Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 11 Δεκεμβρίου 2017 (OR. fr) 15633/17 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Με ημερομηνία: 11 Δεκεμβρίου 2017 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 15311/17 Θέμα: Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό COAFR 326 CFSP/PESC 1135 RELEX 1106 COHOM 163 COHAFA 109 - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (11 Δεκεμβρίου 2017) Διαβιβάζονται συνημμένως στις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό τα οποία ενέκρινε το Συμβούλιο κατά την 3587η σύνοδό του στις 11 Δεκεμβρίου 2017. 15633/17 ΧΦ/μκρ 1 DG C 1 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό 1. Η διεξαγωγή αξιόπιστων, διαφανών και ειρηνικών εκλογών χωρίς αποκλεισμούς αναμένεται ότι θα επιτρέψει την έξοδο από την πολιτική κρίση, επιτρέποντας τη δημοκρατική μεταβίβαση εξουσίας στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), σε συμμόρφωση με το Σύνταγμα της χώρας που θέτει περιορισμούς στον αριθμό των προεδρικών θητειών, με την πολιτική συμφωνία του Αγίου Σιλβέστρου, με τις διατάξεις της απόφασης αριθ. 2348 (2017) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και με τον Αφρικανικό Χάρτη για τη Δημοκρατία, τις Εκλογές και τη Διακυβέρνηση. 2. Μετά την ανακοίνωση, στις 5 Νοεμβρίου, του εκλογικού χρονοδιαγράμματος, η ΕΕ τονίζει την πρωταρχική ευθύνη της κυβέρνησης και των φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διοργάνωση των εκλογών, ιδίως της Ανεξάρτητης Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής (CENI), για την αποτελεσματική και άνευ χρονοτριβής εφαρμογή των μέτρων και των ενεργειών που θα εξασφαλίσουν την τήρηση του χρονοδιαγράμματος αυτού, μέσω μιας διαδικασίας αξιόπιστης, θεμιτής, συναινετικής και χωρίς αποκλεισμούς, σύμφωνα με την πολιτική συμφωνία του Αγίου Σιλβέστρου. Υπενθυμίζοντας ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, από κοινού με την Αφρικανική Ένωση, ζήτησε επανειλημμένα την ταχεία δημοσίευση ενός αξιόπιστου και συναινετικού εκλογικού χρονοδιαγράμματος, η ΕΕ θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας, κυρίως για τη νομιμοποίηση των θεσμικών φορέων που φέρουν την ευθύνη της μετάβασης, να διασφαλιστεί η τήρηση της ημερομηνίας διεξαγωγής των εκλογών η οποία έχει οριστεί ως η 23η Δεκεμβρίου 2018. 15633/17 ΧΦ/μκρ 2
3. Η ΕΕ καταδικάζει απερίφραστα τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις πράξεις παρενόχλησης πολιτικών της αντιπολίτευσης, εκπροσώπων των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και εις βάρος υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν συνάδουν με τις δημοκρατικές αρχές και τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών που κατοχυρώνονται στο δημόσιο διεθνές δίκαιο. Η ΕΕ τονίζει την αναγκαιότητα του σεβασμού του Συντάγματος και την επείγουσα ανάγκη η κυβέρνηση να θέσει πλήρως σε εφαρμογή το σύνολο των μέτρων πολιτικής εκτόνωσης που προβλέπονται στη συμφωνία του Αγίου Σιλβέστρου, ως αναγκαία προϋπόθεση για τη διεξαγωγή εκλογών που θα είναι αδιάβλητες και χωρίς αποκλεισμούς, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκομένων και την αποκλιμάκωση των πολιτικών εντάσεων, με κυριότερα μεταξύ αυτών την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων, τη λήξη των αυθαίρετων δικαστικών διώξεων, την κατάργηση των ψευδοκομμάτων, την ελευθερία του Τύπου και την επαναλειτουργία των μέσων ενημέρωσης που έχουν κλείσει. Η ΕΕ απευθύνει επίσης έκκληση για σεβασμό της ελευθερίας του συνέρχεσθαι και της ειρηνικής διαμαρτυρίας. 4. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει τις αδιάβλητες και χωρίς αποκλεισμούς εκλογές, σε συνεργασία με όλους τους φορείς της ΛΔΚ και τους εταίρους τους, ιδίως τα Ηνωμένα Έθνη, την Αφρικανική Ένωση, την Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (SADC), τη Διεθνή Διάσκεψη για την Περιοχή των Μεγάλων Λιμνών (ICGLR) και τον Διεθνή Οργανισμό Γαλλοφωνίας (OIF). Κατά την παροχή της τεχνικής και χρηματοδοτικής της στήριξης, η ΕΕ θα αξιολογεί την υλοποίηση των μέτρων που αναφέρονται στις ανωτέρω παραγράφους σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας του Αγίου Σιλβέστρου, στην οποία θεμελιώνεται η νομιμότητα της μετάβασης, αλλά και σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το εκ νέου άνοιγμα του πολιτικού χώρου, καθώς και των αναγκαίων μέτρων για να εξασφαλιστεί μια εκλογική διαδικασία διαφανής και χωρίς αποκλεισμούς, η απαρέγκλιτη τήρηση του νέου εκλογικού χρονοδιαγράμματος, η δημοσίευση ενός αξιόπιστου προϋπολογισμού και ενός ρεαλιστικού σχεδίου εκταμίευσης, η ψήφιση της απαιτούμενης εκλογικής νομοθεσίας και η εξασφάλιση της αξιοπιστίας των εκλογικών καταλόγων. Η ΕΕ θα εργαστεί από κοινού με τους διεθνείς της εταίρους, ιδίως στο πλαίσιο της κοινής ομάδας εκλογικών εμπειρογνωμόνων, η οποία θα πρέπει να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες που είναι απαραίτητες ώστε να εκπληρώσει την αποστολή της όσον αφορά την παρακολούθηση της διεξαγωγής της εκλογικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους συμμετοχής των γυναικών. 15633/17 ΧΦ/μκρ 3
5. Η ΕΕ συμπαρατάσσεται με τους υπόλοιπους εκπροσώπους της διεθνούς κοινότητας, ιδίως με τα Ηνωμένα Έθνη, για να καταδικάσει τις σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στη ΛΔΚ, καθώς και τις παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ιδίως στο Κασάι. Η ΕΕ ανησυχεί σοβαρά για την επιδεινούμενη κατάσταση ασφάλειας στο Κασάι, την Τανγκανίκα και στο ανατολικό τμήμα της ΛΔΚ, από την οποία πλήττονται ιδιαιτέρως οι γυναίκες και τα παιδιά. Υπενθυμίζει την πρωταρχική ευθύνη των αρχών της ΛΔΚ, και ιδίως των ενόπλων δυνάμεων της ΛΔΚ, όσον αφορά την προστασία των πληθυσμών. Στο πλαίσιο του ψηφίσματος σχετικά με το Κασάι που εγκρίθηκε από την 35η σύνοδο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την υποστήριξη των αρχών της ΛΔΚ, η ΕΕ θα παρακολουθεί με τη μέγιστη προσοχή την αποστολή της ομάδας διεθνών εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Το προαναφερόμενο ψήφισμα καλεί τη ΛΔΚ, μέλος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, να παράσχει στους εμπειρογνώμονες απρόσκοπτη και πλήρη πρόσβαση στα σχετικά έγγραφα, εδάφη και πρόσωπα, και να της επιτρέψει να εργαστεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας. Η ΕΕ τάσσεται επίσης υπέρ της συνδρομής των Ηνωμένων Εθνών στις έρευνες σχετικά με το τραγικό συμβάν της δολοφονίας των δύο εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας τον Μάρτιο του 2017, και την παραπομπή των υπευθύνων στη δικαιοσύνη. 6. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών για τη σταθεροποίηση στη ΛΔΚ (MONUSCO), η οποία μόλις πλήρωσε βαρύ τίμημα κατά την επίθεση που σημειώθηκε στις 7 Δεκεμβρίου στο βόρειο Κιβού, προκαλώντας πολλούς νεκρούς και τραυματίες στις τάξεις της τανζανικής δύναμης, του κονγκολέζικου στρατού και του άμαχου πληθυσμού. Η ΕΕ υποστηρίζει την εφαρμογή της απόφασης αριθ. 2348, σε συνδυασμό με την εν εξελίξει στρατηγική επισκόπηση της MONUSCO, με βασικό στόχο τη βελτίωση του μηχανισμού προστασίας των αμάχων και την ενίσχυση της ικανότητάς της να παρέχει ασφάλεια και υλικοτεχνική υποστήριξη για μια εκλογική διαδικασία αξιόπιστη και χωρίς αποκλεισμούς. 15633/17 ΧΦ/μκρ 4
7. Η ΕΕ εκφράζει την ανησυχία της για την οικτρή ανθρωπιστική κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται από την πολιτική κρίση. Περίπου 4,1 εκατομμύρια εκτοπισμένοι βρίσκονται επί του παρόντος στη ΛΔΚ, γεγονός που ώθησε τα Ηνωμένα Έθνη να ενεργοποιήσουν τον Οκτώβριο του 2017 το ανώτατο επίπεδο απόκρισης έκτακτης ανάγκης στη ΛΔΚ. Οι χώρες της ευρύτερης περιοχής αντιμετωπίζουν μεγάλη εισροή προσφύγων. Επιπλέον, 7,7 εκατομμύρια πολιτών της ΛΔΚ βρίσκονται σε κατάσταση επισιτιστικής ανασφάλειας και 1,9 εκατομμύρια παιδιά πάσχουν από οξύ υποσιτισμό. Η ΕΕ τάσσεται υπέρ μιας ενισχυμένης διεθνούς κινητοποίησης ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η ανθρωπιστική κρίση. Υπενθυμίζει την υπεροχή του σεβασμού των ανθρωπιστικών αρχών και την ανάγκη να διασφαλίζεται η πρόσβαση στους πληγέντες πληθυσμούς στο πλαίσιο συνθηκών ασφαλείας που βαίνουν επιδεινούμενες. 8. Σύμφωνα με τα προηγούμενα συμπεράσματα του Συμβουλίου και σε ευθυγράμμιση με τη δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η ΕΕ υπενθυμίζει στους πολιτικούς ιθύνοντες και στα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, καθώς και στα νομικά πρόσωπα, ότι φέρουν ατομική ευθύνη σε περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποκίνησης σε βία, ενέργειας ή δήλωσης που παρεμποδίζουν την εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας και τη διεξαγωγή των εκλογών εντός του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος, παρακωλύουν τη συναινετική και ειρηνική έξοδο από την κρίση με σεβασμό στην επιθυμία του λαού της ΛΔΚ να εκλέξει τους εκπροσώπους του. 9. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρέχει τη στήριξή της στον λαό της ΛΔΚ, που αντιμετωπίζει καθημερινά σοβαρές κοινωνικοοικονομικές δυσχέρειες. Για μια βιώσιμη λύση στην τρέχουσα οικονομική και δημοσιονομική κρίση και για μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η ΕΕ απευθύνει έκκληση για επανεκκίνηση του διαρθρωμένου διαλόγου με τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και για τη βελτίωση της διακυβέρνησης, κυρίως με την καταπολέμηση της διαφθοράς, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της υπεξαίρεσης δημοσίου χρήματος, που αποτελούν επίσης πηγές κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών εντάσεων. 15633/17 ΧΦ/μκρ 5
10. Η ΕΕ καλεί όλους τους εκπροσώπους της ΛΔΚ, και πρωτίστως τις αρχές και τους θεσμικούς φορείς της ΛΔΚ, να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο στην εκλογική διαδικασία και επικροτεί την υποστήριξη εξωτερικών εταίρων στο πλαίσιο αυτό. Υπενθυμίζει επίσης τη σημασία του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών και των γυναικών ειδικότερα. Η ειρηνική έξοδος από την κρίση, με σεβασμό στο συναινετικό πνεύμα της πολιτικής συμφωνίας του Αγίου Σιλβέστρου και στην επιθυμία του λαού της ΛΔΚ να εκλέξει τους εκπροσώπους του, θα είναι καθοριστικής σημασίας για τη μορφή που θα λάβουν οι σχέσεις μεταξύ της ΛΔΚ και της ΕΕ. 15633/17 ΧΦ/μκρ 6