ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ Ενότητα #1: Λογιστική και Αποτίμηση Άυλων Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων Δημήτρης Τζελέπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιάσει το πλαίσιο της λογιστικής και αποτίμησης των άυλων πάγιων περιουσιακών στοιχείων. Η ενότητα προβάλλει την έννοια τους ενώ μέσω παραδειγμάτων επιδιώκεται η σκιαγράφηση του τρόπου λογιστικής απεικόνισή τους.
Έννοια Άυλων Πάγιων (Ασώματες Ακινητοποιήσεις) Άυλα οικονομικά αγαθά τα οποία είναι δεκτικά χρηματικής αποτιμήσεως και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγής είτε αυτοτελώς, είτε μαζί με την οικονομική μονάδα (Ε.Γ.Λ.Σ.). Κατηγορίες άυλων πάγιων στοιχείων: Δικαιώματα π.χ. διπλώματα ευρεσιτεχνίας, τεχνογνωσία (know how), εμπορικά και βιομηχανικά σήματα, πνευματική ιδιοκτησία, ηλεκτρονικό λογισμικό. Πραγματικές καταστάσεις, ιδιότητες και σχέσεις (Goodwill) π.χ. φήμη και πελατεία, καλή οργάνωση, φερεγγυότητα, εξειδίκευση της παραγωγής.
Λογιστική παρακολούθηση Άυλων στοιχείων (Ε.Γ.Λ.Σ.) Απεικονίζονται λογιστικώς αν αγοράστηκαν ή αν δημιουργήθηκαν (Ιδιοπαραγωγή). Η αξία κτήσεως αποσβένεται με ισόποση ετήσια απόσβεση μέσα στο χρόνο της παραγωγικής χρησιμότητας τους. Λογαριασμοί άυλων πάγιων στοιχείων: Υπεραξία επιχειρήσεως (Goodwill) Δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας Δικαιώματα εκμεταλλεύσεως ορυχείων μεταλλείων - λατομείων Δικαιώματα χρήσεως ενσώματων πάγιων στοιχείων Λοιπά δικαιώματα
Καταχώρηση σύμφωνα με τα Δ.Λ.Π. Το ΔΛΠ 38 αναφέρει ότι ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο πρέπει να καταχωρείται στα λογιστικά βιβλία μόνο όταν: Πιθανολογείται ότι τα μελλοντικά οικονομικά οφέλη που αποδίδονται στο περιουσιακό στοιχείο θα εισρεύσουν στην επιχείρηση. Το κόστος του περιουσιακού στοιχείου μπορεί να αποτιμηθεί αξιόπιστα.
Υπεραξία Επιχειρήσεως (Goodwill) Δημιουργείται από την εξαγορά ή συγχώνευση ολόκληρης επιχείρησης και ισούται με: Τίμημα Αγοράς Πραγματική Αξία περιουσιακών στοιχείων (που εξαγοράζονται ή συγχωνεύονται)
Παράδειγμα Η «Χ» Α.Ε. εξαγόρασε την «Ψ» Α.Ε. αντί 14.000. Οι ισολογισμοί των εταιριών Χ και Ψ στις 31/12/13 είχαν ως εξής: Ε Ισολογ.Χ Π Ε Ισολογ.Ψ Π Πάγιο 30.000 Κεφάλαια 30.000 Πάγιο 14.000 Κεφάλαια 9.000 Κυκλοφ. 20.000 Υποχρ. 20.000 Κυκλοφ. 6.000 Υποχρ. 11.000 50.000 50.000 20.000 20.000 Ειδικοί εμπειρογνώμονες εκτίμησαν την περιουσία της Ψ Α.Ε. και προσδιόρισαν την πραγματική αξία της ως εξής: Ενεργητικό= 23.000, Υποχρεώσεις = 13.000, Ίδια Κεφάλαια = 10.000
Συνέχεια Επομένως, Goodwill = Τίμημα Αγοράς Πραγματική Αξία = 14.000 10.000 = 4.000 Μετά την εξαγορά της Ψ ο ισολογισμός της Χ έχει τη μορφή: Ε Ισολογ.Χ Π Goodwill 4.000 Κεφάλαια 30.000 Υπόλ. Εν. 59.000 Υποχρ. 33.000 63.000 63.000 Η Ψ μετά την πώληση της περιουσίας της παύει να υπάρχει επομένως δεν συντάσσει ισολογισμό και οι μέτοχοι της λαμβάνουν από την Χ 14.000.
Παράδειγμα (Εισφορά Δικαιώματος) Την 1/1/14 ιδρύθηκε η «ΑΒΓ» Α.Ε. με μετοχικό κεφάλαιο 120.000. Ο μέτοχος Α εισέφερε μετρητά 80.000 και ο μέτοχος Β εισέφερε το δικαίωμα χρήσεως ενός ακίνητου για 20 χρόνια, το οποίο αποτιμήθηκε από ειδικούς εμπειρογνώμονες αντί 40.000. Ζητείται: Να καταχωρηθεί το άνω λογιστικό γεγονός και να λογισθούν οι ετήσιες αποσβέσεις στις 31/12.
Συνέχεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1/1/14 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης Δικαιώματα χρήσεως 40.000 ενσώματων παγίων 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 80.000 40 Κεφάλαιο Καταβλημένο Κεφάλαιο 120.000
Παράδειγμα (Εισφορά Δικαιώματος) Ετήσια απόσβεση δικαιώματος = 20.000/20= 1.000 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12/14 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 16 Ασώματες ακινητοποιήσεις και έξοδα πολυετούς απόσβεσης Αποσβεσμένα 1.000 δικαιώματα 66 Αποσβέσεις Αποσβέσεις δικαιωμάτων 1.000
Έξοδα πολυετούς απόσβεσης Γίνονται για την ίδρυση και αρχική οργάνωση της επιχείρησης, την απόκτηση διαρκών μέσων εκμετάλλευσης καθώς και για την επέκταση και αναδιοργάνωση της (Ε.Γ.Λ.Σ.) Τα Δ.Λ.Π. δεν επιτρέπουν την εμφάνιση τους στον ισολογισμό. Λογαριασμοί εξόδων πολυετούς αποσβέσεως: Έξοδα ιδρύσεως και πρώτης εγκαταστάσεως Έξοδα αυξήσεως κεφαλαίου και εκδόσεως ομολογιακών δανείων Έξοδα κτήσεως ακινητοποιήσεων Έξοδα αναδιοργανώσεως Τόκοι δανείων κατασκευαστικής περιόδου κ.τ.λ.
Παράδειγμα Α.Ε. αγόρασε ένα ακίνητο και κατέβαλε με επιταγή στις 20/3/13 για φόρο μεταβιβάσεως, συμβολαιογραφικά και μεσιτικά έξοδα 5.000. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 16 Έξοδα πολυετούς απόσβεσης Έξοδα κτήσεως 5.000 ακινητοποιήσεων 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 5.000
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1 η έκδοση.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημήτρης Τζελέπης, «Λογιστική ΙI. Λογιστική και Αποτίμηση Άυλων Πάγιων Περιουσιακών Στοιχείων». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/econ1211/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1996), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: Θεμελιώδεις Λογιστικές Έννοιες", Τεύχος Β', Έκδοση 3η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε., (1996), "Ασκήσεις Χρηματοοικονομικής Λογιστικής", Τεύχος Β', Έκδοση 5η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1998), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: το Λογιστικό Κύκλωμα και η Χρησιμοποίηση των Λογιστικών Στοιχείων για τη Λήψη Αποφάσεων", Τεύχος Γ', Έκδοση 2η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Παππάς, Α. (2006), Χρηματοοικονομική Λογιστική, τ. Α και Β., Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα Horngren, C., Sunden G., Elliott, J., (1996), "Introduction to financial Accounting", Prentice Hall, New Jersey