ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 102/2018 Περίληψη ΘΕΜΑ :Α)Μη ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ απόφασης Δημάρχου απευθείας ανάθεσης εργασιών λόγω κατεπείγουσας ανάγκης Β)Ανάρτηση σύμβασης στο ΚΗΜΔΗΣ μετά την εκτέλεση των εργασιών. Η απόφαση του Δημάρχου περί απευθείας ανάθεσης των παραπάνω εργασιών ουδέποτε απέκτησε νόμιμη ισχύ, αφού δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ κατά παράβαση του άρθρου 38 του ν. 4412/2016. Συναφώς και η σύμβαση, που υπογράφηκε και αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. μετά την εκτέλεση των εργασιών, δεν δύναται να αναπτύξει αναδρομική ισχύ και συνακόλουθα να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εντελλόμενης δαπάνης. Η σύναψη των σχετικών συμβάσεων πρέπει να προηγείται της παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών, τυχόν δε εκτέλεση εργασιών χωρίς την προηγούμενη σύναψη διοικητικής σύμβασης καθιστά τις σχετικές δαπάνες μη νόμιμες (πρβλ. Ε.Σ. VII Tμ. 117/2010, 206/2007, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 117/2017,16/2017, 347, 113, 49/2015 κ.ά.). Ωστόσο, συνεκτιμώντας τον ισχυρισμό του Δήμου, ότι η απόφαση του Δημάρχου περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων εργασιών εκ παραδρομής δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκ των υστέρων ληφθείσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, περί έγκρισης της σχετικής πίστωσης, και το από 3.11.2017 συμφωνητικό αναρτήθηκαν στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αντιστοίχως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση
καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων και από συγγνωστή πλάνη παρέλειψαν να αναρτήσουν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. την ως άνω απόφαση απευθείας ανάθεσης και να προβούν στην υπογραφή του συμφωνητικού πριν από την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, οι οποίες σε κάθε περίπτωση ήταν απολύτως επείγουσες. Κατ ακολουθία, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VIΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 102/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Παναγιώτη Παππίδα και Θεόδωρο Μαυροβουνιώτη (εισηγητή), Παρέδρους. Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στο Κατάστημά του, στις 29 Μαΐου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 92, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α. Σκέφθηκε κατά το νόμο Ι. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Ε.. αρνήθηκε, με την 83/29.12.2017 πράξη της, να θεωρήσει το 486, οικονομικού έτους 2017, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Α, ποσού 8.990,00 ευρώ, που αφορούσε σε αμοιβή εκτέλεσης εργασιών καθαρισμού ρέματος. Ως αιτιολογία προέβαλε ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι στηρίζεται στην 39720/29.8.2017 απόφαση του Δημάρχου περί απευθείας ανάθεσης των παραπάνω υπηρεσιών, η
οποία δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ., κατά παράβαση του άρθρου 38 του ν. 4412/2016, καθώς και στην 52757/3.11.2017 σύμβαση, η οποία υπογράφτηκε μετά την εκτέλεση των εργασιών και δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να αναπτύξει αναδρομική ισχύ. Ο Δήμος Α αντικατέστησε το ως άνω χρηματικό ένταλμα με το 92, οικονομικού έτους 2018, όμοιο και το υπέβαλε για θεώρηση, υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης. Η Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την από 30.3.2018 έκθεσή της, στο Κλιμάκιο. ΙΙ. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (ΦΕΚ Α 147) ορίζει στο άρθρο 38 ότι «1. Το Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων («ΚΗΜΔΗΣ») ( ) έχει ως σκοπό τη συλλογή, την επεξεργασία και τη δημοσιοποίηση στοιχείων αναφορικά με τις συμβάσεις του παρόντος Βιβλίου, οι οποίες συνάπτονται γραπτώς, προφορικώς ή με ηλεκτρονικά μέσα από αναθέτουσες αρχές και ΚΑΑ, εκτιμώμενης αξίας ίσης ή ανώτερης του ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ (άνευ ΦΠΑ) και ανεξαρτήτως διαδικασίας ανάθεσης ( ) 3. Στο ΚΗΜΔΗΣ καταχωρίζονται από τις αναθέτουσες αρχές / αναθέτοντες φορείς και τις ΚΑΑ ηλεκτρονικά στοιχεία των ακόλουθων σταδίων για όλες τις συμβάσεις της παραγράφου 1: α) ( ) γ) της απόφασης ανάθεσης ή κατακύρωσης, δ) του συμφωνητικού ( ) 7. Οι πράξεις που καταχωρίζονται στο ΚΗΜΔΗΣ ισχύουν από την καταχώριση τους σε αυτό ( )». ΙΙΙ. Κατά γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, η οποία αποτελεί ειδικότερη έκφανση της αρχής της νομιμότητας, οι συστατικές ατομικές διοικητικές πράξεις δεν αναπτύσσουν, καταρχήν, αναδρομική ισχύ, δηλαδή τα έννομα αποτελέσματά τους δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσής τους. Κατά τα παγίως δε γενόμενα δεκτά από το Δικαστήριο τούτο, στην ίδια ως άνω απαγόρευση αναδρομικής ισχύος υπόκεινται και οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας. Συνεπώς, η
σύναψη των σχετικών συμβάσεων πρέπει να προηγείται της παροχής των συγκεκριμένων υπηρεσιών, τυχόν δε εκτέλεση εργασιών χωρίς την προηγούμενη σύναψη διοικητικής σύμβασης καθιστά τις σχετικές δαπάνες μη νόμιμες (πρβλ. Ε.Σ. VII Tμ. 117/2010, 206/2007, Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 117/2017,16/2017, 347, 113, 49/2015 κ.ά.). ΙV. Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: Με το οικ.5602/ 28.8.2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφέρειας ΧΧΧ ζητήθηκε από το Δήμο Α.. να προβεί στον άμεσο καθαρισμό της αυτοφυούς βλάστησης του ρέματος, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εκ μέρους της Περιφέρειας εφαρμογή μεθόδων καταπολέμησης κουνουπιών κατά μήκος του ρέματος, στο πλαίσιο σχετικού προγράμματος που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη εντός της πόλης Κατόπιν τούτου, με την 39720/ 29.8.2017 απόφαση του Δημάρχου - η οποία δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. - ανατέθηκε απευθείας, «λόγω εξαιρετικά επείγουσας ανάγκης» όπως αναφέρεται στο σώμα αυτής, στον Χ, εργολάβο χωματουργικών εργασιών, η εκτέλεση των εργασιών καθαρισμού του ρέματος. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, με την 332/4.10.2017 απόφασή της (Α.Δ.Α.: ), ενέκρινε τη διάθεση της αναγκαίας πίστωσης και, ακολούθως, υπογράφηκε η 52757/3.11.2017 σύμβαση, ποσού 8.990,00 ευρώ, η οποία αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αυθημερόν (Α.Δ.Α.Μ.: ). Για την καταβολή της αμοιβής στον ανάδοχο για την εκτέλεση των ως άνω εργασιών καθαρισμού εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. V. Με τα δεδομένα αυτά, η 39720/29.8.2017 απόφαση του Δημάρχου ΧΧΧ περί απευθείας ανάθεσης των παραπάνω εργασιών ουδέποτε απέκτησε νόμιμη ισχύ, αφού δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ.. Συναφώς και η 52757/3.11.2017 σύμβαση, που υπογράφηκε και αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. μετά την εκτέλεση των εργασιών, δεν δύναται να αναπτύξει αναδρομική ισχύ και συνακόλουθα να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της
εντελλόμενης δαπάνης. Ωστόσο, συνεκτιμώντας τον ισχυρισμό του Δήμου Α, ότι η απόφαση του Δημάρχου περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων εργασιών εκ παραδρομής δεν αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και λαμβάνοντας υπόψη ότι η εκ των υστέρων ληφθείσα απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, περί έγκρισης της σχετικής πίστωσης, και το από 3.11.2017 συμφωνητικό αναρτήθηκαν στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αντιστοίχως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων και από συγγνωστή πλάνη παρέλειψαν να αναρτήσουν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. την ως άνω απόφαση απευθείας ανάθεσης και να προβούν στην υπογραφή του συμφωνητικού πριν από την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, οι οποίες σε κάθε περίπτωση ήταν απολύτως επείγουσες. VΙ. Κατ ακολουθία, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 92, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου ΧΧΧ, ποσού 8.990,00 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΥΡΟΒΟΥΝΙΩΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ