«ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» Συνήγορος του Παιδιού 14 & 15 Ιουνίου 2012 Εισήγηση με θέμα: «ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΕ ΑΝΗΛΙΚΑ ΑΤΟΜΑ» Εισηγήτρια: ΚΕΝΤΙΣΤΟΥ ΑΡΕΤΗ, ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ «Οι Άνθρωποι χρειάζονται Ανθρώπους»
Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ είναι η μη αμοιβόμενη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπει στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα ΑΠΟΤΕΛΕΙ Δείκτη του πολιτισμού μίας κοινωνίας, έκφραση επικοινωνίας, έμπρακτη προσφορά και στάση ζωής. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές με βάση τις αξίες, τις αρχές και την κοινωνικοοικονομική & πολιτισμική πραγματικότητα της κοινωνίας
Ε Θ Ε Λ Ο Ν Τ Η Σ ΘΕΜΕΛΙΟΣ ΛΙΘΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ε.Σ. και Ε.Η. «εθελοντής είναι το άτομο το οποίο πέρα από τα όρια της επαγγελματικής του απασχόλησης και των κοινωνικών του ευθυνών κατορθώνει να συνεισφέρει με διάφορους τρόπους, χωρίς την προσδοκία κέρδους ή ανταμοιβής, με την πεποίθηση ότι η δραστηριότητά του είναι ευεργετική για την κοινότητα και ικανοποιητική για τον ίδιο.»
ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΦΕΡΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Αξιοπιστία των Εθελοντών από τους εξυπηρετούμενους, τους δωρητές, τα κυβερνητικά στελέχη και άλλους αποδέκτες λόγω της άμισθης σχέσης τους με την οργάνωση. Αποδοχή του εθελοντικού έργου, από τους εξυπηρετούμενους της οργάνωσης, ως πηγή προσωπικής βούλησης και ανιδιοτελούς προσφοράς. Ενδυνάμωση και επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών του Οργανισμού. Δυνατότητα Εφαρμογής νέων προγραμμάτων που δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτηθούν και επέκταση των ήδη υπαρχόντων στην ευρύτερη Κοινότητα.
ΟΦΕΛΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΦΕΡΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Αποτελούν «τη φωνή της Κοινότητας» και είναι ο διάμεσος του επαγγελματία με τον εξυπηρετούμενο και τις ανάγκες. Εμπλουτίζουν το δυναμικό της Οργάνωσης με την πολυπολιτισμικότητα που τους διακρίνει και ενισχύουν τους επαγγελματίες με ένα ευρύ φάσμα δεξιοτήτων.
ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΛΑΙΣΙΟΥ & ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ Ο Κανονισμός αποτελεί για την κάθε Εθελοντική Οργάνωση έναν Εγκεκριμένο Κώδικα Επικοινωνίας, με σκοπό την ανάπτυξη σωστών βάσεων συνεργασίας εθελοντών και έμμισθου προσωπικού. Περιλαμβάνει: Την Πολιτική της Οργάνωσης σε θέματα Εθελοντισμού, Μεθόδους και Εργαλεία άσκησης της εθελοντικής εργασίας (Συμβουλευτικά όργανα/ Επιτροπές κ.α.) με σκοπό την διαμόρφωση κατάλληλου πλαισίου εθελοντικής προσφοράς. Ακριβή περιγραφή του ρόλου των Εθελοντών και των αρμοδιοτήτων του έμμισθου προσωπικού θέτοντας ταυτόχρονα τα όρια της μεταξύ τους συνεργασίας για μια αποτελεσματική προσφορά, καθιερώνοντας το προφίλ του «Επαγγελματία Εθελοντή.» Βασικές αρχές και Δεοντολογία της Εθελοντικής Εργασίας, με λεπτομερή καταγραφή των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των Εθελοντών Προϋποθέσεις συμμετοχής στα εθελοντικά προγράμματα της οργάνωσης.
ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ & ΑΡΧΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύμφωνα με τη Δεοντολογία της Εθελοντικής Εργασίας Α. Ο Εθελοντής θα πρέπει: 1. Να εκπροσωπεί την Οργάνωση προβάλλοντας το ιδεώδες του Εθελοντισμού, τις Αρχές και τις Αξίες της και να είναι πλήρως ενημερωμένος για τους Σκοπούς κα το Έργο της. 2. Να εξοικειωθεί με τον Κώδικα Δεοντολογίας και τις Βασικές Αρχές της Εθελοντικής Εργασίας της Οργάνωσης. 3. Να ενημερώνεται σε θέματα πολιτικής της Οργάνωσης πριν πάρει κάποια απόφαση 4. Να εκπληρώνει τα καθήκοντά του χωρίς διάκριση εθνικότητας, φύλου, πολιτικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων των εξυπηρετούντων της οργάνωσης.
ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ & ΑΡΧΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 6. Να δημιουργεί κατάλληλες προϋποθέσεις θετικής συνεργασίας με τους άλλους Εθελοντές και το έμμισθο προσωπικό της Οργάνωσης 7. Να είναι ρεαλιστής σχετικά με τα όρια των δυνατοτήτων του και την διαθεσιμότητά του. 8. Να είναι ευέλικτος και να προσφέρει ανάλογα με το επίπεδο των ικανοτήτων του. 9. Να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εξυπηρετούμενων σε όλη τη διάρκεια της Εθελοντικής Εργασίας, ενδυναμώνοντας τις ικανότητές τους για αυτοβοήθεια. 10. Να δίνει ανατροφοδότηση για το Εθελοντικό έργο που προσφέρει και να συμμετέχει σε συστήματα αξιολόγησης.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο ΕΘΕΛΟΝΤΗΣ ΟΦΕΙΛΕΙ 1. Να διεκπεραιώνει τα καθήκοντα, τα οποία έχει αποδεχθεί (βάση συμβολαίου συνεργασίας) τηρώντας τις προδιαγραφές και την ποιότητα στις προσφερόμενες υπηρεσίες του. 2. Να παρακολουθεί τα Εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρει η Οργάνωση καθώς και τις συναντήσεις Εποπτείας και όποιες άλλες δραστηριότητες κρίνονται σημαντικές για την ανάπτυξη της Εθελοντικής εργασίας. 3. Να επιλέγει τη μορφή και το πεδίο της εθελοντικής δράσης (αντικείμενο απασχόλησης/ ατομική ομαδική εργασία) σε συνεργασία με τον υπεύθυνο εθελοντικού έργου της Οργάνωσης.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4. Να είναι υπεύθυνος και συνεπής στους στόχους των εθελοντικών δράσεων και των επιμέρους καθηκόντων που αναλαμβάνει. 5. Να ενημερώνει και να συνεργάζεται με τους υπεύθυνους εθελοντικού έργου ( επαγγελματίες και Εθελοντές) για τυχόν δυσκολίες, προβλήματα κατά την άσκηση της εθελοντικής του εργασίας. 6. Να σέβεται το άτομο και να είναι εχέμυθος τηρώντας το απόρρητο στις πληροφορίες που αφορούν όσους δέχονται τις υπηρεσίες του.
Η Εθελοντική Οργάνωση θα πρέπει: 1. Να σχεδιάζει και να εφαρμόζει: i. Την πολιτική σε θέματα Εθελοντισμού. ii. Εκπαιδευτικά προγράμματα iii. Μεθόδους διαχείρισης Εθελοντικού δυναμικού 2. Να παράγει Εγχειρίδια Διαχείρισης Εθελοντικού Δυναμικού που να περιλαμβάνουν τα κάτωθι: i. Κανονισμό Εθελοντών ii. Κώδικα Δεοντολογίας και Βασικές Αρχές Εθελοντικής Εργασίας. iii. Συμβόλαια Συνεργασίας.
3. Να συμπεριλάβει στη διοικητική της διάρθρωση υπηρεσίες με έμμισθο προσωπικό για την διαχείριση του εθελοντικού δυναμικού κα την εφαρμογή των εθελοντικών προγραμμάτων. 4. Να εξασφαλίσει ένα «ασφαλές» περιβάλλον για τους εθελοντές και να παρέχει τα «μέσα» για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη εθελοντική εργασία. 5. Να διευθετεί θέματα πειθαρχίας ή παραπόνων και να απορρίπτει εθελοντές που κρίνονται ακατάλληλοι. 6. Να αναγνωρίζει την Εθελοντική προσφορά και να δίνει τη δυνατότητα στους εθελοντές να συμμετέχουν σε όλες τις βαθμίδες διοίκησης της οργάνωσης. 7. Να τηρεί Βάση δεδομένων Μητρώο Εθελοντών.
2. ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ & ΜΕΣΑ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Ιστοσελίδα Ηλεκτρονική Αλληλογραφία ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ Δελτία Τύπου ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Τηλεοπτικές & ραδιοφωνικές συνεντεύξεις / Ενημερωτικά σποτ Συνεντεύξεις σε εφημερίδες & περιοδικά Συμμετοχή σε εκδηλώσεις / εκθέσεις / ημερίδες & διανομή έντυπου υλικού Παρουσίαση του εθελοντικού έργου της Οργάνωσης σε εκπαιδευτικά Ιδρύματα, επαγγελμ. συνδέσμους & άλλους κοινωνικούς φορείς
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΟΡΦΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΒΑΣΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Θεωρητική Κατάρτιση Πρακτική Άσκηση ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ: -Ομιλίες από Ειδικούς Επιστήμονες ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Προγράμματα Εκπαίδευσης Παρουσιολόγιο Εκπαιδευτικό υλικό - Ομαδικές συζητήσεις - Επισκέψεις σε υπηρεσίες & ιδρύματα - Εποπτεία από Επαγγελματίες κατά την Πρακτική Άσκηση
ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Ανεξάρτητα από το Μοντέλο Οργάνωσης Εθελοντικού Δυναμικού που κάθε Οργάνωση εφαρμόζει, ο Σχεδιασμός, η Περιγραφή και η Εποπτεία της Εθελοντικής Δράσης ενδείκνυται για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των Εθελοντών, με σκοπό την εξασφάλιση ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών. Ο Σχεδιασμός μιας Εθελοντικής δράσης βοηθά: Στον εντοπισμό και κατηγοριοποίηση των αναγκών της οργάνωσης Στον καθορισμό των Εθελοντικών εργασιών Στον εντοπισμό του κατάλληλου Εθελοντή για κάθε ανάγκη της Οργάνωσης. Στην αξιολόγηση του Εθελοντή και της Εθελοντικής Εργασίας.
ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ Η εποπτεία γίνεται: Ατομικά (συνεργασία Εθελοντή Επαγγελματία), σε τακτά χρονικά διαστήματα και επιπλέον όποτε ο Εθελοντής χρειαστεί. Ομαδικά με όλη την εθελοντική ομάδα και τον Επαγγελματία, σε μηνιαία βάση
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Σκοπός: Η συστηματική αξιολόγηση της Εθελοντικής Προσφοράς συμβάλλει στην παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών στους εξυπηρετούμενους, στην αποτελεσματικότερη εφαρμογή των προγραμμάτων της Οργάνωσης, καθώς και στη διερεύνηση του βαθμού ικανοποίησης του Εθελοντή από τη συμμετοχή του στην Εθελοντική δράση. Μέθοδος Αξιολόγησης: Από τους ίδιους τους Εθελοντές Από τον υπεύθυνο της Ομάδας Τους συνεργαζόμενους Φορείς Την Εθελοντική Οργάνωση Συμβουλευτικά όργανα / Επιτροπές σε θέματα εθελοντών (π.χ. Εφορεία Κοινωνικής Πρόνοιας ΕΕΣ)