18 Dental Tribune Greek Edition Ακρορριζική Μετατόπιση Μικροχειρουργική αντιμετώπιση ενός διαδικαστικού σφάλματος κατά τη διάρκεια της ακρορριζικής μηχανικής επεξεργασίας Καθηγητής L.A.P.Pereira, Βραζιλία GENDEX, INSTRUMENTARIUM, SOREDEX και i-cat είναι πια ενωμένες κάτω από ένα δυνατό όνομα: KAVO Imaging Με πάνω από 350 χρόνια συνολικής εμπειρίας, με μερικά εκατομμύρια εγκατεστημένων μηχανημάτων και την εμπειρία χιλιάδων ειδικών, η KAVO προσφέρει μια πλήρη γκάμα μηχανημάτων, που έρχεται να καλύψει όλες σας τις ανάγκες στην οδοντιατρική ψηφιακή απεικόνιση. από 15.000 Φειδιππίδου 41, 115 27 Αθήνα Τηλ.: 210 7489040 I Fax.: 210 7489041 E-mail:info@estetika.gr I www.estetika.gr ΟΜΙΛΟΣ ΜΩΡΙΣ ΦΑΡΑΤΖΗ Α.Ε Φειδιππίδου 43, 115 27 Αθήνα Τηλ.: 210 7489 031, 210 7489 032 E-mail: info@faratzi.gr www.faratzi.gr Naυάρχου Κουντουριώτου 3, 546 25 Θεσσαλονίκη Τηλ.: (2310) 270 550, 270 850 E-mail: newdent@otenet.gr Η αποτελεί την οδοντιατρική ειδικότητα που ασχολείται με την θεραπεία ή την πρόληψη της πολφικής παθολογίας και της ακρορριζικής περιοδοντίτιδας. Οι κύριοι στόχοι της ενδοδοντικής θεραπείας είναι ο καθαρισμός και η απολύμανση ολόκληρου του μήκους του συστήματος των ριζικών σωλήνων σε ένα υγιές επίπεδο. Όταν, μέσω σχολαστικής θεραπείας, επιτυγχάνονται αυτοί οι στόχοι, τα ποσοστά επιτυχίας μπορεί να ξεπεράσουν το 94%. Για την επίτευξη τέτοιων αποτελεσμάτων, κατά τη διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας, η μηχανική επεξεργασία πραγματοποιείται με ενδοδοντικά εργαλεία και η χημική επεξεργασία με διαλύματα διακλυσμών. Μετά τον καθαρισμό και τη διαμόρφωση, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η ενδοδοντική έμφραξη για να εμφραχθεί ο ενδοδοντικός χώρος και στις τρεις διαστάσεις και να προληφθεί η βακτηριακή επαναμόλυνση, διατηρώντας τις συνθήκες υγιεινής που επετεύχθησαν μέσω των προηγούμενων σταδίων. Η μηχανική επεξεργασία του συστήματος των ριζικών σωλήνων είναι ύψιστης σημασίας στη διαδικασία διαμόρφωσης ενδοδοντικής υγιεινής. Είναι υπεύθυνη για την αφαίρεση της μολυσμένης οδοντίνης και, κατά συνέπεια, των βακτηρίων που εντοπίζονται εντός των οδοντινοσωληναρίων. Επιπρόσθετα, αυξάνει τη διάμετρο και το σχήμα των κύριων ριζικών σωλήνων, διευκολύνοντας τη ροή μεγαλύτερου όγκου υγρών διακλυσμών DT σελίδα 20
Μεγαλύτερη βιοσυμβατότητα Η χαμηλότερη δευτερογενής τοξικότητα H σύνθεση των οδοντιατρικών υλικών, συνήθως περιέχει μονομερή, όπως TEGDMA, BisGMA, Bisphenol A και HEMA τα οποία υδρολύονται από τα ένζυμα της σιέλου, οδηγώντας στην απελευθέρωση υψηλά τοξικών ουσιών, όπως η φορμαλδεΰδη και η αιθυλενογλυκόλη (δευτερογενής τοξικότητα). Η εταιρεία Elsodent, χάρη στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης και τον εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας που διαθέτει, κατάφερε να δημιουργήσει μία πλήρη σειρά προϊόντων που διαφοροποιείται. Αντικαθιστώντας τα τοξικά μονομερή με λιγότερο τοξικά και μη-υδρολυόμενα μονομερή, δημιούργησε προϊόντα με βελτιωμένη βιοσυμβατότητα και εκπληκτικές φυσικοχημικές ιδιότητες. Η σειρά προϊόντων Bio Plus ανταποκρίνεται στις ανάγκες των οδοντιάτρων και των ασθενών, προσφέροντας προϊόντα που είναι ελεύθερα από τα μονομερή TEGDMA, BisGMA, Bisphenol A και HEMA. Duroc Ρητινώδες υλικό για τη ναρθηκοποίηση των αξόνων αποτύπωσης της θέσης εμφυτευμάτων καθώς και για καταγραφή σύγκλεισης. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ To DUROC κατασκευάζεται από μίγμα ειδικών ρητινών, ώστε να δημιουργηθεί ένα από τα πιο άκαμπτα υλικά καταγραφής σύγκλεισης που υπάρχουν Πολύ υψηλή σκληρότητα Υψηλή αντοχή στη στρέβλωση Αμελητέα γραμμική συρρίκνωση Η καύση του δεν αφήνει υπολείμματα Μειωμένη εξωθερμική αντίδραση κατά τον πολυμερισμό του Σύντομος χρόνος πολυμερισμού: ~40 δευτερόλεπτα Μπλε χρώμα για έντονη αντίθεση Εύκολη απομάκρυνση περισσειών ΚΥΡΙΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Ναρθηκοποίηση των αξόνων αποτύπωσης της θέσης εμφυτεύματος, πριν από την τελική αποτύπωση Καταγραφή σύγκλεισης, ειδικά σε περιπτώσεις όπου η κεντρική σχέση δεν είναι σταθερή ΑΛΛΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Χάρη στις ιδιότητές του, το DUROC μπορεί να σταθεροποιήσει γρήγορα και άριστα τα δύο τμήματα του μεταλλικού σκελετού μιας γέφυρας Για την καταγραφή σύγκλεισης Για τη διαμόρφωση κολοβωμάτων ένθετων, με την έμμεση μέθοδο ΑΘΗΝΑ Δ Λ. Μεσογείων 467, Τ.Κ. 153.43 Αγ. Παρασκευή Τ 210 80 30 341 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Δ Βασ. Ηρακλείου 47, Τ.Κ. 546.23 T 2310 268 020 ΚΥΠΡΟΣ Δ Λ. Φανερωμένης 148, T.K. 6035 Λάρνακα Τ 24 322 895, 24 322 893 E info@ariston-dental.gr W www.ariston-dental.gr fb www.facebook.com/ariston.dental
20 Dental Tribune Greek Edition DT σελίδα 18 στο ακρορριζικό τριτημόριο. Δημιουργεί, επίσης, ένα ιδανικό κωνικό σχήμα για την ενδοδοντική έμφραξη. Επομένως, επηρεάζει άμεσα την ποιότητα της διαδικασίας απολύμανσης και, κατά συνέπεια, την πρόγνωση της θεραπείας. Διαδικαστικά σφάλματα κατά τη διάρκεια της μηχανικής επεξεργασίας μπορεί να καταστήσουν αδύνατη την επίτευξη των επιθυμητών επιπέδων απολύμανσης. Σε μία μελέτη αξιολογήθηκαν 1748 ενδοδοντικά θεραπευμένα δόντια με ψηφιακές ακτινογραφίες και εντοπίστηκαν διαδικαστικά σφάλματα στο 32.8%(574 δόντια) εξ'αυτών. Η μετατόπιση του ακρορριζικού τριτημορίου, είτε οδηγούσε σε ριζική διάτρηση είτε όχι, αποτελεί ένα από τα συνηθέστερα σφάλματα κατά τη διάρκεια της ενδοδοντικής θεραπείας, ειδικά σε κεκαμμένους ριζικούς σωλήνες. Στην έκδοση Glossary of Endodontic Terms της Αμερικανικής Ενδοδοντικής Εταιρείας ορίζεται ως ακρορριζική μετατόπιση η αφαίρεση του τοιχώματος του ριζικού σωλήνα στην εξωτερική κάμψη τους ακρορριζικού ημίσεος του σωλήνα λόγω της τάσης των ρινών να επανέρχονται στο αρχικό ευθύγραμμο σχήμα τους κατά τη διάρκεια της μηχανικής επεξεργασίας. Μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία υποσκαφών και σε πιθανή διάτρηση. Η ακούσια χρήση των άκαμπτων ενδοδοντικών ρινών, όπως οι ρίνες από ανοξείδωτο χάλυβα, Εικ. 1 Εικ. 2 ΕΦΑΡΜΟΣΤΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ Εικ. 3 Εικ. 4 Εικ. 5 Εικ. 6 ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ B5 ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Clearfil Universal Bond Quick Ο ολοκαίνουργιος Clearfil Universal Bond Quick λειτουργεί την ίδια στιγµή. Απλώς εφαρµόστε τον, στεγνώστε και φωτοπολυµερίστε. Αυτό είναι όλο. εν απαιτεί αναµονή, πολλαπλές επιστρώσεις και επίµονο τρίψιµο. Όλες οι άµεσες αποκαταστάσεις, οι ανασυστάσεις των κολοβωµάτων και ακόµη έµµεσες αποκαταστάσεις και οι επιδιορθώσεις συγκολλούνται µε αξιοπιστία. Απλώς χρησιµοποιείστε τον όπως εσείς επιθυµείτε. Ολική αδροποίηση, επιλεκτική αδροποίηση ή αυτo-αδροποίηση. Εσύ αποφασίζεις!!!!!! Unit Dose Clearfil Universal Bond Quick Για δείγµα ΔΩΡΕΑΝ Unit Dose αξίας 15,00 επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.tsaprazis.gr ή επικοινωνήστε µε την εταιρεία Ιωάννης Τσαπράζης ΑΕ στο τηλ. 2107716416 Ο Clearfil Universal Bond Quick ενδείκνυται για: + Άµεσες αποκαταστάσεις χρησιµοποιώντας φωτοπολυµεριζόµενη σύνθετη ρητίνη. + Επικάλυψη κοιλοτήτων ως προ-θεραπεία για τις έµµεσες αποκαταστάσεις + Θεραπεία των εκτεθειµένων επιφανειών των ριζών + Θεραπεία των υπερευαίσθητων οδόντων + Ενδοστοµατικές επιδιορθώσεις σε κατάγµατα αποκαταστάσεων + Συγκόλληση αξόνων και ανασύσταση κολοβωµάτων + Συγκόλληση έµµεσων αποκαταστάσεων Ο ΟΝΤΙΑΤΡΙΚΑ-ΟΡΘΟ ΟΝΤΙΚΑ Μιχαλακοπούλου 157, Γουδή 115 27, Τηλ.: 210 7716.416, 210 7751.000, Fax: 210 7711.100, e-mail: info@tsaprazis.gr, www.tsaprazis.gr Εικ. 7 Εικ. 1 Αρχική κλινική εικόνα του 11. Εικ. 2 Αρχική κλινική εικόνα του 13. Εικ. 3 Αρχική ακτινογραφία. Εικ. 4 Τομογραφική εικόνα που δείχνει τη μεταφορά του ακρορριζικού τρήματος του 11. Εικ. 5 Τομογραφική εικόνα που δείχνει τη μεταφορά του ακρορριζικού τρήματος του 13. Εικ. 6 Κλινική εικόνα που λήφθηκε με χειρουργικό μικροσκόπιο, η οποία δείχνει την αρχική τροχιά του ριζικού σωλήνα και την ακρορριζική απόκλιση του 11. Εικ. 7 Ακτινογραφία της ενδοδοντικής ρίνης τοποθετημένης στην ακρορριζική απόκλιση του 11. DT σελίδα 22
ΠΡΟΣΦΟΡΑ 10+4 ΔΩΡΟ Με την αγορά 10 blister + 4 blister Δώρο όφελος 212 Σας περιμένουμε στην έκθεση Dental 18-20 Μαΐου 2018 MEC ΠΑΙΑΝΙΑΣ Περίπτερο Α12
22 Dental Tribune Greek Edition DT σελίδα 20 ειδικά με μεγαλύτερη διάμετρο, χωρίς προηγούμενη εξέταση της εσωτερικής οδοντικής ανατομίας ως μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας, αυξάνει τον κίνδυνο μετατόπισης του ακρορριζικού τρήματος. Ο ανεπαρκής καθαρισμός των ριζικών σωλήνων, ειδικά στο ακρορριζικό τριτημόριο, αυξάνει τις πιθανότητες αποτυχίας της ενδοδοντικής θεραπείας. Η μετατόπιση του ακρορριζικού τρήματος μπορεί όχι μόνο να εμποδίσει την απολύμανση του συστήματος των ριζικών σωλήνων αποκλείοντας την πρόσβαση στην αρχική του τροχιά, αλλά και επιβαρύνει τον περιακρορριζικό χώρο εξάγοντας βακτήρια και τα παραπροϊόντα τους και εκτρέποντας την ιδανική ακρορριζική ρύθμιση του κώνου γουταπέρκας. Αυτά τα τεχνικά εμπόδια λόγω επεμβατικού σφάλματος στη φάση της επεξεργασίας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ακρορριζική έμφραξη και τον κατάλληλο βακτηριακό έλεγχο. Κατά συνέπεια, επιδεινώνεται η πρόγνωση του κλινικού περιστατικού. Σύμφωνα με μελέτες, η μετατόπιση του ακρορριζικού τρήματος μπορεί να ταξινομηθεί σε τρεις κατηγορίες: 1. Τύπου Ι, που αντιπροσωπεύουν μία ελάχιστη μετατόπιση της φυσιολογικής θέσης του ακρορριζικού τρήματος. 2. Τύπου ΙΙ, που αντιπροσωπεύουν μία μέτρια μετατόπιση της φυσιολογικής θέσης του ακρορριζικού τρήματος, με συ- Εικ. 8 Εικ. 9 Εικ. 10 Εικ. 11 Εικ. 8 Ακρορριζική έμφραξη με ΜΤΑ Repair HP. Εικ. 9 Στέγνωμα του ριζικού σωλήνα του 12 με SurgiTip. Εικ. 10 Ανάστροφη έμφραξη του 12 με ΜΤΑ Repair HP. Εικ. 11 Άμεση μετεγχειρητική ακτινογραφία. νέπεια μία σημαντική ιατρογενή επανατοποθέτηση στην εξωτερική ριζική επιφάνεια. Σε αυτό τον τύπο, υπάρχει μεγαλύτερη επικοινωνία με τον περιακρορριζικό χώρο. 3. Τύπου ΙΙΙ, που αντιπροσωπεύουν μία σοβαρή μετατόπιση της φυσιολογικής θέσης του ακρορριζικού τρήματος και του ριζικού σωλήνα, με συνέπεια μία σημαντική ιατρογενή επανατοποθέτηση. Η θεραπεία της ακρορριζικής μετατόπισης μπορεί να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με διάφορες κλινικές προσεγγίσεις. Οι σωλή- DT σελίδα 23
Dental Tribune Greek Edition DT σελίδα 22 νες με μετατόπιση τύπου Ι μπορούν συνήθως να καθαριστούν και να εμφραχθούν. Σε περιπτώσεις τύπου ΙΙ μπορούν να εμφραχθούν μετά την εφαρμογή ενός ακρορριζικού φραγμού για να ελεγχθεί η αιμορραγία και να λειτουργήσει ως φυσική ασπίδα για την πρόληψη της εξώθησης του ενδοδοντικού εμφρακτικού υλικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να τοποθετηθεί ένα ακρορριζικό κάλυμμα με ΜΤΑ, ακολουθούμενο από την τυπική ενδοδοντική έμφραξη. Ωστόσο, σε κλινικές περιπτώσεις με ακρορριζική μετατόπιση τύπου ΙΙΙ, γενικά δεν είναι δυνατή η επίτευξη καθαρισμού, απολύμανσης και κατάλληλης έμφραξης. Επομένως, αυτά τα στάδια θα πρέπει να πραγματοποιηθούν όσο το δυνατόν καλύτερα και να ακολουθήσει ακρορριζική μικροχειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της μη θεραπευμένης ακρορριζικής περιοχής. Κλινική περίπτωση Μία γυναίκα 55 ετών προσήλθε στο οδοντιατρείο παραπονούμενη για αυτόματο, σταθερό πόνο, που εντείνεται κατά τη μάσηση και την ακρορριζική ψηλάφηση στην περιοχή των 11 και 13, που είχαν θεραπευθεί ενδοδοντικά τους τελευταίους τρεις μήνες. Η ασθενής ανέφερε πως δεν ένιωθε πόνο πριν πριν την έναρξη της αρχικής ενδοδοντικής θεραπείας. Μετά την πρώτη ενδοδοντική συνεδρία, κατά τη διάρκεια της οποίας οι 11 και 13 θεραπεύθηκαν ταυτόχρονα, ξεκίνησε ο πόνος και επιδεινώθηκε μετά την τρίτη ημέρα. Την τέταρτη ημέρα, η ασθενής χρειάστηκε να λάβει ενδοφλέβια διπυρόνη και κετοπροφένη για να ελεγχθεί ο πόνος. Ταυτόχρονα με τα συστηματικά χορηγούμενα φάρμακα, πραγματοποιήθηκε συγκλεισιακή ρύθμιση. Μετά από δύο ημέρες, ο πόνος επέστρεψε και η ασθενής επισκέφθηκε άλλο οδοντίατρο, που χορήγησε διπυρονικό νάτριο 500mg/ml κάθε 4 ώρες και νιμεσουλίδη 100mg ανά 12 ώρες από το στόμα για επτά ημέρες. Ο πόνος μειώθηκε, αλλά δεν εξαλείφθηκε. Δύο ημέρες μετά τη διακοπή της συστηματικής χορήγησης φαρμάκων, η ασθενής ένιωσε ξανά πόνο. Επισκέφθηκε ένα τρίτο οδοντίατρο, που ξεκίνησε επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας των 11 και 13. Ωστόσο, η θεραπεία που πραγματοποιήθηκε δεν οδήγησε σε αποτελεσματικό έλεγχο του πόνου. Μετά από 4 ημέρες, η ασθενής ξεκίνησε επίσης να εμφανίζει εμπύρετη κατάσταση. Αναφέρθηκε πως σε καμία από τις ενδοδοντικές επεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν δεν επετεύχθη απόλυτη έμφραξη. Η κλινική εξέταση έδειξε την ενδοδοντική πρόσβαση στους 13 και 11. Η ανεπαρκής γεωμετρική μορφολογία των ενδοδοντικών οπών διάνοιξης υποδείκνυε ήδη προβλήματα στη χημικομηχανική επεξεργασία του συστήματος των ριζικών σωλήνων(εικ. 1 και 2). Η ενδοδοντική θεραπεία ξεκίνησε στους 13 και 11 και η μεταφορά του ακρορριζικού τρήματος τύπου ΙΙΙ παρατηρήθηκε ακτινογραφικά. Στον 12, υπήρχε μία στεφάνη ολικής κάλυψης, ένας μεταλλικός ενδορριζικός άξονας και σημεία κακής ενδοδοντικής θεραπείας(εικ. 3). Στη σάρωση CT, ήταν δυνατή η οπτικοποίηση της μεταφοράς των ακρορριζικών τρημάτων των δύο δοντιών(εικ. 4&5). Λόγω της έντονης ακρορριζικής απόκλισης των 11 και 3, η προτεινόμενη θεραπεία περιλάμβανε επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας, σε συνδυσμό με ακρορριζική μικροχειρουργική επέμβαση. Επίσης, χρειαζόταν ενδοδοντική θεραπεία του 12 με καθαρισμό, διαμόρφωση και απολύμανση του συστήματος των ριζικών σωλήνων με επακόλουθη ενδοδοντική έμφραξη. Ωστόσο, καθώς η προσθετική στεφάνη του δοντιού προσαρμόστηκε και είχε ήδη σχεδιαστεί μικροχειρουργική επέμβαση για τα γειτονικά δόντια, λήφθηκε η απόφαση να πραγματοποιηθεί ανάστροφη ενδοδοντική θεραπεία. Η θεραπεία ξεκίνησε με την επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας του 11, ακολουθούμενη από αυτή του 13. Πραγματοποιήθηκαν διακλυσμοί με υποχλωριώδες νάτριο 2.5%, ακολουθούμενοι από EDTA 17%, και τα δύο με παθητικούς διακλυσμούς υπερήχων και επεξεργάστηκαν με RECIPROC 50(VDW). Χρησιμοποιώντας ένα χειρουργικό μικροσκόπιο και περιακρορριζικές ακτινογραφίες, ήταν δυνατή η επισκόπηση της ακρορριζικής απόκλισης του 11. Ωστόσο, δεν ήταν δυνατό να ακολουθηθεί η αρχική τροχιά(εικ. 6 και 7). Το ίδιο συνέβη και με τον 13. Λόγω της μεγάλης ανωμαλίας των τοιχωμάτων των ριζικών σωλήνων μετά τη μετατόπιση του ακρορριζικού τρήματος, δεν ήταν DT σελίδα 24
24 Dental Tribune Greek Edition DT σελίδα 23 δυνατή η κατάλληλη ενσφήνωση του κώνου γουταπέρκας. Για το λόγο αυτό, αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί μία ακρορριζική έμφραξη 4 χιλιοστών με κονία ΜΤΑ Repair HP(εικ. 8). Η έμφραξη των υπολοίπων ριζικών σωλήνων πραγματοποιήθηκε με θερμοπλαστικοποιημένη γουταπέρκα με κονία MTA- Fillapex. Η συγκεκριμένη κονία περιέχει σωματίδια ΜΤΑ στη σύνθεσή της. Μετά το τέλος αυτού του σταδίου, ο ασθενής υποβλήθηκε σε ακρορριζική μικροχειρουργική επέμβαση, κατά την οποία η ακρορριζική περιοχή που αντιστοιχούσε στην περιοχή του ιατρογενούς σφάλματος αφαιρέθηκε με πιεζοηλεκτρικό εργαλείο και ένα ρύγχος W1. Στον 12, πραγματοποιήθηκε ακρορριζικεκτομή με την ίδια πιεζοηλεκτρική συσκευή και ο ριζικός σωλήνας παρασκευάστηκε ανάστροφα στο βάθος που αντιστοιχούσε στο ακρορριζικό άκρο του χυτού μεταλλικού άξονα που υπήρχε στο δόντι. Μετά το στέγνωμα του ριζικού σωλήνα με αντλία χειρουργικής αναρρόφησης σε συνδυασμό με αντλία κενού, η διαδικασία συνεχίστηκε με ανάστροφη έμφραξη χρησιμοποιώντας ΜΤΑ Repair HP(εικ. 9-11). Το ΜΤΑ αποτελεί το υλικό εκλογής για την έμφραξη διατρήσεων, ανάστροφες παρασκευές και ακρορρίζια με ανώμαλη, όχι κυκλική, μορφολογία λόγω ριζικής απορρόφησης ή λανθασμένης ακρορριζικής επεξεργασίας. Τα ανώτερα χαρακτηριστικά της οριακής προσαρμογής, της βιοσυμβατότητας, της εμφρακτικής ικανότητας σε υγρό περιβάλλον, της επαγωγής και καθοδήγησης της δημιουργίας σκληρών ιστών και της οστεϊνογένεσης με επακόλουθη δημιουργία φυσιολογικής περιοδοντικής πρόσφυσης το καθιστούν το καταλληλότερο υλικό για αυτές τις κλινικές περιπτώσεις. Το MTA Repair Hpείναι διαθέσιμο σε μορφή σκόνης υγρού. Διατηρεί όλα τα χαρακτηριστικά του κλασικού ΜΤΑ με ευκολότερο κλινικό χειρισμό. Αυτή η τελευταία ιδιότητα οφείλεται σε μία μεταβολή του μεγέθους των σωματιδίων της σκόνης του ΜΤΑ και της προσθήκης ενός πλαστικοποιητή στο υγρό. Πέντε μήνες μετά τη μικροχειρουργική επέμβαση, ο ασθενής επέστρεψε για κλινικό και ακτινογραφικό έλεγχο. Κλινικά, δεν παραπονέθηκε για πόνο ή δυσανεξία. Ακτινογραφικά, παρατηρήθηκε μία ταχεία αποκατάσταση του περιακρορριζικού χώρου των τριών εμπλεκόμενων δοντιών(εικ. 12). Συμπεράσματα Η φάση της χημικομηχανικής επεξεργασίας του συστήματος των ριζικών σωλήνων έχει μέγιστη σημασία για την επιτυχία της ενδοδοντικής θεραπείας. Τα επεμβατικά σφάλματα σε αυτό το στάδιο, συμπεριλαμβανομένων της μεταφοράς του ακρορριζικού τρήματος, μπορούν να υποβαθμίσουν δραματικά την πρόγνωση μίας περίπτωσης. Επομένως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να προλαμβάνονται αυτά τα σφάλματα. Ανάλογα με τη βαρύτητα του σφάλματος, ωστόσο, μπορεί να αποκατασταθεί. Ο μετεγχειρητικός κλινικός και ακτινογραφικός έλεγχος έδειξε πως η μικροχειρουργική επέμβαση μπορεί να αποτελεί μία ασφαλή και προβλέψιμη κλινική επιλογή. Αναδημοσίευση από το περιοδικό Endo Tribune Asia Pacific Edition Vol. 14, No. 11, 2016