthera tigris) amoyensis altaica sumatrae corbetti tigris tigris tigris 7

êõíþãé ÔñïðéêÜ ΛéâÜäéá: ÅðéäñÜóåéò áíèñþðïõ öùôéýò ðñïêáëïýìåíåò áðü ôïí Üíèñùðï õðåñâüóêçóç áðü åîçìåñùìýíá æþá Τροπικά Βροχοδάση Η πλέον πολύπλοκη μεγακοινότητα από άποψη δομής και ποικιλότητας ειδών Πολλά καλλιεργούμενα είδη έχουν την προέλευσή τους από ιθαγενή είδη της μεγακοινότητας αυτής Για τους αυτότροφους, το φως είναι ο κύριος περιοριστικός πόρος Αβιοτικά γνωρίσματα Κλίμα: ζεστό και υγρό. Κατακρημνίσματα > 250 cm (ξηρότερος μήνας > 250 cm). Περίοδος αύξησης φυτών: > 6 μήνες Έδαφος: Συνήθως άγονο. Ταχεία αποικοδόμηση οργανικής ύλης Τροπικά βροχοδάση: Βλάστηση Στρωματοποίηση: 5 όροφοι 1 ïò :(ανώτατος, ύψος 30 m): Αραιά δένδρα με κώμη υπό μορφή ομπρέλας 2 ïò : πυκνή φυτοστοιβάδα δένδρων ύψους 20-25 m. Το φως είναι διαθέσιμο στην κορυφή 3 ïò : κλειστή φυτοστοιβάδα δένδρων ύψους 15-18 m. Υψηλή υγρασία 4 ïò : θάμνοι και δενδρύλλια 5 ïò :(κατώτατος στο έδαφος): βλάστηση αραιή. Ελάχιστο φως Βιοτικές μορφές ένδρα, Επίφυτα και Lianas (αναρριχώμενα) Τροπικά βροχοδάση: Βλάστηση Προσαρμογές: Μεγάλα φύλλα Σχήμα φύλλων τέτοιο που να διευκολύνει την απορροή του νερού Λεπτός και λείος φλοιός κορμών Έκπτυξη ανθέων απ ευθείας από κορμούς και λιγότερο από τα άκρα των βραχιόνων Μεγάλοι και σαρκώδεις καρποί Ποικιλότητα: πάρα πολύ υψηλή Τροπικά βροχοδάση: Ζωοκοινότητα Barro Colorado Island of Panama Ποικιλότητα: πάρα πολύ υψηλή Προσαρμογές: σε διαβίωση πάνω στα δένδρα Επιδράσεις ανθρώπου Μετατροπή σε καλλιεργούμενες εκτάσεις Χρησιμοποιήσεις ξυλείας Υπερεκμετάλλευση ειδών ζώων Φαινόμενο θερμοκηπίου 8

Τούνδρα Βόρεια Κωνοφόρα Δάση Εύκρατα Δάση Εύκρατα Λιβάδια Βλάστηση Μεσογειακού Κλίματος Έρημοι 9

Τροπικά Λιβάδια Τροπικά Βροχοδάση 10