Περιεχόμενα 1. Μια φορά και έναν καιρό σελ.3 2. Έκθεση Συνειρμικών Ιδεών σελ.4 3. Τις πταίει... σελ.5 4.Προπαγανδα από το κλουβί σελ.7 5. Δύσκολοι καιροί σελ.9 6.Αναδημοσίευση από το επιστημονικό περιοδικό Spectrum σελ.13 Ποιοι είμαστε, από που ερχόμαστε και πού θέλουμε να πάμε Δεν είμαστε κάτι περισσότερο από μια μικρή ομάδα φοιτητών που νιώσαμε κάποια στιγμή την ανάγκη μέσα στο περιβάλλον που κινούμαστε να βρούμε ένα τρόπο ώστε να εκφράσουμε και παραέξω τα όσα μας ερεθίζουν/τσιγκλάνε το μυαλό. Ο καθένας από εμάς βλέπει μέσα από το πρίσμα εμπειριών που έφερε μαζί του και από αυτές που απέκτησε εδώ τα τελευταία χρόνια. Έτσι στα κείμενα που ακολουθούν δεν επιδιώξαμε την λογική διασύνδεση μεταξύ των εννοιών που επεξεργαζόμαστε, ο καθένας ξεχωριστά. Το μαγικό χέρι με την πάροδο του χρόνου ελπίζουμε να συνενώσει αρμονικά τις ιδέες μας. Οπότε ξεκινάμε την προσπάθειά μας με το πειραματικό τεύχος-00 ελπίζοντας στο επόμενο χρονικό διάστημα η έκδοση να επιτυγχάνεται τακτικά, να αποκτήσουμε αναγνωστικό κοινό αλλά κυρίως μέσω των διαθέσιμων σελίδων της η ΕΠΕΜΒΑΣΗ να αποτελέσει κανάλι έκφρασης και δημιουργίας για ακόμα περισσότερα ανήσυχα πνεύματα. Θα μας βρείτε epemvasi@gmail.com - 2 -
Μια φορά και έναν καιρό Μια φορά και έναν καιρό, σε μια χώρα ήταν ένα πριγκιπόπουλο, θα ταν, δε θα ταν 20 χρονών. Όλη η ζωή μπροστά του, με όνειρα, με ελπίδες Χωρίς όμως τρόπο να τα πραγματοποιήσει, τουλάχιστον όχι στην χώρα που έτυχε να γεννηθεί. Εκεί δεν υπήρχε χώρος αλλά ούτε και χρόνος για όνειρα. Δίπλα όμως ήταν μία άλλη χώρα που δεν ήταν όπως η πατρίδα του. Τα είχε οικογένεια, το κορίτσι που είχε αφήσει πίσω Με τα πολλά πήρε την απόφαση να την φέρει μαζί του στο χωριό. Έτσι και έκανε Γύρισε πίσω, την πήρε και ξανά πάλι στο χωριό. Και περνούσε ο καιρός Εκεί όμως δεν του έφτανε ότι είχε. Ήθελε να γίνει νόμιμος, να γίνει αποδεκτός από την κοινωνία. Να ενταχθεί στο ήδη υπάρχον κοινωνικό σύστημα τόσο ώστε να ζήσει όλα αυτά και είχε προχωρήσει μην γίνεται αποδέκτης ρατσιστικών «μπροστά». Ήταν «η γη του παραδείσου»!!! συμπεριφορών, να μην ξεχωρίζει, να μην όλοι ονειρεύονταν να πάνε εκεί, με φοβάται. Έτσι αυτός και η γυναίκα του οποιονδήποτε τρόπο, νόμιμο ή μη. Έτσι και αυτός. Και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα κατάφερε. Πέρασε τα σύνορα και μετά από ταξίδι ωρών έφτασε σε ένα επαρχιακό χωριό. Τόσο μικρό και τόσο μακριά από το κέντρο ασπάστηκαν τον «άμεσο φυσιατρισμό» (την θρησκεία που επικρατούσε στην χώρα που είχαν μεταναστεύσει), έμαθαν άριστα την γλώσσα, έστειλαν και το παιδάκι τους στο σχολείο με την εντολή να μην γκετοποιείται της χώρας, την πρωτεύουσα, που το είχαν και να κάνει παρέα όχι μόνο με ξεχάσει. Κανείς δεν ασχολούνταν με αυτό εκτός από τους λιγοστούς ηλικιωμένους που συμπατριωτάκια του αλλά με όλα τα παιδάκια. Ήθελαν να έχουν την καλύτερη δυνατή τύχη. συνέχιζαν να μένουν εκεί. Και τι χρειάζονταν Όμως κάνοντας όλα αυτά, οι αυτοί; Ανθρώπους. Ανθρώπους να τους βοηθάνε. Σε ότι δεν μπορούσαν να κάνουν πια μόνοι τους, στα χωράφια, στα σπίτια, συμπατριώτες τους, τους κοίταγαν με μισό μάτι και δεν μπορούσαν να αποδεχτούν την συμπεριφορά τους. Δεν ήταν δυνατό να είναι παντού. Και κυρίως στο μάζεμα των διαφορετικοί από αυτούς. Έτσι ξεκινούν να πεσμένων φύλλων που ήταν και η βασική ασχολία τους Και ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν για αυτό. Να η ευκαιρία λοιπόν! Θα έμενε εκεί και θα δούλευε μέχρι να έχει τα χρήματα για να εκπληρώσει τα όνειρά του. Έτσι και έγινε. Εγκαταστάθηκε σε τους περιθωριοποιούν. Φτάνουν πια στο σημείο να μην τους απευθύνουν το λόγο. Να φέρονται αρνητικά προς το παιδάκι και να μιλούν προσβλητικά σε αυτό για τους γονείς του. Όμως και οι υπόλοιποι, αυτοί στους οποίους προσπαθούσανε να μοιάσουν δεν τους δεχόντουσαν. Με εξαιρέσεις, τους θεωρούσαν αυτό το χωριουδάκι και ξεκίνησε να ξένους και αναρωτιόντουσαν γιατί τα κάνουν δουλεύει. Ήταν φιλότιμος και έντιμος, έτσι όλα αυτά αφού πάντοτε θα είναι σαν την μύγα σιγά-σιγά έγινε γνωστός και τον μες το γάλα Δεν ανήκουν πουθενά πια προτιμούσαν. Ταυτόχρονα όλο και πιο πολλοί συμπατριώτες του πήραν τον ίδιο δρόμο με αυτόν και φτάσανε μέχρι το χωριουδάκι. Είχε ψωμί για όλους εκεί. Έτσι περνούσε ο καιρός και τα χρόνια. Τα έβγαζε Οι καινούριο δεν τους δέχονται, οι παλιοί τους διώχνουν. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα Είναι στιγματισμένοι και από τις δύο πλευρές. Τώρα πια είναι τόσο μπερδεμένοι και απελπισμένοι που όποια κοινωνική ομάδα πέρα, είχε και τις παρέες του, τους ανοίξει ένα πορτάκι θα πάνε να χωθούν. Όμως συμπατριώτες του, αλλά και οι χωριανοί τον σέβονταν. Όμως ήταν μόνος. Του έλειπε η οι πάντες είναι ταμπουρωμένοι στα κάστρα του εθνικισμού τους Η.Κ. - 3 -
"Έκθεση Συνειρμικών Ιδεών" Συνήθως η εικόνα έρχεται έτοιμη. Η πράξη γίνεται (πράττεται) χωρίς σκέψη, αυθόρμητα. Αλλά σκέφτηκε ποτέ κανείς πώς είναι να μιλάς σε ένα μηχάνημα το οποίο θα σου απαγγέλει κάποιο προηχογραφημένο μήνυμα. Αν αυτός που μιλάει είναι, φίλος σου αν είναι κάποιος διάσημος κάποιος άγνωστος, κάποιος που δεν έχεις δει που δεν πρόκειται να συναντήσεις ποτέ, που τον βλέπεις κάθε πρωί στη στάση στο σούπερ μάρκετ κάποιος άγνωστος και μακρινός, αλλά πάντα κάποιος άνθρωπος; Ε, αυτό λοιπόν είναι μία ψευδαίσθηση. Είναι μία από τις άπειρες ψευδαισθήσεις που έχουν κατακλείσει τις τεχνολογικά αναπτυγμένες κοινωνίες. Παντού βλέπουμε εικόνες-φώτα (οθόνες) και ακούμε ήχους. Συμβαίνουν ίσως τόσα πολλά γύρο μας, που για να τα προλάβουμε όλα και να τα προσαρμόσουμε στον εαυτό μας πρέπει να «αποθηκεύουμε» και να τα ανακαλύπτουμε ετεροχρονισμένα. Ίσως αυτή η σιγουριά, δηλαδή, το ότι μπορούμε να το βρούμε πάντα εδώ, να μας κάνει να είμαστε αδιάφοροι. Ίσως αυτή η πληθώρα και η ανεξάντλητη και φθηνή χωρητικότητα να μας κάνει να αποθηκεύουμε τα πάντα και να μην πετάμε ούτε τα σκουπίδια. Σίγουρα στο μυαλό μου βρίσκονται οι τέχνες και μιλάω έτσι, αλλά δεν έχει να κάνει μ αυτές. Αν το κοιτάξετε, θα δείτε ότι δεν είναι τέχνη αυτό που υποθηκεύσαμε πριν λίγο. Αν κοιτάξετε μέσα σ αυτό θα δείτε ότι υπάρχει και τέχνη αποθηκευμένη εκεί μέσα. Αλλά πόση μπορεί να είναι η τέχνη αυτή; Πόση μπορεί να είναι γενικά η τέχνη; Τι θα θεωρούσατε ως απάντηση σ αυτά τα ερωτήματα; Εμένα με βασανίζουν και θα με βασανίζουν πιστεύω και κάθε φορά που θα λέω, «ίσως αυτό να είναι» θα ξαναλέω, όχι δεν είναι μόνο αυτό, δεν είναι μόνο έτσι και πολλά άλλα τέτοια. Σίγουρα όλη η τέχνη δεν είναι για όλους τους ανθρώπους. Ή μάλλον καλύτερα δεν μπορούν όλοι οι άνθρωποι να καταλάβουν το ίδιο την τέχνη ή να καταλάβουν την ίδια τέχνη. Ή αν θέλετε δεν την ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο. Πολλοί νομίζουν ότι καταλαβαίνουν ή νομίζουν ότι επειδή καταλαβαίνουν κάποιο είδος θα τα καταλάβουν όλα. Δεν είναι όμως έτσι. Καθετί θα πρέπει να έχει ένα σκοπό, έναν λόγω ύπαρξης, το σκοπό του. Έχει κάποιο λόγο για τον οποίο παράγεται και για τον οποίο δημιουργείται. Έχει κάποια πηγή δημιουργικότητας και ίσως έμπνευσης. Το θέμα είναι αν μπορούμε τελικά να προσδιορίσουμε κάποια αντικειμενικά κριτήρια για να κρίνουμε την τέχνη. Κάποια ίσως που να αναφέρονται στην αρμονία των αρχαίων Ελλήνων ή κάποια κριτήρια αισθητικής ή οτιδήποτε. Αυτά τα κριτήρια είναι άσχετα με το τι αρέσει στον καθένα μας και το τι προτιμούμε. Άνετα μπορούμε να ορίσουμε ορισμένα «κακά» κίνητρα, ας πούμε το χρήμα τα οποία θα πρέπει να αρνούμαστε ως δημιουργοί, να τα αρνούμαστε με τον συγκεκριμένο τρόπο που είναι κατανοητός, για να μην υπάρχει παρεξήγηση. Κ.Γ. - 4 -
Τις πταίει... Μοιάζει σαν χτες η μέρα που έμαθα τα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων. Το σύστημα έκρινε ότι είχα το κατάλληλο "σκορ" για να περάσω στη σχολή που επιθυμούσα. Χάρηκα πολύ γι' αυτή μου την επιτυχία! Άλλωστε τόσα χρόνια περίμενα τη στιγμή που θα τελειώσουν τα σχολικά χρόνια και θα έρθουν τα φοιτητικά (αν και θα ήταν η τελευταία ξέγνοιαστη περίοδος, αλλά ίσως και η πιο ωραία). Σκεφτόμουν τις μέρες που θα περνάω στο Πανεπιστήμιο μαθαίνοντας συνεχώς καινούρια πράγματα, ανταλλάσσοντας γνώμες και ιδέες με άλλους και που θα βγω τελικά από κει νιώθοντας ολοκληρωμένος άνθρωπος! Κάτι τέτοιο πίστευα ότι θα ισχύει και για τους υπόλοιπους υποψήφιους φοιτητές. Όμως τώρα που έχω περάσει κάποια χρόνια ζώντας μέσα στο Πανεπιστήμιο και γνωρίζοντας ανθρώπους διαπίστωσα ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα. Σε γενικές γραμμές οι φοιτητές διαχωρίζονται σε τρεις ομάδες/κατηγορίες. Αρχικά είναι αυτοί που μόλις περάσουν σε κάποια σχολή παύουν να ενδιαφέρονται για την επιστήμη που διάλεξαν να υπηρετήσουν στο μέλλον. Προτιμούν να διατηρούνε μια επιφανειακή σχέση μαζί της, προσπαθώντας να τελειώσουν κάποια στιγμή έχοντας πάρει το πολυπόθητο χαρτί, που ίσως τους προσφέρει μια θέση εργασίας. Έπειτα, στο άλλο άκρο βρίσκονται οι προσκολλημένοι στην ύλη, που βαθιά επηρεασμένοι από τη λογική του λυκείου (και γενικότερα της εκπαίδευσης των χαμηλότερων βαθμίδων) προσπαθούν και πάλι να πετύχουν ένα καλό "σκορ" που θα γραφεί στο πτυχίο τους. Βεβαίως, όμως, υπάρχουν και οι φοιτητές που αγαπούν πραγματικά το αντικείμενό τους και που δεν τους χρειάζεται ένας βαθμός, που θα προκύψει παπαγαλίζοντας μια συγκεκριμένη ύλη, για να αποδείξουν την αξία τους. Απ'όλους αυτούς μόνο οι τελευταίοι θα αξίζουν να λέγονται επιστήμονες στο τέλος της φοίτησής τους. Για τον τρόπο σκέψης των φοιτητών δε φέρουν μόνο αυτοί την ευθύνη. Άλλωστε είναι κυρίως θέμα Παιδείας. Το σχολείο φέρει το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης. Αν δεν μεταλαμπαδεύσουν οι δάσκαλοι στους μαθητές τους τη σκέψη και την ανάγκη για ελεύθερη διακίνηση ιδεών, μέσα από το καθημερινό μάθημα, τότε ποιος θα το κάνει; Αν το σχολείο το ίδιο δεν καταφέρει να περάσει το πραγματικό νόημα του Πανεπιστημίου στη συνείδηση των παιδιών, από πολύ νωρίς, επόμενο είναι να μείνει στο μυαλό τους σαν η μηχανή που παράγει πτυχία προς κατανάλωση. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε πως και οι δάσκαλοι οι ίδιοι είναι αποτέλεσμα του συστήματος. Εκπαιδεύονται έτσι ώστε να προσφέρουν στους μαθητές τους μόνο όσα το σύστημα κρίνει απαραίτητα... Ευθύνη φέρει και η οικογένεια. Οι γονείς θα έπρεπε να ενδιαφέρονται κυρίως για το πώς θα κάνουν το παιδί τους να πιστέψει ότι θα πρέπει να προσφέρει στην κοινωνία και όχι μόνο να θέλει να παίρνει από αυτή. Έτσι έχοντας ανοιχτά τα μάτια για να δουν τις ανάγκες - 5 -
και τις δυνατότητες των παιδιών τους θα τα "στέλναν" (ή όχι) στο Πανεπιστήμιο όχι μόνο για να αποκτήσουν κάποια στιγμή μεγαλύτερη καταναλωτική δύναμη σε σχέση με τη δική τους, αλλά και για να αποκτήσουν μεγαλύτερη πνευματική δύναμη. Από τους υπεύθυνους για την υπάρχουσα κατάσταση δε λείπει το ίδιο το Πανεπιστήμιο, δηλαδή οι άνθρωποι που έχουν την ευθύνη να μετατρέψουν τους φοιτητές σε επιστήμονες. Εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς, πως αρκετοί από αυτούς δεν ενδιαφέρονται να φέρουν σε πέρας αυτό το δύσκολο έργο. Πολλές φορές μάλιστα κατηγορούν τους φοιτητές για αδιαφορία, χωρίς οι ίδιοι να έχουν προσπαθήσει να προκαλέσουν το ενδιαφέρον, το θαυμασμό και το σεβασμό των φοιτητών. Οι καθηγητές μας λοιπόν, που τυπικά είναι φορείς γνώσεις και πνεύματος, συχνά αρκούνται στο να περιγράψουν την ύλη του μαθήματος και να κρίνουν τον φοιτητή από ένα γραπτό μιας τρίωρης εξέτασης. Πιθανώς αυτό να είναι και το σημαντικότερο λάθος τους. Ίσως να φαίνεται απαισιόδοξη σκέψη, μα το εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολό του δύσκολα μπορεί να αλλάξει. Χρειάζονται ριζοσπαστικές λύσεις και όχι λύσεις όπως αυτές που επιβάλλει η εκάστοτε εξουσία. Η πιο ριζοσπαστική αλλαγή είναι αυτή του εαυτού μας η αλλαγή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς μας, κάτι που είναι δύσκολο να γίνει μαζικά έτσι ώστε να επιφέρει στροφή προς το καλύτερο. Ας βάλουμε στο μυαλό μας ότι εμείς διαμορφώνουμε το παρόν και το μέλλον μας. Όπως στρώσουμε θα κοιμηθούμε... Δ.Π. - 6 -
ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΛΟΥΒΙ (Χωρίς φόβο και με πάθος, δυο-τρεις απόψεις) Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία χαρακτηρίζεται από την επικράτηση ενός οικονομικού συστήματος που αποτελεί εξελικτικό έκτρωμα της αρχικής μορφής του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης οικονομίας. Το πιο τραγικό πάντως είναι, πως η συσσώρευση κεφαλαίου (σε μερικές τσέπες) που συντελείται στη χώρα μας και ταυτόχρονα το ξεπούλημα των νευραλγικών κρατικών επιχειρήσεων από την κυβέρνηση, δημιουργούν μη ανατρεπόμενους συσχετισμούς για τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις μεγαλοεπιχειρηματιών και κράτους Όσο για τα συλλογικά όργανα έκφρασης των εργαζομένων, των φοιτητών και της νεολαίας γενικότερα, αυτά δείχνουν να παρασιτούνται στην πλειοψηφία τους από μονάδες που έχουν ανάγει σε ιδανικό την αναπαραγωγή του δόγματος του βολέματος, των λαϊκισμών και του παραγοντισμού που απροκάλυπτα βλέπουμε να υιοθετούνται από αγωνιστικά μέλη και κόμματα του αστικού κοινοβουλίου. Από τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε πως οι παρούσες κινητοποιήσεις των φοιτητών που έχουν οργανωθεί από τις ήδη καταστρατηγημένες δομές των φοιτητικών οργάνων, περισσότερο λειτουργούν ως προεκλογικά crash-test για τις πολιτικές δυνάμεις που πρωτοστατούν στη διοργάνωσή τους, παρά ως κύριες εκφράσεις της διαπάλης λαού και εξουσίας που θα οδηγήσουν στην ανατροπή. Ίσως ακούγεται ακραία αυτή η άποψη, προσωπικά όμως θα αρκεστώ να πω πως προκύπτει ύστερα από μια ψυχρή επαγωγή αν λάβουμε υπόψιν τα μέσα έκφρασης που παρέχονται από την αστική δημοκρατία και τη νομιμότητα και συμβάδισμα με αυτά, που θέλουν να επιτυγχάνουν τα κεφάλια σε κάθε πορεία επικαλούμενοι άλλοτε την ασφάλεια των διαδηλωτών και άλλοτε την μη ευνοϊκή πολιτική συγκυρία(;) για σύγκρουση. «Απ το ολότελα καλή κι η Παναγιώταινα», θα πουν μερικοί. Κι εγώ με τη σειρά μου δεν επικαλούμαι κάποιου είδους αυθεντία ή κάποια ιδανική λύση και κατακρίνω έτσι εύκολα τη μορφή των κινητοποιήσεων. Αλλά οι εποχές έχουν αλλάξει και το αντίπαλο δέος των καταπιεσμένων και των ανθρώπων που επιζητούν ένα καλύτερο, πιο ειρηνικό αύριο, δεν είναι δυνατόν να εστιάζεται σε ένα άρθρο 16, σε μια υπουργό, ούτε καν σε μια ολόκληρη τοπική κυβέρνηση. Οι εκτρωματικές καταστάσεις που ανθίζουν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, έχουν τις ρίζες τους σε κάθε πολίτη, κάθε κράτους. Η παγκοσμιοποιημένη αγορά ήταν το τρενάκι για την εδραίωση αυτής της σκληρής και απάνθρωπης μορφής καπιταλισμού που όλοι είμαστε δέσμιοι. Κι όσοι δεν είμαστε, αυτόματα βρισκόμαστε στο περιθώριο από τους συνανθρώπους μας. Οι υπάρχουσες ευέλικτες δομές, με Δ.Σ., επιτροπές και επιτροπές επιτροπών έχουν αποδείξει ότι έχουν ταβάνι και απώτερο στόχο την ενίσχυση των αγωνιστικών κομμάτων στο κοινοβούλιο και δεν είναι δυνατό μέσα από αυτές να διοχετευθεί πια η γνήσια λαϊκή βούληση για αλλαγή. Λες και αν ποτέ επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα μπορέσει ένα αριστερό κόμμα να κυβερνήσει ένα κράτοςναρκοπέδιο, γεμάτο δικλείδες ασφαλείας που έχουν δημιουργηθεί από το κεφάλαιο. Λες και θα ανεχθεί ξανά κανείς κάποια δικτατορία του προλεταριάτου (!). Πρέπει να επιτευχθεί πολιτικοποίηση στη βάση των συνελεύσεων των σωματείων η οποία σήμερα χαρακτηρίζεται από παρεϊστικη παρουσία και αποχή μεγάλης μάζας φοιτητών που έχει πάρα πολλά να πει. Πρέπει η ακαδημαϊκή κοινότητα να επιδιώξει την ανάμειξή της σε όλες τις μορφές πάλης των κοινωνικών ομάδων που ξεκάθαρα πλήττονται από την παρούσα κοινωνικό-οικονομική κατάσταση και να σπάσει αυτή η απομόνωσή της από τον ρου των εξελίξεων και η - 7 -
ενασχόλησή της μόνο με τα εκπαιδευτικά ζητήματα. Πρέπει να στραφεί προς τα άτομα που σε κάθε έκφανση της προσωπικής τους ζωής έρχονται σε διαμάχη με το σύστημα και εν τέλει λόγω έλλειψης στήριξης ποδοπατούνται και τίθενται στο περιθώριο, αλλά και άτομα που ενώ πίστεψαν στο σύστημα, ξαφνικά απορρίφθηκαν μιας και το χρήμα επικράτησε της αρχής της αξιοκρατίας και της νομιμότητας που επέβαλε το ίδιο. Εκεί δεν εντοπίζονται μόνο άτομα ενταγμένα στο λεγόμενο αντεξουσιαστικό χώρο, αλλά και αυθαίρετα απολυμένοι και μη βοηθημένοι από τα κομματικοποιημένα σωματεία τους, άτομα που αρνήθηκαν να παραγκωνίσουν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη έκφραση και επιλογή και εκδιώχθηκαν από κοινωνικές ομάδες που ανήκαν και δεν ανέχτηκαν τη διαφορετικότητά τους, πρώην φυλακισμένοι, χρήστες ναρκωτικών, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.α. Βλέποντας τα παραγκωνισμένα αποπαίδια της κοινωνίας μας, θα καταλάβει ο αγωνιστής τις διαστάσεις αυτού που αντιμάχεται. Θα μάθει να αναγνωρίζει τις κάθε λογής πρωτεϊκές μορφές που μπορεί να λάβει το σύστημα για να διαιωνιστεί και έτσι μόνο θα μπορέσει να αναπτύξει κριτική και δράση χωρίς να του επιβληθεί από κάποιους που λένε πως «ήδη τα 'χουν σκεφτεί» και να βαδίσει έτσι τυφλά σε προκαθορισμένες πορείες. Οι φοιτητές ΠΡΕΠΕΙ να αποτελέσουν την πρωτοπορία της αλλαγής, μιας και είναι η μοναδική κοινωνική ομάδα που έχει απομείνει με μεγάλα προνόμια και χωρίς την άμεση ανάγκη για υποταγή στο κεφάλαιο και στους εντατικούς ρυθμούς εργασίας. Γι αυτό και υφίσταται αυτή την συντονισμένη επίθεση. Ώστε οι φοιτητές που θα έρθουν τα επόμενα χρόνια να είναι υποταγμένοι, χωρίς υπόνοια δυνατότητας κοινωνικής δράσης και ενασχόλησης με οτιδήποτε άλλο πέρα από τις σπουδές τους ή δραστηριότητες προσανατολισμένες στην εργασία που θα ακολουθήσουν. Πέρα όμως από αυτό το γενικόλογο πλαίσιο ιδεών, πρέπει να γίνουν και κινήσεις όσον αφορά τις τωρινές εξελίξεις οι οποίες αφορούν κυρίως την παιδεία και το άσυλο. Σχετικά με την παιδεία, θα 'πρεπε μέσα από τις συνελεύσεις όσο μπορούμε να προωθήσουμε πιο γενικά αιτήματα που θα θέσουν τις βάσεις για να ανοιχθεί το φοιτητικό κίνημα στην κοινωνία, να τους επιβάλουμε το δικό μας διάλογο. Και σε αυτό χρειαζόμαστε συντονισμό με τον υπόλοιπο λαό. Να απομυθοποιήσουμε το επιχείρημα της «λαϊκής εντολής» που κραδαίνει η κυβέρνηση σε κάθε εναντίωσή μας απέναντι στις μεταρρυθμίσεις της Σχετικά με το άσυλο, εδώ οι ευθύνες κατά την άποψή μου, είναι συλλογικές. Είναι χρέος του καθενός μας να κατανοήσει την αξία της έννοιας του ασύλου και να κάνει τις ανάλογες προσωπικές υποχωρήσεις αλλά και υπερβάσεις για να το διατηρεί άσπιλο. Είναι κομβικό σημείο που θα δείξει κατά πόσο είμαστε ικανοί να προχωρήσουμε και για παραπέρα διεκδικήσεις. Δεν έχω νιώσει ποτέ να απειλούμαι μες στο άσυλο, ούτε για μια στιγμή. Έχω νιώσει όμως οργή όταν (πέρα από την ύπαρξη ασφαλιτών) κάποιοι αυτοπαρουσιαζόμενοι ως αντιεξουσιαστές (ανάθεμα κι αν τους αναγνώριζε κανείς ως συντρόφους) βγάζαν τα κοινωνικά δημιουργημένα κόμπλεξ τους εις βάρος απλών φοιτητών και ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ καθηγητών (υπάρχουν αποδεδειγμένα πολλοί τέτοιοι), πάνω σε μια σαθρή πολιτική βάση. Βέβαια αυτό είναι ένα θέμα που αφορά τις κατά τόπους συσπειρώσεις της Α/Κ και απορρέει από τις τεράστιες δυσκολίες που υπάρχουν στη σύσταση μιας τέτοιας ειλικρινούς και γνήσιας αγωνιστικής κίνησης. Είμαστε 18, 25,30, 35 χρονών. Νέοι άνθρωποι με τη ζωή μπροστά μας και δεν θα την υποθηκεύσουμε πουθενά. Θ.Γ. «...Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία...» Α.Κάλβος - 8 -
Δύσκολοι Καιροί ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Η εξέγερση του καλοκαιριού, σύμφωνα με τα όσα έλαβαν χώρα εκείνη τη χρονική περίοδο, μπορεί να αναλυθεί σε δύο συνιστώσες των οποίων η συνισταμένη ήρθε σε σύγκρουση με την κυβερνητική αδιαλλαξία της Νέας Δημοκρατίας. Πρώτη συνιστώσα, η συνδικαλιστική δράση των παρατάξεων (καθηγητών και φοιτητών) που δρουν στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης η οποία αποσκοπούσε αφενός στη συντήρηση της υπάρχουσας καθιερωμένης κατάστασης η οποία κάθε άλλο παρά ωφέλιμη είναι, μόνο και μόνο για να αυξηθεί η επιρροή των εν λόγω παρατάξεων στον συγκεκριμένο χώρο. Δηλαδή η επιδίωξη δεν ήταν μια γόνιμη αντίσταση η οποία αναλογεί στην ιστορία της Αριστεράς του τόπου κόντρα στις αντιδραστικές κινήσεις της Κυβέρνησης. Συμπερασματικά, για την πρώτη συνιστώσα του κινήματος, η επιδίωξη ήταν απλά η ωφελιμιστική αύξηση της εξουσίας στο χώρο της εκπαίδευσης και η κατά το δυνατόν αύξηση της εκλογικής δύναμης των επιμέρους κομμάτων και οργανώσεων. Κυβέρνηση και επίσημοι συνδικαλιστικοί φορείς, ο καθένας για τους δικούς του λόγους δεν είδαν το καλοκαίρι, όπως δεν βλέπουν και τώρα, ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες της δημόσιας εκπαίδευσης και αυτό πρέπει να είναι το «κατηγορώ» μας. Δεύτερη συνιστώσα της φοιτητικής δράσης κυρίως, ήταν οι ανεξάρτητες φωνές, οι οποίες από μειονεκτική θέση εντός του κινήματος μιας και δεν είχαν στρατιές πιστών συνδικαλιστών/φερέφωνων, πήραν θέση (ατελή ως προς την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης), ενώ ήταν ιδιαίτερα αυθόρμητες σε βαθμό που τελικά λειτούργησε ως μπούμερανκ και τις οδήγησε σε πρόωρο μαρασμό. Με άλλα λόγια μερίδα νέων αρνήθηκε να υποκύψει δουλικά σε κομματικές γραμμές ενώ κινητοποιήθηκε ανιδιοτελώς κυνηγώντας μια ουτοπία που τελικά δεν κατάφερε να πιάσει. Η φωνή των ανεξάρτητων προφανώς καπελώθηκε γρήγορα, απ την οργανωμένη και συντονισμένη φωνή των καθοδηγούμενων παρατάξεων με γραμμές από τα πολιτικά γραφεία των μικροαστικών κομμάτων της χώρας. Αυτή όμως η ανεξάρτητη φωνή, που ήχησε σε όλη την Ελλάδα τον καιρό τον κινητοποιήσεων, ήταν φορέας λόγου προσανατολισμένου που αποσκοπούσε σε ριζικό μετασχηματισμό της κοινωνικής δομής. ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ Συνεχίζοντας, η συνδικαλιστική κοινότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έδωσε την «αγωνιστική» σκυτάλη στους εκπαιδευτικούς των κατώτερων βαθμίδων. Τα μικροαστικά κόμματα και οργανώσεις, πάλι πάλεψαν να μας πείσουν πως πρώτο μας μέλημα πρέπει να είναι η αύξηση της καταναλωτικής δύναμης των δασκάλων, κάτι που δε μπορεί να χαρακτηρισθεί κάπως αλλιώς παρά μόνο ως αλητεία. Καμιά αλλαγή στην κοινωνική δομή και οργάνωση δεν έχει επιτευχθεί μέσω αυτής της οδού, πόσο μάλλον όταν οι δάσκαλοι
(που αποτελούν ένα μικρό κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού ) αποτελούν ένα στρώμα ήδη καλά αμοιβόμενο με βάση το χρόνο εργασίας του, τις χρηματικές απολαβές και το ποσοστό ανεργίας του κλάδου εν συγκρίσει με τον μέσο ιδιωτικό υπάλληλο, για του οποίου τα δικαιώματα δεν μάχεται ουσιαστικά καμιά «ριζοσπαστική» πολιτική δύναμη επί της ουσίας. ΧΕΙΜΩΝΑΣ Και ερχόμαστε στο σήμερα, όπου η κυβέρνηση συνεργαζόμενη με την αντιπολίτευση έχουν ως στόχο την άμεση αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος με κατεύθυνση τέτοια ώστε να επιτραπεί η ίδρυση από ιδιώτες μη κρατικών. Μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Εδώ, μια εκτενής ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης θα μας επιτρέψει τόσο στο να ασκήσουμε κριτική στους έχοντες την εξουσία, δηλαδή στα πολιτικά κόμματα της κυβέρνησης, της αξιωματικής αντιπολίτευσης και των δυνάμεων της Αριστεράς αλλά και για να καθορίσουμε με τρόπο όσο το δυνατόν ορθολογικότερο ποια είναι η σημερινή κατάσταση στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, ποιο θέλουμε να είναι το μέλλον της και πως μπορούμε να το πετύχουμε αυτό. ΑΝΑΛΥΣΗ Με τρόπο προκλητικό η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση προσπαθούν να πείσουν με σαθρά επιχειρήματα που ακροβατούν μεταξύ λογικού και παραλόγου, ότι τα μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια που έχουν κατά νου, όχι απλά είναι αναγκαία λόγω της φύσεως του καπιταλιστικού συστήματος και των κανόνων της ελεύθερης αγοράς αλλά μπορούν να ωφελήσουν τόσο την ελληνική κοινωνία όσο και το δημόσιο Πανεπιστήμιο. Σαν πρώτο επιχείρημα παρουσιάζεται η ευεργετική επίδραση που αναμένεται να έχει στο δημόσιο Πανεπιστήμιο ο ανταγωνισμός με τα μη κρατικά. Προφανώς, δεν μπορεί να σταθεί το επιχείρημα αυτό, αν αναλογιστούμε πως το ήδη υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο για τα δημόσια ΑΕΙ έχει αποτύχει πλήρως να εξασφαλίσει μια υγειή και γόνιμη πορεία σε αυτά. Πόσο μάλλον αν προστεθεί και εσωτερικός ανταγωνισμός ο οποίος πιθανά να αποδυναμώσει το δημόσιο Πανεπιστήμιο σε ανθρώπινο/ερευνητικό δυναμικό σε καίριους τομείς όπως αυτόν της τεχνολογίας. Δηλαδή δεν υπάρχει καμιά ασφαλιστική δικλίδα για τη βελτίωση μέσω του ανταγωνισμού αφού το ήδη υπάρχον σύστημα νοσεί. Ο ανταγωνισμός σε αυτή τη χρονική περίοδο θα επιφέρει απλά τη χαριστική βολή. Σαν δεύτερο επιχείρημα προβάλετε η ιδέα της εξοικονόμησης χρημάτων από την ελληνική οικογένεια η οποία θα πάψει να στέλνει τα παιδιά της στο εξωτερικό για σπουδές. Όμως, όσοι νέοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να φύγουν προς Πανεπιστήμια του εξωτερικού κατευθύνονται προς ιδρύματα δοκιμασμένα στο χρόνο και αναγνωρισμένης ποιότητας. Είναι αδιανόητο να σκεφτόμαστε πως κάποιος φορέας, από τη μια μέρα στην άλλη θα μπορέσει να φτιάξει ιδιωτικά ΑΕΙ ισάξια των μεγάλων Πανεπιστημίων της Δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής. Τρίτο και τελευταίο επιχείρημα προβάλλεται η ανάγκη για ίδρυση μη κρατικών
πανεπιστημίων σαν επιταγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως, η ΕΕ έχει δείξει πως δεν είναι ένα κλειστό κλαμπ που απλά δίνει εντολές και τα κράτη-μέλη είναι υποχρεωμένα να υλοποιήσουν. Μπορούμε να θυμηθούμε την άρνηση των λαών της Ευρώπης προς το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα ή την αντίσταση που πρόβαλε ο Κυπριακός λαός στο σχέδιο Ανάν. Όμως, για να ακουστεί η αντίθετη γνώμη στους κόλπους της Ένωσης, πρέπει να υπάρχει από τη μια η πολιτική βούληση κάτι που οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα φαίνεται να μην έχουν και απ την άλλη μια συγκροτημένη αντιπρόταση. Στη δική μας περίπτωση αυτή η αντιπρόταση θα έπρεπε να είναι ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο που σέβεται την ελευθερία της έκφρασης, προασπίζει και προωθεί την έρευνα και προστατεύει την εκπαιδευτική διαδικασία ενώ παράλληλα είναι σε θέση να μετουσιώσει το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό σε φορείς προόδου για την σύγχρονη κοινωνία. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Οπότε μπορούμε να πούμε πως είμαστε έρμαια άβουλων πολιτικών δυνάμεων που υποκύπτουν σε κατευθύνσεις τις οποίες θα μπορούσαν να αντικρούσουν αν είχαν το προαπαιτούμενο πολιτικό σθένος. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον παράγοντα «ενίσχυση κόμματος κάτω από το τραπέζι σε προεκλογική περίοδο». Βάζουμε λοιπόν κατά νου πως μέσω των ιδιωτικών ΑΕΙ οι κυβερνόντες δεν θέλουν να ενισχύσουν τον πλουραλισμό στη χώρα παρά τα κομματικά ταμεία ενόψει προεκλογικής περιόδου. Οι ευθύνες των οργανωμένων δυνάμεων της Αριστεράς είναι μεγάλες. Αφενός αντικρούουν την ιδέα ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ αφετέρου όμως απαιτούν με τρόπο σκανδαλώδη την διατήρηση της υπάρχουσας μίζερης κατάστασης η οποία προωθεί την αναξιοκρατία, την ανελευθερία του λόγου και την διαφθορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ Τι πρέπει να επιδιώξουμε? Όχι κάτι περισσότερο από τα αυτονόητα για όποιον πραγματικά αποσκοπεί στην βελτίωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και αντιλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο ως χώρο ο οποίος πρέπει να οδηγεί τις εξελίξεις. Καταρχήν, ανεξαρτησία του Πανεπιστημίου από τα κόμματα και αποστασιοποίηση από τις μικροπολιτικές σκοπιμότητες και συγκρούσεις. Δεύτερον, ένα νόμο-πλαίσιο που θα οδηγεί το Δημόσιο Πανεπιστήμιο σε νέα εποχή, που θα του δώσει τη δυνατότητα να παράγει γνώση η οποία θα βελτιώσει το βιοτικό και πνευματικό επίπεδο του μέσου Έλληνα πολίτη, χωρίς ψευτοϊδεολογικές αγκυλώσεις. Και τέλος, αξιοποίηση των υπαρχόντων πόρων από ανθρώπους ικανούς προς τις παραπάνω κατευθύνσεις, ώστε να πάψει η χρόνια απαξίωση των δημόσιων ιδρυμάτων η οποία μόνο τεχνητή μπορεί να είναι. ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ Για να γίνουν τα παραπάνω και ακόμα περισσότερα πρέπει να είμαστε ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ σε όλα τα επίπεδα. Η ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ να είναι μόνος οδηγός μας. ΚΑΤΩ ΟΙ ΓΡΑΜΜΕΣ Ε.Β.
In recent years I have watched with considerable interest as digital cameras have overtaken and then overwhelmed film cameras. At places like theme parks-which apparently were constructed as photo backdrops rather than as places that people actually experience-everyone now seems to be using digital cameras. I see the little signs about "Kodak Moments" and I feel nostalgic for the old days of film. But chemicals are out, and bits are in. Today we're all filling up our hard drives with thousands upon thousands of digital pictures of ever-increasing size. The pictures are almost free, but you have to buy a new camera every two years or so because the old one has become obsolete. It almost makes me yearn for the old days, when a good camera was an investment that was supposed to last a lifetime. Nevertheless, I wouldn't want to go back-digital cameras are such great gadgets, and I couldn't do without the instant gratification. It isn't just the technology that has changed. Digitization has altered the way we think about photography and photographs. Digital pictures have become malleable throwaways that we relentlessly save. My mother kept an old shoe box holding pictures from long ago. It was full of faded, sepia-toned, quite formal poses of solemn-faced people in stiff collars and long dresses. I don't know who the people were, and by the time I found the shoe box, sadly, there was no longer any way to find out. There were no captions-no tags or metadata, as we would say. Yet in some way, those curled and faded pieces of cardboard were more real than the thousands of vibrant displays of my own informal digital pictures that appear on my computer monitor today. The trouble with digital photography begins with the mind-set that it's free, prompting us to take a multitude of thoughtless pictures. Then, because it's also free to save all the pictures, we fill up our disk drives with them, and the few good pictures that should be left to posterity are lost in a glut of trivia. Moreover, there are too many pictures to add captions or descriptions. Instead of a shoe box, I'm leaving a vast refuse pile where posterity will be reluctant to tread. My mother's shoe box survived for decades, but my hard drive will last only a few years. Even now it's like a little ticking time bomb ready to explode at any moment, obliterating all the recent pictures that I have failed to back up. But that's just the short-term risk. I have only to look at the bottom drawer of my desk to realize the longer-term implications. That drawer is full of 8-inch floppies, saved using the CP/M operating system. I have no idea what is on them-and no way of finding out. I have often contemplated the beauty of being digital. A bit is a bit-a 1 or a 0 and nothing in between-and it lasts forever unchanged. My digital pictures won't fade like my mother's sepia photos. A century from now, they should, in theory, retain the same resolution and colors that they have today. However, the notion of permanence in digital representation is a chimera, because the bits must be instantiated in some physical mediumand media come and go. Strange to think that while shoe boxes have been around for more than a century, the magnetic and optical drives of today are surely only passing phenomena. So in digits we have a curious mixture of permanence and transience. Even the supposedly pristine and immutable bits in our digital pictures are themselves suspect. Typically, they aren't the original bits from the camera's sensor but different bits derived from them using the information-lossy JPEG image format. As with my mother's faded pictures, you can't go backward from these images to the originals. But at least I can still see those old paper photographs, whereas it seems unlikely that a century from now JPEG will be the compression technology of choice for digital photographs, if indeed compression is being used at all. I know what I should do. I should go through all my digital pictures and pick out a small set of ones that are really good and important. I should print those out and find a shoe box to put them in. Then I should throw out all the old floppies from that dreaded bottom drawer of my desk and put the shoe box there. However, I'm too busy taking more pictures to worry about that now. ROBERT W. LUCKY (IEEE Fellow), now retired, was vice president for applied research at Telcordia Technology in Red Bank, N.J. (rlucky@telcordia.corn).