Μελέτητης τηςσυγκαλλιέργειαςβίκου κριθήςως ωςπροςταποσοτικάκαιποιοτικά χαρακτηριστικάτης τηςχλωροµάζας. Ι. Χατζηγεωργίου 1, Κ. Τσιµπούκας 2 και Γ. Ζέρβας 1 1 Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και ιατροφής, Γ.Π.Α. 2 Εργαστήριο ιοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων & Εκµεταλλεύσεων Γ.Π.Α.
Συγκαλλιέργεια Συγκαλλιέργεια: η γεωργική πρακτική της καλλιέργειας δύο ή περισσότερων φυτικών ειδών στον ίδιο χώρο και την ίδια περίοδο. Πλεονεκτήµατα: -παραγωγή µεγαλύτερης απόδοσης από συγκεκριµένη επιφάνεια γης -αποτελεσµατική χρήση διαθέσιµων πόρων -µείωση συχνότητας εµφάνισης ζιζανίων -δυνατότητα χαµηλών εισροών, λόγω µείωσης αγροχηµικών -οικονοµική σταθερότητα Μειονεκτήµατα : -ανάγκη κατάλληλης επιλογής ειδών και ποικιλίας φυτών -κατάλληλες αναλογίες και πυκνότητες σποράς -διάθεση επιπλέον εργασίας
Συγκαλλιέργειαβίκου-κριθής Η συγκαλλιέργειαβίκου-κριθήςπροτείνεται για παραγωγή χλωροµάζας: - Η στήριξη βίκου µε κριθή αποφυγή πλαγιάσµατος του βίκου - Αύξηση παραγωγής Ξ.Ο., αζωτούχων ουσιών και αποδοτικότητας τηςχρήσηςτηςγηςσεξηρικέςσυνθήκες. - Η µικρή ανταγωνιστικότητα του βίκου για το άζωτο αντισταθµίζεται από την κριθή που το αξιοποιεί άριστα. - Εξασφαλίζεται µείωση κόστους παραγωγής λόγω αποφυγής αζωτούχου λίπανσης και αύξησης της παραγωγής χορτονοµής υψηλής ποιότητας. - Επιτυγχάνεται η αειφορικότητα λόγω αζωτοδέσµευσης του βίκου και βελτίωσης του εδάφους.
Κριθάρι (Hordeum vulgare) Εξάπλωση και οικονοµική σηµασία -Το δεύτερο σε σπουδαιότητα χειµερινό σιτηρό από άποψη καλλιεργούµενων εκτάσεων και παραγόµενης ποσότητας Ευρεία προσαρµοστικότητα -Καλλιεργείται σε µεγάλα υψόµετρα λόγω των όψιµων βιότυπων που ωριµάζουν σε 60-70 ηµέρες - υνατότητα απόδοσης σε συνθήκες ξηρασίας παρά την µικρή του αντοχή σε αυτήν, λόγω της πρωιµότητας του σε τέτοιες συνθήκες. -Έδαφος : Καλή προσαρµογή σε πηλώδη, βαθιά, καλά στραγγιζόµενα εδάφη, όχι υψηλής γονιµότητας και οξύτητας, ενώ παρουσιάζει αντοχή στα άλατα).
Βίκος (Vicia sativa). Το σπουδαιότερο από τα καλλιεργούµενα φθινοπωρινά κτηνοτροφικά ψυχανθή. Ευρεία προσαρµοστικότητα -µειωµένη αντοχή στο ψύχος (άριστες οι µέτριες θερµοκρασίες και η φθινοπωρινή σπορά ) -µεγάλες ανάγκες σε υγρασία -µικρέςεδαφικέςαπαιτήσεις (καλάστραγγιζόµεναεδάφη, µέτριαςγονιµότητας, µεαυξηµένοφωσφόρο (P), ph: 6-7), ενώ παρουσιάζει αντοχή στην οξύτητα εδάφους.
Σκοπός πειράµατος Σκοπός της εργασίας ήταν η συγκριτική µελέτη, υπό συνθήκες πρακτικής καλλιέργειας, των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών της χλωροµάζας και του κόστους παραγωγής κατά τη συγκαλλιέργεια του βίκου (Vicia sativa) και της κριθής (Hordeum vulgare), σε διάφορους συνδυασµούς µεταξύ τους και σε διάφορες χρονικές φάσεις περί την συγκοµιδή.
Toπείραµα Σεέκταση 60 στρεµµάτων, στοαγρόκτηµατουγ.π.α.στην Κωπαΐδα, εφαρµόσθηκεπειραµατικόσχέδιοτριώνεπεµβάσεωνόπου σπάρθηκανστο τέλος φθινοπώρου τρεις διαφορετικές αναλογίες των δυο συµµετεχόντων ειδών (Βίκος/Κριθή): α) Β12/Κ4, β) Β10/Κ5, γ) Β10/Κ6. Πραγµατοποιήθηκαν περιοδικές, ανά δεκαήµερο, δειγµατοληπτικές κοπές της βλάστησης των πειραµατικών τεµαχίων, περί τη συγκοµιδή, όπου προσδιορίστηκε η παραγωγικότητα των µιγµάτων (ποσότητα νωπής και ξηράς ουσίας της χλωροµάζας), η συµµετοχή των δύο ειδών στη νωπή και τηνξηρήφυτοµάζακαιηχηµικήσύστασηκατά Weendeτηςχλόης. Συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία κόστους της καλλιέργειας για κάθε επέµβαση και υπολογίστηκε το κόστος της παραγόµενης ξηράς ουσίας και των αζωτούχων ουσιών.
Αποτελέσµατα Ποσοστό ξηράς ουσίας (%) στη χλωροµάζα βικοκριθής 30 25 20 15 10 ειγ µα 1/4/2013 ειγ µα 10/4/2013 ειγ µα 20/4/2013 ειγ µα 1/5/2013 ειγ µα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Εξέλιξη παραγωγής µαρανθείσας (30%Ξ.Ο.) χλόης βικοκριθής (kg /στρ) 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 ειγ µα 1/4/2013 ειγ µα 10/4/2013 ειγ µα 20/4/2013 ειγ µα 1/5/2013 ειγ µα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Εξέλιξη παραγωγής Ξ.Ο. βικοκριθής (kg /στρ) 1200 1000 800 600 400 200 0 ειγ µα 1/4/2013 ειγ µα 10/4/2013 ειγ µα 20/4/2013 ειγ µα 1/5/2013 ειγ µα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Αναλογία κριθής (%) σε ξηρό βάρος χλόης βικοκριθής 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% ειγµα 1/4/2013 ειγµα 10/4/2013 ειγµα 20/4/2013 ειγµα 1/5/2013 ειγµα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Ύψος βλάστησης (cm) αγρού βικοκριθής 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 ειγµα 1/4/2013 ειγµα 10/4/2013 ειγµα 20/4/2013 ειγµα 1/5/2013 ειγµα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Εξέλιξη περιεχοµένου αζωτούχων ουσιών (%Ξ.Ο.) στη χλωροµάζα βικοκριθής 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 ειγ µα 1/4/2013 ειγ µα 10/4/2013 ειγ µα 20/4/2013 ειγ µα 1/5/2013 ειγ µα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Αποτελέσµατα Εξέλιξη παραγωγής ολικών αζωτούχων ουσιών (kg /στρ) από βικοκριθή 120 100 80 60 40 20 0 ειγ µα 1/4/2013 ειγ µα 10/4/2013 ειγ µα 20/4/2013 ειγ µα 1/5/2013 ειγ µα 10/5/2013 Β12/Κ4 Β10/Κ5 Β10/Κ6
Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων απανών (20 στρεµ. Β12/Κ4) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 400,00 400,00 400,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 400,00 0,00 400,00 0,00 400,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 30,00 30,00 30,00 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 1,35 1,35 1,35 ΣΥΝΟΛΟ 31,35 0,00 31,35 0,00 31,35 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 735,84 735,84 735,84 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 512,89 512,89 512,89 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 170,96 170,96 170,96 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 47,30 47,30 47,30 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 9,82 9,82 9,82 ΣΥΝΟΛΟ 1.476,82 0,00 1.476,82 954,11 522,72 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 884,76 884,76 884,76 2) Ε.Λ.Γ.Α. [(Συνολική Αξία Παραγωγής)* 0,5%] 51,20 51,20 51,20 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 39,78 39,78 0,00 39,78 ΣΥΝΟΛΟ 975,74 975,74 0,00 935,96 39,78 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΑΝΩΝ 2.883,91 975,74 1.908,17 1.890,07 993,84
Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων απανών (20 στρεµ. Β10/Κ5) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 400,00 400,00 400,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 400,00 0,00 400,00 0,00 400,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 30,00 30,00 30,00 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 1,35 1,35 1,35 ΣΥΝΟΛΟ 31,35 0,00 31,35 0,00 31,35 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 735,84 735,84 735,84 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 512,89 512,89 512,89 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 170,96 170,96 170,96 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 47,30 47,30 47,30 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 9,82 9,82 9,82 ΣΥΝΟΛΟ 1.476,82 0,00 1.476,82 954,11 522,72 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 868,36 868,36 868,36 2) Ε.Λ.Γ.Α. [(Συνολική Αξία Παραγωγής)* 0,5%] 51,20 51,20 51,20 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 39,08 39,08 0,00 39,08 ΣΥΝΟΛΟ 958,64 958,64 0,00 919,56 39,08 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΑΝΩΝ 2.866,82 958,64 1.908,17 1.873,67 993,15
Πίνακας Υπολογισµού Ετήσιων απανών (20 στρεµβ10/κ6) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Παραγωγικές Μεταβλητές Σταθερές Εµφανείς Μη εµφανείς 1) Εδαφος α) ενοίκιο ιδιόκτητης γής 400,00 400,00 400,00 β) ενοίκιο ενοικιαζόµενης γής 0,00 0,00 0,00 ΣΥΝΟΛΟ 400,00 0,00 400,00 0,00 400,00 2) Εργασία α) αµοιβή οικογενειακής εργασίας 30,00 30,00 30,00 β) αµοιβή ξένης εργασίας 0,00 0,00 0,00 γ) Τόκοι αµοιβής εργασίας (9% για 6 µήνες) 1,35 1,35 1,35 ΣΥΝΟΛΟ 31,35 0,00 31,35 0,00 31,35 3) Κεφάλαιο α) Πάγιο κεφάλαιο 1) αποσβέσεις 735,84 735,84 735,84 2) τόκοι παγίου κεφαλαίου [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) *9%] 512,89 512,89 512,89 3) συντήρηση [Μ.Ε.Κ.(εκτός εδάφους) * 3%] 170,96 170,96 170,96 4) ασφάλιστρα [Μ.Ε.Κ. (εκτός εδάφους) * 0,083%] 47,30 47,30 47,30 5) τόκοι συντήρησης & ασφαλίστρων(9% για 6 µήνες) 9,82 9,82 9,82 ΣΥΝΟΛΟ 1.476,82 0,00 1.476,82 954,11 522,72 α) Κυκλοφοριακό κεφάλαιο 1) αναλώσιµα υλικά 879,16 879,16 879,16 2) Ε.Λ.Γ.Α. [(Συνολική Αξία Παραγωγής)* 0,5%] 51,20 51,20 51,20 3) υπηρεσίες τρίτων 0,00 0,00 0,00 4) γενικές 0,00 0,00 0,00 5) τόκοι κ.κεφαλαίου (8,5% για 6 µήνες) 39,54 39,54 0,00 39,54 ΣΥΝΟΛΟ 969,90 969,90 0,00 930,36 39,54 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΠΑΝΩΝ 2.878,08 969,90 1.908,17 1.884,47 993,61
Βίκος/ΚριθήΒ12/Κ4 Βίκος/ΚριθήΒ10/Κ5 Βίκος/ΚριθήΒ10/Κ6 Κόστοςπαραγωγής Μαρανθείσα χλόη ( /kg) 0,044 0,041 0,047 Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) 0,147 0,137 0,156 Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) 1,746 1,381 1,531 Κόστοςπαραγωγής (από Εµφανείς πλην αποσβέσεις) Βίκος/ΚριθήΒ12/Κ4 Βίκος/ΚριθήΒ10/Κ5 Βίκος/ΚριθήΒ10/Κ6 Μαρανθείσα χλόη ( /kg) 0,0183 0,0167 0,0195 Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) 0,061 0,055 0,065 Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) 0,726 0,562 0,635
Συµπεράσµατα Η συγκαλλιέργεια του βίκου µε το κριθάρι αποτελεί καλή λύση για την αξιοποίηση ξηρικών χωραφιών, αλλά και των ποτιστικών κατά τη χειµερινή περίοδο. Η παραγωγήχλωροµάζαςβικοκριθήςγια διατροφή µηρυκαστικών υστερεί σε ποσότητα συγκριτικά µε τον αραβόσιτο, αλλά το κόστος παραγωγής της χλόης προςενσίρωσηείναι άµεσα συγκρίσιµο στις δύο περιπτώσεις. Η παραγωγήχλωροµάζας βικοκριθήςπαρουσιάζει αυξηµένο περιεχόµενο αζωτούχων ουσιών των οποίων το κόστος παραγωγής είναι συγκρίσιµο µε εκείνου της αγοράς σογιάλευρου. Η καλλιέργεια αναµένεται να έχει ευνοϊκή αντιµετώπιση από το Κοινοτικό καθεστώς ενισχύσεων λόγω της υψηλής συµµετοχής των ψυχανθών.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ευχαριστίες εκφράζονται στη γαλακτοβιοµηχανία ΕΛΤΑ για τη συµµετοχή και οικονοµική υποστήριξη της παρούσας εργασίας