«Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 0 από 13

«Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 0 από 13

Περιεχόμενα Εισαγωγικά...2 Α.Αρχαιολογικοίχώροι,ΜνημείακαιΜουσείατηςΘράκης...3 Β.ΧάρτηςτηςΘράκηςμεσημείααρχαιολογικούενδιαφέροντος...6 Γ.Γλωσσάριβασικώνόρωντηςαρχαιολογίας...7 «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 1 από 13

Εισαγωγικά0 Τα Παραρτήματα περιέχουν βοηθητικό υλικό για την ενασχόληση με την ιστορία και αρχαιολογίατηςθράκης.μεαυτότοσκεπτικόακολουθούνταεξής: Α.0Λίστα0με0Αρχαιολογικούς0χώρους,0Μνημεία0και0Μουσεία0της0Θράκης,0 Β.0Χάρτης0της0Θράκης0με0σημεία0αρχαιολογικού0ενδιαφέροντος0και0 Γ.0Γλωσσάρι0με0όρους0της0αρχαιολογίας0που0χρησιμοποιούνται0στο0Εκπαιδευτικό0Πρόγραμμα.0 Αναλυτική παρουσίαση της Ιστορίας της περιοχής παρέχουν τα παρακάτω βιβλία, που αναφέρονταικαιστηνπροτεινόμενηβιβλιογραφίατουφακέλου: Ξανθόπουλος, Π. & Χριστοδούλου, Κ. (επιμ.) (2011). Μικρές'ιστορίες'της'Ξάνθης.'Ξάνθεια4Ξάνθη,' μια'ιστορία4ένα'ταξίδι.'φιλοπρόοδηένωσηξάνθης. Μπακιρτζής,Χ.&Τριαντάφυλλος,Δ.(2001).Θράκη.ΠΙΟΠ. Συλλογικόέργο(1994).Θράκη.'Γ.Γ.ΠεριφέρειαςΑν.Μακεδονίας`Θράκης. Συλλογικόέργο(2006).Ιστορικοί'και'Αρχαιολογικοί'χώροι'Δράμας4Καβάλας'και'Θράκης.'Δ Σώμα Στρατού. 0 «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 2 από 13

Α.Αρχαιολογικοίχώροι,ΜνημείακαιΜουσείατηςΘράκης ΟιπληροφορίεςγιατουςβασικούςΑρχαιολογικούςΧώρους,ταΜνημείακαιταΜουσείατης Θράκηςπουπαρουσιάζονταιστονπαρακάτωπίνακαπροέρχονται: C C από τον κόμβο «Οδυσσέας» του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και τον εκεί διαθέσιμοπολιτιστικόχάρτητηςελλάδας(http://odysseus.culture.gr/a/map/gmap.jsp), από την ιστοσελίδα του Διαρκή Καταλόγου των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδος της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του ΥΠΠΟΑ (http://listedmonuments.culture.gr/search_declarations.php)και C από άρθρο ηλεκτρονικής εφημερίδας για τα Μουσεία της Θράκης (http://www.ethraki.com/index.php/culture/item/6817cmouseiacthrakiscevroucrodopisc xanthis30/9/2013). Για εξαντλητική και επικαιροποιημένη παρουσίαση επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του ΥπουργείουΠολιτισμούήεπικοινωνήστεμετιςκατάτόπουςΕφορείεςΑρχαιοτήτων. Εικόνα1:ΠολιτιστικόςχάρτηςΕλλάδας,ΥπουργείοΠολιτισμούκαιΑθλητισμού «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 3 από 13

ΝΟΜΟΣ%ΞΑΝΘΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΡΟΔΟΠΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΕΒΡΟΥ% ΛΑ ΕφορείαΠροϊστορικώνκαιΚλασικώνΑρχαιοτήτων ΑρχαιολογικόΜουσείοΑβδήρων,67061Άβδηρα,Ξάνθη Τηλ:2541051003,Φαξ:2541051783 Email:laepka@culture.gr http://www.yppo.gr/1/g1540.jsp?obj_id=2725 ΙΘ ΕφορείαΠροϊστορικώνκαιΚλασικώνΑρχαιοτήτων Α.Συμεωνίδη4,69100Κομοτηνή Τηλ:2531022411,Φαξ:2531021517 Email:ithepka@culture.gr http://www.yppo.gr/1/g1540.jsp?obj_id=62% 15ηΕφορείαΒυζαντινώνΑρχαιοτήτων,Σωκράτους11,69100Κομοτηνή,Τηλ:2531035870,Φαξ:2531029492 Email:15eba@culture.gr,http://www.yppo.gr/1/g1540.jsp?obj_id=2734 ΥπηρεσίαΝεωτέρωνΜνημείωνκαιΤεχνικώνΈργωνΑν.ΜακεδονίαςκαιΘράκης,Θερμοπυλών1,67100Ξάνθη,Τηλ./Φαξ:2541026760 Email:ynmath@culture.gr,http://www.yppo.gr/1/g1540.jsp?obj_id=2756% ΕφορείαΠαλαιοανθρωπολογίαςÄΣπηλαιολογίαςΒόρειαςΕλλάδος,Ναυαρίνου28,55131Καλαμαριά,Τηλ:2310410185,Φαξ:2310410376 Email:epsbe@culture.gr, http://www.yppo.gr/1/g1540.jsp?obj_id=2466 ΝΟΜΟΣ%ΞΑΝΘΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΡΟΔΟΠΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΕΒΡΟΥ% Αρχαιολογικά%Μουσεία% 1 Αρχαιολογικά%Μουσεία% ΑρχαιολογικόΜουσείοΑβδήρων ΑρχαιολογικόΜουσείοΚομοτηνής ΑρχαιολογικόΜουσείοΣαμοθράκης Αρχαιολογικά%Μουσεία% 2 ΑρχοντικόΤαβανιώτηΜαρώνειας ΒυζαντινόΜουσείοΔιδυμοτείχου Διάφορα%άλλα%Μουσεία% 1 Αρχαιολογικά%Μουσεία% ΛαογραφικόκαιΙστορικόΜουσείοΦΕΞ ΛαογραφικόΜουσείοΚομοτηνής ΕθνολογικόΜουσείοΘράκης,Αλεξανδρούπολη Αρχαιολογικά%Μουσεία% 2 ΛαογραφικόΜουσείοΣταυρούπολης ΜουσείοΚαλαθοπλεκτικήςτωνΡωμά ΕκκλησιαστικόΜουσείοΙ.Μητρ.Αλεξανδρούπολης 3 ΙστορικόκαιΛαογραφικόΜουσείοΑβδήρων ΕκκλησιαστικόΜουσείοΙ.Μητρ.Κομοτηνής ΜουσείοΜετάξηςΠΙΟΠ,Σουφλί 4 ΕκκλησιαστικόΜουσείοΙ.Μητρ.Ξάνθης ΘρακικόΜουσείοΠαιδείας ΜουσείοΦυσικήςΙστορίας,Αλεξανδρούπολη 5 ΜουσείοΓραμμοφώνωνκαιΝομισμάτων ΣτέγηΓραμμάτωνκαιΤεχνώνκαιΒυζαντινόΜουσείο ΙστορικόΛαογραφικόΜουσείο,Αλεξανδρούπολη 6 Οικουμένη,ΜουσείοκαιΑκαδημίαΠαιδικήςΤέχνης ΣτρατιωτικόΜουσείοΚομοτηνής ΛαογραφικόΜουσείοΣαμοθράκης «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 4 από 13

ΝΟΜΟΣ%ΞΑΝΘΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΡΟΔΟΠΗΣ% ΝΟΜΟΣ%ΕΒΡΟΥ% Αρχαιολογικοί%χώροι% Μνημεία% Αρχαιολογικοί%χώροι% Μνημεία% Αρχαιολογικοί%χώροι% Μνημεία% 1. Άβδηρα Πολύστυλο ΦρούριοΚαλύβας Μαρώνεια(αρχαίαÄ βυζαντινή) ΜακεδονικόςΤάφος Συμβόλων ΜικρήΔοξιπάραÄΖώνη Μακεδονικόςτάφος Ελαφοχωρίου 2. ΤούμπαΔιομήδειας ΜακεδονικόςΤάφος Σταυρούπολης Αναστασιούπολις Περιθεώριον ΒασιλικήΠολυάνθου Μάκρη Μεγαλιθικόςτάφος Ρούσσας 3. Πόροι(ΠόρτοΛάγος) ΑνάγλυφοΜίθρα ΤαυροκτόνουστιςΘέρμες Μαξιμιανούπολις Μοσυνούπολις ΝαόςΠάτερμας ΜεσημβρίαÄΖώνη ΣπήλαιοΑγ.Θεοδώρων (Άβας) 4. Τόπειρος 1 ο ΔημοτικόΣχολείο Παπίκιονόρος Σύμπλεγμασπηλαίων Στρύμης Πλωτινόπολις ΜονήΠαναγίας ΚοσμοσώτειραςΦερών 5. Ξάνθεια ΛαογραφικόΜουσείο Ξάνθης Δίκαιαπαρ Άβδηρα ΣπήλαιοΚύκλωπα Πολύφημου Τραϊανούπολη ΚάστροΠυθίου 6. Καπναποθήκες ΤούμπαΠαραδημής ΙμαρέτΚομοτηνής 7. ΑρχοντικόΠαμουκτσόγλου σταάβδηρα Κρωβύλη 8. ΠαλιάπόληΞάνθης ΡωμαϊκόλουτρόΑρριανών 9. 10. 11. ΔημοτικήΑγοράΞάνθης ΤζαμίΜουσταφάΠασά, Γενισέα ΧάνιαΞάνθης ΠροϊστορικήΑκρόπολη Πετρωτών Μεσαιωνικήγέφυρα Κομψάτουποταμού ΒυζαντινόΦρούριο Κάλχαντος ΙερότωνΜεγάλωνΘεών Σαμοθράκης ΚεραμιδαριάΣαμοθράκης ΙερότηςΜεγάλης ΜητέραςΣαμοθράκης ΤμήματαΕγνατίαςοδού Δορίσκος Πύργοςτου«Φονιά» Σαμοθράκης ΠύργοιτωνΓατελούζων στηνπαλαιόπολη Σαμοθράκης ΚάστροτηςΧώραςστη Σαμοθράκη ΤέμενοςΜεχμέτΑ Διδυμοτείχου ΖαρίφειοςΠαιδαγωγική Ακαδημία «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 5 από 13

Β.%Χάρτης%της%Θράκης%με%σημεία%αρχαιολογικού%ενδιαφέροντος.% Εικόνα'2:'' Ξανθοπούλου,Κ.(2001). ΜιαμέραστοΑρχαιολογικόΜουσείο Αβδήρων:Μεγαλώνονταςστααρχαία Άβδηρα(Παιδιάκαινέοισεμιαπόλη τηςαρχαίαςθράκης).εκπαιδευτικό ΠρόγραμμαγιατηνΔ Δημοτικού. Κομοτηνή,σελ.13. «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 6 από 13

Γ.Γλωσσάριβασικώνόρωντηςαρχαιολογίας Σε αυτό το παράρτημα του Φακέλου παρέχεται ένα γλωσσάρι βασικών όρων που χρησιμοποιούνται στην επιστήμη της αρχαιολογίας και μπορεί να συναντηθούν κατά τη διάρκεια τουεκπαιδευτικούπρογράμματος.οιόροιεπεξηγούνταικαι,όπουυπάρχειδυνατότητα,παρέχεται καισχετικήεικόνα. ΗκατάρτισητουλεξιλογίουαυτούβασίστηκεστοΓλωσσάριτηςAmericanSchoolofClassical Studies at Athens και του βιβλίου «Αρχαιολογία» από τις Εκδόσεις Καπόν. Για περαιτέρω εμβάθυνσηυπάρχουνθησαυροίόρωνστονπαγκόσμιοιστό,στηνελληνικήκαικυρίωςστηναγγλική γλώσσα,π.χ.: ΓλωσσάριτηςAmericanSchoolofClassicalStudiesatAthens http://www3.ascsa.edu.gr/media/corinth/glossary.swf IntroductiontoArchaeology:Glossary.ArchaeologicalInstituteofAmerica http://www.archaeological.org/education/glossary Glossary of common archaeological terms. British Archaeological Jobs and Resources http://www.bajr.org/documents/glossaryofterms.pdf «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» (β έκδοση) σελίδα 7 από 13

Ακίνητα / Κινητά Μνημεία: Σύμφωνα με τον νόμο 3028/2002 «Ως ακίνητα μνημεία νοούνται τα μνημεία' που' υπήρξαν' συνδεδεμένα' με το έδαφος και παραμένουν σε αυτό ή στο βυθό της θάλασσας' ή' στον' πυθμένα' λιμνών' ή' ποταμών,' καθώς' και' τα' μνημεία' που' βρίσκονται' στο' έδαφος'ή'στο'βυθό'της'θάλασσας'ή'στον'πυθμένα'λιμνών'ή'ποταμών'και'δεν'είναι'δυνατόν'να' μετακινηθούν" χωρίς" βλάβη" της" αξίας" τους" ως" μαρτυριών." Στα" ακίνητα" μνημεία" συμπεριλαμβάνονται/οι/εγκαταστάσεις,/οι/κατασκευές/και/τα/διακοσμητικά/και/λοιπά/στοιχεία/ που$ αποτελούν$ αναπόσταστο τμήμα% τους,% καθώς% και% το% άμεσο% περιβάλλον% τους.% Ως% κινητά% μνημεία'νοούνται'τα'μνημεία'που'δεν'θεωρούνται'ακίνητα». Εικόνα'3:'ΑριστεράηΔημοτικήΠινακοθήκηΞάνθης(ακίνητομνημείο). ΔεξιάέκθεματουΑρχαιολογικούΜουσείουΑβδήρων(κινητόμνημείο) http://www.xanthipress.gr/wp<content/uploads/2012/01/pinakothiki.jpgκαι http://www.thracehotels.gr/portal/sites/default/files/avdira<thumb4.jpg. Ανασκαφή: Περιλαμβάνει τη συστηματική αποκάλυψη τωνυλικώνκαταλοίπωντηςανθρώπινηςπαρουσίας σε ένα χώρο. Μπορεί να πάρουν μέρος διάφορες ειδικότητες, όπως αρχαιολόγοι, τοπογράφοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές, εργάτες κ.ά. και να διαρκέσει από λίγες μέρες ως πολλά χρόνια. Η ανασκαφή ενός χώρου, επειδή ουσιαστικά καταστρέφει τα ευρήματα στα ανώτερα επίπεδα εδάφους, γίνεται με προσοχή και λεπτομερή καταγραφή. Εικόνα'4:ΑνασκαφήστηναρχαίαΣτρύμη http://www.paratiritis<news.gr/detailed_article.php?id=146571&categoryid=10 Απόλυτη χρονολόγηση: Η διαδικασία με την οποία καθορίζεται συγκεκριμένη χρονολόγηση αρχαιολογικήςθέσηςήευρήματος.βασίζεταισεαναλύσειςτωνφυσικώνήχημικώνιδιοτήτων τωνυλικώντωνευρημάτωνήκτιρίωνκ.ά.αντιθετικόςόροςείναιησχετικήχρονολόγηση. Αρχαιοκαπηλία:Ηπαράνομηαφαίρεσηκαικλοπήαρχαίωναντικειμένωνκαιηπώλησήτουςείναιη τρίτη επικερδέστερη μορφή παράνομης δραστηριότητας σε παγκόσμιο επίπεδο μετά από τo παράνομοεμπόριοόπλωνκαιτηδιακίνησηναρκωτικών. Αρχαιολογία:ΚλάδοςτηςΑνθρωπολογίας,πουμελετάτονανθρώπινοπολιτισμότουπαρελθόντος μέσω των υλικών καταλοίπων του. Χρησιμοποιεί ποικίλες τεχνικές και μεθόδους για την εύρεση και κατανόηση των καταλοίπων του παρελθόντος. Υπάρχουν διάφοροι επιμέρους «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 8 από 13

κλάδοιτηςαρχαιολογίας,όπωςα)ηενάλια,πουασχολείταιμετηνυποβρύχιααρχαιολογική έρευνα, β) η Πειραματική, που προσπαθεί να αναπαράγει τεχνικές παραγωγής του παρελθόντος, γ) η Βιοαρχαιολογία, που μελετά τα βιολογικά υπολείμματα σε έναν αρχαιολογικό χώρο, όπως οστά, σπόρους κ.ά., δ) η Γεωαρχαιολογία, που ασχολείται με τις φυσικές διεργασίες που επηρεάζουν τις αρχαιολογικές θέσεις, ε) η Περιβαλλοντική αρχαιολογία,πουμελετάτηνεπίδρασητουπεριβάλλοντοςστονάνθρωποδιαχρονικάκ.ά. Αρχαιολογικός χώρος: Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο «Ως αρχαιολογικοί χώροι νοούνται εκτάσεις(στην(ξηρά(ή(στη(θάλασσα(ή(στις(λίμνες$ή$στους$ποταμούς,$οι$οποίες$περιέχουν$ή$στις$ οποίες&υπάρχουν&ενδείξεις&ότι&περιέχονται&αρχαία&μνημεία&ή&αποτέλεσαν&ή&υπάρχουν&ενδείξεις& ότι$ αποτέλεσαν$ από$ τους$ αρχαιοτάτους$ χρόνους$ έως$ και$ το$ 1830$ μνημειακά,$ οικιστικά$ ή$ ταφικά σύνολα.( Οι( αρχαιολογικοί( χώροι( περιλαμβάνουν( και( το( απαραίτητο( ελεύθερο( περιβάλλον* που* επιτρέπει* στα* σωζόμενα* μνημεία* να* συντίθενται* σε* ιστορική,* αισθητική* και* λειτουργική+ενότητα».«ωςοργανωμένοςαρχαιολογικόςχώροςορίζεταιαυτόςπουανήκειστην κυριότητα) του) Δημοσίου) και) αποτελεί) αντικείμενο) ιδιαίτερης) μέριμνας) για) την) ανάδειξη) και) προβολή' του.' Οργανωμένος' αρχαιολογικός' χώρος' μπορεί' να' είναι' και' ένας' ανασκαφικός' χώρος.' 'Ενας' αρχαιολογικός' χώρος' χαρακτηρίζεται+ ως οργανωμένος* με* απόφαση* του$ Υπουργού$ Πολιτισμού$ μετά$ από$ γνώμη$ του$συμβουλίου». Αρχαιότητες:Σύμφωναμετοναρχαιολογικόνόμοαρχαιότητεςθεωρούνται«πάνταανεξαιρέτωςτά έργατήςaρχιτεκτονικής,γλυπτικής,γραφικήςκαιοιασδήποτε...tέχνης...οικοδομήματακαί αρχιτεκτονικά μνημεία, λίθοι μετά γλυφής τινος εκ τών μνημείων τούτων προερχόμενοι καί βάθρα,υδραγωγεία,οδοί,τείχη,τάφοι,λαξεύματα,αγάλματα,ανάγλυφα,ειδώλια,επιγραφαί, ζωγραφίαι,ψηφοθετήματα,αγγεία,όπλα,κοσμήματακαιάλλαεξοιασδήποτεύληςέργακαί σκεύη, δακτυλιόλιθοι, νομίσματα. Kαί τά αντικείμενα τά προερχόμενα εκ τής αρχαιοτάτης εποχήςτούxριστιανισμούκαίτούμεσαιωνικούελληνισμούδένεξαιρούνται...» Δενδροχρονολόγηση: Μέθοδος Απόλυτης χρονολόγησης ξύλινων ευρημάτων, η οποία βασίζεται στο γεγονός ότι κάθε χρόνο ένα δέντρο προσθέτει ένα στρώμα ξύλου στον κορμό του σχηματίζοντας έναν επιπλέον δακτύλιο(κάτωαπότηφλούδα). Εικόνα'6:'Παράδειγμαδακτυλίωνδέντρου http://archaeometrygr.blogspot.com/2007/ 05/blog<post_31.html Εικόνα'5:'ΕίσοδοςτουΑρχαιολογικούχώρουτης ΑκρόποληςΑθηνώνhttp://content< mcdn.ethnos.gr/filesystem/images/20111013/low/ assets_large_t_420_53861775.jpg «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 9 από 13

Ενάλιααρχαιολογία:Ηαρχαιολογικήέρευναπουαφοράταυλικάκατάλοιπατουανθρώπουστη θάλασσα.ταδιάφοραναυάγιαπουανακαλύπτονταιπροσφέρουνεντυπωσιακάευρήματα. Εικόνα'7:'ΔύτηςερευνάστοΠαυλοπέτριΛακωνίας http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=64523 Επιφανειακή έρευνα: Μια από τις εργασίες που προηγούνται της ανασκαφής σε ένα χώρο. Περιλαμβάνει το βάδισμα αρχαιολόγων με συστηματικότρόποστοχώροαυτόν,τηνέρευναγια συλλογή αρχαίων αντικειμένων και την καταγραφή πληροφοριώνγιατηθέσηκαιτημορφολογίατης. Εικόνα'8:'ΕπιφανειακήέρευναστηΖάκυνθο http://www.nia.gr/pictures/zap08_promo%20%282%29.jpg Εύρημα:Μεμονωμένοαντικείμενοπουαποκαλύπτεταισεανασκαφή,συνήθωςιδιαίτερηςαξίας. Ημερολόγιο:Βασικόεργαλείοτουαρχαιολόγουστηνανασκαφή,όπουκαταγράφονταιλεπτομερώς όλες οι εργασίες της ημέρας και τα ευρήματα. Μπορεί να περιέχει κείμενα, φωτογραφίες, σχέδια.τοημερολόγιοπρέπειναβοηθάοποιοδήποτεαρχαιολόγονααναπαριστάνοητικάτη διαδικασίατηςανασκαφήςκαιτηςεύρεσηςαντικειμένωνκαικτισμάτωνακόμακιόταναυτή έχειτελειώσειπολλάχρόνιαπριν. ' Εικόνα'9: Εικόνααπότοημερολόγιοτωνανασκαφώντης αρχαίαςκορίνθου http://www3.ascsa.edu.gr/media/corinth/corint h.html «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 10 από 13

Θερμοφωταύγεια: Μια μέθοδος απόλυτης χρονολόγησης η οποία βασίζεται στη μέτρηση της ποσότητας του φωτός που εκπέμπεται από διάφορα ορυκτά όταν θερμαίνονται. Χρησιμοποιείταικυρίωςγιατημέτρησητουχρόνουπουπέρασεαπότότεψήθηκεένααγγείο. Κάτοψη:Τοσχέδιοαρχιτεκτονικώνή/καικινητώνευρημάτωνσε οριζόντιο επίπεδο από ψηλά. Η κάτοψη μπορεί να αναπαριστά μια μόνο ανασκαφική τομή ή το σύνολο των τομώνμιαςανασκαφής. Εικόνα'10:ΚάτοψητηςανασκαφήςστοΚομπολόι http://www.kz< epka.gr/mambo/index.php?option=com_content&task=view&id= 92&Itemid=125 Κεραμική:Αποτελείτοπιοσυχνόεύρημαμιαςανασκαφής.Μπορείνα προέρχεται από αγγεία, κεραμίδια ή άλλα κεραμικά αντικείμενα. Ο πηλός μελετάται ως προς το χρώμα του, τις προσμίξεις του, ενώ τα αγγείαμελετώνταιωςπροςτοντύποτους. Εικόνα'11:'Διάφοροιτύπουαρχαίωνελληνικώναγγείων http://proteus.brown.edu/fooddrinkclassicalantiquity/admin/image.html?imag eid=9559289 Κόσκινο:Ένααπόταεργαλείατηςανασκαφής.Τοχώμαπου βγαίνει από τις ανασκαφικές τομές περνιέται από κόσκινο(μέσασενερό~νεροκόσκινοήόχι~ξηρόκόσκινο), ώστε να διαχωριστούν από το χώμα τυχόν ευρήματα που θα παραμείνουν στο κόσκινο. Με τη μέθοδο αυτή μπορούν να συλλεχθούν μικρά αντικείμενα όπως καρποί,οστάκ.ά. Εικόνα'12:'Επεξεργασίαχώματοςστονεροκόσκινο http://lefkandi.classics.ox.ac.uk/complementary_gr.html Όστρακο: Θραύσμα κεραμικού αγγείου. Τα κεραμικά όστρακα αποτελούν τα πιο συχνά και πολυπληθή ευρήματα των αρχαιολογικών ανασκαφών. Οι αρχαιολόγοι αντλούν ποικίλες πληροφορίες από αυτά, χρονολογικές, στυλιστικές, εμπορικές, οικονομικές κ.ά. Στην αρχαία Αθήναχρησίμευαναπότον6οαιώναπ.Χ.στονθεσμότουεξοστρακισμού. «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 11 από 13

Πάσα:Ηανασκαφήπροχωράμετηναφαίρεσηχώματοςσεπάσες,δηλ.λεπτάοριζόντιαστρώματα, για την πιο προσεκτική και λεπτομερή παρατήρηση και καταγραφή των ευρημάτων και των εργασιών. Το βάθος της βασικής αυτής ανασκαφικής μονάδας καθορίζεται βασικά απ τον ανασκαφέα. Πειραματική αρχαιολογία: Η αντιγραφή αρχαίων τεχνολογιών σήμερα, ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητές (π.χ. για το ψήσιμο των κεραμικών αγγείων). Εικόνα'13:'Πειραματικήκατασκευήφούρνου http://www.dikili< tash.fr/images/imgcontent/data/images1/n11<039.jpg Ραδιοχρονολόγηση:ΑλλιώςλέγεταιμέθοδοςΆνθρακα14.Μεαυτήνεπιτυγχάνεταιημέτρησητης ηλικίαςοργανικώνκαταλοίπων(π.χ.οστών,ξύλουκ.ά.).ημέθοδοςαυτήβασίζεταιστοότιόλα τα ζώντα φυτά και ζώα απορροφούν τον άνθρακα~14, ένα ραδιενεργό ισότοπο από την ατμόσφαιρα. Η διαδικασία σταματά, όταν τα φυτά ή τα ζώα πεθαίνουν, και οι πυρήνες του άνθρακα~14 αρχίζουν να αποσυντίθενται. Οι μετρήσεις της υπόλοιπης ραδιενέργειας ενός δείγματοςπαρέχουνέτσιμιαεκτίμησητηςηλικίαςτου. Σκάμμα: Περιοχή μέσα σε έναν αρχαιολογικό χώρο, που ανασκάπτεται, για να ερευνηθεί συστηματικά.αλλιώςλέγεταικαιτομήκαιείναισυνήθωςτετράγωνησεδιαστάσεις. Εικόνα'14'Σκάμματαστηνανασκαφήτου αρχαίουδορίσκουστονέβρο http://2.bp.blogspot.com/_lj2_0pykg0a/tpah Op4pHkI/AAAAAAAAEtE/P3ijwAcpZKs/s1600/ doriskos<mik.jpg Στρωματογραφία:Ηπαρατήρησηκαιερμηνείατωνεπάλληλωνχρονολογικάστρωμάτωνπουείναι ορατά στην πλαγιά μιας αρχαιολογικής τομής. Τα στρώματα διαχωρίζονται με βάση το διαφορετικόχρώμακαισύστασήτους.ηχρονολογικήερμηνείατωνστρωμάτωνβασίζεταιστο νόμο της επαλληλίας που αναφέρει: ιζηματογενή στρώματα εναποτίθενται σε χρονική ακολουθία,μετοπρωιμότεροναβρίσκεταιστηβάσηκαιτονεώτεροστηνκορυφή.κάτιτέτοιο δεν ισχύει, όταν υπάρχει διαταραχή (ανακάτεμα) των στρωμάτων, π.χ. στην περίπτωση αρχαιοκαπηλικήςεκσκαφής. «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 12 από 13

Συντήρηση: Επιστήμη που συμπορεύεται με την αρχαιολογία και συντελεί στον καθαρισμό, στη συντήρησηκαιαποκατάστασητωνκινητώνκαιακίνητωνευρημάτωνμιαςανασκαφής. Σχετική χρονολόγηση: Η χρονολόγηση των αρχαιολογικών καταλοίπων, που δε βασίζεται σε μεθόδους των φυσικών επιστημών αλλά χρησιμοποιεί την εξέλιξη και διαδοχή των τύπων κεραμικής και λίθινων εργαλείων ανά πολιτισμό ή/και το νόμο της επαλληλίας στη στρωματογραφίακ.ά. Τηλεπισκόπηση: Συγκέντρωση πληροφοριών για έναν χώρο ή αντικείμενο με τη χρήση συσκευής μέτρησηςπουδενέρχεταισεεπαφήμεαυτάκαιγίνεταιμέσωπ.χ.αεροπλάνου,δορυφόρου, πλοίου κτλ. Το υπεδάφιο ραντάρ (GPR), η ηλεκτρική αντίσταση και τα μαγνητόμετρα είναι μερικές από τις τεχνικές μέτρησης που χρησιμοποιούνται από τους αρχαιολόγους, για να «δουν»κάτωαπότηνεπιφάνειατουεδάφους. Τυπολογία: Η ταξινόμηση των ευρημάτων σε ομάδες ή τύπους, που βασίζονται σε κοινά χαρακτηριστικάήιδιότητες. Χωροβάτης: Οπτικό εργαλείο που χρησιμοποιείται γιατημέτρησητωνυψομετρικώνβαθώνσεμια ανασκαφή.αποτελείταιαπότονχωροβάτη,έναν τρίποδα και μια σταδία. Ο χειριστής κοιτά από το οπτικό πλαίσιο του χωροβάτη, ενώ ένας βοηθός κρατά την σταδία. Η μέτρηση χρησιμοποιείκάποιοσταθερόσημείομεγνωστή υψομετρική συντεταγμένη που έχει μετρηθεί στην αρχή της ανασκαφής και αποτελεί το σημείοαναφοράςγιατιςυπόλοιπεςμετρήσεις. Εικόνα'15:'Ταδιαφορετικάανεσκαμμένα στρώματα(μεδιαφορετικόχρώμακαι περιεχόμενο)όπωςφαίνονταισεσταθμότου ΜετρότηςΑθήνας. Εικόνα'16:'Μετρήσειςμεχωροβάτηκαισταδία http://www.archaeology.org/interactive/johnso nsisland/2010/06/12<sided<bottle<discovered/ «Οι µικροί αρχαιολόγοι της Θράκης» σελίδα 13 από 13