ΣΥΖΕΥΞΗ ΓΕΝΕΩΝ ΜΕΣΩ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ (ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΤΙΚΛΕΙΑ» Αθανασία Σκουρτανιώτη, Φιλόλογος- Νηπιαγωγός, Δήμος Καλλιθέας Στρατής Χατζηχαραλάμπους, Κοινωνιολόγος- Κοινωνική Διοίκηση, ψυχική υγεία- Υπουργείο Υγείας
«ΣΥΖΕΥΞΗ ΤΩΝ ΓΕΝΕΩΝ» ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΟΜΩΝ Κ.Α.Π.Η & ΠΑΙΔΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ- ΟΡΑΜΑ Η συστηματική και σφαιρική προσέγγιση της σύζευξης των γενεών «νηπιακή παιδική ηλικία» και «τρίτη ηλικία», μέσω αξιοποίησης της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης στο πλαίσιο δομών και υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας ( Παιδικοί σταθμοί και ΚΑΠΗ ) σε δήμους και στην κοινότητα.
ΣΚΟΠΟΙ Η διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου επικοινωνίας, γνωριμίας και μετάδοσης γνώσεων και εμπειριών. Η ανάπτυξη διαδικασιών κοινωνικοποίησης και κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης. Η ανάδειξη του ρόλου της παράδοσης και της λαογραφίας ως άξονα σύζευξης των γενεών. Η διαπολιτισμική προσέγγιση των γενεών. Η ανάδειξη παιδαγωγικών εργαλείων και διαδικασιών απόκτησης δεξιοτήτων και εμπειριών.
Η ενδυνάμωση του ρόλου του παππού και της γιαγιάς στην κοινότητα. Η ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και εμπλοκής μέσω κοινών δράσεων εθελοντικού χαρακτήρα. Η ενδυνάμωση των σχέσεων και των ρόλων στην οικογένεια. Η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ φορέων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας.
ΣΤΟΧΟΙ Η διαμόρφωση διεπιστημονικής ομάδας εργασίας. Η διαμόρφωση ομάδων παρέμβασης από ηλικιωμένους ανά θεματικές ενότητες. Ο καθορισμός του χώρου και του χρόνου παρέμβασης σε δομές παιδικής φροντίδας. Η διαμόρφωση κατάλληλου υλικού παρέμβασης. Η αξιοποίηση λαογραφικού υλικού για προσέγγιση των γενεών.
Η περαιτέρω αξιοποίηση σε δράσεις και προγράμματα στην κοινότητα ( εκδηλώσεις, εορτές κλπ.). Η ανταλλαγή προσφορά εμπειριών και συναισθημάτων μεταξύ των γενεών σε διαφορετικούς χώρους και πεδία. Η ευαισθητοποίηση των οικογενειών στην ανάδειξη του πολύπλευρου ρόλου του ηλικιωμένου και του παιδιού.
Η βιωματική δράση για τόνωση φαντασίας, δημιουργικότητας, χαράς και ανταλλαγής συναισθημάτων. Η αξιολόγηση και επέκταση των δράσεων σύζευξης και σε άλλους τομείς της καθημερινής ζωής. Η ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση των επαγγελματιών για την ανάπτυξη ανάλογων δράσεων προαγωγής της σύζευξης των γενεών. Η προτυποποίηση των διαδικασιών, η αξιολόγηση και η διάχυση των αποτελεσμάτων του προγράμματος σε άλλους δήμους και φορείς.
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ - Οργανισμός Παιδικής Αγωγής και Άθλησης «Γιάννης Γάλλος» (παιδικοί σταθμοί) ΚΑΠΗ - Θεατρικό Εργαστήρι Καλλιθέας ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΙΩΝ
ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ Χατζηχαραλάμπους Στρατής, Κοινωνιολόγος-Προϊστάμενος Τμήματος Αγωγής, Υγείας και Πρόληψης, Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, Υγείας και Πρόληψης, Υπουργείο Υγείας Σκουρτανιώτη Αθανασία, Φιλόλογος - Νηπιαγωγός Προϊστάμενος Τμήματος Παιδικών Σταθμών ΟΜΑΔΑ 1. Παπαθανασίου Χρυσούλα, Επισκέπτρια Υγείας 2. Θειακού Χριστίνα, Κοινωνική Λειτουργός 3. Μωϋσίδου Όλγα, Εργοθεραπεύτρια 4. Μαλισόβα Παρασκευή, Νηπιαγωγός 5. Μαργαρίτη Παρασκευή, Νηπιαγωγός 6. Σοφρά Μαρία, Νηπιαγωγός 7. Αλεξάκη Ελένη, Νηπιαγωγός
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ- ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Κατερίνα Καμηλάκη- Πολυμέρου, Λαογράφος, τ. διευθύντρια Ινστιτούτου Έρευνας και Μελέτης Λαογραφίας Γιώργος Γαλάντης, ηθοποιός, σκηνοθέτης, υπεύθυνος θεατρικού εργαστηρίου Καλλιθέας Γιώργος Σαγώνας, επιστημονικός συνεργάτης για παραδοσιακό, ομαδικό παιχνίδι Πυξοπούλου Χρύσα, Πολιτιστικού Συλλόγου Αρίων Γιούλη Βρανά, ζωγράφος, μέλος Δ.Σ. Πολιτιστικού Συλλόγου Αρίων Νίκος Σταβέρης, εκπαιδευτικός, ζωγράφος, μέλος Δ.Σ. Πολιτιστικού Συλλόγου Αρίων
ΦΑΣΕΙΣ-ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Γενάρης 2015: Παρουσίαση σε δήμαρχο και αρμόδιους αντιδημάρχους Καλλιθέας για έγκριση ενεργειών. Φεβρουάριος 2015: Επαφές για συνεργασία φορέων. Μάρτιος 2015: Παρουσίαση σε ομάδα επαγγελματιών, διαμόρφωση ομάδας, συναντήσεις για προσδιορισμό έργου, διαδικασιών και αρμοδιοτήτων. Απρίλιος 2015: Συναντήσεις ομάδων ηλικιωμένων ανά θεματική ενότηταπροετοιμασία στα ΚΑΠΗ και τους παιδικούς σταθμούς- ενημέρωση και επιμόρφωση, καθορισμός προγράμματος τεχνικών διαδικασιών και υλικού. Μάης 2015: Υλοποίηση δράσεων στους παιδικούς σταθμούς από ομάδες ηλικιωμένων, παρουσίαση σε ενημερωτική ημερίδα, συμμετοχή σε εορταστικές εκδηλώσεις. Καλοκαίρι 2015: Αξιολόγηση προγράμματος, διαμόρφωση προτάσεως για επέκταση, σχεδιασμός ενεργειών για περαιτέρω επιμόρφωση και ενημέρωση. β περίοδος πιλοτικής εφαρμογής με επέκταση θεμάτων σε όλους τους παιδικούς σταθμούς.
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ- ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΠΑΡΑΜΥΘΙ: Κρητικά λαϊκά παραμύθια (Η κυρά Καλή και η κυρά Κακή, Η Τρουλίτα, Το μαγικό μαντηλάκι), μύθοι Αισώπου (Η αλεπού και ο κόρακας) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Χαρταετός - σαΐτα, πάνινες κούκλες, κρεμαστά στολίδια - μπάλα, ξύλινο καραβάκι ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ: Ακινητίνδα, κολοκυθιά, κολλαβίζειν - μπιζ, φωτούλα
ΟΜΑΔΕΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ-ΟΜΑΔΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ Οκτώ ομάδες ηλικιωμένων: 1) Ομάδες αφήγησης παραμυθιών (τέσσερις, μία για κάθε παραμύθι) 2) Ομάδες παραδοσιακών κατασκευών (τέσσερις, μία για κάθε κατηγορία κατασκευών) Ομάδα τεσσάρων παιδαγωγών (μία από κάθε επιλεγμένο Παιδικό σταθμό)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΙΛΟΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΣΥΖΕΥΞΗ ΓΕΝΕΩΝ» ΣΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΑΠΟ 4/5-29/5/15 ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΙΣΜΗΝΗΣ ΚΑΙ ΑΙΓΕΩΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ 74 ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ 20 1 2 3 4 ΟΜΑΔΑ ΑΦΗΓΗΣΗΣ 1 ΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΧΑΡΤΑΕΤΩΝ ΟΜΑΔΑ ΑΦΗΓΗΣΗΣ 2 ΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΜΠΑΛΑΣ- ΚΡΕΜΑΣΤΩΝ ΣΤΟΛΙΔΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 4/5/15 1 ΤΕΤΑΡΤΗ 6/5/15 5 ΔΕΥΤΕΡΑ 11/5/15 8 ΤΕΤΑΡΤΗ 13/5/15 4 ΤΡΙΤΗ 5/5/15 2 ΠΕΜΠΤΗ 7/5/15 6 ΤΡΙΤΗ 12/5/15 1 ΠΕΜΠΤΗ 14/5/15 10.00-11.00ΠΜ 5 ΤΕΤΑΡΤΗ 6/5/15 3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8/5/15 7 ΤΕΤΑΡΤΗ 13/5/15 2 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15/5/15 6 ΠΕΜΠΤΗ 7/5/15 4 ΔΕΥΤΕΡΑ 4/5/15 8 ΠΕΜΠΤΗ 14/5/15 3 ΔΕΥΤΕΡΑ 11/5/15 7
5 ΟΜΑΔΑ ΑΦΗΓΗΣΗΣ 3 ΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 18/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 7 ΤΡΙΤΗ 19/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 8 ΤΕΤΑΡΤΗ 20/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 1 ΠΕΜΠΤΗ 21/5/15 2 6 ΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΟΥΚΛΑΣ- ΜΑΡΙΟΝΕΤΑΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 20/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 3 ΠΕΜΠΤΗ 21/5/15 4 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22/5/15 5 ΔΕΥΤΕΡΑ 18/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 6 7 ΟΜΑΔΑ ΑΦΗΓΗΣΗΣ 4 ΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 25/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 6 ΤΡΙΤΗ 26/5/15 7 ΤΕΤΑΡΤΗ 27/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 8 ΠΕΜΠΤΗ 28/5/15 1 8 ΟΜΑΔΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΞΥΛΙΝΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΤΕΤΑΡΤΗ 27/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 2 ΠΕΜΠΤΗ 28/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 3 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 29/5/15 4 ΔΕΥΤΕΡΑ 25/5/15 10.00-11.00 ΠΜ 5
ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Παιδιά Οικογένειες Επαγγελματίες Φορείς και κοινότητα
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σύνδεση του παλιού (παράδοση) με το νέο (σύγχρονο) Βιωματική επαφή των παιδιών με τη λαϊκή παράδοση Ανάπτυξη, διάχυση, ανταλλαγή συναισθημάτων από και προς τους ηλικιωμένους στα παιδιά Παράδοση δε σημαίνει οπισθοδρόμηση αλλά πηγή γνώσεων, αξιών, οδηγός για το μέλλον Δημιουργικότητα και φαντασία στην ανάπτυξη υλικού και ανεύρεση λύσεων Ενίσχυση του κοινοτικού ρόλου του προγράμματος (σύνδεση με οικογένεια, ημερίδες, συνέδρια) Σύνδεση του προγράμματος με άλλες δράσεις και προγράμματα στην τοπική αυτοδιοίκηση και η προσθετική τους αξία Επέκταση και διάχυση του προγράμματος σε όλες τις δομές της παιδικής αγωγής και επέκταση σε άλλους άξονες
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (4)Τέσσερις φορείς (8) Οκτώ επαγγελματίες του Δήμου (8) Οκτώ δομές κοινωνικής φροντίδας (8) Οκτώ υποστηρικτές (συμβουλευτική ομάδα) (14) Δεκατέσσερις ηλικιωμένοι (100) Εκατό παιδιά (30) Τριάντα δράσεις-παρουσιάσεις (3) Τρεις παρουσιάσεις