ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΩΝ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΡΕΙΑ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑIΡΕΙΑ
Φέτος είπα να βάλω τον Ελύτη να μιλήσει για μένα. Αυτός ο άξιος Έλληνας που ήταν τόσο διαχρονικός όταν μιλούσε για την ελληνικότητα. Ένας διαφορετικός τρόπος να βλέπεις και να αισθάνεσαι τα πράγματα από την άκρη του ουρανού ως το βάθος της καρδιάς μας, τόσο σε μικρή κλίμακα φανταζόμενοι την εσωτερική αυλή ενός νησιώτικου σπιτιού, όσο και σε μεγάλη κλίμακα βλέποντας τον Παρθενώνα. Τα παρακάτω λόγια έλεγε προφητικά παραλαμβάνοντας το βραβείο Νόμπελ το 1979: «Λέμε και το διαπιστώνουμε κάθε μέρα, ότι ζούμε σ' ένα χάος ηθικό. Κι αυτό, τη στιγμή που ποτέ άλλοτε η κατανομή των στοιχείων της υλικής μας ύπαρξης δεν έγινε με τόσο σύστημα, τόση στρατιωτική θα έλεγα τάξη, τόσον αδυσώπητο έλεγχο. Η αντίφαση είναι διδακτική. Όταν σε δύο σκέλη το ένα υπερτροφεί, το άλλο ατροφεί. Μια αξιέπαινη ροπή να συνενωθούν σε ενιαία μονάδα οι λαοί της Ευρώπης, προσκόπτει σήμερα στην αδυναμία να συμπέσουν τα ατροφικά και τα υπερτροφικά σκέλη του πολιτισμού μας. Οι αξίες μας ούτε αυτές δεν αποτελούν μια γλώσσα κοινή.» Χρειάζεται στρατηγική για να διακριθούμε,χρειάζεται πορεία σε νέο δρόμο,να μην φοβόμαστε την σύγκριση και την άμιλλα,χρειάζεται ποιότητα η ιατρική μας παιδεία και εκπαίδευση σοβαρή και βαθειά για να κρατηθούμε στους δύσκολους καιρούς που ζούμε. Η εκπαίδευση πρωταρχικός στόχος για να μην αλλοιωθεί η ευγένεια στο ασθενή και η ποιότητα στην παροχή υπηρεσιών υγείας. Σας ευχαριστώ που θα είστε συμπαραστάτες και τούτη την χρονιά. This year I thought of having Elytis speak for me. This remarkable Greek who was always true when talking about Hellenism. A different way to perceive and feel things from the top of the sky to the depth of our heart, on one hand, on a small scale, when we imagine the inner yard of a house in the islands, and on the other hand, on a large scale, when we view the Parthenon. Here are the prophetic words that he said as he received the Nobel Prize in 1979: «Every day we say and we are aware that we live in a moral chaos. Therefore, let us consider that all the elements that sum up our material existence were never before allocated so systematically, under such military order and so much relentless scrutiny. The contradiction is educational. When one of two interconnected parts grows hypertrophic, the other becomes atrophic.the commendable attempt to unite the peoples of Europe, now encounters the challenge of reconciling the atrophic and the hypertrophic parts of our civilization. Our values do not form the same language either. We need a strategy to get distinguished. We need to pave new ways. and not be afraid of comparisons and the competition. We need quality medical education and in depth training which will help us stand during these demanding times. Education is a primary goal, so as to preserve our civility towards the patients the high quality of healthcare services. Thank you for supporting our efforts this year as well. Πρόεδρος Ο.Ε. / President of O.C. Γεώργιος Ανθόπουλος / George Anthopoulos
ΛΕΥΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ LEFKOS PYRGOS / THESSALONIKI ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Γ. Ανθόπουλος Αντιπρόεδρος Α. Αρμαγανίδης Μέλη Β. Αγγελίδου Α. Ηλιοπούλου Α. Καλατζή Σ. Καπόγιαννης Α. Κατσίκα Γ. Λιάπης Α. Ρεβενιώτη Δ. Καραπάνος Σ. Σούρλας ORGANIZING COMMITTEE President G. Anthopoulos Vice President A. Armaganidis Members V. Aggelidou A. Iliopoulou A. Kalatzi S. Kapogiannis A. KatsikaG. Liapis A. Revenioti D. Karapanos S. Sourlas ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Αν. Λιόλιος Μέλη Σ. Αλοΐζος Α. Αναστασάκης Α. Μαγγίνα Κ. Μανδραγός Γ. Μαστροκωστόπουλος Δ. Ματάμης Γ. Μπαλτόπουλος Β. Μπέκος Σ. Νανάς Σ. Ορφανός Μ. Πιταρίδης Μ. Τσαγκούριας SCIENTIFIC COMMITTEE President A. Liolios Members S. Aloizos A. Anastasakis A. Maggina K. Mandragos G. Mastrokostopoulos D. Matamis G. Baltopoulos V. Bekos S. Nanas S. Orfanos M. Pitaridis M. Tsagkourias Γραμματεία Συμποσίου: ICB - Innovative Conventions Bureau κ. Έλενα Αβράμπου Λεωφόρος Βασιλέως Γεωργίου & Υψηλάντου 132 T.K. 185 35, Πειραιάς Tηλ. 210 41 22 250-51 Fax. 210 41 22 253 E-mail: e.avrampou@icb.gr Ιστοσελίδα: www.icb.gr ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ 9 ου ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 2011 Το μεγάλο ερώτημα: Για ποιο λόγο να παρακολουθήσω το 9 ο Συνέδριο Εντατικολογίας των Νοσοκομείων Ενόπλων Δυνάμεων; Και η απάντηση: Μετά την λήξη του συνεδρίου θα έχετε: 1.... γνωρίσει από κοντά τους εντατικολόγους που διαμορφώνουν σήμερα την εντατικολογία σε παγκόσμιο επίπεδο 2.... κατανοήσει την κλινική σημασία και εφαρμογή των συγχρόνων κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines) στην ΜΕΘ 3.... βελτιώσει την διαγνωστική σας ικανότητα και την δυνατότητα χειρισμού του κλινικού σοκ 4.... βελτιώσει την κλινική σας ικανότητα σχετικά με την φροντίδα των ασθενών με εγκεφαλική βλάβη 5.... φρεσκάρει τις γενικές εντατικολογικές σας γνώσεις! Δύσκολο να πιστέψετε ότι ένα διήμερο συνέδριο μπορεί να τα προσφέρει όλα αυτά; Ρίξτε μιά ματιά στο πρόγραμμα, στα σύντομα εισαγωγικά σχόλια και στους ομιλητές! Θα χαρούμε πολύ και ειλικρινά να σας δούμε στο συνέδριό μας και θυμηθείτε ότι καθώς τα καλυτερα πράγματα στην ζωή έρχονται δωρεάν, δεν υπάρχει χρέωση εγγραφής! Εισαγωγή Εντατικολόγοι που διεύθυναν ελληνικές και ευρωπαικές ΜΕΘ, πρόεδροι της Ελληνικής και Ευρωπαικής εταιρείας εντατικολογίας, μας εκμυστηρεύονται τις σκέψεις τους και αν θέλετε και τις ανησυχίες τους για το παρόν και το μέλλον της εντατικολογίας. 10:00 Rui Moreno - Jean Daniel Chiche - Apostolos Armaganidis Η Εντατικολογία σήμερα: Που ήμασταν, που βρισκόμαστε και που θέλουμε να φτάσουμε; Κατευθυντήριες Οδηγίες ΜΕΘ Πόσο τελικά μας βοηθούν οι κατευθυντήριες οδηγίες στην κλινική μας πράξη; Είναι ένας χρήσιμος βοηθός ή ένας περιοριστικός «μπούσουλας»; Περιορίζουν την ανεξάρτητη κλινική σκέψη ή προφυλάσσουν τον ασθενή από ιατρικά λάθη; Η απάντηση παρακάτω 10:30 Apostolos Armaganidis Το νόημα των κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines) στην ΜΕΘ: Πως δημιουργούνται και ποιά είναι η κλινική σημασία τους; 11:00 Claude Denis Martin Μια κριτική προσέγγιση της δέσμης κατευθυντήριων οδηγιών για την σήψη (surviving sepsis campaign): τι να κρατήσουμε και τι ν αφήσουμε Σήψη και σηπτικό σοκ: ανασκόπηση και χειρισμός Το σηπτικό σοκ δεν είναι εύκολη υπόθεση: ζητήσαμε λοιπόν απο τους κορυφαίους ειδικούς να μας δώσουν τα «φώτα» τους. 11:30 Pierre Francois Laterre Πως χειριζόμαστε το σηπτικό σοκ το 2011: πρακτική κλινική προσέγγιση και νέα διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα Επειδή πολλά αλλάξανε τα τελευταία χρόνια, καλά είναι να είναι κανείς ενημερωμένος. Πρωτοπόρος στον σχεδιασμό και την εκτέλεση της PROWESS trial ο Pierre Francois Laterre είναι σίγουρα ο άνθρωπος που θα μας τ αποκαλύψει PROGRAM in ENGLISH on PAGE 9
ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ALEXANDER THE GREAT 12:00 Jean-Jacques Rouby Πνευμονία εξ αναπνευστήρος: ο ρόλος των εισπνεόμενων αντιβιοτικών Λίγοι σκεφτόμαστε ή γνωρίζουμε το θέμα, άραγε πόσο μπορούν να μας βοηθήσουν; Πρωτοπόρος στην κλινική εφαρμογή του υπερηχογραφήματος και τον χειρισμό των πνευμονολογικών περιστατικών o Jean-Jacques Rouby μας δείχνει έναν ακόμα θεραπευτικό δρόμο 12:30 Miquel Sanchez Garcia Αποτυχία της πρώιμης αντιβίωσης: πότε συμβαίνει και πως θα την αποφύγουμε Τι κάνουμε όταν «νοιώθουμε» την σήψη αλλά δεν την βλέπουμε, ένα πολύ συχνό πρόβλημα στη ΜΕΘ. Ο Miquel Sanchez Garcia, έμπειρος Ισπανός λοιμωξιολόγος που αντιμετωπίζει όπως και εμεις την αυξανόμενη αντίσταση στ αντιβιοτικά θ αναλύσει το θέμα 13:00 Διάλειμμα 14:00 Jean Daniel Chiche Το γονιδιακό προφίλ του ασθενούς με σηπτικό σοκ Πόσο κοντά είναι η εποχή που μιά απλή εξέταση θα μας δείχνει την προδιάθεση αλλά και την πρόγνωση του ασθενούς μας; Είναι επιτέλους το μέλλον εδώ; Ο Jean Daniel Chiche μοιράζεται μαζί μας την μεγάλη του εμπειρία στην γονιδιακή προδιάθεση στο σηπτικό σοκ 14:30 Djillali Annane Μετά απ όλη αυτήν την φασαρία, υπάρχει τελικά ένδειξη για κορτικοστεροειδή στο σηπτικό σοκ; Ποιός είπε ότι δεν υπάρχουν μόδες στην ιατρική; Τα κορτικοστεροειδή μπαινοβγαίνουν συχνά. Τελικά έχουν κάποια ουσιαστική κλινική σημασία; Ο Djillali Annane, σχεδιαστής της περίφημης Corticus trial και ειδικός στο ρόλο των κορτικοστεροιεδών στην σήψη, θα μας δώσει την τελική απάντηση 15:00 Claude Denis Claude Denis Martin Νεότερα δεδομένα πάνω στην συνδυασμένη αντιβιοτική αγωγή Πότε το λιγότερο είναι περισσότερο; Πότε πυροβολούμε με νεροπίστολο και πότε με κανόνι; Με μεγάλη εμπειρία στις λοιμώξεις της ΜΕΘ ο Claude Denis Martin, θα μας διδάξει το μέτρο 15:30 Miquel Sanchez Garcia Υπάρχει ένδειξη για την επιλεκτική αποστείρωση της πεπτικής οδού στην ΜΕΘ μου; Αν και εύκολη στην εφαρμογή, η μέθοδος δεν είχε ποτέ μεγάλη αποδοχή. Γιατί άραγε; 16:00 Διάλειμμα 16:30 Rui Moreno Κατάταξη κινδύνου για τους ασθενείς με σηπτικό σοκ: πως θα εντοπίσουμε έγκαιρα τους βαρέως πάσχοντες ασθενείς; Στην ΜΕΘ καλούμαστε συχνά να κάνουμε τον προφήτη, μήπως επιτέλους η επιστήμη μπορεί να μας βοηθήσει να το κάνουμε καλύτερα; Ο Rui Moreno, Πορτογάλος εντατικολόγος και τ. πρόεδρος της ESICM, με εξαιρετική γνώση των λοιμωξιολογικών προβλημάτων παγκοσμίως αλλά και της Ευρώπης ειδικότερα θα μας διδάξει την τεχνική του 17:00 Dimitris Matamis Μη αναμενόμενες αιτίες σηπτικού σοκ: πως το υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει; Ενδιαφέροντα οπτικοποιημένα περιστατικά Επειδή οι υπέρηχοι είναι μιά προέκταση της κλινικής εξέτασης. Το 2011 δεν έχουμε καμιά δικαιολογία να μην τους χρησιμοποιούμε στην ΜΕΘ. Από τους πρώτους χρήστες των υπερήχων στην ΜΕΘ στην Ελλάδα, ο Δημήτριος Ματάμης, από τους πρώτους χρήστες των υπερήχων στην ΜΕΘ στην Ελλάδα θα μοιραστεί την εμπειρία του αλλά και την τεχνική του 17:30 Stavros Aloizos Συνθέτοντας το παζλ: μερικά ενδιαφέροντα περιστατικά, παρουσίαση με ανταπόκριση του κοινού Τι ποιό εκπαιδευτικό απ το να συζητήσουμε μερικά ενδιαφέροντα περιστατικά και ν αφομοιώσουμε στην πράξη τις γνώσεις μας; Με μεγάλη κλινική εμπειρία ειδικά πάνω στους νεαρούς ενήλικες, ο στρατιωτικός εντατικολόγος Σταύρος Αλοίζος, θα κλείσει την θεματική ενότητα ΣΑΒΒΑΤΟ Εγκεφαλική βλάβη και η αντιμετώπιση της 09:00 Didieur Payen Πολλαπλή παρακολούθηση της εγκεφαλικής βλάβης Δεν είναι η ενδοκράνια πίεση η μόνη παράμετρος που μπορεί να μας βοηθήσει. Ειδικός πάνω στο monitoring, ο Didieur Payen,θα μας καθοδηγήσει στην γνωριμία μας με τις άλλες μεθόδους παρακολούθησης 09:30 Tom Bleck Η χρήση της υποθερμίας ως προστατευικό μέσο κατά τη διάρκεια του κώματος μετά την καρδιακή ανακοπή Μια μέθοδος που υπόσχεται θαύματα. Πόσο εφαρμόσιμη είναι; Με μεγάλη εμπειρία πάνω στο θέμα, ο νευροεντατικολόγος Thomas Bleck, υπόσχεται να μας λύσει όλες τις απορίες και ν απομακρύνει τους δισταγμούς μας 10:00 Dimitris Matamis Ο διακρανικός υπέρηχος (doppler) και η κλινική σημασία του στον ασθενή με υπαραχνοειδή αιμορραγία Η άλλη εφαρμογή των υπερήχων που μπορεί να μας δώσει εξαιρετικές πληροφορίες για την κατάσταση του ασθενούς μας 10:30 Ruth Kleinpell Ο ρόλος της εξειδικευμένης νοσηλεύτριας στην βελτίωση της παρεχόμενης νοσηλείας και επικοινωνίας ειδικά στον ασθενή με εγκεφαλική βλάβη Ένας θεσμός που δεν υπάρχει στην Ελλάδα και που θα μπορούσε να βοηθήσει πραγματικά πολύ. Καθηγήτρια νοσηλευτικής και εξειδικευμένης νοσηλευτικής, η Ruth Kleinpell θα μας δείξει τα αγαθά του θεσμού
11:00 Διάλειμμα για καφέ Γενικά εντατικολογικά θέματα 11:30 Manu Malbrain Νεότερα δεδομένα και αντιμετώπιση του συνδρόμου ενδοκοιλιακού διαμερίσματος Ο πρωτοπόρος πάνω στην μέτρηση της ενδοκοιλιακής πίεσης Manu Malbrain, μοιράζεται τα μυστικά του 12:00 Charissios Skourtis Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας ενηλίκων: Γνωρίζουμε το υπόστρωμά του; Πως μπορεί η κατανόηση αυτή να μας βοηθήσει στην αντιμετώπιση του; Με μεγάλη κλινική εμπειρία στο ΣΑΔΕ, ο Χαρίσιος Σκούρτης μας εμβαπτίζει μέσα στα βαθιά νερά της παθοφυσιολογίας 12:30 Didieur Payen Οξεία νεφρική ανεπάρκεια: Έγκαιρη διάγνωση, σωστή εκτίμηση και αντιμετώπιση. Ποιά είναι η σημασία των νεότερων βιοδεικτών (biomarkers); Επειδή η ουρία και η κρεατινίνη δεν είναι οι μοναδικοί δείκτες της νεφρικής λειτουργίας 13:00 George Baltopoulos Υπερωσμωτικές καταστάσεις στην ΜΕΘ: Ποιά είναι η κλινική σημασία τους και η αντιμετώπισή τους; Πως απλές εξετάσεις όπως η ωσμωτικότητα ορού μπορούν να μας ανοίξουν διαγνωστικά παράθυρα και να μας καθορίσουν θεραπευτικές επιλογές. Ο Γεώργιος Μπαλτόπουλος θα μας μυήσει στην χρησιμότητα και σημασία μιά παραγνωρισμένης κατάστασης στην ΜΕΘ 13:30 Διάλειμμα Τελικά τι κάνουμε λάθος; Η παρακάτω θεματική ενότητα δημιουργήθηκε με την ελπίδα ότι θα βελτιωθούν μερικές ελλείψεις και καταστάσεις που υπάρχουν ακόμα στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Οι αλλαγές αυτές δεν έχουν οικονομικό κόστος και σχετίζονται με θεσμικά πλαίσια και εκπαίδευση. Ζητήσαμε λοιπόν από τους καλεσμένους μας να μας πουν την γνώμη τους και να καταθέσουν την πολυετή εμπειρία τους. 14:00 Ruth Kleinpell Ακόμα δεν υπάρχουν εξειδικευμένες νοσηλεύτριες (nurse practitioners) στις ελληνικές ΜΕΘ; Τι κάνουμε λάθος; 14:30 Miquel Sanchez Garcia Ανθεκτικά στελέχη στις Ευρωπαικές ΜΕΘ σε σχέση με τις ΜΕΘ άλλων ηπείρων; Τι κάνουμε λάθος; 15:00 Linton Ακόμα δεν υπάρχει η ειδικότητα ή εξειδίκευση της επειγοντολογίας στην Ελλάδα; Ενναλακτικές κατευθύνσεις για την επειγοντολογία στην Ελλάδα: πρέπει να πετάμε ιδιωτικά ή κάτω από μια μη-κυβερνητική οργάνωση; 15:30 Ανασκόπηση και λήξη του συνεδρίου Παρασκευή Bleck Χειρισμός του status epilepticus Workshops Σαββάτο Malbrain Χειρισμός του συνδρόμου ενδικοιλιακής υπερτάσεως Aloizos Νεότερα δεδομένα πάνω στην βασική καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση PROGRAM IN ENGLISH The big question: What will I learn if I attend the 9th Greek Armed Forces Medical Corps Critical Care Meeting? And the answer: By the end of the meeting you will: 1. Meet the people who keep critical care today shaking and rolling in person. 2. Have a very good understanding of the clinical significance and applicability of current ICU guidelines 3. Improve your bedside sepsis diagnosis and management 4. Improve the care of your brain injured patients by understanding the intricacies of brain injury and management 5. Refresh your general ICU knowledge Hard to believe that a 2 day conference can deliver all that? Take a look yourself at the program and speakers! We would love to seeing you in our meeting, and remember it is in Greece and as the best things in life come for free, there is not registration fee! Introduction 10:00 Moreno - Chiche - Armaganidis The specialty of Intensive care medicine: where are we standing and where do we want to go ICU guidelines 10:30 Armaganidis The meaning of ICU guidelines: How they are formed and what is their true clinical significance 11:00 Martin A critical view of the surviving sepsis campaign: What to throw and what to keep Sepsis review and management 11:30 Laterre How do we deal with sepsis in 2011: Practical bedside and clinical approach and novel diagnostic and therapeutic tools 12:00 Rouby Ventilator-associated pneumonia: the place of inhaled antibiotics 12:30 Sanchez Garcia Early antibiotic treatment failure 13:00 Break 14:00 Chiche The genomic profile in sepsis 14:30 Annane After all the fuzz and buzz, is there a valid place of corticosteroids in sepsis management? 15:00 Martin Antibiotic combination:what is new? 15:30 Sanchez Garcia Selective decontamination of the digestive tract. Is there a place in my ICU? 16:00 Break
16:30 Moreno Risk stratification in the patient with sepsis: Identifying early the very sick ones 17:00 Matamis Unsuspected sepsis sources: How the ultrasound can help: interesting visual cases 17:30 Aloizos Putting everything together: Some great interactive cases to stimulate the brain and please the heart Saturday Brain injury and management 09:00 Payen Multimodal cerebral monitoring for brain injury 09:30 Bleck Hypothermia for coma aſter cardiac arrest 10:00 Matamis The utility of the transcranial doppler for the patient with subarachnoid hemorrhage in my ICU 10:30 Kleinpell Using Advanced Practice Nurses in the ICU to Improve Care and communication especially for the brain injured patient 11:00 Coffee break General ICU topics 11:30 Malbrain Current insights and management of abdominal compartment syndrome 12:00 Skourtis ARDS: do we understand its backstage story? How can this understanding assist my management? 12:30 Payen Acute Kidney Injury: early recognition, accurate evaluation and management. Are biomarkers of any help? 13:00 Baltopoulos Hyperosmolar conditions in the ICU: Clinical significance and management 13:30 Break Finally, what are we doing wrong? 14:00 Kleinpell No nurse practitioners in Greece yet? What are we doing wrong? 14:30 Sanchez Garcia Resistant strains in European ICUs compared to the ICUs of other continents: What are we doing wrong? 15:00 Linton Still no emergency medicine specialty in Greece? Alternative directions for Emergency Medicine in Greece - should we fly privately or with a non-governmental organization 15:30 Recap and end of conference Workshops Friday Bleck Status epilepticus management Σαββάτο Aloizos Newest trends in BCLS Malbrain Abdominal compartment syndrome: Intraabdominal pressure measurement and management