ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ 1 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΑΓΙΟΣ ΣΩΣΤΗΣ-ΣΥΓΓΡΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΑΜΥΓ ΑΛΟΥ ΟΛΓΑ ΤΟΥΡΛΟΜΟΥΣΗ Ι ΑΣΚΟΝΤΕΣ: Ν.ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ, Ι.ΠΟΛΥΖΟΣ, Φ.ΒΑΤΑΒΑΛΗ
Α. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Γνωριµία µε την περιοχή Η περιοχή µελέτης ορίζεται από τις οδούς Συγγρού, Λαγουµιτζή, Μάχης Αναλάτου και Κρατήτος.Αποτελεί Μέρος της συνοικίας Νέος Κόσµος και ανήκει διοικητικά στο ήµο Αθηναίων. Άποψη της περιοχής µελέτης απο την Ακροπολή Χάρτης της περιοχής µελέτης Τοπόσηµο της περιοχής είναι Η εκκλησία του Αγ. Σώστη, η οποία έδωσε και το όνοµά της στην περιοχή. Αφορµή στάθηκε η «σωτηρία» του Βασιλέως Γεωργίου του Α και της κόρης του Μαρίας κατά την απόπειρα δολοφονίας του σε εκείνο το σηµείο εν έτει 1898. Η εκκλησία του Αγ Σώστη
Πολεοδοµική εξέλιξη της περιοχής Η περιοχή του Αγ Σώστη εφάπτεται στη λεωφόρο Συγγρου, η οποία διανοίχθηκε το 1900 και πήρε το όνοµα της από τον Ανδρέα Συγγρό, ο οποίος ήταν τραπεζίτης και εθνικός ευεργέτης. Η περιοχή µελέτης αναπτύσσεται πολεοδοµικά τον 20 αιώνα και ιδιαίτερα από τη µικρασιατική καταστροφή και µετά. Φωτογραφίες πρίν από τη δεκαετία του 20 δείχνουν απλά πλήθος ακαλλιέργητων αγρών. Με την τεράστια και ανεξελεγκτη προσέλευση προσφύγων µετά τα τραγικά γεγονότα, πολλοί πρόχειροι και άναρχοι προσφυγικοί καταυλισµοί εµφανίστηκαν κατά µήκος της λεωφόρου Συγγρού και κατά συνέπεια και στην περιοχή µελέτης. Αργότερα αναπτυχθηκαν και οργανώθηκαν περισσοτερο διαµορφόνωντας σταδιακά τους δήµους της Νέας Σµυρνης, της Καλλιθέας, τον Νέο Κόσµο, κλπ. 1945 Η διάνοιξη της οδού Λαγουµιτζή στη δεκαετία του 30 µε κατεδάφιση κάποιων οικοδοµικών τετραγώνων αλλαξε την εικόνα της περιοχής, παρεµβαίνοντας στην υπάρχουσα εως τότε οικιστική δοµή. Χαρακτηριστικό είναι οτι ακόµα και σήµερα διακρίνεται στην περιοχή µελέτης η στροφή αυτή του πολεοδοµικού συστήµατος ( στροφή οδών Μπακνανα, Μ. Βασιλείου κλπ). Στο χάρτη του 1960 φαίνεται και η θέση της πλατείας Μάχης Αναλάτου. Στη δεκαετία του 60 χτίζεται το συγκρότηµα οργανωµένης δόµησης στο νότιο τµήµα της περιοχής µελέτης, σε συνέπεια µε αντίστοιχες ενέργειες σε άλλες περιοχές της Αθήνας. 1960 Σήµερα η παρουσία των νέων µέσων µεταφοράς τραµ και µετρό έρχεται να προκαλέσει εκ νέου αλλαγές στον χαρακτήρα της περιοχής, στη πληθυσµιακή του σύσταση και στις λειτουργίες του.
Η περιοχή µελέτης βρίσκεται στο κέντρο του λεκανοπεδίου Αττικής, που περιβάλλεται απο την Παρνηθα, την Πεντέλη, τον Υµηττό και το Αιγάλεω Όρος στα δυτικά. Στο χάρτη φαίνεται η λεωφόρος Συγγρού και η περιόχή του Αγ. Σώστη σε σχέση µε τις βασικές οδικές αρτηρίες που διασχίζουν το λεκανοπέδιο
Σχέση της περιοχής µελέτη µε την πόλη Η περιοχή µελέτης βρίσκεται επί τον άξονα της λεωφόρου Συγγρου,που ενώνει το ιστόρικό τρίγωνο µε το Φάληρο. Απέχει περίπυ 3 χιλιόµετρα από το Σύνταγµα και ειναι πολυ κοντά στο κέντρο της Αθήνας. Χαρακτηριστικό στοιχείο του αναγλύφου της περιοχής είναι ο βράχος της Ακρόπολης και ο λόφος του Φιλοπάπου, ενώ η περίοχή αυτή έχει ήπιο φυσικό ανάγλυφο.
Ο πιο κοντινός σταθµός του µετρό Είναι αυτός του Νέου Κόσµου Στα δυτικά, αν και εν εξυπηρετεί ικανοποιητικά την περιοχή Ιεραρχία του οδικού δικτύου στην περιοχή µελέτης
ιεισδύσεις Όρια Η λεωφόρος Συγγρού και η οδός Λαγουµιτζή διαχωρίζουν σε µεγάλο βαθµό την περιοχή του Αγ. Σώστη από τις
ηµόσια κτίρια και τοπόσηµα της περιοχής 8 1 4 2 5 3 7 6
Β. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Αναλυτικός χάρτης χρήσεω ισογείου Κατοικία Εµπόριο 20 40 60 Ειδικό εµπόριο Μεταποίηση-επ Αποθήκευση Γραφεία,Υπηρεσ Αναψυχή,Τουρισ Εκπαίδευση Υγεία,Πρόνοια Πολιτισµός Αθλητισµός Πράσινο Κενά κτίρια Υπό κατασκευή
Κ Ε Ε Μ Α ηγ Αναλυτικ χάρτης χ ορόφων 20 40 60 Α ς Ε Υ Π Α Π Κ Υ
Αναλυτικός Χάρ µε ύψη κτιρίων ισογειο 2-3 όροφοι 4-5 όροφοι >5 όροφοι
Χάρτης µε ηλικίες κτιρίων <1940 1945-1980 >1980 Υπό κατασκ
Χάρτης µε κατάστ κτιρίων Καλή Μέτρια Κακή Ερείπιο
συµπεράσµατα Εµπόριο κατά µήκος των κεντρικών οδών Συγγρου, Λαγουµιτζή, Μπακνανά, Μάχης Αναλάτου, ενώ στο εσωτερικο των περιοχών που ορίζονται από αυτές τις οδούς κυριαρχει η κατοικία. Μεγάλες επιχειρήσεις, πολυτελείς και ογκώδεις κατασκεύές στο µέτωπο της Συγγρού, ενώ στην υπόλοιπη περιοχή κύριως µικρές επιχειρήσεις και µικροεµπόριο. Αξιοσηµειωτος αριθµός φανοποιείων και µικρων εργαστηρίων στην περιοχή ανατολικά του συγκροτήµατος οργανωµένης δόµησης. Ηλικίες: Κυριαρχούν πολυκατοικίες της περιόδου 1945-80, που φανερωνουν την εντονη οικιστική ανάπτυξη της συγκεκριµένης περιόδου µε την ευρεία διάδοση του συστήµατος της αντιπαροχής. Παρ ολ αυτα,διασκορπισµενα συναντώνται και κτίσµατα της προηγούµενης περιόδου, 1920-1940. Κτιρια προγενεστερα από αυτα προφανώς είναι απίθανο να βρεθούν, αφού η περιοχή αναπτύσσεται κυρίως µετά την καταστροφή. ε λείπουν οµως και οι νέες κατασκευές, που συνεχώς πληθαίνουν, µε συνεχώς µεγαλυτερο ύψος και όγκο. Κατάσταση κτιρίων. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα κτίρια βρίσκονται σε καλή κατάσταση, και δεν παρουσιάζουν σηµάδια εγκατάλειψης.
Λεωφόρος Συγγρού Λεωφόρος Συγγρού, ένας γραµµικός άξονας που συνδέει το ιστορικό κέντρο της Αθήνας µε το Φάληρο. Περνώντας περιόδους ακµής και παρακµής, η λεωφόρος Συγγρού στη διάρκεια των χρόνων έχει συγκεντρώσει κάποια σηµαντικά κτίρια-τοπόσηµα Το Ωνάσειο, το Πάντειο Πανεπιστήµιο, το κτίριο του Ζυθοποιείο Φιξ είναι µερικά από αυτα. Κατά τη µεταπολίτευση εντάθηκε ο χαρακτήρας της ως λεωφόρος ταχειας κυκλοφορίας. Η µεταφορά του αεροδροµίου στα Σπάτα ανέκοψε την ανάπτυξη της, αλλά σήµερα µε την οικοδόµηση κτιρίων ψυχαγωγίας και πολιτισµού τείνει να αποκτήσει ένα νέο ύφος.
µηκοτοµή Εγκάρσια τοµή σε υπόγεια διάβαση πεζών
Οδος Λαγουµιτζή Η οδός Λαγουµιτζή, το βορειοανατολικό όριο της περιοχής µελέτης, παίζει ένα πολύ σηµαντικό ρόλο επειδή ουσιαστικα χώρίζει την περιοχή του Αγ. Σώστη από το γειτονικό Νέο Κόσµο- ρουγούτι. (εγκάρσιες τοµές) ρόµος έντονης κυκλοφορίας,που αναγκάζει τους πεζούς να τον διασχίζουν από τις δυο πεζογέφυρες, ξαφνιάζει όµως µε αξιόλογες αναπνοές πρασίνου. Εγκαρσια τοµή Σηµαντικό τοπόσηµο η εκκλησία της Αναλήψεως. Εγκάρσια τοµή µηκοτοµή µηκοτοµή Η οδός Λαγουµιτζή καταλήγει στην πλατεία Μάχης Αναλάτου, που αποτελεί πόλο έλξης για πολλους κατοίκους του Αγ. Σώστη εξαιτίας τηε εµπορικής του ανάπτυξης
Οδος Μπακνανά Μπακνανά και Ευρυδάµαντος Η οδός Μπακνανά είναι ένας κεντρικός δρόµος µεγάλης κυκλοφορίας που διασχίζει την περιοχή του Α.Σώστη. Το όνοµα Μπακνανά έχει ιδιαίτερη σηµασία στην περιοχή και έτσι ονοµάζεται και η στάση του τραµ, επί της Μάχης Αναλάτου. Ο Μιχαήλ Μπακνανάς είχε µαρτυρήσει επί τουρκοκρατίας στις στήλες του Ολυµπίου ιός και έχει οσιοποιηθεί, τον τιµά δε και ιδιαιτέρως η εκκλησία της Αναλήψεως στην οδό Λαγουµιτζη. Στην οδό Μπακνανά συγκεντρώνεται κατα κύριο λόγο η εµπορική λειτουργία της περιοχής µελέτης.
Το συγκρότηµα οργανωµένης δόµησης Το συγκρότηµα οργανωµένης δόµησης αποτελεί σταθµό στην εξέλιξη της συνοικίας. Κατασκευάστηκε στα πλαίσια του προγράµµατος «αποκαταστάσεως παραπηγµατούχων οικογενειών Αθηνών-Πειραιώς- Θεσσαλονίκης» το 1962-64. Το συγκρότηµα περιλαµβανει και ένα δηµοτικό και καταστήµατα που προβάλλουν την πολιτιστική ταυτότητα των προσφυγων. ιάγραµµα χρήσεων στο συγκρότηµα και γυρω από αυτό
Το παζαρι Η λαϊκή και το παζάρι είναι µια ιδιαίτερη εβδοµαδιαία δραστηριότητα στην περιοχή του Αγ. Σώστη, καθώς η έκταση του είναι τέτοια που αποκτά υπερτοπικό χαρακτήρα. Βέβαια, τίθεται ένα κοινωνικό και νοµικό ζήτηµα µε αποτέλεσµα να υπαρχει σύγκρουση ανάµεσα στις αρχές, τους µικροπωλητές αλλά και τους µόνιµους κατοίκους. Το βέβαιο είναι πως το σαββατιάτικο παζάρι στην Λαγουµιτζή αποτελεί πόλο ελξης και δίνει χρώµα στην περιοχή. Η έκταση της λαϊκής
ακάλυπτοι
Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Παρατηρήσεις-συµπεράσµατα Αντικρύζοντας πλέον την περιοχή του Αγίου Σώστη µε καινούρια µατιά, θα µπορουσαµε ισως πια να επιχειρήσουµε να απαριθµήσουµε κάποια θέµατα που θεωρούµε σηµαντικά, και ίσως να τολµήσουµε να κάνουµε µια ύπόθεση για τον τρόπο που θα αναπτυχθεί η περιοχή στο µέλλον. Η πολιτιστική ανάπτυξη της Συγγρου µε την ανέγερση του πολυχώρου διασκέδασης, το επικείµενο Κέντρο Τεχνών Ωνάση και την ανάπλαση του Φιξ, αλλάζει τις χρήσεις και το χαρακτήρα της περιοχής. Σύσταση του πληθυσµου. Ο πολυεθνικός χαρακτήρας του πληθυσµού, που οφείλεται ισως στο ειδικό µικροεµποριο και στις τιµές των ενοικίων ίσως επηρεαστεί από την ανέγερση των καινούριων κτιρίων. Η ανάπλαση της Λαγουµιτζή µετατοπίζει το ενδιαφέρον προς την πλευρά κοντα στο Νέο Κόσµο, και σε συνδυασµό µε την πλατεία Μάχης Αναλάτου που έλκει τους κατοίκους, δρα συνεκτικά. Η συνεχής εµπορική ανάπτυξη στη λεωφόρο Συγγρού επιφέρει δυσαρµονία και απειλει όλο και περισσοτερο τους µικροεπιχειρηµατίες. Σε κάθε περίπτωση, κάθε νέα παρέµβαση στην περιοχή θα πρέπει να λαµβάνει υπόψιν την ιστορία του συγκεκριµένου τόπου αλλά κυρίως τις σηµερινές του ανάγκες και τις κοινωνικες αλλαγες που θα προκαλέσει.