Ιωάννης Χατζηγεωργίου, Επικ.. Καθηγητής Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως & Διατροφής Γεωπονικό Παν/μιο

Transcript

1 Συγκαλλιέργεια ψυχανθών με σιτηρά για παραγωγή ζωοτροφών Ιωάννης Χατζηγεωργίου, Επικ.. Καθηγητής Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως & Διατροφής Γεωπονικό Παν/μιο Αθηνών

2 Η οικονομική κρίση δημιούργησε χρηματο-οικονομικά προβλήματα στους παραγωγούς (κτηνοτρόφους). Οι εισαγόμενες ζωοτροφές και ιδιαίτερα οι πρωτεϊνούχες (π.χ. σογιάλευρο) συνέβαλαν σημαντικά στην αύξηση του κόστους παραγωγής των κτηνοτροφικών προϊόντων.

3 Εξ αιτίας των παραπάνω ορισμένοι παραγωγοί κατέφυγαν στην περικοπή του σιτηρεσίου (ποσοτική ή ποιοτική) με αποτέλεσμα τη μείωση των αποδόσεων των ζώων (π.χ. σε γάλα). Εναλλακτική λύση για τον παραγωγό αποτελεί η αντικατάσταση π.χ. του σογιάλευρου με κάποια άλλη ζωοτροφή, πλούσια σε Ν-χες ουσίες, χαμηλότερου κόστους.

4 Με πρωτοβουλία της ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΑΕ οργανώθηκαν στο πλαίσιο του ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΓΑΙΑ και πραγματοποιήθηκαν επιδεικτικοί πειραματισμοί παραγωγής ζωοτροφών με υψηλά επίπεδα Ν-χων χωνουσιών, στο αγρόκτημα του Γ.Π.Α. στην Κωπαΐδα, για τη διατροφή γαλακτοπαραγωγών ζώων.

5 Συγκαλλιέργεια Συγκαλλιέργεια:η γεωργική πρακτική καλλιέργειας δύο ή περισσότερων φυτικών ειδών στον ίδιο χώρο την ίδια περίοδο. Πλεονεκτήματα: -μεγαλύτερη παραγωγή από συγκεκριμένη επιφάνεια γης -μείωση συχνότητας εμφάνισης ζιζανίων -δυνατότητα παραγωγής με χαμηλές εισροές,λόγω μείωσης χρήσης αγροχημικών Απαιτείται: -κατάλληλη επιλογή ειδών και ποικιλίας φυτών -κατάλληλη αναλογία και πυκνότητα σποράς

6 Συνδυασμοί αγρωστώδους-ψυχανθούς για παραγωγή ενσιρώματος ή σανού (από Eskandari et al, 2009) Αραβόσιτος Κριθή Βρώμη Σίτος Τριτικάλε ηλίανθος, ελαιοκράμβη, σόγια, φασίολος βίκος, μπιζέλι, κουκιά, ελαιοκράμβη, σόγια, ηλίανθος, λάθυρος, τριφύλλι Περσίας βίκος, μπιζέλι, κουκιά, λάθυρος, ελαιοκράμβη, σόγια, ηλίανθος, ηλίανθος, σόγια, ελαιοκράμβη, μπιζέλι, κουκιά, τριφύλλι λευκό ηλίανθος, σόγια, ελαιοκράμβη, μπιζέλι, λάθυρος, κουκιά

7 Συγκαλλιέργεια βίκου-κριθής Προτείνεται για παραγωγή χλωρομάζας: - Ηστήριξηβίκουμεκριθή αποφυγήπλαγιάσματοςτουβίκου. - Αύξηση παραγωγής Ξ.Ο., αζωτούχων ουσιών και αποδοτικότητας της χρήσης της γης σε ξηρικές συνθήκες. - Η μικρή ανταγωνιστικότητα του βίκου για το άζωτο αντισταθμίζεται από την κριθή που το αξιοποιεί άριστα. - Εξασφαλίζεται μείωση κόστους παραγωγής λόγω αποφυγής αζωτούχου λίπανσης και αύξησης της παραγωγής χορτονομής υψηλής ποιότητας. - Επιτυγχάνεται αειφορία λόγω αζωτοδέσμευσης του βίκου και βελτίωσης του εδάφους.

8 Πείραμα 1 Σε έκταση 60 στρεμμάτων, στο αγρόκτημα του Γ.Π.Α.στην Κωπαΐδα, εφαρμόσθηκε πειραματικόσχέδιο τριών επεμβάσεων όπου σπάρθηκανστο τέλος φθινοπώρου τρεις διαφορετικές αναλογίες των δυο συμμετεχόντων ειδών (Βίκος/Κριθή): α) Β12/Κ4, β) Β10/Κ5, γ) Β10/Κ6. Πραγματοποιήθηκαν περιοδικές, ανάδεκαήμερο, δειγματοληπτικές κοπές της βλάστησης των πειραματικών τεμαχίων, περι τη συγκομιδή, και προσδιορίστηκε η παραγωγικότητα των μιγμάτων. Συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία κόστους της καλλιέργειας για κάθε επέμβαση και υπολογίστηκε το κόστος της παραγόμενης νωπής και ξηρής μάζας καθώς και των αζωτούχων ουσιών.

9 Ολικό κόστος παραγωγής Μαρανθείσα χλόη Ξηρά ουσία χόρτου Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) ( /kg) ( /kg) Βίκος/Κριθή Β12/Κ4 0,040 0,132 1,571 Βίκος/Κριθή Β10/Κ5 0,037 0,123 1,243 Βίκος/Κριθή Β10/Κ6 0,042 0,141 1,378 Κόστος παραγωγής (από καταβαλλόμενες δαπάνες) Μαρανθείσα χλόη Ξηρά ουσία χόρτου Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) ( /kg) ( /kg) Βίκος/Κριθή Β12/Κ4 0,0164 0,055 0,653 Βίκος/Κριθή Β10/Κ5 0,0150 0,050 0,506 Βίκος/Κριθή Β10/Κ6 0,0175 0,058 0,571

10 Πείραμα 2 Σε δύο αγρούς στην Κωπαΐδα, ένα υψηλής (Κτήμα) και ένα μέτριας-χαμηλής παραγωγικότητας (Μαυρομάτι), καλλιεργήθηκαν βίκος-κριθάρι με ποσότητα σπόρου 15 kg/στρέμμα και αναλογία 67:33 αντίστοιχα, καιμπιζέλι-βρώμη με 18 kg/στρέμμα και αναλογία 75:25 αντίστοιχα και έγινε λίπανση με 20 kg/στρέμμα υπερφωσφορικό (0-46-0). Πραγματοποιήθηκαν περιοδικές, ανάδεκαήμερο, δειγματοληπτικές κοπές της βλάστησης των πειραματικών τεμαχίων, περί τη συγκομιδή, και προσδιορίστηκε η παραγωγικότητα των συνδυασμών. Συγκεντρώθηκαν τα στοιχεία κόστους της καλλιέργειας για κάθε συνδυασμό και υπολογίστηκε το κόστος της παραγόμενης ξηράς ουσίας και των αζωτούχων ουσιών.

11 Ολικό Κόστος παραγωγής (ανά kg) Σανός ( /kg) Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) Βίκος-Κριθή (Κτήμα) 0,0702 0,0780 0,5039 Μπιζέλι-Βρώμη (Κτήμα) 0,0788 0,0875 0,6652 Βίκος-Κριθή (Μαυρομάτι) 0,1377 0,1530 1,0100 Μπιζέλι-Βρώμη (Μαυρομάτι) 0,1104 0,1227 0,9814 Κόστος από καταβαλλόμενες δαπάνες (ανά kg) Σανός ( /kg) Ξηρά ουσία χόρτου ( /kg) Ν-χες ουσίες χόρτου ( /kg) Βίκος-Κριθή (Κτήμα) 0,0339 0,0404 0,2607 Μπιζέλι-Βρώμη (Κτήμα) 0,0415 0,0461 0,3501 Βίκος-Κριθή (Μαυρομάτι) 0,0723 0,0804 0,5306 Μπιζέλι-Βρώμη (Μαυρομάτι) 0,0588 0,0654 0,5231

12

13 Στη βάση αυτής της υπόθεσης επιχειρήθηκε η αντικατάσταση του ενσιρώματος αραβοσίτου, που έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε Ν-χες ουσίες, με ενσίρωμα βικοκριθής,, που έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε Ν-χες ουσίες, σε ένα κατά τα λοιπά ισόρροπο σιτηρέσιο αγελάδων γαλακτοπαραγωγής με χαμηλότερο όμως ποσοστό συμμετοχής σογιαλεύρου.

14 Σε δύο ισοδύναμες, από πλευράς γαλακτοπαραγωγής, ομάδες αγελάδων χορηγήθηκαν αντίστοιχα ισοαζωτούχα σιτηρέσια ολικής ανάμειξης (TMR) στο ένα εκ των οποίων (ομάδα Α) συμμετείχε το ενσίρωμα αραβοσίτου και στο άλλο (ομάδα Β) το ενσίρωμα βικοκριθής σε ίση ποσότητα. Διάρκεια πειραματικής περιόδου 6 εβδομάδες.

15 Σύνθεση σιτηρεσίων (kg/ kg/ζώο/ημέρα) ΟΜΑΔΑ Α (n = 73) ΟΜΑΔΑ Β (n = 22) Ενσίρωμα αραβοσίτου Ενσίρωμα βικοκριθής Σανός μηδικής 3 3 Στέμφυλα ζυθοποιίας Μείγμα συμπ. ζωοτροφών -Α 7, Β --- 7,5

16 Σύνθεση μειγμάτων ΣΖ (%) Α Β Καρπός αραβοσίτου Σογιάλευρο Ισορροπ. ανοργάνων στοιχείων + βιταμινών 3 3 Σύνολο

17 Μέση ημερήσια παραχθείσα ποσότητα γάλακτος (kg) Ομάδα Α Β Αμελχθείσα 17,81 21,58 Δ: 4% λ 18,05 21,70

18 Μέση χημική σύσταση παραγόμενου γάλακτος (%) Ομάδα Α Β Λίπος 4,08 4,03 Πρωτεΐνη 3,75 3,82 Λακτόζη 4,68 4,79 Ολικά στερεά συστατικά 13,20 13,30 Στερεά άνευ λίπους συστατικά 9,15 9,30

19 Διαφορά ενσιρωμάτων ως προς αζωτούχες 39,8 g (Β-Κ) 24,0 (Αραβοσ.) = 15,8 g/kg 25 x 15,8 = 395 g OAO/ημέρα/αγελάδα Αντιστοιχία σε kg σογιάλευρου: 0,90 kg/ημέρα/αγελάδα Με βάση το μείγμα των ΣΖ Σιτηρέσιο ΤΜR A = 7,5 x 0,35 x 0,97 = 2,55 kgσογιάλευρο/ημέρα/αγελάδα Σιτηρέσιο ΤΜR Β= 7,27 x 0,10 x 0,97 = 0,70 kgσογιάλευρο/ημέρα/αγελάδα

20 Συμπεράσματα Η παραγωγή χλωρομάζαςτης συγκαλλιέργειαςτων χειμερινών σιτηρών με ψυχανθή (π.χ. βικο-κριθής) για τη διατροφή μηρυκαστικών υστερεί σε ποσότητα συγκριτικά με τον αραβόσιτο, αλλά το κόστος παραγωγής της χλόης προς ενσίρωση είναι άμεσα συγκρίσιμοστις δύο περιπτώσεις. Η παραγωγή χλωρομάζας από τη συγκαλλιέργεια παρουσιάζει αυξημένο περιεχόμενο αζωτούχων ουσιών σε σύγκριση με τη χλωρομάζατου αραβόσιτου. Το κόστος παραγωγής των Ν-χωνουσιών είναι εν γένει χαμηλότερο με εκείνου της αγοράς σογιάλευρου και το αντικαθιστά επιτυχώς στα σιτηρέσια των μηρυκαστικών.

21 Επιπλέον οφέλη Με την συγκαλλιέργεια χειμερινού σιτηρού με ψυχανθές (π.χ. βικο-κριθή) για την παραγωγή ενσιρώματος μπορούν να επιτευχθούν δύο καλλιέργειες ετησίως στην ίδια έκταση (βικο-κριθή αρχικά με συγκομιδή περί τα μέσα Μαΐου, ακολουθούμενη από αραβόσιτο για παραγωγή ενσιρώματος). Η χρησιμοποίηση ψυχανθούς σε συγκαλλιέργεια με αγρωστώδες μειώνει το κόστος παραγωγής λόγω μη χρησιμοποίησης Ν-χων λιπασμάτων. Οι χειμερινές συγκαλλιέργειες μπορούν να γίνουν και σε μη αρδευόμενα εδάφη για παραγωγή σανού ή ενσιρώματος. Η καλλιέργεια έχει ευνοϊκή αντιμετώπιση από το Κοινοτικό καθεστώς ενισχύσεων λόγω της υψηλής συμμετοχής των ψυχανθών.

22 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! Ευχαριστίες εκφράζονται από την ομάδα έργου προς τη ΔΕΛΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ για τη συμμετοχή και την οικονομική στήριξη της έρευνας.