ΔΗΜΟΣ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ Αγκίστρι Πράσινο νησί, μπαλκόνι του Αργοσαρωνικού ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 2013 2014
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγικό Κεφάλαιο... 3 Θεσμικό πλαίσιο... 4 Σκοπός του Επιχειρησιακού Προγράμματος... 5 Κύρια χαρακτηριστικά του Επιχειρησιακού Προγράμματος... 7 Μεθοδολογία κατάρτισης... 9 ΜΕΡΟΣ I... 14 Υφιστάμενη Κατάσταση Δήμου Αγκιστρίου... 14 Εισαγωγή... 15 Α. Ο ΔΗΜΟΣ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ... 17 1. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ... 17 2. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ... 18 Β. ΤΟΜΕΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ... 21 1. ΔΙΚΤΥΑ - ΥΠΟΔΟΜΕΣ... 21 2. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ... 24 3. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΜΕΑ Ά... 24 Γ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΥΓΕΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ... 28 Δ. ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ... 34 Ε. ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ... 37 1. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ... 37 2. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ... 41 ΕΣΟΔΑ... 41 ΕΞΟΔΑ ΔΑΠΑΝΕΣ... 44 ΜΕΡΟΣ IΙ... 47 Στρατηγική του Δήμου και Αναπτυξιακές Προτεραιότητες... 47 Το περιφερειακό πλαίσιο... 48 Το όραμα και οι αρχές του Δήμου... 49 Η στρατηγική του Δήμου... 51 Οι άξονες και τα μέτρα του Στρατηγικού Σχεδίου... 52 2 Σ ε λ ί δ α
Εισαγωγικό Κεφάλαιο 3 Σ ε λ ί δ α
ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Με τα άρθρα 203-207 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν. 3463/06), θεσπίστηκε για πρώτη φορά, η υποχρέωση κατάρτισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων από τους Δήμους με πληθυσμό πάνω από 10.000 κατοίκους, με στόχο την εισαγωγή μόνιμων διαδικασιών και μεθόδων προγραμματισμού στους Ο.Τ.Α. Με το άρθρο 266 του Ν. 3852/10, όπως τροποποιήθηκε, προσαρμόστηκε το περιεχόμενο των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων στις νέες λειτουργίες και αρμοδιότητες των Δήμων και η υποχρέωση κατάρτισης, τους αφορά πλέον όλους. Το Υπουργείο Εσωτερικών με κανονιστικές πράξεις και εγκυκλίους, αρχικά την περίοδο 2007-2009 και στη συνέχεια το 2011 εξειδίκευσε το περιεχόμενο και τις διαδικασίες κατάρτισης των Ε.Π. στους Δήμους. Οι πιο σημαντικές είναι: 1) Υ.Α. 18183, ΦΕΚ 534, Β, 13/4/07 «Περιεχόμενο, δομή και τρόπος υποβολής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Ο.Τ.Α. α βαθμού», όπως τροποποιήθηκε. 2) Εγκύκλιοι 45/58939/25-10-06 και 66/50837/14-9-07 με θέμα τα Επιχειρησιακά Προγράμματα. 3) Π.Δ. 185/07 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των Ε.Π. των Ο.Τ.Α. α βαθμού». 4) Υ.Α. 5694/3-2-11 με την οποία τροποποιήθηκε η Υ.Α. 18183 και Π.Δ. 89/29.9.11 με το οποίο τροποποιήθηκε το Π.Δ. 185. Με αυτά τα δύο το θεσμικό πλαίσιο των Ε.Π. προσαρμόστηκε στις ρυθμίσεις του Ν. 3852/10. 4 Σ ε λ ί δ α
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Αγκιστρίου, συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής και οργανωτικής - λειτουργικής ανάπτυξης, εναρμονισμένο με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και τις νέες αρμοδιότητες που μεταβιβάστηκαν στους Δήμους με το Ν. 3852/10 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» Οι σκοποί του Ε.Π. έχουν ως εξής: Α) Προώθηση της τοπικής ανάπτυξης Στο Ε.Π. προσδιορίζεται η αναβάθμιση των υφιστάμενων και η ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων, που θα πρέπει να υλοποιήσει ο Δήμος Αγκιστρίου στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, με σκοπούς: την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής. την προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας σε τοπικό επίπεδο την τοπική οικονομική και τουριστική ανάπτυξη Η αναβάθμιση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος συνεπάγεται την ενεργοποίηση του Δήμου στην αειφόρο διαχείριση των τοπικών φυσικών πόρων, καθώς και στην βελτίωση του οικιστικού περιβάλλοντος και των τεχνικών υποδομών. Η προώθηση της ευημερίας των κατοίκων συνεπάγεται την παροχή υπηρεσιών στους τομείς της παιδείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού και της κοινωνικής πολιτικής. Η τοπική οικονομική και τουριστική ανάπτυξη στην υλοποίηση δράσεων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, στην προώθηση των ευκαιριών εργασίας, στην παροχή υπηρεσιών στις τοπικές επιχειρήσεις και στην αξιοποίηση, ανάδειξη και προβολή των πόλων έλξης επισκεπτών του νησιού. Β) Εσωτερική ανάπτυξη του Δήμου 5 Σ ε λ ί δ α
Ο Δήμος Αγκιστρίου, ως φορέας παροχής συλλογικών αγαθών και υπηρεσιών, οφείλει να αναβαθμίσει και να διευρύνει τις λειτουργίες του, με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας της δράσης του. Ειδικότερα αποσκοπεί: στη συγκρότηση του νέου Δήμου ως πολιτικού, διοικητικού και αναπτυξιακού θεσμού που λογοδοτεί στην τοπική κοινωνία. στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων του και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των κατοίκων / επιχειρήσεων του νησιού. στη βελτίωση της παραγωγικής ικανότητας των υπηρεσιών του, στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού του, στην προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και στην διεύρυνση της ακίνητης και κινητής περιουσίας του. στη βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης, μέσω του μεσοπρόθεσμου οικονομικού προγραμματισμού, της παρακολούθησης του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών και της ορθολογικής οικονομικής διαχείρισης Γ) Ανάπτυξη των συνεργασιών του Δήμου Ένας οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στην άσκηση των θεσμοθετημένων αρμοδιοτήτων του, αλλά είναι υποχρεωμένος να μεριμνά για τη συνολική ευημερία και ανάπτυξη της περιοχής του. Υιοθετώντας την αντίληψη αυτή, ο Δήμος Αγκιστρίου προσανατολίζει το Επιχειρησιακό του Πρόγραμμα στη συμβολή που μπορούν να έχουν στην ανάπτυξη της περιοχής του: - Οι τοπικοί κοινωνικοί και οικονομικοί φορείς (σύλλογοι, μη κυβερνητικές οργανώσεις, ιδιωτικές επιχειρήσεις και επαγγελματίες) - Οι γειτονικοί Δήμοι - Η Περιφέρεια Αττικής - Περιφερειακή Ενότητα Νήσων, που αποτελεί το νέο Ο.Τ.Α. δεύτερου βαθμού - Οι λοιποί φορείς του πολιτικό - διοικητικού συστήματος της χώρας (Υπουργεία, άλλοι δημόσιοι φορείς, Αποκεντρωμένη Διοίκηση) 6 Σ ε λ ί δ α
και επιδιώκει επίσης τη διεύρυνση των συνεργασιών του με φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης άλλων χωρών, κυρίως ευρωπαϊκών και μεσογειακών και την πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων και πολιτικών. Επομένως στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, εκτός από τις υπηρεσίες, τα έργα και τις ρυθμίσεις για τα οποία είναι αρμόδιος ο Δήμος, είναι δυνατό να εντοπίζονται αυτά που ανήκουν στην αρμοδιότητα άλλων φορέων και να προσδιορίζονται οι αναγκαίες ενέργειες συνεργασίας και συντονισμού. Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος θέτει διεκδικητικούς στόχους για να επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων σε όφελος της περιοχής και της τοπικής κοινωνίας. ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Αγκιστρίου αποτελεί το βασικό εργαλείο σχεδιασμού και υλοποίησης των πολιτικών του, με τα εξής χαρακτηριστικά: α. Είναι ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της διοικητικής του ικανότητας. Αποτελεί πρόγραμμα αναπτυξιακών υποδομών και τοπικών επενδύσεων και πρόγραμμα για τη βελτίωση της λειτουργίας των δημοτικών υπηρεσιών. Είναι πρόγραμμα, πολυτομεακού χαρακτήρα, με εύρος θεματικών αντικειμένων αντίστοιχου των ζητημάτων που απασχολούν την καθημερινή λειτουργία του Δήμου. Καλύπτει όλο το φάσμα των αρμοδιοτήτων του και εν δυνάμει το σύνολο των τοπικών υποθέσεων. β. Είναι οργανικό στοιχείο της καθημερινής λειτουργίας και διοίκησης του Δήμου και μέρος του προγραμματικού του κύκλου: Η σύνταξη του Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι η αρχική φάση της διαδικασίας προγραμματισμού, παρακολούθησης και αξιολόγησης της δράσης του Δήμου. Η διαδικασία αυτή αποτελεί διαρκές αντικείμενο ενασχόλησης των αιρετών οργάνων και των υπηρεσιών. γ. Αποτελεί το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης του Δήμου: Στις προτεραιότητες του προγράμματος αντανακλάται η βούληση και το όραμα της Δημοτικής Αρχής, καθώς και οι προτεραιότητες του αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Το όραμα της δημοτικής αρχής αποτυπώνεται στη στρατηγική και αναλύεται αφενός μεν στο 7 Σ ε λ ί δ α
πενταετές (τριετές) πρόγραμμα δράσης, αφετέρου δε στα ετήσια προγράμματα δράσης όλων των δημοτικών υπηρεσιών. δ. Υλοποιείται μέσω του ετήσιου προγράμματος δράσης του Δήμου: Με τη σύνταξη των ετήσιων προγραμμάτων δράσης εξειδικεύεται το επιχειρησιακό πρόγραμμα για κάθε έτος της δημοτικής περιόδου. Με αυτή τη διαδικασία επιμερίζονται οι δράσεις του προγράμματος στις υπηρεσίες, οι οποίες υλοποιούν τμήματα του επιχειρησιακού προγράμματος. ε. Εκπονείται με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων: Κατά τη διαδικασία σύνταξής του συμμετέχουν με σαφώς καθορισμένο τρόπο: Αιρετά όργανα (Δημοτικό Συμβούλιο, Επιτροπές του Δ.Σ., Αντιδήμαρχοι, Συμβούλια Δημοτικών Κοινοτήτων). Υπηρεσιακά στελέχη Τοπικοί φορείς και ομάδες δημοτών με σημαντικό βαθμό συμβολής στην τοπική ανάπτυξη ή και στη λειτουργία του Δήμου. Φορείς του διοικητικού συστήματος της χώρας (π.χ. Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση). Η λήψη των αποφάσεων δεν βασίζεται μόνο στην ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, αλλά και στις ανάγκες και προσδοκίες των κατοίκων και του ανθρώπινου δυναμικού του Δήμου, όπως αυτές αποτυπώνονται στις διαδικασίες συμμετοχής. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτελεί το βασικό πλαίσιο κατεύθυνσης, προσδιορισμού και συντονισμού των ενεργειών όλων των οργάνων διοίκησης και των υπηρεσιών και είναι ευρύτερα γνωστό στους εργαζόμενους του Δήμου, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι του. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτελεί προϊόν συλλογικής εργασίας όλων των δομών του Δήμου και οδηγεί στην ανάληψη δεσμεύσεων μεταξύ των διαδοχικών ιεραρχικών επιπέδων, σε ότι αφορά την υλοποίηση του τμήματος εκείνου στο οποίο αυτά εμπλέκονται. 8 Σ ε λ ί δ α
στ. Αξιοποιεί δείκτες επίδοσης: Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αποτυπώνονται μετρήσιμοι στόχοι, η επίτευξη των οποίων παρακολουθείται μέσω της αξιοποίησης συστήματος δεικτών επίδοσης. Για την παρακολούθηση της εξέλιξης των τιμών των δεικτών αξιοποιούνται στοιχεία (έσοδα / δαπάνες, πόροι, εκροές, αποτελέσματα) που τηρούνται στις υπηρεσίες του Δήμου. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ Η εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Αγκιστρίου αποτελεί μία διαδοχική και ιεραρχημένη διαδικασία που περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια, σύμφωνα με το σχήμα που ακολουθεί: 9 Σ ε λ ί δ α
Το πρώτο στάδιο «Προετοιμασία και οργάνωση» περιλαμβάνει: 10 Σ ε λ ί δ α
1) Την συγκρότηση Διεπιστημονικής Ομάδας Έργου που δίνει τις αναγκαίες κατευθύνσεις, επιβλέπει τις υπηρεσίες και γενικά παρακολουθεί την πορεία κάθε σταδίου (απόφαση 11/2012). Στην Δ.Ο.Ε. συμμετέχουν: 1) Αθανασίου Ιωάννης - δήμαρχος 2) Τζάνος Χρήστος - αντιδήμαρχος 3) Βουγά Όλγα - γραμματέας Δ.Σ 4) Σεργιαννίτη Ευαγγελή - δημοτική σύμβουλος 5) Πάνου Αικατερίνη - υπάλληλος του Δήμου 6) Δέδε Αικατερίνη - σύμβουλος δημάρχου 2) Την επιστημονική και συμβουλευτική υποστήριξη της διεπιστημονικής ομάδας έργου ανέλαβε η Σ. Καραγιλάνης Ε.Π.Ε., η οποία συγκρότησε ειδική ομάδα στελεχών και συνεργατών της από τους / τις: - Στέλιο Καραγιλάνη, Γενικό Διευθυντή της εταιρείας - Κώστα Αγγέλου, οικονομολόγο, υπεύθυνο υλοποίησης έργων δημοσίου τομέα - Άντα Ρούτση, οικονομολόγο, υπεύθυνη διοικητικών θεμάτων δημοσίου τομέα - Τάσο Σαπουνάκη, οικονομολόγο, σύμβουλο τοπικής αυτοδιοίκησης Τα στάδια 2 και 3 - «Συνοπτική περιγραφή και αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης» και «Καθορισμός του οράματος και της στρατηγικής του Δήμου» αντίστοιχα - μαζί με το στάδιο 4 «Συνεργασία με όμορους Δήμους», συνιστούν την πρώτη ενότητα του Επιχειρησιακού Προγράμματος, συγκροτούν το Στρατηγικό Σχέδιο και αποτελούν το αντικείμενο του παρόντος τεύχους. Η πρόταση του Στρατηγικού Σχεδίου, υποβάλλεται στο Δημοτικό Συμβούλιο για έγκριση, μετά από εισήγηση του Δημάρχου. Στη συνέχεια παρουσιάζεται στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης, αποστέλλεται σε τοπικούς φορείς και αναρτάται στην ιστοσελίδα του Δήμου. Με βάση την Υ.Α. και το Π.Δ., οι διαδικασίες διαβούλευσης αναλύονται ως εξής: 1) Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο, μετά από εισήγηση του Δημάρχου. 11 Σ ε λ ί δ α
2) Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης και στα Συμβούλια των Δημοτικών Κοινοτήτων. 3) Αξιοποίηση των διαθέσιμων δυνατοτήτων επικοινωνίας για την ευρύτερη κυκλοφορία του Στρατηγικού Σχεδίου. 4) Διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων. 5) Τα σχόλια και οι παρατηρήσεις που θα προκύψουν από τη δημόσια διαβούλευση ενσωματώνονται στο Στρατηγικό Σχέδιο, αφού ενημερωθούν οι αρμόδιες υπηρεσίες και ο Δήμαρχος. 6) Εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον Δήμαρχο, με βάση τα συμπεράσματα της διαβούλευσης, αναθεωρούνται σημεία του Στρατηγικού Σχεδίου Στρατηγικό Σχέδιο Δήμαρχος Δημοτικό Συμβούλιο Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης Ανάρτηση στην Ιστοσελίδα διαβούλευση με πολίτες Συμβούλια Δημοτικών Κοινοτήτων Δημόσιες εκδηλώσεις Ημερίδες Θεματικές συναντήσεις Σύνοψη συμπερασμάτων Τελικό Στρατηγικό Σχέδιο 12 Σ ε λ ί δ α
Στη συνέχεια ακολουθούν ο επιχειρησιακός και οικονομικός προγραμματισμός, οπότε ολοκληρώνεται το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Αγκιστρίου και εγκρίνεται από το Δημοτικό Συμβούλιο 13 Σ ε λ ί δ α
ΜΕΡΟΣ I Υφιστάμενη Κατάσταση Δήμου Αγκιστρίου 14 Σ ε λ ί δ α
Εισαγωγή Το παρόν τμήμα της εργασίας αποτελεί την πρώτη ουσιαστική επεξεργασία των στοιχείων, όπως αυτά συλλέχθηκαν από την Ομάδα Έργου, για το Δήμο Αγκιστρίου, στο πλαίσιο της εκπόνησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Σκοπός της παρούσας φάσης είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του εξωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου Αγκιστρίου. Η συλλογή των στοιχείων που παρατίθενται, πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων και από αναζήτηση σε διαδικτυακούς ιστότοπους. Στις συνεντεύξεις συμμετείχαν όλοι οι υπάλληλοι από όλες τις υπηρεσίες του Δήμου, καθώς και οι υπεύθυνοι ανά τομέα αντιδήμαρχοι, ενώ η διαδικασία πραγματοποιήθηκε σε τέσσερα στάδια: α) Αρχική συνάντηση με την συμμετοχή εκπροσώπων από όλες τις υπηρεσίες του Δήμου Αγκιστρίου, όπου πραγματοποιήθηκε αρχική ενημέρωση όλων των υπηρεσιών, σχετικά με τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν για την σύνταξη του Επιχειρησιακού Προγράμματος. β) Ξεχωριστές συναντήσεις με τις υπηρεσίες ανά θεματικό τομέα, για τους τομείς «Περιβάλλον και Ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση», και «Εσωτερικό Περιβάλλον του Δήμου». Στις συναντήσεις δόθηκαν αρχικά ερωτηματολόγια και κατευθυντήριες οδηγίες για την συμπλήρωση τους. γ) Επαναληπτικές συναντήσεις ανά θεματικό τομέα, κατόπιν επεξεργασίας των στοιχείων των ερωτηματολογίων, για την παροχή τελικών διευκρινήσεων επί των ερωτηματολογίων και επιβεβαίωση των στοιχείων τους. Ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκε έρευνα και συλλογή στατιστικών στοιχείων από τους ακόλουθους διαδικτυακούς ιστότοπους: http://www.statistics.gr/ http://www.investingreece.gov.gr/default.asp?pid=12&la=2 15 Σ ε λ ί δ α
http://www.ypeka.gr/ - ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ http://www.ypeka.gr/default.aspx?tabid=432&language=el-gr ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ NATURA 2000 http://geodata.gov.gr/geodata/ http://geodata.gov.gr/maps/?zoom=7&lat=4577066.9315&lon=2641978.87084&layers=po tamoi_eper_gr&layeropacity=100&baselayer=google&baselayeropacity=100 http://www.agistri.com.gr Για την παρουσίαση των καταγεγραμμένων στοιχείων και των συμπερασμάτων τους, χρησιμοποιήθηκε η μορφή παρουσίασης του προτύπου της Ε.Ε.Τ.Α.Α «Αναλυτικός Οδηγός Κατάρτισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Δήμων». Οι κύριες κατηγορίες στοιχείων στις οποίες δομείται η παρούσα εργασία είναι οι παρακάτω: Α) Γενικά Πληθυσμιακά Χαρακτηριστικά Β) Περιβάλλον- Ποιότητα Ζωής Γ) Κοινωνική Σύνθεση Κοινωνικές Υποδομές, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός Δ) Τοπική Οικονομία και Απασχόληση Ε) Εσωτερικό Περιβάλλον του Δήμου 16 Σ ε λ ί δ α
Α. Ο ΔΗΜΟΣ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ Στην παρούσα ενότητα, πραγματοποιείται μια συνοπτική παρουσίαση των βασικών πληθυσμιακών στοιχείων του Δήμου Αγκιστρίου, καθώς και των βασικών χαρακτηριστικών της ευρύτερης περιοχής της Περιφερειακής Ενότητας Αττικής - Νήσων. 1. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ Πίνακας Α.1 ΕΝΤΥΠΟ ΕΠ_01: ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΗΜΟΣ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΤΤΙΚΗΣ- ΝΗΣΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΕΔΡΑ ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ ΘΕΣΗ & ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ & ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ο Δήμος Αγκιστρίου περιλαμβάνει την νήσο Αγκίστρι και τις κοντινές ακατοίκητες νησίδες Μετώπη, Διαπόρια και Δωρούσα, και βρίσκεται στον Αργοσαρωνικό κόλπο, και σε απόσταση 18 ναυτικών μιλίων από το λιμάνι του Πειραιά και περίπου τριών μιλίων δυτικά από το νησί της Αίγινας. Έχει συνολική έκταση 14 τ. χλμ., εκ των οποίων περίπου το 85% αποτελεί δασική έκταση και μόνιμο πληθυσμό που ανέρχεται σε 1120 άτομα, με αντίστοιχη πυκνότητα 65,71 κατ./τ.χλμ.. Το Αγκίστρι είναι ένα κατάφυτο νησί, καλυμμένο από Πεύκα και διαθέτει αρκετές παραλίες οργανωμένες και απομονωμενες και τα βασικά σημεία προσέγγισης του, είναι το λιμάνι του Μεγαλοχωρίου και της Σκάλας. Διοικητικά υπάγεται στην περιφέρεια Αττικής, Περιφερειακή Ενότητα Νήσων και περιλαμβάνει τους οικισμούς Μεγαλοχώρι - το οποίο αποτελεί και την έδρα του Δήμου, Σκάλα, Λιμενάρια και Μετόχι. 17 Σ ε λ ί δ α
2. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ Πίνακας Α.2 ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ Έκταση (τ.χμ.): 14 Μόνιμος Πληθυσμός: 1991 775 2001 886 2011 1120 Πυκνότητα Πληθυσμού: 1991 56,42 2001 65,71 2011 80 18 Σ ε λ ί δ α
Ηλικιακή κατανομή πραγματικού πληθυσμού (2001): Σύνολο 0-14 15-24 25-39 40-54 55-64 65-79 80 ετών και άνω 886 129 109 187 178 127 128 28 Ηλικιακή κατανομή πραγματικού πληθυσμού (1991): 775 151 97 119 153 105 99 31 Δημογραφικοί δείκτες (2001) : Δείκτης Γήρανσης 5,38 Δείκτης Εξάρτησης 0,68 Δείκτης Αντικατάστασης 1,02 Ηλικιακή κατανομή πληθυσμού Δήμου Αγκιστρίου 19 Σ ε λ ί δ α
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙΟΥ Ο επίσημα καταγεγραμμένος μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Αγκιστρίου, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της απογραφής 2011, ανέρχεται στα 1120 άτομα, ενώ αριθμός αυτός μπορεί να τετραπλασιαστεί κατά την περίοδο των θερινών μηνών. Συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη, παρατηρούμε μια αυξητική τάση στον μόνιμο πληθυσμό, γεγονός που καταδεικνύει ότι όλο και περισσότερες οικογένειες εγκαθίστανται στο νησί, είτε επιλέγουν να παραμείνουν. Όσον αφορά την ηλιακή κατανομή των μονιμων κατοίκων του νησιού, για το 2001, οπότε έχουμε και τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μεγαλύτερη αύξηση από το 1991, καθώς και το υψηλότερο ποσοστό πληθυσμού, δείχνει να κυμαίνεται μεταξύ των ηλικιών 35-50, γεγονός το οποίο φανερώνει ότι οι παραγωγικές ηλικιακές ομάδες του νησιού συνεχίζουν να παραμένουν και να εργάζονται στο νησί. 20 Σ ε λ ί δ α
Β. ΤΟΜΕΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ 1. ΔΙΚΤΥΑ - ΥΠΟΔΟΜΕΣ Στους παρακάτω πίνακες, αποτυπώνεται συνοπτικά η υφιστάμενη κατάσταση στον Δήμο Αγκιστρίου στον τομέα του Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής. Ειδικότερα, παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν τις υπάρχουσες υποδομές και δίκτυα, ενώ αποτυπώνονται τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Δήμος στον τομέα. Τα στοιχεία αντλήθηκαν κατόπιν συνεντεύξεων από την διοίκηση και τους υπαλλήλους του Δήμου Αγκιστρίου, ενώ αξιοποιήθηκαν και στοιχεία της τεχνικής μελέτης «Περιβαλλοντική Αποκατάσταση Χ.ΑΔ.Α. κοινότητας Αγκιστρίου». Πίνακας Β.1. Προβλήματα Περιγραφή Ρύπανσης 1. Ρύπανση από στέρεα απορρίμματα στον Χ.Α.Δ.Α. του νησιού 2. Θαλάσσια και επίγεια ρύπανση από βοθρολήμματα 3. Αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση αναλογικά με το μέγεθος του νησιού, λόγω της κυκλοφορικής συμφόρησης κατά τους θερινούς μήνες Υποδομές εξυπηρέτηση ς δικτύων Ύδρευση Υδατοφόρα Οχήματα (πλήθος) Δεξαμενές Ύδρευσης Μονάδες Μέτρησης Υδρόμετρα Δίκτυο (χλμ) Μέση ετήσια κατανάλωση (μ3) Γεωτρήσεις Ύδρευσης Ημερομηνία Καταγραφής 1.000 20 160.000-21-08-2012 Πλήθος Ημερομηνία Καταγραφής - 21-08-2012 Πλήθος Χωρητικότητα m3 Ημερομηνία Καταγραφής 5 2.000 21-08-2012 Πλήθος Παρατηρήσεις Αντλιοστάσια 2 Εγκατεστημένα, 1 Φορητό Το σύνολο του πόσιμου νερού διατίθεται από την Ε.Υ.Δ.Α.Π. μέσω δεξαμενόπλοιου από το Πέραμα Δίκτυο (χλμ) Ημερομηνία Καταγραφής Λοιπά στοιχεία αποχέτευσης Αποχέτευση - 21-08-2012 Ύπαρξη ιδιωτικών απορροφητικών βόθρων ΒΙΟΚΑ Πλήθος Ημερομηνία Καταγραφής 21 Σ ε λ ί δ α
- 21-08-2012 Οχήματα Μεταφοράς Λημμάτων (πλήθος) Άρδευση Ενέργεια (Εγκατεστημέ νοι σταθμοίυποσταθμοί) ΑΠΕ Πλήθος Ημερομηνία Καταγραφής Παρατηρήσεις - 21-08-2012 Γεωτρήσεις Άρδευσης Ημερομηνία Καταγραφής - 21-08-2012 Η μεταφορά πραγματοποιείται από ιδιώτες kwh Ημερομηνία Καταγραφής Παρατηρήσεις - 21-08-2012 Το νησί ηλεκτροδοτείται από γειτονικό υποσταθμό Εγκατεστημένα kwh Ημερομηνία Καταγραφής - 21-08-2012 Διαχείριση Ομβρύων Δίκτυο (χλμ) Ημερομηνία Καταγραφής - 21-08-2012 Προγράμματα/Δράσεις/Ενέργειες Εξοικονόμησης Ενέργειας (τίτλος) α/α Τίτλος Πρόγραμμα «Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες - Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης». Καθαριότητα - Ανακύκλωση Ημερομηνία Ημερομηνία Kg/κατοικο ετησίως χλμ Όγκος καταγραφής καταγραφής Μήκος Δικτύου Απορριμμάτων 328,5 11/2009 9 21-08-2012 Απορριμματοφ όρα (συμβατικά) Διαχείριση Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) Κάδοι (συμβατικοί) Οχήματα - Σκούπες Όγκος Ογκωδών Αντικειμένων Πολιτική Προστασία Ημερομηνία Ημερομηνία πλήθος πλήθος καταγραφής Απορριμματοφόρα καταγραφής 3 21-08-2012 (ανακύκλωσης) 1 21-08-2012 πλήθος Ημερομηνία καταγραφής - 21-08-2012 Χ.Α.Δ.Α. πλήθος 1 (θέση «Σπορτέζα») Ημερομηνία καταγραφής 21-08-2012 Ημερομηνία Ημερομηνία πλήθος καταγραφής Κάδοι πλήθος καταγραφής (ανακύκλωσης) 150 21-08-2012 50 21-08-2012 πλήθος Ημερομηνία Οχήματα (πλύσιμο Ημερομηνία πλήθος καταγραφής κάδων) καταγραφής 2 21-08-2012 1 21-08-2012 Κυβικά μέτρα Ημερομηνία Οχήματα Ημερομηνία πλήθος καταγραφής Συλλογής καταγραφής Δεν υπάρχουν διαθέσιμα 21-08-2012 Ογκωδών 1 21-08-2012 στοιχεία Αντικειμένων Πλήθος - Περιγραφή 22 Σ ε λ ί δ α
Υποδομές - Εξοπλισμός Δράσεις - Ενέργειες - Προγράμματα Δημοτική Συγκοινωνία Οχήματα (πλήθος) 1. 1 πυροσβεστικό όχημα του τοπικού κλιμακίου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας 2. 10 δεξαμενές νερού χωρητικότητας 15 m 3 έκαστη, διασκορπισμένες εντός του δάσους 3. 1 δεξαμενή εγκατεστημένη στον χώρο του Χ.Α.Δ.Α. για πυροπροστασία 4. 1 φορητό αντλιοστάσιο για αποστράγγιση και πλήρωση δεξαμενών και κατάσβεση 1. Συνεργασία με Υπ. Εθ. Αμ. για παραχώρηση υλικού και συνεργίων διάνοιξης ζωνών πυρασφάλειας και καθαρισμού 2. Ύπαρξη ομάδας εθελοντών για καθαρισμό των ζωνών πυρασφάλειας χλμ Αριθμός Γραμμών Συχνότητα Δρομολογίων - - - - Υποδομές Μεταφορών Υποδομές Κεντρική παραλιακή Οδός Σκληρή - Σκάλα - Μεγαλοχώρι - Λιμενάρια 9 χλμ - Απόνησος Τοπικές Οδοί Τοπική Οδός Μεγαλοχώρι - Μετόχι Σκάλα 2,5 χλμ Σκάλα - Χ.Α.Δ.Α. 1,5 χλμ Αγροτικοί Δρόμοι 10 χλμ 1 γραμμή Πειραιάς - Αίγινα - Αγκίστρι Συμβατικό Ακτοπλοϊκά 2 γραμμές Πειραιάς - Αίγινα - Αγκίστρι Ταχύπλοα δρομολόγια 1 γραμμή Αγκίστρι - Αίγινα Τοπικό 4 Θαλάσσια Ταξί Τοπική Συγκοινωνία Ελικοδρόμια Λιμάνια - Μαρίνες Χώροι Στάθμευσης Πλήθος Γραμμών Συχνότητα Δρομολογίων Χλμ Δικτύου Γραμμή Ιδιωτικής Εκμετάλλευσης 12 δρομολόγια ημερ. την θερινη περίοδο/3 δρομολόγια χειμερινή περίοδος 8 1 ταξί Ονομασία - Λιμάνι Μεγαλοχωρίου Λιμάνι Σκάλας Αλιευτικό Καταφύγιο Λιμεναρίων Πλήθος Ημερομηνία καταγραφής - - 23 Σ ε λ ί δ α
2. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Στον Δήμο Αγκιστρίου δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία πολεοδομικής πληροφόρησης, καθώς δεν έχει πραγματοποιηθεί μελέτη ρυμοτομικού σχεδιασμού. Υπάρχει πρόβλεψη για άμεσες ενέργειες σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας 3. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΜΕΑ Ά Πίνακας Β.4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΤΟ ΤΟΜΕΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Αυτοτελές Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος Το Αυτοτελές Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος είναι αρμόδιο για τη μελέτη, εκτέλεση και συντήρηση των κάθε είδους τεχνικών έργων του Δήμου, την προστασία και αναβάθμιση του τοπικού φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, την εξασφάλιση της αποκομιδής και της μεταφοράς των απορριμμάτων, την χωριστή αποκομιδή και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών, την εξασφάλιση της καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και για τη συντήρηση των χώρων πρασίνου, τη λειτουργία του Κοιμητηρίου και του δημοτικού σφαγείου. Συγχρόνως το Τμήμα είναι αρμόδιο για την εξασφάλιση βελτιωμένων συνθηκών ασφαλούς μετακίνησης και κυκλοφορίας των δημοτών και των οχημάτων τους, καθώς και για τον έλεγχο εγκαταστάσεων και την έκδοση αδειών εγκαταστάσεων και εγκαταστατών κυρίως στον τομέα των μεταφορών. Το Τμήμα έχει και την αρμοδιότητα της Πολιτικής Προστασίας στο επίπεδο του Δήμου. Οι συγκεκριμένες αρμοδιότητες του Τμήματος στο πλαίσιο της αποστολής του, καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις Νόμων, Διαταγμάτων και Υπουργικών Αποφάσεων. ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΛΛΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΟΎΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Α/Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - - ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Συνεργασία με τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ & ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ & ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Τομέας Περιβάλλοντος και Προβλήματα/ανάγκες Δυνατότητες 24 Σ ε λ ί δ α
Ποιότητας Ζωής - Ύδρευση - Αποχέτευση Ανάγκη για επεκτάσεις και δημιουργία περισσότερων υποδομών ύδρευσης Ανάγκη για δημιουργία υποδομών παραγωγής υδρευτικού ύδατος και εκμετάλλευσης όλων των τοπικών πόρων, για την επίτευξη υδρευτικής αυτονομίας Ανάγκη βελτίωσης και εκσυγχρονισμού της διαχείρισης και παρακολούθησης των υδάτινων πόρων και δικτύων του νησιου. Σχεδιασμός και ανάπτυξη ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης λημμάτων ( δίκτυο - επεξεργασία - απόρριψη - μηχανολογικός εξοπλισμός ) Ανάγκη για δημιουργία υποδομών και δικτύου εκροής ομβρίων Δυνατότητα αξιοποίησης και διαχείρισης όλων των υδάτινων πόρων του νησιού Δυνατότητα κατασκευής και εγκατάστασης μονάδας αφαλάτωσης σε συνεργασία με Ιδιώτη Εκσυγχρονισμός και αυτοματισμός των υποδομών υδρευσης Περιορισμοί Ευκαιρίες Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι Ένταξη έργων στο ΚΑΠΕ Τομέας Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής - Εξοικονόμηση Ενέργειας Προβλήματα/ανάγκες Ανάγκη για δημιουργία υποδομών εξοικονόμισης ενέργειας και βιοκλιματικής αναβάθμισης κτιρίων και οικισμών Δυνατότητες Δυνατότητα αναβάθμισης των ενεργοβόρων υποδομών και κτιρίων του δήμου Δυνατότητα βιοκλιματικής ανάπλαση του οικισμού Μετόχι Περιορισμοί Ευκαιρίες Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι Ένταξη έργων στο ΚΑΠΕ Τομέας Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής - Καθαριότητα Τομέας Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής Πολιτική προστασία Προβλήματα/ανάγκες Ανάγκη ολοκλήρωσης περιβαλλοντικής αποκατάστασης Χ.Α.Δ.Α. Ανάγκη αναβάθμισης του μηχανολογικού εξοπλισμού του Δήμου Περιορισμοί Περιορισμένοι οικονομικοί ποροι Προβλήματα/ανάγκες Ανάγκη αναβάθμισης του συστήματος πυροπροστασίας του δάσους Περιορισμοί Δυνατότητες Ολοκλήρωση της υπάρχουσας μελέτης αποκατάστασης Ευκαιρίες. Δυνατότητες Συνεργασία με Υπ.Εθ.Αμ. Ευκαιρίες Τομέας Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής Υποδομές Προβλήματα/ανάγκες Δυνατότητες Ανάγκη διαμόρφωσης και επέκτασης Αξιοποίηση υπαρχουσών 25 Σ ε λ ί δ α
Μεταφορών και Θαλάσσιων Συγκοινωνιών Τομέας Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής Αστική Ανάπτυξη και Πολεοδομια του Λιμανιού της Σκάλας για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των οχηματαγωγών πλοίων Ανάγκη για δημιουργία υποδομών ελλιμενισμού τουριστικών σκαφών στο Μεγαλοχώρι Ανάγκη προστασίας λιμενολεκάνης του Μεγαλοχωρίου από αντίξοες καιρικές συνθήκες Ανάγκη για δημιουργία υποδομών εναέριας μεταφοράς Ανάγκή για νομιμοποίηση αυθαιρέτων λιμένων νήσου Αγκιστρίου και παράκτιων περιοχών Περιορισμοί Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι Χρονοβόρες διαδικασίες για έγκριση μελετών και αδειοδοτήσεις Υποστελέχωση Τεχνικής Υπηρεσίας Προβλήματα/ανάγκες Ανάγκη αισθητικής αναβάθμισης των οικισμών και δημιουργίας κοινωφελών χώρων Έλλειψη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού Ανάγκη για χάραξη αιγιαλών σε διάφορες ακτές του νησιού Περιορισμοί Έλλειψη οικονομικών πόρων μελετών Δυνατότητα συνεργασίας με ιδιώτη επενδυτή Ευκαιρίες Ένταξη στο ΕΣΠΑ Δυνατότητες Συνεργασία με τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Αθήνας Αξιοποίηση υπάρχουσων μελετών Ευκαιρίες ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΜΕΑ Ά Κυριότερα χαρακτηρηστικά του φυσικού τοπίου του Δήμου Αγκιστρίου, αποτελούν οι πευκόφυτες εκτάσεις που καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού, καθώς και οι πολυάριθμες παραλίες, ενώ τα μεγαλύτερα προβλήματα περιβαλλοντικού χαρακτήρα στον Δήμο, εστιάζονται στην ρύπανση από στερεά απορρίματα λόγω της ανάγκης αποκατάστασης του τοπικού Χ.Α.Δ.Α. Ταυτόχρονα, σημαντικό πρόβλημα για το Δήμο, αποτελεί η έλλειψη υποδομών αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού, με συνέπεια το σύνολο του νησιού να εξυπηρετείται από ιδιωτικούς απορροφητικούς βόθρους. Ακόμα, ένα σημαντικό κοινό πρόβλημα των νησιωτικών Δήμων που αντιμετωπίζεται και στο Δήμο Αγκιστρίου, είναι η αδυναμία διαχείρισης της ανεξέλεγκτης εναπόθεσης των οικιακών απορριμμάτων εντός του νησιού, ενώ πρέπει να επισημανθεί και η θαλάσσια ρύπανση από απορρίμματα που εναποθέτουν στις θαλάσσιες περιοχές κοντά στις ακτές τα μικρά σκάφη αναψυχής. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων περιβαλλοντικού χαρακτήρα, πρέπει να πραγματοποιηθούν δράσεις και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα στους συναφείς τομείς των υποδομών αποχέτευσης και καθαριότητας. Τέλος, για την ακόμα μεγαλύτερη περιβαλλοντική ανάπτυξη του νησιού, είναι δυνατή η δημιουργία συστήματος και υποδομών εξοικονόμησης ενέργειας και η αντίστοιχη βιοκλιματική 26 Σ ε λ ί δ α
αναβάθμιση οικισμών και κτιρίων Στον τομέα της ύδρευσης, το Αγκίστρι δεν έχει αυτάρκεια υδάτινων πόρων, με αποτέλεσμα το σύνολο του πόσιμου νερού, να διατίθεται με μεταφορά μέσω δεξαμενόπλοιου από το Πέραμα, συνεπώς κρίνεται απαραίτητη η ανάπτυξη υποδομών ύδρευσης, προκειμένου να διαθέτει ο Δήμος δική του παραγωγή ύδατος. Ταυτόχρονα το νησί, διαθέτει δίκτυο ύδρευσης, όμως για την καλύτερη διαχείριση και καταμέτρηση της κατανάλωσης ύδατος, είναι απαραίτητη η εγκατάσταση συστήματος αυτοματισμών και ελέγχου της κατανάλωσης. Στον τομέα των μεταφορών, η πρόσβαση στο νησί, πραγματοποιείται με δρομολόγια συμβατικών πλοίων από το λιμάνι του Πειραιά καθώς και με ταχύπλοα και ιπτάμενα δελφίνια. Το νησί διαθέτει τρία λιμάνια με σύνθετο ρόλο, καθώς εξυπηρετούν μεταφορικούς, εμπορικούς και τουριστικούς σκοπούς διαθέτει και αλιευτικό καταφύγιο. Το λιμάνι της Σκάλας επιβάλλεται να διαμορφωθεί και να επεκταθεί για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των οχηματαγωγών πλοίων. Ιδιαίτερη σημασία, λόγω τουριστικού ενδιαφέροντος, έχει και το λιμάνι του Μεγαλοχωρίου το οποίο είναι απαραίτητο να αναβαθμιστεί και να μετατραπεί σε Μαρίνα, γεγονός που θα επιτρέψει την προσέλκυση τουριστικών σκαφών και την αναβάθμιση της περιοχής. Παράλληλα, λόγω αντίξοων συνθηκών, πρέπει να δοθεί έμφαση στην προστασία της λιμενολεκάνης του Μεγαλοχωρίου μέσω της δημιουργίας κυματοθραύστη. Η πρόσβαση στο Αγκίστρι δεν είναι εφικτή μέσω εναέριων μέσων καθώς δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές. Η μελέτη και η κατασκευή ενός ελικοδρομίου θα εξυπηρετούσε σε έκτακτες περιπτώσεις που χρήζουν άμεσης μετακίνησης. Το υπάρχον τοπικό δίκτυο καλύπτει ικανοποιητικά τις ανάγκες μετακίνησης των κατοίκων και των επισκεπτών μεταξύ των διάφορων οικισμών και κάποιων παραλιών ενώ σε ορισμένα σημεία υπάρχει ανάγκη ασφαλτόστρωσης και τσιμεντόστρωσης τοπικών οδών που θα βοηθήσει σημαντικά στην αναβάθμιση των συγκοινωνιακών υποδομών του νησιού. Σε θέματα αστικής ανάπτυξης, σημαντικό πρόβλημα για το νησί, αποτελεί η έλλειψη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, συνεπώς σημαντική θεωρείται η δημιουργία ρυμοτομικού σχεδίου για όλο το νησί, η οριοθέτηση των αιγιαλών καθώς και η γενικότερη ανάπλαση των οικισμών. ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1) Σχεδιασμός και ανάπτυξη ολοκληρωμένου συστήματος παραγωγής,ελέγχου και διαχείρισης υδάτινων πόρων (παραγωγή - δίκτυο - διανομή - καταμέτρηση -αυτοματισμοί ) 2) Σχεδιασμός και ανάπτυξη ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης λημμάτων ( δίκτυο - επεξεργασία - απόρριψη ) 3) Δημιουργία συστήματος και υποδομών εξοικονόμησης ενέργειας και βιοκλιματική αναβάθμιση οικισμών και κτιρίων 4) Ολοκλήρωση συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων. 5) Επέκταση, ανάπλαση και αναβάθμιση των υποδομών θαλάσσιων μεταφορών και ελλιμενισμού 6) Αναβάθμιση του συστήματος πυροπροστασίας 7) Ανάπτυξη χωροταξικού - πολεοδομικού σχεδιασμού και αισθητική ανάπλαση οικισμών 27 Σ ε λ ί δ α