Πληροφορίες ελαστικών Μάθετε πως να επιλέγετε και να αξιοποιείτε τα ελαστικά σας στο μέγιστο βαθμό. Πόσο πρέπει να φουσκώνω τα ελαστικά μου; Πώς καταλαβαίνουμε ότι το πέλμα έχει φθαρεί υπερβολικά; Γιατί και πώς θα πρέπει να εναλλάσσετε τις θέσεις των ελαστικών σας; Εδώ παρουσιάζουμε μία σαφή και περιεκτική ανακεφαλαίωση αυτών και πολλών ακόμα βασικών τρόπων να διασφαλίσετε την οδική ασφάλεια και μεγάλη διάρκεια ζωής για τα ελαστικά σας... Πώς διαβάζουμε τη σήμανση ενός ελαστικού Μπορείτε να μάθετε όλα τα βασικά σχετικά με ένα ελαστικό απλά διαβάζοντας τις πληροφορίες στην πλευρά (ή τα πλαϊνά) Πλαϊνά: Τύπος ελαστικού Ορίζει την προβλεπόμενη χρήση του ελαστικού. P (ή χωρίς γράμμα) σημαίνει ότι είναι ελαστικό για επιβατικό αυτοκίνητο. LT σημαίνει ότι είναι για ελαφρό φορτηγό. Πλάτος ελαστικού Το πλάτος ελαστικού το οποίο μετράται σε χιλιοστά, από πλαϊνό σε πλαϊνό. Αυτό το ελαστικό έχει πλάτος 215 χιλιοστά. Προφίλ Ο λόγος του ύψους της διατομής του ελαστικού προς το πλάτος του. 65 σημαίνει ότι το ύψος ισούται με το 65% του πλάτους του ελαστικού.
Δομή Μας πληροφορεί για τον τρόπο κατασκευής του ελαστικού. To "R" σημαίνει radial, κάτι που σημαίνει ότι ο κορμός αποτελείται από ακτινικές χορδές λινών. Αυτές οι χορδές είναι στρώματα υφάσματος που συγκροτούν τον κορμό του ελαστικού, και αναπτύσσονται ακτινικά κατά πλάτος του ελαστικού από τη μία στεφάνη στην άλλη. Το "B" υποδηλώνει ότι το ελαστικό είναι συμβατικής κατασκευής, δηλ. ότι οι χορδές των λινών εκτείνονται διαγώνια ως προς το πλάτος του ελαστικού από τη μία στεφάνη στην άλλη, και τα στρώματα των λινών διατάσσονται σε εναλλασσόμενες κατευθύνσεις ώστε να αλληλοενισχύονται. Διάμετρος ζάντας To πλάτος της ζάντας, από το ένα άκρο στο άλλο. Η διάμετρος αυτής της ζάντας είναι 15 ίντσες. Δείκτης φορτίου Υποδηλώνει το μέγιστο φορτίο σε λίβρες το οποίο ένα ελαστικό μπορεί να φέρει όταν είναι σωστά φουσκωμένο. Το μέγιστο φορτίο θα το βρείτε επίσης σε λίβρες και κιλά σε άλλο σημείο του πλαινού του ελαστικού. Δείκτης ταχύτητας Δείχνει τη μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να κινηθεί ένα ελαστικό ή σημαίνει ότι το ελαστικό είναι μέγιστης ταχύτητας 130 μίλια/ώρα. Παρακαλούμε σημειώστε ότι αυτός ο δείκτης αφορά μόνο στην ταχύτητα που αντέχει το ελαστικό, και ΔΕΝ αποτελεί υπόδειξη για υπέρβαση των νόμιμων ορίων ταχύτητας. Πάντα να οδηγείτε μέσα στα όρια που ορίζει ο ΚΟΚ. DOT Σημαίνει ότι το ελαστικό συμμορφώνεται με όλα τα ισχύοντα πρότυπα ασφαλείας που έχει θεσπίσει το Υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ (D.O.T). Δίπλα στη σήμανση αυτή υπάρχει ένα αναγνωριστικό ή αριθμός σειράς του ελαστικού, ένας συνδυασμός αριθμών και γραμμάτων με μέχρι 12 στοιχεία. UTQG Είναι τα αρχικά Uniform Tire Quality Grading (Ενιαία Αξιολόγηση Ποιότητας Ελαστικών), σύστημα αξιολόγησης ποιότητας ελαστικών που έχει αναπτυχθεί από το Υπουργείο Μεταφορών των Η.Π.Α. (D.O.T.). Για περισσότερες πληροφορίες για το UTQG, βλ. 'Tire Grades'.
Η κατασκευή ενός ελαστικού Από την ανάμιξη στην επιθεώρηση Ανάμιξη Οι πρώτες ύλες, μεταξύ αυτών χρωστικές, χημικά και μέχρι 30 διαφορετικά είδη καουτσούκ αναμιγνύονται σε τεράστιους αναμίκτες, τις λεγόμενες μηχανές Banbury, οι οποίες λειτουργούν σε συνθήκες πολύ υψηλής θερμότητας και πίεσης. Εκεί αναμιγνύονται τα πολλά συστατικά και παράγεται ένα μαύρο, κολλώδες μίγμα το οποίο στη συνέχεια φρεζάρεται πολλές φορές. Φρεζάρισμα To καουτσούκ μετά την ψύξη του μετατρέπεται σε πλάκες οι οποίες μεταφέρονται στις φρέζες τεμαχισμού. Σε αυτές τις φρέζες παρασκευάζονται τα διάφορα μίγματα για τις φρέζες τροφοδοσίας, όπου τεμαχίζονται σε λωρίδες προκειμένου να γίνουν πλαινά, πέλματα ή άλλα μέρη του ελαστικού. Ένα ακόμα είδος καουτσούκ επικαλύπτει το ύφασμα το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία του κορμού του ελαστικού. Χρησιμοποιούνται πολλών ειδών υφάσματα: πολυεστέρας, ρεγιόν ή νάιλον. Στεφάνη Ένα ακόμα μέρος είναι η στεφάνη, που λέγεται έτσι ακριβώς λόγω του σχήματός της. Αυτή εφαρμόζει με τη στεφάνη της ζάντας του οχήματος. Λινό Στη συνέχεια τοποθετούνται τα δύο στρώματα λινών, οι λεγόμενες χορδές. Στη συνέχεια προστίθεται ένα ζεύγος λωρίδων, οι λεγόμενες τσέιφερ (chafer) που λέγονται έτσι επειδή ανθίστανται στην τριβή από τη ζάντα όταν γίνεται η τοποθέτηση επάνω στο αυτοκίνητο. Πέλμα Τώρα, ο κατασκευαστής του ελαστικού προσθέτει τις ατσάλινες ζώνες που προσφέρουν αντοχή στη διάτρηση και κρατούν το πέλμα σταθερά επάνω στο δρόμο. Το πέλμα είναι το τελευταίο μέρος που τοποθετείται σε ένα ελαστικό. Αφού με αυτόματους κυλίνδρους συμπιεστούν καλά μεταξύ τους όλα τα μέρη, το ελαστικό - το οποίο τώρα λέγεται πράσινο ελαστικό - είναι έτοιμο για ωρίμανση και επιθεώρηση.
Ωρίμανση Η πρέσα ωρίμανσης δίνει στα ελαστικά το τελικό σχήμα και σχέδιο πέλματος. Σε καλούπια εν θερμώ γίνεται η σχηματοποίηση και ο βουλκανισμός του ελαστικού. Tα καλούπια έχουν χαραγμένο το σχέδιο του πέλματος, τις αναγραφές του κατασκευαστή επί του ελαστικού και τη σήμανση γενικά που προβλέπεται από το νόμο. Η ωριμανση των ελαστικών γίνεται σε άνω των 300 βαθμών για 12 με 25 λεπτά, ανάλογα με τη διάστασή τους. Επιθεώρηση Εάν κάτι δεν πάει καλά με το ελαστικό εάν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα με το ελαστικό, ακόμα και το παραμικρό ψεγάδι - το ελαστικό απορρίπτεται. Κάποιες ατέλειες εντοπίζονται από τα εκπαιδευμένα χέρια και μάτια του ελεγκτή ενώ άλλες βρίσκονται από εξειδικευμένα μηχανήματα. Η επιθεώρηση δε σταματά στην επιφάνεια. Κάποια ελαστικά επιλέγονται από τη γραμμή παραγωγής και εξετάζονται με ακτίνες X για την ανίχνευση κρυμμένων αδυναμιών ή εσωτερικής αστοχίας. Επιπλέον, οι μηχανικοί ποιοτικού ελέγχου τακτικά τεμαχίζουν τυχαία διαλεγμένα ελαστικά και τα μελετούν σε κάθε λεπτομέρεια της κατασκευής τους, η οποία επηρεάζει επιδόσεις, άνεση στην οδήγηση ή ασφάλεια.
Δείκτης φορτίου Τα σύμβολα δείκτη φορτίου και ταχύτητας εμφανίζονται και στα δύο πλαϊνά του ελαστικού. Ο δείκτης ταχύτητας είναι η μέγιστη ταχύτητα στην οποία μπορεί να χρησιμοποιείται ένα ελαστικό. Ακολουθεί ένας κατάλογος με δείκτες και τις αντίστοιχες ταχύτητες. Τα radial ελαστικά χωρίς σήμανση επιτρέπεται να αναπτύσσουν ταχύτητα μέχρι 110 χλμ/ώρα (68 μίλ/ώρα). Τα συμβατικά ελαστικά περιορίζονται στα 100 χλμ/ώρα (62 μίλ/ώρα). Τα αναγομωμένα ελαστικά μπορεί να φτάνουν μέχρι μέγιστη ταχύτητα 110 χλμ/ώρα (68 μίλ/ώρα ) εκτός αν έχουν διαφορετική σήμανση. Σε ελαστικά ειδικής χρήσης, για συγκεκριμένες βαρέως τύπου εφαρμογές, πρέπει να αναγράφονται οι αντίστοιχοι περιορισμοί ταχύτητας στα πλαϊνά. Μπορούν να τοποθετούνται ελαστικά M&S (χειμώνα) με δείκτη ταχύτητας κατώτερο από του οχήματος. Σε κάποιες χώρες είναι υποχρεωτικό να τοποθετείται ταμπελάκι σε σημείο μέσα στο οπτικό πεδίο του οδηγού που να υποδεικνύει τη μέγιστη ταχύτητα του ελαστικού. Δεν επιτρέπεται υπέρβαση αυτής της ταχύτητας όταν είναι τοποθετημένα αυτά τα ελαστικά. Αυτό το σύστημα κατάταξης ισχύει για όλους τους κατασκευαστές ελαστικών. A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 B C D E F G J Μέγ. χλμ/ώρα 5 10 15 20 25 30 35 40 50 60 65 70 80 90 100 Μέγ. μίλ/ώρα 3 6 9 12 15 19 22 25 31 37 40 43 50 56 62 Δείκτης K L M P Q R S T Η V W Y ZR Μέγ. χλμ/ώρα 110 120 130 140 150 160 170 180 190 210 240 270 300 240+ Μέγ. μίλ/ώρα 68 75 81 87 93 100 106 113 118 130 150 168 186 149+ Ο δείκτης φορτίου είναι βιομηχανικό πρότυπο οπ προσδιορίζει το μέγιστο φορτίο λειτουργίας ενός ελαστικού οχήματος. LI KG LI KG LI KG LI KG 0 45 40 140 80 450 120 1400 1 46.2 41 145 81 462 121 1450 2 47.5 42 150 82 475 122 1500 3 48.7 43 155 83 487 123 1550 4 50 44 160 84 500 124 1600
LI KG LI KG LI KG LI KG 5 51.5 45 165 85 515 125 1650 6 53 46 170 86 530 126 1700 7 54.5 47 175 87 545 127 1750 8 56 48 180 88 560 128 1800 9 58 49 185 89 580 129 1850 10 60 50 190 90 600 130 1900 11 61.5 51 195 91 615 131 1950 12 63 52 200 92 630 132 2000 13 65 53 206 93 650 133 2060 14 67 54 212 94 670 134 2120 15 69 55 218 95 690 135 2180 16 71 56 224 96 710 136 2240 17 73 57 230 97 730 137 2300 18 75 58 236 98 750 138 2360 19 77.5 59 243 99 775 139 2430 20 80 60 250 100 800 140 2500 21 82.5 61 257 101 825 141 2575 22 85 62 265 102 850 142 2650 23 87.5 63 272 103 875 143 2725 24 90 64 280 104 900 144 2800 25 92.5 65 290 105 925 145 2900 26 95 66 300 106 950 146 3000 27 97.5 67 307 107 975 147 3075 28 100 68 315 108 1000 148 3150 29 103 69 325 109 1030 149 3250 30 106 70 335 110 1060 150 3350
LI KG LI KG LI KG LI KG 31 109 71 345 111 1090 151 3450 32 112 72 355 112 1120 152 3550 33 115 73 365 113 1150 153 3650 34 118 74 375 114 1180 154 3750 35 121 75 387 115 1215 155 3875 36 125 76 400 116 1250 156 4000 37 128 77 412 117 1285 157 4125 38 132 78 425 118 1320 158 4250 39 136 79 437 119 1360 159 4375 LI KG LI KG LI KG LI KG 120 1400 160 4500 200 14000 240 45000 121 1450 161 4625 201 14500 241 46250 122 1500 162 4750 202 15000 242 47500 123 1550 163 4875 203 16000 243 48750 124 1600 164 5000 204 16000 244 50000 125 1650 165 5150 205 16500 245 51500 126 1700 166 5300 206 17000 246 53000 127 1750 167 5450 207 17500 247 54500 128 1800 168 5600 208 18000 248 56000 129 1850 169 5800 209 18500 249 58000 130 1900 170 6000 210 19000 250 60000 131 1950 171 6150 211 19500 251 61500 132 2000 172 6300 212 20000 252 63000 133 2060 173 6500 213 20600 253 65000 134 2120 174 6700 214 21200 254 67000
LI KG LI KG LI KG LI KG 135 2180 175 6900 215 21800 255 69000 136 2240 176 7100 216 22400 256 71000 137 2300 177 7300 217 23000 257 73000 138 2360 178 7500 218 23600 258 75000 139 2430 179 7750 219 24300 259 77500 140 2500 180 8000 220 25000 260 80000 141 2575 181 8250 221 25750 261 82500 142 2650 182 8500 222 26500 262 85000 143 2725 183 8750 223 27250 263 87500 144 2800 184 9000 224 28000 264 90000 145 2900 185 9250 225 29000 265 92500 146 3000 186 9500 226 30000 266 95000 147 3075 187 9750 227 30750 267 97500 148 3150 188 10000 228 31500 268 100000 149 3250 189 10300 229 32500 269 103000 150 3350 190 10600 230 33500 270 106000 151 3450 191 10900 231 34500 271 109000 152 3550 192 11200 232 35500 272 112000 153 3650 193 11500 233 36500 273 115000 154 3750 194 11800 234 37500 274 118000 155 3875 195 12150 235 38750 275 121500 156 4000 196 12500 236 40000 276 125000 157 4125 197 12850 237 41250 277 128500 158 4250 198 13200 238 42500 278 132000 159 4375 199 13600 239 43750 279 136000
Κατηγορίες ελαστικών Τα επιβατικά ελαστικά συνήθως διαβαθμίζονται με βάση τρεις παράγοντες: φθορά πέλματος, ελκτική ικανότητα και αντίσταση στη θερμοκρασία. Ενιαίο σύστημα αξιολόγησης ποιότητας ελαστικών (UTQG, Uniform Tire Quality Grading System) Εκτός από τα ελαστικά χιονιού, οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ υποχρεώνουν τους κατασκευαστές να διαβαθμίζουν τα ελαστικά επιβατικών αυτοκινήτων με βάση τρεις παράγοντες: φθορά πέλματος, πρόσφυση και αντίσταση στη θερμοκρασία. Φθορά πέλματος Αυτός ο συντελεστής μετρά το βαθμό φθοράς του ελαστικού όταν δοκιμάζεται σε ελεγχόμενες συνθήκες. Το 100 αντιπροσωπεύει ένα βασικό επίπεδο ποιότητας. Ένα ελαστικό με διαβάθμιση 200 αντέχει στη φθορά το διπλάσιο, σε μία πίστα δοκιμών, από ένα άλλο με διαβάθμιση 100. Άνω του 100 Καλύτερο, 100 Βάση, κάτω του 100 Χειρότερο. Σημείωση: Οι συντελεστές φθοράς πέλματος ισχύουν μόνο για συγκρίσεις από τη σειρά προϊόντων του ίδιου κατασκευαστή. Δεν ισχύουν για συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών κατασκευαστών. Ελκτική ικανότητα Οι συντελεστές πρόσφυσης αντιπροσωπεύουν την ικανότητα του ελαστικού να σταματά σε βρεγμένο δρόμο. Η διαβάθμιση βασίζεται σε δοκιμές φρεναρίσματος "σε ευθεία". Δε δείχνει την ικανότητα του ελαστικού στις στροφές. A άριστο, B ενδιάμεσο, C αποδεκτό Θερμοκρασία Οι διαβαθμίσεις θερμοκρασίας αντιπροσωπεύουν την αντίσταση του ελαστικού στην παραγωγή θερμότητας. A άριστο, B ενδιάμεσο, C αποδεκτό. Σημείωση: Η ομοσπονδιακή νομοθεσία των ΗΠΑ ορίζει ότι όλα τα ελαστικά πρέπει να πληρούν κατ' ελάχιστο τις ελάχιστες απαιτήσεις της διαβάθμισης C.