ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μαδρίτη 13.04.09 Αρ. Πρωτ. Φ.2710/201 Προς : Υπουργείο Εξωτερικών - Β4 Δ/νση Κοιν. : Υπουργείο Εξωτερικών Διπλ. Γρ. Υφυπουργού κ. Μ. Βαρβιτσιώτη Γρ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ κ. Θ. Σκυλακάκη Γρ. κ. Β Γεν. Δ/ντού Υπουργείο Οικονομίας & Οικονομικών (μέσω ΥΠΕΞ) Ε.Δ. : Γρ. κ. Υπουργού Φορείς (ως Πίνακας Αποδεκτών) (μέσω ημών) Πρεσβεία Μαδρίτης Θέμα: Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας για το 2008 Γενικά χαρακτηριστικά Η διεθνής οικονομική κρίση, που άρχισε να πλήττει σοβαρά την παγκόσμια οικονομία από το 2 ο εξάμηνο του 2008, επηρέασε αρνητικώς και τους ρυθμούς αύξησης των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της Ισπανίας. Τοιουτοτρόπως η διεύρυνση αυτών για την τελευταία πενταετία παρουσιάζει πλέον μικρότερους ρυθμούς αύξησης. Συγκεκριμένα η σωρευτική άνοδος του όγκου του εξωτερικού εμπορίου ανήλθε στο 32.4%, των εισαγωγών στο 35.5% των δε εξαγωγών στο 28.1% (πίνακας 1). Η αύξηση των εξαγωγών σε σχέση με το 2007 ήταν 2%. Αυτός ο ρυθμός αύξησης ήταν ο μικρότερος της πενταετίας και οφείλεται στην πολύ κακή επίδοση του 4 ου τριμήνου του 2008. Η μείωση των εξαγωγών στο τελευταίο τρίμηνο έφθασε το 8.4% ενώ η πτώση προς την ευρωζώνη το 9.2%. 1
Αντίστοιχη συμπεριφορά παρατηρήθηκε και στις εισαγωγές των οποίων η πτώση το 4 ο τρίμηνο ήταν ακόμη περισσότερο απότομη. Η ετήσια μεταβολή ήταν θετική, έφθασε δε το 3.5%, ποσοστό παραπλήσιο εκείνου που σημειώθηκε το 2007. Όμως η πτώση τους τον Δεκέμβριο πλησίασε το 18%! Και για όλο το 4 ο τρίμηνο το 17%! Η πτώση που σημειώθηκε δε στα αγαθά κεφαλαιακού εξοπλισμού ήταν ακόμη μεγαλύτερη, απόδειξη της αυξανόμενης συρρίκνωσης που παρατηρείται στον μεταποιητικό τομέα τα δύο τελευταία τρίμηνα του περασμένου έτους. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας (δις. Ευρώ) Έτη 2004 2005 2006 2007 2008 Ισπ. Εξαγωγές Ισπ. εισαγωγές Όγκος εμπορίου % κάλυψης εισαγωγών 146.9 155 170.4 184.2 188.2 208.4 232.9 262.7 272.6 282.3 355.3 387.9 433.1 456.8 470.5 70.5 66.5 64.8 67.6 66.7 Ισοζύγιο -61.5-77.9-92.3-88.5-94.1 Ο δείκτης εξωτερικού εμπορίου (η αξία των συνολικών εμπορικών συναλλαγών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ), έχοντας γενικότερα μία σαφή αυξητική τάση τα τελευταία έτη, ανήλθε από 42.2% το 2004 στο 42.9% το 2008. Αν και παρατηρήθηκε μία επιβράδυνση σε σχέση με το 2007 ( 43.5%) η οποία πιθανότατα να ενταθεί περαιτέρω το τρέχον έτος, το γεγονός της συμμετοχής στην Ε.Ε. με την μετέπειτα ευεργετική επιρροή του Ευρώ, έχει επιδράσει ευεργετικώς στην εξωστρέφεια της Ισπανικής οικονομίας. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Εμπορικό έλλειμμα (δις Ευρώ) 1 Έτη 2004 2005 2006 2007 2008 2 ΑΕΠ* 841 908 981 1050 1095 3 Εμπορικό έλλειμμα 61.5 77.9 92.3 88.5 94.1 4 % (3)/(2) 7.3 8.6 9.4 8.4 8.6 * σε ονομαστικές τιμές Σε απόλυτους αριθμούς το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε την τελευταία πενταετία (04-08) κατά 32.6 δις ή κατά 53% Το δε ποσοστό του εμπορικού ελλείμματος επί του ΑΕΠ αυξήθηκε από 7.3% το 2004 στο 8.6% το 2008. (πίνακας 2 ). 2
Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι ότι, ενώ το ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές ευρίσκετο το 2004 στο 70.5%, το 2008 κατήλθε στο 66.7% ενώ για το 2007 είχε για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια εμφανίσει μία μικρή βελτίωση στο 67.6%. Τα αυξανόμενα εμπορικά ελλείμματα που παρατηρούνται εδώ και μία δεκαετία και τα συνεχώς μειούμενα ποσοστά κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές οφείλονται στον τρόπο που αναπτύχθηκε η Ισπανική οικονομία. Η ανάπτυξη της τελευταίας (μετά την είσοδο στην Ε.Ε) στηρίχτηκε περισσότερο στο μέγεθος της οικονομικής δραστηριότητος και στην ποσότητα των παραγόμενων αγαθών, ως αποτέλεσμα της μεγάλης επάρκειας σε ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό και στο χαμηλό χρηματοδοτικό κόστος, παρά στις βελτιώσεις της ποιότητος της παραγωγής και της αποδοτικότητος αυτής. Επιπλέον ένας άλλος παράγοντας που ώθησε την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη της Ισπανίας ήταν η υπερχρέωση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία δεκαετία η εγχώρια ζήτηση μπόρεσε να αυξηθεί με ρυθμούς διπλάσιους εκείνων που σημειώθηκαν στον χώρο της ευρωζώνης. Όσον αφορά τους δείκτες ανταγωνιστικότητος της Ισπανικής οικονομίας έχουμε να παρατηρήσουμε ότι: Την τελευταία δεκαετία το μοναδιαίο κόστος εργασίας έχει αυξηθεί περισσότερο από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης (με έτος εκκίνησης το 1999=100, η Ισπανία το 2008 είχε φθάσει το 132 ενώ ο μέσος όρος δεν ξεπερνούσε το 120). Η δε εξέταση των τάσεων που αναπτύσσονται δείχνει ότι υπάρχει απόκλιση της διαφοράς.* Επίσης όσον αφορά τις τιμές οι πληθωριστικές πιέσεις σε αυτές ευρίσκοντο σταθερά πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης. Μάλιστα η Ισπανία είχε έως και το 2008 τον υψηλότερο πληθωρισμό μεταξύ των μεγάλων εμπορικών της εταίρων στην Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά οι μεγάλες επενδύσεις στην υποδομή της χώρας που έγιναν κυρίως χάρη στα κοινοτικά κονδύλια αλλά και οι μεγάλες άμεσες ξένες επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν, έχουν βελτιώσει την δομική ανταγωνιστικότητα των ισπανικών προϊόντων. Κατά αυτόν τον τρόπο η απώλεια ανταγωνιστικότητος που προέρχεται από τους δείκτες τιμών και κόστους έχει αναπληρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Γεωγραφική κατανομή των Ισπανικών Εξαγωγών Το ποσοστό των Ισπανικών εξαγωγών που κατευθύνεται στον οικονομικό χώρο της Ε.Ε-25, μειώθηκε το 2008 σε σχέση με το 2007 από 70% σε 67% (διαγρ.1). Παρόλο την μείωση εξακολουθεί να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, που καταδεικνύει την μεγάλη διασύνδεση των Ισπανικών επιχειρήσεων με τους κοινοτικούς οικονομικούς εταίρους. Η Γαλλία με το 18.2% επί του γενικού συνόλου ευρίσκεται με μεγάλη διαφορά στην 1 η θέση. Ακολουθούν η Γερμανία με 10.6%, η Πορτογαλία με 8.8% η Ιταλία με 8% και το Ηνωμένο Βασίλειο με 7%. * στοιχεία της Κεντρικής Τραπέζης της Ισπανίας 3
Σε γενικές γραμμές μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι δεν υπήρξε μεγάλης τάξεως μεταβολές στις πρώτες 10 θέσεις. Το ποσοστό των 10 πρώτων ανήλθε από 65.8% το 2007 σε 66.3% το 2008, ενώ στην 10η θέση εμφανίζεται πλέον η Τουρκία χωρίς όμως να έχει αυξήσει το ποσοστό της που παραμένει στο 1.6%. Επίσης μπορούμε να σημειώσουμε ότι οι 7 από τις 10 πρώτες χώρες είναι από την Ευρωζώνη, ενώ η Ελλάδα που κατέχει το 1.2% ευρίσκεται στην 17 η θέση της γενικής κατάταξης (πίνακας 3). Διάγραμμα 1 Γεωγραφική κατανομή Ισπανικών εξαγωγών ΙΣΠΑΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ 2008 ΑΣΙΑ-ΩΚΕΑΝΙΑ ΕΕ-25 ΑΦΡΙΚΗ Λ.ΑΜΕΡΙΚΗ Β.ΑΜΕΡΙΚΗ ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ Αν και παρατηρείται στα τελευταία χρόνια μία σταδιακή υποχώρηση στην θέση της κατάταξης,(το 2005 και το 2006 η Ελλάδα κατείχε την 13 η θέση ενώ το 2007 την 14η) αυτό δεν οφείλεται σε υποχώρηση των ισπανικών εξαγωγών σε απόλυτους αριθμούς αλλά σε ποσοστιαίους. Από τους υπόλοιπους γεωγραφικούς χώρους η Ασία-Ωκεανία ευρίσκεται στην 2 η θέση με 7.1% ( Κίνα με 1.2%, Ιαπωνία με 0.8% ), η Αφρική με αξιοσημείωτη βελτίωση ευρίσκεται πλέον με 5.3% στην 3 η θέση ( Προεξέχουσα θέση έχει το Μαρόκο με 1.9% επί του γενικού συνόλου ή 44% επί του συνόλου των εξαγωγών στην Αφρικανική ήπειρο ). Η Λατινική και Κεντρική Αμερική στην 4 η με 5%. Το Μεξικό, αν και απορρόφησε λιγότερα ισπανικά προϊόντα σε σχέση με το 2007, εξακολουθεί, με μεγάλη διαφορά, να κατέχει την 1 η θέση με 1.5% ή 30% επί του συνόλου των εξαγωγών στην συγκεκριμένη ήπειρο. Άλλωστε οι δύο χώρες έχουν ιδιαίτερα ισχυρούς παραδοσιακούς δεσμούς. Έπεται η Β. Αμερική με 4.5% (ΗΠΑ με 4.1%) 4
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Σημαντικότεροι πελάτες των Ισπανικών προϊόντων Α/Α Χώρες 20 08 1 Γαλλία 34.2* 18.2%** 2 Γερμανία 19.9 10.6% 3 Πορτογαλία 16.5 8.8% 4 Ιταλία 15.1 8% 5 Ηνωμένο Βασίλειο 13.2 7% 6 Η.Π.Α 7.7 4.1% 7 Ολλανδία 5.9 3.1% 8 Βέλγιο 5.6 3% 9 Μαρόκο 3.6 1.9% 10 Τουρκία 3 1.6% ΣΥΝΟΛΟ (των 10) 124.7 66.3% 17 Ελλάς 2.3 1.2% * Δισ. Ευρώ ** Επί του συνόλου των εξαγωγών Γεωγραφική κατανομή των Ισπανικών Εισαγωγών Το ποσοστό των Ισπανικών εισαγωγών από τον οικονομικό χώρο της Ε.Ε-25, μειώθηκε από 58.9% το 2007 σε 55% το 2008 (διαγρ.2). Το ποσοστό αυτό είναι σαφώς μικρότερο εκείνου των εξαγωγών καθώς η εξάρτηση της Ισπανίας σε προϊόντα ενέργειας, υψηλής τεχνολογίας, αλλά και άλλα των οποίων η ζήτηση προσδιορίζεται κυρίως από το χαμηλό κόστος τους, διαφοροποιεί την γενική εικόνα. Από τις κοινοτικές χώρες η Γερμανία με 14.1% επί του συνόλου των εισαγωγών, καταλαμβάνει την 1 η θέση (πίνακας 4). Από τις υπόλοιπες χώρες, η Γαλλία έρχεται 2η με 10.7% και ακολουθούν η Ιταλία με 7.6%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 4.5%, η Ολλανδία με 3.7%, η Πορτογαλία με 3.3% και το Βέλγιο με 2.5%. Η Ελλάδα υποχώρησε σημαντικά και με 419 εκ. ευρώ κατέχει πλέον το 0.15% και την 64 η θέση στην γενική κατάταξη. Το 2005 η Ελλάδα κατείχε την 54 η θέση το 2006 την 55 η ενώ το 2007 την 52 η ). Από τους υπόλοιπους γεωγραφικούς χώρους η Ασία ευρίσκεται στην 2 η θέση με 18.8%. Η Κίνα με 7.1% ευρίσκεται πολύ μπροστά από τις υπόλοιπες χώρες 5
καταλαμβάνοντας το 38% των ισπανικών εισαγωγών από την συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Η Ιαπωνία με 1.8% και η Σαουδική Αραβία με 1.5% κατέχουν τις επόμενες δύο θέσεις. Το μερίδιο των πετρελαιοπαραγωγών για την Ασία-Ωκεανία ανέρχεται στο 19%. Η Αφρική ευρίσκεται στην 3 η θέση με ιδιαίτερα αυξημένο ποσοστό που ανέρχεται στο 9.4% και οφείλεται κυρίως στα προϊόντα ενέργειας. Η Αλγερία με 2.3%, η Νιγηρία με 1.6% και η Λιβύη με 1.1% κατέχουν τις τρεις πρώτες θέσεις. Αυτές οι χώρες, που σημειωτέον εξάγουν κατ εξοχήν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, κατέχουν το 54% των Αφρικανικών εξαγωγών προς την Ισπανία. Ακολουθεί η Λ. και Κ. Αμερική με 5% ( το Μεξικό με 1.2% και η Βραζιλία με 1.1% καταλαμβάνουν παραδοσιακά τις δύο πρώτες θέσεις). Τέλος η Β. Αμερική με 4.6 % ( ΗΠΑ με 4%) καταλαμβάνει την 5 η θέση.. Από τις υπόλοιπες χώρες αξιόλογο ποσοστό έχει η Ρωσία με 2.7% (9 η θέση) και η Τουρκία με 1.3% (16 η θέση). Διάγραμμα 2 Γεωγραφική κατανομή Ισπανικών εισαγωγών ΙΣΠΑΝΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 2008 ΕΕ-25 ΑΣΙΑ - ΩΚΕΑΝΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Β. ΑΜΕΡΙΚΗ Λ. ΑΜΕΡΙΚΗ Η γεωγραφική κατανομή των ισπανικών εισαγωγών είναι περισσότερο διασπαρμένη από την αντίστοιχη των εξαγωγών ο δε ρόλος των τρίτων χωρών είναι σημαντικότερος. Οι δέκα πρώτες χώρες καταλαμβάνουν το 60.3% και σ αυτές υπάρχουν τρεις εκτός Ε.Ε. (Κίνα, Η.Π.Α, Ρωσία). Συγχρόνως στις επόμενες πέντε θέσεις εμφανίζονται η Αλγερία, η Ιαπωνία, η Νιγηρία, η Σαουδική Αραβία και η Ιρλανδία 6
ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Σημαντικότεροι προμηθευτές της Ισπανικής αγοράς Α/Α Χώρες 2008 1 Γερμανία 39.9* 14.1%** 2 Γαλλία 30.3 10.8% 3 Ιταλία 21.4 7.6% 4 Κίνα 20 7.1% 5 Ηνωμένο Βασίλειο 12.8 4.5% 6 ΗΠΑ 11.2 4% 7 Ολλανδία 10.5 3.7% 8 Πορτογαλία 9.2 3.3% 9 Ρωσία 7.5 2.7% 10 Βέλγιο 7.1 2.5% ΣΥΝΟΛΟ (των 10) 169.9 60.3% 52 Ελλάς 0.42 0.15% * Δισ. Ευρώ ** Επί του συνόλου των εισαγωγών Η παρατηρούμενη διαφοροποίηση ευρίσκει την εξήγησή της στους κάτωθι παράγοντες: 1. Άνοδος των διεθνών τιμών ενέργειας 2. Εισαγωγική διείσδυση προϊόντων χαμηλής και μέσης προστιθέμενης αξίας από τις αναπτυσσόμενες χώρες με προεξάρχουσα χώρα την Κίνα 3. Εξάρτηση σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας Κυριότερες κατηγορίες προϊόντων στο εξωτερικό εμπόριο της Ισπανίας ΕΞΑΓΩΓΕΣ Οι Ισπανικές εξαγωγές δείχνουν δυναμισμό και ικανοποιητική ανταγωνιστικότητα καθώς η μεγάλη τους πλειοψηφία κατευθύνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου ο ανταγωνισμός στηρίζεται στην παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων, στην αύξηση των επιλογών που έχει ο καταναλωτής μέσω μίας μεγάλης ποικιλίας αυτών, στο marketing και στην διαφοροποίηση των τιμών. 7
ΠΙΝΑΚΑΣ 5 Κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα ΕΞΑΓΩΓΕΣ (δις ευρώ) Προϊόντα 2008 2007 1 [87] Αυτοκίνητα, οχήματα 36.4 38.8 2 [84] Λέβητες, μηχανές 15.2 15.5 3 [85] Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά 12.4 12.2 4 [27] Ορυκτά καύσιμα 12.1 8.7 5 [72] Σίδηρος και χάλυβας 8 7 6 [39] Πλαστικές ύλες 7 7.1 7 [30] Φαρμακευτικά προϊόντα 6.8 6.7 8 [73] Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο 5.2 4.7 9 [08] Καρποί και φρούτα 5 4.7 10 [99] Ειδικές χρήσεις 4 3.7 11 [07] Λαχανικά 3.7 3.7 12 [29] Οργανικά χημικά 3.4 3.8 13 [48] Χαρτί και χαρτόνια 3.1 3.1 14 [40] Καουτσούκ 3 3 15 [62]Ενδύματα 2.8 2.6 Αναλύοντας τις 15 πρώτες κατηγορίες προϊόντων ( πίνακας 5 ) διαπιστώνουμε ότι η σύνθεση αυτών δεν έχει μεταβληθεί από το 2007 ενώ και οι ανακατατάξεις είναι πολύ μικρού μεγέθους. Οι 5 πρώτες κατηγορίες καταλαμβάνουν το 44.7% ενώ οι 10 πρώτες το 60%. Η διασπορά των εξαγωγών χωρίς να είναι προβληματική δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ικανοποιητική κυρίως λόγω της μεγάλης σημασίας που έχει η κατηγορία των αυτοκινήτων και οχημάτων. Η εν λόγω κατηγορία κατέχει σχεδόν το 20% του συνολικού μεγέθους των εξαγωγών. Μάλιστα η κατηγορία αυτή είναι μακράν η σπουδαιότερη των εξαγωγών που πραγματοποιούνται στους πρώτους εμπορικούς εταίρους ( με εξαίρεση τις ΗΠΑ) καταλαμβάνοντας ποσοστά που κυμαίνονται ως ακολούθως: 33% για την Γαλλία, 28% για το Η.Β. 26% για την Γερμανία, και 20% για την Ιταλία. Ο δυναμισμός αυτής της κατηγορίας προήλθε από επενδύσεις ξένων αυτοκινητοβιομηχανιών που πραγματοποιήθηκαν μετά την ένταξη της Ισπανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα που παρουσίαζε ο οικονομικός χώρος της Ισπανίας (εγγύτητα στην ανεπτυγμένη Ευρώπη, βελτιούμενες υποδομές, χαμηλό εργατικό κόστος συγκριτικά με τις αγορές που στόχευαν να 8
κατευθύνουν την παραγωγή τους ). Τοιουτοτρόπως τα συγκεκριμένα προϊόντα παράγονται συμπληρωματικώς εκείνων που κατασκευάζονται κυρίως στην Γαλλία, Γερμανία και Ην. Βασίλειο. Η πλειοψηφία των προϊόντων που εμφανίζεται στις πρώτες 15 θέσεις ανήκουν στα παραδοσιακά βιομηχανικά προϊόντα, τα προϊόντα κατά πρώτη ύλη, και τα χημικά που θεωρούνται μέσης προστιθέμενης αξίας. Συγχρόνως όμως υπάρχει ικανός αριθμός κατηγοριών των οποίων η πλειοψηφία των προϊόντων είναι υψηλής προστιθέμενης αξίας (χαρακτηριστικά αναφέρουμε τις κατηγορίες 87, 85,84, και 30. Αντιθέτως η σημασία των παραδοσιακών αγροτικών και μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων που θεωρούνται χαμηλής προστιθέμενης αξίας έχει μειωθεί. Το μερίδιο αυτών για το 2008 έφθασε το 12%, στις δε πρώτες 15 κατηγορίες ανευρίσκονται στην 9 η θέση οι καρποί και τα φρούτα [08], στην 11 η τα λαχανικά [07]. Πέραν αυτών στην 16 η εμφανίζονται τα κρέατα [02], στην 17 η τα ποτά [22], στην 19 η τα λάδια [15], στην 26 η τα παρασκευάσματα λαχανικών [20], στην 27 η τα ψάρια και μαλακόστρατα [03], στην 36 η άλλα παρασκευάσματα διατροφής 21], και στην 38 η τα γαλακτοκομικά [04]. Οι κατηγορίες των φρούτων και λαχανικών κατέχουν το 4.6% επί του γενικού συνόλου ή το 37% των εξεταζόμενων εξαγωγών. Το μερίδιο δε των εν λόγω δύο κατηγοριών είναι σαφώς μεγαλύτερο στην Γερμανία (10%) και το Ην. Βασίλειο (9%), όπου δεν υπάρχει τοπική ανταγωνιστική παραγωγή. Επανερχόμενοι στην ανάλυση των εμπορικών σχέσεων της Ισπανίας με τον κοινοτικό οικονομικό χώρο δυνάμεθα να διαπιστώσουμε τα ακόλουθα: Το income effect, ( σύγκριση αυξήσεως εγχωρίου εισοδήματος με αυτό της αλλοδαπής), επενεργεί αρνητικώς, καθώς ο ρυθμός οικονομικής αναπτύξεως στην Ισπανία είναι υψηλότερος του κοινοτικού μέσου όρου και ιδίως από εκείνον των δύο πρώτων εμπορικών εταίρων της ήτοι Γαλλίας και Γερμανίας. Βεβαίως λόγω της οικονομικής κρίσης οι εν λόγω οικονομίες ευρίσκονται πλέον σε ύφεση και η επίδραση αυτής στις εμπορικές ροές είναι προς το παρόν δύσκολο να προβλεφθεί. Το price effect ( αύξηση κόστους εγχωρίου παραγωγής σε σχέση με αυτό της αλλοδαπής σε κοινό νόμισμα ) ενεργεί επίσης αρνητικώς για την σχέση εξαγωγών / εισαγωγών με τον κοινοτικό οικονομικό χώρο καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις στην Ισπανία είναι μεγαλύτερες του μέσου κοινοτικού μέσου όρου και ιδίως έναντι των δύο κυριότερων εμπορικών της εταίρων Όμως από την άλλη πλευρά ο ρόλος του structural effect ( ύψος επενδύσεων, νέες υποδομές ) είναι αρκετά θετικός ώστε σε συνδυασμό με τον καταμερισμό εργασίας που υπάρχει, να μειώνει την αρνητική επίδραση των δύο άλλων παραγόντων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ η κάλυψη των εισαγωγών από τις εξαγωγές για το σύνολο του εξωτερικού εμπορίου της Ισπανίας ανέρχεται περίπου στο 66.7% για την αντίστοιχη περίπτωση με τον κοινοτικό οικονομικό χώρο η κάλυψη ευρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα. (πίνακας 6 ). 9
ΠΙΝΑΚΑΣ 6 Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας με Ε.Ε Ισπανικές εξαγωγές στην Ε.Ε-25 Ισπανικές εισαγωγές στην Ε.Ε-25 2006 2007 2008 118 124.9 126 153.7 164.9 153.9 Κάλυψη εισαγωγών 76.8% 75.5% 81.8% * Δισ. Ευρώ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Αναλύοντας τις 15 πρώτες κατηγορίες (Πίνακας 7) διαπιστώνουμε ότι η σύνθεση αυτών δεν έχει μεταβληθεί το 2008 σε σχέση με το 2007 αλλά υπάρχουν ΠΙΝΑΚΑΣ 7 Κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (δις ευρώ) Προϊόντα 2008 2007 1 [27] Ορυκτά καύσιμα 56.6 42.5 2 [87] Αυτοκίνητα, οχήματα 33.4 43.1 3 [85] Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά 27.7 26.3 4 [84] Λέβητες, μηχανές 27 31.6 5 [72] Σίδηρος και χάλυβας 11.4 12.3 6 [30] Φαρμακευτικά προϊόντα 9.4 8.4 7 [39] Πλαστικές ύλες 8.3 8.9 8 [29] Οργανικά χημικά 7 7.2 9 [62]Ενδύματα 5.2 5 10 [90] Όργανα και συσκευές οπτικής 5 5.2 11 [73] Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο 4.8 4.7 12 [61] Ενδύματα, πλεκτά 4.5 4.2 13 [03] Ψάρια και μαλακόστρακα 4.3 4.7 14 [48] Χαρτί και χαρτόνια 3.7 4 15 [94] Έπιπλα, συσκευές φωτισμού 3.4 3.8 10
αρκετές ανακατατάξεις μίας θέσεως με κυριότερη εκείνης των δύο πρώτων προϊόντων όπου τα ορυκτά καύσιμα, παρουσιάζοντας μία αύξηση της τάξεως του 33% με την εκ παραλλήλου πτώση των εξαγωγών της κατηγορίας των αυτοκινήτων-οχημάτων κατά 22.5%, πέρασαν στην 1 η θέση. Οι δύο αυτές ομάδες προϊόντων κατέχουν το 32% των συνολικών εισαγωγών της Ισπανίας. Μ την σειρά τους οι 5 πρώτες κατηγορίες έχουν το 55.3% και οι 10 πρώτες το 67.7%. Παρατηρούμε ότι η διασπορά είναι ακόμη μικρότερη εκείνης των εξαγωγών, κάτι που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αυξημένη σημασία των ορυκτών καυσίμων. Το κύριο μέρος των εισαγωγών ανευρίσκεται στα βιομηχανικά προϊόντα τα οποία καταλαμβάνουν τις 11 από τις 15 πρώτες θέσεις. Παρόλο την ύπαρξη αρκετών κατηγοριών που αντιπροσωπεύουν είτε παραδοσιακά βιομηχανικά είδη είτε κατά πρώτη ύλη, η παρουσία αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι πιο έντονη από εκείνη των εξαγωγών. Η μόνη εμφανής κατηγορία χαμηλής προστιθέμενης αξίας [ψάρια, 03] εμφανίζεται στην 13 η θέση με 4.3 δις ή 1.5% επί του συνόλου. Οι ελληνικές εξαγωγές του εν λόγω προϊόντος, που σημειωτέον καταλαμβάνουν την 1 η θέση, κατέχουν μόνο το 1.6% των ισπανικών εισαγωγών. Όσον αφορά τα έτοιμα ενδύματα και υποδήματα (κατηγορίες 61,62 και 64) οι ισπανικές εξαγωγές υστερούν χαρακτηριστικά των εισαγωγών παρουσιάζοντας ένα έλλειμμα της τάξεως των 4.8 δις ευρώ. Αναλυτικότερα οι εξαγωγές για το 2008 έφθασαν τα 6.8 δις ή 3.6% επί του συνόλου και οι εισαγωγές τα 11.6 δις ή το 4.1% επί του αντίστοιχου συνόλου. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσουμε την ιδιαίτερα υψηλή θέση που κατέχουν στο σύνολο των ισπανικών εξαγωγών προς την χώρα μας τα εν λόγω προϊόντα ( η [62] στην 5 η θέση, η [61] στην 6 η και η [64] στην 10 η, εν αντιθέσει με τις χαμηλές θέσεις που ευρίσκονται στις αντίστοιχες εξαγωγές προς την Γερμανία, Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Ιταλία. O Προϊστάμενος Δημήτριος Χαλεπίδης Σύμβουλος Α ΟΕΥ 11
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ (μέσω ημών) 1. Σ.Ε.Β. info@fgi.org.gr 2. Σ.Β.Β.Ε. info@sbbe.gr 3. Σ.Ε.Β.Ε. info@seve.gr 4. Ε.Β.Ε.Α. ebea@acci.gr 5. Ε.Β.Ε.Θ. root@eveth.gr 6. Ε.Β.Ε.Π. evepgr1@acci.gr 7. Π.Σ.Ε. pse@otenet.gr 8. ΕΛ.Κ.Ε. e.mouratidis@elke.gr 9. O.Π.Ε. katsaniotis@hepo.gr 10. ΤτΕ isampethai@bankofgreece.gr 11. Δ.Ε.Θ. gramp@tif.gr exabroad@tif.gr 12. HELEXPO exhibitions@helexpo.gr 12