Πρόκειται για φλεγμονώδη δερματοπάθεια η οποία χαρακτηρίζεται από δέρμα με σμηγματόρροια, φαγέσορες κλειστούς & ανοικτούς φλύκταινες, κύστες, βλατίδες και πιθανότατα ουλές.
Αφορά το πρόσωπο, το λαιμό, το στέρνο και τη ράχη.
Οι βλάβες δημιουργούνται εξ αιτίας της συγκόλλησης των αποπτοτικών κερατινοκυττάρων από την υπερπαραγωγή σμήγματος και ως εκ τούτου της απόφραξης του τριχοσμηγματογόνου πόρου.
Η υπερπαραγωγή σμήγματος είναι απόρροια της υπερτροφίας του σμηγματογόνου αδένα λόγω της διέγερσής του από τα ανδρογόνα.
Παρουσιάζεται κατά την περίοδο της εφηβείας και προεφηβίας και συνήθως εξαφανίζεται στην ενήλικο ζωή. Σε κάποιες περιπτώσεις μετά τα 20 παρουσιάζεται, η λεγόμενη μετεφηβική ακμή και δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η διάρκειά της. Έχει έντονη ψυχολογική επίπτωση στους εφήβους.
Η ορμονική κατάσταση είναι ο κύριος λόγος της εμφάνισής της ακμής. Γι αυτό παρουσιάζει έξαρση γύρω από τον καταμήνιο κύκλο, την εφηβεία, στους χρήστες αναβολικών ουσιών και είναι μέρος του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών.
Τα ανδρογόνα είναι οι υπαίτιες ορμόνες για την υπερτροφία του σμηγματογόνου αδένα. Τεστοστερόνη, Διυδροτεστοστερόνη (DHT) και Θειϊκή Διυδροεπιανδροστερόνη ( DHEA-S).
To Propionibacterium acnes (P. Acnes) είναι ένα αναερόβιο βακτήριο το οποίο εποικίζει τους τριχοσμηγματογόνους θήλακες των ακνεϊκών δερμάτων και του οποίου η ανάπτυξη ευνοείται από την υπερπαραγωγή σμήγματος και την απόφραξη του τριχοσμηγματογόνου πόρου.
Η θεραπεία έχει δυο στόχους. Την αντιφλεγμονώδη βοήθεια και την κερατόλυση για την απελευθέρωση του εγκλωβισμένου σμήγματος εξ αιτίας της απόφραξης των πόρων.
Μετά το 30 ο έτος της ηλικίας δεν εμφανίζεται. Γύρω σ αυτή την ηλικία έχουμε τη δημιουργία της ροδοχρόου ακμής, η οποία αιτιολογικά είναι διαφορετική.
Επίσης στην ενήλικο ζωή, κυρίως στα πρώτα νεανικά χρόνια, εμφανίζεται η ακμή εκ καλλυντικών ουσιών, λόγω της απόφραξης του σμηγματογόνου πόρου από τη χρήση λιπαρότερων υφών από τη δυνατότητα απορρόφησης της επιδερμίδας. Σ αυτή την περίπτωση το εξάνθημα είναι μονόμορφο και όχι πολύμοφρο όπως στην κοινή ακμή.
Η δυνατότητα δημιουργίας ακμής είναι γενετικώς προκαθορισμένη. Συνήθως παρατηρείται σε περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας.
Η κυστική ακμή αντιμετωπίζεται μόνο συστηματικά με τη λήψη ισοτρετινοΐνης, η οποία ομαλοποιεί την παραγωγή του σμήγματος αποκαθιστώντας το μέγεθος των σμηγματογόνων αδένων.
Οι τοπικές θεραπείες περιλαμβάνουν υπεροξείδιο του βενζολίου, αζελαϊκό οξύ, τοπικά αντιβιοτικά, ρετινοειδή, νικοτιναμίδιο (Β3) σαλικιλικό οξύ, άλφα υδροξυοξέα και τοπικά αντιανδρογόνα.
Συστηματικά, εκτός από την ισοτρετινοΐνη η οποία συνιστάται κυρίως για την κυστική ακμή, αλλά και για κάθε είδος ακμής πλήν της φαγεσωρικής, χορηγούνται επίσης αντιανδρογόνα και αντιβιοτικά.
Σαλικιλικού οξέος, άλφα υδρόξυ οξέων, τριχλωρολοξικού οξέος Δρούν απολεπιστικά και αντιφλεγμονοδώς. Βοηθούν το σμηγματογόνο πόρο να απελευθερωθεί και να παροχετευθεί ενώ παράλληλα αποξηραίνουν τις φλύκταινες.
Απολέπιση της κεράτινης στοιβάδας του δέρματος με αποτριβή. Συνίσταται μόνο όταν δεν υπάρχουν φλεγμονώδεις βλάβες.
Από παλιά η φωτοθεραπεία χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της ακμής. Σήμερα το μώβ φως των LEDs ή Lasers στα (405 420nm) έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά τα συμπτώματά της. Συνήθως η θεραπεία επαναλαμβάνεται 2 φορές την εβδομάδα και στις σοβαρότερες περιπτώσεις καθημερινά.
Ο μηχανισμός δράσης χρησιμοποιεί μια πορφυρίνη την κοπροπορφυρίνη ΙΙΙ, η οποία παράγεται από το P. acnes και η οποία όταν ακτινοβολείται σε μήκος κύματος 420nm δημιουργεί ελεύθερες ρίζες. Αν συνεχίσουμε την ακτινοβόληση για λίγες ημέρες οι ελεύθερες ρίζες σκοτώνουν το βακτήριο. Τελευταία διαπιστώθηκε ότι ο συνδυασμός μωβ με κόκκινο ορατό φως στα 660nm, βελτιώνει το αποτέλεσμα.
Το μωβ (405 425nm) φως μπορεί να συνδυαστεί με δέλτα αμινολεβουλινικό οξύ (ALA), το οποίο αυξάνει την παραγωγή πορφυρινών από το P. Acnes και έτσι ισχυροποιείται η θεραπεία.
Στα 810mm 420nm Η χρήση των laser για την πρόληψη της δημιουργίας ακμής στηρίζεται στην μερική καταστροφή - αποδυνάμωσή της τριχοσμηγματογόνου συσκευής. Ως εκ τούτου από την μειωμένη παραγωγή σμήγματος που προκύπτει στην επιδερμίδα και την οξυγόνωση του ιστού λόγω της χρήσης του laser, το P. Acnes καταστρέφεται.
M.D. Maria Kardasi