ΤΜΗΜΑΤΑ: 1, 2, 3 ΤΑΞΗ : Α

ΤΜΗΜΑΤΑ: 1, 2, 3 ΤΑΞΗ : Α ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ : Το GRAFFITI σαν μορφή τέχνης ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ : 2012-2013

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ : 1. Αργυροπούλου Χριστίνα 2. Βαλασοπούλου Έφη 3. Βασιλοπούλου Θεοδώρα 4. Βασιλοπούλου Μαρία 5. Γκροσάρου Ντενίσα 6. Καλογερόπουλος Αναστάσιος 7. Κοκόλη Νίκη 8. Κουρέτας Νίκος 9. Κυριακοπούλου Ροδούλα 10. Κωστάκου Νατάσα 11. Λαμπαδαρίδης Παναγιώτης 12. Λέσι Σεμπαστιάν 13. Μανούσος Πέτρος 14. Mιχελή Μαρία 15. Μιχόπουλος Ιωάννης 16. Μπουζαλά Χριστίνα 17. Συντέτου Ιωάννα 18. Χαραλαμποπούλου Μαρία 19. Ψαρρός Ιωάννης

Περιεχόμενα Εισαγωγή... 4 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ;... 5 Graffiti : Τέχνη ή Βανδαλισμός??... 6 Αφετηρίες και εξέλιξη του Graffiti... 7 ΟΡΙΣΜΟΣ TOY GRAFFITI... 8 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ GRAFFITI... 8 Αφετηρίες και εξέλιξη του Graffiti... 9 ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ 71-74:... 10 1977 και μετα... 12 Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΩΝ 1982-85:... 14 ΣΚΛΗΡΟΙ ΚΑΙΡΟΙ 1985-89:... 14 Το graffiti στην Ελλάδα... 18 ΒΙΑ-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ GRAFFITI:... 21 Ψυχολογία μέσα από τα graffiti... 23 Εξάπλωση και καταπολέμηση... 28 Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ GRAFFITI... 30 Πώς αντιμετωπίζεται... 31 Aντίλογος... 32 Συμπεράσματα ερωτηματολογίου... 34 Βιβλιογραφία-Πηγές... 40

Εισαγωγή Η εργασία μας έγινε στο πλαίσιο του μαθήματος project με τη συνεργασία τμημάτων της Α Λυκείου του ΕΠΑ.Λ Μεγαλόπολης. των τριών Διαλέξαμε αυτό το θέμα διότι το βρήκαμε αρκετά ενδιαφέρον και πιστεύουμε πως θα αρέσει σε όλο το νεανικό κοινό και όχι μόνο.. Τα γκράφιτι είναι ένα επίκαιρο και πολυσυζητημένο θέμα και οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές απόψεις ο καθένας για αυτά. Αξίζει να δείτε την εργασία μας, διότι αν και υπήρξαν αρκετά προβλήματα στη συνεργασία μεταξύ των μαθητών καταφέραμε να βγάλουμε ένα αρκετά καλό αποτέλεσμα.. Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας και διαβάστε την εργασία μας πιστεύουμε να την βρείτε τόσο ενδιαφέρουσα όσο εμείς..!!!!

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ; Είναι έκφραση, σκέψη, μόρφωση, αγάπη, έρωτας, ιδέες, δουλειά, τρόπος ζωής, επανάσταση, αφιέρωση, τρελά, ξέσπασμα, θυμός, τρυφερότητα, μοναξιά, κοινωνικότητα, αισιοδοξία, απαισιοδοξία; Τοίχοι γεμάτοι με μπογιές και σχέδια. Τα γκράφιτι είναι η τέχνη του δρόμου. Κραυγές αποτυπωμένες συνήθως με σπρέι από ομάδες νέων που επιθυμούν να δώσουν το στίγμα τους στην ανώνυμη μουντάδα της πόλης. Κάποιοι θεωρούν το γκράφιτι μουτζούρες ενώ κάποιοι άλλοι το θαυμάζουν και το βλέπουν ως έργα τέχνης. Γκράφιτι που σημαδεύει τις επιφάνειες της πόλης είναι ο απόγονος των συμβόλων και εικόνων που βρέθηκαν στις σπηλιές της προϊστορικής περιόδου και σαν στόχο είχαν την υπενθύμιση της ανθρώπινης ύπαρξης στο χώρο αλλά και την επικοινωνία. Τα έργα που δημιουργήθηκαν έχουν πλέον βαφτεί και ξαναβαφτεί δεκάδες φορές και ελάχιστος αριθμός τους σώζεται φωτογραφικά. Υπάρχει και το παράνομο, περιθωριακό του θέματος. Τα γκράφιτι καταπατούν και σκανδαλίζουν ξένη περιουσία και βέβαια είναι παράνομα. Μπορεί η Ιστορία της Τέχνης να καταγράψει αυτό το φαινόμενο; Επίσης δύσκολο είναι ότι αρκετοί δημιουργοί δεν δρουν ατομικά αλλά σε ομάδες που μάλιστα κάποιες διαλύονται γρήγορα, αλλάζει η σύσταση τους κ.ο.κ. Το πλήθος επίσης των ανθρώπων που ασχολούνται με το Graffiti και την Street Art είναι εκατοντάδες φορές μεγαλύτερο από αυτό των υπολοίπων Τεχνών, κυρίως γιατί δεν είναι απαραίτητες οι Ακαδημαϊκές σπουδές για να αφήσεις το στίγμα σου. Αυτό κάνει

πρακτικά αδύνατο να μπορέσουν οι ιστορικοί να παρακολουθήσουν ακόμα και τους σημαντικότερους εκπροσώπους. Graffiti : Τέχνη ή Βανδαλισμός?? Ο καθένας βλέπει τα Graffiti από την δική του οπτική γωνία και εκφράζει την δική του άποψη.για πολλούς το Graffiti είναι βανδαλισμός εφόσον γίνεται παράνομα είτε σε τοίχους, είτε σε τρένα και γενικότερα σε μέρη όπου οι writers (graffitαδες) δεν έχουν πάρει άδεια από τον νόμιμο ιδιοκτήτη για να βάψουν.υπάρχει βέβαια και τα νόμιμο graffiti. Τα παράνομο graffiti μπορεί να διαρκέσει έως και 30 λεπτά, στα τρένα ειδικά όπου υπάρχουν φύλακες, κάμερες και αισθητήρες κίνησης και θερμότητας ο writer πρέπει να αφιερώσει τα πολύ 10 λεπτά για το κομμάτι του. Το νόμιμο graffiti μπορεί να διαρκέσει από 30 λεπτά έως και εβδομάδες ολόκληρες. Οι απόψεις σχετικά με το ερώτημα αν τα Graffiti είναι τέχνη ή βανδαλισμός ποικίλουν. Μπορεί σε κάποιους να αρέσουν να βλέπουν τους τοίχους με ζωγραφιές παρά με ένα γκρι ή με ένα άσπρο χρώμα. Άλλοι το θεωρούν βρομιά στους τοίχους.μερικά graffiti μπορεί να μην είναι τόσο ωραία ενώ αλλά μπορεί να είναι τέλεια. Το θέμα όμως είναι ότι αποτελούν τρόπο έκφρασης των writers είτε εκείνοι θέλουν να περάσουν κάποια μηνύματα μέσα από αυτά είτε όχι. Οι writers δεν έχουν ως σκοπό να καταστρέψουν τους τοίχους αλλά να τους ομορφύνουν κάποια άτομα μπορεί να αρέσει ενώ άλλοι μπορεί να θέλουν τον τοίχο όπως ήταν κανονικά βαμμένος. Για τους writers το graffiti δεν είναι βανδαλισμός αλλά παράνομη τέχνη, αφήνουν το στίγμα τους παντού σαν να λένε εδώ είμαι εγώ, κάνουν μια κίνηση για να αλλάξουν αυτό που δεν τους αρέσει, αντιδρούν. Όμως αντιδρούν όχι σπάζοντας αλλά ζωγραφίζοντας.

Αφετηρίες και εξέλιξη του Graffiti ΣTHN IΣTOPIA για το πώς, πότε και γιατί ξεκίνησαν όλα αυτά που συνιστούν το Graffiti, υπάρχουν πολλά άρθρα, μελέτες και ερμηνείες από διάφορους επιστημονικούς κλάδους (ψυχολογία, κοινωνιολογία, τέχνη) και από καλλιτέχνες του graffiti (writers), οι οποίοι περιγράφουν τις κατηγορίες του (αγνωμικά Graffiti, ερωτικά, χυδαία και σκατολογικά, διανοούμενα, λαϊκής σοφίας κηρύγματα, πολιτικά θρησκευτικά ή κοινωνικά), τα στυλ (styles) που χρησιμοποιούνται κ.λπ. Τα Graffiti επίσης λόγω του ότι καθ' οδόν εμπλουτίστηκαν και με πολλά ζωγραφικά στοιχεία, παρεμβαίνοντας έτσι περισσότερο σε τοίχους, παρά σε βαγόνια των τρένων, συνδέθηκαν και σαν κίνημα με τις δημιουργίες τοιχογραφιών, τα γνωστά murals. Δεν είναι λίγοι λοιπόν αυτοί που ανιχνεύουν τις ρίζες του Graffiti στις πρώτες απόπειρες των ανθρώπων να αναπαραστήσουν το περιβάλλον τους: στη ζωγραφική των σπηλαίων. Οι Ασσύριοι δίνουν τη συνέχεια με τα χαραγμένα ανάγλυφα πάνω στις πέτρες και οι Κινέζοι με τα σκαλισμένα καύκαλα από χελώνες. Όπως επίσης τα καλλιγραφικά κείμενα του ισλαμικού κόσμου, πάνω στους τοίχους των θρησκευτικών και κοσμικών κτιρίων, τα ανάγλυφα σε πέτρα ή ξύλο των Αζτέκων στην Κεντρική Αμερική, που καλύπτουν αντίστοιχα τους τοίχους των δημοσίων ή εκκλησιαστικών κτιρίων και μνημείων. Ο όρος Τλακουιλόα στους Αζτέκους που σήμαινε να γράφεις ζωγραφίζοντας ή να ζωγραφίζεις γράφοντας, είναι χαρακτηριστικό αυτής της έκφρασης και μας οδηγεί νοητά στη λειτουργία των σημερινών Graffiti. Πηγαίνοντας ξανά πίσω στην Ευρώπη, στην Αναγέννηση με τα σατιρικά Fresco και τις τέμπερες, πρωτοσυναντάμε τον όρο Sgraffito στην αναγεννησιακή ζωγραφική, για την περιγραφή μιας συγκεκριμένης τεχνικής.

ΟΡΙΣΜΟΣ TOY GRAFFITI Το graffiti είναι αρχικά ένας τρόπος έκφρασης μια ομάδας παιδιών που προσπαθούν να διατυπώσουν τις ιδέες τους, όπως και τα πιστεύω τους με πρωτότυπα σχέδια και σύμβολα. Εκτός από τρόπος έκφρασης είναι μάλιστα σημαντικά έργα τέχνης.τα οποία τα εκθέτουν όχι σε εκθέσεις ζωγραφικής όπως πολλοί γνωστοί ζωγράφοι,αλλά σε δικούς τους χώρους γιατί εκεί νιώθουν άνετα και εκεί πιστεύουν πως είναι ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΜΒΑΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ GRAFFITI Το νέο καλλιτεχνικό φαινόμενο που παρατηρούμε σε όλο τον κόσμο στην καθομιλουμένη ονομάζεται graffiti. Είναι ένα ανερχόμενο νεανικό κίνημα μέσα στις τελευταίες δύο με τρεις δεκαετίες, όπου κάποιοι κοινωνιολόγοι το καταχωρούν στη υποκουλτούρα. Το grafitti είναι η τέχνη του δρόμου. Κάποιοι θεωρούν πως τα grafitti είναι μία αντίδραση στο κατεστημένο, στην ησυχία των κατοίκων της πόλης, στη μουντάδα των τοίχων... Ως αυθόρμητη εικαστική έκφραση εντάσσεται αυτόματα στο φαινόμενο της σύγχρονης λαϊκής κουλτούρας των μεγάλων πληθυσμιακών αστικών κέντρων. Η αρχή αυτού του «κινήματος» παίρνει μέρος στη Νέα Υόρκη γύρω στο 60 με 70.Ουσιαστικά άρχισε από πιτσιρικάδες που έγραφαν το όνομά τους ή το ψευδώνυμο τους σε τοίχους, ταχυδρομικά κουτιά, καρτοτηλέφωνα, υπόγειες διαβάσεις και στο

τέλος στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο/μετρό. Πρώτα την κίνηση του βαψίματος την έλεγαν hitting και μετά tagging! Η καταγραφή της ιστορίας του graffiti δείχνει πόσο πολύπλοκη είναι αυτή η τέχνη, αλλά και ότι ο σημαντικότερος παράγοντας για την ανάπτυξή της είναι ο ανταγωνισμός μεταξύ ομάδων ή και ατομικών καλλιτεχνών. Το graffiti αρχικά χρησιμοποιούταν από πολιτικούς ακτιβιστές για να δημοσιοποιήσουν τις δηλώσεις τους και από συμμορίες του δρόμου με σκοπό την διαχώριση των περιοχών τους. Αφετηρίες και εξέλιξη του Graffiti ΣTHN IΣTOPIA για το πώς, πότε και γιατί ξεκίνησαν όλα αυτά που συνιστούν το Graffiti, υπάρχουν πολλά άρθρα, μελέτες και ερμηνείες από διάφορους επιστημονικούς κλάδους (ψυχολογία, κοινωνιολογία, τέχνη) και από καλλιτέχνες του graffiti (writers), οι οποίοι περιγράφουν τις κατηγορίες του (αγνωμικά Graffiti, ερωτικά, χυδαία και σκατολογικά, διανοούμενα, λαϊκής σοφίας κηρύγματα, πολιτικά θρησκευτικά ή κοινωνικά), τα στυλ (styles) που χρησιμοποιούνται κ.λπ. Τα Graffiti επίσης λόγω του ότι καθ' οδόν εμπλουτίστηκαν και με πολλά ζωγραφικά στοιχεία, παρεμβαίνοντας έτσι περισσότερο σε τοίχους, παρά σε βαγόνια των τρένων, συνδέθηκαν και σαν κίνημα με τις δημιουργίες τοιχογραφιών, τα γνωστά murals.

Δεν είναι λίγοι λοιπόν αυτοί που ανιχνεύουν τις ρίζες του Graffiti στις πρώτες απόπειρες των ανθρώπων να αναπαραστήσουν το περιβάλλον τους: στη ζωγραφική των σπηλαίων. Οι Ασσύριοι δίνουν τη συνέχεια με τα χαραγμένα ανάγλυφα πάνω στις πέτρες και οι Κινέζοι με τα σκαλισμένα καύκαλα από χελώνες. Oπως επίσης τα καλλιγραφικά κείμενα του ισλαμικού κόσμου, πάνω στους τοίχους των θρησκευτικών και κοσμικών κτιρίων, τα ανάγλυφα σε πέτρα ή ξύλο των Αζτέκων στην Κεντρική Αμερική, που καλύπτουν αντίστοιχα τους τοίχους των δημοσίων ή εκκλησιαστικών κτιρίων και μνημείων. Ο όρος Τλακουιλόα στους Αζτέκους που σήμαινε να γράφεις ζωγραφίζοντας ή να ζωγραφίζεις γράφοντας, είναι χαρακτηριστικό αυτής της έκφρασης και μας οδηγεί νοητά στη λειτουργία των σημερινών Graffiti. Πηγαίνοντας ξανά πίσω στην Ευρώπη, στην Αναγέννηση με τα σατιρικά Fresco και τις τέμπερες, πρωτοσυναντάμε τον όρο graffito στην αναγεννησιακή ζωγραφική, για την περιγραφή μιας συγκεκριμένης τεχνικής. ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ 71-74: Το 1974 άρχισαν να ανταγωνίζονται με άλλους κάνοντας υπογραφές. Κατά πάσα πιθανότητα τότε ο ΤΑΚΙ 183 είχε τις περισσότερες υπογραφές μιας και είχε δώσει και συνέντευξη το 1971 στην εφημερίδα New York Times. Το αληθινό όνομα του ΤΑΚΙ ήταν Δημήτριος, ήταν ένας μικρός Έλληνας που δούλευε στην NY. Ως παιδί για όλες τις δουλειές. Πέρα από αυτό επειδή ταξίδευε πολύ με τον ηλεκτρικό και στα ταξίδια του συνήθιζε να γράφει παντού το όνομά του.. Εκείνο τον καιρό το ΜΤΑ(Metropolitan Transist Authorities) είχε ξοδέψει 300.000$ για να καθαρίσει τους τοίχους από τα graffiti, ποσό που ισοδυναμεί σε 80.000 εργατοώρες. Όμως οι writters δεν ήταν μόνο μικρά παιδιά αλλά και παρέες που ήθελαν να γίνουν γνωστοί χρησιμοποιώντας αυτό το είδος επικοινωνίας.στους δρόμους του Brooklyn το κίνημα του graffiti μεγάλωνε και εκεί συνεχώς, πολλοί

writers ήταν ενεργοί, ο friendly Freddie ήταν ένας writer του Brooklyn που απέκτησε μεγάλη φήμη. Ο υπόγειος σιδηρόδρομος αποδείχθηκε ως μια γραμμή τηλεπικοινωνίας και ως ένα στοιχείο ενοποίησης όλων αυτών των ξεχωριστών κινημάτων. Οι άνθρωποι και στις 5 περιφέρειες ενημερώνονταν για τις προσπάθειες του καθενός, έτσι καθιερώθηκε και ο διαγωνισμός αναμεταξύ τους. Αυτό το γράψιμο άρχισε να φεύγει από τους δρόμους και πήγε στον υπόγειο σιδηρόδρομο και γρήγορα άρχισε να γίνεται ανταγωνιστικό, Σε αυτό το σημείο το γράψιμο αποτελούταν από tags και ο στόχος ήταν να έχεις όσο πιο πολλές γίνεται, οι writers θα πήγαιναν στις πλατφόρμες και θα χτυπούσαν όσο πιο πολλά βαγόνια μπορούσαν, δεν πέρασε πολύς καιρός όταν συνειδητοποίησαν ότι αν πήγαιναν μέσα στην αυλή των τρένων τότε θα μπορούσαν να χτυπήσουν ακόμα πιο πολλά βαγόνια και με λιγότερο ρίσκο να τους πιάσουν, έτσι η ιδεολογία και η μέθοδος του bombing υλοποιήθηκε και συνάμα καθιερώθηκε.γύρω στο 1974 δημιουργήθηκαν έργα με εικονογραφήσεις και σκηνικά γύρω από τα αριστουργήματα. Σε αυτό συνέβαλαν συγγραφείς όπως οι TRACY 168, CLIFF 159, BLADE ONE. Μετά το 1974 η καινοτομία έφτασε και σταθεροποιήθηκε σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Σε κοινωνικό επίπεδο υπάρχει οικονομικό πρόβλημα στη Νέα Υόρκη και αυτό οδηγεί σε ελλιπή συντήρηση του συστήματος μεταφορών. Τούτο οδήγησε σε έξαρση του «βομβαρδισμού». Το γράψιμο ολόκληρων οχημάτων έγινε κάτι το συνηθισμένο. Κύρια μορφή στιλ έγινε το «throw up», το οποίο προήλθε από τα γράμματα «bubble».το στιλ αυτό αποτελείται από ένα απλό περίγραμμα που ελάχιστα γεμίζεται. Άρχισαν να εμφανίζονται ονόματα δύο γραμμάτων.

1977 και μετα Οι συγγραφείς έγιναν πολύ ανταγωνιστικοί. Άρχισαν οι αγώνες για το ποιος θα γράψει τα περισσότερα throw up.το αποκορύφωμα έγινε κατά την περίοδο από 1975 έως 1977, όπου ζωγραφίζονταν ολόκληρα βαγόνια. Δύο από αυτούς που άσκησαν τη μεγαλύτερη επιρροή ήταν οι TRACY και CLIFF. Στα τέλη του 1977 δημιουργείται ένα νέο κύμα στη δημιουργία του graffiti. Αρχίζουν πάλι οι πόλεμοι των στιλ. Αλλά ήταν και το τελευταίο κύμα στη δημιουργία των «βομβαρδισμών», αφού άρχισε το εντατικό σβήσιμο των σχεδίων από τους υπεύθυνους στον τομέα των μεταφορών. Τα ονόματα τα γράφανε σε δημοσίως εμφανή σημεία γρήγορα-γρήγορα και οι κάτοχοι αυτών των ονομάτων μέρα με τη μέρα γίνονταν ήρωες στην περιοχή τους. Μετά την εφεύρεση του spray τα πράγματα ήταν πιο εύκολα και έτσι περισσότεροι ασχολήθηκαν με το «άθλημα», με αποτέλεσμα να μην υπάρχει χώρος για περισσότερα ονόματα σχεδόν πουθενά. Ήταν απαραίτητο να βρεθεί κάτι καινούριο&

Έτσι άρχισαν να κάνουν τα γράμματα πιο μεγάλα, τους έβαλαν outline(με διαφορετικό χρώμα από το μέσα). Έτσι γεννήθηκε το καινούριο στυλ του graffiti που ονομάστηκε piece(ή κομμάτι). Στο τέλος του 1978 νέα συστήματα απεγκατάστασης μπογιάς βρέθηκε. Αυτό ήταν νερό με συγκεκριμένα χημικά υπό υψηλή πίεση και λεγόταν buff. Aν και για τα παλιότερα βαγόνια αυτό το σύστημα δε δούλευε καλά. Δεν απεγκαθηστούσε όλο το χρώμα μιας και από ότι φαίνεται τα παλιά ήταν πιο βρώμικα. Εκτός όμως από αυτό, το ΜΤΑ έβαλε και καινούρια συστήματα ασγαλίας, για παράδειγμα έχτισε τοίχο των 5μέτρων και έβαλε φύλακες.

Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΩΝ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΩΝ 1982-85: Στις αρχές με μέσα του 1980 το graffiti άρχισε να τα βρίσκει σκούρα εξαιτίας των writers αλλά και όλης της κοινωνίας που και η ίδια κατέρρεε, τον καιρό εκείνο ξέσπασε η επιδημία του crack και της κοκαΐνης πολλά άτομα πέθαναν εξαιτίας της και κυρίως μέσα στα ghetto. Καινούργιοι νόμοι βγήκαν και απαγόρευσαν την πώληση των spray απο μεταπωλητές και τα μαγαζιά που θα τα πωλούσαν έπρεπε να τα είχαν κλειδωμένα σε ειδικά ντουλάπια ώστε να μην κλαπούν. Ακόμα βγήκαν νόμοι περί φυλάκισης και πρόστιμου αν κάποιος κάνει graffiti. Πολλοί τόποι όπου μπορούσαν να βάψουν είχαν τοποθετηθεί φύλακες καθώς και τα συρματοπλέγματα αν καταστρέφονταν τα αντικαθιστούσαν αμέσως,βγήκε καθαρτικό κατά του graffiti έτσι πολλά graffiti σβήνονταν σε μερικούς μήνες αν όχι σε μέρες, αυτό αναστάτωσε πολλούς writers με αποτέλεσμα να τα παρατήσουν. Πολλοί όμως δεν αποθαρρύνονταν τόσο εύκολα, βρήκαν αυτή την κατάσταση ως μια νέα πρόκληση. Δυνάμωσε η αποφασιστικότητα τους να μην χάσουν από το MTA (METROPOLITAN TRANSIT AUTHORITY)άρχισαν να γίνονται επιθετικοί αποφασισμένοι για την διασφάλιση της περιοχής τους. Φυσικά το θέμα με το ποιός θα έχει ποιές περιοχές και την αυλή των τρένων μαζί με τις γραμμές ήταν από παλιά, η διαφορά είναι ότι αυτές οι απειλές αναμεταξύ τους δυνάμωσαν ακόμα πιο πολύ. Αν ένας writer πήγαινε να βάψει χωρίς προστασία τότε ήταν σίγουρο ότι θα τον έδερναν οι άλλοι writers και θα του έκλεβαν τα spray! ΣΚΛΗΡΟΙ ΚΑΙΡΟΙ 1985-89: Σε κάποιες γραμμές του υπόγειου σιδηρόδρομου σταματούσαν να καθαρίζουν τα βαγόνια διότι προορίζονταν για απόσυρση για να γίνουν παλιοσιδερικά έτσι δόθηκε μια τελευταία ευκαιρία στους writers να βάψουν ανενόχλητοι.

Η τελευταία ορμή πάνω στη 2 η και 5 η γραμμή ήρθε απο τους: WANE, WEN, DERO, WIPS, TKID, SENTO, CAVS, CLARK και M KAY οι οποίοι έκαναν και burners a.k.a masterpieces(αριστουργηματα) τότε ήρθε μια μόδα από νέα άτομα οι οποίοι έστειλαν το graffiti ένα βήμα πίσω. Έπαιρναν χοντρούς μαρκαδόρους και χαλούσαν τα graffiti και λόγω της έλλειψης των spray έκαναν μόνο υπογραφές με μαρκαδόρους, αλλά αυτές οι υπογραφές ήταν φτωχές καλλιτεχνικές προσπάθειες Ήταν οι καιροί που οι writers προσπαθούσαν συνεχώς να καλυτερεύουν και να τελειοποιούν τις υπογραφές τους χάθηκαν, αν δεν ήταν οι προαναφερόμενοι writers η τέχνη της Νέας Υόρκης θα εξαφανιζόταν. Στα μέσα του `86 το ΜΤΑ ολοένα κέρδιζε την μάχη εναντίον του graffiti οι πιο πολλοί writers είχαν σταματήσει να βάφουν σχεδόν όλες οι γραμμές του σιδηρόδρομου δεν είχαν graffiti πάνω. Οι μόνες γραμμές που είχαν πάνω graffiti ηταν Ds, Bs, LLs, Js, Ms και οι writers που έβαφαν ηταν οι: MAGOO, DOC TC5, DONDI, TRAK, DOME and DC.Η ασφάλεια ήταν μεγάλη και η αστυνομία έκανε ειδική δύναμη εναντίον των βάνδαλων του σιδηρόδρομου. Το μόνο που έμεινε ήταν μερικές σκιώδεις μορφές GHOST, SENTO, CAVS, KET, JA, VEN, REAS, SANE, SMITH αυτοί οι writers κράτησαν το graffiti ζωντανό σε εκείνους τους δύσκολους καιρούς.

Το νέο καλλιτεχνικό φαινόμενο που έχει ήδη εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο είναι το όνομά του Graffiti. Αυτή η κίνηση που ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη γύρω από 1960 έως 1970. Στην πραγματικότητα ξεκίνησε από ένα τσούρμο παιδιά που έγραψαν τα ονόματά τους ή ψευδώνυμα τους στους τοίχους, γραμματοκιβώτια, τηλεφωνικοί θάλαμοι, υπόγειες διαβάσεις και του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και του μετρό. Με αυτόν τον τρόπο, μια εξελιχθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ τους για το ποιος θα κάνει τις περισσότερες υπογραφές. Στη συνέχεια, κατά πάσα πιθανότητα οι περισσότερες υπογραφές ήταν 183 ΤΑΚΗ'S, σύμφωνα με συνέντευξη του το 1971 για την εφημερίδα New York Times. Το πραγματικό όνομα του ΤΑΚΙ ήταν Τζιμ, ένας νεαρός Έλληνας αγόρι που εργάστηκε στη Νέα Υόρκη ως παιδί για όλες τις δουλειές. Ταξίδεψε πολύ με τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και στα ταξίδια του συνήθιζε να γράφει το όνομά του παντού. Κάποιοι άλλοι συγγραφείς εκείνης της περιόδου ήταν JOE 136, BARBARA.62, EEL159, YANK 135, EVA 62. Τα ονόματά τους γράφτηκαν σε δημόσιους χώρους και μέρα με τη μέρα έγιναν ήρωες στην περιοχή τους.

Μετά την εφεύρεση των πραγμάτων σπρέι έγινε ευκολότερη και ως εκ τούτου πολλοί άνθρωποι άρχισαν να ασχολούνται με αυτή τη δραστηριότητα. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει πλέον χώρος ήταν διαθέσιμο για περαιτέρω ζωγραφική. Ήταν σημαντικό να βρούμε κάτι καινούργιο. Άρχισαν να κάνουν μεγαλύτερα γράμματα, ενώ βάζουν ένα περίγραμμα (με διαφορετικό χρώμα από το εσωτερικό ενός). Έτσι, το νέο στυλ του Graffiti γεννήθηκε το οποίο πήρε το όνομά του το κομμάτι. Το 1976, Caine 1 ζωγράφισε ένα ολόκληρο τρένο από όλα τον εαυτό του. Μετά από αυτό μια ομάδα γνωστή ως πλήρωμα το μυθικό πέντε ζωγράφισε το δεύτερο τρένο στην ιστορία του Graffiti. Εκείνη την εποχή, οι συγγραφείς εργάστηκαν σκληρά για να δημιουργήσουν το δικό τους στυλ που ενσωματώνει και άλλα στοιχεία, όπως κόμματα, τελείες κλπ. Μία από τις μεγαλύτερες εφευρέσεις του γκράφιτι έγινε από τη φάση 2 και αυτό ήταν το βέλος (ο ίδιος εφηύρε το λεγόμενο bubble style). Τα γράμματα δεν ήταν πλέον προφανής. Ως εκ τούτου, η νέα αυτή τεχνική εισήγαγε ένα νέο στυλ που στη συνέχεια ονομάστηκε άγριο στυλ. Συνέπεια αυτού ήταν η δημιουργία των νέων στοιχείων του φόντου. Τότε, οι συγγραφείς κοστίσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Φρουροί χρησιμοποιήθηκαν για να παρακολουθούν τις κινήσεις των συγγραφέων. Μερικοί φύλακες είχαν αρχίσει να γίνονται πιο βίαιοι σε αυτούς που ζωγράφισε τρένα, έτσι μετά από λίγο μόνο τοίχοι ήταν βαμμένοι. Το 1983, ο Yaki Kornbl, ένας έμπορος

από το Άμστερνταμ, πήγε στηνέα Υόρκη και προσπάθησε να βρει τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς. Ήθελε να προωθήσει αυτό το είδος της τέχνης στην ευρωπαϊκή αγορά. Σκέφτηκε ότι θα ήταν ακριβώς όπως πριν από 20 χρόνια, όταν η pop-art είχε επιτύχει στην Ευρώπη. Από τον Yaki σχηματίστηκε μια ομάδα από καταξιωμένους συγγραφείς που πήραν μέρος μόνο σε σοβαρές διαγωνισμούς στη Νέα Υόρκη. Στην ομάδα αυτή μπήκαν πολλοί από διάσημους ταλαντούχους ανθρώπους, όπως οι Dondi, Crash, Ramellzee, Zephyr, Futura 2000, Quik, Lady Pink, Seen, Blade, Bil Blast Οι εκδηλώσεις τους στο Μουσείο Boymans van Beuningen είχε μεγάλη επιτυχία και οι κριτικοί εξέτασαν την εργασία τους θετικά. Συνέπεια αυτού ήταν η αρχή της δημιουργίας δύο ξεχωριστών ομάδων των συγγραφέων. Η τέχνη τους άρχισε να γίνεται πιο περίπλοκη και επιδέξια με το πέρασμα του χρόνου. Οι άλλες ομάδες ήταν πιο παραδοσιακή με συγγραφείς που ζωγράφιζαν τους τοίχους. Αυτό το είδος της ομάδας που αναφέρεται κυρίως στους νέους ενώθηκε με άλλα είδη τέχνης, όπως το break-dance, οι rappers και το dj. Το graffiti στην Ελλάδα Στη Ελλάδα το γκράφιτι, σε αντίθεση με τα αστικά γκέτο των ΗΠΑ, δεν αποτελεί έκφραση του περιθωρίου. Μάλιστα, επειδή τα σπρευ είναι αρκετά ακριβά, θεωρείται ακριβό χόμπι και πολλοί από τους νεαρούς γκραφιτάδες ανήκουν πλέον στη αστική και μεγαλοαστική τάξη. Οι περισσότεροι είναι ηλικίας 12-30, βγαίνουν σε ομάδες όταν πέσει η νύχτα και στόχο έχουν να κάνουν την πόλη πιο φωτεινή και χαρούμενη. Το γκράφιτι στη Ελλάδα, δεν έχει κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα, αν και πολλές φορές συνδέεται με την αμφισβήτηση και την ανυπακοή, καθώς το λεγόμενο «bombing" γίνεται σε απαγορευμένες επιφάνειες. Όλες οι ομάδες γκράφιτι ξεκίνησαν με αφορμή το ελληνικό Hip Hop συγκρότημα TerrorXCrew.

Το πρώτο Wall Fame έγινε στη Ελλάδα το 1994. Αγαπημένες επιφάνειες, είναι οι εξωτερικοί τοίχοι κτιρίων αλλά και εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα, λεωφορεία, τρένα, ρολά καταστημάτων. Όπως σε κάθε ομάδα, έτσι και σε αυτή των γκραφιτάδων, υπάρχουν αξίες όπως είναι η φήμη, η καλλιτεχνική έκφραση, αλλά και η δύναμη. Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το στυλ. Είναι η προσωπική φωνή που βγαίνει μέσα από το γκράφιτι. Όσο πιο αυθεντικό είναι το στυλ τόσο πιο γνωστός και σεβαστός θα γίνει στο χώρο του ο γκραφιτάς. Η διάρκεια ζωής ενός γκράφιτι είναι από 1 ημέρα έως πολλά χρόνια.. Περιοχές συνηθισμένες σε γκράφιτι είναι το Μοναστηράκι, η Ερμού, τα Εξάρχεια κ.α. Ο χώρος του γκράφιτι είναι κατά κύριο λόγο ανδρικός. Οι γυναίκες μειοψηφούν και είναι δύσκολο να καταξιωθούν στο χώρο αυτό. Πολλές είναι εκείνες που χρησιμοποιούν ανδρικά ψευδώνυμα, αλλά τις προδίδει το σχέδιο που συνήθως είναι πιο φωτεινό και φίνο. Σύμφωνα με την ψυχίατρο Μαρία Διαλλινά το γκράφιτι είναι μία μοναχική κραυγή επικοινωνίας. Με άλλα λόγια, το μοναχικό άτομο θέλοντας να επικοινωνήσει αισθήματα απελπισίας, θυμού, εξέγερσης και διαμαρτυρίας απέναντι σε μία αποξενωμένη πραγματικότητα καταφεύγει στην δύναμη του συμβόλου, στη πλέον αρχικνίτη του μορφή, την εικόνα. Συνεπώς, ο καλλιτέχνης με το σπρέι είναι αυτός που προσπαθεί όχι μόνο να αναπαραστήσει το αστικό περιβάλλον, αλλά να το επανορθώσει τουλάχιστον με το τρόπο του. Σύμφωνα με τα άρθρα του Ποινικού Κώδικα 381 και 382, ο καλλιτέχνης του δρόμου, διώκεται για φθορά κατά ξένης ιδιοκτησίας - αδίκημα σε βαθμό πλημμελήματος, στο οποίο επιβάλλεται ποινή φυλάκισης το λιγότερο 4 χρόνια.με βάση στοιχεία της Γενικής Αστυνομίας στο διάστημα 1/1/2007 έως τις 10/4/2008 πραγματοποιήθηκαν 26 συλλήψεις στο Δήμο Αθηναίων και σε περιφερειακούς δήμους της πόλης ( Καλλιθέα, Παλλήνη, Νέα Ερυθραία) συστήθηκαν 22 υποθέσεις, οι φάκελοι των οποίων αφορούσαν σε φθορές κατά δημόσιων κτιρίων.

ΒΙΑ-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ GRAFFITI: Επειδή δεν ήταν εύκολο να προμηθευτούν τα κατάλληλα «εργαλεία», οι καλλιτέχνες έγιναν περισσότερο επιθετικοί και προστάτευαν την περιοχή τους. Βέβαια, αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Το νέο στην περίπτωση αυτή είναι ότι οι απειλές προς τους αντίπαλους καλλιτέχνες υλοποιούνταν. Οι ομάδες που δημιουργήθηκαν είχαν χαρακτηριστικά συμμοριών του δρόμου και κάθε άλλο παρά έλειπαν οι συγκρούσεις. Οι πιο διαβόητες ομάδες ήταν Ghost yard και One Tunnel. Η μεγαλύτερη σύγκρουση μεταξύ ομάδων που είχε καταγραφεί την περίοδο εκείνη ήταν των CAP MPC εναντίον των the world. Μερικά από τα ονόματα που ξεχώρισαν την περίοδο αυτή: DEZ, BG 183, X Men, MACK, SHY 147, SPADE 127, SKEME, CEM, JON 156, SEEN TC5, BIO, SHARP, AIRBORN, SHAME, VULCAN, NICER και DELTA. Κατά τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1980 το σβήσιμο graffiti μειώθηκε σημαντικά. Αυτό σήμαινε πως οι καλλιτέχνες είχαν μια τελευταία, θα λέγαμε, ευκαιρία. Τότε εμφανίστηκε αυτό που θα αποκαλούσαμε << Τελευταίο μεγάλο κύμα>> (Στις γραμμές 2 και 5 της Ν. Υόρκης).Καθώς υπήρχε έλλειψη μπογιάς, αλλά και θάρρους, προκειμένου να μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στους χώρους όπου έφτιαχναν τα graffiti, πολλά συνθήματα γράφονταν πλέον με μαρκαδόρους. Όπως είναι ευνόητο, τέτοιες ενέργειες ήταν χαμηλού αισθητικού αποτελέσματος. Εξαίρεση αποτελούν τα έργα των προαναφερθέντων καλλιτεχνών. Σταδιακά η βία κέρδιζε έναντι της καλλιτεχνικής έκφρασης. Αυτό σε συνδυασμό με την αποτελεσματική φύλαξη των χώρων έφτασε μέχρι και στο να μην υπάρχουν καθόλου συνθήματα σε ορισμένες γραμμές. Τα graffiti είναι ένα κράμα οπτικής και λεκτικής έκφρασης, που ενσωματώνει το αισθητικό με το ακαλαίσθητο, το φανταχτερό με το ευφυές, το απαγορευμένο με την

αστική παράδοση, την προσωπική αγωνία, που μετατρέπεται σε συλλογική, την ανωνυμία με την τεχνική που μαρτυρεί την ιδεολογική τοποθέτηση, η οποία πασχίζει να αφυπνίσει, να τέρψει, να προκαλέσει και τελικά να διατρανώσει την ταυτότητα του δημιουργού. Παρέχει την ευκαιρία σε περιθωριακές ομάδες να εκφραστούν, σε παράτολμα ή αμφιλεγόμενα μηνύματα να διατυπωθούν και αναδεικνύει στη δημόσια σφαίρα ειδήσεις, περιστατικά, απόψεις, συνθήματα, που αγνοήθηκαν από τα Μ.Μ.Ε.. Ενίοτε σε κωδικοποιημένη μορφή, σηματοδοτεί όρια περιοχών, κατακεραυνώνει και γελοιοποιεί καταστάσεις, προειδοποιεί, αποτρέπει ή απλά υπάρχει ως μόδα, συρμός και γλώσσα της εφηβικής κουλτούρας. Τα graffiti ανταγωνίζονται άλλα περιβαλλοντικά σημάδια αναγνώρισης και αποτελούν δραματοποιημένες μαρτυρίες καλλιτεχνών ή ανήσυχων πνευμάτων, που υπερβαίνουν το παράνομο, δεν υπογράφουν το δημιούργημά τους, αλλά ταυτόχρονα διαδίδουν την προσωπική ταυτότητα. Συνθήματα, που σε λίγες λέξεις πρέπει να περικλείσουν τα νοήματα και τις ανησυχίες μιας εποχής, μιας γενιάς, ενός ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού ή οικονομικού γεγονότος. Δεν είναι πάντοτε εξοργισμένοι νέοι αυτοί που γράφουν σε τοίχους και δεν αποτελεί φαινόμενο της σύγχρονης εποχής αυτή η λαθραία μορφή έκφρασης. Υποσκελισμένα, μάλιστα, στις μέρες μας, από τους τοίχους τού Facebook, τα συνθήματα του Twitter, τα blogs και το διαδίκτυο, τα graffiti γίνονται μια συνωμοτική ιαχή, που χλευάζει την κρίση, τους πολιτικούς, το βόλεμα, τις αξίες, που οδήγησαν στην παρακμή. Παράλληλα, κινητοποιεί, ενθαρρύνει, σαρκάζει, κρίνει και παρωδεί, αποτελώντας πάντα τη σκέψη που δεν τολμήσαμε να προφέρουμε, το υποσυνείδητο μήνυμα που καθρεφτίστηκε στον τοίχο ενός κτηρίου, το εφαλτήριο που τεκμηριώνει και απελευθερώνει τη συλλογική συνείδηση. Αντικρουόμενες οι προσεγγίσεις για την ψυχολογία και τον κοινωνικό ρόλο των graffiti. Βάνδαλοι για τους πολλούς όσοι βεβηλώνουν οικίες, ιστορικά μνημεία, πλατείες, και

ήρωες μιας υποκουλτούρας, που συνέχει και διαπερνά τον αστικό χώρο για άλλους. Μεγαλομανιακά μερικές φορές και άλλοτε τόσο ταπεινά, που ζωγραφίζονται ακόμα και σε τουαλέτες και άλλα σημεία, που παραβιάζουν τον προσωπικό χώρο, για να κατοπτρίσουν έναν παράλληλο πολιτισμό, που δεν ομολογείται, αλλά υπάρχει και είναι έτοιμος να αποτελέσει μια εναλλακτική στα σημερινά αδιέξοδα. Ψυχολογία μέσα από τα graffiti «Λένε ότι τα graffiti τρομάζουν τους ανθρώπους και αποτελούν δείγμα κοινωνικής παρακμής. Είναι ψέμα. Τα graffiti κρύβουν κινδύνους μόνο για τους πολιτικούς, τα στελέχη των διαφημιστικών και τους γκραφιτάδες»

Τα graffiti είναι ένα κράμα οπτικής και λεκτικής έκφρασης, που ενσωματώνει το αισθητικό με το ακαλαίσθητο, το φανταχτερό με το ευφυές, το απαγορευμένο με την αστική παράδοση, την προσωπική αγωνία, που μετατρέπεται σε συλλογική, την ανωνυμία με την τεχνική που μαρτυρεί την ιδεολογική τοποθέτηση, η οποία πασχίζει να αφυπνίσει, να τέρψει, να προκαλέσει και τελικά να διατρανώσει την ταυτότητα του δημιουργού. Παρέχει την ευκαιρία σε περιθωριακές ομάδες να εκφραστούν, σε παράτολμα ή αμφιλεγόμενα μηνύματα να διατυπωθούν και αναδεικνύει στη δημόσια σφαίρα ειδήσεις, περιστατικά, απόψεις, συνθήματα, που αγνοήθηκαν από τα Μ.Μ.Ε.. Ενίοτε σε κωδικοποιημένη μορφή, σηματοδοτεί όρια περιοχών, κατακεραυνώνει και γελοιοποιεί καταστάσεις, προειδοποιεί, αποτρέπει ή απλά υπάρχει ως μόδα, συρμός και γλώσσα της εφηβικής κουλτούρας.

Τα graffiti ανταγωνίζονται άλλα περιβαλλοντικά σημάδια αναγνώρισης και αποτελούν δραματοποιημένες μαρτυρίες καλλιτεχνών ή ανήσυχων πνευμάτων, που υπερβαίνουν το παράνομο, δεν υπογράφουν το δημιούργημά τους, αλλά ταυτόχρονα διαδίδουν την προσωπική ταυτότητα. Συνθήματα, που σε λίγες λέξεις πρέπει να περικλείσουν τα νοήματα και τις ανησυχίες μιας εποχής, μιας γενιάς, ενός ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού ή οικονομικού γεγονότος. Δεν είναι πάντοτε εξοργισμένοι νέοι αυτοί που γράφουν σε τοίχους και δεν αποτελεί φαινόμενο της σύγχρονης εποχής αυτή η λαθραία μορφή έκφρασης. Υποσκελισμένα, μάλιστα, στις μέρες μας, από τους τοίχους τού Facebook, τα συνθήματα του Twitter, τα blogs και το διαδίκτυο, τα graffiti γίνονται μια συνωμοτική ιαχή, που χλευάζει την κρίση, τους πολιτικούς, το βόλεμα, τις αξίες, που οδήγησαν στην παρακμή. Παράλληλα, κινητοποιεί, ενθαρρύνει, σαρκάζει, κρίνει και παρωδεί, αποτελώντας πάντα τη σκέψη που δεν τολμήσαμε να προφέρουμε, το υποσυνείδητο μήνυμα που καθρεφτίστηκε στον τοίχο ενός κτηρίου, το εφαλτήριο που τεκμηριώνει και απελευθερώνει τη συλλογική συνείδηση.

Αντικρουόμενες οι προσεγγίσεις για την ψυχολογία και τον κοινωνικό ρόλο των graffiti. Βάνδαλοι για τους πολλούς όσοι βεβηλώνουν οικίες, ιστορικά μνημεία, πλατείες, και ήρωες μιας υποκουλτούρας, που συνέχει και διαπερνά τον αστικό χώρο για άλλους. Μεγαλομανιακά μερικές φορές και άλλοτε τόσο ταπεινά, που ζωγραφίζονται ακόμα και σε τουαλέτες και άλλα σημεία, που παραβιάζουν τον προσωπικό χώρο, για να κατοπτρίσουν έναν παράλληλο πολιτισμό, που δεν ομολογείται, αλλά υπάρχει και είναι έτοιμος να αποτελέσει μια εναλλακτική στα σημερινά αδιέξοδα. Όλα αυτά καταλήγουν σε ένα παράξενο κοκτέιλ από το οποίο δύσκολα διαχωρίζεις την πραγματικότητα από το ψέμα. Πέραν αυτών όμως, το «Banksy: Η Τέχνη στο Δρόμο» είναι μια ωμή και αποκαλυπτική εξιστόρηση του τι περίπου συμβαίνει στον κόσμο της Τέχνης όταν φήμη, χρήματα και φιλαυτία συγκρούονται με τον βανδαλισμό και τη «δημιουργική αποδόμηση».