Εξοικονόμηση Νερού σε Καλλιέργειες υπό Κάλυψη. Κ. Κίττας, Ν. Κατσούλας

Σχετικά έγγραφα
Τα Διχτυοκήπια και η Συμβολή τους στην Αγροτική Οικονομία

«Adapt2Change: Το Κλειστό Θερμοκήπιο»

ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ. «Τεχνολογίες σύγχρονων θερμοκηπιακών μονάδων: η περίπτωση του ημίκλειστου θερμοκηπίου, προτάσεις για την νέα ΚΑΠ»

Τεχνολογίες Ρύθμισης του Κλίματος των Θερμοκηπίων- Η Περίπτωση του Ημίκλειστου Θερμοκηπίου. Κ. Κίττας, Ν. Κατσούλας, Θ. Μπαρτζάνας

Ο κλάδος των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στην Ελλάδα Κ. Κίττας

Τεχνολογίες για αειφορική παραγωγή υπό κάλυψη σε χώρες της Μεσογειακής λεκάνης

14 Ιανουαρίου 2016, Πανεπιστήμιο Πατρών. Σύγχρονες τεχνικές και τεχνολογίες για αειφορική παραγωγή προϊόντων σε θερμοκήπια. Κ.

Έργο LIFE + «Adapt2change»

Κατανάλωση νερού σε παγκόσμια κλίμακα

Τεχνολογίες ρύθμισης του κλίματος των θερμοκηπίων - Η περίπτωση του κλειστού θερμοκηπίου

«Προσέγγιση της κλιματικής αλλαγής με έμφαση στις απαιτήσεις ορθής διαχείρισης των υδατικών πόρων και της ενέργειας στη γεωργία»

ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ Σύγχρονο & λειτουργικό θερμοκήπιο στην Κύπρο

ΟΔΗΓΟΣ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ Σύγχρονο & λειτουργικό θερμοκήπιο στον ΕΛΓΟ

Προοπτικές αξιοποίησης των πρότυπων θερμοκηπίων του έργου Adapt2Change

ΕΚΜΕΤΑΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΩΣ ΜΕΣΟΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

Β ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ HYDROSENSE ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2012

ΑΡΔΕΥΣΗ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

ΥΠΟΓΕΙΑ ΣΤΑΓΔΗΝ ΑΡΔΕΥΣΗ

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΣΕ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΑΜΒΑΚΟΣ ΜΕ ΤΗΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ HYDROSENSE

Αικ. Καρυώτη 1.2. & Ν. Γ. Δαναλάτος 1

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΠΡΑΞΗΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 6 η : ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Σύγχρονες Τάσεις στην Κατασκευή και στον Έλεγχο Περιβάλλοντος των Θερμοκηπίων

ΔΡΟΣΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Σύστημα με δυναμικό εξαερισμό και υγρό τοίχωμα

Ενεργειακές καλλιέργειες και προστασία εδάφους από διάβρωση.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΕΡΥΘΡΩΝ ΑΙΣΘΗΤΗΡΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΒΑΜΒΑΚΟΣ ΣΕ ΑΡΔΕΥΣΗ

«ΘΑΛΗΣ» Λάρισα, TEI/Θ, Π. ΒΥΡΛΑΣ. Π. Βύρλας

Newsletter THE CONDENSE MANAGING SYSTEM: PRODUCTION OF NOVEL FERTILIZERS FROM MANURE AND OLIVE MILL WASTEWATER ΑΓΡΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ

Τι είναι Θερμοκήπιο?

Η Διαχείριση της Ενέργειας ως Παράγοντας Βιωσιμότητας των Θερμοκηπιακών Επιχειρήσεων

Όσα υγρά απόβλητα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, πρέπει να υποστούν

Έλεγχος και λήψη αποφάσεων στο θερμοκήπιο. Θ. Μπαρτζάνας

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΤΗΡΙΩΝ. Εύη Τζανακάκη Αρχιτέκτων Μηχ. MSc

Βιοκλιματικός Σχεδιασμός

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ. Δρ. Λυκοσκούφης Ιωάννης

ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Προοπτικές ανάπτυξης ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα και ΕΕ. Επιπτώσεις στο περιβάλλον Φάνης Γέμτος, Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας,

Σημερινές και μελλοντικές υδατικές ανάγκες των καλλιεργειών της δελταϊκής πεδιάδας του Πηνειού

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΩΝ

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ

Στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη του Αγροδιατροφικού τομέα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας ενόψη της περιόδου

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Α.Π.Ε. ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ. Ν. ΚΥΡΙΑΚΗΣ, καθηγητής ΑΠΘ Πρόεδρος ΙΗΤ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΘΟΚΟΜΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ

Η σύγχρονη προσέγγιση στην εκπαίδευση για το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα στην Ελλάδα. Perrotis College Dr. Konstantinos Rotsios

Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. ηµήτρης Μελάς Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης Τµήµα Φυσικής - Εργαστήριο Φυσικής της Ατµόσφαιρας

Ερευνητικό Πρόγραμμα FIGARO Παρουσίαση Προγράμματος Άρδευσης Ακριβείας - Πείραμα Εφαρμογής στο Μαγικό Ξάνθης

ΗλιακοίΣυλλέκτες. Γιάννης Κατσίγιαννης

ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ (2)

ΓΕΝΙΚΗ ΛΑΧΑΝΟΚΟΜΙΑ. Ενότητα 4η: Καλλιέργεια λαχανικών εκτός εδάφους. ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Διδάσκοντες: Τμήμα: Δ. ΣΑΒΒΑΣ, Χ.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ SMART PINEIOS

Το πρόγραμμα i adapt

Προσομοιώματα του μικροκλίματος του θερμοκηπίου. Θ. Μπαρτζάνας

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΔΑΦΟΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

Εργαστήριο: Προστασία περιβάλλοντος και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

ΕΝΑΕΡΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

BeWater. Τί γνωρίζουμε σχετικά με την λεκάνη απορροής του Πεδιαίου;

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Η θρέψη και η λίπανση της βιομηχανικής τομάτας

Ν. Κολιός Γεωλόγος ρ. Γεωθερµίας

Βασικός εξοπλισμός Θερμοκηπίων. Τα θερμοκήπια όσον αφορά τις βασικές τεχνικές προδιαγραφές τους χαρακτηρίζονται:

Παραγωγή επώνυμων Ελληνικών αγροτικών προϊόντων υψηλής ποιότητας Β.Χάϊτας γεωπόνος, MSc Διευθύνων Σύμβουλος

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ: Yr host 4 today: Νικόλαος Ψαρράς

Αγροτική Ανάπτυξη και Πρακτικές Εξοικονόμησης Νερού στη Γεωργία

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ

ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΙΔΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΔΡΟΠΟΝΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

Γεωργία Ακριβείας και Ελληνική πραγματικότητα

ΑΡΔΕΥΣΗ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ

Συστήματα ακτινοβολίας

ΡΟΥΣΣΟΣ ΠΕΤΡΟΣ. Άρδευση

ιαχείριση των Υδάτινων Πόρων στην Ελλάδα Ηλίας Μ. Ντεµιάν Svetoslav Danchev Αθήνα, Iούνιος 2010 Ι ΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» Υδατικό Περιβάλλον και Ανάπτυξη

ΗΜΕΡΙ Α 4η ΕΒ ΟΜΑ Α ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΕΝΕ

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΗΛΕΙΑΣ

Agro - Thessaly Cluster

Υ ΡΟΠΟΝΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΠΑΡΕΛΘΟΝ - ΠΑΡΟΝ - ΜΕΛΛΟΝ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015

ΑΣΤΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ. Αναστάσιος Ι. Κώτσιρας Αναπληρωτής Καθηγητής Εργαστήριο Λαχανοκομίας. ΤΕΙ Πελοποννήσου Εργαστήριο Λαχανοκομίας

PV-NET. Μεγιστοποιώντας τη διείσδυση ΦΒ ενέργειας στο δίκτυο με τεχνικές συμψηφισμού ενέργειας. Γρηγόρης Παπαγιάννης Αν.

Φυτεµένα δώµατα & ενεργειακή συµπεριφορά κτιρίων

Συστήματα διαχείρισης για εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια

Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα

Τσιρόπουλος Ζήσης, Μπαλαφούτης Αθανάσιος, Αναστασίου Ευάγγελος, Φουντάς Σπύρος Εργ. Γεωργικής Μηχανολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Άσκηση 3: Εξατμισοδιαπνοή

Η λίπανση των φυτών στα θερμοκήπια

Σταθµός Βιοµάζας & υδροπονία

Φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή βιομάζας Θ.Α. ΓΕΜΤΟΣ ΕΥ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

ΑΝΟΙΚΤΗ ΗΜΕΡΙΔΑ "Ενεργειακή και Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Δημόσιων Χώρων: Καινοτόμες Μέθοδοι και Προοπτικές

Ορθή περιβαλλοντικά λειτουργία μονάδων παραγωγής βιοαερίου με την αξιοποίηση βιομάζας

Για να περιγράψουμε την ατμοσφαιρική κατάσταση, χρησιμοποιούμε τις έννοιες: ΚΑΙΡΟΣ. και ΚΛΙΜΑ

Κλιματική αλλαγή και ελαιοπαραγωγή (Διαχειριστικές πρακτικές στις νέες συνθήκες)

Γεωθερμική ενέργεια και Τοπική Αυτοδιοίκηση Το παράδειγμα του γεωθερμικού πεδίου Αρίστηνου-Αλεξανδρούπολης

Transcript:

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Εξοικονόμηση Νερού σε Καλλιέργειες υπό Κάλυψη Κ. Κίττας, Ν. Κατσούλας

εὖ μὲν γὰρ φερομένης τῆς γεωργίας ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι τέχναι ἅπασαι, Ξενοφώντας, Οικονομικά, 362 BC When tillage begins, other arts follow The farmers, therefore, are the founders of human civilization Daniel Webster, 1840

Καταναλωτής νερού Γεωργία - Άρδευση Στην Ελλάδα, οι γεωργικές δραστηριότητες χρησιμοποιούν περίπου το 80% του συνολικά καταναλισκόμενου νερού. Στις περιοχές τις Μεσογείου, η άρδευση των καλλιεργειών αποτελεί τον μεγαλύτερο καταναλωτή νερού στη γεωργία.

Στα επόμενα 35 χρόνια Αύξηση του πληθυσμού κατά 30% Αύξηση αναγκών σε τροφή κατά 70% Υποβάθμιση εδαφών Έως το 2050, υπολογίζεται πως μισή από τη συνολική διαθέσιμη γεωργική έκταση θα είναι διαθέσιμη για καλλιέργειες Υδατικοί πόροι Μέχρι 2025, 50% του πληθυσμού της γης θα αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα έλλειψης νερού Εξάντληση ενεργειακών πόρων Έως το 2030, αύξηση κατανάλωσης ενέργειας κατά 45% και εισαγωγές ενέργειας στην Ε.Ε. αναμένεται να καλύπτουν το 70% των συνολικών ενεργειακών μας αναγκών Γεωργία & Κλιματική αλλαγή Η γεωργία ανήκει σε εκείνους τους τομείς που επηρεάζονται περισσότερο εξαιτίας της εξάρτησής της από τις καιρικές συνθήκες με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον εφικτή η παραγωγή προϊόντων ποιότητας στην ύπαιθρο. 5

Τί αναμένεται για τις καλλιέργειες υπό κάλυψη (θερμοκήπια διχτυοκήπια) στο άμεσο μέλλον; Κλιματική αλλαγή Μείωση διαθέσιμου νερού Απαιτήσεις καταναλωτών για ασφαλή ποιοτικά προϊόντα Η καλλιέργεια υπό κάλυψη δίνει τη δυνατότητα για παραγωγή προϊόντων ποιότητας καθ όλη τη διάρκεια του έτους με αποδοτική χρήση των εισροών: νερό, λιπάσματα, φυτοφάρμακα και εργασία. Σύμφωνα με τον FAO, οι καλλιέργειες στα θερμοκήπια έχουν 3-5 φορές > αποτελεσματικότητα χρήσης νερού σε σχέση με τον ανοιχτό αγρό

Καλλιέργειες υπό κάλυψη Θερμοκήπια Διχτυοκήπια

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Θερμοκήπια Μεσογειακές χώρες Βόρεια και Νότια Αμερική 7.1% Παγκόσμια Μεσογειακές Χώρες 36.5% Γαλλία 8.8% Τουρκία 10.4% Μαρόκο 6.3% πρ. Γιουγκοσλαβία 4.9% Ελλάδα 3.8% Πορτογαλία 2.5% Αλγερία 3.4% Ισραήλ 2.4% Συρία 1.9% Βόρεια Ευρώπη 7.1% Ασία και Ωκεανία 49.4% Ελλάδα Ιταλία 23.5% Ισπανία 27.4% Συνολική έκταση θερμοκηπίων για λαχανικά το 2015 = 4 750 000 στρέμματα Σύνθετος ρυθμός ετήσιας ανάπτυξης για την περίοδο 2014-2019, CAGR = 8,4% Λοιπές 3.2% Τυνησία 1.4%

Almeria, Spain

Αλμέρια Ισπανία

Pictures from Antalya Province in Kumluca township which has the most intensive greenhouse area in Antalya.

Ιεράπετρα Κρήτη

Ιεράπετρα Κρήτη

Λαχανικά: Σύνολο Χώρας 652.879 στρέμματα 52.356 στρ. 91.028 στρ. 11.784 στρ. 8.965 στρ. 74.419 στρ. 17.209 στρ. 89.278 στρ. 9.872 στρ. 103.827 στρ. 29.972στρ. 71.952 στρ. Kαλύπτουν το 3% των συνολικών καλλιεργoυμένων. εκτάσεων. Η αξία των λαχανοκομικών προϊόντων ανέρχεται στo18% της συνολικής αξίας των παραγόμενων προϊόντων. 52.356 στρ. 72.555 στρ.

Θερμοκήπια: Σύνολο Χώρας 59.736 στρέμματα 143 στρ. 1.410 στρ. 4.545 στρ. 1.958 στρ. 651 στρ. 916 στρ. 441 στρ. 487 στρ. 17.397 στρ. 2.461 στρ. 5.299 στρ. 1.518 στρ. 22.510 στρ.

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα

Εισαγωγές-Εξαγωγές τομάτας (αξία) Εισαγωγές από: Γερμανία 25%, FYROM 20%, Ιταλία 11%, Βέλγιο 9%, Αλβανία 8%, Ολλανδία 8%, Άλλες χώρες 15% Εξαγωγές σε: Βουλγαρία 64%, Γερμανία 3%, Αλβανία 5%, Άλλες χώρες 28%

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Παραγωγή προϊόντων ποιότητας Αυξανόμενη ζήτηση για παραγωγή «καθαρών» προϊόντων και έλλειψη νερού και το υψηλό κόστος της ενέργειας Παραγωγή ποιοτικών προϊόντων με όσο το δυνατό λιγότερες εισροές ενέργειας, νερού και χημικών. Κάτι τέτοιο όμως προϋποθέτει χρήση νέων τεχνολογιών στη διαδικασία της παραγωγής οι οποίες είναι περισσότερο αποτελεσματικές και που οδηγούν σε θερμοκήπια φιλικότερα στο περιβάλλον.

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Νέες τεχνολογίες Τέτοιες τεχνολογίες είναι: Ο σωστός σχεδιασμός των θερμοκηπίων και ο ορθολογικός έλεγχος του κλίματος. Η χρήση διχτύων εντομοστεγανότητας και φωτοεκλεκτικών υλικών κάλυψης θερμοκηπίων που περιορίζουν τις εισροές χημικών και συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Η εξοικονόμηση ενέργειας και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η ορθολογική διαχείριση νερού και η υδροπονική καλλιέργεια φυτών, αφού με την εφαρμογή της είναι δυνατή η ολοκληρωμένη διαχείριση του συστήματος παραγωγής θερμοκήπιο- κλίμα- καλλιέργεια για βελτίωση της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων.

Θέρμανση θερμοκηπίων Θέρμανση

Τ.Ε.Ι. «Πηνειός ΚΡΗΤΗΣ, Ποταμός: Τμήμα Πηγή Μηχανικών Ζωής Φυσικών και Ανάπτυξης Πόρων & στη Περιβάλλοντος Θεσσαλία» Εσπερίδα: Διαχείριση των υδατικών 2 και πόρων 3 Νοεμβρίου και κλιματική 2018, αλλαγή, Λάρισα Χανιά, Πέμπτη 17 Μαΐου 2018 Ψύξη θερμοκηπίων Δροσισμός Υγρή παρειά Ψύξη του εισερχόμενου αέρα στο θερμοκήπιο με εξάτμιση νερού από την υγρή παρειά

Τ.Ε.Ι. «Πηνειός ΚΡΗΤΗΣ, Ποταμός: Τμήμα Πηγή Μηχανικών Ζωής Φυσικών και Ανάπτυξης Πόρων & στη Περιβάλλοντος Θεσσαλία» Εσπερίδα: Διαχείριση των υδατικών 2 και πόρων 3 Νοεμβρίου και κλιματική 2018, αλλαγή, Λάρισα Χανιά, Πέμπτη 17 Μαΐου 2018 Ψύξη θερμοκηπίων Δροσισμός -Τεχνητή ομίχλη

Θερμοκήπια-εξοικονόμηση νερού Τα θερμοκήπια, συγκριτικά με τον ανοιχτό αγρό, αυξάνουν την αποτελεσματικότητα χρήσης του νερού, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιούνται συστήματα άρδευσης ακριβείας όπως είναι η στάγδην άρδευση. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους εξάπλωσης των θερμοκηπίων σε όλο τον κόσμο. Πάνω από το 80% των θερμοκηπίων στην Γαλλία, Ιταλία, Τουρκία και στο Μαρόκο και περίπου το 99% των θερμοκηπίων στην Ελλάδα και την Ισπανία έχουν σύστημα στάγδην άρδευσης. Η αλατότητα του νερού άρδευσης και ο μη ικανοποιητικός προγραμματισμός της άρδευσης είναι παράγοντες που περιορίζουν την αποτελεσματική διαχείριση του νερού στο θερμοκήπιο.

Στάγδην άρδευση

Εισροές σε νερό και λιπάσματα Στις μεσογειακές χώρες, οι ετήσιες εκροές στα θερμοκήπια είναι περίπου 325 kg αζώτου, 220 kg φωσφόρου, 550 kg καλίου και 4.500 λίτρα νερού ανά εκτάριο. Αυτό σημαίνει, για την περιοχή της Μεσογείου, μια συνολική ετήσια απώλεια 42.000 τόνων αζώτου και 600.000 τόνων νερού. Για να εξασφαλισθεί η βέλτιστη παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, ένας υψηλός δείκτης αποτελεσματικότητας χρήσης νερού και μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος θα πρέπει να αποφευχθούν οι μεγάλες αυτές απώλειες νερού.

Μεγάλες εισροές σε νερό και Λύσεις Ορθολογική διαχείριση Υδροπονία λιπάσματα Computer Hydroponic control system Nutrient Water tanks tank Mixing tank Plants Deep hydroponic system Plant height Leaf length Leaf area Image processing Stem diameter EC ph DO Ions

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Ορθολογική διαχείριση Άρδευση με τη βοήθεια προσομοιωμάτων τα οποία προβλέπουν τη διαπνοή της καλλιέργειας συναρτήσει: της ηλιακής ακτινοβολίας, του ελλείμματος κορεσμού του αέρα και του σταδίου ανάπτυξης της καλλιέργειας

Σχέση διαπνοής - ακτινοβολίας 450 Ρυθμός Διαπνοής λε (W m -2 ) 300 150 0 Ιούνιος λε = 0.76 G + 30 R 2 = 0.86 Φεβρουάριος λε = 0.30 G + 30 R 2 = 0.70 0 150 300 450 Ηλιακή Ακτινοβολία G (W m -2 )

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα «Διαχείριση και αποτελεσματικότητα χρήσης νερού σε καλλιέργειες υπό κάλυψη» Εμπειρικός προγραμματισμός 0.8 0.7 0.6 Εφαρμοζόμενη ποσότητα νερού (=0.4 kg m -2 h -1 ) mm νερού ανά ώρα 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 6:00 9:00 12:00 15:00 18:00 21:00 Ώρα

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα «Διαχείριση και αποτελεσματικότητα χρήσης νερού σε καλλιέργειες υπό κάλυψη» Εμπειρικός προγραμματισμός 0.8 0.7 0.6 Εφαρμοζόμενη ποσότητα νερού (=0.4 kg m -2 h -1 ) mm νερού ανά ώρα 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 Ανάγκες σε άρδευση (=1.43 λε) 6:00 9:00 12:00 15:00 18:00 21:00 Ώρα

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Εμπειρικός προγραμματισμός 0.8 0.7 0.6 Εφαρμοζόμενη ποσότητα νερού (=0.4 kg m -2 h -1 ) mm νερού ανά ώρα 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 Ανάγκες σε άρδευση (=1.43 λε) 0.0 6:00 9:00 12:00 15:00 18:00 21:00 Ώρα

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Εμπειρικός προγραμματισμός 0.8 0.7 0.6 Εφαρμοζόμενη ποσότητα νερού (=0.4 kg m -2 h -1 ) Nερό που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών άρδευσης mm νερού ανά ώρα 0.5 0.4 0.3 0.2 Ποσότητα νερού πλέον της απαραίτητης για άρδευση 0.1 Ανάγκες σε άρδευση (=1.43 λε) 0.0 6:00 9:00 12:00 15:00 18:00 21:00 Ώρα

Προγραμματισμός άρδευσης Στα περισσότερο εξοπλισμένα μεσογειακά θερμοκήπια η άρδευση γίνεται με βάση την ηλιακή ακτινοβολία. Ο ελεγκτής της άρδευσης δέχεται ένα σήμα από τον αισθητήρα μέτρησης της ηλιακής ακτινοβολίας και όταν το άθροισμα της προσπίπτουσας ηλιακής ενέργειας ξεπεράσει ένα όριο, το οποίο ορίζεται από τον παραγωγό και εξαρτάται από το υπόστρωμα της καλλιέργειας, δίνεται εντολή για έναρξη της άρδευσης.

Αειφορική διαχείριση νερού- Υδροπονία Στόχος: Μείωση των απωλειών με ταυτόχρονη διατήρηση/ αύξηση της παραγωγής

Αειφορική διαχείριση νερού- Υδροπονία Τεχνική κατά την οποία η καλλιέργεια των φυτών δεν γίνεται στο έδαφος αλλά σε τεχνητό ή φυσικό υπόστρωμα και η θρέψη τους βασίζεται στη συχνή παροχή θρεπτικού διαλύματος. «Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα

65% Ροή νερού και λιπασμάτων σε ένα θερμοκήπιο στη Βόρεια Ευρώπη

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Στόχος: Μείωση των απωλειών με ταυτόχρονη διατήρηση/ αύξηση της παραγωγής

Οι υδροπονικές καλλιέργειες Οι κυριότεροι παράγοντες που οδήγησαν στην υιοθέτηση της τεχνικής των υδροπονικών καλλιεργειών στα θερμοκήπια ήταν: μείωση των εισροών σε λιπάσματα και φυτοφάρμακα, και των χημικών αποβλήτων των θερμοκηπιακών μονάδων καλύτερος έλεγχος της θρέψης των φυτών περιορισμός των εδαφογενών ασθενειών αύξηση της παραγωγής αύξηση της αποτελεσματικότητας χρήσης νερού και λιπασμάτων

Περιορισμός των απωλειών νερού μέσω της εξάτμισης Η κάλυψη του εδάφους και του υποστρώματος με πλαστικό φύλλο PE και η κάλυψη του εδάφους με μπετόν περιορίζει σημαντικά την εξάτμιση του νερού.

Οι υδροπονικές καλλιέργειες Έτσι, οι υδροπονικές καλλιέργειες επιτρέπουν τη μείωση των εισροών σε χημικά, την παραγωγή «καθαρότερων» προϊόντων και την αποτελεσματικότερη χρήση του νερού (WUE), γεγονός πολύ σημαντικό ιδιαίτερα στις μεσογειακές χώρες. Παράλληλα, η καλλιέργεια σε υδροπονικά συστήματα επιτρέπει την σημαντική αύξηση των αποδόσεων με ενδεικτικές τιμές παραγωγής για καλλιέργεια τομάτας να φτάνουν μέχρι 60 kg/m 2

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Αποτελεσματικότητα χρήσης νερού Συνθήκες ανάπτυξης Χώρα WUE (kg/m 3 ) Ανοιχτός αγρός Ισραήλ (έδαφος) 17 Γαλλία (έδαφος) 14 Μη θερμαινόμενο Ισπανία (έδαφος) 25 θερμοκήπιο Γαλλία (έδαφος) 24 Ισραήλ (έδαφος) 33 Πλήρως Γαλλία (ανοιχτό) 39 ελεγχόμενο θερμ. Ολλανδία (ανοιχτό) 45 Υδροπονία Ολλανδία (κλειστό) 66

Καινοτόμες τεχνολογίες αειφορικής διαχείρισης νερού Client Internet SYSTEM Controller 1 Controller 2 Controller 3 Hydroponics Climate

Καινοτόμες τεχνολογίες αειφορικής διαχείρισης νερού Έλεγχος της επάρκειας του νερού στο φυτό 85 % H 2 O 78 % H 2 O

Αειφορική διαχείριση νερού Παράλληλα στις γραμμές παραγωγής μπορούν να ελέγχονται Η διαπνοή με ηλεκτρονικό ζυγό Το ph η EC και η θερμοκρασία στο υπόστρωμα

Αειφορική διαχείριση νερού Ευφυής Έλεγχος Μικροκλίματος GreenSense: Ασύρματα δίκτυα αισθητήρων Θερμοκρασία και σχετική υγρασία αέρα Θερμοκρασία φύλλων

Αειφορική διαχείριση νερού Ευφυής Έλεγχος Μικροκλίματος GreenSense: Ασύρματα δίκτυα αισθητήρων

OpIRIS: Online professional irrigation scheduling expert system Προσομοιώματα για υπολογισμό αναγκών σε νερό Μετρήσεις Πρόγραμμα άρδευσης

Το «κλειστό» θερμοκήπιο

Project Budget 2.576.548 50% EC Contribution Project Duration 01/09/2010 31/08/2016 LIFE 09 ENV/GR/000296 Adapt2change Adapt agricultural production to climate change and limited water supply www.adapt2change.eu

«Πηνειός Ποταμός: Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης στη Θεσσαλία» 2 και 3 Νοεμβρίου 2018, Λάρισα Λειτουργία Κλειστού Θερμοκηπίου Αβαθής Γεωθερμία

Το καλοκαίρι ο αέρας από το θερμοκήπιο μέσω των εναλλακτών θερμότητας ψύχεται και αφυγραίνεται και το νερό ανακυκλώνεται και συλλέγεται. Οι εναλλάκτες θερμότητας ψύχονται από τις αντλίες θερμότητας. Ωστόσο, η εγκατεστημένη θερμική ισχύς των 140 W / m2 δεν επαρκεί για την ψύξη του θερμοκηπίου και το θερμοκήπιο "ανοίγει" και ψύχεται με το σύστημα ψύξης «βρεγμένης παρειάς που λειτουργεί με ανακυκλωμένο νερό.

Κεφαλή Υδροπονίας

Αντλίες Θερμότητας

Αποτελέσματα λειτουργίας του ημίκλειστου θερμοκηπίου Μετά από 3 περιόδους καλλιέργειας είχαμε: 70% εξοικονόμηση νερού, 60% εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση της παραγωγής κατά 30% και άριστη ποιότητα λαχανικών, χωρίς χημικές ουσίες για φυτοπροστασία.

Διχτυοκήπια Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της καλλιέργειας κηπευτικών είναι η υψηλή κατανάλωση νερού κατά τη θερμή περίοδο και η υποβάθμιση της ποιότητας των καρπών (εγκαύματα, σκισίματα κλπ).

Προβλήματα από την Υψηλή Ένταση Ηλιακής Ακτινοβολίας Ποιοτική Υποβάθμιση Παραγωγής & Φυσιολογικές Διαταραχές Καρπών Ηλιακό έγκαυμα: Σχίσιμο ή σχάσιμο:

Διχτυοκήπια: Αγροτικές κατασκευές θερμοκηπιακού τύπου Κάλυψη από δίχτυ (σκίασης ή εντομοστεγανότητας) Χαμηλού κόστους (σε σχέση με τα θερμοκήπια) Απουσία αυτοματισμών/τεχνολογίας ελέγχου κλίματος Εφαρμογές: Προστασία από αντίξοες καιρικές συνθήκες Υπερβολική ηλιακή ακτινοβολία (καλοκαιρινή περίοδο) (Δίχτυα Σκίασης) Χαλάζι (Αντιχαλαζικά Δίχτυα) Άνεμο (μηχανική καταπόνηση καλλιεργειών) Βροχή (μηχανική καταπόνηση καλλιεργειών) Προστασία εχθρούς (έντομα) (Δίχτυα Εντομοστεγανότητας) Τροποποίηση της ποιότητας της ακτινοβολίας (Έγχρωμα δίχτυα)

Διχτυοκήπια Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Βελεστίνο Ισπανία Διχτυοκήπιο με χρωματιστά δίχτυα για ρύθμιση του ύψους της καλλιέργειας Ισραήλ

Σκίαση Φύλλο : 34 C Φύλλο: 28 C 50% σκίαση Αέρας : 32 C Αέρας: 29 C

Παραγωγή Πιπεριάς Άσπρο IP-13IP 59 Άσπρο IP 78 Πράσινο Ανοικτός αγρός 8 2011 8 2012 Cumulative Yield (kg m -2 ) 6 4 2 Cumulative Yield (kg m -2 ) 6 4 2 0 5 10 15 20 25 0 5 10 15 20 25 W.A.T. W.A.T.

Επίδραση στην εμπορεύσιμη παραγ 12000 Βάρος παραγωγής (g m -2 ) 10000 8000 6000 4000 2000 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Εβδομάδα Συγκομιδής (Cont) (Gr 34) (B&Gr 40) (B 40) (B 49)

Μείωση Κατανάλωσης Νερού υπό Σκίαση 6 E ref (mm day -1 ) 4 2 IP1 GS IP2 Out 0 30/7 9/8 19/8 29/8 8/9 18/9 28/9 Day Αποτελεσματικότητα Χρήσης Νερού, (WUE) WUE (kg m -3 ) Treatment 2011 2012 Cont 6,6 7,4 IP-13 15,2 16,7 IP-34 15,5 17,5 S-36 13,9 13,2

Διχτυοκήπια Κλίμα: Μείωση της θερμοκρασίας του αέρα περίπου 3 ο C Καλλιέργεια: Αύξηση παραγωγής, βελτίωση της ποιότητας και μείωση των εγκαυμάτων Κατανάλωση νερού: Μείωση κατά 20-40% Βελτίωση εμπορεύσιμης παραγωγής: Κατά 100% Το δίχτυ με 15-20 % σκίαση έχει δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα

Συμπεράσματα Τα διχτυοκήπια αποτελούν ένα εναλλακτικό σύστημα καλλιέργειας υπό κάλυψη με εξαιρετικά αποτελέσματα (εξοικονόμησης νερού αλλά και βελτίωσης παραγωγής και ποιότητας) κατά τη θερμή περίοδο του έτους. Υπάρχουν επιλογές χρήσης διχτυοκηπίων για σκίαση, εντομοπροστασία και έλεγχο του μήκους (φωτομορφογένεση). Το κόστος κατασκευής δεν είναι απαγορευτικό ενώ με τα σημερινά δεδομένα παραγωγής και τιμής προϊόντος η καλλιέργεια σε διχτυοκήπια παρουσιάζεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.

Συμπερασματικά Ζητάμε: Καθαρά και ποιοτικά προϊόντα Προστασία του περιβάλλοντος Εξοικονόμηση ενέργειας και νερού Οι τεχνολογίες υπάρχουν, για να εφαρμοσθούν πρέπει να διαδοθούν με εκπαίδευση και να υιοθετηθούν με πολιτική βούληση.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας