Γενικές πληροφορίες για το Πρόγραµµα ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία της ΕΕ Στις 17 Οκτωβρίου 2008, οι µαθητές του δηµοτικού σχολείου Παναγίας Τριχερούσας στη Λεµεσό θα φιλοξενήσουν την έναρξη της νέας εκστρατείας για πληροφόρηση σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα για ιανοµή Γάλακτος στα Σχολεία µε την Επίτροπο Αρµόδια για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, κα Μαριάν Φίσερ Μπόελ. Η εκστρατεία ενθαρρύνει τα σχολεία, τους µαθητές και τους γονείς να µάθουν περισσότερα σχετικά µε τα ωφελήµατα του νέου Προγράµµατος για ιανοµή Γάλακτος στα Σχολεία καθώς και για τη σηµασία της διατήρησης µιας ισορροπηµένης διατροφής και υγιεινών διατροφικών συνηθειών. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα για ιανοµή Γάλακτος στα Σχολεία Με πάνω από 22 εκατοµµύρια υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά και εφήβους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΕΕ ενέταξε στις προτεραιότητές της να παροτρύνει τα παιδιά να διατηρούν ένα ισορροπηµένο διατροφικό πρόγραµµα και να αποκτήσουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα για ιανοµή Γάλακτος στα Σχολεία ανέλαβε ενεργό δράση για το θέµα αυτό προσφέροντας στους νέους ανθρώπους θρεπτικό γάλα και γαλακτοκοµικά προϊόντα. Μέσω του εν λόγω προγράµµατος, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει επιχορηγήσεις σε σχολεία πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, σε παιδικούς σταθµούς, νηπιαγωγεία και άλλα αναγνωρισµένα εκπαιδευτικά ιδρύµατα ούτως ώστε αυτά να παρέχουν στους µαθητές τους επιλεγµένο γάλα και γαλακτοκοµικά προϊόντα. Στις 11 Ιουλίου 2008, ανταποκρινόµενη στα αιτήµατα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεύρυνε το Πρόγραµµα για τη ιανοµή Γάλακτος στα Σχολεία αυξάνοντας την ποικιλία των προϊόντων που καλύπτονται από τις επιχορηγήσεις. Σε αντίθεση µε το παρελθόν που
δεν ήταν υποχρεωτικό τα κράτη-µέλη να συµπεριλάβουν σχολεία δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης στο πρόγραµµα, σύµφωνα µε τους νέους κανόνες, τα σχολεία αυτά αυτοµάτως αποκτούν ισότιµη πρόσβαση στις επιχορηγήσεις. Οι νέοι κανόνες του προγράµµατος ισχύουν από την αρχή του σχολικού έτους 2008-2009. Οι κανόνες αυτοί παρέχουν στα σχολεία και τους µαθητές µεγαλύτερη ποικιλία γαλακτοκοµικών προϊόντων. Στον κατάλογο περιλαµβάνονται γάλα και γάλα µε γεύση σοκολάτας, φρούτων, χυµών φρούτων ή µε άλλες γεύσεις. Επίσης, µια µεγαλύτερη ποικιλία τυριών, περιλαµβανοµένων τυριών µε χαµηλά λιπαρά, αρωµατισµένων και µη αρωµατισµένων, τα τυριά Grana Padano και Parmigiano Reggiano. Τέλος, γαλακτοκοµικά προϊόντα ζύµωσης, όπως το βουτυρόγαλα και το γιαούρτι. Τα Κράτη-Μέλη έχουν τη δικαιοδοσία να προσαρµόσουν το πρόγραµµα διανοµής γάλακτος στα σχολεία σε εθνικό επίπεδο. Κατά συνέπεια, τα ίδια τα Κράτη-Μέλη θα αποφασίσουν ποια από τα προϊόντα του καταλόγου της ΕΕ θα καλυφθούν από τις επιχορηγήσεις του προγράµµατος στη χώρα τους. Επίσης, µπορούν να θέσουν περαιτέρω περιορισµούς στο περιεχόµενο του γάλακτος ή των γαλακτοκοµικών προϊόντων που προσφέρονται από τις επιχορηγήσεις. Για παράδειγµα, µπορούν να περιορίσουν το ποσοστό του επιτρεποµένου επιπέδου λιπαρών. Επιπρόσθετα, σε κάθε Κράτος-Μέλος, οι επιχορηγήσεις της ΕΕ µπορούν να συµπληρωθούν µε επιπλέον κονδύλια. Σε κάθε χώρα έχουν οριστεί εθνικοί οργανισµοί για την εφαρµογή του προγράµµατος που µπορεί να είναι υπεύθυνοι, µεταξύ άλλων, για την παροχή πληροφοριών αναφορικά µε το πρόγραµµα ειδικά για εκείνη τη χώρα. Επίσης, για τη διαχείριση των αιτήσεων των ενδιαφεροµένων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και για την προώθηση του Προγράµµατος ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία στην εν λόγω χώρα. Ένας κατάλογος µε τους Εθνικούς Οργανισµούς για την Εφαρµογή του προγράµµατος ανά χώρα,
διατίθεται στην ιστοσελίδα της εκστρατείας: www.drinkitup.europa.eu. Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2006-2007, όταν ήταν ακόµα σε ισχύ η προηγούµενη µορφή του Προγράµµατος ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία, 305.000 τόνοι γάλακτος διανεµήθηκαν σε σχολεία σε 22 Κράτη-Μέλη και η Ευρωπαϊκή Ένωση διέθεσε περισσότερα από 50 εκατοµµύρια µέσω των επιχορηγήσεων. Παράλληλα µε το Πρόγραµµα ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα επίσης υπέβαλε πρόταση για τη δηµιουργία ενός πανευρωπαϊκού σχεδίου δωρεάν παροχής φρούτων και λαχανικών σε µαθητές, ως ένα επιπρόσθετο µέτρο για την προώθηση της καλής διατροφής και ενός υγιεινού και ισορροπηµένου διαιτολογίου. Παιδική παχυσαρκία και υπερβολικό βάρος στην ΕΕ Η παιδική παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος αποτελούν ένα ολοένα και πιο ανησυχητικό πρόβληµα εντός της ΕΕ. Περίπου 22 εκατοµµύρια παιδιά έχουν χαρακτηριστεί ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα και ο αριθµός αυτός αναµένεται να αυξηθεί κατά 400.000 το χρόνο 1. Σύµφωνα µε µια έκθεση της ειδικής οµάδας για την αντιµετώπιση της παχυσαρκίας (International Obesity Task Force), ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη, ένα ποσοστό της τάξης 25-30% των παιδιών ανήκαν στην κατηγορία αυτή. Η ειδική οµάδα τονίζει συγκεκριµένες συνθήκες οι οποίες έχουν συµβάλει στο πρόβληµα αυτό. Ανάµεσα στις συνθήκες αυτές είναι η αύξηση της καθιστικής ψυχαγωγίας, η αυξανόµενη διαθεσιµότητα αναψυκτικών στα σχολεία, οι µεγαλύτερες ποσότητες και ποικιλίες τροφών πλούσιων σε ενέργεια καθώς επίσης και τα αυξηµένα επίπεδα προώθησης και εµπορίας των τροφών αυτών 2. 1 «Καταπολέµηση της Παιδικής Παχυσαρκίας», ανακοίνωση τύπου της ΕΕ, 8 Νοεµβρίου 2007 2 Έκθεση για την παιδική παχυσαρκία, Μάιος 2004
Το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία στα παιδιά είναι θέµατα που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία δεδοµένου ότι οι διατροφικές συνήθειες και η συχνότητα σωµατικής άσκησης αποτελούν συµπεριφορές που αναπτύσσονται κατά την παιδική ηλικία και συνήθως γίνονται µόνιµες συνήθειες στη ζωή του ατόµου. Επίσης, το µη υγιές σωµατικό βάρος αποτελεί κύριο παράγοντα κινδύνου που συνδέεται µε σοβαρά προβλήµατα υγείας όπως καρδιοπάθειες, εγκεφαλικά και κάποια είδη καρκίνου και διαβήτη. Ανταποκρινόµενη στην Πράσινη Βίβλο της ΕΕ µε θέµα «Προώθηση υγιεινής διατροφής και σωµατικής άσκησης» του 2005, ο Ευρωπαϊκός Ιατρικός Σύλλογος (CPME) προτείνει «να δοθούν κίνητρα στις σχολικές καντίνες για να πωλούν /σερβίρουν υγιεινά φαγητά και ποτά σε λογικές τιµές και να µειώσουν τον αριθµό ανθυγιεινών τροφών, αφού τα σχολεία είναι σηµαντικοί χώροι για την διδαχή καλών διατροφικών συνηθειών.» 3 Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ όχι µόνο διεύρυνε το Πρόγραµµα ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία για να βοηθήσει τα σχολεία στη διάθεση γάλακτος και γαλακτοκοµικών προϊόντων στους µαθητές, αλλά, έχει επίσης προτείνει και ένα Σχέδιο ιανοµής Φρούτων στα Σχολεία σύµφωνα µε το οποίο η ΕΕ θα διαθέτει δωρεάν φρούτα και λαχανικά σε µαθητές. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν πολλά φρούτα και λαχανικά συνεχίζουν αυτές τις καλές διατροφικές συνήθειες µακροπρόθεσµα και ενδέχεται να τις µεταδώσουν στα παιδιά τους. Επιπρόσθετα στην παροχή φρούτων και λαχανικών, το σχέδιο αυτό αναµένει από τα κράτη-µέλη να «δηµιουργήσουν εθνικές στρατηγικές περιλαµβανοµένων και πρωτοβουλιών για την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών» 4, ενθαρρύνοντας έτσι τις χώρες να ασχοληθούν µε το πρόβληµα της υγείας των παιδιών ανάλογα µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της χώρας τους. 3 «More focus on children in the fight against obesity», EurActive.com, 15 Μαρτίου 2006 4 Σχέδιο ιανοµής Φρούτων στα Σχολεία, Γενική ιεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, 8 Ιουλίου 2008
ιαγωνισµός φωτογραφίας Η επίσκεψη στην Κύπρο σηµατοδοτεί επίσης την έναρξη µιας πανευρωπαϊκής εκστρατείας πληροφόρησης µε το σύνθηµα «Γάλα Πιες το όλο!» Ως µέρος αυτής της εκστρατείας όλοι οι µαθητές στην Ευρώπη κάτω των 20 καλούνται να συµµετάσχουν σε ένα διαγωνισµό φωτογραφίας και να δείξουν τι σηµαίνει για αυτούς «Η ύναµη του Γάλακτος». Οι µαθητές παροτρύνονται να βγάζουν φωτογραφίες στις οποίες να αποτυπώνονται οι τρόποι µε τους οποίους οι άνθρωποι στην οικογένειά τους ή οι φίλοι τους απολαµβάνουν το γάλα ή τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι ή το τυρί. Μπορούν να φορτώσουν τη φωτογραφία τους στην ιστοσελίδα της εκστρατείας στη διεύθυνση www.drinkitup.europa.eu µαζί µε τη φόρµα συµµετοχής στο διαγωνισµό. Όλοι είναι ευπρόσδεκτοι να επισκεφτούν την ιστοσελίδα και να δουν τις φωτογραφίες που έχουν εισαχθεί (οι φωτογραφίες θα ελέγχονται ως προς την καταλληλότητά τους) και να ψηφίζουν εκείνη που προτιµούν µε ηλεκτρονική ψηφοφορία. Οι φωτογραφίες µε τις περισσότερες ψήφους ενδέχεται να χρησιµοποιηθούν σε εκδόσεις ή διαφηµιστικό υλικό από την ΕΕ και οι τρεις πρώτοι µαθητές των οποίων οι φωτογραφίες θα λάβουν τις περισσότερες ψήφους θα κερδίσουν συστήµατα Nintendo Wii. Η ηµεροµηνία λήξης για την υποβολή των φωτογραφιών είναι η 28 η Φεβρουαρίου 2009. Ιστοσελίδα για την εκστρατεία και ηλεκτρονική εργαλειοθήκη Σε µια προσπάθεια να πληροφορηθούν περισσότερα σχολεία καθώς και το ευρύ κοινό για το Πρόγραµµα ιανοµής Γάλακτος στα Σχολεία, η ΕΕ εγκαινιάζει µια ιστοσελίδα για την εκστρατεία µε µια νέα, φιλική προς τους νέους, προσέγγιση στη διεύθυνση www.drinkitup.europa.eu. Η ιστοσελίδα αυτή διατίθεται και στις 23 επίσηµες γλώσσες της ΕΕ παρέχοντας στους χρήστες πληροφορίες για το ίδιο το πρόγραµµα, περιλαµβανοµένων και των ιδιαίτερων λεπτοµερειών για τα γαλακτοκοµικά προϊόντα που καλύπτονται από τις επιχορηγήσεις, καθώς και του ποιος έχει δικαίωµα να λαµβάνει τις επιχορηγήσεις αυτές. Επιπλέον, η ιστοσελίδα διαθέτει πληροφορίες για επικοινωνία για σχολεία που θέλουν να υποβάλουν αίτηση καθώς και στοιχεία για τα
πλεονεκτήµατα από την κατανάλωση γάλακτος τόσο για τους νέους όσο και για τους ενήλικες. Μέσα στο ίδιο σκεπτικό της παιδείας στην οποία στοχεύει το πρόγραµµα, η ιστοσελίδα για την εκστρατεία θα προσφέρει µια ηλεκτρονική εργαλειοθήκη µε ένα ερωτηµατολόγιο για το γάλα και τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, το οποίο οι δάσκαλοι και καθηγητές µπορούν να φορτώσουν και να χρησιµοποιήσουν στις τάξεις τους, καθώς και µικρά βραβεία όπως για παράδειγµα ένα ωρολόγιο πρόγραµµα που µπορούν να εκτυπώνουν και να δίνουν στους µαθητές. Η εργαλειοθήκη προσφέρει επίσης διαφηµιστικό υλικό, όπως αφίσες της εκστρατείας και του διαγωνισµού φωτογραφίας, που µπορούν να φορτωθούν και να εκτυπωθούν για να χρησιµοποιηθούν από δασκάλους και καθηγητές, σχολεία, γονείς, κυβερνητικές υπηρεσίες ή µέλη κοινοτικών συµβουλίων για την προώθηση του Προγράµµατος ιανοµής Γάλακτος. Όλο το υλικό της ηλεκτρονικής εργαλειοθήκης προσφέρεται δωρεάν και στις 23 γλώσσες της ΕΕ. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα ιανοµής Γάλακτος, παρακαλώ επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της εκστρατείας στη διεύθυνση: www.drinkitup.europa.eu.