ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ MEMO Βρυξέλλες, 11 Σεπτέμβρης 2013 Επιστολή του Προέδρου Barroso προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Martin Schulz Αγαπητέ Πρόεδρε Schulz, Στη σημερινή μου ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης, εκθέτω τις απόψεις μου σχετικά με τις προκλήσεις που επιφυλάσσει το μέλλον, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προετοιμάζεται για τις εκλογές του προσεχούς Μαΐου και η Επιτροπή εισέρχεται στο τελευταίο έτος της θητείας της. Μαζί, έχουμε ήδη επιτύχει πολλά για τους πολίτες της Ευρώπης κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί έναν πολύτιμο εταίρο στη νομοθετική διαδικασία της ΕΕ και πιστεύω ότι μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για τα κοινά μας επιτεύγματα. Για να αναφέρουμε μερικά μόνο παραδείγματα, το έργο που έχουμε επιτελέσει από κοινού σε ό,τι αφορά την αναγκαία ενίσχυση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, την πολιτική συμφωνία για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και τη ριζική αναδιάρθρωση της χρηματοπιστωτικής εποπτείας και ρύθμισης θα έχει σημαντική επίδραση στην ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και θα βελτιώσει τις μελλοντικές μας προοπτικές ανάπτυξης. Οι προκλήσεις που συνεχίζουν να βρίσκονται μπροστά μας απαιτούν να κινηθούμε πιο δυναμικά όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων κατά τους επόμενους μήνες, ολοκληρώνοντας το νομοθετικό έργο που ξεκινήσαμε και προωθώντας την υλοποίησή του. Αναλαμβάνοντας δράση επιτόπου στους τομείς που έχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα να παίξουν ρόλο καταλύτη και να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, θα βοηθήσουμε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ικανότητα της Ευρώπης να εξέλθει ισχυρότερη από την κρίση και στον πολύτιμο ρόλο της ΕΕ ως μέρους αυτής της στρατηγικής ανάκαμψης. Η παρούσα επιστολή αναλύει τις κυριότερες πρωτοβουλίες που εξετάζονται σε σχέση με το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2014, σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων μας. Στον προβληματισμό μας συνέβαλαν θετικά το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Ιουλίου 2013, η τακτική προσωπική μου επικοινωνία με εσάς και με το Κοινοβούλιο, καθώς και μια σειρά από γόνιμες ανταλλαγές απόψεων ανάμεσα στους Επιτρόπους και τις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Προσβλέπω στη συνέχιση αυτών των ανταλλαγών καθώς οδεύουμε προς την οριστικοποίηση του προγράμματος εργασίας τον επόμενο μήνα. MEMO/13/778
Όσον αφορά το έργο μας το 2014, το Κοινοβούλιο και η Επιτροπή συμφωνούν ότι η ανάπτυξη και η απασχόληση πρέπει να εξακολουθήσουν να αποτελούν απόλυτη προτεραιότητα. Πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε τα κράτη μέλη ώστε να επιδιώξουν μια διαφοροποιημένη δημοσιονομική εξυγίανση που ευνοεί την ανάπτυξη, να καταβάλουν προσπάθειες για διαρθρωτική μεταρρύθμιση με στόχο την ανταγωνιστικότητα, να αποκαταστήσουν κανονικές συνθήκες δανεισμού στην οικονομία, να αναζητήσουν καινοτόμους τρόπους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη στήριξη όσων έχουν ανάγκη και την απελευθέρωση του δημιουργικού δυναμικού της Ευρώπης και να εκσυγχρονίσουν τη δημόσια διοίκηση. Και δεν πρέπει να παραμελήσουμε τις πιο μακροπρόθεσμες προκλήσεις και ευκαιρίες όπως η ενεργειακή και η κλιματική πολιτική, ενισχύοντας την ικανότητα της Ευρώπης για καινοτομία και τη συμβολή μας σε ένα κλίμα σταθερότητας στον ευρύτερο κόσμο. Προτεραιότητες και σχεδιασμός πολιτικής για το 2014 Ιδιαίτερη έμφαση κατά το επόμενο έτος θα δοθεί κατ ανάγκη στην έγκριση νομοθετικών προτάσεων που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη διαδικασία της συναπόφασης και στην εδραίωση του ήδη παραγόμενου έργου. Η έμφαση αυτή θα αντανακλάται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2014. Θα εστιάσουμε στην έγκριση και την εφαρμογή σημαντικών προτάσεων που εκκρεμούν (όπως οι πρωτοβουλίες μας για την απασχόληση των νέων και οι προτάσεις μας για την ενίσχυση της δανειοδότησης προς τις ΜΜΕ), σε σχέση με τις οποίες τα κράτη μέλη πρέπει να επιταχύνουν τη διαδικασία ενσωμάτωσης, καθώς και στις εργασίες προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή και έγκαιρη έναρξη των προγραμμάτων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (Π Π) και των εργασιών της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τους ίδιους πόρους. Όπως το 2013, η χάραξη της οικονομικής πολιτικής μας θα έχει ως επίκεντρο την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών, τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση και τις στοχοθετημένες επενδύσεις. Θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια προκειμένου να οικοδομήσουμε ένα κλίμα εμπιστοσύνης στην ικανότητα της Ευρώπης για βιώσιμη ανάπτυξη, να παράσχουμε απασχόληση και καλά συστήματα πρόνοιας για τους πολίτες μας και να εξασφαλίσουμε ότι η ΕΕ θα παραμείνει ανταγωνιστική στην παγκόσμια οικονομία. Θα επιδιώξουμε να δώσουμε ιδιαίτερη προτεραιότητα στη θέσπιση της τραπεζικής ένωσης και θα εξακολουθήσουμε το έργο μας στα θέματα της οικονομικής διακυβέρνησης, της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού και της αντιμετώπισης της ανεργίας των νέων. Σύμφωνα με το σχέδιο στρατηγικής της Επιτροπής για μια βαθιά και ουσιαστική ΟΝΕ, πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την οικοδόμηση μιας πλήρους Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, θεμελιώνοντάς την κυρίως σε ένα υψηλό επίπεδο δημοκρατικής λογοδοσίας και προσδίδοντάς της ισχυρή κοινωνική διάσταση. Όσον αφορά το τελευταίο σημείο, η Επιτροπή θα εκδώσει ανακοίνωση σχετικά με την κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ στις 2 Οκτωβρίου. Θα πρέπει επίσης να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» μέσω της διαρκούς και συντονισμένης δράσης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. 2
Η καινοτομία και οι επενδύσεις έχουν ζωτική σημασία για την ανταγωνιστικότητα. Τα νέα προγράμματα του Π Π είναι προσαρμοσμένα στις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα μέτρων για την προώθηση των επενδύσεων, την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και την εστίαση σε μεταρρυθμίσεις που έχουν άμεση επίδραση στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με στόχο τη στήριξη της πρόσβασης στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ θα συνεχιστεί, ως βασικός μοχλός για την αποκατάσταση της ανάπτυξης. Θα επιδιώξουμε να διασφαλίσουμε την πλήρη εφαρμογή των κανόνων της εσωτερικής αγοράς σε κρίσιμους τομείς όπως αυτοί των υπηρεσιών και της ενέργειας, καθώς και να φέρουμε σε πέρας τις πρωτοβουλίες της Πράξης για την Ενιαία Αγορά (ΠΕΑ), και θα προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε τον εκσυγχρονισμό των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Οι προτάσεις που υποβάλαμε σήμερα για μια πραγματική ενιαία αγορά στον τομέα των τηλεπικοινωνιών έχουν επίσης καθοριστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα και η έγκρισή τους θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα κατά τους προσεχείς μήνες. Θα εξακολουθήσουμε επίσης το έργο μας σχετικά με τον αντίκτυπο των τιμών της ενέργειας στην ανταγωνιστικότητα και την εύρεση τρόπων για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Το εμπόριο είναι επίσης ένας τομέας με τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης στον οποίο πρέπει να διατηρήσουμε τον ρυθμό των διαπραγματεύσεων με βασικούς εταίρους όπως οι ΗΠΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή θεωρεί ότι οι βασικές προτεραιότητες έως το τέλος του 2013 και για το 2014 είναι οι εξής: Εξασφάλιση μιας ομαλής εκκίνησης για όλα τα προγράμματα του Π Π για την περίοδο 2014-2020, με τον προϋπολογισμό της ΕΕ να αποτελεί καταλύτη για τις επενδύσεις, την ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις Επίσπευση της έγκρισης βασικών προτάσεων, ιδίως όσον αφορά την τραπεζική ένωση και τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα (όπως οι προτάσεις για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών που υποβλήθηκαν το 2012 και για τη σύσταση ενός ενιαίου μηχανισμού εξυγίανσης που υποβλήθηκαν τον Ιούλιο), την ενιαία αγορά (όλες τις προτάσεις της ΠΕΑ ΙΙ έχουν πλέον τεθεί στο τραπέζι του διαλόγου), τις προτάσεις για τις τηλεπικοινωνίες που εγκρίθηκαν σήμερα και το ψηφιακό θεματολόγιο υπάρχει επίσης ένα ευρύ φάσμα προτάσεων καίριας σημασίας για τους πολίτες, οι οποίες καλύπτουν τομείς από τη μεταρρύθμιση της κοινής αλιευτικής πολιτικής και τη διαμόρφωση μιας εσωτερικής αγοράς σιδηροδρομικών υπηρεσιών έως την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να τονίσω την ανάγκη για ταχεία ολοκλήρωση της έκδοσης της οδηγίας για τα προϊόντα καπνού. Η έγκριση αυτών των προτάσεων πριν από τη λήξη της κοινοβουλευτικής σας θητείας θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα σχετικά με τη ζωτική σημασία που έχει η ΕΕ για τους πολίτες της. Ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής διάστασης, και συνέχιση της ανάπτυξης της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, με ιδιαίτερη έμφαση στην υλοποίηση (ιδίως όσον αφορά το «δίπτυχο» και τον συντονισμό της δράσης σε όλα τα επίπεδα) Προσπάθεια υλοποίησης της εμπορικής μας ατζέντας [ιδίως μέσα από τις διαπραγματεύσεις μας για τη δημιουργία διατλαντικής εταιρικής σχέσης στον τομέα του εμπορίου και των επενδύσεων (TTIP) με τις ΗΠΑ και τις διαπραγματεύσεις με άλλους βασικούς εταίρους όπως ο Καναδάς και η Ιαπωνία] και προετοιμασία της θέσης της ΕΕ σε σημαντικές διεθνείς διαπραγματεύσεις, όπως η προσεχής διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) και η αναπτυξιακή ατζέντα μετά το 2015 3
Προώθηση ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, ιδίως για τις ΜΜΕ, με την περαιτέρω απλούστευση και εξορθολογισμό των κανονιστικών ρυθμίσεων, ιδίως στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), στόχος του οποίου είναι να διασφαλίσει ότι όλες οι νομοθετικές πράξεις της ΕΕ είναι κατάλληλες για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να διατηρήσει την προσήλωσή της στους διεθνείς μας στόχους, την ετοιμότητά της για βραχυπρόθεσμη αντίδραση, αλλά και τη δέσμευσή της ως προς την εμβάθυνση του έργου μας με τις υποψήφιες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης των σχέσεων ανάμεσα στη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο. Η διαμόρφωση πολιτικής σύνδεσης και οικονομικής ολοκλήρωσης με τους γείτονές μας οι οποίοι ανήκουν στην ανατολική εταιρική σχέση, η παροχή βοήθειας στους νότιους γείτονές μας κατά τη μεταβατική διαδικασία την οποία διάγουν και η καλλιέργεια στενότερων δεσμών με τους στρατηγικούς εταίρους μας θα εξακολουθήσουν να αποτελούν βασικές προτεραιότητες. Νέες πρωτοβουλίες Επιπλέον, η Επιτροπή θα προτείνει μια στοχοθετημένη σειρά από νέες πρωτοβουλίες, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και τη διαμόρφωση κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής πέρα από το 2020. Θα αναπτύξουμε επίσης τις ιδέες που παρουσιάζω σήμερα με βάση τις αρχές του κράτους δικαίου. Μερικά παραδείγματα νέων πρωτοβουλιών που θα εξεταστούν είναι τα εξής: Η ανακοίνωση σχετικά με την κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ Επανεξέταση του πλαισίου χρηματοπιστωτικής εποπτείας και μεταρρύθμιση της δομής των τραπεζών της ΕΕ μετά την έκθεση Liikanen Συνέχεια στη μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής οικονομίας Ενδυνάμωση της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης μέσα από τη μεταρρύθμιση της εσωτερικής αγοράς βιομηχανικών προϊόντων και την υλοποίηση περαιτέρω πρωτοβουλιών με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις με στόχο την ενίσχυση της εσωτερικής αγοράς και την προώθηση καλύτερης διαχείρισης της δημόσιας δαπάνης Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού χώρου δεξιοτήτων και επαγγελματικών προσόντων Συνέχεια της στρατηγικής για τον ΦΠΑ με στόχο τη μείωση του κόστους με το οποίο επιβαρύνονται οι επιχειρήσεις για τις δηλώσεις ΦΠΑ Αναθεώρηση του κανονισμού για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης Ολοκλήρωση των εργασιών για σύνδεση των εθνικών δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, με στόχο την αντιμετώπιση των ανισορροπιών στην προσφορά εργασίας Ποιοτικό πλαίσιο σε σχέση με την αναδιάρθρωση Ένα νέο πλαίσιο για την ενέργεια και το κλίμα με ορίζοντα το 2030 Αποτελέσματα της επανεξέτασης της πολιτικής για τα απόβλητα Ανακοίνωση σχετικά με τις μελλοντικές πρωτοβουλίες στον χώρο των πολιτικών δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων 4
Το καθεστώς θεωρήσεων εισόδου για καλόπιστους ταξιδιώτες Οι νομοθετικές δέσμες διεύρυνσης και γειτονίας για το 2014 Συνέχιση του καθορισμού της ατζέντας για μια φιλόδοξη συνέχεια όσον αφορά τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας και συνδυασμός αυτής της ατζέντας με τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης Η συμβολή της ΕΕ όσον αφορά την παγκόσμια ασφάλεια στη θάλασσα Η διερευνητική εργασία θα λάβει χώρα το 2014 και θα αφορά μεταξύ άλλων τους ακόλουθους τομείς: Απελευθέρωση της πρόσβασης στις αγορές και κινητοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων Αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και της κινητικότητας, η οποία θα περιλαμβάνει και τα νομοθετικώς κατοχυρωμένα επαγγέλματα Ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας Πράσινες τεχνολογίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η αποθήκευση ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση Ενίσχυση της θέσης των καταναλωτών στην εσωτερική αγορά ενέργειας Αξιολόγηση της νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία Συνέχεια στην πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής για την άμυνα Το μέλλον του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης μετά το 2020 Επίσης, θα εξετάσουμε την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει μέχρι σήμερα από τη στρατηγική «Ευρώπη 2020» και θα προσπαθήσουμε να δούμε αν χρειαζόμαστε προσαρμογές προκειμένου να ενθαρρύνουμε τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Οι αξιολογήσεις και επανεξετάσεις που διενεργούνται στο πλαίσιο του προγράμματος REFIT θα δώσουν επίσης το έναυσμα για την ανάπτυξη νέων τρόπων σκέψης σε όλο το φάσμα των πολιτικών της ΕΕ. Ατενίζουμε το μέλλον και ενισχύουμε τη δημοκρατική λογοδοσία Το τρέχον έργο μας θα πρέπει επίσης να μας επιτρέψει να εξετάσουμε τα στοιχεία που έχουν καθοριστική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης και, ιδίως, να αναπτύξουμε τρόπους σκέψης για μια ουσιαστικότερη ολοκλήρωση, η οποία θα στηρίζεται στην ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας. Η παρουσίαση πιο μακροπρόθεσμων ιδεών σχετικά με το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με τις αρχές που καθορίζονταν στο προηγούμενο σχέδιο στρατηγικής μας, θα δώσει τη δυνατότητα για έναν πραγματικά ευρωπαϊκό διάλογο πριν από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προσβλέπω στη συνάντηση της 2ας Οκτωβρίου του Σώματος των Επιτρόπων με τη ιάσκεψη των Προέδρων των Επιτροπών, καθώς και στη συνάντηση που θα πραγματοποιήσω στις 3 Οκτωβρίου με τη ιάσκεψη των Προέδρων, κατά τις οποίες θα παρουσιαστούν οι απόψεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προτού η Επιτροπή οριστικοποιήσει το πρόγραμμα εργασίας της για το 2014. José Manuel BARROSO 5