ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 27.7.2011 B7-0000/2011 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B7-0000/2011 σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την βιομάζα και τις επιπτώσεις της στην ανάπτυξη Eva Joly εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης RE\874792.doc PE470.002v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
B7-0000/2011 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την βιομάζα και τις επιπτώσεις της στην ανάπτυξη Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και την τροποποίηση και τη συνακόλουθη κατάργηση των οδηγιών 2001/77/ΕΚ και 2003/30/ΕΚ 1, έχοντας υπόψη την απόφαση 2009/548/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Ιουνίου 2009, σχετικά με τον καθορισμό σχεδιότυπου εθνικών σχεδίων δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια με βάση την οδηγία 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2, έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής για την προστασία των δασών και τη σχετική πληροφόρηση στην ΕΕ: προετοιμασία των δασών ενόψει της κλιματικής αλλαγής (COM(2010)66 τελικό), έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, της 10ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Δύο φορές το 20 έως το 2020 - Η κλιματική αλλαγή και η ευκαιρία της Ευρώπης» (COM(2008)30 τελικό), έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την πρόσβαση σε πληροφορίες, τη συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για θέματα περιβάλλοντος (Σύμβαση του Aarhus), έχοντας υπόψη το Στρατηγικό Σχέδιο για τη Βιοποικιλότητα 2011-2020, συμπεριλαμβανομένων των στόχων βιοποικιλότητας του Αϊτσί που ενέκρινε η 10η Διάσκεψη των Μερών για την Βιολογική Ποικιλία (UNEP COP10) στην Ναγκόγια της Ιαπωνίας τον Οκτώβριο 2010, έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης για τη Βιοασφάλεια που εγκρίθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2000, έχοντας υπόψη την έκθεση «Living Planet» του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF), του 2010, έχοντας υπόψη την έκθεση με θέμα τις προοπτικές της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο (τρίτη έκδοση), την οποία δημοσίευσε η Γραμματεία της Σύμβασης για την Βιοποικιλότητα το 2010, 1 EE L 140 της 05.06.09, σ. 16. 2 ΕΕ L 182, 15.07.09, σ. 33. PE470.002v01-00 2/5 RE\874792.doc
έχοντας υπόψη το άρθρο 115 παράγραφος 5 και το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του, Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την έκθεση «Living Planet» του WWF, του 2010, οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα χρησιμοποιούν το 2030 πόρους που αντιστοιχούν σε δύο πλανήτες εάν επιλέξουμε να μην κάνουμε τίποτε, Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε τον Απρίλιο του 2009 οδηγία για την καθιέρωση κοινού πλαισίου ΕΕ για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (οδηγία 2009/28/ΕΚ), στόχος της οποίας είναι να αποτελούν μέχρι το 2020 οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας το 20% στην τελική κατανάλωση ενέργειας και το 10% στην ενεργειακή κατανάλωση εκάστου κράτους μέλους για τις μεταφορές Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομάζα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της λύσης στο πρόβλημα της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην Ευρώπη και εκτιμώντας ότι, με τη σωστό ρυθμιστικό πλαίσιο, με τη σωστή επιχειρηματική ηγεσία και με την πρέπουσα προσέγγιση του προβλήματος της αλλαγής χρήσης γης, είναι δυνατό να αξιοποιηθούν αναπτυξιακά οι αληθινές δυνατότητες της βιομάζας Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή υποχρεούται να υποβάλει δύο εκθέσεις το χρόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τον αντίκτυπο στην κοινωνική βιωσιμότητα στην Κοινότητα και σε τρίτες χώρες και σχετικά με τον αντίκτυπο της πολιτικής της Κοινότητας για τη βιομάζα στη διαθεσιμότητα των τροφίμων σε προσιτές τιμές, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και σχετικά με ευρύτερα αναπτυξιακά ζητήματα, Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις1, το 48% του δυναμικού βιομάζας από τις εγχώριες πηγές της ΕΕ ήδη αξιοποιείται, δημιουργώντας έτσι σοβαρές ανησυχίες ως προς το ενδεχόμενο να υπερβεί η ευρωπαϊκή βιομάζα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της Ένωσης στους παγκόσμιους φυσικούς πόρους και να σταθεί συνεπώς εμπόδιο στην φιλοδοξία της Ένωσης να πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια προσπάθεια άμβλυνσης της κλιματικής μεταβολής, ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξημένη ζήτηση βιοενέργειας στην ΕΕ έχει ήδη οδηγήσει πολλές αναπτυσσόμενες χώρες στο να αρχίσουν να παράγουν και να επεξεργάζονται ενεργειακές καλλιέργειες λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι οι εν λόγω χώρες στερούνται συχνά τις θεσμικές υποδομές που απαιτούνται για να μπορέσουν να ελέγξουν την χρήση των φυσικών πόρων και για να αποφύγουν τις αρνητικές συνέπειες που συνεπάγεται η μη βιώσιμη παραγωγή βιοενέργειας, Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τα εθνικά σχέδια δράσης για την ανανεώσιμη ενέργεια, τα κράτη μέλη προτίθενται να στηριχτούν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ξυλώδη 1 Βλ. Junginger M. et al : Solutions to overcome barriers in bioenergy markets in Europe. D 2.2 Έκθεση. Πρόγραμμα EUBIONET III, Φεβρουάριος 2010 βλ. επίσης AGRINERGY (2008) Bioenergy from agriculture in the European Union - analysing opportunities and constraints. Βιέννη, Αυστρία και έκθεση ENDS αρ. 418. (2009) 'Europe will not make its own biofuels', σ. 15. RE\874792.doc 3/5 PE470.002v01-00
βιομάζα για να κατορθώσουν να υλοποιήσουν τον στόχο της ΕΕ περί 20% ανανεώσιμης ενέργειας μέχρι το 2020, Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι η οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια ζητεί να υπάρξει σημαντική αύξηση στην παραγωγή και στην χρήση βιομάζας για ενέργεια, δεν υφίσταται εντούτοις ισχυρό πλαίσιο που θα διασφαλίσει την βιώσιμη παραγωγή και χρήση της βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εστιάζει την προσοχή της κυρίως στην προσπάθεια να ανταποκριθεί στη ζήτηση ξυλώδους βιομάζας για ενεργειακούς λόγους και όχι στους τρόπους με τους οποίους θα υλοποιηθούν οι διαφορετικές απαιτήσεις που αντιμετωπίζουν τα δάση, όχι μόνο για ξυλεία αλλά και για κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς σκοπούς, παράλληλα με την προσπάθεια διατήρησης και αποκατάστασης δασών που διακρίνονται για την ποικιλομορφία και την ανθεκτικότητά τους Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ ανέλαβαν τον Μάρτιο του 2010 τη δέσμευση να θέσουν τέρμα στην απώλεια και να αποκαταστήσουν την βιοποικιλότητα ενώ ταυτόχρονα εντείνουν τις προσπάθειές τους υπέρ της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο με ορίζοντα το 2020 ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζεται επειγόντως δέσμη δεσμευτικών κριτηρίων ως προς τη βιομάζα, τα οποία δεν θα προξενούν αρνητικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις αλλά θα συμβάλλουν αντίθετα στην πραγματική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έμμεση αλλαγή της χρήσης της γης δεν λαμβάνεται υπόψη στην οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια και άρα οι εκπομπές που οφείλονται στην πρώτη δεν συμπεριλαμβάνονται στους αναλυτικούς υπολογισμούς του κύκλου ζωής των αερίων του θερμοκηπίου λαμβάνοντας υπόψη ότι εδάφη που διακρίνονται για την βιοποικιλότητά τους και εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα προστατεύονται εναντίον της άμεσης αλλαγής χρήσης γης αλλά όχι εναντίον της έμμεσης, 1. καλεί την ΕΕ να τροποποιήσει την οδηγία για την ανανεώσιμη ενέργεια ώστε να περιοριστεί η χρήση βιομάζας για ενεργειακούς σκοπούς σε εκείνες τις καταστάσεις στις οποίες οι υπολογισμοί των αναμενόμενων κλιματικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στην βιομάζα παραπέμπει σε σημαντικά κλιματικά και κοινωνικά οφέλη 2. υπενθυμίζει ότι η αυξημένη παγκόσμια ζήτηση για βιοκαύσιμα δεν πρέπει να οδηγήσει σε μη βιώσιμη παραγωγή στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως όταν αυτές δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις εσωτερικές τους ανάγκες για τρόφιμα και καύσιμα 3. επισημαίνει ότι η απουσία δεσμευτικών κριτηρίων βιωσιμότητας αποτελεί ένα μόνο από τα προβλήματα που άπτονται της αυξημένης χρήσης βιοενέργειας από την ΕΕ και ότι ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη πολιτικών και κανονισμών που θα επιτύχουν συνολική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και αύξηση της ενεργειακής απόδοσης 4. καλεί την ΕΕ να μεριμνήσει για μια συνεκτική προσέγγιση που θα ισορροπεί μεταξύ των PE470.002v01-00 4/5 RE\874792.doc
αναγκών της σε βιομάζα από τις αναπτυσσόμενες χώρες και της ανάγκης διαφύλαξης της ικανότητας αποθήκευσης άνθρακα των δασών σε αυτές τις χώρες επισημαίνει ότι μια αυξημένη χρήση βιομάζας ενδέχεται να οδηγήσει σε μια εντατικοποίηση της δασικής εκμετάλλευσης και στη μείωση των δασικών αποθεμάτων άνθρακα, εκθέτοντας σε κίνδυνο τον στόχο της ΕΕ να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας σε 2 C 5. καλεί συνεπώς την ΕΕ να ενισχύσει τα υφιστάμενα πλαίσια βιώσιμης δασικής διαχείρισης και να διασφαλίσει ότι η ζήτηση σε βιομάζα προς κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της ΕΕ δεν θα διογκώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ΕΕ 6. παροτρύνει την ΕΕ να θεσπίσει επιπρόσθετες πολιτικές για την επίτευξη ενεργειακών εξοικονομήσεων ύψους 20% μέχρι το 2020, ιδεατά μέσω ενός δεσμευτικού συνολικού στόχου εξοικονόμησης ενέργειας και μέσω ειδικών ανά τομέα μέτρων ενεργειακής απόδοσης 7. καλεί την ΕΕ να στηρίξει ανεπιφύλαχτα την στρατηγική της για την βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020 προκειμένου να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις του τομέα και να προσανατολιστεί κυρίως προς την εδραίωση της ανθεκτικότητας των οικοσυστημάτων παρά προς την έστω βιώσιμη παραγωγή βιομάζας 8. καλεί την ΕΕ να μεριμνήσει ώστε να λαμβάνονται υπόψη και να διαφυλάσσονται οι βιώσιμες γεωργικές πρακτικές καθώς και η επισιτιστική και ενεργειακή ασφάλεια των τοπικών και αυτοχθόνων κοινοτήτων κατά την διενέργεια επιστημονικών αξιολογήσεων του αντικτύπου της παραγωγής και χρήσης βιοκαυσίμων 9. καλεί την ΕΕ να εφαρμόσει την αρχή της προφύλαξης σύμφωνα με το Προοίμιο της Σύμβασης για την Βιοποικιλότητα και με το Πρωτόκολλο της Καρθαγένης, όσον αφορά την εισαγωγή και χρήση ζώντων τροποποιημένων οργανισμών για την παραγωγή βιοκαυσίμων 10. παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει μεθοδολογία για να συμπεριληφθούν οι εκπομπές που οφείλονται στην έμμεση αλλαγή της χρήσης της γης στην μεθοδολογία του υπολογισμού των αερίων του θερμοκηπίου και ζητεί να συμπεριληφθούν οι άμεσες και έμμεσες αλλαγές της χρήσης της γης τόσο στις εκθέσεις των κρατών μελών όσο και στις εξαμηνιαίες εκθέσεις της ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 11. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή. RE\874792.doc 5/5 PE470.002v01-00